CHARAKTERYSTYKA PRODUKTU LECZNICZEGO

1. NAZWA PRODUKTU LECZNICZEGO

Diclac, 25 mg/ml (75 mg/3 ml), roztwór do wstrzykiwań

2. SKŁAD JAKOŚCIOWY I ILOŚCIOWY

1 ml roztworu do wstrzykiwań zawiera 25 mg diklofenaku sodowego (Diclofenacum natricum).1 ampułka (3 ml) roztworu do wstrzykiwań zawiera 75 mg diklofenaku sodowego.

Substancja pomocnicza o znanym działaniu: alkohol benzylowy (120 mg/3 ml)

Pełny wykaz substancji pomocniczych, patrz punkt 6.1.

3. POSTAĆ FARMACEUTYCZNA

Roztwór do wstrzykiwań

4. SZCZEGÓŁOWE DANE KLINICZNE

4.1 Wskazania do stosowania

Podanie domięśniowe Leczenie:

 Zaostrzeń zapalnych lub zwyrodnieniowych postaci choroby reumatycznej: reumatoidalnego zapalenia stawów, zesztywniającego zapalenia stawów kręgosłupa, choroby zwyrodnieniowej stawów, zapalenia stawów kręgosłupa, zespołów bólowych związanych ze zmianami w kręgosłupie, reumatyzmu pozastawowego.

 Ostrych napadów dny.

 Kolki nerkowej i wątrobowej.

 Bólów spowodowanych pourazowymi i pooperacyjnymi stanami zapalnymi i obrzękami. Ciężkich napadów migreny.

4.2 Dawkowanie i sposób podawania

Dawkowanie

Ogólnie zaleca się indywidualne ustalanie dawkowania produktu leczniczego. Występowanie działańniepożądanych można ograniczyć stosując produkt w najmniejszej skutecznej dawce i nie dłużej niżto koniecznie do kontrolowania objawów (patrz punkt 4.4).

Ogólna grupa docelowa

Produkt leczniczy Diclac, roztwór do wstrzykiwań, nie powinien być podawany dłużej niż 2 dni.W razie potrzeby leczenie może być kontynuowane tabletkami lub czopkami.

Szczególne grupy pacjentów

Dzieci i młodzież

Nie zaleca się stosowania produktu leczniczego Diclac, roztwór do wstrzykiwań u dzieci i młodzieży

ID 160348

ze względu na dawkę.

Osoby w podeszłym wieku (powyżej 65 lat)

Nie jest wymagana zmiana dawkowania początkowego u osób w podeszłym wieku (patrz punkt 4.4).

Rozpoznana choroba układu krążenia lub istotne sercowo-naczyniowe czynniki ryzykaLeczenie produktem leczniczym Diclac nie jest na ogół zalecane u pacjentów z rozpoznaną chorobąukładu krążenia lub niewyrównanym nadciśnieniem tętniczym. W razie potrzeby pacjenciz rozpoznaną chorobą układu sercowo-naczyniowego, niewyrównanym nadciśnieniem tętniczym lubistotnymi czynnikami ryzyka choroby sercowo-naczyniowej powinni być leczeni produktemleczniczym Diclac wyłącznie po dokonaniu wnikliwej oceny i tylko dawkami ≤100 mg na dobę, jeślileczenie trwa dłużej niż 4 tygodnie (patrz punkt 4.4).

Zaburzenia czynności nerek

Produkt leczniczy Diclac jest przeciwwskazany u pacjentów z niewydolnością nerek (patrz punkt 4.3).Nie przeprowadzono specjalnych badań u pacjentów z zaburzeniami czynności nerek, dlatego niemożna sformułować odpowiednich zaleceń dotyczących dostosowania dawki. Zaleca się zachowanieostrożności podczas podawania produktu leczniczego Diclac pacjentom z zaburzeniami czynnościnerek w stopniu łagodnym do umiarkowanego (patrz punkt 4.4).

Zaburzenia czynności wątroby

Produkt leczniczy Diclac jest przeciwwskazany u pacjentów z niewydolnością wątroby (patrz punkt 4.3).

Nie przeprowadzono specjalnych badań u pacjentów z zaburzeniami czynności wątroby, dlatego niemożna sformułować odpowiednich zaleceń dotyczących dostosowania dawki. Zaleca się zachowanieostrożności podczas podawania produktu leczniczego Diclac pacjentom z zaburzeniami czynnościwątroby w stopniu łagodnym do umiarkowanego (patrz punkt 4.4).

Sposób podawania

Wstrzyknięcie domięśniowe

W celu uniknięcia uszkodzenia nerwu lub innych tkanek w miejscu wstrzyknięcia, należyprzestrzegać zaleceń dotyczących wstrzykiwania.

Produkt leczniczy stosuje się zazwyczaj w dawce 75 mg - jedna ampułka na dobę, w głębokim wstrzyknięciu w górny zewnętrzny kwadrant pośladka.

Wyjątkowo, w ciężkich przypadkach (np.: napad bólu kolkowego), dawka dobowa może zostaćzwiększona do dwóch wstrzyknięć po 75 mg, w odstępie kilku godzin (po jednym wstrzyknięciuw każdy pośladek). Można również podać jedną ampułkę 75 mg w skojarzeniu z inną formą produktuleczniczego Diclac (tabletki, czopki), nie stosując większej dawki niż 150 mg na dobę.

Doświadczenie kliniczne dotyczące stosowania produktu leczniczego w napadach migreny ograniczasię do podawania 1 ampułki zawierającej 75 mg soli sodowej diklofenaku, najszybciej jak to możliwe,jako dawki wstępnej, a następnie jeżeli to konieczne, tego samego dnia, podawania czopków w dawcedo 100 mg. Całkowita dawka podana pierwszego dnia nie powinna przekraczać 175 mg.

4.3 Przeciwwskazania

 Nadwrażliwość na diklofenak lub na którąkolwiek substancję pomocniczą wymienioną w punkcie

6.1.

 Czynna choroba wrzodowa żołądka i (lub) dwunastnicy, krwawienie lub perforacja (patrz punkt

4.4).

