1. NAZWA PRODUKTU LECZNICZEGO

DUROGESIC, 12 g/h, system transdermalny, plasterDUROGESIC, 25 g/h, system transdermalny, plasterDUROGESIC, 50 g/h, system transdermalny, plasterDUROGESIC, 75 g/h, system transdermalny, plasterDUROGESIC, 100 g/h, system transdermalny, plater

2. SKŁAD JAKOŚCIOWY I ILOŚCIOWY

Moc Rozmiar Zawartość

powierzchni czynnej fentanylu w plastrze (µg/h) (cm

2) (mg)

DUROGESIC 12 5,25 2,1DUROGESIC 25 10,5 4,2DUROGESIC 50 21,0 8,4DUROGESIC 75 31,5 12,6DUROGESIC 100 42,0 16,8

Każdy z plastrów produktu DUROGESIC zawiera fentanyl (Fentanylum) w ilości odpowiednio 2,1;4,2; 8,4; 12,6 i 16,8 mg. Każdy system transdermalny uwalnia odpowiednio 12 g, 25 g, 50 g,75 g lub 100 g fentanylu na godzinę.

Pełny wykaz substancji pomocniczych, patrz punkt 6.1.

3. POSTAĆ FARMACEUTYCZNA

System transdermalny, plaster.

Produkt DUROGESIC jest systemem transdermalnym w postaci plastrów, który zapewniadostarczanie do krążenia ogólnego fentanylu, silnego opioidowego leku przeciwbólowego, w sposóbciągły przez 72 godziny.

Produkt DUROGESIC system transdermalny w postaci plastrów do stosowania wyłącznie na skórę.

Produkt jest prostokątnym przezroczystym plastrem, składającym się z warstwy ochronnej i dwóch warstw czynnościowych. Warstwy czynnościowe to:

1/ poliestrowa warstwa zewnętrzna,

2/ zawierająca fentanyl, poliakrylowa warstwa przylepna, przylegająca bezpośrednio do skóry.

Produkt DUROGESIC jest dostępny w pięciu różnych mocach, które zawierają taką samą ilość

fentanylu w przeliczeniu na jednostkę powierzchni. Nadruk oznaczający moc jest umieszczonyna powierzchni plastrów i ma barwę pomarańczową, czerwoną, zieloną, niebieską i szarą odpowiedniodla mocy 12; 25; 50; 75 i 100 µg/h.

Produkt DUROGESIC jest przezroczystym, prostokątnym plastrem z zaokrąglonymi rogami, z nadrukowanymi: nazwą produktu, mocą i kolorową obwódką.

4. SZCZEGÓŁOWE DANE KLINICZNE

4.1 Wskazania do stosowania

Dorośli

Produkt DUROGESIC jest wskazany w leczeniu ciężkiego przewlekłego bólu wymagającego ciągłego długoterminowego podawania leków opioidowych.

Dzieci

Długoterminowe leczenie ciężkiego przewlekłego bólu u dzieci w wieku od 2 lat otrzymujących leki opioidowe.

4.2 Dawkowanie i sposób podawania

Dawkowanie

Dawkowanie produktu DUROGESIC powinno być indywidualne dla każdego pacjenta, oparte naocenie stanu pacjenta oraz podlegać regularnej weryfikacji. Należy stosować najmniejszą skutecznądawkę. Systemy transdermalne zapewniają dostarczanie odpowiednio 12; 25; 50; 75 i 100 µg/hfentanylu do krążenia ogólnego, co odpowiada dawce około 0,3; 0,6; 1,2; 1,8 i 2,4 mg fentanylu nadobę.

Wybór dawki początkowej

Wybór dawki początkowej produktu DUROGESIC powinien opierać się na dotychczasowymstosowaniu opioidów. Zaleca się by produkt DUROGESIC stosować u pacjentów wykazującychtolerancję na opioidy oraz brać pod uwagę obecny stan ogólny i medyczny pacjenta, w tym masę ciała,wiek i stopień osłabienia oraz tolerancji na opioidy.

Dorośli

Pacjenci otrzymujący wcześniej opioidy

W celu zamiany doustnie lub parenteralnie stosowanych opioidów na produkt DUROGESIC należyzastosować procedurę Przeliczanie potencjału analgetycznego przedstawioną poniżej.Dawkowanie może być następnie zwiększane lub zmniejszane w razie potrzeby o 12 μg/h lub 25 μg/h,aby osiągnąć najmniejszą skuteczną dawkę produktu DUROGESIC, zależną od odpowiedzi kliniczneji dodatkowego zapotrzebowania na leki przeciwbólowe.

Pacjenci wcześniej nieprzyjmujący opioidów

Zasadniczo nie zaleca się podawania transdermalnie opioidów pacjentom, którzy wcześniej ich nieprzyjmowali. Należy rozważyć inne sposoby podania (doustnie, parenteralnie). Aby uniknąćprzedawkowania zaleca się, aby u tych pacjentów zastosować najpierw małe dawki opioidów onatychmiastowym uwalnianiu (np.: morfina, hydromorfon, oksykodon, tramadol i kodeina) w celuosiągnięcia dawki ekwianalgetycznej odpowiadającej uwalnianiu 12 μg/h lub 25 μg/h produktuDUROGESIC. Pacjenci wówczas mogą być przestawieni na produkt DUROGESIC.

W sytuacji, gdy nie jest możliwe podawanie opioidów doustnie a produkt DUROGESIC pozostaje jedyną opcją terapeutyczną u pacjentów wcześniej nieprzyjmujących opioidów, należy rozważyć

najmniejszą dawkę początkową (tj. 12 μg/h). W tych okolicznościach pacjent musi być dokładnieobserwowany. Ryzyko wystąpienia ciężkiej zagrażającej życiu depresji oddechowej występuje nawetpodczas stosowania najmniejszej dawki produktu DUROGESIC podczas rozpoczynania leczenia upacjentów wcześniej nieprzyjmujących opioidów (patrz punkty 4.4 i 4.9).

Przeliczanie potencjału analgetycznego

U pacjentów aktualnie przyjmujących opioidy dawka początkowa produktu DUROGESIC powinnaopierać się na dawce dobowej wcześniej przyjmowanego opioidu. Aby obliczyć właściwą dawkępoczątkową należy postępować następująco:

1. Obliczyć 24-godzinną dawkę (mg/dobę) aktualnie przyjmowanego opioidu.

2. Zamienić uzyskaną dawkę na równoważną przeciwbólowo (ekwianalgetyczną) dawkę doustną morfiny wykorzystując mnożniki z Tabeli 1 dla odpowiedniej drogi podania.

3. W celu przeliczenia dobowego zapotrzebowania na morfinę na równoważną dawkę produktu DUROGESIC należy użyć Tabeli 2 lub Tabeli 3 w następujący sposób: a. Tabela 2 jest dla pacjentów dorosłych, u których istnieje potrzeba zmiany opioidu lub schematu podawania lub u pacjentów mniej stabilnych klinicznie (przelicznik zamiany doustnej morfiny na fentanyl w systemie transdermalnym wynosi około 150:1). b. Tabela 3 jest dla pacjentów dorosłych, którzy otrzymują opioidy w stabilnym i dobrze tolerowanym schemacie (przelicznik zamiany doustnej morfiny na fentanyl w systemie transdermalnym wynosi około 100:1).

Tabela 1: Przeliczanie potencjału analgetycznego – Przeliczniki dawki dobowej wcześniej stosowanych opioidów na równoważną dobową doustną dawkę morfiny

(mg/dobę wcześniejszy opioid x mnożnik = równoważna dobowa doustna dawka morfiny)Wcześniejszy opioid Droga podania Mnożnik

doustna 1a

morfina

parenteralna 3 podjęzykowa 75

buprenorfina

parenteralna 100 doustna 0,15

kodeina

parenteralna 0,23b doustna 0,5

diamorfina

parenteralna 6b doustna -

fentanyl

parenteralna 300 doustna 4

hydromorfon

parenteralna 20b doustna 1

ketobemidon

parenteralna 3 doustna 7,5

leworfanol

parenteralna 15b doustna 1,5

metadon

parenteralna 3b doustna 1,5

oksykodon

parenteralna 3 doodbytnicza 3

oksymorfon

parenteralna 30b doustna -

petydyna

parenteralna 0,4b doustna 0,4

tapentadol

parenteralna - doustna 0,25

tramadol

parenteralna 0,3

a Wskaźnik siły działania morfiny podawanej doustnie i domięśniowo, został ustalony w oparciu o doświadczenie kliniczne

u pacjentów z bólem przewlekłym.

b W oparciu o badania, w których pojedyncza, podawana domięśniowo dawka każdego z wymienionych leków była porównywana z morfiną w celu określenia względnej siły działania. Podane dawki doustne to te, które są zalecane przy zamianie drogi podania z parenteralnej na doustną.

