1. NAZWA PRODUKTU LECZNICZEGO
Concerta, 18 mg, tabletki o przedłużonym uwalnianiu Concerta, 36 mg, tabletki o przedłużonym uwalnianiu
2 SKŁAD JAKOŚCIOWY I ILOŚCIOWY
Jedna tabletka o przedłużonym uwalnianiu zawiera 18 mg metylofenidatu chlorowodorku.Jedna tabletka o przedłużonym uwalnianiu zawiera 36 mg metylofenidatu chlorowodorku.
Substancje pomocnicze o znanym działaniu:- tabletka 18 mg zawiera 6,49 mg laktozy - tabletka 36 mg zawiera 14,44 mg laktozy.
Pełny wykaz substancji pomocniczych, patrz punkt 6.1.
3 POSTAĆ FARMACEUTYCZNA
Tabletka o przedłużonym uwalnianiu.
Concerta 18 mg
Żółta tabletka o kształcie kapsułki z nadrukowanym po jednej stronie napisem w kolorze czarnym „alza 18”.
Concerta 36 mg
Biała tabletka o kształcie kapsułki z nadrukowanym po jednej stronie napisem w kolorze czarnym „alza 36”.
4. SZCZEGÓŁOWE DANE KLINICZNE
4.1 Wskazania do stosowania
Zespół nadpobudliwości psychoruchowej (ADHD).
Produkt leczniczy Concerta jest wskazany do stosowania u dzieci w wieku 6 lat i starszych jako częśćkompleksowego programu leczenia zespołu nadpobudliwości psychoruchowej z deficytem uwagi(ang. Attention Deficit Hyperactivity Disorder, ADHD) w przypadkach, kiedy inne sposoby postępowania terapeutycznego nie są wystarczająco skuteczne. Leczenie musi być prowadzone pod nadzorem lekarza, mającego doświadczenie w leczeniu dziecięcych zaburzeń zachowania. Rozpoznanie powinno być zgodne z aktualnymi kryteriami DSM lub wytycznymi ICD i opierać się na kompleksowym wywiadzie i szczegółowym badaniu. Rozpoznanie nie może opierać się wyłącznie na jednym lub kilku objawach.
Nie jest znany żaden swoisty czynnik odpowiedzialny za etiologię ADHD. Nie ma też pojedynczegotestu potwierdzającego rozpoznanie ADHD. Właściwe rozpoznanie wymaga zastosowania zarównomedycznych, jak i innych specjalistycznych kryteriów diagnostycznych, takich jak: psychologiczne,edukacyjne oraz społeczne.
Pełen kompleksowy program leczenia typowo składa się z działań psychologicznych, edukacyjnychi społecznych, jak również z farmakoterapii. Ma on na celu stabilizowanie stanu dzieci z zespołem zaburzeń zachowania, który charakteryzować się może następującymi objawami: przewlekłą niemożnością skupiania uwagi przez dłuższy czas, rozproszeniem uwagi, niestabilnością emocjonalną, impulsywnością, umiarkowaną do ciężkiej nadaktywnością, niewielkimi objawami neurologicznymi oraz nieprawidłowym zapisem EEG. Zdolność uczenia się może być zaburzona lub nie.
1
Leczenie produktem leczniczym Concerta nie jest wskazane u wszystkich dzieci z ADHD, a decyzjao jego zastosowaniu musi zostać podjęta na podstawie bardzo dokładnej oceny stopnia ciężkościi przewlekłości objawów u dziecka w stosunku do jego wieku.
Zasadnicze znaczenie ma właściwe działanie edukacyjne, zwykle niezbędna jest również interwencjapsychospołeczna. Kiedy te środki naprawcze okażą się nieskuteczne, decyzję o zastosowaniu lekówstymulujących można podjąć na podstawie szczegółowej oceny ciężkości objawów u dziecka.Stosowanie metylofenidatu powinno odbywać się zawsze zgodnie z zarejestrowanymi wskazaniamioraz z wytycznymi dotyczącymi rozpoznania oraz przepisywania produktu.
4.2 Dawkowanie i sposób podawania
Leczenie musi być rozpoczęte pod nadzorem lekarza z doświadczeniem w leczeniu zaburzeńzachowania u dzieci i (lub) młodzieży.
Badanie przed rozpoczęciem leczenia
Przed przepisaniem produktu należy koniecznie przeprowadzić początkową ocenę układu sercowo- naczyniowego pacjenta, z pomiarem ciśnienia tętniczego krwi oraz częstości akcji serca. Kompletna dokumentacja pacjenta powinna zawierać informacje o stosowanych jednocześnie lekach, wcześniejszych i obecnie współistniejących zaburzeniach fizycznych i psychicznych, przypadkach występowania w rodzinie nagłej śmierci sercowej i (lub) niewyjaśnionych przypadków śmierci oraz dokładne zapisy na karcie rozwoju zmierzonego przed leczeniem wzrostu i masy ciała (patrz punkty 4.3 i 4.4).
Monitorowanie stanu pacjenta w czasie trwania leczenia
Należy stale monitorować rozwój, stan psychiczny oraz stan układu sercowo-naczyniowego pacjenta (patrz punkt 4.4).
• Ciśnienie tętnicze krwi oraz częstość akcji serca powinny być zapisywane na siatce centylowej po każdej modyfikacji dawki, a następnie przynajmniej co 6 miesięcy.
• Wzrost, masa ciała i apetyt powinny być zapisywane przynajmniej raz na 6 miesięcy
w prowadzonej karcie rozwoju.
• Wystąpienie de novo lub nasilenie wcześniejszych zaburzeń psychicznych powinno być sprawdzane podczas każdej modyfikacji dawki oraz przynajmniej co 6 miesięcy i w trakcie każdej wizyty.
Pacjentów należy obserwować, czy nie pozorują przyjmowania, czy nie używają metylofenidatu niewłaściwie lub czy go nie nadużywają.
Dawkowanie
Dostosowywanie dawkowania
Konieczne jest zachowanie ostrożności podczas zwiększania dawki na początku leczeniaproduktem leczniczym Concerta. Zwiększanie dawki należy rozpocząć od możliwie najmniejszejdawki.
Mogą być dostępne inne moce tego produktu leczniczego oraz inne produkty lecznicze zawierające metylofenidat.
Dawka może być zwiększana o 18 mg. Ogólnym zaleceniem jest dostosowywanie dawki w około
tygodniowych odstępach.
2
Maksymalna dawka dobowa produktu leczniczego Concerta wynosi 54 mg.
Pacjenci niestosujący wcześniej metylofenidatu: Doświadczenie kliniczne dotyczące stosowania produktu leczniczego Concerta u tych pacjentów jest ograniczone (patrz punkt 5.1).
Stosowanie produktu leczniczego Concerta może nie być wskazane u wszystkich dzieci z zespołemADHD. W przypadku pacjentów wcześniej niestosujących metylofenidatu wystarczająco skuteczne mogą okazać się mniejsze dawki produktów o krótkim działaniu. Stopniowe i ostrożne zwiększanie dawki prowadzone przez lekarza jest zalecane w celu uniknięcia niepotrzebnego stosowania zbyt dużych dawek metylofenidatu. Zalecana dawka początkowa produktu leczniczego Concerta dla pacjentów dotychczas nieprzyjmujących metylofenidatu oraz dla pacjentów przyjmujących inne niż metylofenidat leki pobudzające, wynosi 18 mg raz na dobę.
Pacjenci obecnie przyjmujący metylofenidat: Zalecana dawka początkowa produktu leczniczegoConcerta dla pacjentów obecnie przyjmujących metylofenidat trzy razy na dobę, w dobowej dawce od15 mg do 45 mg metylofenidatu, podana jest w Tabeli 1. Zalecenia dotyczące dawkowania oparte są na aktualnie stosowanym schemacie podawania leku oraz na ocenie klinicznej.
