CHARAKTERYSTYKA PRODUKTU LECZNICZEGO
1. NAZWA PRODUKTU LECZNICZEGO
Kventiax 25 mg tabletki powlekaneKventiax 100 mg tabletki powlekaneKventiax 200 mg tabletki powlekaneKventiax 300 mg tabletki powlekane
2. SKŁAD JAKOŚCIOWY I ILOŚCIOWY
Każda tabletka powlekana zawiera 25 mg, 100 mg, 200 mg lub 300 mg kwetiapiny (w postaci kwetiapiny hemifumaranu).
Substancja pomocnicza o znanym działaniu
25 mg 100 mg 200 mg 300 mg Laktoza 4,28 mg 17,10 mg 34,20 mg 51,30 mg
Pełny wykaz substancji pomocniczych, patrz punkt 6.1.
3. POSTAĆ FARMACEUTYCZNA
Tabletka powlekana
25 mg: okrągłe, jasnoczerwone tabletki powlekane, ze ściętymi brzegami100 mg: okrągłe, żółto-brązowe tabletki powlekane200 mg: okrągłe, białe tabletki powlekane
300 mg: białe tabletki powlekane, w kształcie kapsułki
4. SZCZEGÓŁOWE DANE KLINICZNE
4.1 Wskazania do stosowania
Produkt leczniczy Kventiax jest wskazany: - w leczeniu schizofrenii,
- w leczeniu zaburzeń afektywnych dwubiegunowych, w tym: - epizodów maniakalnych o umiarkowanym lub ciężkim nasileniu w przebiegu zaburzeń afektywnych dwubiegunowych,
- epizodów ciężkiej depresji w przebiegu zaburzeń afektywnych dwubiegunowych;- w zapobieganiu nawrotom epizodów maniakalnych lub epizodów depresji u pacjentów z zaburzeniami afektywnymi dwubiegunowymi, którzy reagowali na wcześniejsze leczenie kwetiapiną.
4.2 Dawkowanie i sposób podawania
Dawkowanie
Dla każdego ze wskazań schemat dawkowania jest inny. Należy dopilnować, aby pacjent otrzymał dokładne informacje dotyczące dawkowania odpowiedniego dla jego choroby.
Dorośli:
Leczenie schizofrenii
1
W leczeniu schizofrenii produkt leczniczy Kventiax należy podawać dwa razy na dobę. Całkowitadawka dobowa przez pierwsze cztery dni leczenia wynosi 50 mg (dzień 1), 100 mg (dzień 2), 200 mg (dzień 3) i 300 mg (dzień 4). Od czwartego dnia dawka powinna być stopniowo zwiększana do zazwyczaj skutecznej dawki, w zakresie od 300 do 450 mg na dobę. W zależności od indywidualnej odpowiedzi klinicznej i tolerancji pacjenta na leczenie, dawkę można dostosowywać w zakresie od 150 do750 mg na dobę.
Leczenie epizodów maniakalnych o nasileniu umiarkowanym do ciężkiego w przebiegu zaburzeń afektywnych dwubiegunowych
W leczeniu epizodów maniakalnych w przebiegu zaburzeń afektywnych dwubiegunowych produktleczniczy Kventiax należy podawać dwa razy na dobę. Całkowita dawka dobowa w ciągu pierwszychczterech dni leczenia wynosi 100 mg (dzień 1), 200 mg (dzień 2), 300 mg (dzień 3) i 400 mg (dzień4). Następnie dawkę można zwiększać maksymalnie o 200 mg na dobę do dawki dobowej 800 mg wdniu szóstym.
W zależności od odpowiedzi klinicznej i tolerancji pacjenta na leczenie, dawkę można dostosowywaćw zakresie od 200 do 800 mg na dobę. Zazwyczaj dawka skuteczna mieści się w zakresie od 400 do800 mg na dobę.
Leczenie ciężkich epizodów depresyjnych w przebiegu zaburzeń afektywnych dwubiegunowychKventiax należy podawać raz na dobę przed snem. Całkowita dawka dobowa w ciągu czterechpierwszych dni leczenia wynosi odpowiednio: 50 mg (dzień 1), 100 mg (dzień 2), 200 mg (dzień 3)oraz 300 mg (dzień 4). Zalecana dawka dobowa wynosi 300 mg. W badaniach klinicznych niezaobserwowano dodatkowych korzyści w grupie osób przyjmujących dawki 600 mg w porównaniu dogrupy osób przyjmujących dawki 300 mg (patrz punkt 5.1).
W indywidualnych przypadkach dawka 600 mg może okazać się korzystna. Dawki większe niż 300mg powinny być wprowadzane przez lekarzy posiadających doświadczenie w leczeniu zaburzeńafektywnych dwubiegunowych.
W badaniach klinicznych wykazano możliwość zmniejszenia dawki do wartości minimalnej 200 mg w przypadku tych pacjentów, co do których istnieją obawy dotyczące tolerancji leku.
Zapobieganie nawrotom w zaburzeniach afektywnych dwubiegunowych
Pacjenci, u których wystąpiła odpowiedź na leczenie kwetiapiną w leczeniu ostrych zaburz afektywnych dwubiegunowych, powinni kontynuować terapię kwetiapiną w tej samej dawce, aby zapobiegać nawrotom epizodów maniakalnych, mieszanych lub depresyjnych w przebiegu zaburzeń afektywnych dwubiegunowych. Dawka kwetiapiny może być dostosowana w zależności od odpowiedzi klinicznej i tolerancji leku przez pacjenta w zakresie dawek od 300 do 800 mg na dobę podawanych dwa razy na dobę. Ważne jest, aby w czasie leczenia podtrzymującego stosować najmniejszą skuteczną dawkę.
Pacjenci w podeszłym wieku
Podobnie jak inne leki przeciwpsychotyczne i leki przeciwdepresyjne, produkt leczniczy Kventiax należy stosować ostrożnie u osób w podeszłym wieku, zwłaszcza w początkowym okresie leczenia. U pacjentów w podeszłym wieku, w zależności od odwiedzi klinicznej i tolerancji leku przez pacjenta może być konieczne wolniejsze zwiększanie dawki kwetiapiny i stosowanie mniejszej terapeutycznej dawki dobowej niż u młodszych pacjentów. Średni klirens kwetiapiny w osoczu u pacjentów w podeszłym wieku był zmniejszony o 30-50% w porównaniu z wartościami występującymi umłodszych pacjentów.
Nie badano skuteczności i bezpieczeństwa stosowania kwetiapiny u pacjentów w wieku powyżej 65 lat z epizodami depresyjnymi w przebiegu zaburzeń afektywnych dwubiegunowych.
Dzieci i młodzież
Nie zaleca się stosowania produktu leczniczego Kventiax u dzieci i młodzieży w wieku poniżej 18 lat ze względu na brak danych uzasadniających stosowanie w tej grupie wiekowej. Dostępne dane z kontrolowanych placebo badań klinicznych z zastosowaniem kwetiapiny przedstawiono w punkach 4.4, 4.8, 5.1 i 5.2.
2
Zaburzenia czynności nerek
Nie ma konieczności zmiany dawkowania u pacjentów z zaburzeniami czynności nerek.
Zaburzenia czynności wątroby
Kwetiapina w znacznym stopniu jest metabolizowana w wątrobie. Dlatego produkt leczniczy Kventiaxnależy ostrożnie stosować u pacjentów ze stwierdzonymi zaburzeniami czynności wątroby,szczególnie w początkowym okresie stosowania. U pacjentów z zaburzeniami czynności wątrobyleczenie należy rozpoczynać od dawki dobowej 25 mg. Dawkę można zwiększać codziennie o 25 mgdo 50 mg do dawki skutecznej, zależnie od odpowiedzi klinicznej i tolerancji pacjenta na leczenie.
Sposób podawania
Kventiax można przyjmować z posiłkiem lub niezależnie od posiłków.
4.3 Przeciwwskazania
Nadwrażliwość na substancję czynną lub na którąkolwiek substancję pomocniczą wymienioną w punkcie 6.1.
Równoczesne stosowanie inhibitorów cytochromu P450 3A4, takich jak inhibitory proteazy HIV,azolowe leki przeciwgrzybicze, erytromycyna, klarytromycyna i nefazodon jest przeciwwskazane (patrz także punkt 4.5).
