CHARAKTERYSTYKA PRODUKTU LECZNICZEGO
1. NAZWA PRODUKTU LECZNICZEGO
Finlepsin 400 retard, 400 mg, tabletki o przedłużonym uwalnianiu
2. SKŁAD JAKOŚCIOWY I ILOŚCIOWY
Jedna tabletka o przedłużonym uwalnianiu zawiera 400 mg karbamazepiny (Carbamazepinum).
Pełny wykaz substancji pomocniczych, patrz punkt 6.1.
3. POSTAĆ FARMACEUTYCZNA
Tabletka o przedłużonym uwalnianiu
Tabletkę Finlepsin 400 retard można podzielić na połowy.
Białe lub żółtawe, okrągłe, płaskie, tabletki z zaokrąglonymi brzegami.
4. SZCZEGÓŁOWE DANE KLINICZNE
4.1 Wskazania do stosowania
- padaczka: napady częściowe proste i złożone; napady uogólnione toniczno-kloniczne (szczególnie wtórnie uogólnione), występujące w czasie snu oraz napady o postaciach mieszanych;- idiopatyczny nerwoból nerwu trójdzielnego;
- idiopatyczny nerwoból nerwu językowo-gardłowego;
- ból w przebiegu neuropatii cukrzycowej;
- nerwoból nerwu trójdzielnego w przebiegu stwardnienia rozsianego;
- profilaktyka zaburzeń afektywnych dwubiegunowych u pacjentów nie reagujących na leczenie
litem;
- zapobieganie napadom drgawkowym w alkoholowym zespole abstynencyjnym w warunkach szpitalnych.
UWAGA:
W przypadku zmiany z postaci farmaceutycznej o natychmiastowym uwalnianiu na tabletki o przedłużonym uwalnianiu, Finlepsin 400 retard, należy się upewnić, że odpowiednie stężeniakarbamazepiny uzyskiwane w osoczu.
4.2 Dawkowanie i sposób podawania
Leczenie karbamazepiną należy rozpoczynać od małych dawek dobieranych indywidualnie, w zależności od stanu klinicznego pacjenta. Dawka jest następnie stopniowo zwiększana do uzyskaniaoptymalnej dawki podtrzymującej.
Dawka dobowa jest zazwyczaj podawana w 1 lub 2 dawkach pojedynczych i wynosi od 400 do 1200 mg karbamazepiny. Maksymalna dawka dobowa (w wyjątkowych przypadkach) nie powinna być większa niż 1600 mg z powodu nasilonego występowania działań niepożądanych po większych dawkach.
Dawkę należy określać na podstawie stężenia leku w osoczu, zwłaszcza w leczeniu skojarzonym. Stężenia terapeutyczne karbamazepiny wynoszą 4 do 12 μg/ml.
1
W przypadkach indywidualnych wymagana dawka może znacząco różnić się od podawanych dawekpoczątkowych i podtrzymujących (np. z powodu zwiększonego lub zmniejszonego rozkładu leku podwpływem enzymów indukujących lub odpowiednio hamujących w leczeniu skojarzonym).
Zawsze, gdy jest to możliwe, przed podjęciem decyzji o rozpoczęciu leczenia, pacjentów pochodzenia chińskiego lub tajskiego należy zbadać na obecność allelu HLA-B*1502, który silnie prognozuje ryzyko wystąpienia ciężkiego zespołu Stevensa-Johnsona (ang. SJS Stevens-Johnson Syndrome)wywołanego przyjmowaniem karbamazepiny (Patrz informacje dotyczące badań genetycznych orazreakcji skórnych w punkcie 4.4).
Jeżeli to możliwe, powinno się stosować leczenie jednym lekiem przeciwpadaczkowym (monoterapia). Leczenie powinno być nadzorowane przez specjalistę.
W przypadku zamiany innych preparatów przeciwpadaczkowych na preparaty karbamazepiny, dawkęodstawianego leku należy zmniejszać stopniowo.
W leczeniu napadów padaczkowych zalecany jest następujący ogólny schemat dawkowania: Dobowa dawka początkowa Dobowa dawka podtrzymująca Dorośli 100 – 400 mg wieczorem 200-600 mg rano 400-600 mg wieczorem
Dzieci* patrz UWAGA
6 10 lat 100 mg wieczorem 200 mg rano 200-400 mg wieczorem
11 - 15 lat 100 mg wieczorem 200 – 400 mg rano 400 - 600 mg wieczorem
* Uwaga:
Postaci farmaceutyczne inne niż tabletki o przedłużonym uwalnianiu (zawiesiny, syropy lubtabletki) dostępne dla dzieci w wieku poniżej 6 lat dla dawkowania początkowegoi podtrzymującego. Nie jest zalecane podawanie tabletek o przedłużonym uwalnianiu dzieciom poniżej 6 lat ze względu na brak doświadczenia.
Zalecane dawkowanie:
Padaczka
W leczeniu padaczki u dorosłych dawkę początkową 0,5 tabletki o przedłużonym uwalnianiu Finlepsin 200 retard do 1 tabletki Finlepsin 200 retard o przedłużonym uwalnianiu lub 0,5 tabletki Finlepsin 400 retard (równoważne 100 lub 400 mg karbamazepiny na dobę) należy powoli zwiększać do dawki podtrzymującej 1,5 do 3 tabletek Finlepsin 400 retard (równoważne 600 do 1200 mgkarbamazepiny). Dawka podtrzymująca u dzieci wynosi od 10 do 20 mg karbamazepiny /kg mc./dobę. Zalecany schemat dawkowania: patrz powyżej.
Nerwoból nerwu trójdzielnego / nerwoból nerwu językowo-gardłowego
Dawka dobowa karbamazepiny wynosi zwykle 200 do 400 mg. Dawkę zwiększa się do ustąpieniabólu zwykle do 400 lub 800 mg na dobę w 1 lub 2 dawkach podzielonych.
W niektórych przypadkach leczenie można kontynuować zredukowaną dawką podtrzymującątabletka Finlepsin 200 retard lub 0,5 tabletki Finlepsin 400 retard (równoważne 200 mg karbamazepiny) przyjmowana 2 razy na dobę (równoważne 400 mg karbamazepiny).
Po ustąpieniu bólu dawkę można stopniowo zmniejszać i odstawić lek po kilku tygodniach leczenia, jeśli nie ma nawrotu bólu. W razie nawrotu bólu należy kontynuować leczenie dawką podtrzymującą. U pacjentów w podeszłym wieku lub szczególnie wrażliwych zalecana dawka początkowa - półtabletki Finlepsin 200 retard (równoważna 100 mg karbamazepiny) przyjmowana dwa razy na dobę.
Ból w neuropatii cukrzycowej
Zwykła dawka dobowa to 600 mg (1 tabletka Finlepsin 200 retard i 2 tabletki Finlepsin 200 retard lub1 tabletka Finlepsin 400 retard wieczorem); w wyjątkowych przypadkach dawkowanie możnazwiększyć do 3 tabletek Finlepsin retard 200 mg lub 1,5 tabletki Finlepsin 400 retard (600 mg) 2 razyna dobę (1200 mg na dobę).
2
Nerwoból nerwu trójdzielnego w stwardnieniu rozsianym Przeciętna dawka dobowa to 0,5 do 1 tabletki Finlepsin 400 retard przyjmowanych 2 razy na dobę (równoważne 400 do 800 mg karbamazepiny).
Zapobieganie napadom drgawkowym w alkoholowym zespole abstynencyjnym w warunkach
szpitalnych
Zwykła dawka dobowa wynosi 600 mg (200 mg rano, 400 mg wieczorem). W ciężkich przypadkach początkową dawkę można zwiększyć do 1,5 tabletek Finlepsin 400 retard przyjmowanych dwa razy nadobę (równoważne 1200 mg karbamazepiny na dobę).
Nie zaleca się skojarzonego stosowania karbamazepiny z lekami uspokajającymi i nasennymi.Możliwe jest stosowanie karbamazepiny z innymi substancjami stosowanymi zwykle w leczeniualkoholowego zespołu abstynencyjnego. Należy regularnie oznaczać stężenia karbamazepiny we krwi.Wymagana jest szczególna uwaga lekarza, ponieważ mogą wystąpić działania niepożądane ze stronyośrodkowego i obwodowego układu nerwowego.
