CHARAKTERYSTYKA PRODUKTU LECZNICZEGO
1. NAZWA PRODUKTU LECZNICZEGO
Fentanyl Actavis, 25 mikrogramów na godzinę, system transdermalny, plasterFentanyl Actavis, 50 mikrogramów na godzinę, system transdermalny, plasterFentanyl Actavis, 75 mikrogramów na godzinę, system transdermalny, plasterFentanyl Actavis, 100 mikrogramów na godzinę, system transdermalny, plaster
2. SKŁAD JAKOŚCIOWY I ILOŚCIOWY
Fentanyl Actavis, 25 mikrogramów na godzinę, system transdermalny, plasterKażdy system transdermalny, plaster uwalnia 25 mikrogramów fentanylu na godzinę. Każdy systemtransdermalny, plaster o powierzchni 7,5 cm2 zawiera 4,125 mg fentanylu.
Fentanyl Actavis, 50 mikrogramów na godzinę, system transdermalny, plasterKażdy system transdermalny, plaster uwalnia 50 mikrogramów fentanylu na godzinę. Każdy systemtransdermalny, plaster o powierzchni 15 cm2 zawiera 8,25 mg fentanylu.
Fentanyl Actavis, 75 mikrogramów na godzinę, system transdermalny, plasterKażdy system transdermalny, plaster uwalnia 75 mikrogramów fentanylu na godzinę. Każdy systemtransdermalny, plaster o powierzchni 22,5 cm2 zawiera 12,375 mg fentanylu.
Fentanyl Actavis, 100 mikrogramów na godzinę, system transdermalny, plasterKażdy system transdermalny, plaster uwalnia 100 mikrogramów fentanylu na godzinę. Każdy systemtransdermalny, plaster o powierzchni 30 cm2 zawiera 16,5 mg fentanylu.
Pełny wykaz substancji pomocniczych, patrz punkt 6.1.
3. POSTAĆ FARMACEUTYCZNA
System transdermalny, plaster
Przezroczysty i bezbarwny plaster z niebieskim nadrukiem na folii zewnętrznej: odpowiednio„fentanyl 25 µg/h”, „fentanyl 50 µg/h”, „fentanyl 75 µg/h” lub „fentanyl 100 µg/h”.
4. SZCZEGÓŁOWE DANE KLINICZNE
4.1 Wskazania do stosowania
Dorośli:
Produkt leczniczy jest wskazany w leczeniu ciężkiego przewlekłego bólu wymagającego ciągłegodługoterminowego podawania leków opioidowych.
Dzieci:
Długoterminowe leczenie ciężkiego przewlekłego bólu u dzieci w wieku od 2 lat otrzymujących lekiopioidowe.
4.2 Dawkowanie i sposób podawania
Dawkowanie
Dawkowanie produktu Fentanyl Actavis, powinno być indywidualne dla każdego pacjenta, oparte na
1
ocenie stanu pacjenta oraz podlegać regularnej weryfikacji. Należy stosować najmniejszą skutecznądawkę. Systemy transdermalne zapewniają dostarczanie odpowiednio 25; 50; 75 i 100 μg/h fentanyludo krążenia ogólnego, co odpowiada dawce około 0,6; 1,2; 1,8 i 2,4 mg fentanylu na dobę.
Wybór dawki początkowej
Wybór dawki początkowej produktu Fentanyl Actavis powinien opierać się na dotychczasowymstosowaniu opioidów. Zaleca się by produkt Fentanyl Actavis stosować u pacjentów wykazującychtolerancję na opioidy oraz brać pod uwagę obecny stan ogólny i medyczny pacjenta, w tym masę ciała,wiek i stopień osłabienia oraz tolerancji na opioidy.
Dorośli
Pacjenci otrzymujący wcześniej opioidy
W celu zamiany doustnie lub parenteralnie stosowanych opioidów na produkt Fentanyl Actavis należyzastosować procedurę Przeliczanie potencjału analgetycznego przedstawioną poniżej. Dawkowaniemoże być następnie zwiększane lub zmniejszane w razie potrzeby o 12 μg/h lub 25 μg/h, aby osiągnąćnajmniejszą skuteczną dawkę produktu Fentanyl Actavis, zależną od odpowiedzi klinicznej idodatkowego zapotrzebowania na leki przeciwbólowe.
Pacjenci wcześniej nieprzyjmujący opioidów
Zasadniczo nie zaleca się podawania transdermalnie opioidów pacjentom którzy wcześniej ich nieprzyjmowali. Należy rozważyć inne sposoby podania (doustnie, parenteralnie). Aby uniknąćprzedawkowania zaleca się, aby u tych pacjentów zastosować najpierw małe dawki opioidów onatychmiastowym uwalnianiu (np.: morfina, hydromorfon, oksykodon, tramadol i kodeina) w celuosiągnięcia dawki ekwianalgetycznej odpowiadającej uwalnianiu 12 μg/h lub 25 μg/h fentanylu wsystemie transdermalnym. Pacjenci wówczas mogą być przestawieni na produkt Fentanyl Actavis.Plastry uwalniające 12 μg/h dostępne i należy je stosować przy rozpoczynaniu dawkowania.
W sytuacji, gdy nie jest możliwe podawanie opioidów doustnie a fentanyl podawany przez systemtransdermalny pozostaje jedyną opcją terapeutyczną u pacjentów wcześniej nieprzyjmującychopioidów, należy rozważyć najmniejszą dawkę początkową (tj. 12 μg/h). W tych okolicznościachpacjent musi być dokładnie obserwowany. Ryzyko wystąpienia ciężkiej zagrażającej życiu depresjioddechowej występuje nawet podczas stosowania najmniejszej dawki fentanylu podawanego wsystemie transdermalnym podczas rozpoczynania leczenia u pacjentów wcześniej nieprzyjmującychopioidów (patrz punkty 4.4 i 4.9).
Przeliczanie potencjału analgetycznego
U pacjentów aktualnie przyjmujących opioidy dawka początkowa produktu Fentanyl Actavis powinnaopierać się na dawce dobowej wcześniej przyjmowanego opioidu. Aby obliczyć właściwą dawkępoczątkową należy postępować następująco:
1. Obliczyć 24-godzinną dawkę (mg/dobę) aktualnie przyjmowanego opioidu.
2. Zamienić uzyskaną dawkę na równoważną przeciwbólowo (ekwianalgetyczną) dawkę doustnąmorfiny wykorzystując mnożniki z Tabeli 1 dla odpowiedniej drogi podania.
3. W celu przeliczenia dobowego zapotrzebowania na morfinę na równoważną dawkę produktuFentanyl Actavis należy użyć Tabeli 2 lub Tabeli 3 w następujący sposób:
a. Tabela 2 jest dla pacjentów dorosłych, u których istnieje potrzeba zmiany opioidu lub schematu podawania lub u pacjentów mniej stabilnych klinicznie (przelicznik zamiany doustnej morfiny na fentanyl w systemie transdermalnym wynosi około 150:1).
b. Tabela 3 jest dla pacjentów dorosłych, którzy otrzymują opioidy w stabilnym i dobrze tolerowanym schemacie (przelicznik zamiany doustnej morfiny na fentanyl w systemie transdermalnym wynosi około 100:1).
2
Tabela 1: Przeliczanie potencjału analgetycznego Przeliczniki dawki dobowej wcześniejstosowanych opioidów na równoważną dobową doustną dawkę morfiny
(mg/dobę wcześniejszy opioid x mnożnik = równoważna dobowa doustna dawka morfiny) Wcześniejszy opioid Droga podania Mnożnik
doustna 1a
morfina
parenteralna 3
buprenorfina
podjęzykowa 75
parenteralna 100
kodeina
doustna 0.15
parenteralna 0.23b
diamorfina
doustna 0.5
parenteralna 6b
fentanyl
doustna -
parenteralna 300
hydromorfon
ketobemidon
leworfanol
doustna 4
parenteralna 20b
doustna 1
parenteralna 3
doustna 7.5
parenteralna 15b
metadon
doustna 1.5
parenteralna 3b
oksykodon
doustna 1.5
parenteralna 3
oksymorfon
doodbytnicza 3
parenteralna 30b
petydyna
doustna -
parenteralna 0.4b
doustna 0.4
tapentadol
parenteralna - doustna 0.25
tramadol
parenteralna 0.3
a Wskaźnik siły działania morfiny podawanej doustnie i domięśniowo, został ustalony w oparciu odoświadczenie kliniczne u pacjentów z bólem przewlekłym.
b W oparciu o badania, w których pojedyncza, podawana domięśniowo dawka każdego zwymienionych leków była porównywana z morfiną w celu określenia względnej siły działania.Podane dawki doustne to te, które zalecane przy zamianie drogi podania z parenteralnej na doustną.