4.4 Specjalne ostrzeżenia i środki ostrożności dotyczące stosowania
Ze względu na to, że istnieje kilka wskazań do stosowania produktu leczniczego Kventiax, należyrozważyć profil bezpieczeństwa leku w odniesieniu do konkretnego rozpoznania u danego pacjenta oraz stosowanej u pacjenta dawki.
Dzieci i młodzież
Kwetiapina nie jest zalecana do stosowania u dzieci i młodzieży w wieku poniżej 18 lat, ze względu na brak danych popierających stosowanie w tej grupie wiekowej. Badania kliniczne dotyczące stosowania kwetiapiny wykazały, w porównaniu do znanego profilu bezpieczeństwa określonego dla pacjentów dorosłych (patrz punkt 4.8), niektóre działania niepożądane występowały ze zwiększoną częstością u dzieci i młodzieży (zwiększony apetyt, zwiększenie stężenia prolaktyny w surowicy, wymioty, zapalenie błony śluzowej nosa oraz omdlenia) lub mogą mieć inne konsekwencje u dzieci i młodzieży (objawy pozapiramidowe i drażliwość). Ponadto, wystąpiło jedno działanie niepożądane,które nie było obserwowane wcześniej w toku badań u dorosłych (zwiększenie ciśnienia tętniczegokrwi). U dzieci i młodzieży wykryto również zmiany w czynności gruczołu tarczowego.
Ponadto, długoterminowy wpływ leczenia kwetiapiną na bezpieczeństwo, w tym na wzrost idojrzewanie u dzieci i młodzieży, nie był badany przez okres dłuższy niż 26 tygodni. Nie jest równieżznany długoterminowy wpływ leczenia na rozwój poznawczy i behawioralny.
Dane z kontrolowanych placebo badań klinicznych prowadzonych z udziałem dzieci i młodzieżywykazały, że ze stosowaniem kwetiapiny było związane częstsze występowanie objawówpozapiramidowych (EPS) w porównaniu z grupą placebo u pacjentów leczonych z powoduschizofrenii, a także z powodu zaburzeń maniakalnych oraz depresji w zaburzeń afektywnychdwubiegunowych (patrz punkt 4.8).
Samobójstwo/myśli samobójcze lub pogorszenie stanu klinicznego
Depresja w przebiegu zaburzeń afektywnych dwubiegunowych jest związana ze zwiększonym ryzykiem występowania myśli samobójczych, samookaleczeń oraz samobójstw (zdarzenia związane z próbami samobójczymi). Ryzyko to utrzymuje się do czasu wystąpienia znaczącej remisji. Poprawa stanu pacjenta może nie wystąpić w ciągu kilku pierwszych tygodni leczenia lub dłużej, dlategopacjenci powinni pozostawać pod ścisłą kontrolą lekarską do czasu wystąpienia poprawy. Ogólnedoświadczenie kliniczne wskazuje, że ryzyko samobójstw może być zwiększone we wczesnej faziepoprawy stanu klinicznego pacjenta.
3
Ponadto lekarze powinni wziąć pod uwagę ryzyko zachowań samobójczych w przypadku nagłego
odstawienia kwetiapiny ze względu na znane czynniki ryzyka leczonej choroby.
Innym chorobom i zaburzeniom psychicznym, w leczeniu których przepisywana jest kwetiapina, może towarzyszyć zwiększone ryzyko występowania zachowań samobójczych. Ponadto zaburzenia te mogą współistnieć z epizodami ciężkiej depresji. W związku z tym u pacjentów leczonych z powodu innych zaburzeń psychicznych należy podjąć takie same środki ostrożności jak u pacjentów z epizodami ciężkiej depresji.
Pacjenci z zachowaniami samobójczymi w wywiadzie lub pacjenci wykazujący przed rozpoczęciem leczenia skłonności samobójcze znacznego stopnia należą do grupy zwiększonego ryzyka myśli samobójczych lub prób samobójczych i należy ich poddać uważnej obserwacji w trakcie leczenia. Metaanaliza kontrolowanych placebo badań klinicznych z zastosowaniem leków przeciwdepresyjnych stosowanych u dorosłych pacjentów z zaburzeniami psychicznymi wykazała zwiększone (w porównaniu z placebo) ryzyko zachowań samobójczych u pacjentów w wieku poniżej 25 latstosujących leki przeciwdepresyjne.
W trakcie leczenia, zwłaszcza na początku terapii i w przypadku zmiany dawki, należy uważnieobserwować pacjentów, szczególnie tych z grupy podwyższonego ryzyka. Pacjentów (oraz ichopiekunów) należy uprzedzić o konieczności zwrócenia uwagi na każdy objaw klinicznego nasileniachoroby, wystąpienie zachowań lub myśli samobójczych oraz nietypowych zmian w zachowaniu, a wrazie ich pojawienia się, o konieczności natychmiastowego zwrócenia się do lekarza.
Krótkoterminowe badania kliniczne kontrolowane placebo z udziałem pacjentów z epizodami ciężkiejdepresji w zaburzeniach afektywnych dwubiegunowych wykazały zwiększone ryzyko zachowańsamobójczych w grupie pacjentów w wieku poniżej 25 lat, którym podano kwetiapinę, w porównaniudo grupy osób otrzymującej placebo (w grupie przyjmującej kwetiapinę ryzyko wyniosło 3%, a wgrupie przyjmującej placebo 0%).
Ryzyko zaburzeń metabolicznych
Uwzględniając obserwowane ryzyko pogorszenia profilu metabolicznego, w tym zmiany masy ciała,stężenia glukozy we krwi (patrz Hiperglikemia) oraz lipidów, które stwierdzano w toku badańklinicznych, podczas rozpoczynania leczenia powinny być oceniane parametry metabolicznepacjentów, a podczas leczenia powinny być regularnie wykonywane badania kontrolne pod kątemewentualnych zmian tych parametrów. W razie pogorszenia tych parametrów należy postępowaćodpowiednio do stanu klinicznego pacjenta (patrz również punkt 4.8).
Objawy pozapiramidowe
W badaniach klinicznych kontrolowanych placebo u dorosłych pacjentów, stosowanie kwetiapinybyło związane ze zwiększoną częstością występowania objawów pozapiramidowych (ang.Extrapyramidal Syndrome, EPS) w porównaniu do placebo u pacjentów leczonych z powoduepizodów ciężkiej depresji w przebiegu zaburzeń afektywnych dwubiegunowych (patrz punkty 4.8 i
5.1).
Stosowanie kwetiapiny wiąże się z występowaniem akatyzji, stanu polegającego na subiektywnymodczuwaniu nieprzyjemnego lub dokuczliwego niepokoju wraz z towarzyszącą niemożnością stanialub siedzenia w jednym miejscu. Stan ten występuje najczęściej w ciągu pierwszych kilku tygodnileczenia. U pacjentów z niepokojem psychoruchowym zwiększenie dawki może być szkodliwe.
Dyskinezy późne
Jeśli pojawią się przedmiotowe i podmiotowe objawy dyskinez późnych, należy rozważyćzmniejszenie dawki lub odstawienie kwetiapiny. Objawy dyskinez późnych mogą się pogłębić lubnawet rozwinąć po przerwaniu terapii (patrz punkt 4.8).
Senność i zawroty głowy
Leczenie kwetiapiną jest związane z występowaniem senności i związanych z nią objawów, takich jak
uspokojenie (patrz punkt 4.8). W badaniach klinicznych pacjentów z epizodami depresyjnymi w
4
zaburzeniach afektywnych dwubiegunowych objawy te pojawiały się zazwyczaj w ciągu 3 pierwszych dni leczenia i miały przede wszystkim łagodne do umiarkowanego nasilenie. Pacjenci, u których występuje senność o ciężkim nasileniu, mogą wymagać częstszych kontroli lekarskich przez minimum 2 tygodnie od czasu wystąpienia senności lub do czasu wystąpienia poprawy. W takim przypadku można rozważyć przerwanie leczenia.