TABELA 1
Zalecenia dotyczące dawkowania produktu leczniczego Concerta u pacjentów przyjmujących wcześniej inne produkty zawierające metylofenidatu chlorowodorek
Poprzednio stosowane Zalecana dawka dobowe dawki metylofenidatu chlorowodorku produktu leczniczego Concerta 5 mg metylofenidatu 3 razy na dobę 18 mg raz na dobę 10 mg metylofenidatu 3 razy na dobę 36 mg raz na dobę 15 mg metylofenidatu 3 razy na dobę 54 mg raz na dobę
Jeżeli przez miesiąc stosowania produktu w odpowiednio dostosowanej dawce nie obserwuje siępoprawy, należy odstawić produkt.
Leczenie długotrwałe (ponad 12 miesięcy) u dzieci i młodzieży
Bezpieczeństwo i skuteczność długotrwałego stosowania metylofenidatu nie zostało systematycznie ocenione w kontrolowanych badaniach klinicznych. Leczenie metylofenidatem nie powinno być bezterminowe, nie ma takiej potrzeby. Zwykle można przerwać leczenie metylofenidatem podczas lub po zakończeniu okresu dojrzewania. Lekarz, który zdecyduje się na podawanie metylofenidatu u dzieci i młodzieży z ADHD przez dłuższy czas (ponad 12 miesięcy) powinien okresowoweryfikować przydatność długotrwałego stosowania produktu leczniczego u poszczególnychpacjentów, podejmując próby przerwania leczenia, aby określić funkcjonowanie pacjenta bezfarmakoterapii. Zaleca się, aby metylofenidat był odstawiany co najmniej raz w ciągu roku (najlepiejw czasie wakacji szkolnych), aby ocenić stan dziecka. Poprawa może utrzymywać się zarównopodczas okresowego, jak i trwałego odstawienia produktu leczniczego.
Zmniejszenie dawki i zaprzestanie podawania produktu
Leczenie należy przerwać, jeśli nie stwierdza się zmniejszenia objawów po miesiącu od odpowiedniego dostosowania dawkowania. Dawkę należy zmniejszyć lub przerwać leczenie w przypadku paradoksalnego nasilenia objawów lub wystąpienia innych ciężkich działańniepożądanych.
Dorośli
U pacjentów, u których objawy choroby utrzymują się także po wkroczeniu w dorosłość i którzywykazywali wyraźne korzyści z leczenia, może być właściwe kontynuowanie leczenia w wieku dorosłym. Jednakże, niewłaściwe jest rozpoczynanie terapii produktem leczniczym Concerta u osób dorosłych (patrz punkt 4.4 i 5.1).
3
Pacjenci w podeszłym wieku
Nie należy stosować metylofenidatu u pacjentów w wieku podeszłym. Bezpieczeństwo i skuteczność
nie zostały ocenione w tej grupie wiekowej.
Dzieci w wieku poniżej 6 lat
Nie należy stosować metylofenidatu u dzieci w wieku poniżej 6 lat. Bezpieczeństwo i skuteczność niezostały ocenione w tej grupie wiekowej.
Sposób podawania
Produkt leczniczy Concerta należy połykać w całości, popijając płynem. Tabletki nie wolno żuć, dzielić czy kruszyć (patrz punkt 4.4).
Produkt leczniczy Concerta może być przyjmowany niezależnie od posiłków (patrz punkt 5.2).Produkt leczniczy Concerta podawany jest raz na dobę, rano.
4.3 Przeciwwskazania
• Nadwrażliwość na metylofenidat lub na którąkolwiek substancję pomocniczą wymienioną w
punkcie 6.1 • Jaskra
• Guz chromochłonny nadnerczy (pheochromocytoma)
• W czasie stosowania nieselektywnych i nieodwracalnych inhibitorów monoaminooksydazy (MAO) lub w ciągu minimum 14 dni od odstawienia tych leków, z powodu ryzyka przełomu nadciśnieniowego (patrz punkt 4.5)
• Nadczynność tarczycy lub tyreotoksykoza
• Występowanie obecnie lub w przeszłości ciężkiej depresji, anoreksji i (lub) zaburzeń jedzenia, skłonności samobójczych, objawów psychotycznych, ciężkich zaburzeń nastroju, manii, schizofrenii albo zaburzeń psychopatycznych i (lub) osobowości z pogranicza (borderline) • Występowanie obecnie lub w przeszłości ciężkiej lub epizodycznej (typ I) choroby afektywnej dwubiegunowej (która nie jest dobrze kontrolowana)
• Wcześniejsze zaburzenia układu sercowo-naczyniowego: ciężkie nadciśnienie tętnicze, niewydolność serca, zarostowa choroba tętnic, choroba niedokrwienna serca, znaczące zaburzenia hemodynamiczne w przebiegu wrodzonej wady serca, kardiomiopatie, zawał mięśnia sercowego, potencjalnie zagrażające życiu zaburzenia rytmu, kanałopatie (zaburzenia spowodowane zaburzeniami czynności kanałów jonowych)
• Wcześniej istniejące zaburzenia naczyń mózgowych, tętniak mózgu, nieprawidłowości
naczyniowe w tym zapalenia naczyń lub udar.
4.4 Specjalne ostrzeżenia i środki ostrożności dotyczące stosowania
Leczenie metylofenidatem nie jest wskazane u wszystkich dzieci z zespołem ADHD.Decyzja o zastosowaniu produktu musi opierać się na szczegółowej ocenie ciężkości i przewlekłościobjawów u dziecka z uwzględnieniem jego wieku.
Leczenie długotrwałe (ponad 12 miesięcy) u dzieci i młodzieży
Bezpieczeństwo i skuteczność długotrwałego stosowania metylofenidatu nie zostało systematycznie ocenione w kontrolowanych badaniach klinicznych. Leczenie metylofenidatem nie powinno być bezterminowe, nie ma takiej potrzeby. Zwykle można przerwać leczenie metylofenidatem podczas lub po zakończeniu okresu dojrzewania. Pacjenci poddawani długotrwałemu leczeniu (tj. powyżej12 miesięcy) muszą być starannie kontrolowani, zgodne z wytycznymi zawartymi w punktach 4.2 i 4.4. Należy monitorować: stan układu sercowo-naczyniowego, rozwój, apetyt, pojawienie sięde novo lub nasilenie wcześniej istniejących zaburzeń psychicznych. Zaburzenia psychiczne, na które
4
należy szczególnie uważać to m.in.: ruchowe i wokalne tiki, agresywne i wrogie zachowanie,pobudzenie, lęk, depresja, psychoza, mania, urojenia, drażliwość, brak spontaniczności, wycofanie i nadmierna perseweracja.
Lekarz, który zdecyduje się na podawanie metylofenidatu u dzieci i młodzieży z zespołem ADHD przez dłuższy okres (ponad 12 miesięcy) powinien okresowo weryfikować przydatność długotrwałego stosowania produktu leczniczego u poszczególnych pacjentów, podejmując próby przerwania leczenia, aby określić funkcjonowanie pacjenta bez farmakoterapii. Zaleca się, aby metylofenidat był odstawiany co najmniej raz w ciągu roku (najlepiej w czasie wakacji szkolnych), aby ocenić stan dziecka. Poprawa może utrzymywać się zarówno podczas okresowego, jak i trwałego odstawienia produktu leczniczego.
Dorośli
Nie określono bezpieczeństwa ani skuteczności terapii rozpoczętej w wieku dorosłym i rutynowej kontynuacji leczenia u pacjentów w wieku powyżej 18 lat. Jeśli nie udało się zakończyć leczenia u nastolatka, który osiągnął wiek 18 lat, może być konieczne kontynuowanie terapii w wiekudorosłym. U tych dorosłych należy regularnie, raz w roku, oceniać potrzebę dalszego leczenia.
Pacjenci w wieku podeszłym
Nie należy stosować metylofenidatu u pacjentów w wieku podeszłym. Bezpieczeństwo i skuteczność nie zostały ocenione w tej grupie wiekowej.
Dzieci poniżej 6 lat
Nie należy stosować metylofenidatu u dzieci w wieku poniżej 6 lat. Bezpieczeństwo i skuteczność nie zostały ocenione w tej grupie wiekowej.