Profilaktyka zaburzeń afektywnych dwubiegunowych
Początkowa dawka wynosi 200 do 400 mg (0,5 do 1 tabletki 400 mg) na dobę. Dawka podtrzymującaodpowiada zwykle dawce początkowej. Dawkę podtrzymującą można w razie potrzeby zwiększyć do800 mg na dobę. Profilaktyczne leczenie zaburzeń afektywnych jest leczeniem długotrwałym.
UWAGA!
U pacjentów z ciężką chorobą układu sercowo-naczyniowego, chorobami wątroby lub niewydolnością
nerek oraz u osób w podeszłym wieku, może wystarczyć zmniejszona dawka.
Sposób podawania
Tabletki Finlepsin 400 retard podzielne.
Należy je przyjmować z dostateczną ilością płynów (tj. szklanką wody) podczas posiłku lub poposiłkach.
Tabletkę można rozpuścić w wodzie, gdyż po rozpuszczeniu tabletki o przedłużonym uwalnianiu w wodzie zachowane właściwości przedłużonego uwalniania w zawiesinie. W niektórych przypadkach wykazano dobrą skuteczność dawki dobowej podzielonej na 4 do 5 dawek. Do takiego celu nadają się jednak inne postacie farmaceutyczne niż tabletkio modyfikowanym uwalnianiu.
Czas podawania leku zależy od wskazań i indywidualnej reakcji pacjenta. W żadnych okolicznościach pacjent nie może samowolnie zaprzestać terapii.
Leczenie przeciwpadaczkowe jest zwykle długotrwałe. Dawka, długość leczenia i przerwanie terapii ustalane dla indywidualnych pacjentów przez lekarza specjalistę (neurologa). Zazwyczaj zmniejszenie dawki i przerwanie leczenia można rozważać tylko w przypadku uzyskania okresu 2 do 3 lat bez wystąpienia napadów. Leczenie przerywa się przez stopniowe zmniejszanie dawki w okresie 1 do 2 lat. W przypadku dzieci należy w tym okresie kontrolować zwiększenie masy ciała dziecka.Zmiany patologiczne w zapisie EEG nie powinny się nasilać.
W leczeniu nerwobólu należy stosować taką dawkę podtrzymującą, aby zapewniała całkowiteuwolnienie od bólu przez kilka tygodni. Poprzez ostrożne zmniejszanie dawki należy sprawdzać, czynie następuje samoistne ustąpienie dolegliwości. W razie nawrotu bólu należy kontynuować leczeniedawką podtrzymującą.
W leczeniu bólu w neuropatii cukrzycowej i napadach niepadaczkowych w stwardnieniu rozsianym obowiązują takie same zasady jak w leczeniu nerwobólu.
Leczenie karbamazepiną alkoholowego zespołu abstynencyjnego powinno zostać zakończone w ciągu 7 do 10 dni, przez stopniowe zmniejszanie dawki leku.
Profilaktyka choroby maniakalno-depresyjnej jest leczeniem długotrwałym. Czas trwania leczenia jest ustalana przez lekarza prowadzącego.
4.3 Przeciwwskazania
3
Nie należy stosować leku Finlepsin 400 retard w następujących przypadkach: - u pacjentów z zaburzeniem czynności szpiku kostnego, supresją szpiku kostnego w wywiadzie;
- u pacjentów z blokiem przedsionkowo-komorowym
- u pacjentów z nadwrażliwością na karbamazepinę lub inne leki o podobnej budowie chemicznej (np. trójpierścieniowe leki przeciwdepresyjne) lub inne składniki produktu;- u pacjentów z ostrą porfirią przerywaną;
- jednocześnie z inhibitorami MAO, ani przed upływem 14 dni od zakończenia ich podawania;- jednocześnie z worykonazolem, gdyż zaburza działanie karbamazepiny.
4.4 Specjalne ostrzeżenia i środki ostrożności dotyczące stosowania
Karbamazepina może powodować lub intensyfikować napady padaczkowe typu absences
i dlatego tabletki Finlepsin retard 200 nie powinny być podawane pacjentom z tego typu napadami drgawkowymi.
Zmiana postaci leku z doustnej na doodbytniczą może wiązać się ze zwiększeniem ryzyka wystąpienia
padaczki.
W niżej wymienionych przypadkach tabletki Finlepsin 400 retard powinny być podawane pownikliwej ocenie ryzyka do korzyści i podjęciu niezbędnych środków ostrożności: - istniejące lub przebyte choroby hematologiczne, jakiekolwiek reakcje hematologiczne z innymi lekami w wywiadzie
- zaburzony metabolizm sodu
- zaburzenia serca, wątroby i nerek (patrz punkty 4.8 i 4.2) - dystrofia miotoniczna, gdyż zaburzenia przewodnictwa w mięśniu sercowym współistnieją z chorobą.
Ostrzeżenia i ogólne uwagi
Finlepsin 400 retard nie jest odpowiedni do stosowania u dzieci w wieku poniżej 6 lat z powodu dużej dawki leku i braku doświadczenia w leczeniu postaciami o przedłużonym uwalnianiuw tej grupie pacjentów.
Należy poinformować pacjentów o konieczności zasięgnięcia porady lekarskiej w przypadku wystąpienia reakcji takich jak gorączka, ból gardła, odczyny alergiczne i wysypki z powiększeniemwęzłów chłonnych i (lub) objawami grypopodobnymi (konieczna kontrola morfologii krwi).
Reakcje skórne
Podczas leczenia karbamazepiną zgłaszano ciężkie, a niekiedy śmiertelne, przypadki wystąpienia reakcji skórnych, włączając toksyczne martwicze oddzielanie się naskórka (ang. TEN Toxic Epidermal Necrolysis) oraz zespół Stevensa-Johnsona. Jak się szacuje, w krajach zamieszkiwanych głównie przez ludność rasy kaukaskiej działania te występują u 1-6 na 10 000 nowych pacjentówotrzymujących karbamazepinę, ale w niektórych krajach azjatyckich ryzyko jest oceniane na około 10razy większe.
Coraz więcej dowodów wskazuje na rolę różnych alleli HLA w predysponowaniu do występowanianiepożądanych reakcji ze strony układu immunologicznego (patrz punkt 4.2).
Pacjenci powinni zostać poinformowani o objawach przedmiotowych i podmiotowych sugerujących reakcje nadwrażliwości oraz ściśle obserwowani w celu wykrycia reakcji skórnych. Najczęściej do wystąpienia zespołu Stevens-Johnsona (SJN) lub toksycznej nekrolizy naskórka (TEN)dochodzi w czasie początkowych miesięcy leczenia.
W razie wystąpienia objawów przedmiotowych i podmiotowych zespołu SJN lub TEN (np.postępująca wysypka skórna, której często towarzyszy występowanie pęcherzyków lub zmian błonyśluzowej), należy przerwać leczenie karbamazepiną.
Pacjenci, u których występują ciężkie reakcje dermatologiczne mogą wymagać leczenia szpitalnego,ponieważ reakcje te mogą zagrażać życiu i prowadzić do zgonu.
4
Najlepsze wyniki leczenia SJS i TEN uzyskuje się dzięki wczesnemu rozpoznaniu i natychmiastowemu przerwaniu stosowania wszelkich podejrzewanych o ich spowodowanie leków.Wczesne odstawienie powiązane jest z lepszymi rokowaniami.
W razie wystąpienia u pacjenta SJS lub TEN związanych ze stosowaniem karbamazepiny, nie należyrozpoczynać ponownego leczenia karbamazepiną.
Allel HLA-B*1502 u pacjentów w populacji chińskiej, tajskiej oraz innej azjatyckiej
Wykazano, że u osób pochodzenia chińskiego (z grupy etnicznej Han) i tajskiego leczonych karbamazepiną występowanie allelu HLA-B*1502 jest silnie powiązane z ryzykiem rozwinięcia się ciężkich, niepożądanych reakcji skórnych, znanych jako zespół Stevensa-Johnsona (SJS). Allel HLA- B*1502 występuje u około 10% przedstawicieli populacji chińskiej Han oraz tajskiej. Pacjenci ci przed rozpoczęciem leczenia karbamazepiną powinni zostać przebadani jeżeli istnieje taka możliwość, pod kątem nosicielstwa allelu (patrz punkt 4.2). Jeśli wynik testu będzie dodatni, leczenie karbamazepiną można zastosować jedynie, gdy nie ma innych możliwości terapii. U pacjentów z ujemnym wynikiem testu na obecność allelu HLA-B*1502 ryzyko SJS jest małe, ale reakcja możejednak wystąpić.