 Podawane w wywiadzie krwawienie z przewodu pokarmowego lub perforacja, związane z wcześniejszym leczeniem niesteroidowymi lekami przeciwzapalnymi (NLPZ). Czynna lub podawana w wywiadzie nawracająca choroba wrzodowa i (lub) krwotok (wystąpienie dwóch lub

ID 160348

więcej odrębnych przypadków potwierdzonego owrzodzenia lub krwawienia).  Ostatni trymestr ciąży (patrz punkt 4.6).

 Niewydolność wątroby.  Niewydolność nerek.

 Stwierdzona zastoinowa niewydolność serca (klasa II–IV wg NYHA), choroba niedokrwienna

serca, choroba naczyń obwodowych i (lub) choroba naczyń mózgowych.

 Podobnie jak w przypadku innych niesteroidowych leków przeciwzapalnych (NLPZ), nie należy stosować produktu leczniczego Diclac u osób, u których podanie kwasu acetylosalicylowego lub innych leków hamujących syntezę prostaglandyn może być przyczyną wystąpienia napadu astmy, pokrzywki lub ostrego nieżytu nosa (patrz punkt 4.4 i 4.8).

4.4 Specjalne ostrzeżenia i środki ostrożności dotyczące stosowania

Ogólne

Przyjmowanie produktu leczniczego w najmniejszej dawce skutecznej przez najkrótszy okreskonieczny do łagodzenia objawów zmniejsza ryzyko działań niepożądanych (patrz punkt 4.2 orazwpływ na przewód pokarmowy i układ krążenia poniżej).

Nie wolno podawać roztworu do wstrzykiwań Diclac wcześniakom ani noworodkom. Alkoholbenzylowy może powodować wystąpienie reakcji toksycznych i reakcji rzekomoanafilaktycznychu niemowląt oraz u dzieci w wieku do 3 roku życia.

Wpływ na przewód pokarmowy

Krwawienie, owrzodzenie lub perforacja przewodu pokarmowego, które mogą zakończyć się zgonem,raportowane w przypadku wszystkich NLPZ, w tym diklofenaku, mogą wystąpić w każdym okresieleczenia, z objawami poprzedzającymi lub bez, i niezależnie od ciężkich powikłań dotyczącychprzewodu pokarmowego w wywiadzie. Powikłania te są bardziej niebezpieczne u osób w podeszłymwieku. Należy przerwać stosowanie produktu leczniczego Diclac w przypadku, gdy u pacjenta pojawisię krwawienie lub owrzodzenie przewodu pokarmowego.

Tak jak w przypadku innych NLPZ, w tym diklofenaku, u pacjentów z objawami wskazującymi nazaburzenia żołądka i jelit lub z wywiadem sugerującym chorobę wrzodową żołądka i (lub)dwunastnicy, krwawienia lub perforację, niezbędny jest ścisły nadzór lekarski. Produkt leczniczyDiclac należy szczególnie ostrożnie zalecać tym pacjentom (patrz punkt 4.8).

Ryzyko krwawienia z przewodu pokarmowego jest większe w przypadku zwiększania dawek NLPZi u pacjentów z chorobą wrzodową w wywiadzie, szczególnie gdy przebiegała z krwotokami lubperforacją oraz u pacjentów w podeszłym wieku. U osób w podeszłym wieku, zwiększona jestczęstość występowania działań niepożądanych związanych ze stosowaniem NLPZ, zwłaszczakrwawienia i perforacji, które mogą być śmiertelne.

Aby zmniejszyć ryzyko wystąpienia działania toksycznego na układ pokarmowy u pacjentówz chorobą wrzodową żołądka i (lub) dwunastnicy w wywiadzie, szczególnie gdy przebiegałaz krwotokami lub perforacją, oraz u pacjentów w podeszłym wieku należy rozpoczynać ikontynuować leczenie z zastosowaniem najmniejszych skutecznych dawek.

U tych pacjentów, jak również u pacjentów, u których konieczne jest jednoczesne stosowanie lekówzawierających małe dawki kwasu acetylosalicylowego (aspiryna) lub innych leków mogącychzwiększyć ryzyko wystąpienia zaburzeń żołądkowo-jelitowych, należy rozważyć leczenie skojarzonez lekami osłonowymi (np. inhibitorami pompy protonowej lub mizoprostolem).

Pacjenci ze stwierdzonymi zaburzeniami żołądka i jelit w wywiadzie, szczególnie pacjenciw podeszłym wieku, powinni informować lekarza o jakichkolwiek nietypowych objawach brzusznych(szczególnie o krwawieniach z przewodu pokarmowego). Należy zachować ostrożność u pacjentówotrzymujących jednocześnie leki, które mogą powodować zwiększenie ryzyka powstania owrzodzenialub krwawienia, takie jak kortykosteroidy działające ogólnoustrojowo, leki przeciwzakrzepowe, leki

ID 160348

przeciwpłytkowe, lub selektywne inhibitory wychwytu zwrotnego serotoniny (patrz punkt 4.5).

Pacjenci z wrzodziejącym zapaleniem okrężnicy lub z chorobą Crohna powinni być pod ścisłą kontrolą lekarską, ze względu na możliwość zaostrzenia ogólnego stanu (patrz punkt 4.8).

Wpływ na czynność wątroby

Ścisły nadzór medyczny jest konieczny w przypadku zalecenia produktu leczniczego Diclac pacjentom z zaburzeniami czynności wątroby, ze względu na możliwość pogorszenia ogólnego stanu.

Tak jak niesteroidowe leki przeciwzapalne (NLPZ), diklofenak może zwiększać aktywność jednegolub więcej enzymów wątrobowych. W trakcie długotrwałego leczenia produktem leczniczym Diclacnależy regularnie kontrolować czynności wątroby.

Należy przerwać stosowanie produktu leczniczego Diclac, jeśli utrzymują się nieprawidłowe wynikibadań czynnościowych wątroby lub ulegają pogorszeniu oraz gdy wystąpią kliniczne oznaki lubobjawy wskazujące na zaburzenia czynności wątroby oraz inne objawy (np.: eozynofilia, wysypkaitp.). Zapalenie wątroby, spowodowane stosowaniem diklofenaku, może wystąpić nie poprzedzoneobjawami prodromalnymi.