Stan układu sercowo-naczyniowego
W przypadku pacjentów, u których rozważa się terapię lekami stymulującymi, należy zebrać dokładny wywiad (z oceną wywiadu rodzinnego i występowania przypadków nagłej śmierci i komorowych zaburzeń rytmu) oraz przeprowadzić badania fizykalne, w celu wykrycia choroby serca i skierować nadalsze badania kardiologiczne, jeśli początkowa ocena wskazuje na obciążony wywiad lub chorobęserca. Pacjenci, u których podczas terapii metylofenidatem wystąpią objawy takie jak: kołatanie serca,wysiłkowy ból w klatce piersiowej, niewyjaśnione omdlenie, duszność lub inne objawy mogącesugerować chorobę serca powinni zostać natychmiast poddani specjalistycznemu badaniukardiologicznemu.
Analiza danych z badań klinicznych nad metylofenidatem stosowanym u dzieci i młodzieży z ADHDwykazała u tych pacjentów często podwyższone skurczowe i rozkurczowe ciśnienie tętnicze o więcej niż 10 mmHg w stosunku do wartości wyjściowej. Nie są znane krótko- ani długoterminowe kliniczne konsekwencje tych objawów sercowo-naczyniowych u dzieci i młodzieży. Nie można wykluczyć możliwości powikłań w związku z objawami obserwowanymi w badaniach klinicznych, szczególnie, gdy leczenie z okresu dziecięcego/młodzieńczego jest kontynuowane do dorosłości. Zaleca się ostrożność w przypadku leczenia pacjentów, których zdrowiu zagraża zwiększenie ciśnienia tętniczego krwi lub częstości akcji serca. Patrz punkt 4.3 – stany, w których leczenie metylofenidatem jest przeciwwskazane.
Stan układu sercowo-naczyniowego powinien być starannie monitorowany. Należy zapisywaćwartości ciśnienia tętniczego krwi i częstości akcji serca na siatce centylowej po każdej zmianie dawki i przynajmniej raz co 6 miesięcy.
Stosowanie metylofenidatu jest przeciwwskazane w pewnych, rozpoznanych wcześniej zaburzeniachsercowo-naczyniowych, jeśli nie zaleci inaczej specjalista kardiologii dziecięcej (patrz punkt 4.3).
5
Nagła śmierć i wcześniejsze nieprawidłowości budowy serca lub inne ciężkie zaburzenia serca
Odnotowano przypadki nagłej śmierci w związku ze stosowaniem leków stymulujących ośrodkowyukład nerwowy w standardowej dawce u dzieci. Niektóre z nich miały nieprawidłowości budowyserca lub inne poważne choroby serca. Chociaż pewne ciężkie choroby serca same mogą nieśćzwiększone ryzyko nagłej śmierci, jednak leki stymulujące nie są zalecane u dzieci i młodzieży zeznanymi anomaliami budowy serca, kardiomiopatią, poważnymi zaburzeniami rytmu serca lub innymipoważnymi chorobami serca, ponieważ mogą spowodować u nich zwiększoną wrażliwość nasympatykomimetyczne działanie leków stymulujących.
Nieprawidłowe stosowanie i epizody sercowo-naczyniowe
Nieprawidłowe stosowanie leków stymulujących ośrodkowy układ nerwowy może być związane z nagłą śmiercią lub innymi ciężkimi, niepożądanymi objawami ze strony układu sercowo-naczyniowego.
Zaburzenia naczyniowo-mózgowe
W punkcie 4.3 opisano zaburzenia naczyniowo-mózgowe, w których leczenie metylofenidatem jest przeciwwskazane. U pacjentów z dodatkowymi czynnikami ryzyka (takimi jak: choroby układu sercowo-naczyniowego w wywiadzie, jednoczesne przyjmowanie leków zwiększających ciśnienietętnicze krwi) należy podczas każdej wizyty po rozpoczęciu leczenia metylofenidatem zbadać, czy niewystępują u nich neurologiczne objawy podmiotowe i przedmiotowe.
Zapalenie naczyń mózgowych jest bardzo rzadką reakcją idiosynkratyczną na działaniemetylofenidatu. Z nielicznych dowodów wynika, że można zidentyfikować pacjentów o zwiększonym ryzyku, a początek objawów może być pierwszą oznaką wskazującą na podstawowy problem kliniczny. Wczesne rozpoznanie oparte na wysokim wskaźniku podejrzenia może pozwolić na natychmiastowe odstawienie metylofenidatu i wczesne leczenie. Takie rozpoznanie powinno, zatem być brane pod uwagę u każdego pacjenta, u którego występują nowe objawy neurologiczne niedokrwienia mózgu w czasie stosowania leczenia metylofenidatem. Objawami tymi mogą być: silne bóle głowy; drętwienia; osłabienie; porażenie; zaburzenia koordynacji, widzenia, mowy, zdolności językowych lub pamięci.
Leczenie metylofenidatem nie jest przeciwwskazane u pacjentów z połowicznym niedowładem.
Zaburzenia psychiczne
Współwystępowanie zaburzeń psychicznych w ADHD jest częste i należy brać to pod uwagę przy przepisywaniu produktów stymulujących. W przypadku nowych objawów psychicznych lubzaostrzenia wcześniej istniejących zaburzeń psychicznych, metylofenidat powinien być stosowanytylko wtedy, gdy korzyści przeważają nad ryzykiem dla pacjenta.
Pojawienie się lub nasilanie zaburzeń psychicznych powinno być monitorowane podczaskażdego dostosowywania dawki, a następnie co najmniej co 6 miesięcy oraz podczas każdejwizyty kontrolnej; może być wskazane zaprzestanie leczenia.
Zaostrzenie wcześniej istniejących objawów psychotycznych lub manii
U pacjentów z psychozą podawanie metylofenidatu może zaostrzyć objawy zaburzeń zachowania i myślenia.
Pojawienie się nowych objawów psychozy lub manii
Metylofenidat stosowany w zwykłych dawkach może powodować pojawiające się pod wpływemterapii objawy psychotyczne (omamy wzrokowe, czuciowe, słuchowe oraz urojenia) lub objawy maniiu dzieci i młodzieży bez wcześniejszego wywiadu psychozy lub manii. Jeśli pojawią się objawy
6
maniakalne lub psychotyczne, należy wziąć pod uwagę możliwy wpływ metylofenidatu; właściwe może być przerwanie leczenia.
Agresja i wrogie zachowania
Pojawienie się lub nasilanie agresji lub wrogich zachowań może być spowodowane leczeniem lekami stymulującymi. Agresję zgłaszano u pacjentów leczonych metylofenidatem (patrz punkt 4.8). Pacjenci leczeni metylofenidatem powinni być monitorowani, czy nie pojawiają się u nich lub nie nasilają zachowania agresywne lub wrogość na początku leczenia oraz po każdej zmianie dawki, a następnie przynajmniej co 6 miesięcy i podczas każdej wizyty kontrolnej. Lekarze powinni ocenić potrzebę dostosowania schematu leczenia u pacjentów, u których występują zmiany zachowania, mając na uwadze, iż odpowiednie może być zwiększenie lub zmniejszenie dawki. Można teżrozważyć przerwanie leczenia.
Skłonności samobójcze
Pacjenci, u których podczas leczenia ADHD pojawią się myśli i zachowania samobójcze, powinni zostać natychmiast zbadani przez lekarza. Należy zwracać uwagę na nasilenie podstawowej choroby psychicznej i możliwy wpływ leczenia metylofenidatem. Konieczne może być leczenie podstawowegoproblemu psychicznego, należy także rozważyć ewentualne przerwanie podawania metylofenidatu.
Tiki
Ze stosowaniem metylofenidatu wiąże się powstawanie nowych lub zaostrzenie występujących tików ruchowych i werbalnych. Zgłaszano też pogorszenie stanu pacjenta w przebiegu zespołu Tourette’a.Leczenie metylofenidatem powinno być poprzedzone wywiadem rodzinnym, a także oceną klinicznądotyczącą występowania u dzieci tików lub zespołu Tourette’a. Pacjenci powinni być regularniemonitorowani, czy nie pojawiają się u nich lub nasilają tiki podczas leczenia metylofenidatem.Monitorowanie powinno być prowadzone podczas każdorazowej zmiany dawkowania,a następnie przynajmniej co 6 miesięcy lub podczas każdej wizyty kontrolnej.
