CHARAKTERYSTYKA PRODUKTU LECZNICZEGO
1. NAZWA PRODUKTU LECZNICZEGO
Atacand, 8 mg tabletkiAtacand, 16 mg tabletki
2. SKŁAD JAKOŚCIOWY I ILOŚCIOWY
8 mg: jedna tabletka zawiera 8 mg kandesartanu cyleksetylu (Candesartanum cilexetilum).16 mg: jedna tabletka zawiera 16 mg kandesartanu cyleksetylu (Candesartanum cilexetilum).
Substancja pomocnicza o znanym działaniu:
8 mg: jedna tabletka 8 mg zawiera 89,4 mg laktozy jednowodnej.16 mg: jedna tabletka 16 mg zawiera 81,4 mg laktozy jednowodnej.
Pełny wykaz substancji pomocniczych, patrz punkt 6.1.
3. POSTAĆ FARMACEUTYCZNA
Tabletka
Tabletki 8 mg jasnoróżowe, okrągłe o średnicy 7 mm, z nacięciem, oznaczone A/CG po jednej stronie i 008 po drugiej.
Tabletki 16 mg różowe, okrągłe o średnicy 7 mm, z nacięciem, oznaczone A/CH po jednej stronie i 016 po drugiej.
Tabletki mogą być dzielone na równe dawki.
4. SZCZEGÓŁOWE DANE KLINICZNE
4.1 Wskazania do stosowania
Atacand wskazany jest w:
leczeniu pierwotnego nadciśnienia tętniczego u dorosłych.
leczeniu nadciśnienia tętniczego u dzieci i młodzieży w wieku od 6 do <18 lat. leczeniu dorosłych pacjentów z niewydolnością serca i zaburzoną czynnością skurczową lewej komory (frakcja wyrzutowa lewej komory 40%), jeśli inhibitory konwertazy angiotensyny (ACE) nie tolerowane lub jako lek dodany do inhibitora ACE u pacjentów z objawową niewydolnością serca, pomimo optymalnego leczenia, jeśli antagoniści receptora mineralokortykoidowego nie tolerowani (patrz punkty 4.2, 4.4, 4.5 i 5.1).
4.2 Dawkowanie i sposób podawania
Nadciśnienie tętnicze
Zalecana dawka początkowa i zwykle stosowana dawka podtrzymująca produktu Atacand wynosi8 mg raz na dobę. Niemal pełne działanie przeciwnadciśnieniowe uzyskuje się w ciągu 4 tygodni odrozpoczęcia leczenia. U pacjentów, u których ciśnienie tętnicze nie jest odpowiednio kontrolowane,dawkę można zwiększyć do 16 mg raz na dobę i maksymalnie do 32 mg raz na dobę. Schemat
1
leczenia należy ustalać indywidualnie, w zależności od odpowiedzi pacjenta na leczenie (stopniaredukcji ciśnienia tętniczego).
Produkt Atacand może być podawany jednocześnie z innymi lekami przeciwnadciśnieniowymi (patrzpunkty 4.3, 4.4, 4.5 i 5.1). Wykazano, że dodatkowe zastosowanie hydrochlorotiazydu spowodowałoaddytywne działanie przeciwnadciśnieniowe podczas stosowania różnych dawek produktu leczniczegoAtacand.
Pacjenci w podeszłym wieku
Nie ma konieczności zmiany dawki początkowej u pacjentów w podeszłym wieku.
Pacjenci ze zmniejszoną objętością wewnątrznaczyniową (hipowolemia)U pacjentów z ryzykiem niedociśnienia tętniczego, np. u pacjentów z możliwym zmniejszeniemobjętości wewnątrznaczyniowej, należy rozważyć rozpoczęcie leczenia od dawki 4 mg (patrzpunkt 4.4).
Zaburzenia czynności nerek
U pacjentów z zaburzeniami czynności nerek, w tym u pacjentów, u których stosowana jesthemodializoterapia, dawka początkowa wynosi 4 mg. Dawkę należy dostosować indywidualnie,w zależności od odpowiedzi pacjenta na leczenie. Doświadczenie w stosowaniu produktu leczniczegoAtacand u pacjentów z bardzo ciężkimi zaburzeniami czynności nerek lub schyłkową niewydolnościąnerek (klirens kreatyniny <15 ml/min) jest ograniczone (patrz punkt 4.4).
Zaburzenia czynności wątroby
U pacjentów z łagodnymi lub umiarkowanymi zaburzeniami czynności wątroby zalecana dawkapoczątkowa wynosi 4 mg raz na dobę. Dawka może być ustalana indywidualnie, w zależności ododpowiedzi pacjenta na leczenie. Stosowanie produktu leczniczego Atacand jest przeciwwskazane upacjentów z ciężkimi zaburzeniami czynności wątroby i (lub) cholestazą (patrz punkty 4.3 i 5.2).
Pacjenci rasy negroidalnej
Działanie przeciwnadciśnieniowe kandesartanu jest słabsze u pacjentów rasy negroidalnej niżu pacjentów innych ras. W rezultacie, u pacjentów rasy negroidalnej częściej niż u pacjentów innychras konieczne może być zwiększenie dawki produktu leczniczego Atacand i jednoczesne zastosowanieinnych terapii, aby właściwie kontrolować ciśnienie tętnicze (patrz punkt 5.1).
Dzieci i młodzież
Dzieci i młodzież w wieku od 6 do <18 lat:
Zalecana dawka początkowa wynosi 4 mg raz na dobę.
Pacjenci o masie ciała <50 kg: u pacjentów z niewystarczającą kontrolą ciśnienia tętniczego krwi dawkę można zwiększyć do maksymalnie 8 mg raz na dobę.
Pacjenci o masie ciała ≥50 kg: u pacjentów z niewystarczającą kontrolą ciśnienia tętniczego krwi dawkę można zwiększyć do 8 mg raz na dobę, a następnie do 16 mg raz na dobę, o ile jest to wskazane (patrz punkt 5.1).
Stosowanie dawek przekraczających 32 mg u dzieci i młodzieży nie było badane.
Większość spośród efektów przeciwnadciśnieniowego działania leku uzyskuje się w czasie do 4 tygodni.
U dzieci z możliwością zmniejszenia objętości krwi krążącej (np. u pacjentów leczonych lekamimoczopędnymi, szczególnie u tych z zaburzeniami czynności nerek), leczenie produktem leczniczymAtacand powinno być wdrażane pod ścisłym nadzorem lekarskim oraz należy rozważyć zastosowaniemniejszej dawki początkowej niż ogólna dawka początkowa podana powyżej (patrz punkt 4.4).
2
Badania dotyczące stosowania produktu leczniczego Atacand u dzieci ze wskaźnikiem przesączaniakłębuszkowego mniejszym niż 30 ml/min/1,73 m2 nie były prowadzone (patrz punkt 4.4).
Dzieci i młodzież rasy negroidalnej
Działanie przeciwnadciśnieniowe kandesartanu jest słabsze u pacjentów rasy negroidalnej niż u pacjentów innych ras (patrz punkt 5.1).
Dzieci w wieku od poniżej 1 roku do <6 lat
Bezpieczeństwo i skuteczność stosowania leku u dzieci w wieku od 1 do <6 lat nie zostały określone. Aktualnie dostępne dane opisano w punkcie 5.1, lecz nie można sformułować żadnych zaleceń dotyczących dawkowania.
Produkt leczniczy Atacand jest przeciwwskazany do stosowania u dzieci w wieku poniżej
1 roku (patrz punkt 4.3).
Niewydolność serca
Zalecana dawka początkowa produktu leczniczego Atacand wynosi 4 mg raz na dobę. Dawkęmożna zwiększyć do dawki docelowej 32 mg raz na dobę (dawka maksymalna) lub do największejdawki tolerowanej przez pacjenta, przez podwajanie dawki, w odstępach co najmniej 2-tygodniowych(patrz punkt 4.4). Ocena stanu pacjenta z niewydolnością serca powinna zawsze zawierać ocenęczynności nerek, w tym kontrolę stężenia kreatyniny i potasu w surowicy. Produkt leczniczy Atacandmoże być podawany jednocześnie z innymi lekami stosowanymi w leczeniu niewydolności serca,w tym z inhibitorami ACE, beta-adrenolitykami, lekami moczopędnymi oraz glikozydami naparstnicylub ze skojarzeniem tych produktów leczniczych. Atacand może być podawany w skojarzeniuz inhibitorem ACE pacjentom z objawową niewydolnością serca, pomimo optymalnego,standardowego leczenia niewydolności serca, jeśli antagoniści receptora mineralokortykoidowego nie tolerowani. Jednoczesne stosowanie inhibitora ACE, leku moczopędnego oszczędzającego potasoraz produktu leczniczego Atacand nie jest zalecane i może być brane pod uwagę jedynie pownikliwej ocenie korzyści i ryzyka (patrz punkty 4.4, 4.8 i 5.1).
