CHARAKTERYSTYKA PRODUKTU LECZNICZEGO
1. NAZWA PRODUKTU LECZNICZEGO
Klimicin, 300 mg/2 ml (150 mg/ml), roztwór do wstrzykiwań i infuzjiKlimicin, 600 mg/4 ml (150 mg/ml), roztwór do wstrzykiwań i infuzji
2. SKŁAD JAKOŚCIOWY I ILOŚCIOWY
1 ml roztworu do wstrzykiwań i infuzji zawiera 150 mg klindamycyny (Clindamycinum) w postaci fosforanu klindamycyny.
Klimicin, 300 mg/2 ml
2 ml roztworu do wstrzykiwań i infuzji (1 ampułka) zawiera 300 mg klindamycyny (w postaci fosforanu klindamycyny).
Klimicin, 600 mg/4 ml
4 ml roztworu do wstrzykiwań i infuzji (1 fiolka) zawiera 600 mg klindamycyny (w postaci fosforanu klindamycyny).
Substancja pomocnicza o znanym działaniu
Klimicin, 300 mg/2 ml: każda ampułka zawiera 18 mg alkoholu benzylowego i 15,1 mg sodu.
Klimicin, 600 mg/4 ml: każda fiolka zawiera 36 mg alkoholu benzylowego i 29 mg sodu.
Pełny wykaz substancji pomocniczych, patrz punkt 6.1.
3. POSTAĆ FARMACEUTYCZNA
Roztwór do wstrzykiwań i infuzji
Bezbarwny lub bladożółtawy przezroczysty roztwór bez widocznych cząsteczek osadu.
4. SZCZEGÓŁOWE DANE KLINICZNE
4.1 Wskazania do stosowania
Klindamycyna do podawania pozajelitowego jest wskazana w leczeniu ciężkich zakażeń wywołanychprzez bakterie wrażliwe na klindamycynę, takich jak:
. zakażenia układu oddechowego wywołane przez bakterie beztlenowe, Streptococcus pneumoniae i inne paciorkowce oraz Staphylococcus aureus;
. zakażenia skóry i tkanek miękkich wywołane przez Streptococcus pyogenes, Staphylococcus aureus i bakterie beztlenowe;
. zakażenia kości i stawów wywołane przez Staphylococcus aureus;. posocznica wywołana przez Staphylococcus aureus;
. zakażenia w obrębie jamy brzusznej wywołane przez bakterie beztlenowe;. zakażenia żeńskich narządów płciowych wywołane przez bakterie beztlenowe.
Zastosowanie klindamycyny w postaci dożylnej jest wskazane w przypadku ciężkiego przebieguchoroby. U chorych z posocznicą zaleca się rozpoczynanie leczenia od dożylnego podaniaklindamycyny.
1
UR.DZL.ZLN.4020.03747.2017
Klindamycynę należy stosować wyłącznie w leczeniu ciężkich zakażeń bakteryjnych.Planując zastosowanie klindamycyny lekarz powinien wziąć pod uwagę rodzaj zakażenia orazrozważyć ryzyko biegunki. Notowano bowiem przypadki zapalenia okrężnicy występującego nawet2 lub 3 tygodnie po podaniu produktu leczniczego (patrz punkt 4.4).
Należy uwzględnić oficjalne wytyczne dotyczące właściwego stosowania leków przeciwbakteryjnych.
4.2 Dawkowanie i sposób podawania
Dorośli
Zalecana dobowa dawka w ciężkich zakażeniach wynosi od 600 mg do 1200 mg, w 2, 3 lub 4 dawkach podzielonych.
W bardzo ciężkich zakażeniach zalecana dawka dobowa wynosi od 1200 mg do 2700 mg w 2, 3 lub 4 dawkach podzielonych.
W zakażeniach zagrażających życiu dawkę dobową klindamycyny podawanej dożylnie można zwiększyć do 4800 mg.
Nie należy podawać w pojedynczej dawce więcej niż 600 mg domięśniowo i 1200 mg dożylnie (w infuzji).
U osób w podeszłym wieku modyfikacja dawki nie jest konieczna (patrz punkt 5.2).
Dzieci (w wieku od 1 miesiąca do 16 lat)
Zalecana dawka dobowa wynosi od 20 do 40 mg/kg masy ciała w 3 lub 4 dawkach podzielonych. Maksymalna dawka dobowa wynosi 40 mg/kg mc.
W zakażeniach wywołanych przez paciorkowce beta-hemolizujące antybiotyk należy podawać przezco najmniej 10 dni w celu zminimalizowania możliwości wystąpienia późnych powikłań, np. gorączkireumatycznej i zapalenia kłębuszków nerkowych.
Dawkowanie u pacjentów z zaburzeniami czynności nerek
Modyfikacja dawki nie jest konieczna, z wyjątkiem pacjentów z ciężką niewydolnością nerek,u których stosuje się połowę zwykle zalecanej dawki.
U pacjentów poddawanych hemodializie, dializie otrzewnowej lub hemofiltracji modyfikacja dawki nie jest konieczna (patrz punkt. 5.2).
Pacjenci z zaburzeniami czynności wątroby
Dawkę należy dostosować do stężenia klindamycyny w surowicy (patrz punkt. 5.2.)
Sposób podawania
Produkt leczniczy należy podawać domięśniowo lub w powolnej infuzji dożylnej. Roztwórklindamycyny do podania dożylnego należy rozcieńczyć odpowiednim rozcieńczalnikiem i podawaćw infuzji trwającej co najmniej od 10 do 60 minut (patrz punkt 6.6).