Należy zachować ostrożność stosując produkt leczniczy Diclac u pacjentów z porfirią wątrobową, ponieważ może wywołać atak choroby.

Wpływ na czynność nerek

W związku z leczeniem NLPZ, w tym diklofenakiem, odnotowano przypadki zatrzymywania płynówi powstawania obrzęków, dlatego szczególną ostrożność należy zachować w przypadku pacjentówz zaburzoną czynnością serca lub nerek, z nadciśnieniem tętniczym w wywiadzie, u osóbw podeszłym wieku, u pacjentów jednocześnie otrzymujących leki moczopędne lub leki znaczącowpływające na czynność nerek oraz pacjentów z nadmierną utratą płynu pozakomórkowego o różnejetiologii, np.: w fazie około- lub pooperacyjnej po dużych zabiegach chirurgicznych (patrz punkt

4.3).W takich przypadkach, podczas stosowania produktu leczniczego Diclac, zaleca sięmonitorowanie czynności nerek. Przerwanie leczenia produktem leczniczym Diclac zwykle powodujepowrót do stanu poprzedzającego leczenie.

Wpływ na skórę

Ciężkie reakcje skórne, niektóre z nich ze skutkiem śmiertelnym, włączając złuszczające zapalenieskóry, zespół Stevensa-Johnsona i toksyczne martwicze oddzielanie się naskórka były bardzo rzadkoraportowane w związku ze stosowaniem leków z grupy NLPZ (patrz punkt 4.8). Największe ryzykowystąpienia tych ciężkich reakcji występuje na początku terapii, w większości przypadkóww pierwszym miesiącu stosowania produktu. Stosowanie produktu leczniczego należy natychmiastprzerwać po wystąpieniu pierwszych objawów takich jak wysypka skórna, uszkodzenie błonyśluzowej lub innych objawów nadwrażliwości.

Tak jak w przypadku innych niesteroidowych leków przeciwzapalnych (NLPZ), także po podaniudiklofenaku, rzadko mogą wystąpić reakcje alergiczne, w tym reakcje anafilaktycznei rzekomoanafilaktyczne, nawet wtedy, gdy ten produkt leczniczy nie był wcześniej stosowany.

Wpływ na układ krążenia i naczynia zaopatrujące mózg

Pacjentów z nadciśnieniem tętniczym w wywiadzie lub łagodną do umiarkowanej zastoinowąniewydolnością serca, z zatrzymaniem płynów i z obrzękami należy odpowiednio kontrolowaći wydawać właściwe zalecenia. Zatrzymanie płynów i obrzęki były zgłaszane w związku z leczeniemNLPZ.

Z badań klinicznych i danych epidemiologicznych wynika, że przyjmowanie diklofenaku, szczególniew dużych dawkach (150 mg na dobę) przez długi okres czasu może być związane z niewielkimzwiększeniem ryzyka zakrzepicy tętnic (np. zawał serca lub udar).

ID 160348

Leczenie produktem leczniczym Diclac nie jest na ogół zalecane u pacjentów z rozpoznaną chorobąukładu krążenia lub niewyrównanym nadciśnieniem tętniczym. W razie potrzeby pacjenciz rozpoznaną chorobą układu sercowo-naczyniowego, niewyrównanym nadciśnieniem lub istotnymiczynnikami ryzyka choroby sercowo-naczyniowej powinni być leczeni produktem leczniczym Diclacwyłącznie po dokonaniu wnikliwej oceny i tylko dawkami ≤100 mg na dobę, jeśli leczenie trwa dłużejniż 4 tygodnie (patrz punkt 4.4).

Ryzyko dla układu sercowo-naczyniowego związane ze stosowaniem diklofenaku może wzrastać wrazze zwiększaniem dawki i czasu trwania ekspozycji i dlatego należy stosować najmniejszą skutecznądawkę leku przez możliwie najkrótszy czas. Należy okresowo oceniać zapotrzebowanie pacjenta naleczenie objawowe oraz jego odpowiedź na lek.

Diklofenak należy stosować bardzo ostrożnie u pacjentów z istotnymi czynnikami ryzyka zdarzeńdotyczących układu krążenia (np. nadciśnienie tętnicze, hiperlipidemia, cukrzyca, palenie tytoniu).Produkt ten należy stosować możliwie jak najkrócej i w najmniejszej skutecznej dawce dobowej, zewzględu na możliwość nasilenia ryzyka dotyczącego układu krążenia po zastosowaniu diklofenakuw dużych dawkach i długotrwale. Należy okresowo kontrolować konieczność kontynuacji leczeniaobjawowego i odpowiedź na leczenie.

Pacjenci powinni być czujni wobec przedmiotowych i podmiotowych objawów ciężkich zdarzeńzakrzepowych w tętnicach (np. bólu w klatce piersiowej, duszności, osłabienia, niewyraźnej mowy),które mogą wystąpić nagle. Należy pouczyć pacjentów o konieczności natychmiastowego zgłoszeniasię do lekarza w takim przypadku.

Wpływ na wskaźniki hematologiczne

W trakcie długotrwałego leczenia produktem leczniczym Diclac, podobnie jak w przypadkustosowania innych niesteroidowych leków przeciwzapalnych (NLPZ), zaleca się kontrolowaniewskaźników hematologicznych.

Tak jak inne niesteroidowe leki przeciwzapalne (NLPZ), produkt leczniczy Diclac może, przemijająco hamować agregację płytek krwi. Należy dokładnie kontrolować pacjentów z zaburzeniami hemostazy.