Niektóre dane sugerują zwiększone ryzyko ciężkich stanów TEN i (lub) SJS związanych zestosowaniem karbamazepiny u pacjentów z pozostałych azjatyckich populacji. Ze względu napowszechne występowanie u nich tego allelu (powyżej 15% na Filipinach i w Malezji), należyrozważyć przeprowadzenie testów genetycznych na obecność allelu HLA-B*1502 u pacjentów zzagrożonych populacji.
Częstość występowania allelu HLA-B*1502 jest nieistotna u osób np. pochodzenia europejskiego, afrykańskiego, hiszpańskiego, japońskiego oraz koreańskiego (<1%).
Allel HLA-A*3101 w populacji osób pochodzenia europejskiego oraz u Japończyków
Niektóre dane sugerują związek między występowaniem allelu HLA-A*3101 i zwiększonym ryzykiem wywołanych przez karbamazepinę niepożądanych reakcji skórnych, włączając SJS, TEN, osutkę polekową z eozynofilią i objawami układowymi (ang. DRESS – Drug Rash with Eosinophilia and Systemic Symptoms) lub mniej uciążliwą ostrą uogólnioną osutkę krostkową (ang. AGEP – Acute Generalized Exanthematous Pustulosis) oraz wysypkę grudkowo-palmistą (patrz punkt 4.8) uosób pochodzenia europejskiego lub Japończyków.
Częstość występowania allelu HLA-A*3101 różni się znacznie między poszczególnymi grupami etnicznymi. W populacji Europejczyków wynosi od 2 do 5%, a u Japończyków około 10%.
Obecność allelu HLA-A*3101 może zwiększać ryzyko wystąpienia reakcji skórnych (głównie lżejszych) z 5% w ogólnej populacji do 26% u osób pochodzenia europejskiego, podczas gdy braktego allelu może zredukować powyższe ryzyko z 5 do 3.8%.
Nie ma wystarczających danych, aby zalecać przeprowadzanie badań przesiewowych na obecność allelu HLA-A*3101 przed rozpoczęciem leczenia karbamazepiną.
U pacjentów pochodzenia europejskiego lub japońskiego u których stwierdzono obecność allelu HLA-A*3101, można rozważyć zastosowanie karbamazepiny, gdy korzyści wynikające z leczeniaprzewyższają ryzyko.
Inne reakcje dermatologiczne
Łagodne reakcje skórne podczas leczenia karbamazepiną zwykle przemijające i nie zagrażają życiu.Zwykle zanikają podczas kilku dni lub tygodni leczenia lub po zmniejszeniu dawkowania. Mimo to,pacjenci powinni być kontrolowani przez lekarza a w razie wystąpienia poważniejszych objawówleczenie powinno być przerwane.
Podczas leczenia karbamazepiną pacjenci powinni unikać ekspozycji na słońce ze względu nafotowrażliwość.
Nadwrażliwość
5
Karbamazepina może wywoływać reakcje nadwrażliwości, w tym reakcje nadwrażliwości wielonarządowej, które mogą dotyczyć skóry, wątroby, układu krwiotwórczego i układu chłonnego lub innych narządów, pojedynczo lub razem w kontekście reakcji układowej (patrz punkt 4.8). Pacjentów, u których wystąpiły reakcje nadwrażliwości na karbamazepinę, należy poinformować, że około 25 do 35% z nich może doświadczyć reakcji nadwrażliwości na okskarbazepinę. Może dojść do nadwrażliwości krzyżowej pomiędzy karbamazepiną a fenytoiną.
Na ogół w razie wystąpienia objawów przedmiotowych i podmiotowych sugerujących reakcje nadwrażliwości, podawanie produktu leczniczego Finlepsin 400 retard należy natychmiast przerwać.
Napady drgawkowe
Należy zachować ostrożność podczas stosowania produktu leczniczego Finlepsin 400 retard u pacjentów z mieszanymi napadami padaczkowymi, do których zalicza się typowe lub nietypowe napady utraty świadomości. W tych wszystkich stanach produkt leczniczy Finlepsin 400 retard może powodować zaostrzenie napadów.
W przypadku ich nasilenia, podawanie produktu leczniczego Finlepsin 400 retard należy przerwać.
Zaburzenia wątrobowe
Należy poinformować pacjentów o konieczności zasięgnięcia porady lekarskiej w razie wystąpieniaobjawów zapalenia wątroby, takich, jak: zmęczenie, utrata apetytu, nudności, wymioty, zażółcenieskóry i powiększenie wątroby.
Nerki
Podczas leczenia karbamazepiną należy okresowo sprawdzać czynność nerek (oznaczanie stężenia
azotu mocznikowego we krwi; analiza moczu).
Zaburzenia hematologiczne
Istnieją podejrzenia, że leczenie karbamazepiną może powodować agranulocytozę i anemię aplastyczną, jednakże ze względu na rzadkość występowania tych schorzeń trudno jednoznacznie określić stopień ryzyka.
Morfologię krwi należy skontrolować przed rozpoczęciem terapii, w pierwszym miesiącu w odstępachtygodniowych i później raz w miesiącu. Po 6 miesiącach leczenia wystarczające dwie do czterech kontroli rocznie.
Należy przerwać leczenie, jeżeli wystąpi leukopenia (głównie neutropenia), trombocytopenia również z towarzyszącymi objawami alergii, gorączką, bólem gardła, sińcami na skórze lub wybroczynami. Z powodu działań niepożądanych wspomnianych powyżej oraz reakcji nadwrażliwości, należy kontrolować morfologię krwi, czynność nerek, wątroby, stężenie karbamazepiny we krwi oraz stężenia innych leków przeciwdrgawkowych w terapii skojarzonej, szczególnie w leczeniudługotrwałym.
Działanie antycholinergiczne
Karbamazepina wykazuje działanie antycholinergiczne dlatego u pacjentów z jaskrą należy regularnie
badać ciśnienie śródgałkowe.
Działanie na układ endokrynny
U kobiet przyjmujących jednocześnie hormonalne leki antykoncepcyjne i karbamazepinęobserwowano krwawienia międzymiesiączkowe. Finlepsin 400 retard może zmniejszać skutecznośćdziałania hormonalnych leków antykoncepcyjnych. Dlatego kobiety w wieku rozrodczym powinnyrozważyć stosowanie alternatywnych metod antykoncepcji podczas leczenia karbamazepiną. Zpowodu indukcji enzymów, produkt leczniczy Finlepsin 400 retard może spowodować, że stosowanepreparaty zawierające estrogen i (lub) gestagen nieskuteczne (np. niepowodzenie antykoncepcji).
Kontrola stężenia leku w osoczu
Chociaż związek pomiędzy stężeniem karbamazepiny w osoczu a jej dawkowaniem, skutecznościąkliniczną i tolerancją leku nie jest wyraźny, to monitorowanie leku w osoczu może być użyteczne wnastępujących sytuacjach: znacznego zwiększenia częstości napadów, sprawdzania czy pacjentprzestrzega zaleceń i regularnie przyjmuje lek, w czasie ciąży, podczas leczenia dzieci i młodzieży, w
6
przypadku podejrzenia zaburzeń wchłaniania, w razie podejrzenia działania toksycznego terapii złożonej (patrz punkt 4.5).
Zmniejszenie dawki/odstawienie leku
W razie konieczności zmniejszenia dawki lub zmiany karbamazepiny na inny lek przeciwdrgawkowyu pacjentów z padaczką, należy unikać nagłego odstawienia leku, a dawkę zmniejszać stopniowo. Jeśli nagłe odstawienie karbamazepiny jest konieczne, zamianę na inny lek przeciwpadaczkowy należy przeprowadzić z pomocą odpowiednich leków (np. diazepam w podaniu doodbytniczym lub dożylnym albo fenytoina w podaniu dożylnym).
Zaburzenia psychiczne
U pacjentów, u których stosowano leki przeciwpadaczkowe w poszczególnych wskazaniach, odnotowano przypadki myśli i zachowań samobójczych. Meta-analiza randomizowanychkontrolowanych placebo badań leków przeciwpadaczkowych również wskazuje na niewielkiezwiększenie ryzyka myśli i zachowań samobójczych. Nie jest znany mechanizm powstawania tegoryzyka, a dostępne dane nie wykluczają możliwości, że zwiększone ryzyko występuje także podczasstosowania karbamazepiny.