4.3 Przeciwwskazania
. Nadwrażliwość na substancję czynną klindamycynę lub na którąkolwiek substancję pomocniczą wymienioną w punkcie 6.1.
. Nadwrażliwość na linkomycynę (ze względu na możliwość alergicznej reakcji krzyżowej).. Stosowanie u noworodków, zwłaszcza wcześniaków (ze względu na zawartość alkoholu benzylowego), patrz punkt 4.6.
2
UR.DZL.ZLN.4020.03747.2017
4.4 Specjalne ostrzeżenia i środki ostrożności dotyczące stosowania
. U pacjentów otrzymujących klindamycynę zgłaszano ciężkie reakcje nadwrażliwości, w tym ciężkie reakcje skórne, takie jak polekowa reakcja z eozynofilią i objawami ogólnymi, zespół Stevensa-Johnsona, toksyczne martwicze oddzielanie się naskórka i ostra uogólniona osutka krostkowa. W razie wystąpienia reakcji nadwrażliwości lub ciężkiej reakcji skórnej podawanie klindamycyny należy przerwać i zastosować odpowiednie leczenie (patrz punkty 4.3 i 4.8).. Podczas długotrwałego leczenia należy wykonywać okresowe badania krwi oraz kontrolować czynność wątroby i nerek.
. Długotrwałe lub powtarzane stosowanie klindamycyny może prowadzić do nadkażeń lub do nadmiernego rozwoju opornych bakterii lub drożdżaków.
. Należy zachować ostrożność podczas stosowania klindamycyny u pacjentów z chorobami przewodu pokarmowego (takimi jak celiakia, uchyłkowatość jelit, choroba Leśniowskiego- Crohna), zwłaszcza u pacjentów z chorobami żołądka i jelit w wywiadzie (tj. przebyte zapalenie jelita grubego), ze względu na możliwość zwiększonego wchłaniania klindamycyny.. Stosowanie leków przeciwbakteryjnych zmienia prawidłową florę jelita grubego, prowadząc do nadmiernego wzrostu Clostridium difficile. Dotyczy to prawie wszystkich antybiotyków, w tym klindamycyny. Bakterie Clostridium difficile wytwarzają toksyny A i B, powodujące biegunkę (ang. Clostridium difficile associated diarrhea, CDAD) i będące główną przyczyną zapalenia jelita grubego związanego z antybiotykoterapią.
Rzekomobłoniaste zapalenie jelita grubego w ciężkiej postaci może rozwijać się zwłaszczau pacjentów w podeszłym wieku oraz w ciężkim stanie ogólnym. Dlatego możliwość CDADnależy brać pod uwagę u pacjentów, u których stosowanie antybiotyku wywołało biegunkę. CDADmoże postępować do zapalenia jelita grubego, w tym do rzekomobłoniastego zapalenia jelitagrubego (patrz punkt 4.8) o nasileniu od lekkiego do zagrażającego życiu. W razie potwierdzenialub podejrzewania poantybiotykowej biegunki lub poantybiotykowego zapalenia jelita grubego,lek przeciwbakteryjny (w tym klindamycynę) należy odstawić i natychmiast wdrożyć odpowiednieleczenie. Rzekomobłoniaste zapalenie jelita grubego w łagodnej postaci może ustąpić samoistnie,ale w większości wypadków wymaga ono podawania metronidazolu lub wankomycyny. W celuzwiązania toksyn wytwarzanych przez Clostridium difficile można stosować kolestyraminę lubkolestypol, przy czym nie należy ich podawać jednocześnie z wankomycyną. Nie należy podawaćleków hamujących perystaltykę jelit.
. Klindamycyny nie stosuje się w leczeniu zapalenia opon mózgowych, gdyż słabo przenika do płynu mózgowo-rdzeniowego.
. Klindamycynę można na ogół stosować u pacjentów z nadwrażliwością na penicylinę, gdyż ze względu na różnice w budowie cząsteczkowej obu leków wystąpienie reakcji alergicznej na klindamycynę jest u tych pacjentów mało prawdopodobne. Istnieją jednak pojedyncze doniesienia o występowaniu reakcji anafilaktycznych po zastosowaniu klindamycyny u osób ze stwierdzoną nadwrażliwością na penicylinę. Zaleca się więc zachowanie ostrożności podczas podawania klindamycyny pacjentom uczulonym na penicylinę.
. Zmniejszenie dawki produktu leczniczego konieczne jest u pacjentów z ciężką niewydolnością
nerek (patrz punkt 4.2).
. U pacjentów z chorobami wątroby leczonych klindamycyną zaleca się zachowanie ostrożności i okresowe kontrolowanie aktywności enzymów wątrobowych.
. Klindamycynę należy stosować ostrożnie u pacjentów ze stwierdzonymi zaburzeniami przewodnictwa nerwowo-mięśniowego (miastenia, choroba Parkinsona).
. Nie należy podawać klindamycyny nierozcieńczonej w szybkim wstrzyknięciu dożylnym (bolus), ale należy podawać w infuzji trwającej co najmniej 10-60 minut. Zbyt szybkie dożylne podanie klindamycyny może powodować komorowe zaburzenie rytmu serca i zatrzymanie krążenia.
Zawartość alkoholu benzylowego w produkcie leczniczym
Klimicin zawiera środek konserwujący − alkohol benzylowy (9 mg/ml), którego zastosowanieu wcześniaków wiąże się z wystąpieniem śmiertelnych zaburzeń oddychania („gasping syndrome”).Nie podawać produktu leczniczego Klimicin noworodkom. U niemowląt i dzieci w wieku poniżej3 lat alkohol benzylowy może powodować zatrucia i reakcje rzekomoanafilaktyczne. Ilość alkoholubenzylowego, która wywołuje działania toksyczne, nie jest znana.