Szczególne grupy pacjentów
Nie ma konieczności zmiany dawki początkowej u pacjentów w podeszłym wieku lub u pacjentów zezmniejszoną objętością wewnątrznaczyniową (hipowolemią), zaburzeniami czynności nerek lubłagodnymi do umiarkowanych zaburzeniami czynnościwątroby.
Dzieci i młodzież
Nie określono bezpieczeństwa i skuteczności stosowania produktu leczniczego Atacand u dziecii młodzieży w wieku poniżej 18 lat w leczeniu niewydolności serca. Danena ten temat nie dostępne.
Sposób podawania
Podanie doustne.
Produkt leczniczy Atacand należy stosować raz na dobę, podczas lub niezależnie od posiłków.Pokarm nie wpływa na biodostępność kandesartanu.
4.3 Przeciwwskazania
Nadwrażliwość na kandesartan cyleksetylu lub na którąkolwiek substancję pomocniczą wymienioną w punkcie 6.1
Drugi i trzeci trymestr ciąży (patrz punkty 4.4 i 4.6). Ciężkie zaburzenia czynności wątroby i (lub) cholestaza.Dzieci w wieku poniżej 1 roku (patrz punkt 5.3).
Jednoczesne stosowanie z produktami zawierającymi aliskiren u pacjentów z cukrzycą lubzaburzeniami czynności nerek (współczynnik przesączania kłębuszkowego, GFR <60 ml/min/1,73 m2)(patrz punkty 4.5 i 5.1).
3
4.4 Specjalne ostrzeżenia i środki ostrożności dotyczące stosowania
Podwójna blokada układu renina-angiotensyna-aldosteron (RAAS)
Istnieją dowody, jednoczesne stosowanie inhibitorów konwertazy angiotensyny (ACE),antagonistów receptora angiotensyny II (AIIRA) lub aliskirenu zwiększa ryzyko niedociśnienia,hiperkaliemii oraz zaburzenia czynności nerek (w tym ostrej niewydolności nerek). Dlatego nie zalecasię podwójnej blokady układu RAA poprzez jednoczesne stosowanie inhibitorów ACE, antagonistówreceptora angiotensyny II lub aliskirenu (patrz punkty 4.5 i 5.1).
Jeśli podwójna blokada układu RAA jest absolutnie konieczna, należy stosować wyłącznie podnadzorem specjalisty i monitorować czynność nerek, stężenie elektrolitów oraz ciśnienie tętnicze.U pacjentów z nefropatią cukrzycową nie należy stosować jednocześnie inhibitorów ACE orazantagonistów receptora angiotensyny II.
Zaburzenia czynności nerek
Podobnie jak w przypadku innych leków hamujących układ renina-angiotensyna-aldosteron,u podatnych pacjentów podczas stosowania produktu leczniczego Atacand mo wystąpić zmianyw czynności nerek.
Podczas stosowania produktu leczniczego Atacand u pacjentów z nadciśnieniem i jednocześniezaburzeniami czynności nerek zaleca się okresowe oznaczanie stężenia potasu i kreatyniny wsurowicy. Doświadczenie dotyczące stosowania produktu leczniczego Atacand u pacjentów z bardzociężkimi zaburzeniami czynności nerek lub schyłkową niewydolnością nerek (klirens kreatyninymniejszy niż 15 ml/min) jest ograniczone. W tej grupie pacjentów dawkę produktu leczniczegoAtacand należy ustalać ostrożnie, dokładnie monitorując ciśnienie tętnicze.
U pacjentów leczonych z powodu niewydolności serca, zwłaszcza u osób w wieku powyżej 75 lati u pacjentów z zaburzoną czynnością nerek, zaleca się okresową kontrolę czynności nerek.Monitorowanie stężenia kreatyniny i potasu w surowicy zaleca się również w trakcie zwiększaniadawki produktu leczniczego Atacand. Badania kliniczne dotyczące niewydolności serca nieobejmowały pacjentów ze stężeniem kreatyniny w surowicy większym niż 265 μmol/l (>3 mg/dl).
Stosowanie u dzieci i młodzieży, w tym u dzieci i młodzieży z zaburzeniami czynności nerek
Stosowanie produktu leczniczego Atacand u dzieci filtracji ze wskaźnikiem przesączaniakłębuszkowego mniejszym niż 30 ml/min/1,73 m2 nie było badane (patrz punkt 4.2).
Jednoczesne leczenie inhibitorem ACE w niewydolności serca
Podczas jednoczesnego stosowania produktu leczniczego Atacand z inhibitorem ACE może wystąpićzwiększone ryzyko działań niepożądanych, zwłaszcza niedociśnienia, hiperkaliemii oraz pogorszeniaczynności nerek (w tym ostrej niewydolności nerek).
Również nie zaleca się leczenia skojarzonego trzema produktami - inhibitorem ACE, antagonistąreceptora mineralokortykoidowego i kandesartanem. Takie skojarzenie należy stosować pod nadzoremspecjalisty oraz monitorować czynność nerek, stężenie elektrolitów oraz ciśnienie tętnicze.
Nie należy jednocześnie stosować inhibitorów ACE oraz antagonistów receptora angiotensyny IIu pacjentów z nefropatią cukrzycową.
Hemodializa
Podczas dializy ciśnienie tętnicze może być szczególnie wrażliwe na blokadę receptorów AT1,wywołaną ze względu na zmniejszenie objętości osocza i zwiększenie aktywności układurenina-angiotensyna-aldosteron. Dlatego u pacjentów poddawanych dializoterapii dawkę produktuAtacand należy ustalać ostrożnie, dokładnie monitorując ciśnienie tętnicze.
Zwężenie tętnicy nerkowej
U pacjentów z obustronnym zwężeniem tętnic nerkowych lub zwężeniem tętnicy nerkowej jedynejczynnej nerki, leki wpływające na układ renina-angiotensyna-aldosteron, w tym antagoniści receptoraangiotensyny II (AIIRA), mogą powodować zwiększenie stężenia mocznika i kreatyniny w surowicy.
4
Stan po przeszczepieniu nerki
Dane kliniczne odnośnie stosowania produktu Atacand u pacjentów po przeszczepieniu nerki ograniczone.
Niedociśnienie tętnicze
W trakcie leczenia produktem Atacand pacjentów z niewydolnością serca może wystąpićniedociśnienie tętnicze. Niedociśnienie może także wystąpić u pacjentów z nadciśnieniem tętniczymze zmniejszoną objętością wewnątrznaczyniową, np. u pacjentów stosujących duże dawki lekówmoczopędnych. Podczas rozpoczynania leczenia należy zachować ostrożność i wyrównaćhipowolemię.
U dzieci z możliwością zmniejszenia objętości krwi krążącej (np. u pacjentów leczonych lekamimoczopędnymi, szczególnie u tych z zaburzeniami czynności nerek), leczenie produktem leczniczymAtacand powinno być wdrażane pod ścisłym nadzorem lekarskim oraz należy rozważyć zastosowaniemniejszej dawki początkowej niż ogólna dawka początkowa podana powyżej (patrz punkt 4.2).
Znieczulenie i zabiegi chirurgiczne
U pacjentów leczonych antagonistami receptora angiotensyny II, w trakcie znieczulenia i zabiegówchirurgicznych może wystąpić niedociśnienie tętnicze spowodowane zahamowaniem układurenina-angiotensyna. Bardzo rzadko, niedociśnienie tętnicze może być ciężkie i wymagać podaniadożylnie płynów i (lub) leków zwiększających ciśnienie tętnicze.
Zwężenie zastawki aortalnej i (lub) mitralnej (kardiomiopatia przerostowa ze zwężeniem drogi
odpływu z lewej komory)
Podobnie jak w przypadku innych leków rozszerzających naczynia, należy zachować szczególnąostrożność u pacjentów z hemodynamicznie istotnym zwężeniem zastawki aortalnej lub mitralnej albokardiomiopatią przerostową ze zwężeniem drogi odpływu z lewej komory.
Hiperaldosteronizm pierwotny
Pacjenci z hiperaldosteronizmem pierwotnym zazwyczaj nie reagują na leki przeciwnadciśnieniowedziałające poprzez zahamowanie układu renina-angiotensyna-aldosteron. Dlatego też nie zaleca sięstosowania produktu leczniczego Atacand w tej grupie pacjentów.
Hiperkaliemia
Jednoczesne stosowanie produktu leczniczego Atacand z lekami moczopędnymi oszczędzającymipotas, suplementami potasu, substytutami soli zawierającymi potas lub innymi lekami zwiększającymistężenie potasu (np. heparyna, kotrimoksazol znany też jako trimetoprim/sulfametoksazol) możeprowadzić do zwiększenia stężenia potasu w surowicy u pacjentów z nadciśnieniem tętniczym. Należykontrolować stężenie potasu w surowicy.