W związku z tym należy uważnie obserwować, czy u pacjenta nie występują oznaki myśli i zachowańsamobójczych i w razie konieczności rozważyć zastosowanie odpowiedniego leczenia. Pacjentów(oraz ich opiekunów) należy poinformować, że w razie wystąpienia oznak myśli lub zachowańsamobójczych należy poradzić lekarza.
Należy pamiętać o możliwości uaktywnienia się objawów psychotycznych a także (u starszych pacjentów) dezorientacji lub pobudzenia podczas leczenia karbamazepiną. Ostrzeżenie: Jeśli Finlepsin 400 retard jest przyjmowany ze wskazania ”zapobieganie napadomdrgawkowym w alkoholowym zespole abstynencyjnym” powinien być zawsze stosowany wwarunkach szpitalnych.
Należy wziąć pod uwagę, że działania niepożądane karbamazepiny mogą być podobne do objawów odstawienia alkoholu i należy o tym pamiętać podczas leczenia preparatem Finlepsin 400 retardpacjentów z alkoholowym zespołem abstynencyjnym.
Jeśli w wyjątkowych sytuacjach Finlepsin 400 retard musi być podawany z litem
w profilaktyce napadów maniakalno-depresyjnych (może wystąpić taka konieczność jeśli terapia litemjest mało skuteczna), należy unikać interakcji (patrz punkt 4.5) poprzez kontrolę stężeniakarbamazepiny w osoczu. Stężenie karbamazepiny powinno wynosić 8μg/ml, poziom litu powinienzawierać się w wąskim przedziale terapeutycznym od 0,3 do 0,8 mval/l, a pacjent nie powinien byłbyć leczony neuroleptykami w poprzednich 8 tygodniach i nie jest nimi leczony obecnie.
Badanie krwi w krótkich odstępach czasu (co tydzień) wymagane jest w przypadku wystąpienia:- gorączki, zakażenia,
- wysypki skórnej, - zmęczenia,
- bólów gardła, owrzodzeń jamy ustnej, - łatwego powstawania siniaków,
- zwiększenia aktywności aminotransferaz,
- zmniejszenia liczby leukocytów poniżej 3000/mm3 lub granulocytów poniżej 1500/mm3, - zmniejszenia liczby trombocytów poniżej 125000/mm3,
- zmniejszenia liczby retikulocytów poniżej 0,3% = 20000/mm3,- zwiększenia stężenia żelaza w osoczu powyżej 150 μg %.
Odstawienie karbamazepiny wymagane jest w przypadku:- krwawień wybroczynowych lub plamicowych,- niewydolności troby,
- zmniejszenia liczby erytrocytów poniżej 4 milionów/mm3, - zmniejszenia hematokrytu poniżej 32 %,
7
- zmniejszenia stężenia hemoglobiny poniżej 11 g %,
- zmniejszenia liczby leukocytów poniżej 2000/mm3 i odpowiednio granulocytów poniżej 1000/mm3 lub trombocytów poniżej 80000/mm3
- symptomatycznych zaburzeń hemopoezy.
4.5 Interakcje z innymi produktami leczniczymi i inne rodzaje interakcji
Głównym enzymem biorącym udział w metabolizowaniu karbamazepiny jest układ cytochromu P-450(głównie izoenzym CYP3A4). Podawanie związków zmniejszających aktywność CYP 3A4 możeprowadzić do zwiększenia stężenia karbamazepiny w surowicy
i w efekcie do wystąpienia działań niepożądanych.. Podawanie związków aktywujących CYP 3A4może prowadzić do przyspieszenia metabolizmu karbamazepiny i zmniejszenia efektów terapeutycznych.
Analogicznie, przerwanie podawania związków aktywujących CYP 3A4 może doprowadzić do zwolnienia tempa metabolizmu karbamazepiny, co prowadzi do zwiększenia stężenia karbamazepinyw surowicy.
Z powodu możliwych interakcji, szczególnie podczas skojarzonego leczenia kilkoma lekamiprzeciwpadaczkowymi, konieczne jest oznaczanie stężeń leku w surowicy i ustalenie odpowiedniegodawkowania.
Leki, które mogą zwiększać stężenie karbamazepiny w osoczu:
Zwiększenie stężenia karbamazepiny w osoczu może wywołać działania niepożądane (np. zawrotygłowy, senność, ataksja, podwójne widzenie), dlatego należy odpowiednio dostosować dawkę lekuFinlepsin 400 retard i monitorować stężenie leku w osoczu, gdy jest podawany z wymienionymiponiżej substancjami:
. Leki przeciwbólowe, przeciwzapalne: dekstropropoksyfen, ibuprofen.. Leki o działaniu androgennym: danazol.
. Antybiotyki: antybiotyki makrolidowe (np. erytromycyna, troleandomycyna, josamycyna,
klarytromycyna).
. Leki przeciwdepresyjne: np. dezypramina, fluoksetyna, fluwoksamina, nefazodon, paroksetyna,
trazodon, wiloksazyna.
. Leki przeciwpadaczkowe: styrypentol, wigabatryna.
. Leki przeciwgrzybicze: azole (np. itrakonazol, ketokonazol, flukonazol, worykonazol). . Leki przeciwhistaminowe: loratadyna, terfenadyna.
. Leki przeciwpsychotyczne: loksapina, olanzapina, kwetiapina.. Leki przeciwgruźlicze: izoniazyd.
. Leki przeciwwirusowe: inhibitory proteazy w leczeniu HIV (np. rytonawir). . Inhibitory anhydrazy węglanowej: acetazolamid. . Leki sercowo-naczyniowe: diltiazem, werapamil.
. Leki stosowane w chorobie wrzodowej: cymetydyna, omeprazol. . Leki zwiotczające mięśnie: oksybutynina, dantrolen.
. Inhibitory agregacji płytek krwi: tyklopidyna.
. Inne interakcje: sok grejpfrutowy, nikotynamid (u dorosłych, tylko w dużych dawkach).
Leki, które mogą zwiększać stężenie czynnego metabolitu 10,11-epoksydu karbamazepiny w osoczu:Zwiększenie stężenia karbamazepiny w osoczu może spowodować objawy niepożądane (np. zawrotygłowy, zmęczenie, niepewny chód, podwójne widzenie). W przypadku pojawienia się takich objawów,należy oznaczyć stężenie i w razie konieczności dostosować dawkę karbamazepiny. Dotyczy tonastępujących leków: loksapina, kwetiapina, prymidon, progabid, kwas walproinowy, walnoktamid iwalpromid.
Leki, które mogą zmniejszać stężenie karbamazepiny w osoczu:
Może zajść konieczność dostosowania dawki leku Finlepsin 400 retard, gdy jest stosowany z poniżej wymienionym lekami:
. Leki przeciwpadaczkowe: felbamat, metsuksamid, okskarbazepina, fenobarbital, fensuksymid, fenytoina, fosfenytoina, prymidon, oraz, choć dane częściowo sprzeczne, klonazepam.
8
. Leki przeciwnowotworowe: cisplatyna, doksorubicyna.. Leki przeciwgruźlicze: ryfampicyna.
. Leki rozszerzające oskrzela: teofilina, aminofilina. . Leki dermatologiczne: izotretynoina.
. Inne: preparaty zawierające ziele dziurawca (Hypericum perforatum).
Wpływ karbamazepiny na stężenie w osoczu jednocześnie stosowanych leków Karbamazepina indukuje układ cytochromu P-450 (głównie izoenzym CYP3A4) co powoduje, że stężenie substancji metabolizowanych przez cytochrom P-450 jest zmniejszone lub nawet zniesione.Może zajść konieczność dostosowania dawki następujących leków w zależności od wymagańklinicznych:
. Leki przeciwbólowe i przeciwzapalne: metadon, paracetamol, tramadol, fenazon (antypiryna).. Antybiotyki: doksycyklina.
. Leki przeciwzakrzepowe: doustne leki przeciwzakrzepowe (np. warfaryna, fenprokumon,
dikumarol, acenokumarol).