Astma w wywiadzie

U pacjentów z astmą, sezonowym alergicznym nieżytem nosa, obrzękiem błony śluzowej nosa,(np. polipy nosa), przewlekłą obturacyjną chorobą płuc lub przewlekłymi zakażeniami układuoddechowego (szczególnie gdy mają objawy podobne do objawów alergicznego nieżytu nosa)częściej niż u innych pacjentów występują zaostrzenia astmy w wyniku zastosowania NLPZ(nietolerancja leków przeciwbólowych), obrzęk Quinckego lub pokrzywka. W związku z tym u tychpacjentów zaleca się szczególną ostrożność (należy umożliwić szybki dostęp do pomocy lekarskiej).Szczególne środki ostrożności należy zachować u pacjentów z alergią na inne substancje,np. z odczynami skórnymi, świądem lub pokrzywką oraz u pacjentów z astmą oskrzelową,przyjmujących diklofenak, w postaci roztworu do wstrzykiwań, ze względu na możliwość zaostrzeniasię objawów choroby.

Osoby w podeszłym wieku

Produkt leczniczy należy stosować ostrożnie u osób w podeszłym wieku. W przypadku osób wpodeszłym wieku i u osób z małą masą ciała zaleca się stosowanie najmniejszej skutecznej dawki.

Interakcje z niesteroidowymi lekami przeciwzapalnymi (NLPZ)

Należy unikać jednoczesnego stosowania produktu leczniczego Diclac z ogólnie działającymi NLPZ,w tym selektywnymi inhibitorami cyklooksygenazy-2, ze względu na potencjalne nasilenie działańniepożądanych (patrz punkt 4.5).

Maskowanie objawów zakażenia

Podobnie jak inne niesteroidowe leki przeciwzapalne (NLPZ), diklofenak może maskować objawy przedmiotowe i podmiotowe zakażenia, co wynika z właściwości farmakodynamicznych produktu

ID 160348

leczniczego.

Substancje pomocnicze o znanym działaniu

Alkohol benzylowy: 1 ampułka (3 ml) zawiera 120 mg alkoholu benzylowego.Produktu leczniczego nie podawać wcześniakom ani noworodkom.Alkohol benzylowy może powodować zatrucia i reakcje rzekomoanafilaktyczne u niemowląt i dziecido 3 lat.

Należy ściśle przestrzegać zaleceń dotyczących wykonywania wstrzyknięć domięśniowych, abyuniknąć zdarzeń niepożądanych w miejscu wstrzyknięcia, mogących doprowadzić do osłabieniamięśni, porażenia mięśni, niedoczulicy i martwicy w miejscu wstrzyknięcia.

4.5 Interakcje z innymi produktami leczniczymi i inne rodzaje interakcji

Opisane interakcje uwzględniają także te zaobserwowane po zastosowaniu innych postaci farmaceutycznych zawierających diklofenak.

Zaobserwowane interakcje

Silne inhibitory CYP2C9

Należy zachować ostrożność podczas przepisywania diklofenaku wraz z silnymi inhibitoramiCYP2C9 (takimi jak worykonazol), ponieważ w wyniku zahamowania metabolizmu diklofenaku, jegostężenie w osoczu oraz ekspozycja na lek może znacznie wzrosnąć.

Lit

Diklofenak podawany jednocześnie z lekami zawierającymi lit może zwiększać jego stężeniew osoczu. Zaleca się monitorowanie stężenia litu.

Digoksyna

Diklofenak podawany jednocześnie z lekami zawierającymi digoksynę może zwiększać jej stężeniew osoczu. Zaleca się monitorowanie stężenia digoksyny.

Leki moczopędne i leki zmniejszające ciśnienie krwi

Podobnie jak w przypadku innych NLPZ jednoczesne stosowanie diklofenaku z lekamimoczopędnymi lub lekami zmniejszającymi ciśnienie tętnicze krwi (np. leki blokujące receptory beta-adrenergiczne, inhibitory ACE) może spowodować zmniejszenie ich działania przeciwnadciśnieniowego. Z tego względu należy ostrożnie stosować diklofenak jednocześniez lekami moczopędnymi lub zmniejszającymi ciśnienie tętnicze. Z powodu zwiększonego ryzykawystąpienia działania nefrotoksycznego, pacjentów należy odpowiednio nawadniać i okresowokontrolować czynność nerek, po rozpoczęciu oraz podczas leczenia skojarzonego, szczególnie pozastosowaniu leków moczopędnych i inhibitorów konwertazy angiotensyny. U pacjentów, szczególniew podeszłym wieku, należy regularnie kontrolować ciśnienie tętnicze (patrz punkt 4.4).

Cyklosporyna

Diklofenak, jak i inne niesteroidowe leki przeciwzapalne, może zwiększyć nefrotoksycznośćcyklosporyny ze względu na wpływ na prostaglandyny nerkowe. W związku z tym diklofenakpowinien być podawany w dawkach mniejszych niż u pacjentów nieotrzymujących cyklosporyny.

Leki określane jako wywołujące hiperkaliemię

Jednoczesne stosowanie leków oszczędzających potas, cyklosporyny, takrolimusu lub trimetoprymumoże być związane ze zwiększeniem stężenia potasu w surowicy, w związku z tym należy regularniekontrolować stężenie potasu w surowicy (patrz punkt 4.4).

Chinolony przeciwbakteryjne

Odnotowano pojedyncze przypadki wystąpienia drgawek, które mogły być spowodowanejednoczesnym stosowaniem chinolonów i niesteroidowych leków przeciwzapalnych (NLPZ).

Przewidywane interakcje, które należy uwzględnić

Niesteroidowe leki przeciwzapalne (NLPZ) i kortykosteroidy

Jednoczesne podawanie diklofenaku i innych niesteroidowych leków przeciwzapalnych lubkortykosteroidów może zwiększać częstość występowania działań niepożądanych dotyczącychprzewodu pokarmowego (patrz punkt 4.4).

Leki przeciwzakrzepowe i leki antyagregacyjne

Należy zachować ostrożność, ponieważ jednoczesne stosowanie może zwiększyć ryzyko krwawienia(patrz punkt 4.4). Chociaż badania kliniczne nie wskazują, aby diklofenak wpływał na działanieleków przeciwzakrzepowych, to istnieją doniesienia o zwiększonym ryzyku wystąpienia krwotoku wprzypadku skojarzonego stosowania diklofenaku i leków przeciwzakrzepowych. Dlatego też, zalecasię w tym przypadku, ścisłą kontrolę pacjentów.

