CHARAKTERYSTYKA PRODUKTU LECZNICZEGO
1. NAZWA PRODUKTU LECZNICZEGO
DEPO-MEDROL, 40 mg/ml, zawiesina do wstrzykiwań
2. SKŁAD JAKOŚCIOWY I ILOŚCIOWY
Każda fiolka zawiera 40 mg metyloprednizolonu octanu (Methylprednisoloni acetas).
Substancja pomocnicza o znanym działaniu: produkt Depo-Medrol zawiera mniej niż 1 mmol (23 mg)sodu na dawkę, to znaczy produkt uznaje się za „wolny od sodu”.
Pełny wykaz substancji pomocniczych, patrz punkt 6.1
3. POSTAĆ FARMACEUTYCZNA
Zawiesina do wstrzykiwań.
Biała zawiesina.
4. SZCZEGÓŁOWE DANE KLINICZNE
4.1 Wskazania do stosowania
Glikokortykosteroidy powinny być stosowane jedynie w terapii objawowej, oprócz przypadkówzaburzeń endokrynologicznych, kiedy stosowane jako leczenie substytucyjne.
A. Podanie domięśniowe
W przypadku, kiedy leczenie doustne nie może być zastosowane, metyloprednizolonu octan podawanydomięśniowo stosuje się w wymienionych poniżej wskazaniach.
Zaburzenia endokrynologiczne
Pierwotna lub wtórna niedoczynność kory nadnerczy (hydrokortyzon lub kortyzon lekamiz wyboru; w razie konieczności syntetyczne analogi mogą być stosowane jednocześniez mineralokortykosteroidami; u niemowląt i dzieci uzupełniające podawaniemineralokortykosteroidów jest szczególnie istotne).
Ostra niedoczynność kory nadnerczy (hydrokortyzon lub kortyzon lekami z wyboru; leczenieuzupełniające mineralokortykosteroidami może być konieczne, szczególnie w przypadku stosowaniasyntetycznych analogów).
Pierwotna lub wtórna niedoczynność kory nadnerczy. Ostra niedoczynność kory nadnerczy.
Wrodzony przerost nadnerczy.
Hiperkalcemia w przebiegu choroby nowotworowej. Nieropne zapalenia tarczycy.
1
Choroby reumatyczne
Leczenie wspomagające do krótkotrwałego stosowania (w czasie epizodu zaostrzenia lub pogorszeniastanu zdrowia) w przebiegu:
pourazowej choroby zwyrodnieniowej stawów zapalenia nadkłykcia
zapalenia błony maziowej w przebiegu choroby zwyrodnieniowej stawów ostrego nieswoistego zapalenia pochewki ścięgna
reumatoidalnego zapalenia stawów, w tym młodzieńczego reumatoidalnego zapalenia stawów (w niektórych przypadkach może być wymagane podawanie małych dawek jako leczenie podtrzymujące)
łuszczycowego zapalenia stawów
ostrego dnawego zapalenia stawów
zesztywniającego zapalenia stawów kręgosłupa ostrego i podostrego zapalenia kaletki maziowej
Układowe choroby tkanki łącznej
W okresie zaostrzenia lub jako leczenie podtrzymujące w przebiegu: tocznia rumieniowatego układowego
układowego zapalenia wielomięśniowego i zapalenia skórno-mięśniowego ostrego reumatycznego zapalenia mięśnia sercowego
Choroby dermatologiczne pęcherzyca
pęcherzowe opryszczkowate zapalenie skóry ciężka odmiana rumienia wielopostaciowego (zespół Stevensa-Johnsona) ciężka postać łojotokowego zapalenia skóry złuszczające zapalenie skóry
ziarniniak grzybiasty
ciężka postać łuszczycy
Choroby alergiczne
Leczenie ciężkich lub uniemożliwiających normalne funkcjonowanie chorób alergicznych,w przypadku, kiedy tradycyjne metody leczenia nieskuteczne: astma oskrzelowa
reakcja nadwrażliwości na leki
wyprysk kontaktowy (kontaktowe zapalenie skóry) reakcje pokrzywkowe po transfuzji
atopowe zapalenie skóry
ostry nietowarzyszący infekcji obrzęk krtani (lekiem pierwszego wyboru jest adrenalina) choroba posurowicza
sezonowy lub całoroczny alergiczny nieżyt nosa
Choroby oczu
Ostre i przewlekłe procesy alergiczne i zapalne obejmujące oko i jego przydatki, takie jak: półpasiec oczny
reakcja nadwrażliwości na leki
zapalenie tęczówki, zapalenie tęczówki i ciała rzęskowego zapalenie w obrębie przedniego odcinka oka zapalenie naczyniówki i siatkówki
alergiczne zapalenie spojówek
rozlane zapalenie błony naczyniowej tylnego odcinka oka alergiczne brzeżne owrzodzenia rogówki zapalenie nerwu wzrokowego
zapalenie rogówki
2
Choroby przewodu pokarmowego Wspomagająco w ostrej fazie, w przebiegu:
wrzodziejącego zapalenia jelita grubego (leczenie układowe) choroby Crohna (leczenie układowe)
Choroby układu oddechowego
piorunująca lub rozsiana gruźlica płuc, jednocześnie z odpowiednim chemioterapeutycznym
leczeniem przeciwgruźliczym objawowa sarkoidoza płuc beryloza (pylica berylowa)
zespół Loefflera niepoddający się leczeniu innymi produktami leczniczymi zachłystowe zapalenie płuc
Choroby krwi
wtórna małopłytkowość u dorosłych
niedobór erytroblastów w szpiku (erytroblastopenia) nabyta (autoimmunologiczna) niedokrwistość hemolityczna wrodzona niedokrwistość hipoplastyczna
Choroby nowotworowe Leczenie paliatywne:
białaczki i chłoniaków u dorosłych ostrej białaczki u dzieci
Obrzęki
W celu wywołania diurezy albo remisji proteinurii (białkomoczu) w zespole nerczycowym: bez mocznicy idiopatycznym
w przebiegu tocznia rumieniowatego
Układ nerwowy
zaostrzenie w przebiegu stwardnienia rozsianego
Inne
Gruźlicze zapalenie opon mózgowo-rdzeniowych przy obecności bloku podpajęczynówkowego lub w sytuacji zagrożenia blokiem podpajęczynówkowym z odpowiednim leczeniem przeciwgruźliczym.
Włośnica z zajęciem układu nerwowego lub mięśnia sercowego.
B. Podanie dostawowe Podanie do kaletki maziowej Podanie okołostawowe
Metyloprednizolonu octan jest wskazany do krótkotrwałego podawania, jako terapia uzupełniająca w:
zapaleniu błony maziowej w przebiegu choroby zwyrodnieniowej stawów zapaleniu nadkłykcia
reumatoidalnym zapaleniu stawów
ostrym nieswoistym zapaleniu pochewki ścięgna ostrym i podostrym zapaleniu kaletki maziowej pourazowej chorobie zwyrodnieniowej stawów ostrym dnawym zapaleniu stawów
3
C. Podanie na zmianę chorobową
Metyloprednizolonu octan jest wskazany do iniekcji bezpośrednio do zmian chorobowychw następujących stanach:
keloidy
ograniczone miejscowo, przerostowe, nacieknięte, zapalne zmiany w przebiegu: liszaja płaskiego
łuszczycy plackowatej
ziarniniaka obrączkowatego
przewlekłego liszaja prostego (ograniczonego neurodermitu) toczeń rumieniowaty krążkowy (ogniskowy) łysienie plackowate
obumieranie tłuszczowate skóry
Metyloprednizolu octan może mieć również zastosowanie w leczeniu guzów torbielowatych, zapaleńrozcięgien lub zapaleń ścięgien (ganglionów).
D. Podanie doodbytnicze
wrzodziejące zapalenie jelita grubego
4.2 Dawkowanie i sposób podawania
A. PODANIE W CELU UZYSKANIA OGÓLNOUSTROJOWEGO DZIAŁANIA PRODUKTUDawkowanie produktu podawanego domięśniowo zależy od ciężkości leczonego schorzenia.Gdy pożądane jest długotrwałe działanie, tygodniową dawkę oblicza się poprzez pomnożenie doustnejdawki dobowej przez 7 i podaje się w postaci pojedynczego wstrzyknięcia.Dawkowanie musi być dostosowane indywidualnie do ciężkości choroby i reakcji pacjenta naleczenie. Zasadniczo okres leczenia powinien być jak najkrótszy. Konieczne jest pozostawaniepacjenta pod obserwacją lekarską.
U niemowląt i dzieci należy zmniejszyć zalecane dawki, jednak dawkowanie powinno raczej zależećod ciężkości choroby niż od przeliczenia z dokładnym uwzględnieniem wieku lub masy ciała.Terapia hormonalna stanowi uzupełnienie leczenia konwencjonalnego, ale go nie zastępuje. Popodawaniu produktu przez więcej niż kilka dni zmniejszenie dawki i (lub) odstawienie produktupowinno przebiegać stopniowo. W przypadku decyzji o zakończeniu przewlekłego leczenia koniecznyjest ścisły nadzór lekarski. Podstawowymi czynnikami, na podstawie których należy ustalaćdawkowanie są: ciężkość choroby, rokowania i oczekiwany czas trwania choroby, a także reakcjapacjenta na produkt. Jeżeli podczas przewlekłego schorzenia rozpocznie się okres samoistnej remisji,leczenie należy przerwać. W trakcie leczenia przewlekłego należy regularnie wykonywać rutynowebadania laboratoryjne, takie jak badanie ogólne moczu, oznaczenie stężenia glukozy we krwi dwiegodziny po posiłku, pomiar ciśnienia tętniczego i masy ciała, oraz prześwietlenie klatki piersiowej.Pożądane jest wykonanie przeglądowego badania radiologicznego górnego odcinka przewodupokarmowego u pacjentów z chorobą wrzodową w wywiadzie lub z nasilonymi objawamidyspeptycznymi.