. Leki przeciwdepresyjne: bupropion, cytalopram, trazodon, trójpierścieniowe leki przeciwdepresyjne (np. imipramina, amitrypylina, nortryptylina, klomipramina). Nie zaleca się stosowania leku Finlepsin 400 retard w skojarzeniu z inhibitorami monoaminooksydazy (IMAO), których podawanie należy zaprzestać co najmniej 2 tygodnie przed podaniem leku Finlepsin 400 retard, jeżeli pozwala na to sytuacja kliniczna.
. Leki przeciwpadaczkowe: klobazam, klonazepam, etosuksymid, felbamat, lamotrygina, okskarbazepina, prymidon, tiagabina, topiramat, kwas walproinowy, zonisamid. . Donoszono, że pod wpływem karbamazepiny stężenia fenytoiny w osoczu zarówno zwiększały się, jak i zmniejszały się; istnieją rzadkie doniesienia o zwiększeniu stężenia mefenytoiny w osoczu. . Leki przeciwgrzybicze: itrakonazol.
. Leki przeciwpasożytnicze: prazykwantel.
. Leki przeciwnowotworowe: imatynib.
. Leki przeciwpsychotyczne: klozapina, haloperydol, bromperydol, olanzapina, kwetiapina,
rysperydon, zyprazydon.
. Leki przeciwwirusowe: inhibitory proteazy w leczeniu HIV (np. indynawir, rytonawir,
sakwinavir).
. Leki anksjolityczne: alprazolam, midazolam.
. Leki rozszerzające oskrzela lub przeciwastmatyczne: teofilina. . Leki antykoncepcyjne: hormonalne leki antykoncepcyjne zawierające estrogeny i/lub progestageny (należy rozważyć stosowanie alternatywnych metod antykoncepcji). . Leki sercowo-naczyniowe: blokery kanału wapniowego (pochodne dihydropirydyny, np. felodypina), digoksyna.
. Kortykosteroidy (leki stosowane w łagodzeniu stanów zapalnych): prednizolon, deksametazon.. Leki immunosupresyjne: cyklosporyna, ewerolimus.
. Leki stosowane w chorobach tarczycy: lewotyroksyna.
Leczenie skojarzone wymagające szczególnej uwagi:
Donoszone, że jednoczesne stosowanie karbamazepiny i lewetiracetamu zwiększa toksyczne działaniekarbamazepiny na wątrobę.
Donoszone, że jednoczesne stosowanie karbamazepiny i izoniazydu zwiększa jego toksyczne działaniena wątrobę.
Równoczesne podawanie karbamazepiny i soli litu lub metoklopramidu oraz karbamazepiny i neuroleptyków (np. haloperydol, tiorydazyna) może prowadzić do nasilenia niepożądanych objawów neurologicznych (w przypadku neuroleptyków nawet w razie terapeutycznych stężeń w osoczu).Równoczesne stosowanie karbamazepiny i niektórych leków moczopędnych (hydrochlorotiazydu,furosemidu) może powodować objawową hiponatremię (zmniejszenie stężenia sodu we krwi).Karbamazepina może antagonizować działanie leków zwiotczających mięśnie, nie powodującychdepolaryzacji (np. pankuronium). W razie potrzeby należy stosować je
w większych dawkach równocześnie dokładnie obserwując pacjentów z powodu szybszej niż zwykle możliwości ustąpienia blokady nerwowo-mięśniowej.
9
Podobnie do innych leków psychotropowych, karbamazepina może zmniejszać tolerancję alkoholu. Jest zatem wskazane, by w czasie leczenia chorzy wstrzymali się od picia alkoholu.
Inne interakcje:
Należy podkreślić, że działanie neurotoksyczne może zwiększyć się w przypadku jednoczesnegostosowania karbamazepiny i soli litu. Niezbędne jest dokładne monitorowanie stężeń obydwóchleków. Pacjenci nie powinni przyjmować neuroleptyków osiem tygodni przed rozpoczęciem leczeniakarbamazepiną, ani w trakcie leczenia karbamazepiną.
Szczególną uwagę należy zwrócić na następujące objawy neurotoksyczności: niestabilny chód,ataksja, oczopląs poziomy, wygórowane odruchy mięśniowe, skurcze mięśni.W literaturze występują doniesienia, że przyjmowanie karbamazepiny przez pacjentów leczonychneuroleptykami zwiększa ryzyko występowania złośliwego zespołu neuroleptycznego lub syndromuStevensa-Johnsona.
Karbamazepina może zwiększać eliminację hormonów tarczycy, powodując zwiększeniezapotrzebowania na te hormony u pacjentów z niedoczynnością tarczycy. Niezbędne są oznaczenia stężenia hormonów tarczycowych na początku i pod koniec leczenia u pacjentów, u których stosuje się uzupełniającą terapię hormonami tarczycy. Może być wymagana zmiana dawkowania hormonów. Czynność tarczycy może zostać zmieniona w szczególności podczas jednoczesnego podawania karabamazepiny i innych leków przeciwpadaczkowych (takich jak fenobarbital).
W przypadku jednoczesnego stosowania karbamazepiny z inhibitorami wychwytu zwrotnego serotoniny (np. fluoksetyny) może rozwinąć się zespół serotoninowy.
Finlepsin 400 retard nie powinien być stosowany w połączeniu z nefazodonem rodekprzeciwdepresyjny) ponieważ może spowodować znaczne zmniejszenie stężenia nefazodonu w osoczui całkowitą utratę jego skuteczności. Jednoczesne podawanie nefazodonu i Finlepsin 400 retardzwiększa stężenie karbamazepiny w osoczu i zmniejsza stężenie jego aktywnego metabolitu, 10,11-epoksydu karbamazepiny.
Jednoczesne przyjmowanie karbamazepiny z lekami przeciwarytmicznymi, cyklicznymi lekami antydepresyjnymi lub erytromycyną zwiększa ryzyko wystąpienia zaburzeń przewodnictwa mięśniasercowego.
4.6 Wpływ na płodność, ciążę i laktację
Karbamazepinę można zastosować w okresie ciąży i laktacji tylko po dokładnym rozważeniu korzyściterapeutycznej wobec ryzyka (patrz: także dział „Wpływ na reprodukcję i rozwój płodu”). Kobiety w wieku rozrodczym powinny być poinformowane o konieczności planowania i zwiększonej kontroli lekarskiej ciąży.
Podczas ciąży karbamazepina powinna być stosowana w monoterapii, ze względu na zwiększenie ryzyka rozwoju wad wrodzonych leczeniu skojarzonym z innymi lekami przeciwpadaczkowymi. Jeśli podczas leczenia karbamazepiną pacjentka zajdzie w ciążę lub jeśli leczenie karbamazepiną będzie wskazane podczas ciąży, lekarz powinien wnikliwie ocenić konieczność kontroli napadówdrgawkowych podczas ciąży, a ryzykiem związanym z terapią dla nienarodzonego dziecka. Podczaspierwszych trzech miesięcy ciąży, gdy ryzyko rozwoju wad wrodzonych jest największe, aszczególnie pomiędzy 20 i 40 dniu po zapłodnieniu, najmniejsza dawka skuteczna powinna byćstosowana, ponieważ wady wrodzone powodowane przez wysokie stężenia w osoczu. Zaleca sięmożliwie regularne oznaczanie stężeń leku w osoczu i utrzymywanie ich w najniższym zakresieterapeutycznym (3 do 7 μg/ml). W żadnym przypadku nie należy przerywać leczenia bez konsultacji zlekarzem, ponieważ napady drgawkowe mogą okaleczyć dziecko.
Skutki stosowania karbamazepiny w pierwszym trymestrze ciąży opisano na podstawie ponad 500 przypadków. Tak jak w przypadku innych leków przeciwpadaczkowych opisano liczne zniekształcenia po ekspozycji macicy na stężenia karbamazepiny. Połączone anomalie występują często (dysmorfia twarzowo-czaszkowa, hipoplazja paznokcia, opóźnienie rozwoju). Badania epidemiologiczne wykazują, że 1% ryzyko występowania wady rozszczepu kręgosłupa jest10 razy wyższe. Pozostaje wciąż niejasne do jakiego stopnia leczenie karbamazepiną ma wpływ na rozwój tych zniekształceń, ponieważ nie można wykluczyć związku z chorobą podstawową i
10
czynnikiem genetycznym. Pacjenci powinni być informowani o zwiększonym ryzyku wad wrodzonych i możliwości badań prenatalnych.