3
UR.DZL.ZLN.4020.03747.2017
Każda ampułka produktu leczniczego Klimicin, 300 mg/2 ml, zawiera 18 mg alkoholu benzylowego.Każda fiolka produktu leczniczego Klimicin, 600 mg/4 ml, zawiera 36 mg alkoholu benzylowego.
Jeżeli Klimicin podaje się zgodnie z zaleceniami, zawartość alkoholu benzylowego w maksymalnejdawce dobowej stosowanej u dorosłych w bardzo ciężkich zakażeniach (2700 mg) wynosi do 162 mg,a w maksymalnej dawce dobowej stosowanej u dzieci (40 mg/kg mc.) 2,4 mg/kg mc.
Zawartość sodu w produkcie leczniczym
Klindamycyna do podawania pozajelitowego zawiera wodorotlenek sodu (do ustalenia pH).
Każda ampułka produktu Klimicin, 300 mg/2 ml, zawiera 15,1 mg sodu.Jeżeli produkt jest stosowany zgodnie z zaleceniami, w maksymalnej dawce dobowej stosowaneju dorosłych znajduje się do 136 mg sodu, a w maksymalnej dawce dobowej stosowanej u dzieci2 mg/kg mc.
Każda fiolka produktu Klimicin, 600 mg/4 ml, zawiera 29 mg sodu.Jeżeli produkt jest stosowany zgodnie z zaleceniami, w maksymalnej dawce dobowej stosowaneju dorosłych znajduje się do 131 mg sodu, a w maksymalnej dawce dobowej stosowanej u dzieci2 mg/kg mc.
Zawartość sodu w produkcie należy uwzględnić u pacjentów z zaburzeniami czynności nerek lubkontrolującymi zawartość sodu w diecie.
4.5 Interakcje z innymi produktami leczniczymi i inne rodzaje interakcji
Klindamycyna bezpośrednio wpływa na kurczliwość mięśni i przewodnictwo nerwowo-mięśniowe,w związku z czym może nasilać działanie leków zwiotczających mięśnie, które blokująprzewodnictwo nerwowo-mięśniowe (np. eteru, tubokuraryny, halogenków pankuronium). Może toprowadzić do nieoczekiwanych, zagrażających życiu powikłań śródoperacyjnych. Z tego względunależy zachować ostrożność u pacjentów otrzymujących takie produkty lecznicze.Podczas jednoczesnego stosowania tych leków z klindamycyną może być konieczne zmniejszenie ichdawki.
Nie zaleca się jednoczesnego stosowania klindamycyny i makrolidów (np. erytromycyny) lubchloramfenikolu, gdyż leki te mają identyczny mechanizm działania - to samo miejsce wiązania narybosomie, dlatego in vitro działają antagonistycznie.
Klindamycyna jest metabolizowana przede wszystkim przez CYP3A4 i, w mniejszym stopniu, przezCYP3A5, z wytworzeniem głównego metabolitu sulfotlenku klindamycyny oraz dodatkowoN-demetyloklindamycyny. Dlatego inhibitory CYP3A4 i CYP3A5 mogą zmniejszyć klirensklindamycyny, zaś induktory mogą go zwiększyć. Podczas stosowania z silnymi induktorami CYP3A4(takimi jak ryfampicyna) należy kontrolować, czy klindamycyna nie traci skuteczności.
Badania in vitro wskazują, że klindamycyna nie hamuje aktywności izoenzymów CYP1A2,CYP2C9, CYP2C19, CYP2E1, CYP2D6 i tylko w umiarkowanym stopniu hamuje CYP3A4. Z tegowzględu mało prawdopodobne są istotne klinicznie interakcje między klindamycyną a stosowanymijednocześnie produktami leczniczymi metabolizowanymi z udziałem wymienionych izoenzymów.
Jednoczesne stosowanie leków hamujących perystaltykę zwiększa ryzyko rzekomobłoniastegozapalenia jelita grubego, ponieważ może nasilać wchłanianie toksyn uwalnianych przez Clostridiumdifficile.
Klindamycyna i gentamycyna działają synergicznie wobec wielu szczepów Enterobacteriaceaei Pseudomonas aeruginosa. Klindamycyna wykazuje również synergiczne działanie z prymachinąwobec Pneumocystis (jiroveci) (wcześniej carinii).
4
UR.DZL.ZLN.4020.03747.2017
Stwierdzono synergiczne działanie trowafloksacyny i klindamycyny oraz lewofloksacyny i klindamycyny wobec bakterii beztlenowych.
Drobnoustroje oporne na linkomycynę wykazują również oporność na klindamycynę (tzw. opornośćkrzyżowa).
Antagoniści witaminy K
U pacjentów otrzymujących klindamycynę razem z antagonistą witaminy K (tj. warfaryna,acenokumarol i fluindion) notowano zwiększenie wartości wskaźników krzepnięcia [czasuprotrombinowego (PT), międzynarodowego wskaźnika znormalizowanego (INR)] i (lub) czasukrwawienia. U pacjentów leczonych antagonistami witaminy K należy często kontrolować parametrykrzepnięcia.
4.6 Wpływ na płodność, ciążę i laktację
Ciąża
Przeprowadzone na królikach i szczurach badania toksycznego wpływu na reprodukcję po podaniudoustnym i podskórnym nie wykazały, aby klindamycyna w dawkach, które nie były toksyczne dlamatek, powodowała zmniejszenie płodności lub miała szkodliwy wpływy na płód. Na podstawietakich badań nie zawsze można przewidzieć reakcje u ludzi.