U pacjentów z zespołem nadnerczowo-płciowym może wystarczyć podanie pojedynczegowstrzyknięcia domięśniowego 40 mg produktu co dwa tygodnie.
W leczeniu podtrzymującym u pacjentów z reumatoidalnym zapaleniem stawów tygodniowa dawkadomięśniowa wynosi od 40 do 120 mg.
U pacjentów ze zmianami skórnymi, które ustępują pod wpływem ogólnego podawaniakortykosteroidów, zazwyczaj stosuje się od 40 do 120 mg metyloprednizolonu octanu podawanegodomięśniowo w czasie od jednego do czterech tygodni.
U pacjentów z ostrym, ciężkim zapaleniem skóry wywołanym przez sumaka jadowitego złagodzenieobjawów można uzyskać w czasie od 8 do 12 godzin po podaniu domięśniowym pojedynczej dawkiod 80 do 120 mg.
4
W leczeniu przewlekłego kontaktowego zapalenia skóry może być niezbędne wielokrotne wykonaniewstrzyknięć w odstępach od 5 do 10 dni.
W leczeniu łojotokowego zapalenia skóry do opanowania tego stanu może być koniecznezastosowanie tygodniowej dawki 80 mg.
U pacjentów chorych na astmę, po podaniu domięśniowym od 80 do 120 mg można uzyskaćzmniejszenie objawów w czasie od 6 do 48 godzin. Działanie produktu może się utrzymywaćw okresie od kilku dni do dwóch tygodni.
Również u pacjentów z alergicznym nieżytem nosa (katarem siennym) można uzyskać zmniejszenieobjawów zapalenia błony śluzowej nosa w czasie sześciu godzin od podania dawki domięśniowej od80 do 120 mg, przy czym działanie produktu utrzymuje się od kilku dni do trzech tygodni.Jeżeli z leczonym stanem wiążą się objawy stresu, dawkowanie zawiesiny należy zwiększyć. Jeżelikonieczne jest szybkie uzyskanie działania hormonalnego o maksymalnym natężeniu, wskazane jestpodanie dożylne wysoce rozpuszczalnej soli sodowej bursztynianu metyloprednizolonu.
B. PODANIE MIEJSCOWE (W CELU UZYSKANIA DZIAŁANIA MIEJSCOWEGO)Leczenie produktem Depo-Medrol nie eliminuje potrzeby zastosowania środków konwencjonalnych.Chociaż ta metoda leczenia prowadzi do złagodzenia objawów, nie zapewnia pod żadnym względempełnego wyleczenia i hormon nie wpływa na przyczynę zapalenia.
1. Reumatoidalne zapalenie stawów i choroba zwyrodnieniowa stawów
Wielkość dawki do podania dostawowego zależy od wielkości stawu i ciężkości leczonego stanuu danego pacjenta. W przypadkach schorzeń przewlekłych wstrzyknięcia można powtarzaćw odstępach od jednego do pięciu lub więcej tygodni, zależnie od stopnia zmniejszenia objawówuzyskanego dzięki podaniu pierwszego wstrzyknięcia. Dawki w poniższej tabeli podano orientacyjnie:
Wielkość stawu Przykłady Zakres dawkowaniaDuży Stawy kolanowe od 20 do 80 mg Stawy skokowe
Stawy barkowe
Średni Stawy łokciowe od 10 do 40 mg Nadgarstki
Mały Stawy śródręczno - paliczkowe od 4 do 10 mg Stawy międzypaliczkowe
Stawy mostkowo - obojczykowe Stawy barkowo - obojczykowe
Procedura
Zaleca się, aby przed wykonaniem wstrzyknięcia dostawowego dokładnie zapoznać się z anatomiądanego stawu. Aby uzyskać optymalne działanie przeciwzapalne, wstrzyknięcie należy wykonać doprzestrzeni maziówkowej. Z zastosowaniem jałowej techniki typowej dla wykonywania nakłucialędźwiowego należy szybko wprowadzić do przestrzeni maziówkowej jałową igłę rozmiaru od 20 do24 (założoną na suchą strzykawkę). Można rozważyć zastosowanie znieczulenia nasiękowegoprokainą. W celu sprawdzenia, czy igła została wprowadzona do przestrzeni stawowej, należywykonać aspirację tylko kilku kropel płynu stawowego. Wstrzyknięcie do każdego stawu wykonujesię w miejscu, w którym jama maziówkowa znajduje się najbardziej powierzchniowo i jest wnajwiększej mierze wolna od dużych naczyń i nerwów. Po wprowadzeniu igły w miejscewstrzyknięcia wyjmuje się strzykawkę, do której wykonano aspirację, i zastępuje drugą strzykawkązawierającą pożądaną ilość metyloprednizolonu octanu. Następnie wykonuje się aspirację niewielkiejilości płynu stawowego, aby upewnić się, czy igła nadal znajduje się w przestrzeni maziówkowej. Powykonaniu wstrzyknięcia należy kilka razy łagodnie poruszyć stawem, co pomaga w wymieszaniuzawiesiny z płynem stawowym. Miejsce wstrzyknięcia przykrywa się następnie niewielkim, jałowymopatrunkiem.
Właściwymi miejscami wykonywania wstrzyknięć dostawowych stawy kolanowe, skokowe,nadgarstkowe, łokciowe, barkowe, paliczkowe i biodrowe. Wprowadzenie igły do stawu biodrowegojest często trudne; należy uważać, aby nie przebić dużych naczyń krwionośnych, które przebiegają
5
w tej okolicy. Stawy niedostępne anatomicznie, takie jak stawy kręgosłupa i stawy krzyżowo-biodrowe, w których brak jest przestrzeni maziówkowej, nie odpowiednim miejscem do wykonaniawstrzyknięcia. Niepowodzenia leczenia najczęściej wynikają z tego, że nie udało się podać produktudo przestrzeni stawowej. Wstrzyknięcia do otaczających tkanek mało skuteczne lub nieskuteczne.W przypadku niepowodzenia leczenia, gdy wstrzyknięcie było wykonane do przestrzeni stawowej (cowiadomo na podstawie aspiracji płynu), następne podania produktu na ogół okazują się nieskuteczne.Leczenie miejscowe nie wpływa na podstawowy proces chorobowy, w związku z czym zawsze, gdyjest to możliwe, należy je uzupełnić fizykoterapią i korekcją ortopedyczną.
Po dostawowym podaniu kortykosteroidu należy zwracać uwagę, aby nie przeciążać stawów,w których uzyskano zmniejszenie dolegliwości. Zaniedbanie może doprowadzić do pogorszeniafunkcji stawu w stopniu przewyższającym korzyść osiągniętą dzięki leczeniu steroidem.
Nie należy wykonywać wstrzyknięć do niestabilnych stawów. Powtarzane wstrzyknięcia dostawowemogą w niektórych przypadkach prowadzić do niestabilności stawu. W wybranych przypadkachwskazana jest kontrola radiologiczna umożliwiająca wykrycie narastającego uszkodzenia stawu.
Jeżeli przed wstrzyknięciem metyloprednizolonu octanu ma być zastosowany produkt znieczulającymiejscowo, należy zapoznać się z załączoną do niego ulotką i zastosować zalecane środki ostrożności.
2. Zapalenie kaletki maziowej
Należy starannie oczyścić obszar wokół miejsca wstrzyknięcia i podać do miejsca wstrzyknięcia 1%roztwór chlorowodorku prokainy, tworząc pęcherzyk z płynem. Do kaletki stawowej wprowadza sięjałową igłę o rozmiarze od 20 do 24, założoną na suchą strzykawkę, po czym aspiruje się płyn. Igłęnależy pozostawić w miejscu a strzykawkę wymienić na kolejną, zawierającą dawkę produktu. Powykonaniu zastrzyku należy wyjąć igłę i nałożyć niewielki opatrunek.
3. Pozostałe stany: ganglion, zapalenie ścięgna, zapalenie nadkłykcia
W leczeniu takich stanów, jak zapalenie ścięgna lub zapalenie pochewki ścięgna, po zastosowaniuodpowiedniego środka antyseptycznego, należy uważać, aby wprowadzić zawiesinę do pochewkiścięgna, a nie do samej jego tkanki. Ścięgno łatwiej jest wyczuć dotykiem w pozycji rozciągniętej.W przypadku leczenia zapalenia nadkłykcia, należy ostrożnie wyznaczyć granice obszaru największejbolesności i wstrzyknąć zawiesinę do tej okolicy.
W przypadku ganglionów pochewek ścięgna zawiesinę należy wstrzyknąć bezpośrednio do torbieli.W wielu przypadkach pojedyncze wstrzyknięcie produktu znacznie zmniejsza wielkość torbielistawowej, a nawet może spowodować jej zniknięcie. Zależnie od ciężkości leczonego stanu, podawanedawki mogą wynosić od 4 do 30 mg. W leczeniu stanów nawracających lub przewlekłych koniecznemoże być powtórne wykonanie wstrzyknięcia.