Referencje: Na podstawie 1) Foley KM. The treatment of cancer pain. NEJM 1985; 313 (2): 84-95 i 2)McPherson ML. Introduction to opioid conversion calculations. In: Demystifying Opioid ConversionCalculations: A Guide for Effective Dosing. Bethesda, MD: American Society of Health-SystemPharmacists; 2010:1-15.

Tabela 2: Zalecane początkowe dawki produktu DUROGESIC w oparciu o dobową dawkę doustnie podawanej morfiny (dla pacjentów dorosłych, u których istnieje potrzeba zmiany opioidu lub schematu podawania lub u pacjentów mniej stabilnych klinicznie: przelicznik zamiany doustnej morfiny na fentanyl w systemie transdermalnym wynosi około 150:1) 1

Dobowa dawka morfiny podawanej Dawka produktu doustnie (mg/dobę) DUROGESIC (μg/h) <90 12 90-134 25 135-224 50 225-314 75 315-404 100 405-494 125 495-584 150 585-674 175 675-764 200 765-854 225 855-944 250 945-1034 275 1035-1124 300

1 W badaniach klinicznych przedstawione zakresy dawek doustnie podawanej morfiny stanowiły podstawę do przeliczenia

na odpowiednie dawki produktu DUROGESIC.

Tabela 3: Zalecane początkowe dawki produktu DUROGESIC w oparciu o dobową dawkę doustnie podawanej morfiny (dla pacjentów na stabilnej i dobrze tolerowanej terapii opioidami: przelicznik zamiany doustnej morfiny na fentanyl w systemie transdermalnym wynosi około 100:1)

Dobowa dawka morfiny podawanej Dawka produktu doustnie (mg/dobę) DUROGESIC (μg/h) ≤ 44 12 45-89 25 90-149 50 150-209 75 210-269 100 270-329 125 330-389 150 390-449 175 450-509 200 510-569 225 570-629 250 630-689 275 690-749 300

Wstępna ocena działania przeciwbólowego produktu DUROGESIC nie powinna być przeprowadzana przed upływem 24 godzin od zastosowania pierwszego plastra, ze względu na stopniowe zwiększanie

się stężenia fentanylu w surowicy krwi, które dokonuje się w tym czasie.

W momencie przyklejenia pierwszego plastra należy stopniowo wycofywać się z wcześniejstosowanego leczenia przeciwbólowego, aż do momentu osiągnięcia działania przeciwbólowego zapomocą produktu DUROGESIC.

Zwiększanie dawki i leczenie podtrzymujące

Plaster DUROGESIC powinien być zmieniany, co 72 godziny.

Stopniowe zwiększanie dawki powinno być indywidualne dla każdego pacjenta na podstawie średniejdobowej dawki stosowanych dodatkowo leków przeciwbólowych i prowadzone aż do uzyskaniarównowagi między skutecznością przeciwbólową a tolerancją. Dostosowanie dawki powinno polegaćna jej zwiększeniu o 12 μg/h lub 25 μg/h, chociaż zawsze należy brać pod uwagę nasileniedolegliwości u pacjenta oraz konieczność zastosowania dodatkowych dawek środkówprzeciwbólowych (morfina podawana doustnie w dawkach 45 mg/dobę lub 90 mg/dobę odpowiada wprzybliżeniu dawkom 12 μg/h lub 25 μg/h produktu DUROGESIC). Po zwiększeniu dawkirównoważny poziom analgetyczny na nowej dawce pacjent może osiągnąć nawet po 6 dniach. Dlategopo zwiększeniu dawki pacjenci powinni stosować większą dawkę przez 2 okresy 72- godzinne przedjakąkolwiek kolejną zmianą dawki.

W przypadku konieczności zastosowania dawki większej niż 100 μg/h można zastosować więcej niżjeden plaster produktu DUROGESIC. Pacjenci mogą okresowo wymagać dodatkowych dawek lekówprzeciwbólowych o krótkim czasie działania w celu opanowania bólów przebijających. W raziekonieczności stosowania produktu DUROGESIC w dawce powyżej 300 μg/h, należy rozważyćmożliwość zastosowania dodatkowej lub alternatywnej metody podawania opioidów.

Jeśli po stosowaniu pierwszego plastra działanie przeciwbólowe jest niewystarczające, plaster możebyć zmieniony po 48 godzinach na plaster o tej samej mocy lub dawka może być zwiększona po 72godzinach.

Jeśli zaistnieje potrzeba zmiany plastra (np. plaster odklei się) przed upłynięciem 72 godzin, plastermoże być zmieniony na plaster o tej samej mocy i przyklejony w innym miejscu ciała.Może to skutkować zwiększeniem stężenia fentanylu w osoczu (patrz punkt 5.2) a pacjenta należydokładnie obserwować.

Przerwanie stosowania produktu DUROGESIC

W przypadku konieczności przerwania stosowania produktu DUROGESIC, jego zastąpienie innymiopioidami powinno być stopniowe i rozpoczynać się od małej, stopniowo zwiększanej dawki. Jest tozwiązane ze stopniowym zmniejszaniem się stężenia fentanylu po usunięciu plastra DUROGESIC.Zmniejszenie stężenia fentanylu w surowicy o 50% może trwać 20 godzin lub więcej. Ogólnieprzyjętą zasadą postępowania jest stopniowe zmniejszanie dawki opioidów w celu uniknięciaobjawów z odstawienia (patrz punkt 4.8.).

U niektórych pacjentów możliwe jest wystąpienie objawów po odstawieniu opioidów w następstwie zmiany na inne leczenie lub dostosowania dawki.

Nie należy wykorzystywać danych zawartych w Tabelach 1, 2 i 3 w celu zamiany produktuDUROGESIC na inny produkt leczniczy, by uniknąć wyznaczenia nieprawidłowej dawkianalgetycznej i możliwego przedawkowania.

Szczególne grupy pacjentów

Pacjenci w podeszłym wieku

Pacjentów w podeszłym wieku należy dokładnie obserwować a dawkę indywidualnie dobierać na podstawie stanu pacjenta (patrz punkty 4.4 i 5.2).

U pacjentów w podeszłym wieku, którzy wcześniej nie przyjmowali opioidów należy rozważyć czykorzyści przeważają nad ryzykiem. W takiej sytuacji, jako dawkę początkową można zastosowaćtylko DUROGESIC o mocy 12 μg/h.

Zaburzenia czynności nerek i wątroby

Pacjentów z zaburzeniami czynności nerek lub wątroby należy dokładnie obserwować a dawkę indywidualnie dobierać na podstawie stanu pacjenta (patrz punkty 4.4 i 5.2).

U pacjentów, z zaburzeniami czynności nerek lub wątroby, którzy wcześniej nie przyjmowaliopioidów należy rozważyć czy korzyści przeważają nad ryzykiem. W takiej sytuacji, jako dawkępoczątkową można zastosować tylko produktu DUROGESIC o mocy 12 μg/h.

Dzieci

Dzieci w wieku 16 i więcej lat Patrz dawkowanie dla dorosłych.

Dzieci w wieku od 2 do 16 lat

Produkt DUROGESIC należy podawać wyłącznie tolerującym opioidy dzieciom w wieku od 2 do 16lat, które aktualnie otrzymują odpowiednik, co najmniej 30 mg morfiny w postaci doustnej na dobę. Wcelu przestawienia dzieci z leczenia opioidami podawanymi doustnie lub parenteralnie na leczenieproduktem DUROGESIC należy zapoznać się z zasadami zamiany dawek ekwianalgetycznych leków(Tabela 1) oraz zalecanymi dawkami produktu DUROGESIC ustalonymi w oparciu o dobową dawkęmorfiny w postaci doustnej (Tabela 4).

Tabela 4: Zalecane u dzieci1 dawki produktu DUROGESIC w oparciu o dobową dawkę doustnie podawanej morfiny2

Dobowa dawka morfiny podawanej doustnie Dawka produktu DUROGESIC

(mg/dobę) (μg/h)

30-44 12 45-134 25

1 Zamiana na produkt DUROGESIC w dawkach większych niż 25 μg/h następuje w taki sam sposób u dzieci jak u osób

dorosłych (patrz Tabela 2)

2 W badaniach klinicznych przedstawione zakresy dawek doustnie podawanej morfiny stanowiły podstawę do przeliczenia

na odpowiednie dawki produktu DUROGESIC.