Klindamycyna przenika przez łożysko i do płodu. Po podaniu wielokrotnych dawek stężenie antybiotyku w płynie owodniowym stanowiło około 30% stężenia we krwi matki.
Alkohol benzylowy może przenikać przez łożysko.
W badaniach klinicznych z udziałem kobiet w ciąży ogólne podanie klindamycyny w drugim i trzecimtrymestrze ciąży nie wiązało się ze zwiększeniem częstości wad wrodzonych. Nie ma danychz odpowiednich i dobrze kontrolowanych badań u kobiet w pierwszym trymestrze ciąży.
Klindamycynę można stosować u kobiet w ciąży tylko w razie zdecydowanej konieczności.
Karmienie piersią
Klindamycyna podana doustnie lub pozajelitowo przenika do mleka kobiecego, osiągając w mlekustężenie od 0,7 do 3,8 µg/ml. Ze względu na możliwość wystąpienia u niemowlęcia karmionegopiersią uczuleń, biegunki, nadkażenia błon śluzowych drożdżakami, a także ciężkich działańniepożądanych, podczas leczenia klindamycyną nie należy karmić piersią.
Płodność
Badania płodności na szczurach nie wykazały, aby podawana doustnie klindamycyna wpływała na ich płodność lub zdolność kojarzenia się.
4.7 Wpływ na zdolność prowadzenia pojazdów i obsługiwania maszyn
Klindamycyna nie wpływa lub wywiera nieistotny wpływ na zdolność prowadzenia pojazdówi obsługiwania maszyn.
4.8 Działania niepożądane
W poniższej tabeli wymieniono działania niepożądane klindamycyny notowane w trakcie badańklinicznych i w okresie po wprowadzeniu do obrotu zgodnie z klasyfikacją układów i narządów.Częstość działań niepożądanych określono następująco:
bardzo często (≥1/10); często (≥1/100 do <1/10); niezbyt często (≥1/1000 do <1/100); rzadko(≥1/10 000 do <1/100); bardzo rzadko (<1/10 000); częstość nieznana (nie może być określona napodstawie dostępnych danych). W obrębie każdej kategorii częstości działania niepożądaneuszeregowano zgodnie ze zmniejszającą się ciężkością.
5
UR.DZL.ZLN.4020.03747.2017
Do najczęściej występujących działań niepożądanych klindamycyny należą reakcje nadwrażliwości oraz reakcje ze strony przewodu pokarmowego.
Leczenie klindamycyną należy natychmiast przerwać, jeżeli wystąpią objawy reakcji nadwrażliwości, wstrząsu anafilaktycznego lub zespołu Stevensa-Johnsona.
Klasyfikacja
układów i
narządów
Zakażenia i
zarażenia
pasożytnicze*
Zaburzenia krwi
i układu
chłonnego**
Często Niezbyt często Rzadko
Rzekomobłoniaste
zapalenie jelita
grubego* (patrz
punkt 4.4)
Przemijający
wpływ na liczbę
krwinek
(w wyniku
działania
toksycznego lub
reakcji
alergicznej),
mogący objawiać
się w postaci
granulocytopenii
Bardzo
rzadko
Częstość
nieznana
Zakażenie
pochwy*
Zapalenie jelita
grubego
wywołane przez
Clostridium
difficile*
Agranulocytoza*
Neutropenia*
Małopłytkowość*
Leukopenia*
Eozynofilia
Zaburzenia
układu
immunologiczne
go
Zaburzenia
układu
nerwowego
Zaburzenia
serca
Zaburzenia
naczyniowe
Zaburzenia
żołądka i jelit
Zakrzepowe
zapalenie żył
Luźne stolce
Zapalenie
przełyku i błony
śluzowej jamy
ustnej
Zaburzenia smaku
Działanie
hamujące na
przewodnictwo
nerwowo-
mięśniowe
Zatrzymanie
krążenia oraz
oddechu†§
Niedociśnienie
tętnicze
Biegunka
Nudności
Obrzęk
(Quinckego,
obrzęk
stawów)
Wstrząs
anafilaktyczny
Ciężkie, ostre
reakcje
nadwrażliwoś-
ci1
Wstrząs
anafilaktyczny*
Reakcje
rzekomoanafilak-
tyczne*
Reakcja
anafilaktyczna*
Nadwrażliwość*
Zawroty głowy
Senność
Ból głowy
Ból brzucha
Wymioty
Zaburzenia
wątroby i dróg
żółciowych
Zaburzenia
skóry i tkanki
podskórnej
Wysypka
plamkowo-
grudkowa
Pokrzywka
Rumień
wielopostaciowy
Świąd
Żółtaczka*
Toksyczne
martwicze
oddzielanie się
naskórka (TEN)*
Zespół Stevensa-
Johnsona (SJS)*
6
UR.DZL.ZLN.4020.03747.2017
Osutka polekowaz eozynofilią iobjawami układowymi (DRESS)*
Ostra uogólnionaosutka krostkowa(AGEP)* Obrzęk naczyniorucho-wy* Złuszczającezapalenie skóry*Pęcherzowe zapalenie skóry* Wysypka odropodobna*
Zaburzenia ogólne i stany w miejscu podania2
Podanie dożylne
Zapalenie żyły Ból
Ropień w miejscu
wstrzyknięcia
Podrażnienie
miejscowe
Podanie
domięśniowe
Badania
diagnostyczne
Nieprawidłowe
wyniki badań
czynności
wątroby
Ból
* Działanie niepożądane zgłaszane po wprowadzeniu produktu do obrotu** Mogą one występować w wyniku działania toksycznego lub reakcji alergicznej. Niedokrwistość występuje przede wszystkim u pacjentów, u których rozwija się rzekomobłoniaste zapalenie jelita grubego.