Dodatkowym czynnikiem powstawania zaburzeń rozwojowych płodu może być niedobór kwasufoliowego, spowodowany indukcją enzymatyczną wywołaną przez karbamazepinę i dlatego zalecanejest przyjmowanie kwasu foliowego przed zajściem w ciążę i w czasie jej trwania. Aby zapobiecpowikłaniom krwotocznym, zaleca się profilaktyczne podawanie witaminy K matce w ostatnich dniach ciąży i noworodkowi zaraz po urodzeniu.
Opisano kilka przypadków drgawek i /lub depresji ośrodka oddechowego u noworodków, jak również przypadki wymiotów, biegunki i/ lub zmniejszonym pobieraniu pokarmu w powiązaniu z przyjmowaniem leku Finlepsin 400 retard i innych leków przeciwdrgawkowych. Mogą to być równieżobjawy zespołu odstawiennego u noworodków.
Po stosowaniu dawek terapeutycznych, karbamazepina i jej farmakologicznie aktywne metabolityprzenikają do mleka matki w niewielkich stężeniach (mleko/stężenie w osoczu 0,24 – 0,69). Finlepsin 400 retard może być przyjmowany podczas karmienia piersią. Odstawienie od piersi jest zalecane jedynie wtedy, kiedy nie ma prawidłowego przyrostu masy ciała lub gdy dziecko wykazuje nadmierne uspokojenie i zwiększoną potrzebę snu.
4.7 Wpływ na zdolność prowadzenia pojazdów i obsługiwania maszyn
Z powodu działań niepożądanych ze strony układu nerwowego takich, jak zawroty głowy i senność napoczątku terapii, po większych dawkach leku i w skojarzeniu z innymi lekami wpływającymi na układnerwowy, karbamazepina stosowana nawet zgodnie z zaleceniami, może niezależnie od objawówchoroby zmniejszać zdolność szybkiego reagowania w stopniu uniemożliwiającym prowadzeniepojazdów, obsługę maszyn i urządzeń w ruchu. Należy pamiętać, że spożycie alkoholu jeszczebardziej osłabia czujność i wydłuża czas reakcji.
4.8 Działania niepożądane
Działania niepożądane zależne od dawki zwykle zanikają w ciągu kilku dni od rozpoczęcia leczenialub po zmniejszeniu dawki. Reakcje dotyczące układu nerwowego mogą świadczyć oprzedawkowaniu leku lub znacznych wahaniach stężenia leku w surowicy. W takim wypadku zalecasię monitorowanie stężenia leku i podzielenie dawki całkowitej.
Występowanie działań niepożądanych jest większe w przypadku leczenia skojarzonego niż monoterapii.
Coraz więcej dowodów wskazuje na związek między markerami genetycznymi, a występowaniem niepożądanych reakcji skórnych takich jak SJS, TEN, DRESS, AGEP oraz wysypka grudkowo- plamista. U pacjentów pochodzenia japońskiego oraz europejskiego, odnotowano takie reakcje po zastosowaniu karbamazepiny u nosicieli allelu HLA-A*3101. Innym markerem, który wykazuje silnyzwiązek z wystąpieniem SJS oraz TEN, jest allel HLA-B*1502 u osób pochodzenia chińskiego (grupa etniczna Han), tajskiego oraz z innych krajów azjatyckich (patrz punkty 4.2 i 4.4 w celu dalszych informacji).
Często występować mogą zawroty głowy, senność, uspokojenie, zmęczenie, ataksja móżdżkowa, bóległowy, podwójne widzenie, złe samopoczucie, wymioty czy reakcje alergiczne. U pacjentów wpodeszłym wieku może wystąpić niepokój i stany dezorientacji.
W czasie leczenia karbamazepiną mogą wystąpić niżej wymienione działania niepożądane. Działanianiepożądane mogą występować: bardzo często: >1/10; często: ≥1/100, <1/10; niezbyt często: ≥1/1000, <1/100; rzadko ≥1/10 000, <1/1000; bardzo rzadko: <1/10 000 i w pojedynczych przypadkach.
Zaburzenia krwi i układu chłonnego Bardzo często: leukopenia
Często: trombocytopenia, eozynofilia
Rzadko: leukocytoza, limfadenopatia, niedobór kwasu foliowego
11
Bardzo rzadko: agranulocytoza, niedokrwistość aplastyczna, pancytopenia, aplazja szpiku,niedokrwistość, niedokrwistość megaloblastyczna, porfiria, retikulocytoza, niedokrwistość hemolityczna.
Zaburzenia układu immunologicznego
Rzadko: nadwrażliwość typu późnego z gorączką, wysypką skórną, zapaleniem naczyń, obrzękiemwęzłów chłonnych, bolesnością stawów (artralgią), zmianą liczby leukocytów, eozynofilią,powiększeniem wątroby i śledziony lub zmianami wyników testów wątrobowych, a także działanie nainne narządy takie, jak płuca, nerki, trzustkę, mięsień sercowy i okrężnicę.
Bardzo rzadko: aseptyczne zapalenie opon mózgowych z drgawkami klonicznymi i eozynofilią,reakcje anafilaktyczne i obrzęk naczynioruchowy.
Zaburzenia endokrynologiczne
Często: hiponatremia, która powoduje zatrzymanie płynów, obrzęki, zwiększenie masy ciała izmniejszoną osmolarność osocza. W rzadkich przypadkach prowadziło to do wystąpienia wymiotów,bólów głowy i rzadko dezorientacji, letargu i innych anomalii neurologicznych (tzw. zatruciewodne).
Bardzo rzadko: zwiększenie wydzielania prolaktyny z objawami (lub bezobjawowo) mlekotoku, ginekomastii, zaburzeniami czynności tarczycy (zmniejszenie aktywności FT4, T3, T4) i zwiększenie aktywności TSH; zaburzenia metabolizmu kostnego (zmniejszenie stężenia wapnia i 25-hydroksycholekalcyferolu w surowicy) , co w rzadkich przypadkach prowadzi do uszkodzenia kości(osteoporoza/osteomalacja); zwiększenie stężenia cholesterolu, HDL i trójglicerydów.Pojedyncze przypadki: zmniejszenie stężenia kwasu foliowego, witaminy B12 i homocysteiny w surowicy krwi.
Zaburzenia psychiczne
Rzadko: omamy akustyczne i wizualne, depresja, fobia, zachowania agresywne, pobudzenie,dezorientacja.
Bardzo rzadko: uaktywnienie się utajonego zespołu psychotycznego.
Zaburzenia układu nerwowego
Bardzo często: zawroty głowy, ataksja, senność, złe samopoczucie.Często: bóle głowy.
Niezbyt często: ruchy mimowolne (drżenia trzepoczące, dystonia, tiki), oczopląs Rzadko: zaburzenia myślenia, zaburzenia mowy, mimowolne ruchy twarzy przypominające grymasy (dyskineza ustno-twarzowa), niekontrolowane ruchy ciała z żywą gestykulacją (choreoatetoza), zapalenie nerwów obwodowych, parestezje, niedowład kończyn. Bardzo rzadko: zaburzenia smaku, złośliwy zespół neuroleptyczny.
Istnieją doniesienia, że karbamazepina zaostrza objawy chorobowe stwardnienia rozsianego.
Tak jak w przypadku innych leków przeciwpadaczkowych, karbamazepina może zwiększać częstośćnapadów padaczkowych. Napady padaczkowe typu „absences” (specjalna postać napadu padaczkowego mająca początek w obydwu półkulach mózgowych) mogą być intensyfikowane lub wyzwalane.
Zaburzenia oka
Często: podwójne widzenie, zaburzenia akomodacji (nieostre widzenie). Rzadko: zaburzenia ruch gałek ocznych.
Bardzo rzadko: utrata przezroczystości soczewek, zapalenie spojówek, wzrost ciśnienia wewnątrzgałkowego.
Zaburzenia ucha i błędnika
Bardzo rzadko: zaburzenia słuchu (szumy uszne, zwiększenie lub zmniejszenie wrażliwości słuchowej, zmiany percepcji tonów).
12
Zaburzenia serca
Rzadko: zaburzenia przewodnictwa, nadciśnienie lub niedociśnienie.
Bardzo rzadko: bradykardia, arytmia, blok przedsionkowo-komorowy niekiedy z utratą przytomności (omdleniem), zapaść, zastoinowa niewydolność serca, zaostrzenie choroby wieńcowej, zakrzepowe zapalenie żył, epizody zakrzepowo-zatorowe.