Niedociśnienie ortostatyczne
Z leczeniem kwetiapiną jest związane występowanie niedociśnienia ortostatycznego oraz towarzyszące mu zawroty głowy (patrz punkt 4.8), które , podobnie jak senność, pojawiają się zwykle w początkowym okresie zwiększania dawki. Może to zwiększać częstość urazów związanych z upadkami, szczególnie u pacjentów w wieku podeszłym. Z tego względu pacjentom należy zalecić zachowanie ostrożności do czasu poznania potencjalnych efektów działania tego produktu. Kwetiapinę należy stosować ostrożnie u pacjentów z rozpoznaną chorobą układu sercowo- naczyniowego, chorobą naczyń mózgowych lub innymi zaburzeniami predysponującymi do niedociśnienia tętniczego. Jeśli wystąpi niedociśnienie ortostatyczne, należy rozważyć zmniejszeniedawki lub wolniejsze jej zwiększanie, szczególnie u pacjentów ze współistniejącą chorobą układukrążenia.
Zespół bezdechu sennego
Zgłaszano przypadki zespołu bezdechu sennego u pacjentów przyjmujących kwetiapinę. Kwetiapinęnależy stosować ostrożnie u pacjentów przyjmujących jednocześnie leki hamujące OUN oraz uktórych występował w przeszłości zespół bezdechu sennego lub należących do grupy ryzykawystąpienia zespołu bezdechu sennego, tj. pacjentów z nadwagą/otyłością lub płci męskiej.
Napady drgawkowe
W kontrolowanych badaniach klinicznych nie wykazano różnicy w częstości występowania napadówdrgawkowych u pacjentów leczonych kwetiapiną lub otrzymujących placebo. Brak danychdotyczących częstości występowania drgawek u pacjentów z napadami drgawkowymi w wywiadzie.Podobnie jak w przypadku innych leków przeciwpsychotycznych, należy zachować ostrożnośćpodczas leczenia pacjentów z napadami drgawkowymi w wywiadzie (patrz punkt 4.8).
Złośliwy zespół neuroleptyczny
Złośliwy zespół neuroleptyczny związany jest ze stosowaniem leków przeciwpsychotycznych, w tymkwetiapiny (patrz punkt 4.8). Objawy kliniczne obejmują hipertermię, zaburzenia stanu psychicznego,sztywność mięśni, zaburzenia czynności układu autonomicznego i zwiększenie aktywnościfosfokinazy kreatynowej. W razie ich wystąpienia należy przerwać leczenie kwetiapiną orazzastosować odpowiednie leczenie.
Ciężka neutropenia i agranulocytoza
W badaniach klinicznych kwetiapiny zgłaszano występowanie ciężkiej neutropenii (liczba neutrofilów <0,5 x 109/l). Większość przypadków ciężkiej neutropenii wystąpiła kilka miesięcy po rozpoczęciu leczenia kwetiapiną. Brak dowodów na zależność zjawiska od dawki. W praktyce klinicznej w okresie porejestracyjnym w niektórych przypadkach nastąpił zgon. Prawdopodobnymi czynnikami ryzyka mała liczba leukocytów przed rozpoczęciem leczenia oraz wywołana przez leki neutropenia w wywiadzie. Jednakże, w niektórych przypadkach neutropenia wystąpiła u pacjentów bez wcześniejszych czynników ryzyka. Należy przerwać leczenie kwetiapiną, jeśli liczba neutrofilów wynosi <1,0 x 109/l. Należy obserwować pacjenta w celu wykrycia wczesnych oznak i objawów infekcji i kontrolować liczbę neutrofilów (aż do czasu, gdy ich liczba zwiększy się do ponad 1,5 x 109/l) (patrz punkt 5.1).
Neutropenię należy wziąć pod uwagę u pacjentów z zakażeniem lub gorączką, szczególnie gdy brakoczywistych czynników predysponujących; w takich przypadkach należy stosować odpowiedniepostępowanie, zależne od stanu klinicznego pacjenta.
Pacjentom należy zalecić niezwłoczne zgłaszanie wystąpienia oznak/objawów mogących odpowiadaćagranulocytozie lub zakażeniu (tj. gorączki, osłabienia, senności lub bólu gardła) w dowolnym czasiepodczas leczenia produktem leczniczym Kventiax. U tych pacjentów należy natychmiast sprawdzić
5
liczbę krwinek białych (WBC) oraz bezwzględną liczbę leukocytów obojętnochłonnych (ANC),szczególnie gdy nie ma czynników predysponujących.
Działanie przeciwcholinergiczne
Norkwetiapina, czynny metabolit kwetiapiny wykazuje umiarkowane do dużego powinowactwo do szeregu podtypów receptorów muskarynowych. Jest to przyczyną działań niepożądanych związanych z działaniem przeciwcholinergicznym podczas podawania kwetiapiny w zalecanych dawkach, podawanej jednocześnie z innymi lekami o działaniu przeciwcholinergicznym lub przy przedawkowaniu. Kwetiapine należy podawać ostrożnie pacjentom przyjmującym leki o działaniuprzeciwcholinergicznym. Należy zachować ostrożność podczas podawania kwetiapiny pacjentom, uktórych zdiagnozowano zatrzymanie moczu w przeszłości lub obecnie, z klinicznie istotnymprzerostem gruczołu krokowego, niedrożnością jelit lub podobnych zaburzeń, zwiększonymciśnieniem wewnątrzgałkowym lub jaskrą z wąskim kątem przesączania (patrz punkty 4.5, 4.8, 4.9 i 5.1).
Interakcje
Patrz również punkt 4.5.
Jednoczesne stosowanie kwetiapiny z silnymi induktorami enzymów wątrobowych, takimi jakkarbamazepina lub fenytoina, może znacząco zmniejszyć stężenie kwetiapiny w osoczu, co może wpływać na skuteczność leczenia kwetiapiną. U pacjentów stosujących induktory enzymów wątrobowych można rozpocząć leczenie kwetiapiną, jeśli w opinii lekarza korzyści wynikające ze stosowania kwetiapiny przeważają nad ryzykiem związanym z przerwaniem stosowania induktorów enzymów wątrobowych. Ważne, aby jakiekolwiek zmiany leku indukującego enzymy wątrobowe dokonywane były stopniowo, i jeśli jest to konieczne, zastąpić go lekiem nieindukującym enzymów wątrobowych (np. walproinianem sodu).
Masa ciała
U pacjentów przyjmujących kwetiapinę stwierdzano przyrost masy ciała. Należy monitorować zmianę i odpowiednio postępować, zgodnie z wytycznymi dotyczącymi stosowania lekówprzeciwpsychotycznych (patrz punkty 4.8 i 5.1).
Hiperglikemia
Rzadko zgłaszano przypadki hiperglikemii i (lub) rozwoju lub nasilenia cukrzycy, której czasem towarzyszyła kwasica ketonowa lub śpiączka, w tym kilka przypadków śmiertelnych (patrz punkt 4.8). Niekiedy donoszono o wcześniejszym zwiększeniu masy ciała, co mogło być czynnikiem predysponującym. Zaleca się odpowiednie monitorowanie kliniczne zgodnie z wytycznymidotyczącymi stosowania leków przeciwpsychotycznych. Pacjenci stosujący jakikolwiek lekprzeciwpsychotyczny, w tym kwetiapinę, powinni być obserwowani pod kątem wystąpienia objawówhiperglikemii (takich jak polidypsja, poliuria, polifagia i osłabienie), a pacjenci z cukrzycą lubwysokim ryzykiem wystąpienia cukrzycy powinni być regularnie kontrolowani pod kątempogorszenia kontroli stężenia glukozy. Należy regularnie kontrolować masę ciała.
Lipidy
W badaniach klinicznych dotyczących kwetiapiny obserwowano zwiększenie stężenia triglicerydów,cholesterolu LDL i całkowitego cholesterolu oraz zmniejszenie stężenia frakcji HDL (patrz punkt 4.8).W wypadku zmiany stężenia lipidów należy postępować zgodnie z praktyką kliniczną.