W dwóch badaniach u dzieci, wymaganą dawkę fentanylu w plastrach transdermalnych wyliczanozachowawczo: dawki od 30 mg do 44 mg doustnej morfiny na dobę lub równoważnego opioiduzastępowano jednym plastrem DUROGESIC o mocy 12 μg/h. Należy zauważyć, że ten schematzamiany u dzieci dotyczy tylko przestawiania z doustnej morfiny (lub ekwiwalentów) na produktDUROGESIC. Nie należy stosować tego schematu do zamiany z produktu DUROGESIC na inneopioidy, gdyż może dojść do przedawkowania.

Działanie przeciwbólowe pierwszej dawki plastra DUROGESIC nie będzie wystarczające przezpierwsze 24 godziny. Dlatego przez pierwsze 12 godzin od przestawienia na produkt DUROGESIC,pacjent powinien otrzymywać wcześniej stosowany lek przeciwbólowy w dotychczasowej dawce.Przez następne 12 godzin, analgetyki te mogą być stosowane w zależności od potrzeby klinicznej.

Przez co najmniej 48 godzin od rozpoczęcia leczenia produktem DUROGESIC lub zwiększenia jegodawki zaleca się obserwowanie pacjentów pod kątem wystąpienia zdarzeń niepożądanych, takich jakhipowentylacji (patrz punkt 4.4).

Produktu DUROGESIC nie należy stosować u dzieci w wieku poniżej 2 lat, gdyż nie określonobezpieczeństwa stosowania ani skuteczności.

Dostosowanie dawki i leczenie podtrzymujące u dzieci

Plastry DUROGESIC należy zmieniać, co 72 godziny. Dawkę dostosować indywidualnie doosiągnięcia równowagi między skutecznością przeciwbólową a tolerancją. Zwiększanie dawki niemoże być dokonywane częściej, niż co 72 godziny. Jeśli działanie przeciwbólowe produktuDUROGESIC jest niewystarczające, należy podawać dodatkowo morfinę lub inny krótko działającyopioid. Na podstawie zapotrzebowania na dodatkowe analgetyki i nasilenia bólu u dziecka podejmujesię decyzję o zwiększeniu dawki. Dostosowanie dawki przeprowadza się w krokach, co 12 μg/h.

Sposób podawania

Produkt DUROGESIC jest systemem transdermalnym.

Produkt DUROGESIC powinien być stosowany w obrębie niepodrażnionej i niepoddawanej naświetlaniom skóry, na płaskich częściach klatki piersiowej lub górnej części ramion.

W przypadku małych dzieci, aby zminimalizować możliwość usunięcia plastra przez dziecko,preferowanym miejscem jego przyklejenia jest górna część pleców.

Należy wybierać powierzchnię pozbawioną owłosienia. Jeżeli w miejscu przylepienia plastra sąobecne włosy, powinny one zostać obcięte (nie zgolone) przed przylepieniem plastra. Jeżeli wybranemiejsce zastosowania produktu DUROGESIC wymaga oczyszczenia, należy to zrobić za pomocączystej wody. Nie wolno używać mydła, oliwek, balsamów lub innych substancji, które mogłybyspowodować podrażnienie skóry lub wpływać na jej właściwości. Przed użyciem plastra powierzchniaskóry powinna być całkowicie osuszona. Przed użyciem plastry należy sprawdzić. Nie należy używaćplastrów, które są nacięte, przerwane lub w jakikolwiek inny sposób uszkodzone.

Plaster należy nakleić na skórę bezpośrednio po wyjęciu z torebki ochronnej. Aby wyjąć plaster ztorebki ochronnej należy odnaleźć nacięcie na jej brzegu (oznaczone strzałką). Torebkę należyotworzyć zginając ją najpierw w miejscu nacięcia, a następnie ostrożnie rozerwać. Następnie rozerwaćtorebkę z obu stron i otworzyć ją jak książkę. Wyjąć plaster z torebki. Plaster jest zabezpieczonywarstwą ochronną. Należy zgiąć plaster w połowie i usunąć obie połowy warstwy ochronnej. Należyunikać dotykania warstwy przylepnej plastra. Przykleić plaster na skórę, stosując lekki ucisk dłoniąprzez około 30 sekund. Należy upewnić się, czy plaster przylega całkowicie, szczególnie naobrzeżach. Po założeniu plastra należy dokładnie umyć ręce czystą wodą.

Produkt DUROGESIC powinien być noszony na skórze przez 72 godziny bez przerwy. Nowy plastermoże być przyklejony po zdjęciu poprzedniego plastra i musi być on umieszczony w innym miejscuskóry. Przed naklejeniem kolejnego plastra w to samo miejsce powinno minąć kilka dni.

4.3 Przeciwwskazania

Nadwrażliwość na substancję czynną lub na którąkolwiek substancję pomocniczą wymienioną w punkcie 6.1

Ostry lub pooperacyjny ból ze względu na brak możliwości dostosowania dawki w krótkim czasieoraz związanego z tym ryzyka wystąpienia ciężkich i zagrażających życiu zaburzeń oddechowych.

Ciężka depresja oddechowa.

4.4 Specjalne ostrzeżenia i środki ostrożności dotyczące stosowania

Pacjenci, u których wystąpiły ciężkie zdarzenia niepożądane powinni być monitorowani, przez conajmniej 24 godziny po usunięciu plastra DUROGESIC lub w zależności od objawów klinicznych,ponieważ stężenie fentanylu w surowicy krwi zmniejsza się stopniowo, o około 50% w ciągu 20 do 27godzin.

Należy poinstruować pacjentów i ich opiekunów, że produkt DUROGESIC zawiera substancję czynnąw ilości zagrażającej życiu, w szczególności życiu dzieci. Dlatego wszystkie plastry DUROGESICnależy przechowywać w miejscu niewidocznym i niedostępnym dla dzieci przez cały czas, zarównoprzed zastosowaniem, jak i po jego zastosowaniu.

Brak tolerancji u pacjentów nieprzyjmujących wcześniej opioidów.

W bardzo rzadkich przypadkach zastosowanie produktu DUROGESIC, jako inicjującej terapiiopioidami u pacjentów nieprzyjmujących wcześniej opioidów, w szczególności u pacjentów z bólemnienowotworowym, wiązało się z wystąpieniem znaczącej klinicznie depresji oddechowej i (lub)zgonu. Możliwość wystąpienia ciężkiej lub zagrażającej życiu hipowentylacji istnieje nawet pozastosowaniu najmniejszej dostępnej dawki produktu DUROGESIC, gdy jest zastosowana jakoinicjująca terapia opioidami u pacjentów nieprzyjmujących wcześniej opioidów, w szczególności upacjentów w podeszłym wieku, lub z zaburzeniami czynności wątroby lub nerek. Rozwój tolerancjijest osobniczo zmienny. Zaleca się, aby produkt DUROGESIC był stosowany u pacjentów, którzywykazali tolerancję na opioidy (patrz punkt 4.2).

Depresja ośrodka oddechowego

W trakcie stosowania produktu DUROGESIC, może wystąpić istotna depresja ośrodka oddechowego.Pacjenci powinni być obserwowani, czy nie występuje u nich tego rodzaju działanie niepożądane.Depresja ośrodka oddechowego może utrzymywać się po usunięciu plastra. Prawdopodobieństwowystąpienia depresji oddechowej zwiększa się w przypadku stosowania większej dawki produktu(patrz punkt 4.9). Leki działające na ośrodkowy układ nerwowy mogą nasilać depresję ośrodkaoddechowego (patrz punkt 4.5).

Przewlekłe choroby płuc

Produkt DUROGESIC może powodować bardziej nasilone działania niepożądane u pacjentów zprzewlekłą obturacyjną chorobą płuc lub innymi chorobami płuc. U takich pacjentów leki z tej grupymogą hamować czynność ośrodka oddechowego i zwiększać opór w drogach oddechowych.

Uzależnienie od leku oraz skłonność do nadużywania

W przypadku powtarzanego stosowania opioidów, takich jak fentanyl, może rozwinąć się tolerancjana lek oraz uzależnienie fizyczne i psychiczne.

Fentanyl może być nadużywany, podobnie jak w przypadku innych agonistów receptorówopioidowych. Nadużywanie lub celowe niewłaściwe stosowanie produktu DUROGESIC możeskutkować przedawkowaniem i (lub) śmiercią. Pacjenci z wcześniejszym uzależnieniem od leków lubalkoholu mają większe ryzyko rozwoju uzależnienia lub nadużywania opioidów. Pacjenci z grupyzwiększonego ryzyka nadużywania opioidów wciąż jednak mogą być właściwie leczeni opioidami wpostaci o zmodyfikowanym uwalnianiu substancji czynnej, jakkolwiek ci pacjenci będą wymagalimonitorowania objawów przedmiotowych i podmiotowych niewłaściwego stosowania produktu, jegonadużywania lub uzależnienia od niego.