Referencje: Na podstawie 1) Foley KM. The treatment of cancer pain. NEJM 1985; 313 (2): 84-95 and2) McPherson ML. Introduction to opioid conversion calculations. In: Demystifying OpioidConversion Calculations: A Guide for Effective Dosing. Bethesda, MD: American Society ofHealth-System Pharmacists; 2010:1-15.
Tabela 2: Zalecana dawka początkowa przezskórnie uwalnianego fentanylu ustalona na podstawie
dobowej dawki doustnie podawanej morfiny (dla pacjentów dorosłych, u których istnieje potrzebazmiany opioidu lub schematu podawania lub u pacjentów mniej stabilnych klinicznie: przelicznikzamiany doustnej morfiny na fentanyl w systemie transdermalnym wynosi około 150:1)1.
Dobowa dawka morfiny podawanej
doustnie (mg/dobę)
Przezskórnie uwalniana dawka fentanylu
(μg/h)
<90 12 90-134 25135-224 50
3
Dobowa dawka morfiny podawanej
doustnie (mg/dobę)
Przezskórnie uwalniana dawka fentanylu
(μg/h)
225-314 75315-404 100405-494 125495-584 150585-674 175675-764 200765-854 225855-944 250
945-1034 2751035-1124 300
1 W badaniach klinicznych przedstawione zakresy dawek doustnie podawanej morfiny stanowiłypodstawę do przeliczenia na odpowiednie dawki fentanylu w systemie transdermalnym.
Tabela 3: Zalecana dawka początkowa przezskórnie uwalnianego fentanylu ustalona na podstawie
dobowej dawki doustnie podawanej morfiny (dla pacjentów ze zrównoważoną i dobrze tolerowanąterapią opioidami: przelicznik zamiany doustnej morfiny na fentanyl w systemie transdermalnymwynosi około 100:1))
Dobowa dawka morfiny podawanej Przezskórnie uwalniana dawka fentanylu
doustnie (mg/dobę) (μg/h)
≤44 12 45-89 25 90-149 50150-209 75210-269 100270-329 125330-389 150390-449 175450-509 200510-569 225570-629 250630-689 275690-749 300
Wstępna ocena działania przeciwbólowego produktu Fentanyl Actavis nie powinna byćprzeprowadzana przed upływem 24 godzin od zastosowania pierwszego plastra, ze względu nastopniowe zwiększanie się stężenia fentanylu w surowicy krwi, które dokonuje się w tym czasie.Poprzednie leczenie przeciwbólowe należy stopniowo wycofywać od momentu pierwszegozastosowania plastra, do momentu uzyskania skutecznego działania przeciwbólowego produktuleczniczego Fentanyl Actavis.
Dobór dawki i leczenie podtrzymujące
Plaster produktu leczniczego Fentanyl Actavis należy zmieniać co 72 godziny.
Dawkę należy dobierać indywidualnie dla każdego pacjenta na podstawie średniej dobowej dawkistosowanych dodatkowo leków przeciwbólowych i prowadzone do uzyskania równowagi międzyskutecznością przeciwbólową a tolerancją. Dostosowanie dawki powinno polegać na jej zwiększeniu o12 μg/h lub 25 μg/h, chociaż zawsze należy brać pod uwagę nasilenie dolegliwości u pacjenta orazkonieczność zastosowania dodatkowych dawek środków przeciwbólowych (morfina podawanadoustnie w dawkach 45 mg/dobę lub 90 mg/dobę odpowiada w przybliżeniu dawkom 12 μg/h lub 25μg/h produktu Fentanyl Actavis). Po zwiększeniu dawki równoważny poziom analgetyczny na nowejdawce pacjent może osiągnąć nawet po 6 dniach. Dlatego po zwiększeniu dawki pacjenci powinnistosować większą dawkę przez 2 okresy 72- godzinne przed jakąkolwiek kolejną zmianą dawki.
4
W przypadku konieczności zastosowania dawki większej niż 100 μg/h można zastosować więcej niżjeden plaster Fentanyl Actavis. Pacjenci mogą wymagać okresowo dodatkowych dawek krótkodziałającego leku przeciwbólowego w celu opanowania „bólu przebijającego”. W przypadku, gdydawka produktu leczniczego Fentanyl Actavis przekracza dawkę 300 μg/h, należy wziąć pod uwagęmożliwość zastosowania dodatkowej lub alternatywnej metody podawania opioidów.
Jeśli po stosowaniu pierwszego plastra działanie przeciwbólowe jest niewystarczające, plaster możebyć zmieniony po 48 godzinach na plaster o tej samej mocy lub dawka może być zwiększona po 72godzinach.
Jeśli zaistnieje potrzeba zmiany plastra (np. plaster odklei się) przed upłynięciem 72 godzin, plastermoże być zmieniony na plaster o tej samej mocy i przyklejony w innym miejscu ciała.Może to skutkować zwiększeniem stężenia fentanylu w surowicy (patrz punkt 5.2) a pacjenta należydokładnie obserwować.
Przerwanie stosowania produktu Fentanyl Actavis
Jeśli konieczne jest przerwanie stosowania produktu leczniczego Fentanyl Actavis, jego zastąpienieinnymi opioidami należy rozpocząć od małej dawki i stopniowo zwiększać. Jest to spowodowanestopniowym zmniejszeniem się stężenia fentanylu po usunięciu plastra . Zmniejszenie stężeniafentanylu w surowicy o 50% może trwać 20 godzin lub więcej. Ogólnie przyjętą zasadą postępowaniajest stopniowe zmniejszanie dawki opioidów w celu uniknięcia objawów z odstawienia (patrz punkt
4.8.).
U niektórych pacjentów możliwe jest wystąpienie objawów po odstawieniu opioidów w następstwiezmiany na inne leczenie lub dostosowania dawki.
Nie należy wykorzystywać danych zawartych w Tabelach 1, 2 i 3 w celu zamiany fentanylu wsystemie transdermalnym na inny produkt leczniczy, by uniknąć wyznaczenia nieprawidłowej dawkianalgetycznej i możliwego przedawkowania.
Szczególne grupy pacjentów
Pacjenci w podeszłym wieku
Pacjentów w podeszłym wieku należy dokładnie obserwować a dawkę indywidualnie dobierać napodstawie stanu pacjenta (patrz punkty 4.4 i 5.2).
U pacjentów w podeszłym wieku, którzy wcześniej nie przyjmowali opioidów należy rozważyć czykorzyści przeważają nad ryzykiem. W takiej sytuacji, jako dawkę początkową można zastosowaćtylko fentanyl w systemie transdermalnym w dawce 12 μg/h.
Zaburzenia czynności nerek i wątroby
Pacjentów z zaburzeniami czynności nerek lub wątroby należy dokładnie obserwować a dawkęindywidualnie dobierać na podstawie stanu pacjenta (patrz punkty 4.4 i 5.2).
U pacjentów, którzy wcześniej nie przyjmowali opioidów z zaburzeniami czynności nerek lubwątroby należy rozważyć czy korzyści przeważają nad ryzykiem. W takiej sytuacji, jako dawkępoczątkową można zastosować tylko fentanyl w systemie transdermalnym w dawce 12 μg/h.
Dzieci i młodzież
Młodzież w wieku 16 lat i powyżej: Stosować dawkowanie jak u dorosłych.
Dzieci i młodzież w wieku od 2 do 16 lat:
Fentanyl Actavis należy podawać tylko tolerującym opioidy pacjentom w wieku od 2 do 16 lat, którzyotrzymują już równoważnik co najmniej 30 mg doustnej morfiny na dobę. W celu zmiany zpodawanych doustnie lub parenteralnie opioidów na Fentanyl Actavis należy zapoznać się z zasadami
5
zamiany dawek ekwianalgetycznych leków (Tabela 1) oraz zalecanymi dawkami produktu FentanylActavis ustalonymi w oparciu o dobową dawkę morfiny w postaci doustnej (Tabela 4).
Tabela 4: Zalecana u dzieci i młodzieży1 dawka przezskórnego fentanylu ustalona na podstawie dobowejdawki doustnie podawanej morfiny2.
Dobowa dawka morfiny podawanej Przezskórnie uwalniana dawka fentanylu
doustnie (mg/dobę) (μg/h)
30-44 1245-134 25
1 Zamiana na fentanyl w systemie transdermalnym w dawkach większych niż 25 μg/h następuje w takisam sposób u dzieci jak u osób dorosłych (patrz Tabela 2).
2 W badaniach klinicznych przedstawione zakresy dawek doustnie podawanej morfiny stanowiłypodstawę do przeliczenia na odpowiednie dawki fentanylu w systemie transdermalnym.