Każde wstrzyknięcie należy wykonywać w warunkach jałowych.
4. Wstrzyknięcia w celu uzyskania działania miejscowego w leczeniu schorzeń skórnych
Po oczyszczeniu skóry właściwym preparatem antyseptycznym, takim jak 70% alkohol, do zmianywstrzykuje się od 20 do 60 mg produktu. W przypadku większych zmian może być konieczne podaniedawek od 20 do 40 mg, podzielonych na kilka kolejnych wstrzyknięć miejscowych. Należy unikaćwstrzykiwania ilości, które mogą spowodować zmianę barwy skóry, ponieważ po ich podaniu możepowstać niewielkie ognisko martwicy. Na ogół produkt podaje się w jednym do czterech wstrzyknięć.Długość okresów pomiędzy wstrzyknięciami zależy od rodzaju zmiany oraz od czasu trwania poprawyuzyskanej po pierwszym wstrzyknięciu.
C. PODANIE WE WLEWIE DOODBYTNICZYM
Wykazano, że podawanie metyloprednizolonu octanu w dawkach od 40 do 120 mg w postaci wlewekdoodbytniczych lub ciągłego wlewu doodbytniczego, od trzech do siedmiu razy tygodniowo przezokres co najmniej dwóch tygodni, stanowi leczenie uzupełniające w terapii niektórych pacjentówz wrzodziejącym zapaleniem jelita grubego. U wielu pacjentów udaje się opanować objawy po
6
podaniu 40 mg metyloprednizolonu octanu w objętości od 30 do 300 ml wody. Należy zastosowaćrównież inne uznane środki terapeutyczne.
4.3 Przeciwwskazania
Uogólnione zakażenia grzybicze
Nadwrażliwość na substancję czynną lub na którąkolwiek substancję pomocniczą wymienioną
w punkcie 6.1
Podanie dooponowe (dokanałowe) Podanie nadtwardówkowe
Podanie dożylne
Podanie do nosa i do gałki ocznej, a także do innych miejsc, takich jak: skóra pokrywająca
czaszkę, jama ustno-gardłowa, zwój klinowo-podniebienny
U pacjentów przyjmujących immunosupresyjne dawki kortykosteroidów, stosowanie szczepionek nabazie żywych lub żywych, atenuowanych wirusów jest przeciwwskazane.
4.4 Specjalne ostrzeżenia i środki ostrożności dotyczące stosowania
Produktu nie należy stosować jako fiolki wielodawkowej. Po podaniu potrzebnej dawki należywyrzucić wszelkie pozostałości zawiesiny.
Aby ograniczyć częstość występowania zaniku skóry i tkanki podskórnej, nie należy przekraczać zalecanych dawek. O ile tylko jest to możliwe, należy wykonywać wielokrotne wstrzyknięcia małych dawek w okolicę zmian. Technika wykonywania wstrzyknięć dostawowych powinna obejmować stosowanie środków ostrożności zapobiegających wstrzyknięciu lub wycieknięciu produktu do skóry właściwej. Ze względu na wysoką częstość występowania zaniku tkanki podskórnej, należy unikać podawania wstrzyknięć do mięśnia naramiennego.
Działanie immunosupresyjne / zwiększona wrażliwość na infekcje
Glikokortykosteroidy mogą zwiększać wrażliwość na infekcję, mogą maskować niektóre objawy zakażenia. Ponadto podczas ich stosowania mogą się pojawiać nowe zakażenia. W trakcie stosowania glikokortykosteroidów może wystąpić zmniejszenie odporności organizmu i niezdolność do ograniczenia miejscowego zakażeń.
Ze stosowaniem kortykosteroidów w monoterapii lub w skojarzeniu z innymi lekamiimmunosupresyjnymi wywierającymi wpływ na odporność komórkową, humoralną lub czynnośćgranulocytów obojętnochłonnych mogą wiązać się zakażenia mikroorganizmamichorobotwórczymi, w tym zakażenia wirusowe, bakteryjne, grzybicze, pierwotniakowe lubchoroby pasożytnicze, w dowolnej okolicy organizmu. Zakażenia te mogą być łagodne, a takżeciężkie, czasami śmiertelne. Częstość występowania powikłań zakaźnych wzrasta w miaręzwiększania dawek kortykosteroidów.
Nie podawać dostawowo, dokaletkowo ani dościęgnowo w celu działania miejscowego
w przypadku występowania ostrego zakażenia.
Pacjenci przyjmujący leki hamujące działanie układu immunologicznego bardziej narażeni na infekcje niż osoby zdrowe. Przykładowo, ospa wietrzna i odra mogą mieć bardzo ciężki lub nawet śmiertelny przebieg u nieszczepionych dzieci, lub osób dorosłych przyjmujących kortykosteroidy. U pacjentów przyjmujących immunosupresyjne dawki kortykosteroidów przeciwwskazane jest stosowanie szczepionek na bazie żywych, atenuowanych wirusów. Pacjentom tym można podać szczepionki inaktywowane lub wytworzone przy użyciu technologii biogenetycznych. Jednak odpowiedź na takie szczepionki może być osłabiona lub mogą się one okazać nieskuteczne. Można wykonywać wskazane zabiegi immunizacji u pacjentów otrzymujących kortykosteroidy w dawkach, które nie powodują immunosupresji.
7
Stosowanie kortykosteroidów u osób z czynną gruźlicą należy ograniczyć do przypadków o przebiegu piorunującym lub rozsianym. Kortykosteroid stosuje się wtedy w leczeniu choroby w skojarzeniu z odpowiednimi lekami przeciwgruźliczymi. Gdy podanie glikokortykosteroidów jest wskazane u pacjentów z gruźlicą utajoną lub z dodatnim wynikiem próby tuberkulinowej, konieczna jest ścisła obserwacja pacjentów, gdyż może dojść do reaktywacji choroby. U tych pacjentów, w trakcie długotrwałej kortykosteroidoterapii należy stosować chemioprofilaktykę. U pacjentów otrzymujących kortykosteroidy stwierdzano występowanie mięsaka Kaposiego. Przerwanie stosowania produktów z tej grupy może doprowadzić do remisji klinicznej. Rola kortykosteroidów we wstrząsie septycznym jest kontrowersyjna, przy czym wyniki wczesnych badań przedstawiają zarówno korzystne, jak i niekorzystne działania. Niedawno postawiono hipotezę, że kortykosteroidy stosowane dodatkowo mają korzystne działanie u pacjentów z udokumentowanym wstrząsem septycznym, u których występuje niedoczynność nadnerczy. Niemniej jednak nie zaleca się ich rutynowego stosowania we wstrząsie septycznym. Wyniki systematycznego przeglądu kortykosteroidów podawanych w wysokich dawkach przez krótki okres nie potwierdziły korzyści ich stosowania. Jednak metaanaliza i badania przeglądowe wskazują, że dłuższe stosowanie (przez 5 - 11 dni) małych dawek kortykosteroidów może zmniejszyć umieralność, zwłaszcza wśród pacjentów ze wstrząsem septycznym, u których konieczne jest podawanie substancji presyjnych dla utrzymania ciśnienia tętniczego krwi.
Wpływ na układ immunologiczny
Mogą wystąpić reakcje alergiczne. Ponieważ stwierdzano rzadkie przypadki reakcji skórnych oraz anafilaktycznych/rzekomoanafilaktycznych u osób otrzymujących kortykosteroidy, przed ich podaniem należy zastosować odpowiednie środki ostrożności, zwłaszcza gdy u pacjenta występowały w przeszłości reakcje alergiczne na inne leki.
Donoszono o występowaniu skórnych reakcji alergicznych, najprawdopodobniej na substancje pomocnicze produktu. Rzadko w testach skórnych wykrywano reakcję na sam metyloprednizolonu octan.
Zaburzenia endokrynologiczne
Jeżeli u pacjentów poddawanych leczeniu kortykosteroidami wystąpi silny stres, wskazane jest zwiększenie dawkowania szybko działających kortykosteroidów przed wystąpieniem sytuacji stresowej, w czasie jej trwania i po jej zakończeniu.
Długotrwałe podawanie dawek terapeutycznych kortykosteroidów może prowadzić do zahamowania osi podwzgórzowo-przysadkowo-nadnerczowej (PPN) (wtórna niedoczynność kory nadnerczy). Stopień i czas trwania powstałej niedoczynności kory nadnerczy zmienne u pacjentów i zależą od dawki, częstości, czasu podawania oraz czasu trwania leczenia glikokortykosteroidami. Ten wpływ można zminimalizować poprzez podawanie produktu w schemacie co drugi dzień.
Ponadto w przypadku nagłego odstawienia glikokortykosteroidów może wystąpić ostra niedoczynność nadnerczy prowadząca do zgonu. W związku z tym, ryzyko wystąpienia polekowej wtórnej niedoczynności kory nadnerczy można zmniejszyć dzięki stopniowemu zmniejszaniu dawkowania. Ten typ względnej niedoczynności może być obecny przez kilka miesięcy po przerwaniu leczenia, i z tego względu w każdym przypadku stresu w tym okresie należy ponownie podać leczenie hormonalne.
„Zespół odstawienia” steroidów, który pozornie nie jest związany z niedoczynnością kory nadnerczy, może także wystąpić po nagłym odstawieniu glikokortykosteroidów. Ten zespół obejmuje objawy takie jak: brak łaknienia, nudności, wymioty, letarg, bóle głowy, gorączka, ból stawów, złuszczanie, bóle mięśni, spadek masy ciała i (lub) niedociśnienie. Uważa się, że te efekty raczej konsekwencjami nagłej zmiany stężenia glikokortykosteroidów, a nie niskiego stężenia kortykosteroidów.