Stany dotyczące ośrodkowego układu nerwowego w tym zwiększone ciśnienie śródczaszkowe

Produkt DUROGESIC powinien być stosowany z dużą ostrożnością u pacjentów, którzy mogą byćszczególnie wrażliwi na ośrodkowe skutki retencji CO2, na przykład u pacjentów ze zwiększonymciśnieniem śródczaszkowym, z zaburzeniami świadomości lub w śpiączce. Należy zachowaćszczególną ostrożność w przypadku stosowania produktu DUROGESIC u pacjentów z nowotworamimózgu.

Choroby serca

Fentanyl może powodować bradykardię i dlatego produkt DUROGESIC powinien być stosowanyz ostrożnością u pacjentów z bradyarytmią.

Niedociśnienie

Opioidy mogą wywoływać niedociśnienie, szczególnie u pacjentów z ostrą hipowolemią.Przed rozpoczęciem stosowania fentanylu w postaci systemów transdermalnych należy wyrównaćwystępujące wcześniej objawowe niedociśnienie i (lub) hipowolemię.

Zaburzenia czynności wątroby

Ze względu na fakt, że fentanyl jest metabolizowany do nieczynnych metabolitów w wątrobie,zaburzenie czynności tego narządu może opóźnić eliminację fentanylu z organizmu. Jeśli pacjenciz zaburzeniami czynności wątroby stosują produkt DUROGESIC, należy ich obserwować pod kątemobjawów toksyczności fentanylu i w razie konieczności zmniejszyć stosowaną dawkę produktuDUROGESIC (patrz punkt 5.2).

Zaburzenia czynności nerek

Chociaż nie spodziewa się, by zaburzenia czynności nerek wpływały na wydalanie fentanylu wstopniu istotnym klinicznie, należy zachować ostrożność, gdyż nie badano właściwościfarmakokinetycznych fentanylu w tej grupie pacjentów (patrz punkt 5.2). Jeśli pacjenci z zaburzeniamiczynności nerek stosują produkt DUROGESIC należy ich obserwować pod kątem objawówtoksyczności fentanylu i w razie konieczności zmniejszyć stosowaną u nich dawkę. U pacjentówwcześniej nieleczonych opioidami z zaburzeniami czynności nerek występują dodatkowe ograniczenia(patrz punkt 4.2).

Pacjenci z gorączką i (lub) narażeni na zewnętrzne źródła ciepła

Stężenia fentanylu mogą zwiększać się wraz ze wzrostem temperatury skóry (patrz punkt 5.2). Z tegowzględu pacjentów, u których wystąpi gorączka, powinno się monitorować pod kątem wystąpieniadziałań niepożądanych typowych dla opioidów, a w razie konieczności dostosować u nich dawkęproduktu DUROGESIC. Istnieje możliwość zależnego od temperatury zwiększonego uwalnianiafentanylu z systemu transdermalnego, skutkującego prawdopodobnym przedawkowaniem i śmiercią.

Należy przestrzec pacjentów przed nadmierną ekspozycją miejsca przylepienia plastra DUROGESICna zewnętrzne źródła ciepła, takie jak podgrzewane poduszki, butelki z gorącą wodą (termofory),elektrycznie podgrzewane koce, ogrzewane łóżka wodne, nagrzewające lub opalające lampy, długiegorące kąpiele, sauna, kąpiele w gorących źródłach, czy intensywne opalanie.

Zespół serotoninowy

Zaleca się zachowanie ostrożności, gdy produkt DUROGESIC jest stosowany jednocześnie z lekami wpływającymi na przekaźnictwo serotoninergiczne.

Może rozwinąć się potencjalnie zagrażający życiu zespół serotoninowy podczas jednoczesnegostosowania leków serotoninergicznych, takich jak inhibitory zwrotnego wychwytu serotoniny (SSRI),inhibitory zwrotnego wychwytu serotoniny i noradrenaliny (SNRI) oraz leków, które zaburzająmetabolizm serotoniny [w tym inhibitory monoaminooksydazy (IMAO)]. Może to wystąpić podczasstosowania zalecanych dawek.

Zespół serotoninowy może obejmować zmiany stanu psychicznego (np. pobudzenie, omamy,śpiączkę), niestabilność układu autonomicznego (np. tachykardię, wahania ciśnienia tętniczego,hipertermię), zaburzenia nerwowomięśniowe (np. hiperrefleksja, zaburzenia koordynacji, sztywność),i (lub) objawy żołądkowo-jelitowe (np. nudności, wymioty, biegunka).

Należy przerwać stosowanie produktu DUROGESIC w razie podejrzenia wystąpienia zespołu serotoninowego.

Interakcje z innymi produktami leczniczymi

Inhibitory CYP3A4

Jednoczesne stosowanie produktu DUROGESIC z inhibitorami cytochromu P450 3A4 (CYP3A4)może spowodować zwiększenie stężenia fentanylu w osoczu, co może zwiększyć lub wydłużyćzarówno działanie terapeutyczne, jak i działania niepożądane, a także może spowodować ciężką

depresję ośrodka oddechowego. Dlatego nie zaleca się jednoczesnego stosowania produktuDUROGESIC z inhibitorami CYP3A4, chyba że korzyści przeważają nad zwiększonym ryzykiemwystąpienia działań niepożądanych. Zasadniczo, pacjent powinien odczekać 2 dni od przerwanialeczenia inhibitorem CYP3A4 do zastosowania pierwszego plastra DUROGESIC. Jednakże,utrzymywanie się inhibicji jest zmienne i czas ten powinien być dłuższy dla niektórych inhibitorówCYP3A4 z długim okresem eliminacji takich jak amiodaron, lub zależnych od czasu inhibitorówtakich jak erytromycyna, idelalisyb, nikardypina i rytonawir. Dlatego przed zastosowaniempierwszego plastra DUROGESIC należy sprawdzić okres półtrwania i czas trwania inhibicji substancjiczynnej w informacji o produkcie inhibitora CYP3A4. U pacjenta leczonego produktem DUROGESICnależy odczekać, co najmniej 1 tydzień od usunięcia ostatniego plastra zanim rozpocznie się leczenieinhibitorem CYP3A4. Jeśli nie można uniknąć jednoczesnego stosowania produktu DUROGESIC zinhibitorem CYP3A4 zaleca się uważną obserwację objawów podmiotowych i przedmiotowychnasilonego lub wydłużonego działania terapeutycznego i działań niepożądanych fentanylu (wszczególności depresji oddechowej) i w razie konieczności należy zmniejszyć dawkę lub przerwaćstosowanie produktu DUROGESIC (patrz punkt 4.5).

Przypadkowe przyklejenie się plastra do skóry innej osoby

Przypadkowe przyklejenie się plastra do skóry osoby, dla której nie był przeznaczony(w szczególności dziecka), śpiącej w jednym łóżku lub będącej w bliskim kontakcie fizycznymz osobą stosującą plastry, może skutkować przedawkowaniem opioidów u osoby niestosującejplastrów. Należy doradzić pacjentom, że w razie przypadkowego przyklejenia plastra osobieniestosującej plastrów należy go natychmiast odkleić. (patrz punkt 4.9).

Stosowanie u pacjentów w podeszłym wieku

Dane pochodzące z badań nad stosowaniem fentanylu w postaci dożylnej sugerują, że pacjenciw podeszłym wieku mogą mieć zmniejszony klirens, wydłużony okres półtrwania oraz większąwrażliwość na lek w porównaniu z młodszymi pacjentami.

Jeśli pacjenci w podeszłym wieku otrzymują produkt DUROGESIC, powinni być uważnieobserwowani pod kątem wystąpienia objawów toksyczności fentanylu, a w razie konieczności należyu nich zmniejszyć dawkę leku (patrz punkt 5.2).

Przewód pokarmowy

Opioidy zwiększają napięcie i zmniejszają skurcze propulsywne mięśni gładkich w przewodziepokarmowym. Wynikające z tego wydłużenie czasu przejścia przez przewód pokarmowy możespowodować wystąpienie zaparcia u pacjenta. Należy z pacjentami stosującymi fentanyl omówićśrodki zapobiegające zaparciom oraz rozważyć profilaktyczne zastosowanie środkówprzeczyszczających. Należy zachować szczególną ostrożność u pacjentów z przewlekłym zaparciem.W razie obecności lub podejrzenia niedrożności porażennej jelit należy przerwać stosowanie produktuDUROGESIC.

Pacjenci z miastenią

Należy zachować ostrożność podczas stosowania produktu u pacjentów z miastenią, gdyż mogą wystąpić niepadaczkowe reakcje miokloniczne.