W dwóch badaniach dotyczących dzieci, dawka fentanylu w postaci systemu transdermalnego, plastrazostała wyliczona ostrożnie: 30 mg do 44 mg doustnej morfiny na dobę (lub odpowiadająca jej dawkainnego opioidu) odpowiada jednemu plastrowi z fentanylem o szybkości uwalniania 12 μg/ h. Należyzauważyć, że ww. schemat ma zastosowanie wyłącznie w przypadku zamiany leczenia z doustnejmorfiny (lub jej ekwiwalentem) na leczenie fentanylem w postaci systemu transdermalnego, plastra.Schematu tego nie można zaś stosować do zamiany fentanylu w systemie transdermalnym na inneopioidy ze względu na możliwość przedawkowania.
Działanie przeciwbólowe pierwszej dawki fentanylu w postaci systemu transdermalnego, plastra niebędzie optymalne przez pierwsze 24 godziny. Dlatego też podczas pierwszych 12 godzin po zmianiena Fentanyl Actavis pacjent powinien otrzymać poprzednio stosowaną dawkę leku przeciwbólowego.W czasie kolejnych 12 godzin dawkę leków przeciwbólowych należy ustalać w zależności od potrzebklinicznych.
Zaleca się, aby przez co najmniej 48 godzin po rozpoczęciu leczenia produktem leczniczymFentanyl Actavis lub po zwiększeniu dawki, dziecko było monitorowane pod kątem wystąpieniadziałań niepożądanych, które mogą obejmować hipowentylację (patrz punkt 4.4).
Produktu Fentanyl Actavis nie należy stosować u dzieci w wieku poniżej 2 lat, gdyż nie określonobezpieczeństwa stosowania ani skuteczności.
Zwiększanie dawki i leczenie podtrzymujące u dzieci
Plastry Fentanyl Actavis należy zmieniać co 72 godziny. Dawkę dostosować indywidualnie doosiągnięcia równowagi między skutecznością przeciwbólową a tolerancją. Zwiększanie dawki niemoże być dokonywane częściej, niż co 72 godziny. Jeśli działanie przeciwbólowe produktuleczniczego Fentanyl Actavis jest niewystarczające, należy podać uzupełniająco morfinę lub innykrótko działający lek opioidowy. Zależnie od potrzeby zastosowania dodatkowego lekuprzeciwbólowego i od nasilenia bólu u dziecka, można podjąć decyzję o zastosowaniu większejdawki. W celu dostosowania dawki należy zwiększać stopniowo o 12 μg/h.
Sposób podawania
Fentanyl Actavis jest podawany przezskórnie.
Produkt leczniczy Fentanyl Actavis należy nakładać na płaską powierzchnię klatki piersiowej lubgórną część ramion na niepodrażnioną i nienapromienioną skórę.
U małych dzieci preferowanym miejscem naklejenia plastra jest górna część pleców, aby zmniejszyćryzyko odklejenia plastra przez dziecko.
Należy wybrać nieowłosioną powierzchnię skóry. Jeżeli nie jest to możliwe, włosy w miejscunałożenia należy usunąć (nie golić). Jeżeli miejsce naklejenia Fentanyl Actavis wymaga oczyszczeniaprzed nałożeniem plastra, należy użyć do tego celu wody. Nie należy stosować mydeł, olejków,
6
balsamów lub innych środków mogących powodować podrażnienie skóry lub zmianę jej właściwości.Skórę należy dokładnie osuszyć przed zastosowaniem plastra.
Plastrów, które przecięte, podzielone lub uszkodzone w jakikolwiek sposób, nie należy stosować.
Produkt leczniczy Fentanyl Actavis należy nakleić niezwłocznie po wyjęciu z zamkniętegoopakowania. Plaster należy wyjąć z saszetki ochronnej przez karbowane wycięcie (które znajduje sięblisko wierzchołka strzałki na etykiecie opakowania) a następnie należy ostrożnie rozerwać materiałopakowania. Jeśli do otwierania opakowania używa się nożyczek, to należy stosować je bliskokrawędzi zewnętrznej, tak aby nie uszkodzić plastra znajdującego się w środku.
Plaster jest zabezpieczony warstwą ochronną. Należy zgiąć plaster w połowie i usunąć obie połowywarstwy ochronnej. Należy unikać dotykania klejącej strony plastra. Przykleić plaster na skórę,stosując lekki ucisk dłonią przez około 30 sekund. Należy upewnić się, czy plaster przylegacałkowicie, szczególnie na obrzeżach.Następnie należy umyć ręce czystą wodą.
Plaster Fentanyl Actavis może być noszony na skórze przez 72 godziny bez przerwy. Nowy plaster, pousunięciu poprzedniego plastra, należy nakleić w innym miejscu na skórze. Przed naklejeniem nowegoplastra na samą powierzchnię skóry powinno upłynąć kilka dni.
Ponieważ plaster jest chroniony przez wodoodporną folię zewnętrzną, może być również noszonypodczas mycia pod prysznicem.
Czasami może być konieczne dodatkowe przymocowanie plastra.
Jeśli po usunięciu plastra pozostaną na skórze ślady, można je zmyć dużą ilością mydła i wody. Nienależy stosować alkoholu ani innych rozpuszczalników, ponieważ ze względu na działanie plastramogą one przenikać przez skórę.
4.3 Przeciwwskazania
Nadwrażliwość na substancję czynną lub na którąkolwiek substancję pomocniczą wymienioną wpunkcie 6.1.
Ostry lub pooperacyjny ból, ze względu na brak możliwości dostosowania dawki w krótkim czasieoraz związanego z tym ryzyka wystąpienia ciężkich i zagrażających życiu zaburzeń oddechowych.
Ciężka depresja oddechowa.
4.4 Specjalne ostrzeżenia i środki ostrożności dotyczące stosowania
PACJENTÓW, U KTÓRYCH WYSTĄPIŁY CIĘŻKIE DZIAŁANIA NIEPOŻĄDANE, NALEŻYMONITOROWAĆ PRZEZ CO NAJMNIEJ 24 GODZINY PO ODSTAWIENIU PRODUKTUFENTANYL ACTAVIS LUB DŁUŻEJ, JEŚLI WYMAGAJĄ TEGO OBJAWY KLINICZNE,PONIEWAŻ STĘŻENIA FENTANYLU W OSOCZU MALEJĄ STOPNIOWO I ULEGAJĄZMNIEJSZENIU O OKOŁO 50% W CIĄGU 20 DO 27 GODZIN.
Należy poinstruować pacjentów i ich opiekunów, że produkt Fentanyl Actavis zawiera substancjęczynną w ilości zagrażającej życiu, w szczególności, dzieci. Dlatego wszystkie plastry należyprzechowywać w miejscu niewidocznym i niedostępnym dla dzieci (zarówno przed jak i po użyciu).
Brak tolerancji u pacjentów nieprzyjmujących wcześniej opioidów.
W bardzo rzadkich przypadkach zastosowanie fentanylu w systemie transdermalnym, jako inicjującejterapii opioidami u pacjentów nieprzyjmujących wcześniej opioidów, w szczególności u pacjentów zbólem nienowotworowym, wiązało się z wystąpieniem znaczącej klinicznie depresji oddechowej i(lub) zgonu. Ryzyko ciężkiej lub zagrażającej życiu hipowentylacji występuje nawet w przypadkustosowania najniższych dawek produktu leczniczego Fentanyl Actavis podczas rozpoczynanialeczenia u pacjentów, którzy dotychczas nie przyjmowali opioidów, w szczególności u pacjentów w
7
podeszłym wieku, lub z zaburzeniami czynności wątroby lub nerek. Rozwój tolerancji jest osobniczozmienny. Zaleca się, aby produkt Fentanyl Actavis był stosowany u pacjentów, którzy wykazalitolerancję na opioidy (patrz punkt 4.2).
Depresja oddechowa
Produkt leczniczy Fentanyl Actavis może powodować u niektórych pacjentów depresję oddechową idlatego muszą oni być obserwowani. Depresja oddechowa może utrzymywać się po usunięciu plastra.Prawdopodobieństwo wystąpienia depresji oddechowej zwiększa się wraz ze zwiększaniem dawkifentanylu w systemie transdermalnym (patrz punkt 4.9). Substancje działające na ośrodkowy układnerwowy (OUN) mogą pogłębiać depresję oddechową (patrz punkt 4.5).
Przewlekłe choroby płuc
U pacjentów z przewlekłą obturacyjną chorobą płuc lub innymi chorobami płuc, leczenie produktemleczniczym Fentanyl Actavis może spowodować cięższe działania niepożądane. U tych pacjentówopioidy mogą zmniejszać częstość oddechów i zwiększać opór w drogach oddechowych.
Uzależnienie i ryzyko nadużywania
W wyniku wielokrotnego stosowania leku może dojść do rozwoju tolerancji i uzależnieniapsychicznego i fizycznego.