Ponieważ glikokortykosteroidy mogą odpowiadać za pojawienie się de novo lub pogorszenie istniejącego zespołu Cushinga, należy unikać ich stosowania u pacjentów z chorobą Cushinga. U pacjentów z niedoczynnością tarczycy stwierdza się nasilone działanie kortykosteroidów.
8
Zaburzenia metabolizmu i odżywiania
Kortykosteroidy, w tym metyloprednizolon, mogą zwiększyć stężenie glukozy we krwi, spowodowaćpogorszenie istniejącej cukrzycy i zwiększyć ryzyko wystąpienia cukrzycy u osób przewlekłeprzyjmujących kortykosteroidy.
Zaburzenia psychiczne
Pacjenci z chorobami psychicznymi w wywiadzie: stosowanie glikokortykosteroidów może doprowadzić do pogorszenia istniejącej niestabilności emocjonalnej lub skłonności psychotycznych.
W trakcie stosowania systemowych steroidów mogą wystąpić potencjalnie ciężkie psychiczne działania niepożądane. Objawy pojawiają się zwykle w ciągu kilku dni lub tygodni od rozpoczęcia leczenia. Większość reakcji ustępuje po zmniejszeniu dawki lub odstawieniu produktu, ale może być także konieczne zastosowanie swoistego leczenia. Po odstawieniu kortykosteroidów zgłaszano wpływ na psychikę, aczkolwiek częstość przypadków nie jest znana. Pacjentów i (lub) opiekunów należy zachęcać, aby kontaktowali się z lekarzem w przypadku wystąpienia u pacjenta zaburzeń psychicznych, w szczególności podejrzenia obniżonego nastroju lub myśli samobójczych. Pacjenci/opiekunowie powinni być poinformowani o możliwości wystąpienia zaburzeń psychicznych w trakcie zmniejszania dawki/odstawienia steroidów systemowych lub tuż po nim.
Wpływ na układ nerwowy
U pacjentów z zaburzeniami przebiegającymi z drgawkami kortykosteroidy należy stosować
z zachowaniem ostrożności.
U pacjentów z miastenią kortykosteroidy należy stosować z zachowaniem ostrożności (patrz także ostrzeżenie dotyczące miopatii w punkcie dotyczącym wpływu na układ mięśniowo-szkieletowy). Chociaż kontrolowane badania kliniczne wykazały, że glikokortykosteroidy skutecznie przyspieszają uzyskanie remisji, w przypadku ostrego nasilenia objawów stwardnienia rozsianego, nie stwierdzono, aby leki te wpływały na ostateczny stan kliniczny lub naturalny przebieg choroby. Do uzyskania istotnych efektów potrzebne względnie duże dawki glikokortykosteroidów. Odnotowano przypadki tłuszczakowatości nadtwardówkowej u pacjentów przyjmujących kortykosteroidy, zwykle w przypadku długotrwałego stosowania dużych dawek.
Wpływ na narząd wzroku
Zaburzenia widzenia mogą wystąpić w wyniku ogólnoustrojowego i miejscowego stosowania kortykosteroidów. Jeżeli u pacjenta wystąpią takie objawy, jak nieostre widzenie lub inne zaburzenia widzenia, należy rozważyć skierowanie go do okulisty w celu ustalenia możliwych przyczyn, do których może należeć zaćma, jaskra lub rzadkie choroby, takie jak centralna chorioretinopatia surowicza (CSCR), którą notowano po ogólnoustrojowym i miejscowym stosowaniu kortykosteroidów.
Centralna chorioretinopatia surowicza może prowadzić do odwarstwienia siatkówki. Długotrwałe stosowanie kortykosteroidów może prowadzić do rozwoju zaćmy tylnej podtorebkowej i zaćmy jądrowej (szczególnie u dzieci), wytrzeszczu lub zwiększonego ciśnienia śródgałkowego, co może prowadzić do jaskry z możliwym uszkodzeniem nerwów wzrokowych i może sprzyjać rozwojowi zakażeń wtórnych oczu wywoływanych przez grzyby lub wirusy. Należy uważnie stosować kortykosteroidy u pacjentów z opryszczką oczną lub półpaścem z objawami ocznymi ze względu na ryzyko perforacji rogówki.
Wpływ na serce
Ze względu na niekorzystny wpływ glikokortykosteroidów na układ sercowo-naczyniowy, co obejmuje dyslipidemię i nadciśnienie tętnicze, leczeni pacjenci z istniejącymi czynnikami ryzyka sercowo-naczyniowego mogą być narażeni na dodatkowy wpływ na układ sercowo-naczyniowy w przypadku stosowania wysokich dawek i długotrwałego leczenia. W związku z tym, takim pacjentom kortykosteroidy należy podawać z zachowaniem ostrożności i należy uwzględnić modyfikację ryzyka, i dodatkowe monitorowanie układu sercowo-naczyniowego, jeżeli konieczne.
9
Układowe kortykosteroidy należy podawać z zachowaniem ostrożności i tylko z wyraźnych
wskazań w przypadku zastoinowej niewydolności serca.
Wpływ na układ naczyniowy
Podczas stosowania kortykosteroidów zgłaszano występowanie zakrzepicy, w tym żylnej choroby zakrzepowo-zatorowej. W związku z tym kortykosteroidy należy stosować ostrożnie u pacjentów, u których występują zaburzenia zakrzepowo-zatorowe lub którzy mogą być skłonni do ich wystąpienia.
Pacjentom z nadciśnieniem tętniczym kortykosteroidy należy podawać z zachowaniem ostrożności.
Wpływ na żołądek i jelita
Po podaniu dużych dawek kortykosteroidów może się rozwinąć ostre zapalenie trzustki. Nie ma wspólnego stanowiska na temat tego, czy kortykosteroidy odpowiedzialne za wrzody trawienne stwierdzane w trakcie leczenia, niemniej jednak leczenie glikokortykosteroidami może maskować objawy wrzodów trawiennych, dlatego może wystąpić perforacja lub krwotok bez towarzyszącego znacznego bólu. Leczenie glikokortykosteroidami może maskować zapalenie otrzewnej lub inne objawy przedmiotowe lub podmiotowe, związane z wystąpieniem zaburzeń żołądka i jelit, takich jak: perforacja, zaparcie lub zapalenie trzustki. W połączeniu z NLPZ wzrasta ryzyko rozwoju choroby wrzodowej żołądka i jelit.
Glikokortykosteroidy należy stosować ostrożnie w leczeniu nieswoistego wrzodziejącego zapalenia jelita grubego, jeżeli istnieje zagrożenie perforacją, bądź też wystąpieniem ropnia lub innej postaci zakażenia ropnego. Należy również zachować ostrożność w przypadku zapalenia uchyłków, świeżych zespoleń jelitowych, czynnej lub utajonej choroby wrzodowej, gdy steroidy stosowane jako leczenie podstawowe lub uzupełniające.
Wpływ na wątrobę i drogi żółciowe
Cykliczne, przerywane podawanie metyloprednizolonu drogą dożylną (zazwyczaj w dawce
początkowej wynoszącej ≥1g na dobę), może spowodować wywołane przez lek uszkodzeniewątroby, w tym ostre zapalenie wątroby lub zwiększenie aktywności enzymów wątrobowych.Zgłaszano rzadko występujące przypadki hepatotoksyczności. Objawy mogą wystąpić po kilkutygodniach lub później. W większości przypadków zdarzenia niepożądane ustępowały poprzerwaniu leczenia. Z tego względu konieczna jest odpowiednia obserwacja.
Wpływ na układ mięśniowo-szkieletowy
Ponieważ w trakcie stosowania wysokich dawek kortykosteroidów obserwowano ostrą miopatię, najczęściej występującą u pacjentów z zaburzeniami przewodnictwa nerwowo-mięśniowego (np. miastenia) albo u pacjentów jednocześnie otrzymujących leki przeciwcholinergiczne, jak np. leki blokujące przewodnictwo nerwowo-mięśniowe (np. pankuronium). Taka ostra postać miopatii jest uogólniona, może obejmować mięśnie oczne i oddechowe, i może spowodować niedowład czterokończynowy. Może wystąpić wzrost aktywności kinazy kreatynowej. Poprawa stanu klinicznego lub powrót do zdrowia po przerwaniu stosowania kortykosteroidów może trwać od tygodni do lat.
Osteoporoza jest powszechnym, ale rzadko rozpoznawanym działaniem ubocznym związanym
z przewlekłym stosowaniem glikokortykosteroidów w dużych dawkach.
Zaburzenia nerek i dróg moczowych
- Należy zachować ostrożność u pacjentów z twardziną układową, ponieważ zwiększona częstość występowania twardzinowej kryzy nerkowej była obserwowana z kortykosteroidami, w tym metyloprednizolonem.
Kortykosteroidy należy stosować z zachowaniem ostrożności u pacjentów z niewydolnością nerek.
Badania diagnostyczne
10
Umiarkowane i duże dawki hydrokortyzonu, lub kortyzonu, mogą spowodować wzrost ciśnienia krwi, zatrzymanie soli i wody, oraz zwiększone wydalanie potasu. Takie działanie będzie prawdopodobnie występować rzadziej w przypadku stosowania syntetycznych pochodnych, jeżeli nie będą podawane w wysokich dawkach. Może być konieczne ograniczenie podaży soli w diecie oraz suplementacja potasu. Wszystkie kortykosteroidy powodują nasilenie wydalania wapnia.