Wydłużenie odstępu QT
Dane z badań klinicznych i ze stosowania kwetiapiny zgodnie z Charakterystyką ProduktuLeczniczego wykazały, podawanie kwetiapiny nie było związane z utrzymującym się wydłużeniemabsolutnego odstępu QT. Po wprowadzeniu do obrotu, wydłużenie odstępu QT obserwowano podczasstosowania kwetiapiny w dawkach terapeutycznych (patrz punkt 4.8) i po przedawkowaniu (patrzpunkt 4.9). Podobnie jednak jak w przypadku innych leków przeciwpsychotycznych, należy zachowaćostrożność, jeśli kwetiapina przepisywana jest pacjentom z chorobami układu sercowo-naczyniowegolub wydłużeniem odstępu QT w wywiadzie rodzinnym. Ostrożność zalecana jest również, jeślikwetiapina stosowana jest jednocześnie z innymi lekami wydłużającymi odstęp QT lub lekami
6
neuroleptycznymi, szczególnie u pacjentów w podeszłym wieku, u pacjentów z wrodzonym zespołemwydłużonego odstępu QT, jak również u pacjentów z zastoinową niewydolnością serca, przerostemmięśnia sercowego, hipokaliemią lub hipomagnezemią (patrz punkt 4.5).
Kardiomiopatia i zapalenie mięśnia sercowego
Kardiomiopatię i zapalenie mięśnia sercowego zgłaszano w toku badań klinicznych oraz powprowadzeniu do obrotu, jednakże nie ustalono związku przyczynowo-skutkowego ich występowania ze stosowaniem kwetiapiny. Leczenie kwetiapiną należy poddać ponownej analizie u pacjentów z podejrzeniem kardiomiopatii lub zapalenia mięśnia sercowego.
Objawy odstawienia
Po nagłym odstawieniu kwetiapiny obserwowano ostre objawy odstawienia, takie jak: bezsenność,nudności, ból głowy, biegunka, wymioty, zawroty głowy i drażliwość. Zaleca się zatem stopnioweodstawianie leku w czasie nie krótszym niż 1-2 tygodnie (patrz punkt 4.8).
Pacjenci w podeszłym wieku z psychozą związaną z otępieniem
Kwetiapina nie została zatwierdzona do leczenia psychozy związanej z otępieniem. Wrandomizowanych, kontrolowanych placebo badaniach z udziałem pacjentów z otępieniem,stosujących niektóre atypowe leki przeciwpsychotyczne, wykazano około 3-krotne zwiększenieryzyka naczyniowo-mózgowych zdarzeń niepożądanych. Mechanizm tego zwiększenia ryzyka nie jestznany. Zwiększenia ryzyka nie można wykluczyć w przypadku innych leków przeciwpsychotycznychlub w innych grupach pacjentów. Kwetiapinę należy ostrożnie stosować u pacjentów z czynnikamiryzyka udaru mózgu.
W metaanalizie dotyczącej atypowych leków przeciwpsychotycznych wykazano, że u pacjentów w podeszłym wieku z psychozą związaną z otępieniem ryzyko zgonu jest zwiększone w porównaniu z grupą placebo. W dwóch 10-tygodniowych, kontrolowanych placebo badaniach dotyczących kwetiapiny, przeprowadzonych w takiej samej grupie pacjentów (n=710; średni wiek: 83 lata; przedział wiekowy: 56-99 lat), częstość występowania zgonów u pacjentów leczonych kwetiapinąwynosiła 5,5% w porównaniu z 3,2% w grupie placebo. Przyczyny śmierci pacjentów w trakcie badańklinicznych były różne, zgodne z oczekiwaniami dla tej populacji.
Dysfagia
Podczas stosowania kwetiapiny obserwowano przypadki dysfagii (patrz punkt 4.8). Kwetiapinapowinna być stosowana z zachowaniem ostrożności u pacjentów z ryzykiem wystąpieniazachłystowego zapalenia płuc.
Zaparcia i niedrożność jelit
Zaparcie stanowi czynnik ryzyka wystąpienia niedrożności jelit. Podczas leczenia kwetiapinązgłaszano występowanie zaparcia i niedrożności jelit (patrz punkt 4.8), w tym również przypadkiśmiertelne u pacjentów bardziej narażonych na wystąpienie niedrożności jelit, między innymi u tych,którzy przyjmują równolegle liczne leki, które zmniejszają motorykę jelit i (lub) którzy nie w stanie zgłosić objawów zaparcia. U pacjentów z niedrożnością jelit należy stosować ścisłe monitorowanie stanu klinicznego i szybkie działania terapeutyczne.
Żylna choroba zakrzepowo-zatorowa (VTE)
Podczas stosowania leków przeciwpsychotycznych zgłaszano inceydenty żylnej choroby zakrzepowo- zatorowej (ang. venous thromboembolism, VTE). U pacjentów leczonych lekami przeciwpsychotycznymi często występują nabyte czynniki ryzyka zakrzepicy z zatorami w układzieżylnym, z tego względu przed rozpoczęciem oraz w trakcie leczenia kwetiapiną należy rozpoznaćwszystkie możliwe czynniki ryzyka VTE oraz podjąć odpowiednie działania prewencyjne.
Zapalenie trzustki
W badaniach klinicznych oraz po wprowadzeniu kwetiapiny do obrotu odnotowano przypadki zapalenia trzustki, jednak związek przyczynowo-skutkowy nie został ustalony.
7
W zgłoszeniach z okresu po wprowadzeniu leku do obrotu u wielu pacjentów występowały czynniki ryzyka, mające związek z zapaleniem trzustki, takie jak podwyższone stężenie triglicerydów (patrzpunkt 4.4.), kamienie żółciowe oraz spożywanie alkoholu, choć nie wszystkie takie przypadki byłyzwiązane z czynnikami ryzyka.
Dodatkowe informacje
Dane dotyczące stosowania kwetiapiny w skojarzeniu z diwalproinianem lub litem w leczeniu ostrychepizodów maniakalnych o nasileniu umiarkowanym do ciężkiego ograniczone. Jednakże leczenieskojarzone było dobrze tolerowane (patrz punkt 4.8 i 5.1). Dane wykazały działanie addycyjne w 3tygodniu stosowania.
Niewłaściwe stosowanie i nadużywanie kwetiapiny
Zgłaszano przypadki niewłaściwego stosowania i nadużywania kwetiapiny. Może być koniecznezachowanie ostrożności przy przepisywaniu kwetipainy pacjentom z uzależnieniem od alkoholu lubleków w wywiadzie.
Laktoza
Produkt leczniczy Kventiax zawiera laktozę. Pacjenci z rzadko występującą dziedziczną nietolerancją galaktozy, z niedoborem laktazy (typu Lapp) lub zespołem złego wchłaniania glukozy-galaktozy niepowinni stosować tego produktu leczniczego.
4.5 Interakcje z innymi produktami leczniczymi i inne rodzaje interakcji
Ze względu na to, że kwetiapina działa głównie na ośrodkowy układ nerwowy, należy zachowaćostrożność stosując kwetiapinę w skojarzeniu z innymi lekami działającymi ośrodkowo i z alkoholem.
Należy zachować ostrożność podczas leczenia pacjentów przyjmujących inne leki o działaniu przeciwcholinergicznym (patrz punkt 4.4).
Cytochrom P450 (CYP) 3A4 jest głównym enzymem odpowiedzialnym za metabolizm kwetiapiny. Wbadaniu interakcji prowadzonym u zdrowych ochotników, równoczesne podawanie kwetiapiny (dawka 25 mg) z ketokonazolem (inhibitor CYP 3A4) powodowało 5-8-krotne zwiększenie AUC kwetiapiny. W oparciu o te dane równoczesne stosowanie kwetiapiny z silnymi inhibitorami CYP 3A4 jest przeciwwskazane. Nie zaleca się także spożywania soku grejpfrutowego podczas terapii kwetiapiną.