Jednoczesne stosowanie opioidów o mieszanym, agonistyczno-antagonistycznym mechanizmie

działania

Jednoczesne stosowanie buprenorfiny, nalbufiny lub pentazocyny z produktem DUROGESIC nie jestzalecane (patrz punkt 4.5).

Stosowanie u dzieci

Nie należy stosować produktu DUROGESIC u dzieci, u których nie stosowano wcześniej opioidów(patrz punkt 4.2). Ryzyko wystąpienia ciężkiej lub zagrażającej życiu hipowentylacji istniejeniezależnie od zastosowanej dawki systemu transdermalnego DUROGESIC.

Nie przeprowadzono badań z zastosowaniem produktu DUROGESIC u dzieci w wieku poniżej 2 lat.

Produkt DUROGESIC należy podawać wyłącznie dzieciom w wieku 2 lub więcej lat, tolerującym opioidy (patrz punkt 4.2).

Aby uniknąć przypadkowego połknięcia przez dziecko, należy zachować ostrożność przy wyborzemiejsca aplikacji produktu DUROGESIC (patrz punkty 4.2 i 6.6) i kontrolować, czy systemtransdermalny ściśle przylega do skóry.

4.5 Interakcje z innymi produktami leczniczymi i inne rodzaje interakcji

Interakcje farmakodynamiczne

Leki działające na ośrodkowy układ nerwowy i alkohol

Jednoczesne stosowanie innych leków działających hamująco na ośrodkowy układ nerwowy (takichjak opioidy, leki uspokajające, leki nasenne, leki do znieczulenia ogólnego, pochodne fenotiazyny,trankwilizery, leki przeciwhistaminowe o działaniu uspokajającym lub napoje alkoholowe) lekizmniejszające napięcie mięśniowe, może spowodować dodatkowe działanie hamujące. Może wzwiązku z tym wystąpić hipowentylacja, niedociśnienie, głęboka sedacja, śpiączka lub zgon. Z tegopowodu stosowanie którejkolwiek z wymienionych powyżej substancji u pacjenta otrzymującegoprodukt DUROGESIC wymaga specjalnej obserwacji pacjenta i opieki nad nim.

Inhibitory monoaminooksydazy (IMAO)

Produkt DUROGESIC nie jest zalecany do stosowania u pacjentów, którzy wymagają jednoczesnegopodawania inhibitorów monoaminooksydazy (IMAO). Odnotowano ciężkie i nieprzewidywalneinterakcje z IMAO, w tym skutkujące nasileniem działania opioidów lub nasileniem działaniaserotoninergicznego. Dlatego produktu DUROGESIC nie należy stosować przed upływem 14 dniod zakończenia terapii IMAO.

Leki serotoninergiczne

Jednoczesne stosowanie fentanylu z lekami serotoninergicznymi, takimi jak inhibitory zwrotnegowychwytu serotoniny (SSRI), inhibitory zwrotnego wychwytu serotoniny i noradrenaliny (SNRI)lub inhibitorów monoaminooksydazy (IMAO), może zwiększyć ryzyko wystąpienia zespołuserotoninowego, stanu potencjalnie zagrażającego życiu.

Jednoczesne stosowanie opioidów o mieszanym, agonistyczno-antagonistycznym mechanizmie

działania

Jednoczesne stosowanie buprenorfiny, nalbufiny lub pentazocyny z produktem DUROGESIC nie jestzalecane. Posiadają one wysokie powinowactwo do receptorów opioidowych ze względnie małąaktywnością wewnętrzną i w ten sposób częściowo antagonizują działanie przeciwbólowe fentanylu,oraz mogą wywoływać objawy z odstawienia u pacjentów uzależnionych od opioidów (patrz takżepunkt 4.4).

Interakcje farmakokinetyczne

Inhibitory CYP3A4

Fentanyl jest lekiem o dużym klirensie, który jest szybko metabolizowany, przede wszystkim przez enzymy CYP3A4.

Jednoczesne stosowanie produktu DUROGESIC z inhibitorami cytochromu P450 (CYP3A4) możespowodować zwiększenie stężenia fentanylu w osoczu, co może zwiększyć lub wydłużyć zarównodziałanie terapeutyczne, jak i działania niepożądane, a także może spowodować ciężką depresjęośrodka oddechowego. Oczekuje się, że nasilenie interakcji z silnymi inhibitorami CYP3A4 będziewiększe niż ze słabymi lub umiarkowanymi inhibitorami CYP3A4. Zgłaszano przypadki ciężkiejdepresji oddechowej po jednoczesnym podaniu inhibitorów CYP3A4 i przezskórnego fentanylu, wtym przypadek śmiertelny po jednoczesnym podaniu z umiarkowanym inhibitorem CYP3A4. Niezaleca się jednoczesnego stosowania inhibitorów CYP3A4 i przezskórnego fentanylu, chyba, że

istnieje możliwość dokładnego monitorowania pacjenta (patrz też punkt 4.4). Przykłady substancjiczynnych, które mogą zwiększać stężenie fentanylu: amiodaron, cymetydyna, klarytromycyna,diltiazem, erytromycyna, flukonazol, itrakonazol, ketokonazol, nefazodon, rytonawir, werapamil iworykonazol (lista nie jest wyczerpująca). Po jednoczesnym zastosowaniu słabych, umiarkowanychlub silnych inhibitorów CYP3A4 z krótkodziałającym podaniem dożylnym fentanylu, zmniejszenieklirensu fentanylu wynosiło zwykle ≤25%, chociaż przy stosowaniu rytonawiru (silny inhibitorCYP3A4), klirens fentanylu zmniejszał się średnio 67%. Nasilenie interakcji inhibitorów CYP3A4 zdługotrwale podawanym fentanylem przezskórnym nie jest znane, lecz może być większe niż przypodawaniu krótko działających postaci dożylnych.

Induktory CYP3A4

Jednoczesne stosowanie fentanylu podawanego przezskórnie z induktorami CYP3A4 możepowodować zmniejszenie stężenia fentanylu w osoczu i zmniejszenie działania terapeutycznego.Należy zachować ostrożność przy jednoczesnym stosowaniu induktorów CYP3A4 i produktuDUROGESIC. Może być konieczne zwiększenie dawki produktu DUROGESIC lub zmiana na innąprzeciwbólową substancję czynną. Przed przerwaniem stosowania induktora należy rozważyćzmniejszenie dawki fentanylu i uważnie obserwować pacjenta. Działanie induktora zmniejsza sięstopniowo i może spowodować zwiększenie stężenia fentanylu w osoczu, co może zwiększyć lubwydłużyć zarówno działanie terapeutyczne, jak i działania niepożądane, a także może spowodowaćciężką depresję oddechową. Należy kontynuować uważną obserwację stanu pacjenta do uzyskaniastabilizacji działania leku. Przykłady substancji czynnych, które mogą zmniejszać stężenie fentanylu:karbamazepina, fenobarbital, fenytoina i ryfampicyna (lista nie jest wyczerpująca).

Dzieci

Badania interakcji przeprowadzano tylko u dorosłych.

4.6 Wpływ na płodność, ciążę i laktację

Ciąża

Brak wystarczających danych dotyczących stosowania produktu DUROGESIC u kobiet w ciąży.Badania na zwierzętach wykazały szkodliwy wpływ na reprodukcję (patrz punkt 5.3). Zagrożenie dlaczłowieka nie jest znane, chociaż stwierdzano przenikanie fentanylu stosowanego dożylnie doznieczulenia przez łożysko we wczesnej ciąży.

Istnieją doniesienia, że u noworodków występował charakterystyczny dla nich zespół z odstawieniaw przypadku, gdy ich matki przewlekle stosowały produkt DUROGESIC podczas ciąży. ProduktuDUROGESIC nie należy stosować w okresie ciąży, jeśli nie jest to bezwzględnie konieczne.

Nie zaleca się stosowania produktu DUROGESIC w okresie okołoporodowym, gdyż nie powinien byćstosowany do kontroli ostrego bólu pooperacyjnego (patrz punkt 4.3). Ponadto, ze względu naprzenikanie przez łożysko, zastosowanie produktu DUROGESIC w okresie okołoporodowym możewywołać depresję oddechową u noworodka.

Karmienie piersią

Fentanyl przenika do mleka ludzkiego i może powodować sedację i (lub) depresję oddechową udziecka karmionego piersią. W związku z tym nie należy karmić piersią podczas stosowania produktuDUROGESIC oraz przez co najmniej 72 godziny od usunięcia plastra.

Płodność

Brak danych klinicznych dotyczących wpływu fentanylu na płodność. W niektórych badaniach uszczurów stwierdzono zmniejszoną płodność i zwiększoną śmiertelność zarodków w dawkachtoksycznych dla matek (patrz punkt 5.3).