Stany lękowe, pobudzenie, napięcie
U pacjentów leczonych metylofenidatem zgłaszano stany lękowe, pobudzenie, napięcie (patrz punkt 4.8). Stosowanie metylofenidatu związane jest także z nasileniem istniejących stanów lękowych, pobudzenia lub napięcia oraz niepokoju, prowadzącym u niektórych pacjentów do przerwania leczeniametylofenidatem. Przed zastosowaniem metylofenidatu należy przeprowadzić ocenę kliniczną, czy nie występują te stany. Pacjenci powinni być regularnie monitorowani, czy nie zaostrzają się te objawy w trakcie leczenia, po każdorazowej zmianie dawkowania i następnie przynajmniej co 6 miesięcy lub podczas każdej wizyty kontrolnej.
Postacie choroby afektywnej dwubiegunowej
W przypadku leczenia metylofenidatem szczególną opieką należy objąć pacjentów z ADHD,u których stwierdza się współistniejącą chorobę afektywną dwubiegunową (szczególnie nieleczonąchorobę afektywną dwubiegunową typu I lub inne postacie tej choroby), ze względu na możliwośćwystąpienia u nich epizodu mieszanego/maniakalnego. Przed rozpoczęciem leczenia lekami stymulującymi, należy zbadać pacjentów ze współistniejącymi objawami depresji, aby ustalić czy występuje u nich ryzyko choroby afektywnej dwubiegunowej; badanie takie powinno obejmować szczegółowy wywiad psychiatryczny łącznie z wywiadem rodzinnym dotyczącym samobójstw, choroby afektywnej dwubiegunowej i depresji. Ścisłe, ciągłe monitorowanie ma kluczowe znaczenie u tych pacjentów (patrz wyżej „Zaburzenia psychiczne” i punkt 4.2). Należy monitorować pacjentów, czy nie występują objawy choroby afektywnej dwubiegunowej, po każdorazowej zmianie dawkowania i następnie przynajmniej co 6 miesięcy i podczas każdej wizyty kontrolnej.
7
Rozwój fizyczny
Podczas długotrwałego stosowania metylofenidatu u dzieci zaobserwowano umiarkowane zmniejszenie tempa przyrastania masy ciała i opóźnienie rozwoju fizycznego.
Skutki działania metylofenidatu na ostateczny wzrost i masę ciała nie są obecnie znane, lecz są poddawane badaniom.
Podczas leczenia metylofenidatem należy monitorować rozwój fizyczny: wzrost, masę ciała oraz apetyt i odnotowywać wyniki przynajmniej co 6 miesięcy w karcie rozwoju. U pacjentów, którychrozwój fizyczny lub przyrost masy ciała czy wzrostu nie odpowiadają oczekiwaniom, należy rozważyćprzerwanie leczenia.
Drgawki
Metylofenidat należy ostrożnie stosować u pacjentów z padaczką. Metylofenidat może obniżać prógdrgawkowy u pacjentów z wcześniej występującymi napadami drgawek, u pacjentówz nieprawidłowościami w zapisie EEG bez występowania drgawek, a rzadko u pacjentów bezwywiadu drgawkowego i bez nieprawidłowości w zapisie EEG. Należy odstawić metylofenidat, jeślinapady drgawek staną się częstsze lub wystąpią po raz pierwszy.
Priapizm
W związku ze stosowaniem metylofenidatu zgłaszano przypadki długotrwałych i bolesnych erekcji,głównie w związku ze zmianą schematu leczenia metylofenidatem. Jeśli u pacjenta występująnieprawidłowo długotrwałe lub częste erekcje, powinien on zwrócić się o pomoc do lekarza.
Nadużywanie, niewłaściwe stosowanie lub pozorowane stosowanie
Pacjenci powinni być ściśle monitorowani pod kątem ryzyka pozorowanego lub niewłaściwegostosowania, bądź nadużywania metylofenidatu.
Metylofenidat powinien być stosowany ostrożnie u pacjentów z rozpoznanym uzależnieniem od lekówlub alkoholu ze względu na możliwość nadużywania, bądź niewłaściwego lub pozorowanego stosowania.
Przewlekłe nadużywanie metylofenidatu może prowadzić do wyraźnej tolerancji i uzależnieniapsychicznego, czemu towarzyszy różny stopień zaburzeń zachowania. Pojawiać się mogą epizodypsychotyczne, zwłaszcza w odpowiedzi na nadużywanie parenteralne.
Wiek pacjenta, obecność czynników ryzyka nieprawidłowego przyjmowania leku (takich jak: współistniejące zaburzenia opozycyjno-buntownicze, zaburzenia zachowania lub choroba afektywna dwubiegunowa), wcześniejsze lub obecne nadużywanie – wszystko to powinno być brane pod uwagę podczas podejmowania decyzji o rodzaju stosowanej terapii zespołu ADHD. Ostrożność jest zalecana w przypadku niestabilnych emocjonalnie pacjentów, takich jak osoby z przebytym uzależnieniem odleków bądź alkoholu, ponieważ tacy pacjenci mogą sami z własnej inicjatywy zwiększać dawkowanie.
W przypadku pacjentów o wysokim ryzyku uzależnienia od niektórych substancji, metylofenidat i inne leki stymulujące mogą nie być właściwe i należy rozważyć leczenie bez ich użycia.
Odstawienie
W czasie odstawiania produktu wymagany jest staranny nadzór, ponieważ przerwanie podawania lekumoże ujawnić depresję, jak również przewlekłą nadaktywność. Niektórzy pacjenci mogą wymagaćdługotrwałych badań kontrolnych.
8
W przypadku pacjentów nadużywających produktu, wymagany jest staranny nadzór w czasie jegoodstawiania, ponieważ przerwanie leczenia może wywołać ciężką depresję.
Zmęczenie
Nie należy stosować metylofenidatu w celu zapobiegania lub leczenia fizjologicznych stanów zmęczenia.
Substancje pomocnicze: nietolerancja galaktozy
Ten produkt leczniczy zawiera laktozę: nie należy stosować tego produktu leczniczego u pacjentówz rzadko wystepującą dziedziczną nietolerancją galaktozy, niedoborem laktazy (typu Lapp) lub zespołem złego wchłaniania glukozy-galaktozy.
Wybór postaci metylofenidatu
Wybór odpowiedniej postaci metylofenidatu powinien zostać dokonany przez lekarza prowadzącego, w oparciu o indywidualne wskazania i zależeć od wymaganego czasu działania farmakologicznego.
Testy na obecność substancji psychoaktywnych
Metylofenidat może powodować fałszywie dodatnie wyniki testów laboratoryjnych na obecność amfetamin, szczególnie w przypadku testów immunologicznych.
Niewydolność nerek lub wątroby
Brak doświadczenia w stosowaniu metylofenidatu u pacjentów z niewydolnością nerek lub wątroby.
Skutki hematologiczne
Skutki długotrwałego leczenia metylofenidatem nie są do końca poznane. Należy rozważyć przerwanie leczenia w przypadku wystąpienia leukopenii, trombocytopenii, niedokrwistości lubinnych nieprawidłowości z włączeniem tych wskazujących na ciężkie zaburzenia czynności nereki wątroby.
Możliwość wystąpienia niedrożności przewodu pokarmowego
Podczas przechodzenia przez przewód pokarmowy, tabletka produktu leczniczego Concerta nie deformuje się, ani znacząco nie zmienia kształtu. Dlatego produkt ten nie powinien być przepisywany pacjentom z uprzednio istniejącymi poważnymi przewężeniami przewodu pokarmowego (o charakterze patologicznym lub jatrogennym), ani pacjentom z dysfagią lub ze znacznymitrudnościami w połykaniu tabletek. Opisywano rzadkie przypadki objawów niedrożności u pacjentów z rozpoznanymi przewężeniami przewodu pokarmowego, związane z przyjmowaniem leków o przedłużonym uwalnianiu w postaci niezmieniającej kształtu.