Działanie niepożądane notowane tylko po podaniu produktu leczniczego we wstrzyknięciu § Rzadko zgłaszano po zbyt szybkim podaniu dożylnym
1 czasem już po pierwszym podaniu produktu leczniczego
2 W celu zmniejszenia ryzyka tych reakcji produkt leczniczy należy podawać głęboko w mięsień (podanie domięśniowe), unikać długotrwałego stosowania dożylnej kaniuli (podanie dożylne) oraz zmieniać miejsce wstrzyknięcia.
Długotrwałe leczenie może prowadzić do nadkażeń wywołanych przez oporne drobnoustroje,najczęściej grzyby.
Zgłaszanie podejrzewanych działań niepożądanych
Po dopuszczeniu produktu leczniczego do obrotu istotne jest zgłaszanie podejrzewanych działańniepożądanych. Umożliwia to nieprzerwane monitorowanie stosunku korzyści do ryzyka stosowaniaproduktu leczniczego. Osoby należące do fachowego personelu medycznego powinny zgłaszaćwszelkie podejrzewane działania niepożądane za pośrednictwem Departamentu MonitorowaniaNiepożądanych Działań Produktów Leczniczych Urzędu Rejestracji Produktów Leczniczych,Wyrobów Medycznych i Produktów Biobójczych: Al. Jerozolimskie 181C, 02-222 Warszawatel.: + 48 22 49 21 301, faks: + 48 22 49 21 309, e-mail: [email protected] Działania niepożądane można zgłaszać również podmiotowi odpowiedzialnemu.
4.9 Przedawkowanie
Brak danych dotyczących przedawkowania klindamycyny u ludzi. Nie jest znana specyficzna
7
UR.DZL.ZLN.4020.03747.2017
odtrutka.
U myszy obserwowano drgawki oraz zejście śmiertelne.
W razie przedawkowania należy stosować leczenie objawowe.
Klindamycyny nie można usunąć z organizmu metodą hemodializy i dializy otrzewnowej, zabiegi tenie mają wpływu na zmniejszenie okresu półtrwania.
Bardzo rzadko obserwuje się ciężkie reakcje alergiczne (odczyny surowicze, obrzęknaczynioruchowy, reakcje anafilaktyczne do wstrząsu anafilaktycznego).W razie wystąpienia tego typu powikłań należy przerwać podawanie produktu Klimicin i wdrożyćpostępowanie stosowane standardowo w takich wypadkach (np. podanie lekówprzeciwhistaminowych, kortykosteroidów, leków sympatykomimetycznych lub zastosowaniewspomaganego oddychania).
5. WŁAŚCIWOŚCI FARMAKOLOGICZNE
5.1 Właściwości farmakodynamiczne
Grupa farmakoterapeutyczna: leki przeciwbakteryjne do stosowania ogólnego, linkozamidy. Kod ATC: J01FF01
Klindamycyna jest półsyntetyczną pochodną linkomycyny. Należy do linkozamidów. Ma przedewszystkim właściwości bakteriostatyczne, ale także bakteriobójcze, zależnie od stężenia antybiotykuw miejscu zakażenia i wrażliwości drobnoustrojów.
Mechanizm działania przeciwbakteryjnego klindamycyny jest wynikiem hamowania syntezy białekbakteryjnych. Klindamycyna łączy się z podjednostką 50S rybosomu bakteryjnego i hamuje tworzeniełańcucha peptydowego przez blokowanie transpeptydacji. Mechanizm jej działania jest taki sam, jakmechanizm działania antybiotyków makrolidowych (erytromycyny) i chloramfenikolu. Z powodukonkurencyjnego hamowania tego samego miejsca wiązania, w warunkach in vitro działają oneantagonistycznie. Dlatego nie należy stosować klindamycyny jednocześnie z antybiotykamimakrolidowymi i chloramfenikolem.
Wynikiem zahamowania syntezy białek jest zmiana składu ściany komórki bakteryjnej, zmniejszeniezdolności wiązania z komórkami gospodarza oraz zmniejszenie uwalniania toksyn paciorkowcowychi beta-laktamaz.
Oprócz hamowania syntezy białek bakteryjnych klindamycyna indukuje opsonizację, wiązaniedopełniacza, fagocytozę i wewnątrzkomórkowe niszczenie bakterii. Długotrwałe łączenie sięklindamycyny z rybosomami prowadzi do wydłużonego działania na drobnoustroje chorobotwórcze(wydłużone działanie poantybiotykowe).
Do mechanizmów lekooporności należą:
- metylacja rybosomalnego miejsca wiązania;- mutacja chromosomalna białka rybosomalnego;- enzymatyczna inaktywacja wywołana adenylotransferazą plazmidów (niektóre szczepygronkowców).
Metylacja rybosomalnego miejsca wiązania prowadzi do krzyżowej oporności międzylinkozamidami, antybiotykami makrolidowymi i streptograminami (fenotyp B MLS). Ten typoporności indukcyjnej jest związany z plazmidami, występuje w niektórych szczepach S. aureusi B. fragilis. Adenylacja klindamycyny związana jest ze zmniejszoną aktywnością bakteriobójcząi zmniejszoną aktywnością przy wysokim poziomie inokulum. Określono sekwencję nukleotydóww genach plazmidów, która koduje inaktywację enzymów. Istnieje całkowita krzyżowa opornośćpomiędzy klindamycyną i linkomycyną.