Selektywne inhibitory wychwytu zwrotnego serotoniny

Jednoczesne stosowanie NLPZ, w tym diklofenaku, i selektywnych inhibitorów wychwytu zwrotnegoserotoniny może zwiększyć ryzyko krwawień z przewodu pokarmowego (patrz punkt 4.4).

Leki przeciwcukrzycowe

Badania kliniczne wykazały, że diklofenak można podawać jednocześnie z doustnymi lekamiprzeciwcukrzycowymi bez wpływu na ich działanie kliniczne. Jednakże wystąpiły pojedynczeprzypadki zarówno działania hipoglikemizującego jak i hiperglikemizującego, które spowodowałykonieczność zmiany dawkowania leków przeciwcukrzycowych w trakcie leczenia diklofenakiem.Z tego powodu monitorowanie stężenia glukozy we krwi jest konieczne podczas jednoczesnej terapii.

Fenytoina

Podczas stosowania fenytoiny razem z diklofenakiem, należy monitorować stężenie fenytoiny w osoczu, ze względu na spodziewany wzrost ekspozycji na fenytoinę.

Metotreksat

Diklofenak może hamować klirens nerkowy metotreksatu, zwiększając przez to stężenie metotreksatuwe krwi. Zaleca się ostrożność podczas stosowania niesteroidowych leków przeciwzapalnych, w tymdiklofenaku, w czasie krótszym niż 24 godziny, przed lub po leczeniu metotreksatem, ponieważ możewystąpić zwiększenie stężenia metotreksatu we krwi i może wystąpić zwiększenie działaniatoksycznego tej substancji.

Kolestypol i kolestyramina

Związki te mogą spowodować opóźnienie lub zmniejszenie wchłaniania diklofenaku. W związkuz tym, zalecane jest stosowanie diklofenaku przynajmniej jedną godzinę przed lub od 4 do 6 godzinpo przyjęciu kolestypolu/kolestyraminy.

4.6 Wpływ na płodność, ciążę i laktację

Ciąża

Hamowanie syntezy prostaglandyn może niekorzystnie wpływać na przebieg ciąży i (lub) rozwójzarodka lub płodu. Dane z badań epidemiologicznych wskazują zwiększone ryzyko wystąpieniaporonienia, wad rozwojowych serca i wytrzewienia jelit po zastosowaniu inhibitora syntezyprostaglandyn we wczesnym okresie ciąży. Wartość bezwzględnego ryzyka wystąpienia wadrozwojowych układu sercowo-naczyniowego wzrosła z mniej niż 1% do ok. 1,5%. Wartość ta możewzrosnąć wraz ze zwiększeniem dawki i wydłużeniem okresu leczenia. W badaniach na zwierzętachwykazano, że podawanie inhibitora syntezy prostaglandyn zwiększyło liczbę strat po-i przedimplantacyjnych oraz śmiertelność zarodka i płodu.

ID 160348

Dodatkowo, zaobserwowano zwiększenie częstości występowania różnych wad wrodzonych, w tymwad rozwojowych układu sercowo-naczyniowego u zwierząt, którym podawano inhibitor syntezyprostaglandyn w okresie organogenezy. Nie należy stosować diklofenaku w pierwszym i drugimtrymestrze ciąży, o ile nie jest to konieczne. W przypadku stosowania diklofenaku u kobietplanujących zajść w ciążę lub w pierwszym i drugim trymestrze ciąży, należy zastosować możliwiejak najmniejszą dawkę i jak najkrótszy okres leczenia.

Wszystkie inhibitory syntezy prostaglandyn:

⬧ stosowane w trzecim trymestrze ciąży mogą narażać płód na:

- szkodliwy wpływ na układ oddechowy i układ krążenia (z przedwczesnym zamknięciem

przewodu tętniczego i nadciśnieniem płucnym);

- zaburzenia czynności nerek, które mogą postępować do niewydolności nerek z małowodziem;⬧ stosowane w końcowym etapie ciąży mogą narażać matkę i noworodka na:

- wydłużenie czasu krwawienia, działanie antyagregacyjne, które może wystąpić nawet po zastosowaniu bardzo małych dawek;

- zahamowanie kurczliwości macicy, powodujące opóźnienie lub wydłużenie porodu.

W związku z tym stosowanie diklofenaku w trzecim trymestrze ciąży jest przeciwwskazane.

Karmienie piersią

Tak jak inne NLPZ diklofenak przenika do mleka kobiet karmiących piersią w niewielkich ilościach.Z tego względu, diklofenaku nie należy podawać kobietom karmiącym piersią w celu uniknięciawystąpienia działań niepożądanych u dziecka.

Płodność

Stosowanie diklofenaku może niekorzystnie wpływać na płodność u kobiet i nie jest ono zalecaneu kobiet, które planują ciążę. W przypadku kobiet, które mają trudności z zajściem w ciążę lub któresą poddawane badaniom w związku z niepłodnością, należy rozważyć zakończenie stosowaniaproduktu leczniczego Diclac.

4.7 Wpływ na zdolność prowadzenia pojazdów i obsługiwania maszyn

Diclac nie ma wpływu lub wywiera nieistotny wpływ na zdolność prowadzenia pojazdówi obsługiwania maszyn.

4.8 Działania niepożądane

Działania niepożądane zgłaszane w trakcie badań klinicznych czy w raportach spontanicznych lubdanych z literatury wymieniono zgodnie z klasyfikacją układów i narządów MedDRA. Dla każdejz klasyfikacji układów i narządów, działania niepożądane przedstawiono według częstości ichwystępowania, począwszy od najczęściej występujących. W obrębie każdej grupy o określonejczęstości występowania działania niepożądane są wymienione zgodnie ze zmniejszającym sięnasileniem.