Ze względu na specyfikę tabletek o przedłużonym uwalnianiu, produkt leczniczy Concerta powinien być stosowany wyłącznie u pacjentów, którzy są w stanie połknąć tabletkę w całości.
Pacjenci powinni być poinformowani, że tabletka produktu leczniczego Concerta musi być połkniętaw całości i popita płynem. Tabletek nie wolno żuć, dzielić, ani rozkruszać. Produkt leczniczy jestumieszczony wewnątrz niewchłanialnej otoczki, zaprojektowanej w taki sposób, aby uwalniać lek zkontrolowaną szybkością. Otoczka tabletki zostaje wydalona z organizmu. Pacjenci nie powinni sięniepokoić, jeżeli sporadycznie zauważą w kale przedmiot przypominający tabletkę.
9
4.5 Interakcje z innymi produktami leczniczymi i inne rodzaje interakcji
Interakcje farmakokinetyczne
Nie wiadomo, w jaki sposób metylofenidat wpływa na osoczowe stężenie jednocześnie podawanychleków. W związku z tym zaleca się ostrożność w stosowaniu metylofenidatu z innymi lekami,szczególnie z tymi o wąskim zakresie terapeutycznym.
Metylofenidat nie jest metabolizowany przez cytochrom P450 w klinicznie istotnym zakresie. Aktywatory i inhibitory cytochromu P450 nie mają istotnego wpływu na farmakokinetykę metylofenidatu. Odwrotnie, enancjomery d- i l- metylofenidatu nie hamują w sposób znaczącycytochromu P450 1A2, 2C8, 2C9, 2C19, 2D6, 2E1 ani 3A.
Jednak istnieją doniesienia wskazujące na to, że metylofenidat może hamować metabolizm lekówprzeciwzakrzepowych (pochodnych kumaryny), leków przeciwdrgawkowych (np.: fenobarbitalu,fenytoiny, prymidonu) i niektórych leków przeciwdepresyjnych (trójpierścieniowych lekówprzeciwdepresyjnych i selektywnych inhibitorów wychwytu zwrotnego serotoniny).Podczas rozpoczynania i przerywania terapii metylofenidatem może być konieczne dostosowaniedawki już stosowanych leków i ocenienie ich stężenia w osoczu (lub dla kumaryny – czasówkrzepnięcia).
Interakcje farmakodynamiczne
Stosowanie z lekami przeciwnadciśnieniowymi
Metylofenidat może zmniejszać skuteczność leków stosowanych w leczeniu nadciśnienia.
Stosowanie z lekami, które podwyższają ciśnienie tętnicze krwi
Zaleca się zachowanie ostrożności u pacjentów leczonych metylofenidatem i jakimkolwiek innymlekiem, który także może podwyższać ciśnienie tętnicze krwi (patrz również akapity dotyczące stanuukładu naczyniowo-sercowego i zaburzeń naczyniowo-mózgowych w punkcie 4.4).
Z powodu możliwości przełomu nadciśnieniowego metylofenidat jest przeciwwskazany u pacjentówleczonych (obecnie lub w ciągu ostatnich 2 tygodni) nieselektywnymi, nieodwracalnymi inhibitoramiMAO (patrz punkt 4.3).
Stosowanie z alkoholem
Alkohol może nasilać działania niepożądane z ośrodkowego układu nerwowego psychoaktywnychproduktów leczniczych, w tym metylofenidatu. Dlatego zaleca się pacjentom powstrzymywanie odspożywania alkoholu w czasie leczenia.
Stosowanie z anestetykami halogenowymi
Istnieje ryzyko nagłego wzrostu ciśnienia tętniczego krwi w trakcie zabiegu chirurgicznego.W wypadku planowej operacji, nie należy stosować metylofenidatu w dniu zabiegu.
Stosowanie z ośrodkowo działającymi agonistami receptora alfa-2 (np. klonidyną)
Bezpieczeństwo długoterminowe stosowania metylofenidatu w skojarzeniu z klonidyną lub innymi
ośrodkowo działającymi agonistami receptora alfa-2 nie zostało ocenione.
Stosowanie z lekami dopaminergicznymi
Zaleca się zachowanie ostrożności podczas podawania metylofenidatu w skojarzeniu z lekamidopaminergicznymi, w tym lekami przeciwpsychotycznymi. Ponieważ dominującym działaniem
10
metylofenidatu jest zwiększanie zewnątrzkomórkowego stężenia dopaminy, może dojść do interakcjifarmakodynamicznych podczas jednoczesnego podawania tego produktu z bezpośrednimi i pośrednimi agonistami dopaminy (w tym z DOPĄ i trójpierścieniowymi lekami przeciwdepresyjnymi), jak również z antagonistami dopaminy (w tym z lekami przeciwpsychotycznymi).
4.6 Wpływ na płodność, ciążę i laktację
Ciąża
Brak wystarczających danych dotyczących stosowania metylofenidatu u kobiet w ciąży.
Zgłaszano spontanicznie przypadki objawów toksyczności krążeniowo-oddechowej u noworodków, a zwłaszcza tachykardii u płodu i zespołu niewydolności oddechowej.
Badania na zwierzętach wykazały szkodliwy wpływ na reprodukcję jedynie w dawkach toksycznych dla matki (patrz punkt 5.3).
Metylofenidat nie jest zalecany do stosowania podczas ciąży, chyba że z oceny klinicznej wynika, że przerwanie terapii stanowiłoby większe zagrożenie dla przebiegu ciąży.
Karmienie piersią
Metylofenidat wydzielany jest do mleka ludzkiego. Na podstawie raportów uzyskanych z badań próbek pobranych od pięciu matek, stężenia metylofenidatu w mleku skutkowały przyjmowaniem przez niemowlęta dawek wynoszących od 0,16% do 0,7% dawki matki dostosowanej do masy ciała, aproporcje stężeń w mleku do stężeń w osoczu matki mieściły się w zakresie od 1,1 do 2,7.
Zgłoszono jeden przypadek nieokreślonej utraty masy ciała u niemowlęcia w okresie ekspozycji nalek. Niemowlę przybrało na wadze, kiedy matka przerwała leczenie metylofenidatem. Nie możnawykluczyć istnienia ryzyka dla niemowląt karmionych piersią, których matki stosują ten produktleczniczy.
Należy podjąć decyzję, czy przerwać karmienie piersią czy przerwać/wstrzymać podawanie metylofenidatu, biorąc pod uwagę korzyści z karmienia piersią dla dziecka i korzyści z leczenia dlamatki.
Płodność
Nie stwierdzono odpowiednich skutków w badaniach nieklinicznych.
4.7 Wpływ na zdolność prowadzenia pojazdów i obsługiwania maszyn
Metylofenidat może powodować zawroty głowy, senność, zaburzenia widzenia w tymzaburzenia akomodacji, podwójne widzenie, niewyraźnie widzenie. Może to mieć umiarkowany wpływ na zdolność prowadzenia pojazdów i obsługiwanie maszyn. Pacjentów należy ostrzec o możliwości wystąpienia tych działań niepożądanych i doradzić im, że jeżeli objawy te u nich wystąpią, powinni unikać podejmowania potencjalnie ryzykownych działań, takich jak prowadzenie pojazdów i obsługiwanie maszyn.
4.8 Działania niepożądane
W tabeli poniżej przedstawiono wszystkie działania niepożądane obserwowane w trakcie badańklinicznych u dzieci, młodzieży i dorosłych oraz zgłaszane spontanicznie po wprowadzeniu do obrotu produktu leczniczego Concerta, a także te, które zgłaszano dla innych produktów zawierających metylofenidatu chlorowodorek. Jeżeli częstość działania niepożądanego produktu leczniczego Concerta i innego produktu różniły się, uwzględniono największą obserwowaną częstość z tych dwóch
11
baz danych.