Fentanyl może być nadużywany, podobnie jak w przypadku innych agonistów receptorówopioidowych. Nadużywanie lub celowe niewłaściwe stosowanie produktu Fentanyl Actavis możeskutkować przedawkowaniem i (lub) śmiercią. Pacjenci z uzależnieniem od leków lub nadużywającyalkoholu w wywiadzie bardziej narażeni na rozwój uzależnienia i nadużywanie opioidów. Pacjencize zwiększonym ryzykiem nadużywania opioidów mogą być wciąż odpowiednio leczeni opioidami wpostaciach o zmodyfikowanym uwalnianiu, jednak będą wymagali monitorowania pod kątemwystąpienia oznak niewłaściwego stosowania, nadużywania lub uzależnienia.
Stany dotyczące ośrodkowego układu nerwowego w tym zwiększone ciśnienie śródczaszkowe
Należy zachować ostrożność podczas stosowania produktu leczniczego Fentanyl Actavis u osóbszczególnie wrażliwych na skutki retencji dwutlenku węgla w obrębie jamy czaszki, tak jak u osób zobjawami podwyższonego ciśnienia śródczaszkowego, zaburzeniami świadomości lub śpiączką.Fentanyl Actavis należy stosować z ostrożnością u pacjentów z guzami mózgu.
Choroby serca
Fentanyl może powodować bradykardię i dlatego należy stosować z ostrożnością u pacjentów zbradyarytmią.
Niedociśnienie
Opioidy mogą powodować niskie ciśnienie tętnicze krwi, zwłaszcza u pacjentów z hipowolemią.Istniejące objawowe niedociśnienie i (lub) hipowolemię należy wyrównać przed rozpoczęciemleczenia fentanylem w postaci systemu transdermalnego, plastra .
Zaburzenia czynności wątroby
Fentanyl jest metabolizowany w wątrobie do nieaktywnych metabolitów, dlatego u pacjentów zzaburzeniami czynności wątroby eliminacja leku może być opóźniona. Jeśli pacjenci z zaburzeniamiczynności wątroby stosują produkt leczniczy Fentanyl Actavis, należy poddać wnikliwej obserwacji,czy nie występują u nich objawy toksyczności i w razie konieczności należy im zmniejszyć dawkęleku (patrz punkt 5.2).
Zaburzenia czynności nerek
Chociaż nie spodziewa się, by zaburzenia czynności nerek wpływały na wydalanie fentanylu wstopniu istotnym klinicznie, należy zachować ostrożność, gdyż nie badano właściwości farmakokinetycznych fentanylu w tej grupie pacjentów (patrz punkt 5.2). W przypadku stosowaniaproduktu leczniczego Fentanyl Actavis u pacjentów z zaburzeniami czynności nerek, należy uważnieobserwować, czy nie występują u nich objawy toksyczności i w razie konieczności należy zmniejszyćim dawkę leku. U pacjentów wcześniej nieleczonych opioidami z zaburzeniami czynności nerek
8
występują dodatkowe ograniczenia (patrz punkt 4.2).
Pacjenci z gorączką i (lub) narażeni na zewnętrzne źródła ciepła
Stężenie fentanylu w surowicy może wzrosnąć, jeżeli temperatura ciała wzrasta (patrz punkt 5.2).Pacjenci, u których wystąpi gorączka, należy poddać obserwacji, czy nie występują u nich działanianiepożądane związane ze stosowaniem opioidów i jeśli to konieczne dawkę produktu leczniczegoFentanyl Actavis należy dostosować. Istnieje możliwość, że wystąpi zależne od temperaturyprzyśpieszenie uwalniania fentanylu z plastra, co może spowodować przedawkowanie i śmierć.
Należy ostrzec wszystkich pacjentów, aby unikali ekspozycji miejsca przyklejenia plastra nabezpośrednie zewnętrzne źródło ciepła, tj. poduszki rozgrzewające, koce elektryczne, podgrzewanełóżka wodne, lampy rozgrzewające lub opalające, opalanie, termofory, sauny i kąpiele w wannie zciepłym hydromasażem.
Zespół serotoninowy
Zaleca się zachowanie ostrożności, gdy produkt leczniczy Fentanyl Actavis jest stosowanyjednocześnie z lekami wpływającymi na przekaźnictwo serotoninergiczne.
Może rozwinąć się potencjalnie zagrażający życiu zespół serotoninowy podczas jednoczesnegostosowania leków serotoninergicznych, takich jak inhibitory zwrotnego wychwytu serotoniny (SSRI),inhibitory zwrotnego wychwytu serotoniny i noradrenaliny (SNRI) oraz leków, które zaburzająmetabolizm serotoniny [w tym inhibitory monoaminooksydazy (IMAO)]. Może to wystąpić podczasstosowania zalecanych dawek.
Zespół serotoninowy może obejmować zmiany stanu psychicznego (np. pobudzenie, omamy,śpiączkę), niestabilność układu autonomicznego (np. tachykardię, wahania ciśnienia tętniczego,hipertermię), zaburzenia nerwowomięśniowe (np. hiperrefleksja, zaburzenia koordynacji, sztywność),i (lub) objawy żołądkowo-jelitowe (np. nudności, wymioty, biegunka).
Należy przerwać stosowanie produktu leczniczego Fentanyl Actavis w razie podejrzenia wystąpieniazespołu serotoninowego.
Interakcje z innymi produktami leczniczymi
Inhibitory CYP3A4
Jednoczesne stosowanie produktu leczniczego Fentanyl Actavis z inhibitorami cytochromu P450 3A4(CYP3A4) może spowodować wzrost stężenia fentanylu w osoczu, co może nasilić lub przedłużyćzarówno działanie terapeutyczne jak i działania niepożądane, w tym ciężką depresję oddechową.Dlatego nie zaleca się jednoczesnego stosowania produktu Fentanyl Actavis z inhibitorami CYP3A4,chyba że korzyści przeważają nad zwiększonym ryzykiem wystąpienia działań niepożądanych.Zasadniczo, pacjent powinien odczekać 2 dni od przerwania leczenia inhibitorem CYP3A4 dozastosowania pierwszego plastra Fentanyl Actavis. Jednakże, utrzymywanie się inhibicji jest zmiennei czas ten powinien być dłuższy dla niektórych inhibitorów CYP3A4 z długim okresem eliminacjitakich jak amiodaron, lub zależnych od czasu inhibitorów takich jak erytromycyna, idelalisyb,nikardypina i rytonawir. Dlatego przed zastosowaniem pierwszego plastra Fentanyl Actavis należysprawdzić okres półtrwania i czas trwania inhibicji substancji czynnej w informacji o produkcieinhibitora CYP3A4. U pacjenta leczonego produktem Fentanyl Actavis należy odczekać, co najmniej1 tydzień od usunięcia ostatniego plastra zanim rozpocznie się leczenie inhibitorem CYP3A4. Jeśli niemożna uniknąć jednoczesnego stosowania produktu Fentanyl Actavis z inhibitorem CYP3A4 zalecasię uważną obserwację objawów podmiotowych i przedmiotowych nasilonego lub wydłużonegodziałania terapeutycznego i działań niepożądanych fentanylu (w szczególności depresji oddechowej) iw razie konieczności należy zmniejszyć dawkę lub przerwać stosowanie produktu Fentanyl Actavis(patrz punkt 4.5).
9
Przypadkowe narażenie na działanie fentanylu z powodu przeniesienia plastra
Przypadkowe przeniesienie plastra z fentanylem na skórę innej osoby (zwłaszcza dziecka), takżepodczas dzielenia łóżka lub bliskiego kontaktu fizycznego z osobą noszącą plaster, może doprowadzićdo przedawkowania opioidów przez osobę nienoszącą plastra. Należy poinformować pacjentów, żejeśli dojdzie do przypadkowego przeniesienia plastra, należy go natychmiast usunąć ze skóry osoby,na którą został przeniesiony (patrz punkt 4.9).
Pacjenci w podeszłym wieku
Dane z badań dotyczących dożylnego podawania fentanylu sugerują, że pacjenci w podeszłym wiekumogą mieć zmniejszony klirens leku i wydłużony okres półtrwania oraz mogą być bardziej wrażliwina działanie substancji czynnej niż młodsi pacjenci. Jeżeli pacjenci w podeszłym wieku stosująprodukt Fentanyl Actavis, powinni być poddani wnikliwej obserwacji pod kątem wystąpieniaobjawów toksyczności i w razie konieczności dawkę leku należy u nich zmniejszyć (patrz punkt 5.2).