4.7 Wpływ na zdolność prowadzenia pojazdów i obsługiwania maszyn

Produkt DUROGESIC może zaburzać psychiczną i (lub) fizyczną zdolność niezbędną do

wykonywania potencjalnie niebezpiecznych czynności takich jak prowadzenie pojazdów lubobsługiwanie maszyn.

4.8 Działania niepożądane

Bezpieczeństwo stosowania produktu DUROGESIC w leczeniu przewlekłego bólu nowotworowego inienowotworowego było oceniane u 1565 dorosłych osób i 289 dzieci, które uczestniczyły w 11badaniach klinicznych (1 badanie z podwójnie ślepą próbą z grupą kontrolną placebo; 7 otwartychbadań z aktywną grupą kontrolną; 3 otwarte badania bez grupy kontrolnej). Od osób tych, któreprzyjęły, co najmniej jedną dawkę produktu DUROGESIC uzyskano dane dotyczące bezpieczeństwa.Na podstawie zbiorczych danych bezpieczeństwa z tych badań klinicznych stwierdzono, żenajczęstszymi działaniami niepożądanymi (z częstością ≥10%) były: nudności (35,7%), wymioty(23,2%), zaparcia (23,1%), senność (15,0%), zawroty głowy (13,1%) i ból głowy (11,8%).

Poniżej w Tabeli 5 przedstawiono działania niepożądane stwierdzone w tych badaniach klinicznychpodczas stosowania produktu DUROGESIC (w tym wyżej wymienione), oraz pochodzące zespontanicznego raportowania po wprowadzeniu produktu do obrotu.

Zastosowano następującą konwencję dotyczącą kategorii częstości: bardzo często (≥1/10), często(≥1/100 do < 1/10), niezbyt często (≥1/1000 do < 1/100), rzadko (≥1/10 000 do< 1/1000), bardzo rzadko (≥1/10 000) i nieznana (częstość nie może być określona podstawiedostępnych danych z badań klinicznych).

Działania niepożądane przedstawiono według klasyfikacji układów i narządów w kolejności zgodnejze zmniejszającym się nasileniem w każdej kategorii częstości.

Tabela 5: Działania niepożądane stwierdzone u dorosłych i dzieci Klasyfikacja

Kategoria częstościukładów i

narządów Bardzo często Często Niezbyt często Rzadko Nieznana

Wstrząs Zaburzenia układu anafilaktyczny, reakcje

Nadwrażliwość

immunologicznego anafilaktyczne, reakcje

rzekomoanafilaktyczne Zaburzenia

metabolizmu Jadłowstręt i odżywiania

Bezsenność, Pobudzenie, Zaburzenia depresja, lęk, dezorientacja, psychiczne stany splątania, nastrój

omamy euforyczny Niedoczulica,

napady drgawkowe

(w tym: drgawki

kloniczne i

Senność,

napady typu

Zaburzenia układu zawroty Drżenie,

grand mal),

nerwowego głowy, ból parestezje

niepamięć,

głowy

zmniejszony

poziomświadomości, utrata

świadomości

Zaburzenia oka

Niewyraźne

widzenie

Zwężenie źrenic

Tabela 5: Działania niepożądane stwierdzone u dorosłych i dzieci Klasyfikacja

Kategoria częstości

układów i

narządów Bardzo często Często Niezbyt często Rzadko Nieznana

Zaburzenia ucha

i błędnika

Zawroty głowy

Zaburzenia serca

Kołatanie serca,

tachykardia

Bradykardia,

sinica

Zaburzenia

naczyniowe

Nadciśnienie

tętnicze

Niedociśnienie

tętnicze

Zaburzenia układu

oddechowego,

klatki piersiowej

i śródpiersia

Duszność

Depresja

oddechowa,

zespół zaburzeń

oddechowych

Bezdech,

hipowentylacja

Zwolnienie rytmu

oddychania

Zaburzenia

żołądka i jelit

Nudności,

wymioty,

zaparcie

Biegunka,

suchość w

ustach, ból

brzucha, ból w

nadbrzuszu,

niestrawność

Niedrożność jelit

częściowa

Zaburzenia skóry

i tkanki

podskórnej

Nadmierne

pocenie, świąd,

wysypka, rumień

Wyprysk,

alergiczne

zapalenie skóry,

choroby skóry,

zapalenie skóry,

kontaktowe

zapalenie skóry

Zaburzenia

mięśniowo-

szkieletowe

i tkanki łącznej

Skurcze mięśni Drganie mięśni

Zaburzenia nerek

i dróg moczowych

Zatrzymanie

moczu

ZaburzeniaZaburzenia układu erekcji,rozrodczego zaburzeniai piersi funkcji seksualnych

Odczyn w miejscu podania,

objawy

Uczucie

grypopodobne,

zmęczenia, Zapalenie skóry

uczucie zmian

Zaburzenia ogólne obrzęki w miejscu

temperatury

i stany w miejscu obwodowe, podania, wyprysk

ciała,

podania osłabienie, złe w miejscu

nadwrażliwość wsamopoczucie, podania miejscu podania,

uczucie zimna

zespół z odstawienia,

gorączka** określona częstość (niezbyt często) opiera się na analizach częstości występowania w badaniach u dorosłych idzieci z bólem nienowotworowym.

Dzieci i młodzież

Bezpieczeństwo stosowania produktu DUROGESIC w leczeniu przewlekłego bólu nowotworowego inienowotworowego było oceniane u 289 dzieci (< 18 lat), które uczestniczyły w 3 badaniach

klinicznych. Od dzieci, które przyjęły co najmniej jedną dawkę produktu DUROGESIC uzyskano dane dotyczące bezpieczeństwa (patrz punkt 5.1).

Profil działań niepożądanych u dzieci i młodzieży leczonych produktem DUROGESIC jest podobnydo tego, który obserwowany jest u dorosłych. W populacji dzieci nie zidentyfikowano czynnikówryzyka innych niż te, które związane były z zastosowaniem opioidów w celu zmniejszania bóluzwiązanego z ciężką chorobą. Nie wydaje się zatem, aby podczas stosowania produktu DUROGESICzgodnie z zaleceniami występowały jakiekolwiek czynniki ryzyka specyficzne dla populacji dzieci wwieku powyżej 2 lat.

Na podstawie zbiorczych danych bezpieczeństwa z tych 3 badań klinicznych stwierdzono, żenajczęstszymi działaniami niepożądanymi (z częstością ≥10%) były: wymioty (33,9%), nudności(23,5%), ból głowy (16,3%), zaparcia (13,5%), biegunka (12,8%) i świąd (12,8%).

W przypadku powtarzanego stosowania produktu DUROGESIC, może rozwinąć się tolerancja na lekoraz uzależnienie fizyczne i psychiczne (patrz punkt 4.4).

Możliwe jest również wystąpienie u niektórych pacjentów objawów z odstawienia (takich jaknudności, wymioty, biegunka, niepokój i dreszcze) po zamianie dotychczas stosowanych opioidów naprodukt DUROGESIC lub jeżeli leczenie zostało nagle przerwane (patrz punkt 4.2).

Istnieją bardzo rzadkie doniesienia, że u noworodków matek, które przewlekle stosowały produktDUROGESIC w trakcie ciąży, występował charakterystyczny dla nich zespół z odstawienia (patrzpunkt 4.6).

Zgłaszano przypadki zespołu serotoninowego, gdy fentanyl stosowano jednocześnie z lekami o silnymdziałaniu serotoninergicznym (patrz punkty 4.4. i 4.5).

Zgłaszanie podejrzewanych działań niepożądanych

Po dopuszczeniu produktu leczniczego do obrotu istotne jest zgłaszanie podejrzewanych działańniepożądanych. Umożliwia to nieprzerwane monitorowanie stosunku korzyści do ryzyka stosowaniaproduktu leczniczego. Osoby należące do fachowego personelu medycznego powinny zgłaszaćwszelkie podejrzewane działania niepożądane za pośrednictwem:

Departament Monitorowania Niepożądanych Działań Produktów Leczniczych Urzędu RejestracjiProduktów Leczniczych, Wyrobów Medycznych i Produktów BiobójczychAleje Jerozolimskie 181C

PL-02-222 Warszawa Tel.: + 48 22 49 21 301 Faks: + 48 22 49 21 309 e-mail:

[email protected]

Działania niepożądane można zgłaszać również podmiotowi odpowiedzialnemu.

4.9 Przedawkowanie

Objawy

Objawy przedawkowania fentanylu są wynikiem nadmiernego działania farmakologicznego, z którychnajcięższym skutkiem jest zahamowanie ośrodka oddechowego.