Klindamycyna jest antybiotykiem skutecznym w leczeniu wielu zakażeń wywołanych przez tlenowei beztlenowe bakterie Gram-dodatnie. Wykazuje także działanie na Gram-ujemne bakteriebeztlenowe. Należy do najskuteczniejszych antybiotyków w leczeniu zakażeń wywołanych przez
8
UR.DZL.ZLN.4020.03747.2017
Bacteroides fragilis, chociaż w ostatnich latach stwierdzono wzrastającą oporność szczepówBacteroides spp. na wiele antybiotyków, w tym również na klindamycynę.Klindamycyna nie jest skuteczna w leczeniu zakażeń wywołanych przez tlenowe bakterie Gram-ujemne.
Rozpowszechnienie oporności wybranych gatunków drobnoustrojów może się różnić w zależności odlokalizacji geograficznej i czasu. Do oceny oporności konieczne dane lokalne, zwłaszcza podczasleczenia ciężkich zakażeń. W razie konieczności, jeżeli częstość występowania oporności na danymobszarze jest tak duża, że przydatność leku (przynajmniej w niektórych rodzajach zakażeń) możebudzić wątpliwości, należy zasięgnąć porady specjalisty.
Drobnoustroje wrażliwe na działanie klindamycyny in vitro
Ziarenkowce tlenowe Gram-dodatnie:
- Staphylococcus aureus
- Staphylococcus epidermidis (szczepy wytwarzające penicylinazę i szczepy niewytwarzające penicylinazy). W warunkach in vitro niektóre szczepy pierwotnie oporne na erytromycynę szybko nabywają oporność na klindamycynę.
- Streptococcus spp. (zwłaszcza Streptococcus pneumoniae, Streptococcus pyogenes grupa A)
Pałeczki beztlenowe Gram-ujemne:
- Bacteroides spp., w tym Bacteroides melaninogenicus oraz Bacteroides fragilis- Fusobacterium spp.
Ziarenkowce beztlenowe i mikroaerofilne Gram-dodatnie: - Peptococcus spp.
- Peptostreptococcus spp.
Drobnoustroje zwykle oporne na klindamycynę
- Enterococcus spp.
- pałeczki tlenowe Gram-ujemne
Drobnoustroje, które mogą być wrażliwe lub oporne na klindamycynę
- Clostridium difficile - Bacteroides gracilis
- Flavobacterium spp.
Klindamycyna działa również na pierwotniaki, takie jak Toxoplasma gondii, Plasmodium falciparum,Plasmodium vivax i Babesia spp., a stosowana w skojarzeniu z prymachiną, również na nietypowygrzyb Pneumocystis jiroveci (dawniej P. carinii).
Kliniczne wartości stężeń granicznych MIC wg EUCAST 2012-01-01 (v. 2.0)
Wrażliwy Oporny
Drobnoustrój
[µg/ml] [>µg/ml] Staphylococcus spp. 0,25 0,5AStreptococcus grup A, B, C, G 0,5 0,5 AS. pneumoniae 0,5 0,5 AS. viridans 0,5 0,5Gram-ujemne bakterie beztlenowe 4 4Gram-dodatnie bakterie beztlenowe 4 4Wartości graniczne niezwiązane z gatunkiem bakterii IEB IEB
A Indukcyjna oporność na klindamycynę może być oceniona tylko w obecności antybiotyku
makrolidowego.
B Farmakodynamiczne dane oceniające stężenia graniczne makrolidów, linkozamidów
9
UR.DZL.ZLN.4020.03747.2017
i streptogramin w stosunku do bakterii bez określonej przynależności szczepu do określonej grupy niewystarczające, stąd IE (ang. insufficient evidence).
5.2 Właściwości farmakokinetyczne
Wchłanianie
Fosforan klindamycyny jest substancją nieczynną biologicznie. W warunkach in vivo jest szybko hydrolizowany do czynnej biologicznie klindamycyny. Biodostępność klindamycyny jest większa niż 75%.
Po podaniu domięśniowym największe stężenie w surowicy osiągane jest w ciągu 2,5 do 3 godzin
u dorosłych i po 1 godzinie u dzieci.
Po domięśniowym podaniu 300 mg klindamycyny stężenie w surowicy po 2,5 godziny wynosi4,9 mg/l, a po 8 godzinach 2,8 mg/l. Po 12 godzinach od podania 600 mg klindamycyny największestężenie w surowicy wynosi 9,0 mg/l. U dzieci klindamycyna podana w pojedynczej dawce od 3 do5 mg/kg mc. osiąga największe stężenie w surowicy o wartości 4 mg/l.
Po podaniu dożylnym 600 mg lub 300 mg klindamycyny stężenie w surowicy wynosi, odpowiednio,
od 6 mg/l do 29 mg/l i od 2,6 mg/l do 26 mg/l. U noworodków klindamycyna podawana w dawce5 mg/kg mc. od 3 do 4 razy na dobę w 30-minutowych infuzjach dożylnych osiąga największestężenie w surowicy o wartości odpowiednio 10,92 mg/l i 10,45 mg/l. U niemowląt maksymalnestężenie w surowicy po podaniu maksymalnej dawki wynosi 12,69 mg/l.
U dzieci po dożylnym podaniu klindamycyny w dawkach od 5 do 7 mg/kg mc. stężenie w surowicymiało wartość 10 mg/l.