Przewód pokarmowy
Opioidy zwiększają napięcie i zmniejszają skurcze propulsywne mięśni gładkich w przewodzieżołądkowo-jelitowym. Wynikające z tego wydłużenie czasu trawienia pokarmu może odpowiadać zapowstawanie zaparć po zastosowaniu fentanylu. Pacjentom należy doradzić podjęcie działańzapobiegających zaparciom oraz powinno rozważyć się profilaktyczne stosowanie środkówprzeczyszczających. Wyjątkową ostrożność należy zachować u pacjentów z przewlekłymi zaparciami.W przypadku wystąpienia lub podejrzenia porażennej niedrożności jelit należy zaprzestać stosowaniaproduktu leczniczego Fentanyl Actavis.
Pacjenci z myasthenia gravis
Mogą wystąpić drgawki niepadaczkowe (mio)kloniczne. Należy zachować ostrożność podczasleczenia pacjentów z myasthenia gravis.
Jednoczesne stosowanie z opioidami o mieszanym, agonistyczno-antagonistycznym mechanizmie
działania
Należy unikać jednoczesnego stosowania z buprenorfiną, nalbufiną i pentazocyną (patrz punkt 4.5).
Rezonans magnetyczny
Fentanyl w postaci systemu transdermalnego, plaster zawiera metal. Przed wykonaniem rezonansumagnetycznego należy usunąć plaster, ponieważ może on się nagrzać podczas badania i spowodowaćoparzenia skórne w miejscu aplikacji.
Stosowanie u dzieci
Nie należy stosować produktu Fentanyl Actavis u dzieci, u których nie stosowano wcześniej opioidów(patrz punkt 4.2). Ryzyko wystąpienia ciężkiej lub zagrażającej życiu hipowentylacji istniejeniezależnie od zastosowanej dawki systemu transdermalnego Fentanyl Actavis.
Nie przeprowadzono badań z zastosowaniem fentanylu w postaci systemu transdermalnego, plaster udzieci w wieku poniżej 2 lat. Produkt Fentanyl Actavis należy podawać wyłącznie dzieciom w wieku2 lub więcej lat, tolerującym opioidy (patrz punkt 4.2).
Aby uniknąć przypadkowego połknięcia przez dziecko, należy zachować ostrożność przy wyborzemiejsca aplikacji produktu Fentanyl Actavis (patrz punkty 4.2 i 6.6) i kontrolować, czy systemtransdermalny ściśle przylega do skóry.
4.5 Interakcje z innymi produktami leczniczymi i inne rodzaje interakcji
Interakcje farmakodynamiczne
Leki działające na ośrodkowy układ nerwowy i alkohol
Jednoczesne stosowanie innych leków działających hamująco na ośrodkowy układ nerwowy (OUN),(w tym opioidów, leków uspokajających, nasennych, preparatów do znieczulenia ogólnego,fenotiazyn, leków uspakajających, leków przeciwhistaminowych powodujących uspokojenie oraz
10
napojów alkoholowych) oraz leków zwiotczających mięśnie szkieletowe, może spowodowaćdodatkowe działanie hamujące; hipowentylację, niedociśnienie tętnicze, głęboką sedację, śpiączkę lubzgon. Dlatego też stosowanie każdego z tych leków jednocześnie z produktem leczniczym FentanylActavis wymaga szczególnej opieki i obserwacji.
Inhibitory monoaminooksydazy (IMAO)
Produkt Fentanyl Actavis nie jest zalecany do stosowania u pacjentów, którzy wymagająjednoczesnego podawania inhibitorów monoaminooksydazy (IMAO). Odnotowano ciężkie inieprzewidywalne interakcje z IMAO, w tym skutkujące nasileniem działania opioidów lubnasileniem działania serotoninergicznego. Dlatego produktu Fentanyl Actavis nie należy stosowaćprzed upływem 14 dni od zakończenia terapii IMAO.
Leki serotoninergiczne
Jednoczesne stosowanie fentanylu z lekami serotoninergicznymi, takimi jak inhibitory zwrotnegowychwytu serotoniny (SSRI), inhibitory zwrotnego wychwytu serotoniny i noradrenaliny (SNRI) lubinhibitorów monoaminooksydazy (IMAO), może zwiększyć ryzyko wystąpienia zespołuserotoninowego, stanu potencjalnie zagrażającego życiu.
Jednoczesne stosowanie opioidów o mieszanym, agonistyczno-antagonistycznym mechanizmie
działania
Jednoczesne stosowanie buprenorfiny, nalbufiny lub pentazocyny z produktem Fentanyl Actavis niejest zalecane. Posiadają one wysokie powinowactwo do receptorów opioidowych ze względnie małąaktywnością wewnętrzną i w ten sposób częściowo antagonizują działanie przeciwbólowe fentanylu,oraz mogą wywoływać objawy z odstawienia u pacjentów uzależnionych od opioidów (patrz punkt
4.4).
Interakcje farmakokinetyczne
Inhibitory CYP3A4
Fentanyl jest substancją czynną o dużym klirensie, jest szybko metabolizowany głównie przezCYP3A4.
Jednoczesne stosowanie przezskórnie uwalnianego fentanylu z inhibitorami cytochromu P450 3A4(CYP3A4) może spowodować wzrost stężenia fentanylu w osoczu, co może nasilić lubwydłużyćzarówno działanie terapeutyczne, jak i działania niepożądane, mogą także może spowodować ciężkądepresję oddechową. Oczekuje się, że nasilenie interakcji z silnymi inhibitorami CYP3A4 będziewiększe niż ze słabymi lub umiarkowanymi inhibitorami CYP3A4. Zgłaszano przypadki ciężkiejdepresji oddechowej po jednoczesnym podaniu inhibitorów CYP3A4 i przezskórnego fentanylu, wtym przypadek śmiertelny po jednoczesnym podaniu z umiarkowanym inhibitorem CYP3A4. Niezaleca się jednoczesnego stosowania inhibitorów CYP3A4 i przezskórnego fentanylu, chyba, żeistnieje możliwość dokładnego monitorowania pacjenta (patrz też punkt 4.4). Przykłady substancjiczynnych, które mogą zwiększać stężenie fentanylu: amiodaron, cymetydyna, klarytromycyna,diltiazem, erytromycyna, flukonazol, itrakonazol, ketokonazol, nefazodon, rytonawir, werapamil iworykonazol (lista nie jest wyczerpująca). Po jednoczesnym zastosowaniu słabych, umiarkowanychlub silnych inhibitorów CYP3A4 z krótkodziałającym podaniem dożylnym fentanylu, zmniejszenieklirensu fentanylu wynosiło zwykle ≤25%, chociaż przy stosowaniu rytonawiru (silny inhibitorCYP3A4), klirens fentanylu zmniejszał się średnio 67%. Nasilenie interakcji inhibitorów CYP3A4 zdługotrwale podawanym fentanylem przezskórnym nie jest znane, lecz może być większe niż przypodawaniu krótkodziałających postaci dożylnych.
Induktory CYP3A4
Jednoczesne stosowanie fentanylu podawanego przezskórnie z induktorami CYP3A4 możepowodować zmniejszenie stężenia fentanylu w osoczu i osłabiać działanie terapeutyczne. Należyzachować ostrożność przy jednoczesnym stosowaniu induktorów CYP3A4 i produktu FentanylActavis. Konieczne może być zwiększenie dawki produktu Fentanyl Actavis lub zmiana na innąprzeciwbólową substancję czynną.. Przed przerwaniem stosowania induktora należy rozważyćzmniejszenie dawki fentanylu i uważnie obserwować pacjenta. Działanie induktora zmniejsza się
11
stopniowo i może spowodować zwiększenie stężenia fentanylu w osoczu, a tym samym nasilenie lubwydłużenie zarówno działania terapeutycznego, jak i działań niepożądanych i może powodowaćciężką depresję oddechową. Należy kontynuować uważną obserwację stanu pacjenta do uzyskaniastabilizacji działania leku. Przykłady substancji czynnych, które mogą zmniejszać stężenie fentanylu:karbamazepina, fenobarbital, fenytoina i ryfampicyna (lista nie jest wyczerpująca).
Dzieci
Badania interakcji przeprowadzano tylko u dorosłych.
4.6 Wpływ na płodność, ciążę i laktację
Ciąża
Brak wystarczających danych dotyczących stosowania fentanylu podawanego przezskórnie u kobiet wciąży. Badania na zwierzętach wykazały toksyczny wpływ na reprodukcję (patrz punkt 5.3). Nie jestznane potencjalne zagrożenie dla człowieka, jakkolwiek obserwowano, że fentanyl stosowanydożylnie do znieczulenia w ciąży przenikał przez łożysko. Po długotrwałym stosowaniu fentanylupodawanego przezskórnie w okresie ciąży, zgłaszano objawy odstawienne u noworodków. ProduktuFentanyl Actavis nie należy stosować w okresie ciąży, jeśli nie jest to bezwzględnie konieczne.