W badaniach z zastosowaniem dawek wielokrotnych, prowadzonych w celu ustalenia farmakokinetykikwetiapiny podawanej przed i podczas leczenia karbamazepiną (lek indukujący enzymy trobowe),jednoczesne stosowanie karbamazepiny znacząco zwiększało klirens kwetiapiny. Ten zwiększonyklirens powodował zmniejszenie ekspozycji układowej na kwetiapinę (mierzonej przez AUC) średniodo 13% ekspozycji występującej podczas stosowania samej kwetiapiny; chociaż u niektórychpacjentów obserwowano silniejsze działanie. Jako konsekwencja tej interakcji nastąpić możezmniejszenie stężenia kwetiapiny w osoczu, co może wpływać na skuteczność terapii. Jednoczesnestosowanie kwetiapiny i fenytoiny (inny lek indukujący enzymy mikrosomalne) powodowało istotnezwiększenie klirensu kwetiapiny o około 450%. U pacjentów otrzymujących leki indukujące enzymywątrobowe, rozpoczęcie terapii kwetiapiną może nastąpić, jeśli w opinii lekarza korzyści zzastosowania kwetiapiny przewyższają ryzyko wynikające z przerwania stosowania induktorów enzymów wątrobowych. Ważne, żeby każda zmiana dawkowania induktora odbywała się stopniowo, a w razie potrzeby należy go zastąpić lekiem nieindukującym enzymów wątrobowych (np. walproinianem sodu) (patrz punkt 4.4).
Farmakokinetyka kwetiapiny nie zmieniła się znacząco podczas równoczesnego stosowania z lekamiprzeciwdepresyjnymi: imipraminą (znanym inhibitorem CYP 2D6) lub fluoksetyną (znanyminhibitorem CYP 3A4 oraz CYP 2D6).
8
Farmakokinetyka kwetiapiny nie zmieniła się znacząco podczas równoczesnego stosowania z lekamiprzeciwpsychotycznymi: rysperydonem lub haloperydolem. Równoczesne przyjmowanie kwetiapiny itiorydazyny zwiększyło klirens kwetiapiny o około 70%.
Farmakokinetyka kwetiapiny pozostała niezmieniona podczas równoczesnego podawania z cymetydyną.
Farmakokinetyka litu nie ulegała zmianie podczas jednoczesnego podawania z kwetiapiną. W 6-tygodniowym, randomizowanym badaniu klinicznym soli litu i kwetiapiny w postaci farmaceutycznejo przedłużonym uwalnianiu versus placebo i kwetiapina w postaci farmaceutycznej o przedłużonymuwalnianiu, u pacjentów dorosłych z ostrym zespołem maniakalnym, w grupie przyjmującej sole litułącznie z kwetiapiną odnotowano większą częstość zdarzeń związanych z zaburzeniem czynnościukładu pozapiramidowego (w szczególności drżenia), senności oraz zwiększenia masy ciała niż wgrupie przyjmującej kwetiapinę jednocześnie z placebo (patrz punkt 5.1).
Farmakokinetyka walproinianu sodu i kwetiapiny nie zmieniała się w stopniu klinicznie istotnym, wprzypadku jednoczesnego stosowania. Badania retrospektywne z udziałem dzieci i młodzieży, którzyotrzymywali kwas walproinowy, kwetiapinę lub obie substancje jednocześnie, wykazały częstszewystępowanie leukopenii i neutropenii w grupie otrzymującej kombinację leków niż w grupiepacjentów stosującymi leki w monoterapii.
Nie prowadzono badań dotyczących interakcji z lekami zwykle stosowanymi w chorobach układu sercowo-naczyniowego.
Należy zachować ostrożność, stosując kwetiapinę jednocześnie z lekami powodującymi zaburzeniaelektrolitowe lub lekami wydłużającymi odstęp QT.
Zgłaszano przypadki fałszywych wyników dodatnich w badaniach immunoenzymatycznych podkątem metadonu i trójpierścieniowych leków przeciwdepresyjnych u pacjentów przyjmującychkwetiapinę. Zaleca się potwierdzenie wątpliwych wyników testu immunoenzymatycznegoodpowiednią metodą chromatograficzną.
4.6 Wpływ na płodność, ciążę i laktację
Ciąża
Pierwszy trymestr
Umiarkowana liczba opublikowanych danych na temat ekspozycji na kwetiapinę w czasie ciąży (tj. od300 do 1000 zakończonych ciąż), w tym raporty indywidualne oraz niektóre badania obserwacyjne,nie wskazują na istnienie zwiększonego ryzyka wystąpienia wad u dziecka w związku ze stosowanymleczeniem. Jednakże, na podstawie wszystkich dostępnych danych nie można wyciągnąć ostatecznegowniosku na ten temat. Badania na zwierzętach wykazały toksyczne oddziaływanie na rozród (patrzpunkt 5.3). Z tego względu kwetiapina powinna być stosowana w ciąży tylko, jeżeli korzyści z jejstosowania usprawiedliwiają narażenie płodu na potencjalne zagrożenia.
Trzeci trymestr
U noworodków narażonych na działanie leków przeciwpsychotycznych (w tym kwetiapiny) w trzecimtrymestrze ciąży, mogą wystąpić działania niepożądane, takie jak objawy pozapiramidowe i (lub) objawy odstawienia o różnym nasileniu i czasie trwania. Zgłaszano przypadki pobudzenia, hipertonii, hipotonii, drżenia, senności, zespołu zaburzeń oddechowych oraz zaburzeń karmienia. Z tego względu należy noworodki uważnie monitorować.
Karmienie piersią
W oparciu o bardzo ograniczone dane z opublikowanych doniesień na temat wydzielania kwetiapinydo mleka kobiecego, wielkość wydalania kwetiapiny z mlekiem podczas jej stosowania w dawkachterapeutycznych wydaje się niespójna. Ze względu na brak solidnych danych, decyzję o tym czyprzerwać karmienie piersią, czy przerwać leczenie produktem leczniczym Kventiax, należy podjąć
9
uwzględniając korzyści dla dziecka wynikające z karmienia piersią oraz korzyści dla kobiety
wynikające z leczenia kwetiapiną.
Płodność
Oddziaływanie kwetiapiny na płodność u ludzi nie było badane. U szczurów obserwowano efektyzwiązane ze zwiększonym stężeniem prolaktyny we krwi, lecz wyniki te nie bezpośrednio istotne wodniesieniu do ludzi (patrz punkt 5.3).
4.7 Wpływ na zdolność prowadzenia pojazdów i obsługiwania maszyn
Ze względu na to, że kwetiapina działa głównie na ośrodkowy układ nerwowy, może zaburzaćwykonywanie czynności wymagających sprawności psychicznej. Dlatego też pacjenci powinni unikaćprowadzenia pojazdów i obsługiwania maszyn do czasu określenia indywidualnej wrażliwości na lek.
4.8 Działania niepożądane
Najczęściej zgłaszane działania niepożądane podczas leczenia kwetiapiną (≥10%), to: senność,zawroty głowy, ból głowy, suchość błony śluzowej jamy ustnej, objawy odstawienia, zwiększeniestężenia triglicerydów w surowicy, zwiększenie stężenia cholesterolu całkowitego (szczególnie frakcjiLDL), zmniejszenie stężenia frakcji HDL cholesterolu, zwiększenie masy ciała, zmniejszeniezawartości hemoglobiny oraz objawy pozapiramidowe.
Częstości występowania działań niepożądanych związanych z podawaniem kwetiapiny podanoponiżej (Tabela 1), zgodnie z zaleceniami Rady Międzynarodowych Organizacji Nauk Medycznych(CIOMS III Working Group 1995).
Tabela 1. Działania niepożądane związane z leczeniem kwetiapiną
Częstość występowania działań niepożądanych określona jest jako: bardzo często (≥1/10), często
(≥1/100, <1/10), niezbyt często (≥1/1000, <1/100), rzadko (≥1/10 000, <1/1000), bardzo rzadko(<1/10 000), nieznana (częstość nie może być określona na podstawie dostępnych danych).