Zaburzenia układu oddechowego, klatki piersiowej i śródpiersia
Bardzo rzadko: reakcje nadwrażliwości ze strony płuc z gorączką, dusznością, także zapalenia albozwłóknienia płuc (w razie wystąpienia tych reakcji leczenie karbamazepiny należy przerwać).
Zaburzenia żołądka i jelit
Bardzo często: złe samopoczucie, wymioty. Często: suchość błon śluzowej jamy ustnej, brak apetytu. Niezbyt często: biegunka lub zaparcie. Rzadko: ból brzucha.
Bardzo rzadko: zapalenie jamy ustnej, dziąseł, języka; zapalenie trzustki.
Zaburzenia wątroby i dróg żółciowych
Bardzo często: zwiększenie aktywności gamma-glutamylotranspeptydazy (zwykle nieistotne klinicznie)
Często: zwiększnie aktywności fosfatazy zasadowejNiezbyt często: zwiększenie aktywności aminotransferaz Rzadko: różne postacie zapalenia wątroby (cholestatyczne, wątrobowokomórkowe, typu mieszanego), żółtaczka.
Bardzo rzadko: ziarniniakowe zapalenie wątroby, niewydolność wątroby.
Zaburzenia skóry i tkanki podskórnej
Bardzo często: alergiczne zapalenie skóry, pokrzywka (także ciężkie postacie) Niezbyt często: złuszczające zapalenie skóry, erytrodermia,
Rzadko: toczeń rumieniowaty układowego, świąd
Bardzo rzadko: donoszono o występowaniu ciężkich reakcji dermatologicznych: zespół Stevensa- Johnsona (SJS) i toksyczna nekroliza naskórka (TEN) (patrz punkt „Specjalne ostrzeżenia i środki ostrożności dotyczące stosowania”);nadwrażliwość na światło, rumień wielopostaciowy i guzowaty, zmiany w pigmentacji skóry, plamica, łysienie, obfite pocenie, trądzik, hirsutyzm
Zaburzenia mięśniowo-szkieletowe i tkanki łącznej Rzadko: osłabienie mięśniowe
Bardzo rzadko: bóle stawów, bóle mięśnie, skurcze mięśni
Istnieją doniesienia o zmniejszeniu gęstości mineralnej kości, osteopenii, osteoporozie oraz ozłamaniach u pacjentów stosujących karbamazepinę w długoterminowej terapii. Mechanizm działaniakarbamazepiny wpływający na metabolizm kostny nie został ustalony.
Zaburzenia nerek i dróg moczowych
Bardzo rzadko: śródmiąższowe zapalenie nerek, niewydolność nerek, białkomocz, krwiomocz,skąpomocz, zwiększenie stężenia azotu mocznikowego we krwi, częste oddawanie moczu,zatrzymanie moczu.
Zaburzenia układu rozrodczego i piersi
Bardzo rzadko: zaburzenia spermatogenezy (zmniejszenie liczebności plemników i (lub) zmniejszenie
ruchliwości), zaburzenia płodności u mężczyzn, zaburzenia libido, impotencja.
Zgłaszanie podejrzewanych działań niepożądanych
Po dopuszczeniu produktu leczniczego do obrotu istotne jest zgłaszanie podejrzewanych działańniepożądanych. Umożliwia to nieprzerwane monitorowanie stosunku korzyści do ryzyka stosowania produktu leczniczego. Osoby należące do fachowego personelu medycznego powinny zgłaszać wszelkie podejrzewane działania niepożądane za pośrednictwem Departamentu Monitorowania
13
Niepożądanych Działań Produktów Leczniczych Urzędu Rejestracji Produktów Leczniczych, Wyrobów Medycznych i Produktów Biobójczych {} e-ma
il: [email protected].
4.9 Przedawkowanie
Podczas każdego zatrucia należy brać pod uwagę możliwość przedawkowania różnych leków, np. w próbie samobójczej.
Objawy przedawkowania karbamazepiny obserwowano tylko po bardzo dużych dawkach (od 4 do 10 g). Stężenie leku w surowicy zawsze było większe niż 20 μg/ml. Po przypadkowym zażyciu lubprzyjęciu w celu samobójczym, osiągnięte stężenie w osoczu - 38 μg/ml, nie było śmiertelne. Wpiśmiennictwie podaje się przypadki zatrucia (po próbie samobójczej lub przypadkowym przyjęciu),czasem zakończone zejściem śmiertelnym.
a) Objawy zatrucia
W przypadku zatrucia lekiem Finlepsin 400 retard nasilają się objawy opisane w dziale „Działania niepożądane”: zawroty głowy, ataksja, senność, otępienie, nudności, wymioty, niepokój, stany dezorientacji, ruchy mimowolne, rozszerzenie źrenic, oczopląs, zaczerwienienie, zatrzymanie moczu,hiponatremia, sinica, opistotonus, zaburzenia odruchów (odruchy wygórowane lub osłabione). Dodatkowo mogą wystąpić: drżenia, pobudzenie, drgawki toniczno-kloniczne, zaburzenia czynności układu oddechowego i sercowo-naczyniowego, zazwyczaj z niedociśnieniem (ale możliwe również podwyższone ciśnienie), tachykardia, blok przedsionkowo-komorowy, dezorientacja, zaburzenia świadomości, czasem zatrzymanie oddechu i serca.
Mogą wystąpić zaburzenia rytmu w badaniu EEG zwolnienie czynności podstawowej i obecność fal wolnych, zmiany w EKG (zaburzenia rytmu i przewodzenia). Obserwowano przypadki leukocytozy, leukopenii, neutropenii, glukozurii i ketonurii.
b) Leczenie zatruć:
Jak dotąd brak swoistej odtrutki.
Przedawkowanie karbamazepiny należy leczyć objawowo; jak najszybciej usunąć substancjęszkodliwą przez wywoływanie wymiotów i (lub) płukanie żołądka oraz zmniejszenie wchłanianiaprzez podanie węgla aktywowanego lub środków przeczyszczających.
Należy podtrzymywać czynności życiowe na oddziale intensywnej terapii, monitorować pracę serca,badać stężenia leku w surowicy krwi, wyrównywać zaburzenia elektrolitowe, jeśli stan pacjenta tegowymaga. Uwagi:
W przypadku drgawek należy rozpocząć leczenie odpowiednim lekiem przeciwdrgawkowym (zwyklestosuje się benzodwuazepiny np. diazepam). Zgodnie z danymi z piśmiennictwa, nie zaleca siępodawania barbituranów z powodu hamowania czynności układu oddechowego, szczególnie u dzieci.W przypadku niedociśnienia zwykle zalecana jest dopamina lub dobutamina (iv).
W przypadku wystąpienia hiponatremii (zatrucie wodne) należy ograniczyć płyny i podawać ostrożnie 0.9% NaCl (iv). Może to zapobiec uszkodzeniu mózgu.
Wymuszana diureza, hemodializa i dializa otrzewnowa nie skuteczne w usuwaniu leku z powodu dużego stopnia związania karbamazepiny z białkami osocza.
Ze względu na opóźnione wchłanianie leku należy spodziewać się pogorszenia stanu pacjenta w drugiej i trzeciej dobie po przedawkowaniu.
5. WŁAŚCIWOŚCI FARMAKOLOGICZNE
5.1 Właściwości farmakodynamiczne
Grupa farmakoterapeutyczna: leki o działaniu przeciwpadaczkowym, neurotropowym i psychotropowym Kod ATC: N03A F01
14
Karbamazepina jest pochodną iminostylbenu. Wykazuje pewne chemiczne podobieństwo dotrójpierścieniowych leków przeciwdepresyjnych i farmakologiczne do fenytoiny. Dokładny mechanizm działania karbamazepiny nie jest znany. Efekt terapeutyczny jest przede wszystkim przypisywany blokowaniu przewodzenia synaptycznego i w ten sposób zmniejszeniu przewodzenia wyładowań drgawkowych. W większych stężeniach karbamazepina zmniejsza poskurczowe nasilenie reakcji na bodziec. Ograniczenie bólu w neuralgii nerwu trójdzielnego jest prawdopodobnie spowodowane zahamowaniem przewodzenia impulsów nerwowych w jądrach rdzeniowych nerwu trójdzielnego.
5.2 Właściwości farmakokinetyczne
Wchłanianie, stężenie w osoczu
Karbamazepina (w zależności od postaci farmaceutycznej) wchłania się stosunkowo powoli i prawie całkowicie.