Urazy, zatrucia i powikłania po zabiegach
Stosowanie kortykosteroidów o działaniu ogólnoustrojowym nie jest zalecane do leczenia urazowego uszkodzenia mózgu, i dlatego nie należy ich stosować w leczeniu urazowego uszkodzenia mózgu. Wyniki badania wieloośrodkowego wykazały zwiększoną śmiertelność po 2 tygodniach lub 6 miesiącach od wystąpienia urazu u pacjentów leczonych solą sodową bursztynianiu metyloprednizolonu, w porównaniu do pacjentów otrzymujących placebo. Związek przyczynowy związany z leczeniem solą sodową bursztynianiu metyloprednizolonu nie został ustalony.
Inne
Powikłania terapii glikokortykosteroidami zależą od wielkości dawki i od czasu leczenia. Decyzję dotyczącą dawki, czasu trwania leczenia, stosowania produktu codziennie lub z przerwami, należy podjąć indywidualnie w każdym przypadku, zależnie od oceny stosunku ryzyka do korzyści z terapii.
Spodziewane jest, że jednoczesne podawanie inhibitorów CYP3A, w tym produktów zawierających kobicystat, zwiększy ryzyko ogólnoustrojowych działań niepożądanych. Należy unikać łączenia leków, chyba że korzyść przewyższa zwiększone ryzyko ogólnoustrojowych działań niepożądanych związanych ze stosowaniem glikokortykosteroidów; w takim przypadku pacjenta należy obserwować w celu wykrycia ogólnoustrojowych działań glikokortykosteroidów (patrz punkt 4.5).
Kwas acetylosalicylowy i niesteroidowe leki przeciwzapalne należy stosować z zachowaniem
ostrożności w połączeniu z kortykosteroidami.
Brak danych wskazujących na to, aby kortykosteroidy wywierały działanie kancerogenne,
mutagenne lub wywierały niekorzystny wpływ na płodność.
Należy wziąć pod uwagę leczenie kortykosteroidami podczas interpretowania wyników badań
biologicznych (np. testów skórnych, oznaczeń stężenia hormonów tarczycy).
Po podaniu kortykosteroidów o działaniu ogólnoustrojowym zgłaszano przełom w przebiegu guza chromochłonnego, niekiedy zakończony zgonem. Kortykosteroidy należy stosować tylko po odpowiedniej ocenie stosunku korzyści do ryzyka w przypadku pacjentów, u których podejrzewa się lub stwierdzono występowanie guza chromochłonnego.
PODANIE DOSTAWOWE
W przypadku podawania dostawowego i (lub) innego podawania miejscowego konieczne jestprzestrzeganie zasad postępowania aseptycznego, aby uniknąć zakażeń jatrogennych.Po dostawowym podaniu kortykosteroidów należy uważać, aby uniknąć przeciążania stawów,w obrębie których uzyskano złagodzenie objawów. Zaniedbania pod tym względem mogą nasilaćniszczenie stawu, które zdecydowanie przeważy nad korzyściami z podania steroidu. Nie należywykonywać wstrzyknięć do stawów niestabilnych. W niektórych przypadkach powtarzanewstrzyknięcia dostawowe mogą spowodować niestabilność stawu. W wybranych przypadkachsugeruje się wykonanie kontrolnego badania RTG w celu wykrycia ewentualnego pogorszenia stanustawu. W przypadku zastosowania leku miejscowo znieczulającego, przed wstrzyknięciem produktuDepo-Medrol należy uważnie zapoznać się z treścią ulotki dołączonej do opakowania tego lekui zachować wszelkie zalecane środki ostrożności.
W PRZYPADKU POZAJELITOWEGO PODANIA KORTYKOSTEROIDÓW NALEŻYZASTOSOWAĆ NASTĘPUJĄCE DODATKOWE ŚRODKI OSTROŻNOŚCI:
Domaziówkowe wstrzykiwanie kortykosteroidu może wywołać działania ogólne i miejscowe.
11
W celu wykluczenia ewentualnego zakażenia konieczne jest odpowiednie przebadanie płynu
stawowego.
Znaczny wzrost natężenia bólu z towarzyszącym miejscowym obrzękiem, ograniczeniem ruchomości stawu, gorączką i pogorszeniem samopoczucia potencjalnymi objawami ostrego ropnego zapalenia stawów. W przypadku wystąpienia tego powikłania i potwierdzenia rozpoznania posocznicy, należy zaprzestać wykonywania miejscowych wstrzyknięć glikokortykosteroidów i wdrożyć odpowiednie leczenie przeciwdrobnoustrojowe. Należy unikać miejscowego podawania steroidów do stawu objętego w przeszłości zakażeniem. Glikokortykosteroidów nie należy wstrzykiwać do stawów niestabilnych. Bezwzględnie konieczne jest zastosowanie jałowej techniki, aby zapobiec zakażeniom i skażeniu.
MOŻLIWE DZIAŁANIA NIEPOŻĄDANE WYSTĘPUJĄCE PO PODANIU PRODUKTUPRZECIWWSKAZANYMI DROGAMI
Zgłaszano ciężkie zdarzenia medyczne w związku z podaniem dooponowym/nadtwardówkowym (patrz punkt 4.8 Działania niepożądane). Należy podjąć odpowiednie środki, aby uniknąć wstrzyknięcia dożylnego. Podanie donosowe
Przemijające lub trwałe pogorszenie widzenia ze ślepotą włącznie, reakcje uczuleniowe, nieżytnosa;
Podanie do gałki ocznej
Przemijające lub trwałe pogorszenie widzenia ze ślepotą włącznie, podwyższenie ciśnienia wewnątrzgałkowego, zapalenie gałki ocznej, zapalenie okołogałkowe z reakcjami uczuleniowymi włącznie; zakażenia, złogi lub martwica w miejscu wstrzyknięcia; Inne miejsca wstrzyknięcia (skóra pokrywająca czaszkę, migdałki gardłowe, zwój klinowo-
podniebienny): ślepota.
Stosowanie u dzieci
Należy uważnie oceniać wzrost i rozwój niemowląt i dzieci stosujących kortykosteroidy przez dłuższy czas. U dzieci poddawanych długotrwałemu leczeniu glikokortykosteroidami w dobowych dawkach podzielonych może dochodzić do zahamowania wzrostu. Stosowanie tego typu schematu dawkowania powinno być ograniczone do najcięższych wskazań. Niemowlęta i dzieci przyjmujące kortykosteroidy przez dłuższy czas szczególnie narażone na wzrost ciśnienia śródczaszkowego.
Po podaniu wysokich dawek kortykosteroidów u dzieci może się rozwinąć zapalenie trzustki.
4.5 Interakcje z innymi produktami leczniczymi i inne rodzaje interakcji
Metyloprednizolon jest substratem enzymu cytochromu P450 (CYP) i jest przede wszystkimmetabolizowany przez enzym CYP3A. CYP3A4 jest dominującym enzymem najbardziej licznejpodrodziny CYP obecnym w wątrobie osób dorosłych. Katalizuje 6β-hydroksylację steroidów,niezbędny etap metabolizmu I fazy dla endogennych i syntetycznych kortykosteroidów. Wiele innychzwiązków jest także substratami CYP3A4, przy czym wykazano, że niektóre z nich (a także inne leki)zmieniają metabolizm glikokortykosteroidów poprzez indukcję (aktywacja) lub hamowanie enzymuCYP3A4 (Tabela 1).
INHIBITORY CYP3A4 Leki hamujące aktywność CYP3A4 zwykle zmniejszają klirens wątrobowyi zwiększają stężenie w osoczu leków będących substratami CYP3A4, takich jak metyloprednizolon.W przypadku jednoczesnego stosowania inhibitora CYP3A4 może wystąpić koniecznośćdostosowania dawki metyloprednizolonu w celu uniknięcia działania toksycznego steroidów(Tabela 1).
SUBSTANCJE INDUKUJĄCE CYP3A4 Leki indukujące aktywność CYP3A4 zwykle zwiększająklirens wątrobowy, co powoduje zmniejszenie stężenia w osoczu leków będących substratami
12
CYP3A4. W przypadku jednoczesnego podawania może być konieczne zwiększenie dawki metyloprednizolonu, aby uzyskać oczekiwany wynik (Tabela 1).
SUBSTRATY CYP3A4 Obecność innego substratu CYP3A4 może mieć wpływ na klirenswątrobowy metyloprednizolonu, co wymaga odpowiedniego dostosowania dawki. Istnieje możliwość,że przy jednoczesnym podawaniu zwiększy się ryzyko wystąpienia działań niepożądanychzwiązanych z przyjmowaniem jednego z leków (Tabela 1).
DZIAŁANIA NIEZWIĄZANE Z CYP3A4 – Inne interakcje i działania, które mogą wystąpićw trakcie stosowania metyloprednizolonu, opisano w tabeli 1 poniżej.
Tabela 1. Istotne interakcje oraz działania leków lub substancji w trakcie stosowania
metyloprednizolonu
Klasa lub typ leku
- LEK lub SUBSTANCJA
Leki przeciwbakteryjne
- IZONIAZYD
Antybiotyk przeciwgruźliczy
- RYFAMPICYNA
Leki przeciwzakrzepowe
(doustne)
Interakcja lub działanie
INHIBITOR CYP3A4. Ponadto istnieje możliwość, że
metyloprednizolon spowoduje wzrost wskaźnika acetylacji i klirensu
izoniazydu.