U zdrowych ochotników stężenie klindamycyny po podawaniu dawek 600 mg co 6 h, 600 mg co 8 hi 900 mg co 8 h wynosiło, odpowiednio, 10,9 mg/ml, 10,8 mg/ml oraz 14,1 mg /ml.U dorosłych klindamycyna osiąga stężenie terapeutyczne, jeśli jest podawana co 8-12 godzin,natomiast u dzieci co 6-8 godzin.
Po podaniu dootrzewnowym 2 litrów płynu z klindamycyną w stężeniu 300 mg/l średnie stężenie
klindamycyny po 5-krotnej wymianie płynu dializacyjnego wynosiło 5,8 mg/l. Po jednorazowympodaniu płynu dializacyjnego w ilości 2 litrów płynu z klindamycyną w stężeniu 300 mg/ml,a następnie po 4-krotnej wymianie płynu dializacyjnego z użyciem 2 litrów płynu o stężeniuklindamycyny 30 mg/l, średnie stężenie klindamycyny w surowicy wynosiło 1,6 mg/l.
Dystrybucja
Około 60 do 95% klindamycyny jest wiązane z białkami osocza. Objętość dystrybucji wynosi od 43 do 74 l (0,6 do 1,2 l/kg).
Klindamycyna przenika do wielu tkanek i płynów ustrojowych, gdzie osiąga stężenie terapeutyczne.Wyjątek stanowi ośrodkowy układ nerwowy, nawet jeśli występuje stan zapalny opon mózgowychlub uszkodzona jest bariera krew-mózg.
Stężenie klindamycyny w ślinie i tkance dziąseł jest zbliżone do stężenia w surowicy. Stężeniew wydzielinie z oskrzeli jest również stężeniem terapeutycznym. Stężenie klindamycyny w żółci jest2-3-krotnie większe niż w surowicy. Jeśli przewody żółciowe niedrożne, antybiotyk nie przenika dożółci, a w ścianie pęcherzyka żółciowego osiąga minimalne stężenie. Klindamycyna przenika dopłynu puchlinowego w przypadku zapalenia otrzewnej, a także do tkanek otaczających odleżyny.Klindamycyna dobrze przenika do błony śluzowej żołądka i do soku żołądkowego (gdzie osiągastężenie dwukrotnie większe niż w surowicy) oraz do kości. Przenika także przez barierę łożyska orazdo mleka kobiecego.
Stężenie klindamycyny w neutrofilach i makrofagach jest 50-krotnie większe niż w płynie pozakomórkowym. Jest to wynikiem aktywnego transportu klindamycyny do komórek.
Klindamycynę długo można wykryć w kale (do 2 tygodni), co jest prawdopodobnie wynikiem krążenia wewnątrzwątrobowego.
10
UR.DZL.ZLN.4020.03747.2017
Metabolizm
Klindamycyna jest metabolizowana w wątrobie do dwóch czynnych metabolitów (sulfotlenekklindamycyny i N-dimetyloklindamycyna) oraz kilku nieczynnych metabolitów.
Wydalanie
Metabolity wydalane głównie z żółcią i częściowo w moczu. Około 13% dawki doustnej jestwydalane w moczu w postaci aktywnej częściowo jako klindamycyna i częściowo jako jej czynnemetabolity. Tylko 5% aktywnej postaci jest wydalane z kałem. Okres półtrwania w fazie eliminacjiwynosi od 2 do 4 godzin, a klirens w surowicy 2,65 ml/s.
Wpływ wieku pacjenta
U pacjentów w wieku powyżej 70 lat wchłanianie klindamycyny podawanej doustnie jest niecowolniejsze i nieznacznie wydłużony jest okres półtrwania w fazie eliminacji (4,71 godziny), alezmiana dawki nie jest konieczna.
U wcześniaków okres półtrwania w fazie eliminacji jest dłuższy (8,68 godziny) niż u noworodkówurodzonych w terminie (3,6 godziny). Klirens leku w surowicy u noworodków urodzonychw terminie, niezależnie od wieku ciążowego, jest mniejszy niż u niemowląt.
Wpływ zaburzeń czynności nerek
Okres półtrwania w fazie eliminacji klindamycyny jest nieznacznie przedłużony. Ponieważklindamycyna jest eliminowana głównie w postaci metabolitów przez wątrobę, zmiana dawki nie jestkonieczna, z wyjątkiem pacjentów z całkowitą niewydolnością nerek. Lek nie jest skutecznieusuwany z organizmu metodą dializy.
Wpływ zaburzeń czynności wątroby
Metabolizm i wydalanie klindamycyny z żółcią zmniejszone, a tym samym okres półtrwaniaw fazie eliminacji jest wydłużony o 39 do 500%. Niezależnie od kompensacyjnego zwiększeniawydalania klindamycyny przez nerki, u pacjentów z zaburzeniami czynności wątroby dawkę należyzmniejszyć.
Wpływ innych chorób
U pacjentów z celiakią, uchyłkowatością jelita lub chorobą Leśniowskiego-Crohna wchłanianieklindamycyny jest zwiększone. U pacjentów z AIDS biodostępność klindamycyny jest 1,5-krotniewiększa niż u osób zdrowych.
5.3 Przedkliniczne dane o bezpieczeństwie
Toksyczność po podaniu pojedynczym
Na podstawie badań toksyczności po pojedynczym podaniu doustnym można wywnioskować, żeklindamycyna jest substanc mało toksyczną. Po dootrzewnowym podaniu toksyczność ostra jestnieznacznie większa. Wartość LD50 u szczurów wynosi 745 mg/kg mc., zaś u myszy 997 mg/kg mc.