Klasyfikacja układów i narządów Działania niepożądane Zaburzenia krwi i układu chłonnego
Bardzo często: zmniejszone stężenie hemoglobiny22
Często: leukopenia1,28, zmniejszona liczba neutrofilów,
zwiększona liczba eozynofilów27
Niezbyt często: małopłytkowość, niedokrwistość, zmniejszona
liczba płytek krwi13, neutropenia1 Rzadko: agranulocytoza26
Zaburzenia układu immunologicznego
Niezbyt często: nadwrażliwość (w tym alergiczne reakcje skóry)Bardzo rzadko: reakcja anafilaktyczna5Zaburzenia endokrynologiczne
Często: hiperprolaktynemia15, zmniejszenie całkowitej
T424, zmniejszenie wolnej T424, zmniejszenie całkowitej T324, podwyższenie TSH24
Niezbyt często: zmniejszenie wolnej T324, niedoczynność
tarczycy21
Bardzo rzadko: niewłaściwe wydzielanie hormonu
antydiuretycznego Zaburzenia metabolizmu i odżywiania
Bardzo często: zwiększenie stężenia triglicerydów w
surowicy10,30, zwiększenie stężenia całkowitego
cholesterolu (głównie frakcji LDL)11,30, zmniejszenie stężenia frakcji HDL17,30,
10
zwiększenie masy ciała8,30Często: wzmożony apetyt, zwiększenie stężenie glukozy we krwi do stanu hiperglikemicznego6,30
Niezbyt często: hiponatremia19, cukrzyca1,5, zaostrzenie
istniejącej cukrzycy Rzadko: zespół metaboliczny 29 Zaburzenia psychiczne
Często: nietypowe sny i koszmary senne, skłonności i
zachowania samobójcze20
Rzadko: somnambulizm oraz reakcje powiązane, takie jak mówienie przez sen oraz zaburzenia odżywiania
związane ze snem Zaburzenia układu nerwowego
Bardzo często: zawroty głowy4, 16, ból głowy, senność2, 16,
objawy pozapiramidowe1, 21
Często: dyzartriaNiezbyt często: drgawki1, zespół niespokojnych nóg, dyskineza późna1, 5, omdlenie4,16
Zaburzenia serca
Często: tachykardia4, palpitacje23,Niezbyt często: wydłużenie odstępu QT1,12,18, bradykardia32Zaburzenia oka
Często: niewyraźnie widzenie Zaburzenia naczyń
Często: niedociśnienie ortostatyczne4, 16Rzadko: żylna choroba zakrzepowo-zatorowa1Zaburzenia układu oddechowego, klatki piersiowej i śródpiersiaCzęsto: duszność23Niezbyt często: zapalenie błony śluzowej nosaZaburzenia żołądka i jelit
Bardzo często: suchość błony śluzowej jamy ustnejCzęsto: niestrawność, zaparcia, wymioty25Niezbyt często: dysfagia7
Rzadko: zapalenie trzustki1, niedrożność jelit Zaburzenia wątroby i dróg żółciowych
Często: zwiększenie aktywności aminotransferazy alaninowej w surowicy (ALT)3, zwiększenie
aktywności gamma-GT w surowicy3 Niezbyt często: zwiększenie stężenia aminotransferazy
asparaginianowej (AST) w surowicy3 Rzadko: żółtaczka5, zapalenie wątroby Zaburzenia skóry i tkanki podskórnej
Bardzo rzadko: obrzęk naczynioruchowy5, zespół Stevensa-
Johnsona5
Nieznana: martwica toksyczno-rozpływna naskórka, rumień
wielopostaciowy Zaburzenia mięśniowo-szkieletowe i tkanki łącznej
Bardzo rzadko: rabdomioliza Zaburzenia nerek i układu moczowego
Niezbyt często: zatrzymanie moczu Zaburzenia ciąży, zaburzenia okołoporodowe i połogowe
Nieznana: noworodkowy zespół odstawienia leku 31 Zaburzenia układu rozrodczego i piersi
Niezbyt często: zaburzenia funkcji seksualnych
Rzadko: priapizm, mlekotok, obrzęk piersi, zaburzenia
11
menstruacji Zaburzenia ogólne i stany w miejscu podania
Bardzo często: objawy odstawienia1, 9Często: astenia o łagodnym przebiegu, obrzęk obwodowy, drażliwość, gorączka
Rzadko: złośliwy zespół neuroleptyczny1, hipotermia Badania diagnostyczne
Rzadko: zwiększenie aktywności fosfokinazy kreatynowej
we krwi14 1. Patrz punkt 4.4
2. Senność może wystąpić zwykle podczas pierwszych dwóch tygodni leczenia i zazwyczaj ustępuje w trakcie dalszego stosowania kwetiapiny.
3. Obserwowano bezobjawowe zwiększenie (odchylenie od normy do >3-krotności górnej granicy normy w dowolnym momencie) aktywności aminotransferaz (ALT, AST) lub GGTP u niektórych pacjentów przyjmujących kwetiapinę. Zwiększenie to zwykle ustępowało w trakcie dalszego leczenia kwetiapiną.
4. Kwetiapina, podobnie jak inne leki przeciwpsychotyczne blokujące receptory α1, może częstopowodować niedociśnienie ortostatyczne związane z zawrotami głowy, tachykardią, a u niektórychpacjentów z omdleniami, szczególnie w początkowym okresie zwiększania dawki (patrz punkt 4.4).
5. Częstość występowania tych działań niepożądanych wyliczono tylko na podstawie danychuzyskanych po wprowadzeniu do obrotu.
6. Stężenie glukozy we krwi na czczo ≥126 mg/dl (≥7,0 mmol/l) lub stężenie glukozy we krwi nie naczczo ≥200 mg/dl (≥11,1 mmol/l) przynajmniej w jednym badaniu.
7. Zwiększenie częstości występowania utrudnień w połykaniu po zastosowaniu kwetiapiny wporównaniu z placebo obserwowano tylko w badaniach klinicznych dotyczących epizodów depresji wprzebiegu choroby dwubiegunowej.
8. W oparciu o >7% zwiększenie masy ciała w porównaniu z wyjściową. Występuje zwłaszcza wpierwszych tygodniach leczenia u dorosłych.
9. Najczęściej występującymi objawami odstawienia obserwowanymi w kontrolowanych placebo badaniach klinicznych z zastosowaniem kwetiapiny w monoterapii były: bezsenność, nudności, bóległowy, biegunka, wymioty, uczucie zawrotu głowy i drażliwość. Częstość ich występowaniazmniejszała się znacząco po tygodniu od zaprzestania leczenia.
10. Stężenie triglicerydów >200 mg/ml (≥2,258 mmol/l) (pacjenci ≥18 lat) lub ≥150 mg/dl(≥1,694 mmol/l) (pacjenci <18 lat) przynajmniej w jednym badaniu.
11. Stężenie cholesterolu ≥240 mg/ml (≥6,2064 mmol/l) (pacjenci ≥18 lat) lub ≥200 mg/dl (≥5,172 mmol/l) (pacjenci <18 lat) przynajmniej w jednym badaniu. Zwiększenie stężeniacholesterolu frakcji LDL o ≥30 mg/ml (≥0,769 mmol/l) obserwowano bardzo często. Średnia zmiana upacjentów, u których wystąpiło zwiększenie, wyniosła 41,7 mg/ml (≥1,07mmol/l).
12. Patrz tekst poniżej.
13. Liczba płytek ≤100 x 109/l przynajmniej w jednym badaniu.
14. Na podstawie danych z raportów z badań klinicznych dotyczących występowania zdarzeńniepożądanych, odnoszących się do zwiększenia aktywności fosfokinazy kreatynowej we krwiniezwiązanego z występowaniem złośliwego zespołu neuroleptycznego.
(15) Stężenia prolaktyny (pacjenci >18 lat): >20 μg/l (>869,56 mmol/l) mężczyźni; >30 μg/l(>1304,34 mmol/l) kobiety w każdym wieku.
16. Mogą prowadzić do upadków.
17. Cholesterol frakcji HDL: <40 mg/ml (1,025 mmol/l) u mężczyzn; <50 mg/ml (1,282 mmol/l) u kobiet w dowolnym czasie.
18. Częstość występowania u pacjentów, u których stwierdzono odstęp QT w zakresie od <450 ms do ≥450 ms ze zwiększeniem o ≥30 ms. W kontrolowanych placebo badaniach klinicznych z zastosowaniem kwetiapiny średnia zmiana i częstość występowania u pacjentów, u których nastąpiło znaczące klinicznie zwiększenie odstępu, porównywalne z wynikiem w grupie placebo.
19. Zmiana od >132 mmol/l do ≤132 mmol/l co najmniej w jednym badaniu.
20. Przypadki wyobrażeń oraz zachowań samobójczych były zgłaszane podczas leczenia kwetiapiną lub wkrótce po przerwaniu leczenia (patrz punkty 4.4 oraz 5.1).