Częstość występowania działań niepożądanych: Bardzo często (≥1/10)
Często (≥1/100 do <1/10)
Niezbyt często (≥1/1000 do <1/100) Rzadko (≥1/10 000 do <1/1000)Bardzo rzadko (<1/10 000)
Nieznana (częstość nie może być określona na podstawie dostępnych danych).
Klasyfikacja
układów
i narządów
Zakażenia
i zarażenia
pasożytnicze
Zaburzenia
krwi i układu
chłonnego
Zaburzenia
układu
immunologicz
nego
Działanie niepożądane
Częstość
Bardzo
Rzadko Bardzo rzadko Nieznana
często Często Niezbyt często
zapalenia jamy
nosowo –
gardłowej,
zakażenia
górnych dróg
oddechowych#,
zapalenie zatok#
niedokrwistość†, pancytopenia
leukopenia†,
trombocytopenia,
plamica
małopłytkowa
reakcje
nadwrażliwości,
takie jak obrzęk
naczynioruchowy,
reakcje
anafilaktyczne,
obrzęk uszu,
reakcje
pęcherzowe,
łuszczenie się
skóry, pokrzywka,
świąd, wysypka i
wypryski skórne
Zaburzenia
metabolizmu i
odżywiania*
jadłowstręt,
zmniejszenie
apetytu†,
umiarkowane
zmniejszenie
przyrostu masy
ciała i wzrostu w
czasie
długotrwałego
stosowania u
dzieci*
12
Klasyfikacja
układów
i narządów
Zaburzenia
psychiczne*
Działanie niepożądane
Częstość
Bardzo Rzadko Bardzo rzadko Nieznana
często Często Niezbyt często
bezsenność, urojenia*†,
labilność zaburzenia
mania*†, próby samobójcze,
nerwowość emocjonalna, psychotyczne*, (także dokonane
dezorientacja, zaburzenia
agresja*, omamy słuchowe, samobójstwo)* †,
zaburzenia myślenia*,
pobudzenie*, wzrokowe i
libido, stany przemijający uzależnienie,
lęk*†,
czuciowe*, złość,
splątania† nastrój
przypadki
myśli
depresja*#, depresyjny*, nadużywania
samobójcze*,
drażliwość, nieprawidłowe i uzależnienia,
zmiany nastroju,
nietypowe myślenie, apatia†,
częściej
niepokój
zachowania, opisywano
powtarzanie
ruchowy†,
wahania z postaciami leku
zachowań,
nastroju, tiki*, płaczliwość, o natychmiastow
nadmierna
trudności z nasilenie ym uwalnianiu
koncentracja
zaśnięciem#, istniejących już
nastrój tików w zespole
depresyjny#, Tourette’a*,
zmniejszone słowotok,
libido#, nadmierna
napięcie#, czujność,
bruksizm#, zaburzenia snu
napady paniki#
Zaburzenia
układu
nerwowego
ból głowy zawroty głowy,
dyskinezy,
hiperaktywność
psychoruchowa,
senność,
parestezje#, ból
głowy typu
napięciowego#
sedacja, drżenie†,
letarg #
drgawki, ruchy
choreoatetotyczne,
odwracalne
niedokrwienne
zaburzenia
neurologiczne,
złośliwy zespół
neuroleptyczny
(ang. Neuroleptic
Malignant
Syndrome, NMS;
raporty były słabo
udokumentowane,
w większości
przypadków
pacjenci
otrzymywali
również inne leki.
Nie jest pewna rola
metylofenidatu w
tych przypadkach).
zaburzenia
naczyniowo –
mózgowe*† (w
tym zapalenie
naczyń, krwotoki
mózgowe,
zapalenie tętnic
mózgowych,
zatory naczyń
mózgowych),
napady
drgawkowe typu
grand mal*,
migrena†
Zaburzenia
oka
zaburzenia
akomodacji#
niewyraźne
widzenie†,
suchość gałki
ocznej#
trudności w
akomodacji,
zaburzenia
widzenia,
podwójne
widzenie
rozszerzenie
źrenic
Zaburzenia
ucha i
błędnika
zawroty głowy#
Zaburzenia
serca*
zaburzenia rytmu,
tachykardia,
kołatanie serca
ból w klatce
piersiowej
dławica
piersiowa
zatrzymanie pracy
serca, zawał
mięśnia sercowego
tachykardia
nadkomorowa,
bradykardia,
skurcze
dodatkowe
komór†, skurcze
dodatkowe†
13
Klasyfikacja
układów
i narządów
Zaburzenia
naczyniowe*
Działanie niepożądane
Częstość
Bardzo Rzadko Bardzo rzadko Nieznana
często Często Niezbyt często
nadciśnienie uderzenia gorąca# zapalenie i (lub)
tętnicze krwi zamknięcie tętnic
mózgowych,
marznięcie części
dystalnych ciała†,
objaw Raynauda
Zaburzenia
układu
oddechowego,
klatki
piersiowej
i śródpiersia
kaszel, ból jamy
ustnej i gardła
duszność†
Zaburzenia
żołądka i jelit
ból w nadbrzuszu,
biegunka,
nudności†,
dyskomfort w
jamie brzusznej,
wymioty, suchość
w jamie ustnej†,
niestrawność#
zaparcia†
Zaburzenia
wątroby
i dróg
żółciowych
Zaburzenia
skóry i tkanki
podskórnej
zwiększenie
aktywności
aminotransferazy
alaninowej#
łysienie, świąd,
wysypka,
pokrzywka
zwiększenie
aktywności
enzymów
wątrobowych
obrzęk
naczynioruchowy,
reakcje
pęcherzowe,
złuszczanie się
naskórka
nadmierne
pocenie się†,
wysypka
plamkowa,
rumień
zaburzenie
czynności wątroby,
w tym ostra
niewydolność
wątroby i śpiączka
wątrobowa,
zwiększenie
aktywności
fosfatazy
zasadowej we krwi,
zwiększenie
stężenia bilirubiny†,
rumień
wielopostaciowy,
złuszczające
zapalenie skóry,
stała wysypka
polekowa
Zaburzenia
mięśniowo-
szkieletowe
i tkanki
łącznej
Zaburzenia
nerek i dróg
moczowych
ból stawów,
napięcie mięśni#,
skurcze mięśni#
ból mięśni†,
drżenie mięśni
krwiomocz,
częstomocz
skurcze mięśni
Zaburzenia
układu
rozrodczego
i piersi
zaburzenia
wzwodu#
ginekomastia priapizm*,
intensywne i
długotrwałe
erekcje*
Zaburzenia
ogólne i stany
w miejscu
podania
gorączka,
opóźnienie
wzrastania w
razie
przedłużonego
stosowania u
dzieci *, uczucie
zmęczenia†,
drażliwość#,
uczucie
roztrzęsienia#,
astenia#,
pragnienie#
ból w klatce
piersiowej
nagła śmierć
sercowa*
dyskomfort
w klatce
piersiowej†,
bardzo wysoka
gorączka
14
Klasyfikacja
układów
i narządów
Badania
diagnostyczne
Działanie niepożądane
Częstość
Bardzo Rzadko Bardzo rzadko Nieznana
często Często Niezbyt często
zmiany ciśnienia szmery serca* zmniejszenie liczby
tętniczego krwi i płytek,
częstości akcji nieprawidłowa
serca (zwykle liczba białych
zwiększenie) *, krwinek
zmniejszenie
masy ciała*
* Patrz punkt 4.4
# Częstości występowania uzyskane w badaniach klinicznych u dorosłych, lecz nie u dzieci i młodzieży; mogą
być również właściwe dla dzieci i młodzieży.
† Częstości występowania uzyskane w badaniach klinicznych u dzieci i młodzieży i zgłaszane częściej
w badaniach klinicznych u dorosłych.
Zgłaszanie podejrzewanych działań niepożądanych
Po dopuszczeniu produktu leczniczego do obrotu istotne jest zgłaszanie podejrzewanych działańniepożądanych. Umożliwia to nieprzerwane monitorowanie stosunku korzyści do ryzyka stosowaniaproduktu leczniczego. Osoby należące do fachowego personelu medycznego powinny zgłaszaćwszelkie podejrzewane działania niepożądane za pośrednictwem
Departament Monitorowania Niepożądanych Działań Produktów Leczniczych Urzędu RejestracjiProduktów Leczniczych, Wyrobów Medycznych i Produktów BiobójczychAl. Jerozolimskie 181C PL-02-222 Warszawa Tel.: + 48 22 49 21 301 Faks: + 48 22 49 21 309 e-mail:
[email protected]
Działania niepożądane można zgłaszać również podmiotowi odpowiedzialnemu.