U pacjentów z niewydolnością serca leczonych produktem Atacand może wystąpić hiperkaliemia.Dlatego w tej grupie pacjentów zalecana jest okresowa kontrola stężenia potasu w surowicy.Jednoczesne stosowanie inhibitorów ACE, leków moczopędnych oszczędzających potas(np. spironolaktonu) i produktu leczniczego Atacand nie jest zalecane i może być brane pod uwagęjedynie po dokładnej ocenie potencjalnych korzyści i ryzyka.
Ogólne
U pacjentów, u których napięcie naczyń oraz czynność nerek w znacznym stopniu zależą odaktywności układu renina-angiotensyna-aldosteron (np. u pacjentów z ciężką zastoinowąniewydolnością serca lub z podstawową chorobą nerek, w tym ze zwężeniem tętnicy nerkowej),leczeniu innymi lekami wpływającymi na ten układ może towarzyszyć nagłe obniżenie ciśnienia,azotemia, skąpomocz lub, rzadko, ostra niewydolność nerek. Nie można wykluczyć możliwościwystąpienia podobnych działań podczas stosowania leków z grupy AIIRA. Podobnie jak w przypadkustosowania jakichkolwiek innych leków przeciwnadciśnieniowych, nadmierne obniżenie ciśnieniatętniczego u pacjentów z chorobą niedokrwienną serca lub mózgu może spowodować zawał mięśniasercowego lub udar.
5
Działanie przeciwnadciśnieniowe kandesartanu może być nasilone podczas jednoczesnego stosowaniaz innym lekiem obniżającym ciśnienie zarówno, jeśli lek był zalecony do leczenia nadciśnienia jaki w przypadku stosowania z innych wskazań.
Produkt leczniczy Atacand zawiera laktozę. Pacjenci z rzadko występującą dziedziczną nietolerancjągalaktozy, niedoborem laktazy (typu Lapp) lub zespołem złego wchłaniania glukozy-galaktozy niepowinni stosować tego produktu.
Ciąża
Nie należy rozpoczynać podawania AIIRA podczas ciąży. Z wyjątkiem konieczności kontynuowanialeczenia AIIRA, u pacjentek planujących ciążę należy zastosować alternatywne leczenieprzeciwnadciśnieniowe, o ustalonym profilu bezpieczeństwa stosowania w ciąży. W przypadkupotwierdzenia ciąży należy natychmiast przerwać podawanie AIIRA i, jeśli jest to wskazane, należyrozpocząć leczenie alternatywne (patrz punkty 4.3 i 4.6).
U pacjentek po pierwszej miesiączce należy regularnie oceniać ewentualność ciąży. Konieczne jestprzekazanie pacjentce odpowiednich informacji i (lub) podjęcie odpowiednich działań w celuzapobieżenia zagrożeniu ekspozycji na lek podczas ciąży (patrz punkty 4.3 i 4.6).
4.5 Interakcje z innymi produktami leczniczymi i inne rodzaje interakcji
Kliniczne badania farmakokinetyczne były prowadzone z następującymi substancjami:hydrochlorotiazyd, warfaryna, digoksyna, doustne środki antykoncepcyjne (etynyloestradiol,lewonorgestrel), glibenklamid, nifedypina i enalapryl. Nie zaobserwowano klinicznie istotnychinterakcji farmakokinetycznych z tymi lekami.
Jednoczesne stosowanie leków moczopędnych oszczędzających potas, suplementów potasu,substytutów soli zawierających potas lub innych leków zwiększających stężenie potasu (np. heparyna)może prowadzić do zwiększenia stężenia potasu w surowicy. Należy kontrolować stężenie potasuw surowicy krwi, wedle wskazań (patrz punkt 4.4).
Odwracalne zwiększenie stężenia litu w surowicy i nasilenie toksyczności obserwowano podczasjednoczesnego stosowania preparatów litu i inhibitorów konwertazy angiotensyny (ACE). Podobnedziałanie może wystąpić podczas jego jednoczesnego stosowania z lekami z grupy AIIRA.Jednoczesne stosowanie kandesartanu z preparatami litu nie jest zalecane, jednak jeśli jest niezbędne,zalecana jest regularna kontrola stężenia litu w surowicy.
Jeśli leki z grupy AIIRA są stosowane jednocześnie z niesteroidowymi lekami przeciwzapalnymi(NLPZ) (tj. selektywnymi inhibitorami COX-2, kwasem acetylosalicylowym [w dawce 3 g na dobę]i nieselektywnie działającymi niesteroidowymi lekami przeciwzapalnymi), może wystąpić osłabieniedziałania przeciwnadciśnieniowego.
Tak jak w przypadku inhibitorów konwertazy angiotensyny (ACE), jednoczesne stosowanie AIIRAi leku z grupy NLPZ może prowadzić do zwiększenia ryzyka pogorszenia czynności nerek, w tymmożliwej, ostrej niewydolności nerek i do zwiększenia stężenia potasu, szczególnie u pacjentówz wcześniejszym zaburzeniem czynności nerek. Terapię skojarzoną należy stosować ostrożnie,szczególnie u osób w podeszłym wieku. Pacjenta należy odpowiednio nawodnić i rozważyćkontrolowanie czynności nerek po rozpoczęciu leczenia skojarzonego i następnie okresowo.
Dane z badania klinicznego wykazały, że podwójna blokada układu renina-angiotensyna-aldosteron(RAAS) w wyniku jednoczesnego stosowania inhibitorów ACE, antagonistów receptora angiotensynyII lub aliskirenu jest związana z większą częstością występowania zdarzeń niepożądanych, takich jak:niedociśnienie, hiperkaliemia oraz zaburzenia czynności nerek (w tym ostra niewydolność nerek)w porównaniu z zastosowaniem pojedynczego produktu działającego na RAAS (patrz punkty 4.3, 4.4i 5.1).
Dzieci i młodzież
6
Badania dotyczące interakcji były prowadzone jedynie u pacjentów dorosłych.
4.6 Wpływ na płodność, ciążę i laktację
Ciąża
Nie zaleca się stosowania AIIRA podczas pierwszego trymestru ciąży (patrz punkt 4.4). Stosowanie AIIRA jest przeciwwskazane w drugim i trzecim trymestrze ciąży (patrz punkty 4.3 i 4.4).
Dane epidemiologiczne odnoszące się do ryzyka działania teratogennego w przypadku ekspozycji nainhibitory ACE podczas pierwszego trymestru ciąży nie rozstrzygające; jednakże nie możnawykluczyć niewielkiego zwiększenia ryzyka. Chociaż nie dostępne żadne kontrolowane(porównawcze) dane epidemiologiczne dotyczące ryzyka związanego ze stosowaniem AIIRA,podobne zagrożenia mogą być związane ze stosowaniem leków z tej grupy. Z wyjątkiem koniecznościkontynuowania leczenia AIIRA, u pacjentek planujących ciążę należy zastosować alternatywneleczenie przeciwnadciśnieniowe, o ustalonym profilu bezpieczeństwa stosowania w ciąży.W przypadku potwierdzenia ciąży należy natychmiast przerwać podawanie AIIRA i, jeśli jest towskazane, należy rozpocząć leczenie alternatywne.
Ekspozycja na AIIRA w drugim i trzecim trymestrze ciąży powoduje toksyczne działanie na ludzkipłód (pogorszenie czynności nerek, małowodzie, opóźnienie kostnienia czaszki) i objawy toksycznościu noworodka (niewydolność nerek, niedociśnienie tętnicze, hiperkaliemia) (patrz także punkt 5.3).Jeśli ekspozycja na AIIRA wystąpiła od drugiego trymestru ciąży, zaleca się badanieultrasonograficzne czynności nerek i czaszki.
Noworodki, których matki przyjmowały AIIRA należy ściśle obserwować ze względu na możliwość wystąpienia niedociśnienia (patrz punkty 4.3 i 4.4).
Karmienie piersią
Ze względu na brak danych odnośnie stosowania kandesartanu podczas karmienia piersią, nie zalecasię stosowania produktu Atacand, zwłaszcza w przypadku karmienia piersią noworodka lubwcześniaka. Zaleca się podawanie innych leków, o ustalonym profilu bezpieczeństwa stosowaniapodczas karmienia piersią.
4.7 Wpływ na zdolność prowadzenia pojazdów i obsługiwania maszyn
Nie przeprowadzono badań dotyczących wpływu kandesartanu na zdolność prowadzenia pojazdów iobsługiwania maszyn. Jednakże, należy wziąć pod uwagę możliwość wystąpienia zawrotów głowy izmęczenia podczas stosowania produktu leczniczego Atacand.