Nie zaleca się stosowania produktu Fentanyl Actavis podczas porodu , ponieważ nie należy gostosować w ostrym lub pooperacyjnym bólu (patrz punkt 4.3). Ponadto, ze względu na przenikanieprzez łożysko, zastosowanie Fentanylu Actavis podczas porodu może spowodować depresjęoddechową u noworodka.
Karmienie piersią
Fentanyl przenika do mleka ludzkiego i może spowodować sedację i lub) depresję oddechową ukarmionego piersią dziecka. Dlatego należy przerwać karmienie piersią na czas leczenia produktemFentanyl Actavis i nie karmić co najmniej 72 godziny od usunięcia plastra .
Płodność
Brak danych klinicznych dotyczących wpływu fentanylu na płodność. W niektórych badaniach uszczurów stwierdzono zmniejszoną płodność i zwiększoną śmiertelność zarodków w dawkachtoksycznych dla matek (patrz punkt 5.3).
4.7 Wpływ na zdolność prowadzenia pojazdów i obsługiwania maszyn
Fentanyl Actavis może zaburzać psychiczną i (lub) fizyczną zdolność niezbędną do wykonywaniapotencjalnie niebezpiecznych czynności takich jak prowadzenie pojazdów lub obsługiwanie maszyn.
4.8 Działania niepożądane
Bezpieczeństwo stosowania podawanego przezskórnie fentanylu w leczeniu przewlekłego bólunowotworowego lub nienowotworowego oceniono u 1565 dorosłych osób i 289 dzieciuczestniczących w 11 badaniach klinicznych (1 badanie z podwójnie ślepą próbą z grupą kontrolnąplacebo; 7 otwartych badań z aktywną grupą kontrolną; 3 otwarte badania bez grupy kontrolnej). Odpacjentów, którzy otrzymali co najmniej jedną dawkę podawanego przezskórnie fentanylu, uzyskanodane dotyczące bezpieczeństwa. Na podstawie połączonych danych dotyczących bezpieczeństwapochodzących z tych badań klinicznych najczęściej zgłaszanymi działaniami niepożądanymi (zczęstością ≥10 %) były: nudności (35,7%), wymioty (23,2%), zaparcia (23,1%), senność (15,0%),zawroty głowy (13,1%) i bóle głowy (11,8%).
Działania niepożądane w tych badaniach klinicznych zgłaszane podczas stosowania przezskórnegofentanylu, w tym wspomniane powyżej oraz po wprowadzeniu produktu leczniczego do obrotu wymienione poniżej w Tabeli 5.
Zastosowano następującą konwencję dotyczącą kategorii częstości::bardzo często (≥1/10)
12
często (≥1/100, <1/10)
niezbyt często (≥1/1 000, < 1/100) rzadko ≥1/10 000, <1/1 000) bardzo rzadko (<1/10 000)
częstość nieznana (nie może być określona na podstawie dostępnych danych klinicznych).Działania niepożądane przedstawiono według klasyfikacji układów i narządów w kolejności zgodnejze zmniejszającym się nasileniem w każdej kategorii częstości.
Tabela 5: Działania niepożądane stwierdzone u dorosłych i dzieci
Klasyfikacja
układów i
narządów
Bardzo
często
Kategoria częstości
Często Niezbyt często Rzadko Nieznana
Zaburzenia układu
immunologicznego
nadwrażliwość
wstrząs
anafilakty-
czny, reakcje
anafilakty-
czne, reakcje
anafilaktoi-
dalne
Zaburzenia
metabolizmu i
odżywiania
jadłowstręt
Zaburzenia
psychiczne
bezsenność,
depresja,
niepokój, stany
splątania, omamy
pobudzenie,
dezorientacja,
nastrój euforii
Zaburzenia układu
nerwowego
senność,
zawroty
głowy, ból
głowy
drżenie,
parestezje
niedoczulica
(hipoestezja),
drgawki (w tym
drgawki
kloniczne i
drgawki typu
grand mal),
utrata pamięci,
zmniejszony
poziom
świadomości,
utrata
świadomości
`
Zaburzenie oka
niewyraźne
widzenie
zwężenie
źrenic
Zaburzenia ucha i
błędnika
zawroty głowy
pochodzenia
błędnikowego
Zaburzenia serca
kołatanie serca,
tachykardia
bradykardia,
sinica
Zaburzenia
naczyniowe
nadciśnienie
tętnicze
niedociśnienie
tętnicze
Zaburzenie układu
oddechowego, klatki
piersiowej i
śródpiersia
duszność
depresja
oddechowa,
niewydolność
oddechowa
bezdech,
hipowenty-
lacja
spowolnienie
oddechu
13
Zaburzenia żołądka
i jelit
nudności,
wymioty,
zaparcie
biegunka,
suchość w jamie
ustnej, ból
brzucha, ból w
nadbrzuszu,
niestrawność,
niedrożność jelit
niedroż-
ność jelit
częściowa
Zaburzenia skóry i
tkanki podskórnej
nadmierne
pocenie się,
świąd, wysypka,
rumień
wyprysk
(egzema),
alergiczne
zapalenie skóry,
choroby skóry,
zapalenie skóry,
kontaktowe
zapalenie skóry,
Zaburzenia
mięśniowo-
szkieletowe i tkanki
łącznej
skurcz mięśni drżenie mięśni
Zaburzenia nerek i
dróg moczowych
zatrzymanie
moczu
zaburzenia Zaburzenia układu erekcji,
rozrodczego i piersi zaburzenia
seksualne
odczyn w miejscu
nałożenia, objawyuczucie zapalenie grypopodobne,
zmęczenia, skóry w uczucie zmian
Zaburzenia ogólne i
obrzęk miejscu
temperatury ciała,stany w miejscu obwodowy, nałożenia, nadwrażliwość w
podania wyprysk w
osłabienie, złe miejscu
samopoczucie, miejscu nałożenia, zespół
uczucie zimna nałożenia odstawienia ,
gorączka** określona częstość (niezbyt często) opiera się na analizach częstości występowania w badaniach udorosłych i dzieci z bólem nienowotworowym.
Dzieci i młodzież
Bezpieczeństwo stosowania podawanego przezskórnie fentanylu w leczeniu przewlekłego bólunowotworowego i nienowotworowego było oceniane u 289 dzieci (< 18 lat), które uczestniczyły w 3badaniach klinicznych. Od dzieci, które przyjęły co najmniej jedną dawkę podawanego przezskórniefentanylu uzyskano dane dotyczące bezpieczeństwa (patrz punkt 5.1).
Profil działań niepożądanych u dzieci i młodzieży leczonych podawanym przezskórnie fentanylem jestpodobny do tego, który obserwowany jest u dorosłych. W populacji dzieci nie zidentyfikowanoczynników ryzyka innych niż te, które związane były z zastosowaniem opioidów w celu zmniejszaniabólu związanego z ciężką chorobą. Nie wydaje się zatem, aby podczas stosowania podawanegoprzezskórnie fentanylu zgodnie z zaleceniami występowały jakiekolwiek czynniki ryzyka specyficznedla populacji dzieci w wieku powyżej 2 lat.
Na podstawie zbiorczych danych bezpieczeństwa z tych 3 badań klinicznych stwierdzono, żenajczęstszymi działaniami niepożądanymi (z częstością ≥10%) były: wymioty (33,9%), nudności(23,5%), ból głowy (16,3%), zaparcia (13,5%), biegunka (12,8%) i świąd (12,8%).
W wyniku wielokrotnego stosowania podawanego przezskórnie fentanylu może dojść do rozwojutolerancji i uzależnienia fizycznego i psychicznego (patrz punkt 4.4).
Objawy odstawienia opioidów (takie jak: nudności, wymioty, biegunka, niepokój i dreszcze)
14
możliwe u niektórych pacjentów po zmianie wcześniej stosowanego opioidowego lekuprzeciwbólowego na Fentanyl Actavis lub po nagłym przerwaniu leczenia (patrz punkt 4.2).
Zgłaszano bardzo rzadkie przypadki zespołu odstawienia u noworodków, których matki podczasciąży stosowały przewlekle podawany przezskórnie fentanyl (patrz punkt 4.6).
Zgłaszano przypadki zespołu serotoninowego, gdy fentanyl stosowano jednocześnie z lekami o silnymdziałaniu serotoninergicznym (patrz punkty 4.4. i 4.5).
Zgłaszanie podejrzewanych działań niepożądanych
Po dopuszczeniu produktu leczniczego do obrotu istotne jest zgłaszanie podejrzewanych działańniepożądanych. Umożliwia to nieprzerwane monitorowanie stosunku korzyści do ryzyka stosowaniaproduktu leczniczego. Osoby należące do fachowego personelu medycznego powinny zgłaszaćwszelkie podejrzewane działania niepożądane za pośrednictwem Departamentu MonitorowaniaNiepożądanych Działań Produktów Leczniczych Urzędu Rejestracji Produktów Leczniczych,Wyrobów Medycznych i Produktów Biobójczych, Al. Jerozolimskie 181C, 02-222 Warszawa,tel.: +48 22 49 21 301, faks: +48 22 49 21 309, e-mail:
[email protected]
. Działania niepożądane
można zgłaszać również podmiotowi odpowiedzialnemu.