Ponadto, odpowiednia kategoria częstotliwości dla każdego działania niepożądanego podana jest napodstawie następującego schematu: bardzo często (≥1/10); często (≥1/100 do <1/10); niezbyt często(≥1/1000 do <1/100); rzadko (≥1/10 000 do <1/1000); bardzo rzadko (<1/10 000); nieznana (częstośćnie może byż określona na podstawie dostępnych danych)

Przedstawione poniżej działania niepożądane obejmują działania niepożądane odnotowanew przypadku produktu leczniczego Diclac w postaci roztworu do wstrzykiwań, jak równieżobserwowane podczas stosowania innych postaci diklofenaku, stosowanych krótko- lub długotrwale.

Tabela 1 – Działania niepożądane diklofenaku

ID 160348

Zakażenia i zarażenia pasożytnicze

Bardzo rzadko: Ropień w miejscu wstrzyknięciaNieznana: Martwica w miejscu wstrzyknięciaZaburzenia krwi i układu chłonnego

Bardzo rzadko: Małopłytkowość, leukopenia, niedokrwistość (w tym niedokrwistość

hemolityczna i aplastyczna), agranulocytoza Zaburzenia układu immunologicznego

Rzadko: Nadwrażliwość, reakcje anafilaktyczne i rzekomoanafilaktyczne (w tym

niedociśnienie tętnicze i wstrząs)

Bardzo rzadko: Obrzęk naczynioruchowy (w tym obrzęk twarzy) Zaburzenia psychiczne

Bardzo rzadko: Dezorientacja, depresja, bezsenność, koszmary senne, drażliwość, zaburzenia

psychotyczne Zaburzenia układu nerwowego

Często: Ból głowy, zawroty głowy Rzadko: Senność

Bardzo rzadko: Parestezje, zaburzenia pamięci, drgawki, lęk, drżenie mięśni, jałowe zapalenie opon mózgowo-rdzeniowych, zaburzenia smaku, udar naczyniowy mózguZaburzenia oka

Bardzo rzadko: Zaburzenia widzenia, nieostre widzenie, podwójne widzenie Zaburzenia ucha i błędnika

Często: Zawroty głowy

Bardzo rzadko: Szumy uszne, zaburzenia słuchu Zaburzenia serca

Niezbyt często*: Zawał mięśnia sercowego, niewydolność serca, kołatanie serca, ból w klatce

piersiowej, Zaburzenia naczyniowe

Bardzo rzadko: Nadciśnienie tętnicze, zapalenie naczyńZaburzenia układu oddechowego, klatki piersiowej i śródpiersiaRzadko: Astma (włącznie z dusznością)Bardzo rzadko: Zapalenie płuc Zaburzenia żołądka i jelit

Często: Nudności, wymioty, biegunka, niestrawność, ból brzucha, wzdęcie,

zmniejszony apetyt

Rzadko: Zapalenie błony śluzowej żołądka, krwawienie z przewodu pokarmowego, krwawe wymioty, krwawa biegunka, smoliste stolce, choroba wrzodowa żołądka i (lub) dwunastnicy (ewentualnie z krwawieniem lub perforacją)Bardzo rzadko: Zapalenie okrężnicy (w tym krwotoczne zapalenie okrężnicy i zaostrzenie wrzodziejącego zapalenia okrężnicy lub choroby Leśniowskiego-Crohna), zaparcie, zapalenie błony śluzowej jamy ustnej, zapalenie języka, schorzenia przełyku, błoniaste zwężenie jelita, zapalenie trzustki

Nieznana: Niedokrwienne zapalenie okrężnicy Zaburzenia wątroby i dróg żółciowych

Często: Zwiększenie aktywności aminotransferaz

Rzadko: Zapalenie wątroby, żółtaczka, zaburzenia czynności wątrobyBardzo rzadko: Piorunujące zapalenie wątroby, martwica wątroby, niewydolność wątrobyZaburzenia skóry i tkanki podskórnej

Często: Wysypka Rzadko: Pokrzywka

Bardzo rzadko: Pęcherzowe zapalenie skóry, wyprysk, rumień, rumień wielopostaciowy, zespół Stevensa-Johnsona, toksyczne martwicze oddzielanie się naskórka (zespół Lyella), złuszczające zapalenie skóry, łysienie, nadwrażliwość na światło, plamica, plamica Schönleina-Henocha, świąd

Zaburzenia nerek i dróg moczowych 9

ID 160348

Bardzo rzadko: Ostra niewydolność nerek, krwiomocz, białkomocz, zespół nerczycowy,

śródmiąższowe zapalenie nerek, martwica brodawek nerkowych Zaburzenia ogólne i stany w miejscu podania

Często: Podrażnienie, ból i stwardnienie w miejscu wstrzyknięciaRzadko: Obrzęk, martwica w miejscu wstrzyknięcia.

* Częstość określono na podstawie długotrwałego leczenia dużą dawką (150 mg/dobę).

W związku z leczeniem NLPZ zgłaszano występowanie obrzęków, nadciśnienia i niewydolności serca.

Opis wybranych działań niepożądanych

Zakrzepica tętnic

Z badań klinicznych i danych epidemiologicznych wynika, że przyjmowanie diklofenaku, szczególniedługotrwale w dużych dawkach (150 mg/dobę) zwiększa ryzyko zakrzepicy tętnic (np. zawał serca lubudar), patrz punkty 4.3 i 4.4.

Zgłaszanie podejrzewanych działań niepożądanych

Po dopuszczeniu produktu leczniczego do obrotu istotne jest zgłaszanie podejrzewanych działańniepożądanych. Umożliwia to nieprzerwane monitorowanie stosunku korzyści do ryzyka stosowaniaproduktu leczniczego. Osoby należące do fachowego personelu medycznego powinny zgłaszaćwszelkie podejrzewane działania niepożądane za pośrednictwem:

Departament Monitorowania Niepożądanych Działań Produktów Leczniczych Urzędu RejestracjiProduktów Leczniczych, Wyrobów Medycznych i Produktów Biobójczych:Al. Jerozolimskie 181C, 02-222 Warszawa

tel.: + 48 22 49 21 301, faks: + 48 22 49 21 309, e-mail: [email protected] Działania niepożądane można zgłaszać również podmiotowi odpowiedzialnemu.