Leczenie

W przypadku wystąpienia zahamowania ośrodka oddechowego zaleca się natychmiastoweprzeciwdziałanie, które polega na usunięciu plastra DUROGESIC oraz werbalnej lub fizycznejstymulacji pacjenta. Następnie można podać lek o swoistym działaniu antagonistycznym względemopioidów, jakim jest nalokson. Czas utrzymywania się depresji oddechowej po przedawkowaniuproduktu DUROGESIC może być dłuższy niż czas działania antagonisty. Przerwy pomiędzypodaniem dożylnego produktu o działaniu antagonistycznym powinny być dokładnie rozważone, ze

względu na utrzymujące się, nawet po usunięciu plastra, wchłanianie fentanylu ze skóry. Czasaminiezbędne jest wielokrotne podawanie naloksonu lub nawet wlew ciągły.Odwrócenie działania narkotycznego może się objawiać wystąpieniem ostrych dolegliwości bólowychi objawami wyrzutu amin katecholowych.

Ważnym elementem postępowania jest udrożnienie i utrzymanie drożności dróg oddechowychpoprzez zastosowanie rurki ustno-gardłowej lub rurki dotchawiczej oraz podanie tlenu, a w raziepotrzeby zastosowanie oddechu kontrolowanego lub wspomaganego. Należy także dbać o utrzymaniewłaściwej temperatury ciała oraz zapewnić podaż płynów.

Jeżeli wystąpi ciężkie lub utrzymujące się niedociśnienie, należy rozważyć możliwość istnieniahipowolemii, którą należy opanować poprzez dożylne podanie płynów w odpowiedniej ilości.

5. WŁAŚCIWOŚCI FARMAKOLOGICZNE

5.1 Właściwości farmakodynamiczne

Grupa farmakoterapeutyczna: leki przeciwbólowe, opioidy, pochodne fenylopiperydyny, kod ATC: N02 AB 03.

Mechanizm działania

Fentanyl jest opioidowym lekiem przeciwbólowym o dużym powinowactwie do receptorów opioidowych typu μ.

Jego główne działania terapeutyczne to działanie przeciwbólowe i uspokajające.

Dzieci

Bezpieczeństwo stosowania produktu DUROGESIC było oceniane w trzech otwartych badaniachklinicznych przeprowadzonych na grupie 289 dzieci z bólem przewlekłym, w wieku od 2 do 17 latw tym 80 dzieci w wieku od 2 do 6 lat.

Spośród 289 dzieci zakwalifikowanych do tych 3 badań, 110 dzieci rozpoczęło leczenie dawką12 g/h produktu DUROGESIC. Z tych 110 badanych, 23 (20,9%) wcześniej otrzymywało opioidy wdawkach odpowiadających <30 mg doustnej morfiny na dobę, 66 (60,0%) otrzymywało opioidy wdawkach odpowiadających 30 do 44 mg doustnej morfiny na dobę, a 12 (10,9%) otrzymywało opioidyw dawkach odpowiadających, co najmniej 45 mg doustnej morfiny na dobę (brak danych od 9 [8,2%]badanych). Dawki początkowe 25 g/h i większe były podawane u pozostałych 179 badanych, 174(97,2%) z nich wcześniej otrzymywało opioidy w dawkach odpowiadających, co najmniej 45 mgdoustnej morfiny na dobę. Spośród pozostałych 5 badanych z dawką początkową, co najmniej 25 g/hktóre wcześniej otrzymywało opioidy w dawkach odpowiadających <45 mg doustnej morfiny na dobę,1 (0,6%) wcześniej otrzymywało opioidy w dawkach odpowiadających <30 mg doustnej morfiny nadobę a 4 (2,2%) wcześniej otrzymywało opioidy w dawkach odpowiadających 30 do 44 mg doustnejmorfiny na dobę (patrz punkt 4.8).

5.2 Właściwości farmakokinetyczne

Wchłanianie

Produkt DUROGESIC zapewnia stałe dostarczanie fentanylu do układu krążenia w ciągu 72 godzinstosowania. Po przyklejeniu plastra DUROGESIC skóra pod plastrem wchłania fentanyl, którykumuluje się w jej zewnętrznych warstwach. Stąd fentanyl przedostaje się do krążenia ustrojowego.Matryca polimerowa i dyfuzja fentanylu przez warstwy skóry warunkują względnie stałą szybkośćuwalniania. Uwalnianie leku odbywa się dzięki gradientowi stężeń pomiędzy plastrem a mniejszymstężeniem w skórze. Średnia biodostępność fentanylu po aplikacji plastra przezskórnego wynosi 92%.

Po pierwszym zastosowaniu produktu DUROGESIC stężenie fentanylu w surowicy krwi zwiększa się stopniowo, stabilizując się między 12 a 24 godziną i utrzymuje się na względnie stałym poziomie

przez 72 godziny. Na koniec drugiej 72 godzinnej aplikacji jest osiągany stan równowagi dynamicznejstężenia fentanylu, który utrzymuje się podczas dalszych aplikacji tego samego rozmiaru plastra.Z powodu kumulacji wartości AUC i Cmax w stanie stacjonarnym przy regularnym dawkowaniu są ookoło 40% większe niż po jednorazowym podaniu. Pacjenci uzyskują i utrzymują stężenie w staniestacjonarnym określone przez osobniczą zmienność przepuszczalności skóry i wydalania fentanylu zorganizmu. Stwierdzano dużą zmienność osobniczą stężeń w osoczu.

Model farmakokinetyczny sugeruje, że stężenia fentanylu w surowicy krwi mogą zwiększać się o 14%(w zakresie od 0-26%) jeśli nowy plaster jest zastosowany po 24 godzinach zamiast po zalecanych 72godzinach.

Stężenia fentanylu mogą zwiększać się wraz ze wzrostem temperatury skóry (patrz punkt 4.4).Zwiększenie temperatury skóry przez przyłożenie w miejscu przyklejenia plastra DUROGESICpoduszki elektrycznej ustawionej na małą moc przez pierwsze 10 godzin pojedynczej aplikacjizwiększyło średnią wartość AUC fentanylu o 2,2-razy a średnie stężenie na końcu podgrzewaniazwiększyło się o 61%.

Dystrybucja

Fentanyl jest szybko dystrybuowany do różnych tkanek i narządów, co wskazuje duża objętośćdystrybucji (3 do 10 l/kg po podaniu dożylnym). Fentanyl kumuluje się w mięśniach szkieletowych itkance tłuszczowej i wolno uwalnia się do krwi.

W badaniu u pacjentów nowotworowych leczonych fentanylem transdermalnym wiązanie z białkamiosocza krwi było na poziomie około 95% (zakres 77-100%). Fentanyl łatwo przechodzi przez barierękrew-mózg. Przenika także przez łożysko i jest wydzielany do mleka.

Metabolizm

Fentanyl jest lekiem o dużym klirensie, który jest szybko i w znacznym stopniu metabolizowany,przede wszystkim przez enzymy wątrobowe CYP3A4. Główny metabolit, norfentanyl i innemetabolity są nieczynne. Skóra nie metabolizuje fentanylu podawanego przezskórnie. Dowiedzionotego w analizie ludzkich keratynocytów i w badaniach klinicznych, w których 92% dawkidostarczonej przez system transdermalny pojawiło się, jako niezmieniony fentanyl w krążeniuustrojowym.

Eliminacja

Po 72 godzinnej aplikacji średni okres półtrwania utrzymuje się w zakresie 20-27 godzin.Utrzymujące się wchłanianie leku ze skóry skutkuje 2 -3 razy dłuższym okresem półtrwania niż popodaniu dożylnym.

Po podaniu dożylnym, całkowity klirens fentanylu w badaniach klinicznych był zwykle w zakresie 34 - 66 l/h.

Podczas 72 godzinnego dożylnego podawania fentanylu około 75% dawki jest wydalane w moczu,w większości w postaci metabolitów a mniej niż 10% w postaci niezmienionej. Około 9% dawkijest wydalane z kałem. Fentanyl wydalany jest przede wszystkim w postaci metabolitów, a mniej niż10% wydalane jest w postaci niezmienionej substancji czynnej.

Liniowość lub nieliniowość

Uzyskiwane stężenia fentanylu w surowicy są proporcjonalne do wielkości plastrów DUROGESIC.Farmakokinetyka transdermalnego fentanylu nie zmienia się podczas wielokrotnej aplikacji.

Zależności farmakokinetyczno-farmakodynamiczne

Istnieje duża zmienność osobnicza farmakokinetyki fentanylu w odniesieniu do stężeń fentanylu,działania terapeutycznego i działań niepożądanych, oraz tolerancji na opioidy. Minimalne skutecznestężenie fentanylu zależy od nasilenia bólu i wcześniejszego stosowania opioidów. Zarówno

minimalne skuteczne stężenie i stężenie toksyczne zwiększają się wraz tolerancją. Dlatego też niemożna określić zakresu optymalnych stężeń fentanylu. Dostosowanie indywidualnej dawki fentanylumusi opierać się na odpowiedzi pacjenta i poziomie tolerancji. Należy pamiętać o opóźnieniu od 12 do24 godzin po przyklejeniu pierwszego plastra i po zwiększeniu dawki.