INDUKTOR CYP3A4
Wpływ metyloprednizolonu na doustne leki przeciwzakrzepowe jest
zmienny. Donoszono o zwiększonym i zmniejszonym działaniu leków
przeciwzakrzepowych podawanych jednocześnie z kortykosteroidami.
Dlatego należy kontrolować wskaźniki krzepnięcia krwi, aby zapewnić
odpowiednie działanie przeciwzakrzepowe.
Leki przeciwdrgawkowe
- KARBAMAZEPINA
INDUKTOR CYP3A4 (i SUBSTRAT)
Leki przeciwdrgawkowe
- FENOBARBITAL INDUKTORY CYP3A4- FENYTOINA
Leki przeciwcholinergiczne Kortykosteroidy mogą wpływać na działanie leków- BLOKUJĄCE przeciwcholinergicznych.
PRZEWODNICTWO 1) Podczas jednoczesnego stosowania dużych dawekNERWOWO- kortykosteroidów i leków przeciwcholinergicznych, np. lekówMIĘŚNIOWE blokujących przewodnictwo nerwowo-mięśniowe, donoszono o ostrej miopatii. (Dodatkowe informacje przedstawiono w punkcie
4.4 Ostrzeżenia i środki ostrożności, układ mięśniowo- szkieletowy.)
2) U pacjentów przyjmujących kortykosteroidy zaobserwowano antagonistyczne działanie na mechanizm blokady przewodnictwa nerwowo-mięśniowego pankuronium i wekuronium. Takiej interakcji można oczekiwać w przypadku wszystkich
kompetycyjnych blokerów przewodnictwa nerwowo-mięśniowego.Inhibitory cholinoesterazy Steroidy mogą zmniejszać wpływ inhibitorów cholinoesterazy u pacjentów z miastenią.
Leki przeciwcukrzycowe Może być konieczne dostosowanie dawki leków przeciwcukrzycowych, ponieważ kortykosteroidy mogą zwiększyć stężenie glukozy we krwi.Leki przeciwwymiotne INHIBITORY CYP3A4 (i SUBSTRATY)- APREPITANT
- FOSAPREPITANT
Leki przeciwgrzybicze INHIBITORY CYP3A4 (i SUBSTRATY)
13
Klasa lub typ leku Interakcja lub działanie - LEK lub SUBSTANCJA
- ITRAKONAZOL
- KETOKONAZOL
Leki przeciwwirusowe INHIBITOR CYP3A4 (i SUBSTRAT)- INHIBITORY PROTEAZY 1) Inhibitory proteazy, jak np. indynawir i rytonawir, mogą zwiększać HIV stężenie kortykosteroidów w osoczu. 2) Kortykosteroidy mogą indukować metabolizm inhibitorów proteazy HIV, co może spowodować zmniejszenie ich stężenia w osoczu.
Lek wzmacniający parametry Inhibitor CYP3A4 farmakokinetyczne
- KOBICYSTAT
Inhibitor aromatazy Supresja czynności nadnerczy wywołana aminoglutetymidem może- AMINOGLUTETYMID zaostrzyć zmiany hormonalne wywołane przez długotrwałe leczenie glikokortykosteroidami.
Antagonista kanału INHIBITOR CYP3A4 (i SUBSTRAT)wapniowego
- DILTIAZEM
Środki antykoncepcyjne INHIBITOR CYP3A4 (i SUBSTRAT)(doustne)
- ETYNYLOESTRADIOL/
NORETYNDRON
SOK GREJPFRUTOWY INHIBITOR CYP3A4Lek immunosupresyjny INHIBITOR CYP3A4 (i SUBSTRAT)- CYKLOSPORYNA 1) W przypadku jednoczesnego stosowania cyklosporyny i metyloprednizolonu występuje wzajemne hamowanie metabolizmu, co może zwiększać stężenie jednego lub obu leków w osoczu.
W związku z tym istnieje możliwość, że przy jednoczesnympodawaniu zwiększy się ryzyko wystąpienia działań niepożądanychzwiązanych z przyjmowaniem jednego z leków.
2) W czasie jednoczesnego stosowania metyloprednizolonu i cyklosporyny donoszono o występowaniu drgawek.
Leki immunosupresyjne SUBSTRATY CYP3A4- CYKLOFOSFAMID
- TAKROLIMUS
Makrolidowe leki INHIBITORY CYP3A4 (i SUBSTRATY)przeciwbakteryjne
- KLARYTROMYCYNA - ERYTROMYCYNA
Makrolidowe leki INHIBITOR CYP3A4przeciwbakteryjne
- TROLEANDOMYCYNA
NLPZ (niesteroidowe leki 1) Jednoczesne stosowanie kortykosteroidów z NLPZ może zwiększaćprzeciwzapalne) częstość występowania krwawień i owrzodzeń z przewodu- ASPIRYNA (kwas pokarmowego.
acetylosalicylowy) w 2) Metyloprednizolon może zwiększać klirens aspiryny podawanejwysokich dawkach w wysokich dawkach, co może prowadzić do zmniejszenia stężenia salicylanów w surowicy. Przerwanie leczenia metyloprednizolonem
może prowadzić do wzrostu stężenia salicylanów w surowicy, co może prowadzić do zwiększenia ryzyka wystąpienia toksyczności ze strony salicylanów.
Leki zmniejszające stężenie Gdy kortykosteroidy podawane jednocześnie z lekami
14
Klasa lub typ leku Interakcja lub działanie - LEK lub SUBSTANCJA
potasu zmniejszającymi stężenie potasu (np. diuretykami), pacjentów należy uważnie obserwować pod kątem rozwoju hipokaliemii. Istnieje także podwyższone ryzyko wystąpienia hipokaliemii w przypadku jednoczesnego stosowania kortykosteroidów oraz amfoterycyny B, ksantynów lub agonistów beta2.
4.6 Wpływ na płodność, ciążę i laktację
Płodność
W badaniach na zwierzętach wykazano, że kortykosteroidy mają działanie upośledzające płodność(patrz punkt 5.3 Przedkliniczne dane o bezpieczeństwie).
Ciąża
Niektóre badania na zwierzętach wykazały, że kortykosteroidy podawane matce mogą powodowaćwady rozwojowe płodu. Nie wydaje się jednak, aby kortykosteroidy podawane kobietom w ciążypowodowały wady wrodzone u płodu. Dopóki nie zostaną przeprowadzone odpowiednie badania,dotyczące wpływu metyloprednizolonu octanu na procesy rozrodcze u ludzi, produkt ten nie powinienbyć podawany kobietom ciężarnym, chyba że po dokonaniu dokładnej oceny stosunku korzyści doryzyka dla matki i płodu.
Gdyby w trakcie ciąży konieczne było przerwanie długotrwałego leczenia kortykosteroidami, lekinależy odstawiać stopniowo (dotyczy to również przerywania innych rodzajów długotrwałegoleczenia; patrz także punkt: 4.2). Jednak w niektórych przypadkach (np. terapia substytucyjnaniewydolności kory nadnerczy) może być konieczne kontynuowanie leczenia, a nawet zwiększeniestosowanych dawek.
Kortykosteroidy łatwo przechodzą przez barierę łożyskową. W jednym badaniu retrospektywnymstwierdzono zwiększoną częstość występowania niskich mas urodzeniowych niemowląt urodzonychprzez matki otrzymujące kortykosteroidy. U ludzi, ryzyko wystąpienia niskiej masy urodzeniowejwykazuje zależność od podawanej dawki. Ryzyko to może być zmniejszone poprzez podawaniemniejszych dawek kortykosteroidów.
Noworodki urodzone przez matki, które otrzymywały znaczne dawki glikokortykosteroidów w trakcieciąży, należy starannie obserwować i badać pod kątem objawów niewydolności kory nadnerczy,mimo że u niemowląt, które były narażone na działanie kortykosteroidów in utero, rzadko występujenoworodkowa niewydolność kory nadnerczy.
U niemowląt urodzonych przez matki leczone kortykosteroidami w trakcie ciąży przez dłuższy czasobserwowano rozwój zaćmy.
Nie stwierdzono wpływu kortykosteroidów na przebieg porodu.
Karmienie piersią
Kortykosteroidy przenikają do mleka ludzkiego.
U dzieci karmionych piersią kortykosteroidy, które przeniknęły do mleka matki, mogą hamowaćwzrost i wpływać na wytwarzanie endogennych glikokortykosteroidów. Produkt ten może byćstosowany przez kobiety karmiące piersią, tylko po dokładnej ocenie stosunku korzyści do ryzykau matki i niemowlęcia.
4.7 Wpływ na zdolność prowadzenia pojazdów i obsługiwania maszyn
15
Nie oceniano w sposób systematyczny wpływu kortykosteroidów na zdolność prowadzenia pojazdówi obsługiwania maszyn. W czasie leczenia kortykosteroidami możliwe jest wystąpienie działańniepożądanych, jak np. zawroty głowy, zaburzenia równowagi, zaburzenia wzroku i uczuciezmęczenia. W przypadku zaobserwowania wpływu, pacjent nie powinien prowadzić pojazdów aniobsługiwać maszyn.