4.9 Przedawkowanie

Objawy

Brak charakterystycznego obrazu klinicznego wynikającego z przedawkowania diklofenaku.Przedawkowanie może wywołać takie objawy jak wymioty, krwotok z przewodu pokarmowego,biegunkę, zawroty głowy, szumy uszne lub drgawki. W przypadku znacznego zatrucia może nastąpićostra niewydolność nerek i uszkodzenie wątroby.

Leczenie przedawkowania

Leczenie ostrego zatrucia niesteroidowymi lekami przeciwzapalnymi (NLPZ), w tym diklofenakiem,zasadniczo obejmuje stosowanie środków podtrzymujących czynność ważnych dla życia narządóworaz leczenie objawowe. Leczenie podtrzymujące i objawowe należy zastosować w przypadku takichpowikłań jak znaczne zmniejszenie ciśnienia tętniczego krwi, niewydolność nerek, drgawki,zaburzenia żołądka i jelit oraz zaburzenia oddychania.

Wymuszona diureza, dializa lub przetaczanie krwi nie przyspieszają eliminowania niesteroidowychleków przeciwzapalnych (NLPZ), w tym diklofenaku, ze względu na dużą zdolność wiązaniaz białkami i rozległy metabolizm.

5. WŁAŚCIWOŚCI FARMAKOLOGICZNE

5.1 Właściwości farmakodynamiczne

Grupa farmakoterapeutyczna: niesteriodowe leki przeciwzapalne i przeciwreumatyczne, pochodnekwasu octowego; kod ATC: M 01 AB 05

ID 160348

Mechanizm działania

Diclac zawiera diklofenak sodowy, który jest związkiem niesteroidowym o działaniu przeciwreumatycznym, przeciwzapalnym, przeciwbólowym i przeciwgorączkowym.

Wykazano doświadczalnie, że w mechanizmie działania diklofenaku, istotne znaczenie mahamowanie biosyntezy prostaglandyn. Prostaglandyny odgrywają zasadniczą rolę w patogenezieprocesu zapalnego, bólu i gorączki.

In vitro diklofenak sodowy nie hamuje biosyntezy proteoglikanów w chrząstce w zakresie stężeń odpowiadających wartościom osiąganym w organizmie ludzkim.

Działanie farmakodynamiczne

Działanie terapeutyczne diklofenaku w chorobach reumatycznych wynika z jego właściwościprzeciwzapalnych i przeciwbólowych, które warunkują wyraźne złagodzenie objawów klinicznychi subiektywnych, takich jak ból spoczynkowy, ból podczas ruchu, sztywność poranna i obrzęk stawóworaz poprawę ogólnej sprawności fizycznej.

Dane z badań klinicznych wykazały również, że diklofenak wywiera wyraźne działanieprzeciwbólowe w umiarkowanych i ciężkich stanach bólowych pochodzenia niereumatycznego.Działanie to pojawia się w przeciągu 15 do 30 minut. Diklofenak działa również skutecznie w napadach migreny.

W pourazowych lub pooperacyjnych stanach zapalnych, diklofenak szybko łagodzi zarówno bólspoczynkowy jak i ból podczas ruchu oraz zmniejsza obrzęk powstały w wyniku stanu zapalnegoi obrzęk powstały w wyniku zranienia.

W celu zmniejszenia bólu pooperacyjnego, podany jednocześnie z opioidami pozwala znacząco zmniejszyć ich dawkę.

Diklofenak, roztwór do wstrzykiwań, szczególnie stosowany w początkowym okresie leczenia stanówzapalnych i choroby zwyrodnieniowej stawów a także stanów bólowych, pochodzenianiereumatycznego.

5.2 Właściwości farmakokinetyczne

Wchłanianie

Po podaniu 75 mg diklofenaku, we wstrzyknięciu domięśniowym, produkt leczniczy wchłania sięnatychmiast i po około 20 minutach zostaje osiągnięte średnie stężenie maksymalne około2,5 mikrograma/ml (8 mikromoli/l).

Po podaniu 75 mg diklofenaku w infuzji dożylnej w ciągu około 2 godzin, średnie stężeniemaksymalne wynosi ok. 1,9 mikrograma/ml (5,9 mikromola/l). Skrócenie okresu infuzji prowadzi douzyskania większych, maksymalnych stężeń w osoczu. Natomiast podczas dłużej trwającej infuzji, po3 do 4 godzinach, stężenie w osoczu osiąga plateau proporcjonalne do szybkości infuzji. Stężeniew osoczu ulega szybko zmniejszeniu po osiągnięciu stężenia maksymalnego, w przeciwieństwie dosytuacji, która ma miejsce w przypadku wstrzyknięcia domięśniowego, czy podania w postacipowlekanych tabletek dojelitowych lub czopków.

Pole pod krzywą stężenia (AUC) po podaniu domięśniowym lub dożylnym jest około dwa razywiększe niż po podaniu doustnym lub doodbytniczym identycznej dawki, ponieważ po podaniudoustnym lub doodbytniczym około połowa substancji czynnej jest szybko metabolizowanaw wątrobie (efekt “pierwszego przejścia”).

Podczas ponownego podania produktu leczniczego, jego farmakokinetyka pozostaje niezmieniona.Jeżeli zalecane przerwy w sposobie dawkowania są zachowane, nie dochodzi do kumulacji produktuleczniczego w organizmie.

Dystrybucja

Diklofenak łączy się z białkami osocza w 99,7%, głównie z albuminami (99,4%).Objętość dystrybucji ocenia się na 0,12 l/kg do 0,17 l/kg.

Diklofenak przenika do płynu maziowego, gdzie maksymalne stężenie występuje po 2 do 4 godzin od

ID 160348

osiągnięcia maksymalnego stężenia w osoczu. Okres półtrwania w fazie eliminacji z płynumaziowego wynosi 3 do 6 godzin. Po dwóch godzinach od osiągnięcia wartości maksymalnychw osoczu, wartości stężenia substancji czynnej w płynie maziowym, są większe niż w osoczui pozostają większe aż przez 12 godzin.