4.9 Przedawkowanie
Podczas leczenia pacjentów z powodu przedawkowania, należy wziąć pod uwagę powolne uwalnianiemetylofenidatu z postaci farmaceutycznych o przedłużonym czasie działania.
Objawy przedmiotowe i podmiotowe
Ostre przedawkowanie, głównie z powodu nadmiernego pobudzenia ośrodkowego i współczulnego układu nerwowego, może spowodować: wymioty, pobudzenie, drżenia, wzmożenie odruchów, drżenia mięśniowe, drgawki (po których może nastąpić śpiączka), euforię, splątanie, omamy, majaczenie, nasilone pocenie się, uderzenia gorąca, ból głowy, wysoką gorączkę, tachykardię, kołatanie serca,zaburzenia rytmu serca, nadciśnienie tętnicze, rozszerzenie źrenic oraz suchość błon śluzowych.
Leczenie
Nie istnieje swoista odtrutka w przypadku przedawkowania metylofenidatu.
Leczenie polega na zastosowaniu odpowiednich środków podtrzymujących.
Należy chronić pacjenta przed samouszkodzeniem oraz zewnętrznymi bodźcami, które mogą nasilić już występującą nadpobudliwość.
Nie zbadano skuteczności stosowania węgla aktywnego.
Aby zapewnić właściwe krążenie i wymianę oddechową, należy stosować intensywną terapię;gorączka może wymagać zastosowania zewnętrznych metod schładzania ciała.
15
Skuteczność dializy otrzewnowej i hemodializy pozaustrojowej w leczeniu przedawkowaniametylofenidatu nie została ustalona.
5. WŁAŚCIWOŚCI FARMAKOLOGICZNE
5.1 Właściwości farmakodynamiczne
Grupa farmakoterapeutyczna: sympatykomimetyki działające ośrodkowo: Kod ATC: N06BA04.
Mechanizm działania
Metylofenidatu chlorowodorek jest łagodnym środkiem stymulującym ośrodkowy układ nerwowy. Mechanizm działania terapeutycznego w Zespole Nadpobudliwości Ruchowej z Deficytem Uwagi (ang. Attention Deficit Hyperactivity Disorder, ADHD) nie jest znany. Przypuszcza się, że metylofenidat blokuje wychwyt zwrotny noradrenaliny i dopaminy przez neuron presynaptyczny oraz zwiększa uwalnianie tych monoamin do przestrzeni pozaneuronalnej. Metylofenidat jest racemiczną mieszaniną składającą się z izomerów lewo- i prawoskrętnych. Izomer prawoskrętny jest bardziejaktywny farmakologicznie niż izomer lewoskrętny.
Skuteczność kliniczna i bezpieczeństwo stosowania
Ocena produktu leczniczego Concerta w badaniach klinicznych została przeprowadzona u 321pacjentów już przyjmujących metylofenidat o natychmiastowym uwalnianiu oraz 95 pacjentównieleczonych wcześniej żadnym produktem zawierającym metylofenidat.
Badania kliniczne wykazały, że działanie produktu leczniczego Concerta utrzymywało się przez około 12 godzin, po przyjęciu produktu raz na dobę, rano.
W trzech kontrolowanych placebo badaniach klinicznych, z podwójnie ślepą próbą, trwających od 5 do 13 tygodni, zbadano 899 dorosłych osób z ADHD w wieku od 18 do 65 lat. Wykazano pewną skuteczność krótkoterminową produktu leczniczego Concerta w dawkach od 18 mg do 72 mg/dobę, lecz nie utrzymywała się ona stale ponad 5 tygodni. W jednym badaniu odpowiedź zdefiniowano jako zmniejszenie objawów ADHD o co najmniej 30% (w stosunku do wyjściowej) całkowitej punktacji w skali CAARS (ang. Conners’ Adult ADHD Rating Scales) w 5. tygodniu (punkt końcowy). Jednocześnie uznano pacjentów bez danych z ostatniej wizyty za niereagujących na leczenie. Stwierdzono znacząco większy odsetek pacjentów, którzy odpowiedzieli na leczenie produktem leczniczym Concerta w dawkach 18 mg, 36 mg lub 72 mg/dobę w porównaniu z placebo. W dwóch pozostałych badaniach, kiedy w analizie wyników przyjmowano brak danych z ostatniej wizyty zabrak odpowiedzi na leczenie, wykazano liczbowo przewagę produktu leczniczego Concerta nadplacebo, ale równocześnie nie stwierdzono statystycznie istotnej różnicy pomiędzy produktemleczniczym Concerta a placebo w odsetku pacjentów spełniających predefiniowane kryteriaodpowiedzi.
5.2 Właściwości farmakokinetyczne
Wchłanianie
Metylofenidat wchłania się szybko. Po doustnym podaniu produktu leczniczego Concerta osobom dorosłym, otoczka ulega rozpuszczeniu, zapewniając początkowe maksymalne stężenie przez około 1 do 2 godzin. Metylofenidat zawarty w dwu wewnętrznych warstwach produktu jest stopniowo uwalniany przez następne kilka godzin. Maksymalne stężenia w osoczu krwi są osiągane po około 6 do 8 godzinach od podania produktu, po czym stężenie metylofenidatu w osoczu krwi stopniowo zmniejsza się. Produkt leczniczy Concerta przyjmowany raz na dobę minimalizuje wahania pomiędzy maksymalnym a minimalnym stężeniem leku, które związane są z natychmiastowym uwalnianiemmetylofenidatu przyjmowanego trzy razy na dobę. Zakres wchłaniania produktu leczniczego Concerta
16
przyjmowanego raz na dobę jest ogólnie porównywalny do produktów konwencjonalnych, z natychmiastowym uwalnianiem substancji czynnej.
Po przyjęciu produktu leczniczego Concerta w dawce 18 mg raz na dobę u 36 osób dorosłych, średnie parametry farmakokinetyczne wynosiły: maksymalne stężenie w osoczu krwi – Cmax 3,7 ± 1,0 (ng/ml), czas do osiągnięcia stężenia maksymalnego w osoczu krwi – Tmax 6,8 ± 1,8 godziny, pole pod krzywązależności stężenia metylofenidatu w osoczu od czasu – AUCinf 41,8 ± 13,9 (ng.h/ml) oraz okres półtrwania – t1/2 3,5 ± 0,4 godziny.
Nie zaobserwowano różnic w farmakokinetyce produktu leczniczego Concerta po pojedynczym oraz wielokrotnym podawaniu produktu raz na dobę, co wskazuje na brak znaczącej kumulacji. Pole pod krzywą zależności stężenia metylofenidatu w osoczu od czasu (AUC) oraz okres półtrwania (t1/2) po wielokrotnym podawaniu produktu raz na dobę są zbliżone do tych samych parametrów po pierwszym podaniu produktu leczniczego Concerta w dawce 18 mg.
Po podaniu osobom dorosłym pojedynczych dawek produktu leczniczego Concerta po 18 mg, 36 mg i 54 mg raz na dobę, maksymalne stężenie w osoczu krwi (Cmax) oraz pole pod krzywą zależnościstężenia metylofenidatu w osoczu od czasu (AUCinf) były proporcjonalne do dawki.
Dystrybucja
Po podaniu doustnym stężenie metylofenidatu w osoczu krwi u osób dorosłych zmniejsza się dwuwykładniczo. Po podaniu doustnym produktu leczniczego Concerta, okres półtrwaniametylofenidatu wynosił w przybliżeniu 3,5 godziny. Metylofenidat i jego metabolity wiążą sięz białkami osocza w około 15%. Objętość dystrybucji wynosi około 13 litrów/kg mc.