4.8 Działania niepożądane
Leczenie nadciśnienia tętniczego
W kontrolowanych badaniach klinicznych działania niepożądane były łagodne i przemijające.Częstość występowania działań niepożądanych nie ma związku z dawką i wiekiem. Odsetekpacjentów, którzy musieli przerwać leczenie z powodu działań niepożądanych był podobny w grupieleczonej kandesartanem cyleksetylu (3,1%) i stosującej placebo (3,2%).
W analizie zbiorczej danych uzyskanych z badań klinicznych z udziałem pacjentów z nadciśnieniemtętniczym, działania niepożądane związane z kandesartanem cyleksetylu były zdefiniowane napodstawie częstości występowania o co najmniej 1% większej niż częstość występowania działańniepożądanych po zastosowaniu placebo. W oparciu o definicję, najczęściej występującymidziałaniami niepożądanymi były zawroty głowy, ból głowy i infekcje układu oddechowego.
Poniższa tabela przedstawia działania niepożądane obserwowane w trakcie badań klinicznych i po wprowadzeniu produktu do obrotu.
7
Częstość występowania działań niepożądanych przedstawionych w tabelach w tym punkcie: bardzoczęsto (1/10), często (1/100, 1/10), niezbyt często (1/1000, 1/100), rzadko (1/10 000,1/1000), bardzo rzadko (1/10 000).
Klasyfikacja układów Częstość Działanie niepożądane i narządów
Zakażenia i zarażenia Często Zakażenia układu oddechowegopasożytnicze
Zaburzenia krwi i układu Bardzo rzadko Leukopenia, neutropeniachłonnego i agranulocytozaZaburzenia metabolizmu Bardzo rzadko Hiperkaliemia, hiponatremiai odżywiania
Zaburzenia układu nerwowego Często Zawroty głowy, ból głowyZaburzenia układu Bardzo rzadko Kaszeloddechowego, klatki piersiowej
i śródpiersia
Zaburzenia żołądka i jelit Bardzo rzadko Nudności Częstość nieznana Biegunka
Zaburzenia wątroby i dróg Bardzo rzadko Zwiększenie aktywnościżółciowych enzymów wątrobowych, zaburzenie czynności wątroby
lub zapalenie wątroby Zaburzenia skóry i tkanki Bardzo rzadko Obrzęk naczynioruchowy,podskórnej wysypka, pokrzywka, świądZaburzenia Bardzo rzadko Ból pleców, ból stawów, bólmięśniowo-szkieletowe i tkanki mięśniłącznej
Zaburzenia nerek i dróg Bardzo rzadko Zaburzenia czynności nerek,moczowych w tym niewydolność nerek u podatnych pacjentów (patrz
punkt 4.4)
Wyniki badań laboratoryjnych
Ogólnie, nie stwierdzono istotnego klinicznie wpływu produktu leczniczego Atacand na wynikipodstawowych badań laboratoryjnych. Podobnie jak w przypadku innych leków hamujących układrenina-angiotensyna-aldosteron, obserwowano nieznaczne zmniejszenie stężenia hemoglobiny.U pacjentów stosujących produkt leczniczy Atacand zwykle nie ma konieczności wykonywaniarutynowo badań laboratoryjnych. Jednakże, u pacjentów z zaburzeniem czynności nerek zalecane jestokresowe badanie stężenia potasu i kreatyniny w surowicy.
Dzieci i młodzież
Bezpieczeństwo stosowania kandesartanu cyleksetylu było monitorowane u 255 dzieci i nastolatkówz nadciśnieniem tętniczym w wieku od 6 do <18 lat, w 4-tygodniowym klinicznym badaniuskuteczności oraz w 1-rocznym badaniu otwartym (patrz punkt 5.1). W obrębie niemal wszystkichukładów i narządów częstość występowania zdarzeń niepożądanych u dzieci mieści się w zakresieczęsto/niezbyt często. Podczas gdy charakter i ciężkość/nasilenie zdarzeń niepożądanych podobnedo obserwowanych u pacjentów dorosłych (patrz tabela poniżej), częstości występowania wszystkichzdarzeń niepożądanych wyższe u dzieci i młodzieży, szczególnie w odniesieniu do:
Ból głowy, uczucie zawrotu głowy, zakażenia górnych dróg oddechowych występują „bardzo często” (≥1/10 osób) u dzieci a „często” (≥1/100 do <1/10 osób) u dorosłych.
Kaszel występuje „bardzo często” (≥1/10 osób) u dzieci a bardzo rzadko” (<1/10 000 osób) u dorosłych.
8
Wysypka występuje „często” (≥1/100 do <1/10 osób) u dzieci a „bardzo rzadko” (<1/10 000 osób) u dorosłych.
Hiperkaliemia, hiponatremia oraz nieprawidłowa czynność wątroby występują „niezbyt często” (≥1/1 000 do <1/100 osób) u dzieci a „bardzo rzadko” (<1/10 000 osób) u dorosłych.
Niemiarowość zatokowa, zapalenie nosogardła, gorączka występują „często” (≥1/100 do <1/10 osób) a ból jamy ustnej i gardła występują „bardzo często” (≥1/10 osób) u dzieci, ale nie były zgłaszane u osób dorosłych. Jednakże, jest to zjawisko przejściowe i bardzo powszechnie występujące u dzieci.
Ogólny profil bezpieczeństwa kandesartanu cyleksetylu u dzieci i młodzieży nie różni się istotnie od profilu bezpieczeństwa u pacjentów dorosłych.
Leczenie niewydolności serca
Profil działań niepożądanych produktu leczniczego Atacand stosowanego u pacjentów dorosłychz niewydolnością serca wynikał z właściwości farmakologicznych leku i stanu zdrowia pacjentów.W programie klinicznym CHARM, w którym porównywano działanie produktu leczniczego Atacandw dawkach do 32 mg (n=3803) z działaniem placebo (n=3796), 21,0% pacjentów w grupieotrzymującej kandesartan cyleksetylu i 16,1% pacjentów w grupie placebo przerwało terapięz powodu wystąpienia działań niepożądanych. Najczęściej raportowanymi działaniami niepożądanymibyły hiperkaliemia, niedociśnienie i zaburzenia czynności nerek. Te działania były częstszeu pacjentów w wieku powyżej 70 lat, u pacjentów z cukrzycą lub u pacjentów, którzy przyjmowaliinne leki wpływające na układ renina-angiotensyna-aldosteron, szczególnie inhibitory konwertazyangiotensyny (ACE) i (lub) spironolakton.
Poniższa tabela przedstawia działania niepożądane obserwowane w trakcie badań klinicznych i po wprowadzeniu produktu do obrotu.
Klasyfikacja układów Częstość Działanie niepożądane i narządów
Zaburzenia krwi i układu Bardzo rzadko Leukopenia, neutropeniachłonnego i agranulocytozaZaburzenia metabolizmu Często Hiperkaliemiai odżywiania Bardzo rzadko HiponatremiaZaburzenia układu nerwowego Bardzo rzadko Zawroty głowy, ból głowyZaburzenia naczyniowe Często NiedociśnienieZaburzenia układu Bardzo rzadko Kaszeloddechowego, klatki piersiowej
i śródpiersia
Zaburzenia żołądka i jelit Bardzo rzadko Nudności Częstość nieznana Biegunka
Zaburzenia wątroby i dróg Bardzo rzadko Zwiększenie aktywnościżółciowych enzymów wątrobowych, zaburzenie czynności wątroby
lub zapalenie wątroby Zaburzenia skóry i tkanki Bardzo rzadko Obrzęk naczynioruchowy,podskórnej wysypka, pokrzywka, świądZaburzenia mięśniowo- Bardzo rzadko Ból pleców, ból stawów, bólszkieletowe i tkanki łącznej mięśni
Zaburzenia nerek i dróg Często Zaburzenia czynności nerek,moczowych w tym niewydolność nerek u podatnych pacjentów (patrz
punkt 4.4)
Wyniki badań laboratoryjnych
9
Hiperkaliemia i zaburzenia czynności nerek to działania niepożądane występujące często u pacjentówstosujących produkt leczniczy Atacand w leczeniu niewydolności serca. Zalecana jest okresowakontrola stężenia kreatyniny i potasu w surowicy (patrz punkt 4.4).