4.9 Przedawkowanie
Objawy przedawkowania
Objawy przedawkowania fentanylu wynikiem nasilenia działania farmakologicznego, z którychnajcięższym skutkiem jest depresja oddechowa.
Leczenie
Postępowanie w depresji oddechowej polega na natychmiastowym przeciwdziałaniu, obejmującymusunięcie plastra produktu Fentanyl Actavis i fizycznej lub słownej stymulacji pacjenta. Następniemożna podać lek z grupy specyficznych antagonistów receptora opioidowego, taki jak nalokson.Depresja oddechowa będąca wynikiem przedawkowania może utrzymywać się dłużej niż działanieantagonisty opioidowego. Odstęp pomiędzy dożylnymi dawkami antagonisty powinien być dobranyostrożnie ze względu na możliwość ponownego wystąpienia działania narkotycznego po usunięciuplastra. Może być konieczne wielokrotne podanie lub wlew ciągły z naloksonu. Odwrócenie działanialeków narkotycznych może spowodować nasilenie ostrych dolegliwości bólowych oraz wyrzutkatecholamin.
Jeśli wymaga tego sytuacja kliniczna, należy przywrócić i utrzymać drożność dróg oddechowych,ewentualnie z użyciem rurki ustno-gardłowej lub rurki dotchawiczej oraz powinien być podany tlen atakże należy wspomagać lub kontrolować oddychanie. Należy utrzymać odpowiednią temperaturęciała i podaż płynów.
W przypadku wystąpienia ciężkiego lub utrzymującego się niedociśnienia należy brać pod uwagęmożliwość hipowolemii i zastosować odpowiednie płyny podawane pozajelitowo.
5. WŁAŚCIWOŚCI FARMAKOLOGICZNE
5.1 Właściwości farmakodynamiczne
Grupa farmakoterapeutyczna: leki przeciwbólowe, opioidy; pochodne fenylopiperydyny, kod ATC:N02AB03.
Mechanizm działania
Fentanyl jest opioidowym lekiem przeciwbólowym o dużym powinowactwie do receptorówopioidowych typu µ. Jego główne działania terapeutyczne to analgezja oraz sedacja.
Dzieci i młodzież
15
Bezpieczeństwo stosowania fentanylu w postaci przezskórnej oceniano w 3 otwartych badaniachklinicznych z udziałem 289 dzieci i młodzieży z przewlekłym bólem, w wieku od 2 do 17 lat, w tym80 spośród nich było w wieku od 2 do 6 lat. 110 dzieci rozpoczęło leczenie dawką 12 μg/hprzezskórnie podawanego fentanylu. Z tych 110 badanych, 23 (20,9%) wcześniej otrzymywałoopioidy w dawkach odpowiadających <30 mg doustnej morfiny na dobę, 66 (60,0%) otrzymywałoopioidy w dawkach odpowiadających 30 do 44 mg doustnej morfiny na dobę, a 12 (10,9%)otrzymywało opioidy w dawkach odpowiadających co najmniej 45 mg doustnej morfiny na dobę (brakdanych od 9 [8,2%] badanych). Dawki początkowe 25 μg/h i większe były podawane u pozostałych179 badanych, 174 (97,2%) z nich wcześniej otrzymywało opioidy w dawkach odpowiadających conajmniej 45 mg doustnej morfiny na dobę. Spośród pozostałych 5 badanych z dawką początkową conajmniej 25 μg/h które wcześniej otrzymywało opioidy w dawkach odpowiadających <45 mg doustnejmorfiny na dobę, 1 (0,6%) wcześniej otrzymywało opioidy w dawkach odpowiadających <30 mgdoustnej morfiny na dobę a 4 (2,2%) wcześniej otrzymywało opioidy w dawkach odpowiadających 30do 44 mg doustnej morfiny na dobę (patrz punkt 4.8).
5.2 Właściwości farmakokinetyczne
Wchłanianie
Podawany przezskórnie fentanyl zapewnia stałe dostarczanie fentanylu do układu krążenia w ciągu 72godzin stosowania. Po przyklejeniu plastra z fentanylem, skóra pod plastrem wchłania fentanyl, którykumuluje się w jej zewnętrznych warstwach. Stąd fentanyl przedostaje się do krążenia ustrojowego.Matryca polimerowa i dyfuzja fentanylu przez warstwy skóry warunkują względnie stałą szybkośćuwalniania. Uwalnianie leku odbywa się dzięki gradientowi stężeń pomiędzy plastrem a mniejszymstężeniem w skórze. Średnia biodostępność fentanylu po aplikacji plastra przezskórnego wynosi 92%.
Po pierwszym zastosowaniu podawanego przezskórnie fentanylu, stężenie fentanylu w surowicy krwistopniowo zwiększa się, stabilizując się po upływie 12 do 24 godzin i utrzymuje się na względniestałym poziomie przez pozostałą część 72-godzinnego okresu stosowania. Na koniec drugiej 72-godzinnej aplikacji stężenie w surowicy osiąga stan stacjonarny, który utrzymuje się podczasstosowania kolejnych plastrów o tym samym rozmiarze. Z powodu kumulacji wartości AUC i Cmaxw stanie stacjonarnym przy regularnym dawkowaniu o około 40% większe niż po jednorazowympodaniu. Pacjenci uzyskują i utrzymują stężenie w surowicy w stanie stacjonarnym określone przezosobniczą zmienność przepuszczalności skóry i wydalania fentanylu z organizmu. Stwierdzano dużązmienność osobniczą stężeń w osoczu.
Model farmakokinetyczny sugeruje, że stężenia fentanylu w surowicy krwi mogą zwiększać się o 14%(w zakresie od 0-26%) jeśli nowy plaster jest zastosowany po 24 godzinach zamiast po zalecanych72 godzinach.
Stężenia fentanylu mogą zwiększać się wraz ze wzrostem temperatury skóry (patrz punkt 4.4).Zwiększenie temperatury skóry przez przyłożenie w miejscu przyklejenia plastra z fentanylempoduszki elektrycznej ustawionej na małą moc przez pierwsze 10 godzin pojedynczej aplikacjizwiększyło średnią wartość AUC fentanylu o 2,2-razy a średnie stężenie na końcu podgrzewaniazwiększyło się o 61%.
Dystrybucja
Fentanyl jest szybko dystrybuowany do różnych tkanek i narządów, co wskazuje duża objętośćdystrybucji (3 do 10 l/kg po podaniu dożylnym). Fentanyl kumuluje się w mięśniach szkieletowych itkance tłuszczowej i wolno uwalnia się do krwi.
W badaniu u pacjentów nowotworowych leczonych fentanylem transdermalnym wiązanie z białkamiosocza krwi było na poziomie około 95% (zakres 77-100%). Fentanyl łatwo przechodzi przez barierękrew-mózg. Przenika także przez łożysko i jest wydzielany do mleka.
Metabolizm
Fentanyl jest lekiem o dużym klirensie, który jest szybko i w znacznym stopniu metabolizowanygłównie przez enzymy wątrobowe CYP3A4. Główny metabolit, norfentanyl i inne metabolity
16
nieaktywne. Skóra nie metabolizuje fentanylu podawanego przezskórnie. Dowiedziono tego w analizieludzkich keratynocytów i w badaniach klinicznych, w których 92% dawki dostarczonej przez systemtransdermalny pojawiło się jako niezmieniony fentanyl w krążeniu ustrojowym.
Eliminacja
Po 72 godzinnej aplikacji średni okres półtrwania utrzymuje się w zakresie od 20 do 27 godzin.Utrzymujące się wchłanianie leku ze skóry skutkuje 2 -3 razy dłuższym okresem półtrwania niż popodaniu dożylnym.
Po podaniu dożylnym, całkowity klirens fentanylu w badaniach klinicznych był zwykle w zakresie od34 l/h do 66 l/h.
Podczas 72 godzinnego dożylnego podawania fentanylu około 75% dawki jest wydalane w moczu, aokoło 9% dawki jest wydalane z kałem. Fentanyl wydalany jest przede wszystkim w postacimetabolitów, a mniej niż 10% wydalane jest w postaci niezmienionej substancji czynnej.
Liniowość lub nieliniowość
Uzyskiwane stężenia fentanylu w surowicy proporcjonalne do wielkości plastrów transdermalnegofentanylu. Farmakokinetyka transdermalnego fentanylu nie zmienia się podczas wielokrotnej aplikacji.