Metabolizm
U ludzi metylofenidat metabolizowany jest głównie poprzez deestryfikację do kwasu alfa- fenylopiperydynooctowego (PPA, około 50-krotnie większe stężenie od stężenia substancji niezmienionej), który ma niewielką lub nie ma aktywności farmakologicznej. Ocenia się, że u osób dorosłych produkt leczniczy Concerta, podawany raz na dobę, jest metabolizowany do kwasu alfa- fenylopiperydynooctowego (PPA), co odpowiada metabolizmowi metylofenidatu podawanego trzy razy na dobę. Metabolizm po podaniu pojedynczej dawki jak i po wielokrotnym podawaniu produktu leczniczego Concerta jest zbliżony.
Eliminacja
Okres półtrwania w fazie eliminacji metylofenidatu u osób dorosłych po podaniu produktu leczniczego Concerta wynosi około 3,5 godziny. Po podaniu doustnym około 90% dawki produktu jest wydalane z moczem, a 1 % do 3% z kałem w postaci metabolitów, w ciągu 48 do 96 godzin. Niewielkie ilości metylofenidatu wydalonego w postaci niezmienionej znajdują się w moczu (mniej niż 1% dawki). Głównym metabolitem wydalanym z moczem jest kwas alfa-fenylopiperydynooctowy(60%-90%).
Po doustnym podaniu ludziom oznakowanego radioaktywnie metylofenidatu, około 90% aktywnościradiologicznej wykrywa się w moczu. Głównym metabolitem metylofenidatu występującym w moczujest kwas alfa-fenylopiperydynooctowy (PPA), stanowiąc w przybliżeniu 80% podanej dawki.
Wpływ pokarmu
U pacjentów nie stwierdzono różnic we właściwościach farmakokinetycznych czyfarmakodynamicznych, gdy produkt leczniczy Concerta podawany był po śniadaniu obfitującym w tłuszcze lub na pusty żołądek.
17
Szczególne grupy pacjentów
Płeć
U zdrowych dorosłych osób, średnie wartości zależnych od dawki pól pod krzywą zależności stężenia metylofenidatu w osoczu od czasu (AUCinf) produktu leczniczego Concerta wynosiły 36,7 ng.h/ml umężczyzn i 37,1 ng.h/ml u kobiet. Nie zaobserwowano różnic pomiędzy tymi grupami.
Rasa
U zdrowych dorosłych osób otrzymujących produkt leczniczy Concerta, wartości zależnych od dawkipól pod krzywą zależności stężenia metylofenidatu w osoczu od czasu(AUCinf) były spójne w grupie etnicznej. Jednakże, wielkości badanych populacji były niewystarczające, by wychwycić różnice etniczne dotyczące farmakokinetyki produktu.
Wiek
Nie badano właściwości farmakokinetycznych produktu leczniczego Concerta u dzieci w wieku poniżej 6 lat. U dzieci w wieku 7-12 lat parametry farmakokinetyczne po podaniu dawki 18 mg, 36 mg i 54 mg przedstawiały się odpowiednio (średnia±SD): Cmax 6,0±1,3; 11,3±2,6 oraz 15,0±3,8 ng/ml; Tmax 9,4±0,02; 8,1±1,1; 9,1±2,5 godziny i AUC0-11,5 50,4±7,8; 87,7±18,2;121,5±37,3 ng.h/ml.
Niewydolność nerek
Brak doświadczenia w stosowaniu produktu leczniczego Concerta u pacjentów z niewydolnością nerek. Po doustnym podaniu ludziom radioaktywnie oznakowanego metylofenidatu, był on intensywnie metabolizowany i około 80% radioaktywności stwierdzono w moczu, w którym był wydalany kwas alfa-fenylopiperydynooctowy (PPA). Ponieważ nerki nie są istotną drogą wydalaniametylofenidatu, uważa się, że niewydolność nerek ma niewielki wpływ na właściwościfarmakokinetyczne produktu leczniczego Concerta.
Niewydolność wątroby
Brak doświadczeń w stosowaniu produktu leczniczego Concerta u pacjentów z niewydolnością wątroby.
5.3 Przedkliniczne dane o bezpieczeństwie
Rakotwórczość
W badaniach rakotwórczości w okresie całego życia u szczurów i myszy stwierdzono zwiększenieliczby złośliwych guzów wątroby tylko u myszy płci męskiej. Znaczenie tych danych w odniesieniudo ludzi nie jest znane.
Metylofenidat nie wpływał na zdolność rozrodczą ani na płodność w dawkach kilkukrotnie przewyższających dawki stosowane w praktyce klinicznej.
Ciąża – rozwój zarodkowy/płodowy
Uważa się, że metylofenidat nie jest teratogenny u szczurów i królików. Toksyczność płodową (tzn. całkowitą utratę miotu) i toksyczność u matki stwierdzano u szczurów po dawkach toksycznychdla matki.
18
6 DANE FARMACEUTYCZNE
6.1 Wykaz substancji pomocniczych
Butylohydroksytoluen (E321)Celulozy octan Hypromeloza (E464) Kwas fosforowy, stężony Poloksamer 188
Polietylenu tlenki 200 K i 7000 KPowidon K29-32 Sodu chlorek Kwas stearynowy Kwas bursztynowy
Żelaza tlenek czarny (E172) Żelaza tlenek żółty (E172)
Skład otoczki (18 mg):
Otoczka barwna:
Skład otoczki (36 mg):
Otoczka barwna:
Żelaza tlenek, żółty (E172)
Hypromeloza (E464)
Laktoza jednowodna
Kwas stearynowy
Tytanu dwutlenek (E171)
Triacetyna
Hypromeloza (E464)
Laktoza jednowodna
Tytanu dwutlenek (E 171)
Triacetyna
Otoczka przezroczysta: Otoczka przezroczysta:
Wosk Carnauba
Hypromeloza (E464)
Makrogol 400
Wosk Carnauba
Hypromeloza (E464)
Makrogol 400
Skład tuszu: Skład tuszu:
Żelaza tlenek, czarny (E172)
Hypromeloza (E464)
Glikol propylenowy
Żelaza tlenek czarny (E 172)
Hypromeloza (E464)
Glikol propylenowy
6.2 Niezgodności farmaceutyczne
Nie dotyczy.
6.3 Okres ważności
3 lata.
6.4 Specjalne środki ostrożności podczas przechowywania
Przechowywać w szczelnie zamkniętym opakowaniu w celu ochrony przed wilgocią. Nie przechowywać w temperaturze powyżej 30˚C.
6.5 Rodzaj i zawartość opakowania
19
Butelka z HDPE z zamknięciem z PP z zabezpieczeniem przed dziećmi w tekturowym pudełku, zawierająca jedną lub dwie torebki z krzemionkowym absorbentem wilgoci. Każda butelka zawiera 30 tabletek o przedłużonym uwalnianiu.
6.6 Specjalne środki ostrożności dotyczące usuwania
Bez szczególnych wymagań.
7 PODMIOT ODPOWIEDZIALNY POSIADAJĄCY POZWOLENIE NA
DOPUSZCZENIE DO OBROTU
Janssen-Cilag International NVTurnhoutseweg 30
B-2340 Beerse Belgia
8 NUMERY POZWOLEŃ NA DOPUSZCZENIE DO OBROTU
Concerta, 18 mg, tabletki o przedłużonym uwalnianiu- Pozwolenie nr 14751;Concerta, 36 mg, tabletki o przedłużonym uwalnianiu- Pozwolenie nr 14752;
9 DATA WYDANIA PIERWSZEGO POZWOLENIA NA DOPUSZCZENIE DO
OBROTU I DATA PRZEDŁUŻENIA POZWOLENIA
Data wydania pierwszego pozwolenia na dopuszczenie do obrotu: 21 lipca 2008 r. Data ostatniego przedłużenia pozwolenia: 07 lipca 2014 r.
10 DATA ZATWIERDZENIA LUB CZĘŚCIOWEJ ZMIANY TEKSTU
CHARAKTERYSTYKI PRODUKTU LECZNICZEGO
11.07.2018
20