Zgłaszanie podejrzewanych działań niepożądanych
Po dopuszczeniu produktu leczniczego do obrotu istotne jest zgłaszanie podejrzewanych działańniepożądanych. Umożliwia to nieprzerwane monitorowanie stosunku korzyści do ryzyka stosowaniaproduktu leczniczego. Osoby należące do fachowego personelu medycznego powinny zgłaszaćwszelkie podejrzewane działania niepożądane za pośrednictwem Departamentu MonitorowaniaNiepożądanych Działań Produktów Leczniczych Urzędu Rejestracji Produktów Leczniczych,Wyrobów Medycznych i Produktów Biobójczych Al. Jerozolimskie 181C, 02-222 Warszawa,tel.: + 48 22 49 21 301, faks: + 48 22 49 21 309, e-mail:
[email protected].
Działania niepożądane można zgłaszać również podmiotowi odpowiedzialnemu.
4.9 Przedawkowanie
Objawy
Na podstawie danych farmakologicznych można wnioskować, że główne objawy przedawkowania toniedociśnienie tętnicze i zawroty głowy. W pojedynczych przypadkach przedawkowania (do 672 mgkandesartanu cyleksetylu) powrót dorosłych pacjentów do zdrowia przebiegał bez powikłań.
Postępowanie po przedawkowaniu
W przypadku wystąpienia objawów niedociśnienia tętniczego należy wdrożyć leczenie objawowe orazkontrolować podstawowe czynności życiowe. Pacjenta należy ułożyć na plecach, z nogamiuniesionymi. Jeśli to nie wystarczy, należy zwiększyć objętość osocza przez podanie we wlewie, naprzykład izotonicznego roztworu soli. Jeśli postępowanie to nie będzie wystarczające, można podaćleki sympatykomimetyczne.
Kandesartan nie jest usuwany przez hemodializę.
5. WŁAŚCIWOŚCI FARMAKOLOGICZNE
5.1 Właściwości farmakodynamiczne
Grupa farmakoterapeutyczna: Antagoniści receptora angiotensyny II, proste, kod ATC: C09CA06
Mechanizm działania
Angiotensyna II jest głównym hormonem układu renina-angiotensyna-aldosteron działającym nanaczynia i ma istotne znaczenie w patofizjologii nadciśnienia tętniczego, niewydolności sercaoraz innych chorób układu sercowo-naczyniowego. Odgrywa także istotną rolę w patogenezieprzerostu i uszkodzenia narządów. Główne działania fizjologiczne angiotensyny II, takie jak skurcznaczyń, pobudzanie wydzielania aldosteronu, regulacja równowagi wodno-elektrolitowejoraz pobudzanie wzrostu komórek, odbywają się za pośrednictwem receptora typu 1 (AT1).
Działanie farmakodynamiczne
Kandesartan cyleksetylu jest pro-lekiem przeznaczonym do stosowania doustnego. Podczaswchłaniania z przewodu pokarmowego jest szybko przekształcany do postaci czynnej, kandesartanu,w procesie hydrolizy estru. Kandesartan jest lekiem z grupy AIIRA, działającym wybiórczo nareceptory AT1, silnie wiążącym się z receptorem i powolnie dysocjującym z tego połączenia.Kandesartan nie ma aktywności agonistycznej.
Kandesartan nie zmniejsza aktywności konwertazy angiotensyny, która powoduje przekształcenieangiotensyny I w angiotensynę II i rozpad bradykininy. Kandesartan nie wpływa na aktywnośćkonwertazy angiotensyny i nie nasila działania bradykininy ani substancji P. W kontrolowanych
10
badaniach klinicznych porównujących kandesartan i inhibitory ACE, wykazano, częstośćwystępowania kaszlu była mniejsza u pacjentów stosujących kandesartan cyleksetylu.Kandesartan nie wiąże się z innymi receptorami hormonalnymi ani kanałami jonowymi mającymiduże znaczenie w regulacji układu sercowo-naczyniowego ani ich nie blokuje. Działanieantagonistyczne na receptory angiotensyny II (AT1) wywołuje zależne od dawki zwiększenie stężeniareniny, angiotensyny I i angiotensyny II w osoczu oraz zmniejszenie stężenia aldosteronu w osoczu.
Skuteczność kliniczna i bezpieczeństwo stosowania
Nadciśnienie tętnicze
W nadciśnieniu tętniczym kandesartan wywołuje zależne od dawki, długotrwałe obniżenie ciśnieniatętniczego. Działanie przeciwnadciśnieniowe jest wynikiem zmniejszenia oporu obwodowegow krążeniu systemowym bez odruchowego przyspieszenia rytmu serca. Brak doniesień o poważnymlub nadmiernym obniżeniu ciśnienia po zażyciu pierwszej dawki lub „efekcie z odbicia” poprzerwaniu leczenia.
Po podaniu pojedynczej dawki kandesartanu cyleksetylu działanie hipotensyjne występuje zazwyczajw ciągu 2 godzin. Podczas kontynuacji leczenia, pełne działanie obniżające ciśnienie krwi przyzastosowaniu jakiejkolwiek dawki występuje zwykle w ciągu 4 tygodni i utrzymuje się podczasdługotrwałego stosowania leku. Przeprowadzone metaanalizy wykazały, że średnie wzmocnieniedziałania po zwiększeniu dawki z 16 mg do 32 mg raz na dobę było nieznaczne. Biorąc pod uwagęzróżnicowanie stanu poszczególnych pacjentów, u niektórych z nich można oczekiwać większego niżśrednie wzmocnienia działania leku. Kandesartan cyleksetylu podawany raz na dobę zapewniaskuteczne i łagodne obniżenie ciśnienia tętniczego w ciągu 24 godzin, z niewielkimi różnicami międzymaksymalnym i minimalnym działaniem leku w przerwach między kolejnymi dawkami. Działanieprzeciwnadciśnieniowe i tolerancja kandesartanu i losartanu były porównywane w dwóchrandomizowanych badaniach, przeprowadzonych metodą podwójnie ślepej próby, z udziałem łącznie1268 pacjentów z lekkim do umiarkowanego nadciśnieniem tętniczym. Obniżenie ciśnienia tętniczego(skurczowego/rozkurczowego) wynosiło 13,1/10,5 mm Hg podczas stosowania kandesartanucyleksetylu w dawce 32 mg raz na dobę i 10,0/8,7 mmHg podczas stosowania soli potasowej losartanuw dawce 100 mg raz na dobę (różnica w obniżeniu ciśnienia wynosiła 3,1/1,8 mmHg,p<0,0001/p<0,0001).
Podczas jednoczesnego stosowania kandesartanu cyleksetylu i hydrochlorotiazydu działanie tychleków obniżające ciśnienie krwi sumuje się. Zwiększone działanie przeciwnadciśnieniowe byłoobserwowane również, kiedy kanedasartan cyleksetylu podawany był w połączeniu z amlodypiną lubfelodypiną.
Produkty lecznicze hamujące układ renina-angiotensyna-aldosteron wykazują słabsze działanieprzeciwnadciśnieniowe u pacjentów rasy negroidalnej (wykazujących zwykle mniejszą aktywnośćreninową osocza) niż u pacjentów innych ras. Zależność ta dotyczy również kandesartanu.W nierandomizowanym badaniu klinicznym, z udziałem 5165 pacjentów z podwyższonym ciśnieniemrozkurczowym, obniżenie ciśnienia tętniczego podczas leczenia kandesartanem było znaczącomniejsze u pacjentów rasy negroidalnej niż u pacjentów innych ras (odpowiednio 14,4/10,3 mm Hgi 19,0/12,7 mmHg, p<0,0001/p<0,0001).
Kandesartan zwiększa przepływ krwi w nerkach, przy czym albo nie zmienia albo zwiększa tempoprzesączania kłębuszkowego (filtrację kłębuszkową) ze zmniejszeniem nerkowego oporunaczyniowego oraz frakcji filtracyjnej. W 3-miesięcznym badaniu klinicznym prowadzonymu pacjentów z nadciśnieniem tętniczym i cukrzycą typu II z mikroalbuminurią wykazano, leczenienadciśnienia tętniczego kandesartanem cyleksetylu zmniejsza wydalanie albumin z moczem (stosunekalbumin do kreatyniny, średnio o 30%, 95% przedział ufności 15-42%). Obecnie brak danychdotyczących wpływu kandesartanu na rozwój nefropatii cukrzycowej.