Diklofenak został wykryty w niewielkim stężeniu (100 ng/ml) w mleku matki u jednej matkikarmiącej. Szacunkowa ilość spożyta przez niemowlę przyjmujące mleko matki jest równoważna0,03 mg /kg/dawkę dobową.

Metabolizm

Biotransformacja dikolfenaku obejmuje częściowo glukuronizację niezmienionej cząsteczki, leczdiklofenak ulega przede wszystkim pojedynczej lub wielokrotnej hydroksylacji i metoksylacji,w wyniku czego powstaje kilka pochodnych fenolowych (3'-hydroksy-, 4'-hydroksy-, 5-hydroksy-,4',5-dwuhydroksy- i 3'-hydroksy-4'-metoksy-diklofenak), z których większość ulega przekształceniudo połączeń glukuronidowych. Dwie spośród pochodnych fenolowych wykazują aktywnośćbiologiczną, chociaż w znacznie mniejszym zakresie niż diklofenak.

Eliminacja

Całkowity, ogólnoustrojowy klirens osoczowy diklofenaku wynosi 263±56 ml/min (średnia ± SD).Okres półtrwania w fazie eliminacji w osoczu wynosi 1 do 2 godzin. Cztery metabolity, w tym dwaaktywne, mają również krótki okres półtrwania 1 do 3 godzin. Jeden metabolit, 3'-hydroksy-4'-metoksy-diklofenak, ma znacznie dłuższy okres półtrwania, ale jest on praktycznie nieaktywny. Około60% podanej dawki ulega wydaleniu w moczu w postaci sprzężonych z glukuronidaminiezmienionych cząsteczek i metabolitów, z których większość również ulega przekształceniu doglukuronidów. Mniej niż 1% produktu leczniczego ulega wydaleniu w postaci niezmienionej.Pozostała część dawki ulega eliminacji w postaci metabolitów z żółcią z kałem.

Liniowość lub nieliniowość

Ilość wchłoniętego produktu leczniczego jest liniowo zależna od wielkości dawki.

Szczególne grupy pacjentów

Nie zaobserwowano istotnych, zależnych od wieku różnic we wchłanianiu, metabolizmie, czywydalaniu produktu leczniczego. Jednakże u kilku pacjentów w podeszłym wieku 15 minutowainfuzja dożylna powodował wyższe o 50% stężenie w osoczu krwi, niż należałoby tego oczekiwać napodstawie wyników uzyskanych u młodych, zdrowych osób.

U pacjentów z zaburzeniami czynności nerek, badania dotyczące kinetyki pojedynczej dawki,z zastosowaniem typowego schematu dawkowania, nie wskazują na występowanie kumulacjiniezmienionej substancji czynnej. W przypadku klirensu kreatyniny mniejszego niż 10 ml/min,stężenia hydroksypochodnych diklofenaku w osoczu krwi obliczone w stanie równowagidynamicznej, są około 4 razy większe niż u osób z prawidłową czynnością nerek. Metabolity sąjednak ostatecznie wydalane z żółcią.

U pacjentów z przewlekłym zapaleniem wątroby lub wyrównaną marskością wątroby, kinetyka i metabolizm diklofenaku są takie same jak u pacjentów bez chorób wątroby.

5.3 Przedkliniczne dane o bezpieczeństwie

Dane niekliniczne wynikające z konwencjonalnych badań farmakologicznych dotyczącychbezpieczeństwa, badań toksyczności po podaniu wielokrotnym, genotoksyczności, potencjalnegodziałania rakotwórczego oraz toksycznego wpływu na rozród i rozwój potomstwa nie ujawniajążadnego szczególnego zagrożenia dla człowieka. Brak danych dotyczących wpływu dikolfenaku nadziałanie teratogenne u myszy, szczurów, lub królików, pochodzących ze standardowych badańprzedklinicznych na zwierzętach.

Diklofenak nie wpływa na rozród szczurów. Poza minimalnym wpływem na płód w dawce toksycznej

ID 160348

dla matki, rozwój przed-, około- i poporodowy potomstwa nie został zaburzony.

Podawanie niesteroidowych leków przeciwzapalnych (w tym diklofenaku) hamuje owulację ukrólików oraz implantację i tworzenie się łożyska u szczurów, oraz prowadzi do przedwczesnegozamknięcia przewodu tętniczego u szczurów w ciąży. Podanie diklofenaku w dawce toksycznej dlamatki wiązało się z dystocją, wydłużeniem ciąży, zmniejszoną przeżywalnoścą płodów iwewnątrzmacicznym zahamowaniem wzrostu u szczurów. Niewielki wpływ diklofenaku na parametryreprodukcji i porodu, jak również zwężenie przewodu tętniczego w macicy są farmakologicznymikonsekwencjami tej klasy inhibitorów syntezy prostaglandyn (patrz punkt 4.3 i 4.6).

6. DANE FARMACEUTYCZNE

6.1 Wykaz substancji pomocniczych

N-acetylocysteinaAlkohol benzylowyMannitol

Sodu wodorotlenekGlikol propylenowyWoda do wstrzykiwań

6.2 Niezgodności farmaceutyczne

Nie dotyczy.

6.3 Okres ważności

3 lata

6.4 Specjalne środki ostrożności podczas przechowywania

Przechowywać w temperaturze do 25ºC. Chronić od światła.

6.5 Rodzaj i zawartość opakowania

Ampułki z bezbarwnego szkła w tekturowym pudełku. Opakowania zawierają 5 lub 10 ampułek po 3 ml.

6.6 Specjalne środki ostrożności dotyczące usuwania i przygotowania produktu leczniczego

do stosowania

Bez specjalnych wymagań.

7. PODMIOT ODPOWIEDZIALNY POSIADAJĄCY POZWOLENIE NA

DOPUSZCZENIE DO OBROTU

Sandoz GmbH Biochemiestrasse 106250 Kundl, Austria

8. NUMER POZWOLENIA NA DOPUSZCZENIE DO OBROTU

ID 160348