21. Patrz punkt 5.1.
12
22. Zmniejszenie zawartości hemoglobin do ≤13 g/dl (8,07 mmol/l) u mężczyzn; do ≤12 g/dl(7,45 mmol/l) u kobiet co najmniej w jednym pomiarze występowało u 11% pacjentów przyjmującychkwetiapinę we wszystkich badaniach obejmujących otwarte leczenie przedłużone. U tych pacjentówśrednie maksymalne zmniejszenie zawartości hemoglobin w dowolnym momencie wynosiło -1,50 g/dl.
23. Te zgłoszenia często miały miejsce w sytuacji, gdy występowały częstoskurcz, zawroty głowy,niedociśnienie ortostatyczne i (lub) współistniejąca uprzednio choroba układu krążenia lub układuoddechowego.
24. Na podstawie odchyleń od prawidłowej wartości wyjściowej do potencjalnie istotnej kliniczniewartości w dowolnym momencie po stanie wyjściowym we wszystkich badaniach klinicznych.Zmiany całkowitej T4, wolnej T4, całkowitej T3 oraz wolnej T3 definiowane jako <0,8 x dolnej granicy normy (pmol/l) a zmiana stężenia TSH jako > 5 mIU/l w dowolnym momencie. 25. Na podstawie zwiększonej częstości występowania wymiotów u pacjentów w wieku podeszłym (w wieku ≥65 lat).
26. Na podstawie zmiany liczby neutrofilów od ≥1,5 x 109/l w warunkach wyjściowych do <0,5 x 109/l w dowolnym momencie podczas leczenia oraz na podstawie pacjentów z ciężkąneutropenią (<0,5 x 109/l) oraz wystąpienia zakażenia w toku wszystkich badań klinicznych kwetiapiny (patrz punkt 4.4).
27. Na podstawie zmian od prawidłowej wartości wyjściowej do potencjalnie istotnej klinicznie wartości w dowolnym momencie po stanie wyjściowym we wszystkich badaniach klinicznych. Zmiany liczby eozynofilów definiowane jako >1 x 109 komórek/l w dowolnym momencie. 28. Na podstawie zmian od prawidłowej wartości wyjściowej do potencjalnie istotnej klinicznie wartości w dowolnym momencie po stanie wyjściowym we wszystkich badaniach klinicznych. Zmiany liczby krwinek białych (WBC) definiowane jako ≤3 x 109/l w dowolnym momencie.
29. Na podstawie raportów o działaniach niepożądanych dotyczących zespołu metabolicznego w tokuwszystkich badań klinicznych kwetiapiny.
30. U niektórych pacjentów w toku badań klinicznych obserwowano pogorszenie więcej niż jednego czynnika metabolicznego, którymi masa ciała, stężenie glukozy we krwi oraz stężenie lipidów wekrwi (patrz punkt 4.4).
31. Patrz punkt 4.6.
32. Może wystąpić podczas lub krótko po rozpoczęciu leczenia i może mu towarzyszyć niedociśnienieoraz (lub) omdlenie. Częstość jest oparta na raportach działań niepożądanych odnoszących się dobradykardii w toku wszystkich badań klinicznych kwetiapiny.
Podczas stosowania leków neuroleptycznych obserwowano przypadki wydłużenia odstępu QT,przedsionkowych zaburzeń rytmu, nagłych niespodziewanych zgonów, zatrzymania akcji serca itorsades de pointes, które uznane za charakterystyczne dla tej grupy leków.
Dzieci i młodzież
Powyżej wymienione działania niepożądane u dorosłych odnoszą się również do dzieci i młodzieży.Poniżej przedstawiono zbiorcze zestawienie działań niepożądanych występujących częściej u dzieci imłodzieży (w wieku od 10 do 17 lat) niż u pacjentów dorosłych lub działań niepożądanych, którychnie stwierdzono u pacjentów dorosłych.
Tabela 2. Działania niepożądane u dzieci i młodzieży związane z leczeniem kwetiapiną, którewystępują częściej niż u dorosłych lub nie były obserwowane w populacji pacjentów dorosłych
Częstość występowania działań niepożądanych określona jest jako: bardzo często (≥1/10); często(≥1/100, <1/10); niezbyt często (≥1/1000, <1/100); rzadko (≥1/10 000, <1/1000); bardzo rzadko(<1/10 000), nieznana (częstość nie może być określona na podstawie dostępnych danych).
Zaburzenia endokrynologiczne
Bardzo często: zwiększenie stężenia prolaktyny1 Zaburzenia metabolizmu i odżywiania
Bardzo często: zwiększenie łaknienia Zaburzenia układu nerwowego
13
Bardzo często: objawy pozapiramidowe3, 4Często: omdlenie
Zaburzenia naczyń
Bardzo często: zwiększenie ciśnienia tętniczego krwi2Zaburzenia układu oddechowego, klatki piersiowej i śródpiersiaCzęsto: Zapalenie błony śluzowej nosaZaburzenia żołądka i jelit
Bardzo często: wymioty Zaburzenia ogólne i stany w miejscu podania
Często: drażliowść3
1. Stężenia prolaktyny (pacjenci <18 lat): >20 μg/l (>869,56 mmol/l) u mężczyzn; >26 μg/l (>1130,428 mmol/l) u kobiet w każdym wieku. Zwiększenie stężenia prolaktyny do >100 μg/l wystąpiło u mniej niż 1% pacjentów.
2. Na podstawie zmian powyżej klinicznie istotnych progów (przyjętych za kryteriami NationalInstitutes of Health) lub zwiększenia >20 mmHg w odniesieniu do ciśnienia skurczowego lub o>10 mmHg w odniesieniu do ciśnienia rozkurczowego podczas dowolnego pomiaru w dwóch ostrych(3-6 tygodni) badaniach kontrolowanych placebo u dzieci i młodzieży w porównaniu z pacjentamidorosłymi.
3. Uwaga: Częstość występowania jest zbliżona do obserwowanej u dorosłych, jednak drażliwość udzieci i młodzieży może wynikać z innych uwarunkowań klinicznych niż u dorosłych.
4. Patrz punkt 5.1.
Zgłaszanie podejrzewanych działań niepożądanych
Po dopuszczeniu produktu leczniczego do obrotu istotne jest zgłaszanie podejrzewanych działańniepożądanych. Umożliwia to nieprzerwane monitorowanie stosunku korzyści do ryzyka stosowaniaproduktu leczniczego. Osoby należące do fachowego personelu medycznego powinny zgłaszaćwszelkie podejrzewane działania niepożądane za pośrednictwem Departamentu MonitorowaniaNiepożądanych Działań Produktów Leczniczych Urzędu Rejestracji Produktów Leczniczych,Wyrobów Medycznych i Produktów Biobójczych:
Al. Jerozolimskie 181C, 02-222 Warszawa Tel.: + 48 22 49 21 301 Faks: + 48 22 49 21 309 e-ma
il: [email protected]
Działania niepożądane można zgłaszać również podmiotowi odpowiedzialnemu.
4.9 Przedawkowanie
Objawy
Na ogół zgłaszane objawy przedmiotowe i podmiotowe wynikały z nasilenia znanych działań farmakologicznych substancji czynnej, czyli była to senność, uspokojenie, tachykardia, niedociśnieniei objawy wynikające z działania przeciwcholinergicznego.
Przedawkowanie może prowadzić do wydłużenia odstępu QT, drgawek, stanu padaczkowego, rozpadumięśni prążkowanych, niewydolności oddechowej, zatrzymania moczu, splątania, zespołumajaczeniowego oraz (lub) pobudzenia psychicznego, śpiączki oraz zgonu. Pacjenci zewspółistniejącą uprzednio ciężką chorobą układu krążenia mogą być bardziej narażeni na wystąpienieefektów przedawkowania (patrz punkt 4.4, Niedociśnienie ortostatyczne).
Postępowanie w wypadku przedawkowania
Brak specyficznego antidotum dla kwetiapiny. W przypadkach ciężkich objawów, należy wziąć poduwagę możliwość zażycia kilku leków; zalecane jest leczenie na oddziale intensywnej opiekimedycznej, w tym utrzymanie drożności dróg oddechowych, zapewnienie odpowiedniej ilości tlenu iwentylacji oraz monitorowanie i podtrzymywanie czynności układu krążenia.