W trwającym średnio 3,7 roku randomizowanym badaniu klinicznym SCOPE (Study on COgnitionand Prognosis in the Elderly), w którym brało udział 4937 pacjentów w podeszłym wieku (od 70 do89 lat, 21% pacjentów w wieku powyżej 80 lat) z łagodnym do umiarkowanego nadciśnieniemtętniczym, badano wpływ kandesartanu cyleksetylu, stosowanego raz na dobę w dawkach 8 mg do
11
16 mg (średnio 12 mg), na chorobowość i śmiertelność z powodu chorób sercowo-naczyniowych.Pacjenci otrzymywali kandesartan cyleksetylu lub placebo oraz dodatkowo, jeżeli było to konieczne,inne leki przeciwnadciśnieniowe. W grupie pacjentów stosujących kandesartan ciśnienie tętniczezostało obniżone ze 166/90 do 145/80 mmHg, natomiast w grupie kontrolnej ze 167/90 do149/82 mmHg. W pierwszorzędowym punkcie końcowym badania, którym były ciężkie zdarzeniasercowo-naczyniowe (śmierć w wyniku chorób sercowo-naczyniowych, udar mózgu i zawał sercaniezakończone zgonem pacjenta), nie wykazano istotnej statystycznie różnicy. W grupie pacjentówstosujących kandesartan odnotowano 26,7 przypadków na 1000 pacjentolat, natomiast w grupiekontrolnej 30 przypadków na 1000 pacjentolat (ryzyko względne 0,89, 95% CI: 0,75 do 1,06,p = 0,19).
W dwóch dużych, randomizowanych, kontrolowanych badaniach klinicznych ONTARGET(ang. ONgoing Telmistartan Alone and in combination with Ramipril Global Endpoint Trial) i VANEPHRON-D (ang. The Veterans Affairs Nefropathy in Diabetes) badano jednoczesne stosowanieinhibitora ACE z antagonistą receptora angiotensyny II.
Badanie ONTARGET było przeprowadzone z udziałem pacjentów z chorobami układusercowo-naczyniowego lub chorobami naczyń mózgowych w wywiadzie albo z cukrzycą typu 2,z towarzyszącym, potwierdzonym uszkodzeniem narządów docelowych. Badanie VA NEPHRON-Dbyło przeprowadzone z udziałem pacjentów z cukrzycą typu 2 oraz z nefropatią cukrzycową.
Badania te nie wykazały istotnego korzystnego wpływu na parametry nerkowe i (lub) wynikiw zakresie chorobowości oraz śmiertelności sercowo-naczyniowej, natomiast zaobserwowanozwiększone ryzyko hiperkaliemii, ostrego uszkodzenia nerek i (lub) niedociśnienia, w porównaniuz monoterapią. Ze względu na podobieństwa w zakresie właściwości farmakodynamicznych,przytoczone wyniki również mają znaczenie w przypadku innych inhibitorów ACE oraz antagonistówreceptora angiotensyny II.
Dlatego też u pacjentów z nefropatią cukrzycową nie należy jednocześnie stosować inhibitorów ACEoraz antagonistów receptora angiotensyny II.
Badanie ALTITUDE (ang. Aliskiren Trial in Type 2 Diabetes Using Cardiovascular and RenalDisease Endpoints) było zaprojektowane w celu zbadania korzyści z dodania aliskirenu dostandardowego leczenia inhibitorem ACE lub antagonistą receptora angiotensyny II u pacjentówz cukrzycą typu 2 i przewlekłą chorobą nerek i (lub) z chorobą układu sercowo-naczyniowego.Badanie zostało przedwcześnie przerwane z powodu zwiększonego ryzyka działań niepożądanych.Zgony sercowo-naczyniowe i udary mózgu występowały częściej w grupie otrzymującej aliskiren,w porównaniu do grupy placebo. W grupie otrzymującej aliskiren odnotowano również częstszewystępowanie zdarzeń niepożądanych, w tym ciężkich zdarzeń niepożądanych (hiperkaliemia,niedociśnienie i zaburzenia czynności nerek), w porównaniu do grupy placebo.
Dzieci i młodzież nadciśnienie tętnicze
Działania przeciwnadciśnieniowe kandesartanu były oceniane u dzieci z nadciśnieniem tętniczymw wieku od 1 do <6 lat oraz w wieku od 6 do <17 lat w dwóch randomizowanych, podwójniezaślepionych, wieloośrodkowych, 4-tygodniowych badaniach klinicznych mających na celu ustaleniedawki optymalnej.
U dzieci w wieku od 1 do <6 lat, 93 pacjentów, z których 74% miało chorobę nerek, zostałozrandomizowanych do otrzymywania doustnej dawki kandesartanu cyleksetylu w zawiesiniewynoszącej 0,05, 0,20 lub 0,40 mg/kg raz na dobę. Główną metodę analizy stanowiła ocenanachylenia zmiany ciśnienia tętniczego skurczowego (ang. SBP) w funkcji dawki. SBP oraz ciśnienietętnicze rozkurczowe (ang. DBP) zmniejszyło się o 6,0/5,2 do 12,0/11,1 mmHg względem wartościwyjściowych w trzech grupach dawkowych kandesartanu cyleksetylu. Jednakże, jako że w badaniachnie było grupy kontrolnej pacjentów przyjmujących placebo, rzeczywista wielkość wpływu leku naciśnienie tętnicze pozostaje niepewna, co sprawia, że dokonanie wiążącej oceny równowagikorzyści/ryzyka w tej grupie wiekowej jest trudne.
12
U dzieci w wieku od 6 do <17 lat, 240 pacjentów zostało zrandomizowanych do otrzymywaniaplacebo albo małej, średniej lub dużej dawki kandesartanu cyleksetylu w proporcjach 1: 2: 2: 2.U dzieci o masie ciała < 50 kg, dawki kandesartanu cyleksetylu wynosiły 2, 8 lub 16 mg raz na dobę.U dzieci o masie ciała > 50 kg, dawki kandesartanu cyleksetylu wynosiły 4, 16 lub 32 mg raz na dobę.Kandesartan w dawkach analizowanych łącznie zmniejszał ciśnienie tętnicze skurczowe w pozycjisiedzącej (SiSBP) o 10,2 mmHg (P<0,0001) oraz ciśnienie tętnicze rozkurczowe w pozycji siedzącej(SiDBP) (P=0,0029) o 6,6 mmHg, względem wartości wyjściowych. W grupie pacjentówprzyjmujących placebo również obserwowano zmniejszenie SiSBP o 3,7 mmHg (p=0,0074) orazzmniejszenie SiDBP o 1,80 mmHg (p=0,0992) względem wartości wyjściowych. Pomimo znacznegoefektu placebo wszystkie poszczególne dawki kandesartanu (oraz wszystkie dawki połączone)wykazywały znamienną wyższość względem placebo. Maksymalna odpowiedź polegająca nazmniejszeniu ciśnienia krwi u dzieci o masie ciała poniżej oraz powyżej 50 kg była osiąganaodpowiednio przy stosowaniu dawek 8 mg oraz 16 mg, a powyżej tych dawek odpowiedź osiągałaplateau.
Spośród pacjentów włączonych do badań, 47% stanowiły dzieci rasy negroidalnej oraz 29% stanowiłydziewczynki; średnia wieku +/ SD wynosiła 12,9 +/– 2,6 lat. U dzieci w wieku od 6 do <17 latobserwowano tendencję do mniejszego wpływu leku na ciśnienie tętnicze krwi u pacjentów rasynegroidalnej w porównaniu z pacjentami nienależącymi do rasy negroidalnej.
Niewydolność serca
Badanie CHARM (Candesartan in Heart failure Assessment of Reduction in Mortality andmorbidity) wykazało, że leczenie kandesartanem cyleksetylu zmniejsza śmiertelność, koniecznośćhospitalizacji z powodu niewydolności serca oraz poprawia stan pacjentów z zaburzoną czynnościąskurczową lewej komory serca.
Program badań CHARM, kontrolowanych placebo, przeprowadzonych metodą podwójnie ślepejpróby, obejmował pacjentów z przewlekłą niewydolnością serca stopnia II do IV według klasyfikacjiNYHA i składał się z trzech oddzielnych badań: CHARM-Alternative (n=2028) z udziałem pacjentównieleczonych wcześniej inhibitorami konwertazy angiotensyny z powodu ich nietolerancji (główniez powodu kaszlu 72%), u których LVEF była mniejsza lub wna 40%; CHARM-Added (n=2548)z udziałem pacjentów leczonych uprzednio inhibitorami konwertazy angiotensyny, u których LVEFbyła mniejsza lub równa 40%; CHARM-Preserved (n=3023) z udziałem pacjentów, u których LVEFbyła większa niż 40%. Pacjenci poddawani od początku optymalnej terapii z powodu niewydolnościserca byli przyporządkowani losowo do grupy otrzymującej placebo lub kandesartan cyleksetylu(w dawkach zwiększanych stopniowo od 4 mg lub 8 mg do 32 mg raz na dobę, bądź największejtolerowanej dawki; średnia dawka wynosiła 24 mg) i obserwowani przez średnio (mediana)37,7 miesiąca. Po 6 miesiącach leczenia 89% pacjentów przyjmowało kandesartan cyleksetylu, w tym63% w dawce 32 mg.