4.8 Działania niepożądane
Po podaniu produktu przeciwwskazanymi drogami podania dooponowo/nadtwardówkowo zgłaszano następujące działania niepożądane: zapalenie pajęczynówki, zaburzenia czynności żołądka i jelit lubpęcherza moczowego, ból głowy, zapalenie opon mózgowych, niedowład poprzeczny/porażeniepoprzeczne, napady drgawkowe, zaburzenia czucia.
Wymienione poniżej działania niepożądane podzielone według klasyfikacji układów i narządówMedDRA oraz częstości występowania:
częstość nieznana (częstość nie może być określona na podstawie dostępnych danych).
Tabela 2. Tabela działań niepożądanych
Klasyfikacja układów i
narządów
(MedDRA wer. 18.0)
Działania niepożądane
Częstość nieznana
(częstość nie może być określona na podstawie dostępnych
danych)
Zakażenia i zarażenia
pasożytnicze
Zakażenia oportunistyczne, zakażenia, zapalenie otrzewnej,
zakażenia w miejscu wstrzyknięcia
Zaburzenia krwi i układu
chłonnego
Leukocytoza
Zaburzenia układu
immunologicznego
Nadwrażliwość na lek, reakcja anafilaktyczna, reakcja
anafilaktoidalna
Zaburzenia
endokrynologiczne
Zespół Cushinga, niedoczynność przysadki, zespół odstawienia
steroidów
Zaburzenia metabolizmu i
odżywiania
Kwasica metaboliczna, lipomatoza nadtwardówkowa,
zatrzymanie sodu, zatrzymanie płynów, alkaloza
hipokaliemiczna, dyslipidemia, pogorszenie tolerancji glukozy,
zwiększone zapotrzebowanie na insulinę (lub doustne leki
przeciwcukrzycowe u osób chorych na cukrzycę), lipomatoza,
zwiększenie łaknienia (co może prowadzić do zwiększenia wagi)
Zaburzenia psychiczne Zaburzenia afektywne (w tym nastrój depresyjny, nastrój euforyczny, chwiejność emocjonalna, uzależnienie od leków, myśli samobójcze), zaburzenia psychotyczne (w tym mania, urojenia, omamy i schizofrenia), zaburzenia psychiczne, zmiany osobowości, stan splątania, zaburzenia lękowe, wahania nastroju, nieprawidłowe zachowanie, bezsenność, drażliwość
Zaburzenia układu
nerwowego
Zwiększenie ciśnienia śródczaszkowego [z tarczą zastoinową
(łagodne nadciśnienie śródczaszkowe)], napady drgawkowe,
amnezja, zaburzenia poznawcze, zawroty głowy, ból głowy
Zaburzenia oka Chorioretinopatia, ślepota†, zaćma, jaskra, wytrzeszcz, rzadko (≥ 1/10 000 do < 1/1 000) nieostre widzenie (patrz także punkt 4.4.)
Zaburzenia ucha i błędnika Zawroty głowy pochodzenia błędnikowego
16
Tabela 2. Tabela działań niepożądanych
Klasyfikacja układów i
narządów
(MedDRA wer. 18.0)
Działania niepożądane
Częstość nieznana
(częstość nie może być określona na podstawie dostępnych
danych)
Zaburzenia serca Zastoinowa niewydolność serca (u podatnych pacjentów)
Zaburzenia naczyniowe Zdarzenia zakrzepowe, nadciśnienie tętnicze, niedociśnienie
tętnicze
Zaburzenia układu
oddechowego, klatki
piersiowej i śródpiersia
Zator tętnicy płucnej, czkawka
Zaburzenia żołądka i jelit Wrzody trawienne (z możliwą perforacją wrzodu trawiennego i krwawieniem z wrzodów trawiennych), perforacja jelit, krwawienie z żołądka, zapalenie trzustki, wrzodziejące zapalenie przełyku, zapalenie przełyku, rozdęcie brzucha, ból brzucha, biegunka, dyspepsja, nudności
Zaburzenia wątroby i dróg
żółciowych
Zapalenie wątroby, zwiększona aktywność enzymów
wątrobowych (zwiększona aktywność aminotransferazy
alaninowej, zwiększona aktywność aminotransferazy
asparaginowej)
Zaburzenia skóry i tkanki
podskórnej
Obrzęk naczynioruchowy, nadmierne owłosienie, wybroczyny
punktowe, wylewy krwawe podskórne lub dotkankowe, zanik
skóry, rumień, nadmierne pocenie się, rozstępy skórne, wysypka,
świąd, pokrzywka, trądzik, hiperpigmentacja skóry,
hipopigmentacja skóry
Zaburzenia mięśniowo-
szkieletowe i tkanki łącznej
Osłabienie mięśni, ból mięśniowy, miopatia, zanik mięśni,
osteoporoza, martwica kości, złamania patologiczne,
neuropatyczne zwyrodnienie stawów, bóle stawowe,
zahamowanie wzrostu
Zaburzenia układu
rozrodczego i piersi
Nieregularne miesiączki
Zaburzenia ogólne i stany w
miejscu podania
Jałowy ropień, zaburzone gojenie się ran, obrzęk obwodowy,
uczucie zmęczenia, złe samopoczucie, reakcje w miejscu
wstrzyknięcia
Badania diagnostyczne Zwiększenie ciśnienia wewnątrzgałkowego, zmniejszenie tolerancji węglowodanów, zmniejszenie stężenia potasu we krwi, zwiększenie stężenia wapnia w moczu, zwiększenie aktywności fosfatazy alkalicznej we krwi, zwiększenie stężenia mocznika we krwi, zahamowanie reakcji w testach skórnych*
Urazy, zatrucia i powikłania
po zabiegach
Złamanie kompresyjne kręgosłupa, zerwanie ścięgna
Rzadkie przypadki ślepoty związanej z leczeniem podawanym wokół zmiany w okolicach twarzyi głowy
*Nie jest preferowanym terminem MedDRA
Zapalenie otrzewnej może być pierwszym objawem przedmiotowym lub podmiotowym zaburzeńżołądka i jelit, takich jak perforacja, zaparcie lub zapalenie trzustki (patrz punkt 4.4 Specjalneostrzeżenia i środki ostrożności dotyczące stosowania).
17
Zgłaszanie podejrzewanych działań niepożądanych:
Po dopuszczeniu produktu leczniczego do obrotu istotne jest zgłaszanie podejrzewanych działańniepożądanych. Umożliwia to nieprzerwane monitorowanie stosunku korzyści do ryzyka stosowaniaproduktu leczniczego. Osoby należące do fachowego personelu medycznego powinny zgłaszaćwszelkie podejrzewane działania niepożądane za pośrednictwem Departamentu MonitorowaniaNiepożądanych Działań Produktów Leczniczych Urzędu Rejestracji Produktów Leczniczych,Wyrobów Medycznych i Produktów Biobójczych
Al. Jerozolimskie 181C 02-222 Warszawa
tel.: + 48 22 49 21 301 faks: + 48 22 22 49 21 309
Działania niepożądane można zgłaszać również przedstawicielowi podmiotu odpowiedzialnego.
4.9 Przedawkowanie
Nie istnieje zespół kliniczny ostrego przedawkowania metyloprednizolonu octanu.Rzadko donoszono o ostrej toksyczności i (lub) zgonach po przedawkowaniu kortykosteroidów.W przypadku przedawkowania brak jest swoistego antidotum, stosowane jest leczenie podtrzymującei objawowe.
Metyloprednizolon jest usuwany w procesie dializy.
5. WŁAŚCIWOŚCI FARMAKOLOGICZNE
Grupa farmakoterapeutyczna: Leki hormonalne do stosowania uogólnionego, glikokortykosteroidy.Kod ATC: H02 AB 04.
5.1 Właściwości farmakodynamiczne
Metyloprednizolonu octan jest steroidem o silnym działaniu przeciwzapalnym i ma ogólnewłaściwości, takie jak glikokortykosteroid metyloprednizolon, jednak jest od niego słabiejrozpuszczalny i wolniej metabolizowany, dzięki czemu działa dłużej.
Glikokortykosteroidy przechodzą przez błony komórkowe i wiążą się ze specyficznymi receptoramizlokalizowanymi w cytoplazmie. Następnie kompleksy te wnikają do jądra komórkowego, wiążą sięz DNA (chromatyna) i stymulują transkrypcję mRNA i dalszą syntezę różnych enzymów, któreprawdopodobnie odpowiedzialne za liczne efekty działania glikokortykosteroidów, obserwowane pozastosowaniu ogólnym. Oprócz istotnego wpływu na procesy zapalne i immunologiczne glikokortykosteroidy mają również wpływ na metabolizm węglowodanów, białek i tłuszczów.Działają także na układ sercowo-naczyniowy, mięśnie szkieletowe oraz ośrodkowy układ nerwowy.
Wpływ na procesy zapalne i immunologiczne:
redukcja liczby komórek aktywnych immunologicznie w okolicy ogniska zapalnego, zmniejszenie światła naczyń krwionośnych,
stabilizacja błon lizosomalnych, zahamowanie fagocytozy,
zmniejszenie produkcji prostaglandyn i ich pochodnych.
Dawka 4 mg metyloprednizolonu wywiera takie samo działanie przeciwzapalne jak 20 mghydrokortyzonu. Metyloprednizolon wywiera jedynie minimalny efekt mineralokortykosteroidowy(200 mg metyloprednizolonu odpowiada 1 mg dezoksykortykosteronu).