Okres półtrwania wynosi średnio 8,5 godziny i wykazuje znaczące różnice pomiędzy osobnikami i u tego samego osobnika (od około 1,72 do 12 godzin).
Maksymalne stężenie w osoczu u dorosłych osiągane jest po 4 do 16 godzinach (bardzo rzadko po 35godzinach), a u dzieci po 4 do 6 godzinach od podania pojedynczej dawki doustnej. Stężenia w osoczunie wykazują zależności liniowej od dawki. Po większych dawkach krzywa stężeń ma postać płaskiejkrzywej pochyłej.
Po podaniu zawiesiny maksymalne stężenia w osoczu osiągane szybciej niż po podaniu tabletek czytabletek o przedłużonym uwalnianiu.
Stężenia leku w osoczu po podaniu tabletek o przedłużonym uwalnianiu mniejsze w porównaniu ze
zwykłymi tabletkami.
Stan stacjonarny osiągany jest po 2 do 8 dniach. Nie ma ścisłego związku pomiędzy dawkąkarbamazepiny i jej stężeniem w osoczu w stanie stacjonarnym. Z powodu powolnego uwalnianiasubstancji czynnej, stężenia karbamazepiny i jej metabolitu 10,11-epoksydu karbamazepiny wykazujątylko niewielkie wahania w stanie stacjonarnym w przypadku dawkowania w odstępach ośmio- idwunastogodzinnych.
Na podstawie danych z piśmiennictwa można stwierdzić, że napady drgawkowe nie występują, jeślistężenia w osoczu wynoszą 4 do 12 μg/ml. Stężenia powyżej 20 μg/ml powodują pogorszenie stanu klinicznego. Zniesienie bólu w nerwobólu nerwu trójdzielnego występuje wtedy, kiedy stężenia w surowicy wynoszą 5 do 18 μg/ml.
Wartości progowe stężenia karbamazepiny w osoczu dla występowania działań niepożądanych to 8 9 μg/ml.
Wiązanie z białkami osocza, dystrybucja
Objętość dystrybucji u ludzi wynosi 0,8 do 1,9 l/kg.
Karbamazepina wiąże się z białkami w 70% do 80%. Procent nie związanej karbamazepiny jest stały,gdy stężenia wynoszą do 50 μg/ml. Farmakologicznie aktywny metabolit 10,11-epoksyd karbamazepiny jest związany z białkami osocza w 48% do 53% (ok. 0,74 l/kg).
Stężenie karbamazepiny w płynie mózgowo-rdzeniowym stanowi 33% stężenia w osoczu. Stężenie wślinie odpowiada frakcji nie związanej w osoczu i wykazuje znaczącą korelację ze stężeniem leku wosoczu (około 20% do 30%). Po pomnożeniu przez 4 może jego wartość być używana do określaniastężenia w osoczu podczas monitorowania terapii.
Karbamazepina przenika przez łożysko, dociera do płodu i jest wydzielana z mlekiem (około 58%stężenia w osoczu). Dziecko karmione piersią może mieć zatem stężenie leku we krwi równe jegostężeniu w mleku.
Metabolizm
W wątrobie karbamazepina jest utleniana, deaminowana, hydroksylowana i częściowo estryfikowana kwasem glukuronowym. Do tej pory wykryto w moczu człowieka siedem metabolitów leku; główny metabolit farmakologicznie nieaktywny to trans-10,11-dihydroksy-10,11-dihydrokarbamazepina.Aktywnym metabolitem, który wykazuje działanie przeciwdrgawkowe jest 10,11-epoksydkarbamazepiny; jego stężenie wynosi od 0,1% do 2%.
15
Wydalanie, klirens osoczowy, okres półtrwania
Po podaniu pojedynczej dawki doustnej karbamazepiny okres półtrwania w osoczu wynosi około 36godzin (zakres: 18 do 65 godzin). Podczas leczenia długotrwałego okres półtrwaniaskraca się z powodu indukcji enzymatycznej o około 50%. Okres półtrwania karbamazepiny w osoczujest krótszy podczas terapii skojarzonej (6 do 10 godzin) w porównaniu do monoterapii (11 do 13godzin); jest krótszy u dzieci w porównaniu z dorosłymi oraz krótszy u niemowląt w porównaniu znoworodkami.
Klirens osoczowy u osobników zdrowych wynosi 19,8 ± 2,7 ml/godz/kg, u pacjentów w monoterapii -54,6 ± 6,7 ml/godz./kg, u pacjentów leczonych terapią skojarzoną - 113,3 ± 33,4 ml/godz./kg.Około 72% pojedynczej dawki doustnej wydalane jest z moczem w postaci metabolitów. Pozostałe28% wydalane jest z kałem, częściowo w postaci nie zmienionej. Tylko 2% 3% dawki wydalane jestz moczem jako nie zmieniona karbamazepina.
Biodostępność / biorównoważność
Uzyskano następujące dane w badaniu biodostępności przeprowadzonym w 1995 r. w warunkachstanu stacjonarnego na 18 osobach (mężczyźni w wieku 21 do 36 lat) w porównaniu z produktemreferencyjnym (podawane w dawce 400 mg dwa razy na dobę):
Lek badany Lek odniesienia
Maksymalne stężenie w osoczu 8,03 7,84 Cmax (μg/ml): (6,43;10,02) (6,73;9,13) Czas, po którym wyst. max.
stęż. w osoczu tmax. (godziny) 9,10 ± 6,5 8,40 ± 8,10Powierzchnia pod krzywą 165,40 163,80 stężenie-czas AUC (μg/ml hrs) (133,2; 205,3) (139,4; 192,4) Dane podane jako wartości średnie i rozrzut.
5.3 Przedkliniczne dane o bezpieczeństwie
Badania in vitro i badania na zwierzętach nie wskazują na istnienie potencjału mutagennego karbamazepiny. Przeprowadzone 2-letnie badanie rakotwórczości karbamazepiny na szczurach wykazało, częstość występowania guzów wątroby u samic i łagodnego nowotworu jąder u samcówbyło zwiększone. Nie istnieją jednak przesłanki, aby te odkrycia miały jakiekolwiek znaczenie zpunktu widzenia terapii u ludzi.
6. DANE FARMACEUTYCZNE
6.1 Wykaz substancji pomocniczych
Eudragit RS 30 D (kopolimer metakrylanu amonu typu B), triacetyna, talk,
Eudragit L 30 D-55 (kopolimer kwasu metakrylowego i etylu akrylanu (1:1)), celulozamikrokrystaliczna, krospowidon, krzemionka koloidalna bezwodna, magnezu stearynian.
6.2 Niezgodności farmaceutyczne
Nie dotyczy.
6.3 Okres ważności
3 lata
6.4 Specjalne środki ostrożności podczas przechowywania
16
Przechowywać w temperaturze poniżej 30oC.
6.5 Rodzaj i zawartość opakowania
Opakowanie:
5 blistrów po 10 tabletek Finlepsin 400 retard o przedłużonym uwalnianiu (50 tabletek) w tekturowym pudełku;
3 blistry po 10 tabletek Finlepsin 400 retard o przedłużonym uwalnianiu (30 tabletek) w tekturowym pudełku.
Blister PVC/PVDC/pergamin/Aluminium
6.6 Specjalne środki ostrożności dotyczące usuwania
Brak szczególnych wymagań.
7. PODMIOT ODPOWIEDZIALNY POSIADAJĄCY POZWOLENIE NA
DOPUSZCZENIE DO OBROTU
Teva Pharmaceuticals Polska Sp. z o.o.ul. Emilii Plater 53, 00-113 Warszawa
8. NUMER POZWOLENIA NA DOPUSZCZENIE DO OBROTU
Pozwolenie MZ Nr 10142
9. DATA WYDANIA PIERWSZEGO POZWOLENIA NA DOPUSZCZENIE DO OBROTU
I DATA PRZEDŁUŻENIA POZWOLENIA
Data wydania pierwszego pozwolenia na dopuszczenie do obrotu: 29.12.2003 r.
Data ostatniego przedłużenia pozwolenia: 16.12.2008 r.
10. DATA ZATWIERDZENIA LUB CZĘŚCIOWEJ ZMIANY TEKSTU
CHARAKTERYSTYKI PRODUKTU LECZNICZEGO
17