W badaniu CHARM-Alternative, złożony punkt końcowy składający się z śmiertelności z powoduchorób układu krążenia lub pierwszej hospitalizacji z powodu niewydolności serca, był znaczącozredukowany po zastosowaniu kandesartanu w porównaniu z placebo, współczynnik ryzyka (HR)0,77 (95% CI: 0,67-0,89, p<0,001. Odpowiada to zmniejszeniu ryzyka względnego o 23%. W grupiestosującej kandesartan 33,0% (95% CI: 30,1-36,0) pacjentów a w grupie placebo 40,0% (95% CI:37,0-43,1) pacjentów doświadczyło tego punktu końcowego, różnica bezwzględna wyniosła7% (95% CI: 11,2-2,8). Przez cały okres trwania badania, 14 pacjentów musiało być poddanychleczeniu, aby uchronić jednego pacjenta przed śmiercią z powodu incydentów sercowo-naczyniowychlub przed hospitalizacją z powodu niewydolności serca. Złożony punkt końcowy, na który składa sięogólna śmiertelność z jakichkolwiek przyczyn i pierwsza hospitalizacja z powodu niewydolnościserca, był także znacząco zmniejszony po zastosowaniu kandesartanu, HR 0,80 (95% CI: 0,70-0,92,p=0,001). Wśród pacjentów stosujących kandesartan 36,6% (95% CI: 33,7-39,7), a wśród pacjentówz grupy placebo 42,7% (95% CI: 39,6-45,8) doświadczyło tego punktu końcowego, różnicabezwzględna wyniosła 6,0% (95% CI: 10,3-1,8). Obydwie składowe złożonego punktu końcowego,śmiertelność i chorobowość (hospitalizacja z powodu niewydolności serca), przyczyniły się dokorzystnego efektu kandesartanu. W wyniku leczenia kandesartanem cyleksetylu poprawił się stanpacjentów oceniany według klasyfikacji NYHA (p = 0,008).
13
W badaniu CHARM-Added złożony punkt końcowy, składający się ze śmiertelności z powodu choróbsercowo-naczyniowych i pierwszej hospitalizacji z powodu niewydolności serca, był znaczącomniejszy po zastosowaniu kandesartanu w porównaniu z placebo, HR 0,85 (95% CI: 0,75-0,96,p=0,011). Wyniki te odpowiadają zmniejszeniu ryzyka względnego o 15%. Wśród pacjentówstosujących kandesartan 37,9% (95% CI: 35,2-40,6), a wśród pacjentów z grupy placebo 42,3% (95%CI: 39,6-45,1) pacjentów doświadczyło tego punktu końcowego, różnica bezwzględna wyniosła 4,4%(95% CI: 8,2-0,6). Przez cały okres trwania badania, 23 pacjentów musiało być poddanych leczeniu,aby uchronić jednego pacjenta przed śmiercią z powodu incydentów sercowo-naczyniowych lub przedhospitalizacją z powodu niewydolności serca. Złożony punkt końcowy, na który składa się całkowitaśmiertelność z jakichkolwiek przyczyn i pierwsza hospitalizacja z powodu niewydolności serca, byłrównież znacząco zmniejszony podczas stosowania kandesartanu, HR 0,87 (95% CI: 0,78-0,98,p=0,021).
Spośród pacjentów stosujących kandesartan 42,2% (95% CI: 39,5-45,0), a spośród pacjentów z grupyplacebo 46,1% (95% CI: 43,4-48,9) pacjentów doświadczyło tego punktu końcowego, różnicabezwzględna wyniosła 3,9% (95% CI: 7,8-0,1). Obydwie składowe złożonego punktu końcowego,śmiertelność i chorobowość (hospitalizacja z powodu niewydolności serca), przyczyniły się dokorzystnego wpływu kandesartanu.
W wyniku leczenia kandesartanem cyleksetylu poprawiał się stan pacjentów oceniany według klasyfikacji NYHA (p=0,020).
W badaniu CHARM-Preserved złożony punkt końcowy, na który składa się śmiertelność z powoduchorób sercowo-naczyniowych i pierwsza hospitalizacja z powodu niewydolności serca, nie byłstatystycznie znacząco zmniejszony, HR 0,89 (95% CI: 0,77-1,03, p=0,118).
Ogólna śmiertelność nie była znacząco statystycznie mniejsza w żadnym z poszczególnych badańCHARM. Jednakże, ogólna śmiertelność z różnych przyczyn oceniana była również dla wszystkichpopulacji łącznie w badaniach CHARM-Alternative i CHARM-Added, HR 0,88 (95% CI: 0,79-0,98,p=0,018) oraz wszystkich trzech badaniach, HR 0,91 (95% CI 0,83-1,00, p=0,055).
Korzystny wpływ kandesartanu był spójny, niezależnie od wieku, płci, a także innych stosowanychjednocześnie leków. Kandesartan był skuteczny także u pacjentów stosujących jednocześniebeta-blokery i inhibitory konwertazy angiotensyny, a skuteczność ta obserwowana była niezależnie odtego, czy pacjent stosował inhibitory konwertazy angiotensyny w dawkach docelowych, zgodniez zalecanymi schematami leczenia.
U pacjentów z niewydolnością serca i upośledzoną czynnością skurczową lewej komory serca (frakcjawyrzutowa lewej komory, LVEF 40%) kandesartan zmniejsza obwodowy opór naczyniowyi ciśnienie zaklinowania w kapilarach płucnych, zwiększa aktywność reninową osocza i stężenieangiotensyny II oraz zmniejsza stężenie aldosteronu w osoczu.
5.2 Właściwości farmakokinetyczne
Wchłanianie i dystrybucja
Po podaniu doustnym, kandesartan cyleksetylu przekształcany jest do postaci czynnej - kandesartanu.Bezwzględna biodostępność kandesartanu podanego w postaci roztworu doustnego kandesartanucyleksetylu wynosi około 40%. Względna biodostępność po podaniu w postaci tabletki wynosi,w porównaniu z roztworem doustnym, około 34%, z bardzo małą zmiennością. Dlatego też,szacowana bezwzględna biodostępność po podaniu w postaci tabletki wynosi 14%. Średniemaksymalne stężenie kandesartanu w surowicy (Cmax) występuje po 3-4 godzinach po przyjęciutabletki. Stężenie kandesartanu w surowicy zwiększa się liniowo wraz ze wzrostem dawki, w zakresiedawek terapeutycznych. Nie obserwuje się zależnej od płci różnicy w farmakokinetyce kandesartanu.Pokarm nie wpływa znacząco na wielkość pola pod krzywą zależności stężenia kandesartanu od czasu(AUC).
Kandesartan wiąże się silnie z białkami osocza (w ponad 99%). Pozorna objętość dystrybucji kandesartanu wynosi 0,1 l/kg.
14
Pokarm nie wpływa na biodostępność kandesartanu.
Metabolizm i eliminacja
Kandesartan jest wydalany głównie w postaci niezmienionej z moczem i żółcią i tylko niewielka częśćjest eliminowana podczas metabolizmu wątrobowego (CYP2C9). Dostępne dane z badań dotyczącychinterakcji wykazały brak działania na CYP2C9 i CYP3A4. W oparciu o dane z badań in vitro, niepowinny wystąpić interakcje w warunkach in vivo z lekami, których metabolizm jest zależny odcytochromu P450 i izoenzymów: CYP1A2, CYP2A6, CYP2C9, CYP2C19, CYP2D6, CYP2E1 lubCYP3A4. Końcowy okres półtrwania w fazie eliminacji kandesartanu wynosi około 9 godzin.Kandesartan nie kumuluje się po wielokrotnym podaniu dawek.
Całkowity klirens osoczowy kandesartanu wynosi około 0,37 ml/min/kg, w tym klirens nerkowywynosi około 0,19 ml/min/kg. Wydalanie kandesartanu przez nerki odbywa się zarówno w wynikuprzesączania kłębuszkowego, jak i czynnego wydzielania kanalikowego. Po doustnym podaniuznakowanego izotopem 14C kandesartanu cyleksetylu, około 26% dawki jest wydalane z moczemw postaci kandesartanu, natomiast 7% w postaci nieczynnych metabolitów, podczas gdy 56% dawkiwykrywa się w kale w postaci kandesartanu, a 10% w postaci nieczynnych metabolitów.
Farmakokinetyka w szczególnych grupach pacjentów
U osób w podeszłym wieku (powyżej 65 lat) maksymalne stężenie w surowicy (Cmax) i pole podkrzywą stężeń (AUC) kandesartanu zwiększyło się odpowiednio o mniej więcej 50% i 80%w porównaniu z młodszymi pacjentami. Jednakże, działanie przeciwnadciśnieniowe oraz częstośćwystępowania działań niepożądanych po podaniu dawki produktu Atacand podobne u pacjentówmłodych i w podeszłym wieku (patrz punkt 4.2).