Wpływ na metabolizm węglowodanów i białek:
Glikokortykosteroidy powodują katabolizm białek. Uwolnione aminokwasy przekształcanew procesie glukoneogenezy w wątrobie w glukozę i glikogen. Na skutek spadku wchłaniania glukozy
18
w tkankach obwodowych może dojść do hiperglikemii i glukozurii, szczególnie u pacjentów zeskłonnością do cukrzycy.
Wpływ na metabolizm tłuszczów:
Glikokortykosteroidy powodują lipolizę. Aktywność lipolityczna dotyczy głównie kończyn.Wywierają także efekt lipogenny, najwyraźniej widoczny w okolicy klatki piersiowej, szyi i głowy.Procesy te prowadzą do redystrybucji tkanki tłuszczowej.
Maksymalna aktywność farmakologiczna kortykosteroidów występuje później niż osiągnięcieszczytowego stężenia we krwi, co sugeruje, że większość efektów działania kortykosteroidów wynikaraczej z modyfikacji aktywności enzymów niż z bezpośredniego działania.
5.2 Właściwości farmakokinetyczne
Wchłanianie
W jednym z badań obejmującym 8 ochotników określono parametry farmakokinetyczne po podaniudomięśniowym pojedynczej dawki 40 mg produktu Depo-Medrol. Średnia wartość maksymalnegostężenia w osoczu wyniosła 14,8 8,6 ng/ml, średnia wartość czasu wyniosła 7,25 1,04 godzinyi średnia wartość pola powierzchni pod krzywą (AUC) wyniosła 1354,2 424,1 ng/ml x godziny(Dzień 1-21).
Dystrybucja
Metyloprednizolon jest szeroko rozprowadzany w tkankach, przekracza barierę krew-mózg orazprzenika do mleka matki. Jego pozorna objętość dystrybucji wynosi około 1,4 l/kg. Stopień wiązaniametyloprednizolonu z białkami osocza u ludzi wynosi około 77%.
Metabolizm
U ludzi, metyloprednizolon jest metabolizowany w wątrobie do nieaktywnych metabolitów, głównymimetabolitami 20 alfa-hydroksymetyloprednizolon i 20 beta-hydroksy-metyloprednizon. Metabolizmw wątrobie odbywa się głównie poprzez izoenzym CYP3A4 (Wykaz interakcji produktu opartych nametabolizmie z udziałem CYP3A4 znajduje się w punkcie 4.5 Interakcje z innymi produktamileczniczymi i inne rodzaje interakcji).
Podobnie jak wiele substratów izoenzymu CYP3A4, metyloprednizolon może również być substratemdla glikoproteiny P - białka transportowego z kasetą wiążącą ATP (ABC), co wpływa na jegodystrybucję w tkankach oraz interakcje z innymi lekami.
Eliminacja
Średni okres półtrwania metyloprednizolonu wynosi od 1,8 do 5,2 godzin. Całkowity klirens wynosiokoło od 5 do 6 ml/min/kg.
5.3 Przedkliniczne dane o bezpieczeństwie
W niektórych badaniach na zwierzętach wykazano, że kortykosteroidy podawane ciężarnym samicomw dużych dawkach mogą powodować wady rozwojowe płodu. Nie wydaje się jednak, aby podawaniekortykosteroidów ciężarnym kobietom miało wpływ na wywoływanie wad wrodzonych.
W oparciu o konwencjonalne badania farmakologiczne dotyczące bezpieczeństwa, badaniatoksyczności po podaniu wielokrotnych dawek, nie określono nieoczekiwanych zagrożeń. Działaniatoksyczne stwierdzane w badaniach z wielokrotnymi dawkami działaniami, które oczekiwanew przypadku ciągłej ekspozycji na egzogenne steroidy kory nadnerczy.
Potencjał rakotwórczy
Metyloprednizolonu nie oceniano w badaniach, dotyczących potencjalnego działania rakotwórczego,przeprowadzonych u gryzoni. Zmienne wyniki uzyskiwano po zastosowaniu innych
19
glikokortykosteroidów, badanych pod względem potencjalnego działania rakotwórczego u myszyi szczurów. Jednakże opublikowane dane wskazują, że kilka powiązanych glikokortykosteroidów,w tym budezonid, prednizolon i acetonid triamcynolonu, może zwiększać częstość występowaniagruczolaków i nowotworów wątrobowokomórkowych, po podaniu doustnym w wodzie pitnej samcomszczura. Ten tumorogenny wpływ, występował w dawkach mniejszych niż typowe dawki kliniczneustalone na podstawie powierzchni ciała (mg/m2).
Potencjał mutagenny
Metyloprednizolonu nie oceniano w badaniach dotyczących genotoksyczności. Jednakżemetyloprednizolonu sulfonian, który jest strukturalnie podobny do metyloprednizolonu, niewykazywał działania mutagennego po aktywacji metabolicznej lub bez aktywacji metaboliczneju Salmonella typhimurium, w dawce od 250 do 2000 µg/płytka lub w badaniu mutacji genetycznychin vitro, w komórkach ssaków z wykorzystaniem komórek jajnika chomika chińskiego w dawce od2000 do 10 000 µg/ml. Metyloprednizolonu suleptanian nie wywoływał nieplanowej syntezy DNAw pierwotnych hepatocytach szczura, w dawce od 5 do 1000 µg/ml. Ponadto w przeglądzie publikacjiwykazano, że prednizolonu farnezylan (PNF), który jest strukturalnie podobny do metyloprednizolonu, nie wykazywał działania mutagennego po aktywacji metabolicznej lub bezaktywacji metabolicznej u Salmonella typhimurium i szczepów Escherichia coli, w dawce od 312 do5000 µg/płytka. W linii komórkowej fibroblastów chomika chińskiego, PNF doprowadził do wzrostuczęstości występowania strukturalnych aberracji chromosomowych, przy aktywacji metabolicznejw najwyższym badanym stężeniu 1500 µg/ml. Toksyczny wpływ na rozród i rozwój potomstwa
Po podaniu szczurom wykazano, ze kortykosteroidy zmniejszają płodność. Samcom szczurapodawano kortykosteron w dawkach 0,10 i 25 mg/kg/dobę drogą iniekcji podskórnej raz na dobęprzez 6 tygodni oraz parowano je z samicami, którym nie podawano tej substancji. Po Dniu 15 dużądawkę zmniejszono do 20 mg/kg/dobę. Zaobserwowano zmniejszenie ilości czopu kopulacyjnego,co mogłoby być wtórne do zmniejszenia masy dodatkowego gruczołu. Liczba implantacji i płodówżywych uległa zmniejszeniu.
Wykazano, że u wielu gatunków kortykosteroidy mają działanie teratogenne, gdy podawane w takich samych dawkach jak u ludzi. W badaniach na zwierzętach dotyczących wpływu nareprodukcję wykazano, że glikokortykosteroidy, takie jak metyloprednizolon, powodują zwiększeniewystępowania wad rozwojowych (rozszczep podniebienia, zniekształcenia szkieletu), śmiertelnośćpłodów (np. zwiększenie resorpcji) i opóźnienie rozwoju wewnątrzmacicznego.
6. DANE FARMACEUTYCZNE
6.1 Wykaz substancji pomocniczych
Makrogol 3350, sodu chlorek, mirystylo-gamma pikoliny chlorek, woda do wstrzykiwań, soduwodorotlenek (do ustalenia pH) i kwas solny (do ustalenia pH).
6.2 Niezgodności farmaceutyczne
Ze względu na możliwość wystąpienia niezgodności farmaceutycznych, produktu Depo-Medrol nienależy rozcieńczać innymi roztworami ani mieszać z innymi roztworami.
6.3 Okres ważności
5 lat
6.4 Specjalne środki ostrożności podczas przechowywania
Przechowywać w temperaturze poniżej 25°C.
20
6.5 Rodzaj i zawartość opakowania
1 lub 5 fiolek ze szkła bezbarwnego w tekturowym pudełku.
6.6 Specjalne środki ostrożności dotyczące usuwania i przygotowania produktu leczniczego do stosowania
Produkty lecznicze do podawania pozajelitowego należy przed podaniem obejrzeć pod kątemobecności cząstek stałych i zmiany barwy. Aby zapobiec zakażeniom jatrogennym, konieczne jestścisłe przestrzeganie zasad postępowania aseptycznego. Produkt nie nadaje się do podawaniadożylnego ani dokanałowego. Nie wolno go stosować jako fiolki wielodawkowej. Po podaniupotrzebnej dawki należy wyrzucić wszelkie pozostałości zawiesiny.
Przed użyciem wstrząsnąć energicznie, tak aby uzyskać jednolitą zawiesinę.
7. PODMIOT ODPOWIEDZIALNY POSIADAJĄCY POZWOLENIE NA DOPUSZCZENIE DO OBROTU
Pfizer Europe MA EEIGBoulevard de la Plaine 171050 Bruxelles
Belgia
8. NUMER POZWOLENIA NA DOPUSZCZENIE DO OBROTU
R/1548
9. DATA WYDANIA PIERWSZEGO POZWOLENIA NA DOPUSZCZENIE DO OBROTU I DATA PRZEDŁUŻENIA POZWOLENIA
Data wydania pierwszego pozwolenia na dopuszczenie do obrotu: 20.07.1977Data ostatniego przedłużenia pozwolenia: 22.09.2009
10. DATA ZATWIERDZENIA LUB CZĘŚCIOWEJ ZMIANY TEKSTU CHARAKTERYSTYKI PRODUKTU LECZNICZEGO
31.05.2018
21