Toksyczność po podaniu wielokrotnym
Szczurom i psom podawano klindamycynę przez 1 rok w dawce do 300 mg/kg mc./dobę, to znaczy od1,6 do 5,4-krotnie większej od maksymalnej dawki zalecanej u ludzi. Nie obserwowano działańniepożądanych. Działań niepożądanych nie obserwowano również u szczurów, które w ciągu6 miesięcy otrzymywały dawkę 600 mg/kg mc./dobę (3,2-krotnie większą od maksymalnej dawkizalecanej u ludzi).
U psów, które otrzymywały taką samą dawkę w ciągu 6 miesięcy (10,8-krotnie większą od maksymalnej dawki zalecanej u ludzi) obserwowano wymioty, utratę apetytu i zmniejszenie masy
ciała.
Wpływ na płodność i możliwe działanie teratogenne
Nie stwierdzono wpływu na płodność i zachowania kopulacyjne, jak również działania teratogennegopodczas leczenia klindamycyną.
11
UR.DZL.ZLN.4020.03747.2017
Genotoksyczność i rakotwórczość
Badania in vitro i in vivo nie wykazały mutagennego działania klindamycyny. Nie przeprowadzonodługotrwałych badań na zwierzętach dotyczących działania rakotwórczego.
6. DANE FARMACEUTYCZNE
6.1 Wykaz substancji pomocniczych
Alkohol benzylowy
Sodu wodorotlenek (do ustalenia pH) Woda do wstrzykiwań
6.2 Niezgodności farmaceutyczne
Rozwór soli klindamycyny ma niskie pH, dlatego można spodziewać się niezgodnościfarmaceutycznych z produktami leczniczymi o zasadowym odczynie lub małej stabilności w niskimpH. Obserwowano niezgodności farmaceutyczne z następującymi lekami: ampicylina, sól sodowafenytoiny, difenylohydantoina, barbiturany, aminofilina, wapnia glukonian, magnezu siarczan, sólsodowa ceftriaksonu, ranitydyny chlorowodorek.
6.3 Okres ważności
2 lata
Roztwór produktu Klimicin o stężeniu 0,6 mg/ml, uzyskany po rozcieńczeniu niżej wymienionymiroztworami, przechowywany w torbach infuzyjnych, jest stabilny przez 24 godziny w temperaturze25ºC.
6.4 Specjalne środki ostrożności podczas przechowywania
Przechowywać w temperaturze poniżej 25C.
6.5 Rodzaj i zawartość opakowania
Klimicin, 300 mg/2 ml
Ampułki z bezbarwnego szkła, zawierające 2 ml roztworu klindamycyny, w tekturowym pudełku.Opakowania zawierają 5 lub 10 ampułek.
Klimicin, 600 mg/ 4 ml
Fiolki z bezbarwnego szkła, zawierające 4 ml roztworu klindamycyny, w tekturowym pudełku.Opakowania zawierają 5 lub 10 fiolek.
6.6 Specjalne środki ostrożności dotyczące usuwania i przygotowania produktu leczniczego
do stosowania
Klimicin jest podawany domięśniowo lub w powolnej infuzji dożylnej. Przed podaniem dożylnym roztwór leku należy rozcieńczyć.
Stężenie klindamycyny w roztworze do podawania dożylnego powinno być mniejsze niż 18 mg/ml. Roztwór należy podawać z szybkością nie większą niż 30 mg/min.
12
UR.DZL.ZLN.4020.03747.2017
Przygotowanie roztworu do infuzji
Dawka klindamycyny Objętość rozcieńczalnika Czas trwania infuzji300 mg 50 ml 10 minut600 mg 50 ml 20 minut900 mg 50 do 100 ml 30 minut1200 mg 100 ml 40 do 60 minut
Przygotowane roztwory można przechowywać w temperaturze pokojowej przez 24 godziny.
Rozcieńczalniki stosowane do przygotowania roztworu klindamycyny:0,9% roztwór chlorku sodu
5% roztwór glukozy
5% roztwór glukozy w 0,9% roztworze chlorku sodu 5% roztwór glukozy w roztworze Ringera
5% roztwór glukozy w 0,35% roztworze chlorku sodu i 40 mEq/l roztworze chlorku potasu2,5% roztwór glukozy w mleczanowym roztworze Ringera
7. PODMIOT ODPOWIEDZIALNY POSIADAJĄCY POZWOLENIE NA DOPUSZCZENIE
DO OBROTU
Sandoz GmbH Biochemiestrasse 106250 Kundl, Austria
8. NUMERY POZWOLEŃ NA DOPUSZCZENIE DO OBROTU
Klimicin, 300 mg/2 ml Pozwolenie nr R/0675Klimicin, 600 mg/4 ml Pozwolenie nr 4058
9. DATA WYDANIA PIERWSZEGO POZWOLENIA NA DOPUSZCZENIE DO OBROTU
I DATA PRZEDŁUŻENIA POZWOLENIA
Klimicin, 300 mg/2 ml
Data wydania pierwszego pozwolenia na dopuszczenie do obrotu: 29.03.1999 r. Data ostatniego przedłużenia pozwolenia: 13.12.2013 r.
Klimicin, 600 mg/4 ml
Data wydania pierwszego pozwolenia na dopuszczenie do obrotu: 10.03.1999 r. Data ostatniego przedłużenia pozwolenia: 13.12.2013 r.
10. DATA ZATWIERDZENIA LUB CZĘŚCIOWEJ ZMIANY TEKSTU
CHARAKTERYSTYKI PRODUKTU LECZNICZEGO
13
UR.DZL.ZLN.4020.03747.2017