Szczególne grupy pacjentów

Osoby w podeszłym wieku

Dane pochodzące z badań fentanylu podawanego dożylnie wskazują, że pacjenci w podeszłym wiekumogą mieć zmniejszony klirens, wydłużony okres półtrwania i mogą bardziej reagować na lekniż młodsi pacjenci. W badaniu przeprowadzonym z produktem DUROGESIC zdrowe osobyw podeszłym wieku wykazały farmakokinetykę nieróżniącą się znacząco od zdrowych młodych osób,chociaż szczytowe stężenia w surowicy były zazwyczaj niższe a średnie wartości okresu półtrwaniabyły wydłużone do około 34 godzin. Pacjenci w podeszłym wieku powinni być uważnie obserwowanipod kątem wystąpienia objawów toksyczności fentanylu, a w razie konieczności należy u nichzmniejszyć dawkę leku (patrz punkt 4.4).

Zaburzenia czynności nerek

Oczekuje się, że wpływ zaburzeń czynności nerek na farmakokinetykę fentanylu jest ograniczony,gdyż wydalanie nerkowe niezmienionego fentanylu wynosi mniej niż 10% i nie ma czynnychmetabolitów wydalanych przez nerki. Jednakże należy zachować ostrożność, gdyż nie badano wpływuzaburzeń czynności nerek na farmakokinetykę fentanylu (patrz punkty 4.2 i 4.4).

Zaburzenia czynności wątroby

Pacjenci z zaburzeniami czynności wątroby powinni być obserwowani pod kątem objawówtoksyczności fentanylu i w razie konieczności należy zmniejszyć u nich stosowaną dawkę produktuDUROGESIC (patrz punkt 4.4). Dane od osób z marskością wątroby i symulowane dane od osób zróżnym nasileniem zaburzeń czynności wątroby leczonych transdermalnym fentanylem, wskazują namożliwość zwiększenia stężenia fentanylu, i zmniejszenia klirensu fentanylu w porównaniu z osobamiz prawidłową czynnością wątroby. Symulacje sugerują, że AUC w stanie stacjonarnym u pacjentów zchorobą wątroby stopnia B wg Child-Pugh (punktacja Child-Pugh = 8) może być o około 1,36 razywiększe w porównaniu z pacjentami z prawidłową czynnością wątroby (stopień A; punktacja Child-Pugh = 5,5). U pacjentów z chorobą wątroby stopnia C wg Child-Pugh (punktacja Child-Pugh = 12),wyniki wskazują, ze dochodzi do kumulacji stężenia fentanylu przy każdej aplikacji, skutkując u tychpacjentów około 3,72 razy większym AUC w stanie stacjonarnym.

Dzieci

Badano stężenia fentanylu u więcej niż 250 dzieci w wielu od 2 do 17 lat po zastosowaniu plastrówfentanylu w dawkach od 12 do 300 µg/h. Po dostosowaniu do masy ciała, klirens (l/h/kg) jest o około80% większy u dzieci w wieku od 2 do 5 lat i o 25% większy u dzieci w wieku od 6 do 10 latw porównaniu z dziećmi w wieku od 11 do 16 lat, u których klirens jest podobny jak u dorosłych.Odkrycia te wzięto pod uwagę podczas ustalania zaleceń dawkowania u dzieci (patrz punkty 4.2 i 4.4).

5.3 Przedkliniczne dane o bezpieczeństwie

Dane niekliniczne, wynikające z konwencjonalnych badań toksyczności po podaniu wielokrotnym,genotoksyczności, nie ujawniają szczególnego zagrożenia dla człowieka

Przeprowadzano standardowe badania toksycznego wpływu na reprodukcję i rozwój z zastosowaniemfentanylu podawanego parenteralnie. W badaniu u szczurów fentanyl nie wpływał na płodnośćsamców. Niektóre badania u samic szczurów wykazały zmniejszoną płodność i zwiększonąśmiertelność zarodków.

Działanie na zarodek wynikało z toksyczności matczynej a nie bezpośredniego działania substancji narozwijający się zarodek. Nie wykazano działania teratogennego w badaniach u dwóch gatunków

(szczury i króliki). W badaniu rozwoju płodowego i pourodzeniowego przeżywalność potomstwa byłaznamiennie zmniejszona w dawkach, które nieznacznie zmniejszały masę ciała matek. Ten efekt mógłwynikać ze zmienionej opieki matek lub bezpośredniego wpływu fentanylu na potomstwo. Niestwierdzono wpływu na rozwój fizyczny i zachowanie się potomstwa.

Fentanyl nie wykazywał działania mutagennego w badaniach in vivo prowadzonych na gryzoniachi bakteriach. Fentanyl indukował działanie mutagenne w warunkach in vitro w hodowlachkomórkowych ssaków, podobnie jak inne opioidowe leki przeciwbólowe. Ryzyko działaniamutagennego przy stosowaniu dawek terapeutycznych jest mało prawdopodobne, gdyż działania tewystępowały tylko przy dużych stężeniach.

Badanie rakotwórczości (codzienne wstrzyknięcia podskórne chlorowodorku fentanylu przez dwa lata u szczurów rasy Sprague Dawley) nie wykazało żadnego działania onkogennego.

6. DANE FARMACEUTYCZNE

6.1 Wykaz substancji pomocniczych

Poliakrylan Duro-Tak 87-4287, kopolimer tereftalanu polietylenu i octanu etylowinylu, tereftalanpolietylenu silikonowany, tusz drukarski barwy pomarańczowej, czerwonej, zielonej, niebieskiej, lubszarej odpowiednio dla mocy 12; 25; 50; 75 i 100 µg/h.

6.2 Niezgodności farmaceutyczne

W celu uniknięcia zmniejszenia właściwości przylepnych produktu DUROGESIC, nie należystosować żadnych kremów, oliwek, balsamów ani pudrów na powierzchni skóry, na której zostanieumieszczony plaster produktu.

6.3 Okres ważności

2 lata

6.4 Specjalne środki ostrożności podczas przechowywania

Produkt powinien być przechowywany w zamkniętych torebkach w oryginalnym opakowaniu, w miejscu niewidocznym i niedostępnym dla dzieci.

Przechowywać w oryginalnym opakowaniu bez specjalnych wymagań.

6.5 Rodzaj i zawartość opakowania

W tekturowym pudełku znajduje się 5 plastrów w torebkach.

Plastry pakowane oddzielnie w termozgrzewalne torebki składające się z filmu akrylonitrylowego,tereftalanu polietylenu (PET), polietylenu o niskiej gęstości z folią aluminiową oraz środka klejącego(Adcode 548) w tekturowym pudełku.

6.6 Specjalne środki ostrożności dotyczące usuwania i przygotowania produktu leczniczego

do stosowania

Instrukcje dotyczące usuwania:

Zużyty plaster powinien zostać złożony na pół, tak, aby jego klejące części nie były dostępne,a następnie odpowiednio usunięty. Wszelkie niewykorzystane resztki produktu leczniczego lub jegoodpady należy usunąć zgodnie z lokalnymi przepisami.

7. PODMIOT ODPOWIEDZIALNY POSIADAJĄCY POZWOLENIE NA

DOPUSZCZENIE DO OBROTU

Janssen-Cilag International NVTurnhoutseweg 30

B-2340 Beerse Belgia

8. NUMER(-Y) POZWOLENIA(Ń) NA DOPUSZCZENIE DO OBROTU

12 g/ml: 1294925 g/ml: 765450 g/ml: 765575 g/ml: 7656100 g/ml: 7657

9. DATA WYDANIA PIERWSZEGO POZWOLENIA NA DOPUSZCZENIE DO

OBROTU / DATA PRZEDŁUŻENIA POZWOLENIA

Data wydania pierwszego pozwolenia na dopuszczenie do obrotu:25 g/ml; 50 g/ml; 75 g/ml; 100 g/ml: 27 kwietnia 199812 g/ml: 04 czerwca 2007

Data ostatniego przedłużenia pozwolenia:25 g/ml; 50 g/ml; 75 g/ml; 100 g/ml: 24 kwietnia 201512 g/ml: 13 czerwca 2012

10. DATA ZATWIERDZENIA LUB CZĘŚCIOWEJ ZMIANY TEKSTU

CHARAKTERYSTYKI PRODUKTU LECZNICZEGO

22.09.2016