Zależności farmakokinetyczno-farmakodynamiczne
Istnieje duża zmienność osobnicza farmakokinetyki fentanylu w odniesieniu do stężeń fentanylu,działania terapeutycznego i działań niepożądanych, oraz tolerancji na opioidy. Minimalne skutecznestężenie fentanylu zależy od nasilenia bólu i wcześniejszego stosowania opioidów. Zarównominimalne skuteczne stężenie i stężenie toksyczne zwiększają się wraz tolerancją. Dlatego też niemożna określić zakresu optymalnych stężeń fentanylu. Dostosowanie indywidualnej dawki fentanylumusi opierać się na odpowiedzi pacjenta i poziomie tolerancji. Należy pamiętać o opóźnieniu od 12 do24 godzin po przyklejeniu pierwszego plastra i po zwiększeniu dawki.
Szczególne grupy pacjentów
Osoby w podeszłym wieku
Dane pochodzące z badań fentanylu podawanego dożylnie wskazują, że pacjenci w podeszłym wiekumogą mieć zmniejszony klirens, wydłużony okres półtrwania i mogą bardziej reagować na lek niżmłodsi pacjenci. W badaniu przeprowadzonym z podawanym przezskórnie fentanylem zdrowe osobyw podeszłym wieku wykazały farmakokinetykę nieróżniącą się znacząco od zdrowych młodych osób,chociaż szczytowe stężenia w surowicy były zazwyczaj niższe a średnie wartości okresu półtrwaniabyły wydłużone do około 34 godzin. Pacjenci w podeszłym wieku powinni być uważnie obserwowanipod kątem wystąpienia objawów toksyczności fentanylu, a w razie konieczności należy u nichzmniejszyć dawkę leku (patrz punkt 4.4).
Zaburzenia czynności nerek
Oczekuje się, że wpływ zaburzeń czynności nerek na farmakokinetykę fentanylu jest ograniczony,gdyż wydalanie nerkowe niezmienionego fentanylu wynosi mniej niż 10% i nie ma czynnychmetabolitów wydalanych przez nerki. Jednakże należy zachować ostrożność, gdyż nie badano wpływuzaburzeń czynności nerek na farmakokinetykę fentanylu (patrz punkty 4.2 i 4.4).
Zaburzenia czynności wątroby
Pacjenci z zaburzeniami czynności wątroby powinni być obserwowani pod kątem objawówtoksyczności fentanylu i w razie konieczności należy zmniejszyć u nich stosowaną dawkętransdermalnego fentanylu (patrz punkt 4.4). Dane od osób z marskością wątroby i symulowane daneod osób z różnym nasileniem zaburzeń czynności wątroby leczonych transdermalnym fentanylem,wskazują na możliwość zwiększenia stężenia fentanylu, i zmniejszenia klirensu fentanylu wporównaniu z osobami z prawidłową czynnością wątroby. Symulacje sugerują, że AUC w staniestacjonarnym u pacjentów z chorobą wątroby stopnia B wg Child-Pugh (punktacja Child-Pugh = 8)może być o około 1,36 razy większe w porównaniu z pacjentami z prawidłową czynnością wątroby(stopień A; punktacja Child-Pugh = 5,5). U pacjentów z chorobą wątroby stopnia C wg Child-Pugh
17
(punktacja Child-Pugh = 12,5), wyniki wskazują, ze dochodzi do kumulacji stężenia fentanylu przykażdej aplikacji, skutkując u tych pacjentów około 3,72 razy większym AUC w stanie stacjonarnym.
Dzieci i młodzież
Badano stężenia fentanylu u więcej niż 250 dzieci w wielu od 2 do 17 lat po zastosowaniu plastrówfentanylu w dawkach od 12 do 300 μg/h. Po dostosowaniu do masy ciała, klirens (l/h/kg) jest o około80% większy u dzieci w wieku od 2 do 5 lat i o 25% większy u dzieci w wieku od 6 do 10 lat wporównaniu z dziećmi w wieku od 11 do 16 lat, u których klirens jest podobny jak u dorosłych.Obserwacje te zostały uwzględnione przy ustalaniu zaleceń dotyczących dawkowania u dzieci (patrzpunkty 4.2 i 4.4).
5.3 Przedkliniczne dane o bezpieczeństwie
Dane niekliniczne, uzyskane na podstawie konwencjonalnych badań farmakologicznych, dotyczącetoksyczności po podaniu wielokrotnym nie ujawniają szczególnego ryzyka dla człowieka.
Przeprowadzano standardowe badania toksycznego wpływu na reprodukcję i rozwój z zastosowaniemfentanylu podawanego parenteralnie. W badaniu u szczurów fentanyl nie wpływał na płodnośćsamców. Niektóre badania u samic szczurów wykazały zmniejszoną płodność i zwiększonąśmiertelność zarodków.
Działanie na zarodek wynikało z toksyczności matczynej a nie bezpośredniego działania substancji narozwijający się zarodek. Nie wykazano działania teratogennego w badaniach u dwóch gatunków(szczury i króliki). W badaniu rozwoju płodowego i pourodzeniowego przeżywalność potomstwa byłaznamiennie zmniejszona w dawkach, które nieznacznie zmniejszały masę ciała matek. Ten efekt mógłwynikać ze zmienionej opieki matek lub bezpośredniego wpływu fentanylu na potomstwo. Niestwierdzono wpływu na rozwój fizyczny i zachowanie się potomstwa.
Fentanyl nie wykazywał działania mutagennego w badaniach in vivo prowadzonych na gryzoniach ibakteriach. Fentanyl indukował działanie mutagenne w warunkach in vitro w hodowlachkomórkowych ssaków, podobnie jak inne opioidowe leki przeciwbólowe. Ryzyko działaniamutagennego przy stosowaniu dawek terapeutycznych jest mało prawdopodobne, gdyż działania tewystępowały tylko przy dużych stężeniach.
Badanie rakotwórczości (codzienne wstrzyknięcia podskórne chlorowodorku fentanylu przez dwa latau szczurów rasy Sprague Dawley) nie wykazało żadnego działania onkogennego.
6. DANE FARMACEUTYCZNE
6.1 Wykaz substancji pomocniczych
Poliakrylan
kopolimer akrylanu 2-etyloheksylu, akrylanu 2-hydroksyetylu, akrylanu metylu (35,5:1:12)
Folia zewnętrzna PP 40 μm
NNA 40 μm; oznakowana niebieskim tuszem
Warstwa zabezpieczająca
silikonowany politereftalan etylenu PET 100 μm
6.2 Niezgodności farmaceutyczne
Nie dotyczy.
6.3 Okres ważności
18
3 lata
6.4 Specjalne środki ostrożności podczas przechowywania
Nie przechowywać w temperaturze powyżej 30°C.
6.5 Rodzaj i zawartość opakowania
Każdy system transdermalny, plaster jest pakowany w osobną saszetkę. Folia kompozytowa składa sięz następujących warstw, od zewnętrznej do wewnętrznej: papier/LDPE/Aluminium/Surlyn Coex.
Opakowanie zawierające: 3, 4, 5, 8, 10, 16 i 20 systemów transdermalnych, plastrów.Nie wszystkie wielkości opakowań muszą znajdować się w obrocie.
6.6 Specjalne środki ostrożności dotyczące usuwania
Nawet po zużyciu, w systemach transdermalnych, plastrach pozostaje duża ilość fentanylu. Zużyteplastry należy złożyć w taki sposób, aby przylepna warstwa plastra przylegała do siebie, a następnienależy je wyrzucić w miejsce niedostępne dla dzieci. Niezużyte plastry należy zwrócić do szpitala lubapteki.
7. PODMIOT ODPOWIEDZIALNY POSIADAJĄCY POZWOLENIE NA DOPUSZCZENIE DO OBROTU
Actavis Group PTC ehf.Reykjavíkurvegi 76-78220 HafnarfjörðurIslandia
8. NUMERY POZWOLEŃ NA DOPUSZCZENIE DO OBROTU
25 µg/h: 1253050 µg/h: 1253175 µg/h: 12532100 µg/h: 12533
9. DATA WYDANIA PIERWSZEGO POZWOLENIA NA DOPUSZCZENIE DO OBROTU I DATA PRZEDŁUŻENIA POZWOLENIA
Data wydania pierwszego pozwolenia na dopuszczenie do obrotu: 25 µg/h i 50 µg/h: 15.03.2007,
75 µg/h: 13.03.2007 i 100 µg/h: 07.03.2007.
Data ostatniego przedłużenia pozwolenia: 13.12.2011
10. DATA ZATWIERDZENIA LUB CZĘŚCIOWEJ ZMIANY TEKSTU CHARAKTERYSTYKI PRODUKTU LECZNICZEGO
01.03.2017
19