U pacjentów z łagodnym do umiarkowanego zaburzeniem czynności nerek maksymalne stężeniew surowicy (Cmax) oraz pole pod krzywą stężeń (AUC) dla kandesartanu zwiększyły się podczaswielokrotnego podawania dawek odpowiednio o mniej więcej 50 i 70%, ale okres półtrwania niezmieniał się w porównaniu z pacjentami z prawidłową czynnością nerek. U pacjentów z ciężkimizaburzeniami czynności nerek maksymalne stężenie w surowicy oraz pola pod krzywą stężeńkandesartanu zwiększały się odpowiednio mniej więcej o 50 i 110%. Końcowy okres półtrwaniakandesartanu w fazie eliminacji był około dwukrotnie dłuższy u pacjentów z ciężkimi zaburzeniamiczynności nerek. Pole pod krzywą stężeń (AUC) kandesartanu u pacjentów poddawanychhemodializie i u pacjentów z ciężkimi zaburzeniami czynności nerek były podobne.
U pacjentów z łagodnym do umiarkowanego zaburzeniem czynności wątroby, biorących udział wdwóch badaniach, średnia wielkość pola pod krzywą stężeń (średnie AUC) kandesartanu zwiększałasię o mniej więcej 20% w jednym badaniu i 80% w drugim (patrz punkt 4.2). Brak doświadczeniaw stosowaniu leku u pacjentów z ciężkimi zaburzeniami czynności wątroby.
Dzieci i młodzież
Właściwości farmakokinetyczne kandesartanu były oceniane u dzieci z nadciśnieniem tętniczymw wieku od 1 do <6 lat oraz od 6 do <17 lat w dwóch badaniach farmakokinetycznych (PK)z zastosowaniem dawki pojedynczej.
U dzieci w wieku od 1 do <6 lat, 10 dzieci o masie ciała od 10 do <25 kg otrzymywało dawkępojedynczą leku wynoszącą 0,2 mg/kg w zawiesinie doustnej. Nie zaobserwowano żadnej korelacjipomiędzy Cmax a AUC w zależności od wieku lub masy ciała dziecka. Nie gromadzono żadnychdanych dotyczących klirensu; z tego względu możliwość istnienia korelacji pomiędzy klirensema masą ciała/wiekiem w tej populacji pozostaje nieznana.
15
U dzieci w wieku od 6 do <17 lat, 22 dzieci otrzymywało pojedynczą dawkę leku w postaci tabletki16 mg. Nie zaobserwowano żadnej korelacji pomiędzy Cmax a AUC w zależności od wieku. Jednakże,masa ciała wydaje się istotnie korelować z Cmax (p=0,012) oraz AUC (p=0,011). Nie gromadzonożadnych danych dotyczących klirensu; z tego względu możliwość istnienia korelacji pomiędzyklirensem a masą ciała/wiekiem w tej populacji pozostaje nieznana.
U dzieci w wieku >6 lat stwierdzono ekspozycję podobną jak u dorosłych, którym podawano taką samą dawkę leku.
Farmakokinetyka kandesartanu cyleksetylu nie była badana u dzieci w wieku <1 roku.
5.3 Przedkliniczne dane o bezpieczeństwie
Brak danych wskazujących na wystąpienie nieprawidłowości układowych lub toksycznego wpływu nanarządy docelowe w trakcie stosowania dawek istotnych z klinicznego punktu widzenia. Badaniaprzedkliniczne dotyczące bezpieczeństwa stosowania kandesartanu, prowadzone na myszach,szczurach, psach i małpach, wykazały wpływ kandesartanu stosowanego w dużych dawkach na nerkioraz parametry krwinek czerwonych. Kandesartan powodował zmniejszenie parametrów krwinekczerwonych (liczby erytrocytów, stężenia hemoglobiny i hematokrytu). Wpływ kandesartanu na nerki(tj. śródmiąższowe zapalenie nerek, rozstrzenie kanalików nerkowych, wałeczki zasadochłonne,zwiększone stężenie mocznika i kreatyniny w osoczu) może być wtórny w stosunku do obniżeniaciśnienia tętniczego, które prowadziło do zaburzenia przepływu nerkowego. Ponadto, kandesartanpowoduje rozrost/przerost komórek aparatu przykłębuszkowego. Zmiany te rozważane jakospowodowane przez działanie farmakologiczne kandesartanu. W odniesieniu do stosowanych dawekterapeutycznych kandesartanu stosowanych u ludzi nie wydaje się, aby rozrost/przerost komórekaparatu przykłębuszkowego miał jakiekolwiek znaczenie kliniczne.
W badaniach przedklinicznych u normotensyjnych noworodków i młodych osobników szczurówkandesartan powodował zmniejszenie masy ciała oraz masy serca. Podobnie jak u zwierząt dorosłych,uważa się, że efekty te wynikają z działania farmakologicznego kandesartanu. Podczas stosowanianajmniejszej dawki wynoszącej 10 mg/kg ekspozycja na kandesartan była od 12 do 78 razy wyższaniż poziomy obserwowane u dzieci w wieku od 1 do <6 lat, które otrzymywały kandesartancyleksetylu w dawce 0,2 mg/kg oraz od 7 do 54 razy wyższe niż poziomy obserwowane u dzieciw wieku od 6 do <17 lat, które otrzymywały kandesartan cyleksetylu w dawce 16 mg. Jako że w tychbadaniach nie określono poziomu, przy którym nie obserwuje się efektów działania leku, marginesbezpieczeństwa dla tych wpływów na masę serca oraz kliniczna istotność tego oddziaływaniapozostają nieznane.
Toksyczny wpływ na płód obserwowano w późniejszym okresie ciąży (patrz punkt 4.6).
Dane z badań in vitro i in vivo dotyczących mutageniczności wskazują, kandesartan nie wykazuje działania mutagennego ani klastogennego w warunkach klinicznych.
Nie wykazano działania rakotwórczego kandesartanu.
Układ renina-angiotensyna-aldosteron odgrywa krytycznie ważną rolę w rozwoju nerki w życiupłodowym. Wykazano, że zablokowanie układu renina-angiotensyna-aldosteron prowadzi donieprawidłowego rozwoju nerek u bardzo młodych myszy. Podawanie leków, które oddziałująbezpośrednio na układ renina-angiotensyna-aldosteron może zaburzać prawidłowy rozwój nerek.Z tego powodu dzieci w wieku poniżej 1 roku nie powinny przyjmować produktu Atacand (patrzpunkt 4.3).
6. DANE FARMACEUTYCZNE
6.1 Wykaz substancji pomocniczych
16
Karboksymetyloceluloza wapniowaHydroksypropyloceluloza
Tlenek żelaza, CI 77491 (E172) (tylko tabletki 8 mg, 16 mg, 32 mg) Laktoza jednowodna Magnezu stearynian Skrobia kukurydziana
Makrogol
6.2 Niezgodności farmaceutyczne
Nie dotyczy
6.3 Okres ważności
3 lata
6.4 Specjalne środki ostrożności przy przechowywaniu
Ten produkt leczniczy nie wymaga stosowania żadnych szczególnych warunków przechowywania.
6.5 Rodzaj i zawartość opakowania
Blistry PVC/PVDC po 7, 14, 15, 15x1 (dawka w opakowaniu jednostkowym), 20, 28, 30, 30x1(dawka w opakowaniu jednostkowym), 50, 50x1 (dawka w opakowaniu jednostkowym), 56, 90, 98,98x1 (dawka w opakowaniu jednostkowym), 100 oraz 300 tabletek.
Butelki HDPE po 100 oraz 250 tabletek.
Nie wszystkie wielkości opakowań muszą znajdować się w obrocie.
6.6 Specjalne środki ostrożności dotyczące usuwania
Bez specjalnych wymagań.
7. PODMIOT ODPOWIEDZIALNY POSIADAJĄCY POZWOLENIE NA
DOPUSZCZENIE DO OBROTU
AstraZeneca ABS-151 85 SödertäljeSzwecja
8. NUMERY POZWOLENŃ NA DOPUSZCZENIE DO OBROTU
8 mg - 4300 16 mg - 4301
9. DATA WYDANIA PIERWSZEGO POZWOLENIA NA DOPUSZCZENIE DO OBROTU
I DATA PRZEDŁUŻENIA POZWOLENIA
Data wydania pierwszego pozwolenia na dopuszczenie do obrotu: 23-07-1999 Data ostatniego przedłużenia pozwolenia: 22-09-2009
17
10. DATA ZATWIERDZENIA LUB CZĘŚCIOWEJ ZMIANY TEKSTU
CHARAKTERYSTYKI PRODUKTU LECZNICZEGO
08-05-2018
Szczegółowe informacje dotyczące tego produktu dostępne na witrynie sieciowej: www.urpl.gov.pl
18