Na podstawie informacji w publicznie dostępnych źródłach wiadomo, że pacjenci z zespołemmajaczeniowym i pobudzeniem oraz ewidentnym zespołem antycholinergicznym mogą być leczeni
14
fizostygminą 1-2 mg (ze stosowaniem ciągłego monitorowania EKG). Nie jest to zalecane jako leczenie standardowe, ze względu na potencjalny ujemny wpływ fizostygminy na przewodnictwo wewnątrzsercowe. Fizostygmina może być stosowana, jeżeli u pacjenta nie występują żadne nieprawidłowości w zapisie EKG. Nie należy stosować fizostygminy w przypadku zaburzeń rytmu, dowolnego stopnia bloku serca lub poszerzenia zespołu QRS.
Nie badano stosowania środków zmniejszających wchłanianie w razie przedawkowania, jednak gdypodejrzewane jest ciężkie przedawkowanie, może być wskazane płukanie żołądka, najlepiej w ciągu godziny od zażycia leku. Należy rozważyć podanie węgla aktywowanego.
W wypadku przedawkowania kwetiapiny oporne niedociśnienie należy leczyć podając dożylnie płynyi (lub) leki sympatykomimetyczne. Należy unikać podawania epinefryny i dopaminy, gdyż stymulacjareceptorów beta może pogłębić niedociśnienie w warunkach blokady receptorów alfa wywołanejkwetiapiną.
Pacjent powinien pozostawać pod ścisłą opieką i kontrolą lekarską, do powrotu do zdrowia.
5. WŁAŚCIWOŚCI FARMAKOLOGICZNE
5.1 Właściwości farmakodynamiczne
Grupa farmakoterapeutyczna: leki przeciwpsychotyczne; diazepiny, oksazepiny, tiazepiny i oksepiny;kod ATC: N05AH04.
Mechanizm działania
Kwetiapina jest atypowym lekiem przeciwpsychotycznym. Kwetiapina i jej aktywny metabolit, norkwetiapina, działają na wiele receptorów neuroprzekaźników. Kwetiapina i norkwetiapina wykazują powinowactwo do receptorów serotoninowych (5HT2) i receptorów dopaminowych D1 i D2w mózgu. Uważa się, że za przeciwpsychotyczne właściwości kliniczne i za małą częstośćpozapiramidowych działań niepożądanych kwetiapiny, w porównaniu do typowych lekówprzecipsychotycznych, odpowiada połączenie antagonizmu wobec receptorów 5HT2 i D2 oraz bardziej wybiórcze działanie na receptory 5HT2 niż D2. Kwetiapina i norkwetiapina nie wykazują zauważalnego powinowactwa do receptorów benzodiazepinowych, lecz mają duże powinowactwo do receptorów histaminergicznych oraz α1-adrenergicznych, umiarkowane powinowactwo do receptorów α2-adrenergicznych. Kwetiapina nie wykazuje również powinowactwa lub ma małe powinowactwo do receptorów muskarynowych podczas, gdy norkwetiapina wykazuje umiarkowane do dużego powinowactwo do szeregu receptorów muskarynowych, co może tłumaczyć działanie
przeciwcholinergiczne. Hamowanie przez norkwetiapinę czynnika transportującego norepinefrynę(NET) oraz jej częściowe oddziaływanie agonistyczne na receptory 5HT1A może przyczyniać się do skuteczności terapeutycznej kwetiapiny, jako leku przeciwdepresyjnego.
Działanie farmakodynamiczne
Kwetiapina wykazuje aktywność w testach aktywności przeciwpsychotycznej, takich jak testwarunkowego unikania. Kwetiapina hamuje także działanie agonistów dopaminy, co można zbadaćzarówno behawioralnie, jak i elektrofizjologicznie, oraz zwiększa stężenie metabolitów dopaminy, cojest neurochemicznym wskaźnikiem blokady receptorów D2.
Z badań przedklinicznych przewidujących wystąpienie objawów pozapiramidowych wynika, że kwetiapina jest odmienna od standardowych leków przeciwpsychotycznych i ma właściwości atypowe. Podczas przewlekłego stosowania kwetiapina nie wywołuje nadwrażliwości receptorów dopaminowych D2. Kwetiapina wykazuje jedynie słabe działanie kataleptyczne po dawkachskutecznie blokujących receptor dopaminowy D2. Podczas przewlekłego stosowania, kwetiapina wykazuje wybiórcze działania na układ limbiczny, wywołując blokadę depolaryzacyjną szlaku mezolimbicznego, nie wpływając na zawierające dopaminę neurony układu nigrostriatalnego. Kwetiapina, po ostrym i przewlekłym podawaniu, w minimalnym stopniu wywołuje objawy dystonii u uwrażliwionych podawaniem haloperydolu małp z rodzaju Cebus (patrz punkt 4.8).
15
Skuteczność kliniczna
Schizofrenia
W trzech badaniach klinicznych kontrolowanych placebo u pacjentów ze schizofrenią zzastosowaniem różnych dawek kwetiapiny nie wykazano różnicy pod względem częstościwystępowania objawów pozapiramidowych lub pod względem dodatkowego stosowania lekówprzeciwcholinergicznych pomiędzy grupą, która otrzymała kwetiapinę, a grupą otrzymującą placebo. Badanie kliniczne kontrolowane placebo oceniające stosowanie stałych dawek kwetiapiny w zakresie od 75 do 750 mg/dobę, nie wykazało różnicy pod względem zwiększenia częstości objawów pozapiramidowych lub pod względem dodatkowego stosowania leków przeciwcholinergicznych. W długoterminowych badaniach klinicznych z zastosowaniem ślepej próby nie weryfikowano skuteczności kwetiapiny o natychmiastowym uwalnianiu w zapobieganiu nawrotom schizofrenii. W badaniach otwartych z udziałem pacjentów ze schizofrenią wykazano skuteczność kwetiapiny w podtrzymywaniu klinicznej poprawy podczas kontynuowania terapii u pacjentów, u których otrzymano wstępną odpowiedź na leczenie, co sugeruje pewną długoterminową skuteczność.
Zaburzenia afektywne dwubiegunowe
W czterech kontrolowanych placebo badaniach klinicznych oceniających dawki kwetiapiny do 800mg/dobę w leczeniu umiarkowanych do ciężkich epizodów maniakalnych (w dwóch kwetiapinęstosowano w monoterapii i w dwóch w terapii skojarzonej z litem lub diwalproinianem), niezaobserwowano różnic pomiędzy grupami otrzymującymi kwetiapinę i placebo, pod względemczęstości występowania pozapiramidowych działań niepożądanych lub równoczesnego stosowanialeków przeciwcholinergicznych.
W dwóch badaniach klinicznych, w których stosowano kwetiapinę w monoterapii w leczeniu epizodów maniakalnych o nasileniu umiarkowanym do ciężkiego kwetiapina wykazała większą skuteczność niż placebo w zmniejszaniu objawów maniakalnych w trzecim i dwunastym tygodniu leczenia. Brak wyników badań długookresowych wskazujących na skuteczność kwetiapiny w zapobieganiu kolejnym epizodom manii lub depresji. Dane dotyczące stosowania kwetiapiny razem z diwalproinianem lub litem w leczeniu ostrych umiarkowanych do ciężkich epizodów maniakalnych w 3 i 6 tygodniu ograniczone, jednak takie leczenie skojarzone było dobrze tolerowane. Dane z badań wskazały na wystąpienie efektu addycyjnego w 3 tygodniu stosowania. Drugie badanie nie wykazało efektu addytycyjnego w 6 tygodniu.
Uśredniona dawka kwetiapiny w ostatnim tygodniu leczenia u pacjentów reagujących na leczeniewynosiła około 600 mg/dobę, a około 85% pacjentów reagujących na leczenie przyjmowało dawkę zzakresu 400 do 800 mg/dobę.
W dodatkowych czterech badaniach klinicznych dotyczących stosowania kwetiapiny, podczas 8- tygodniowej terapii u pacjentów z epizodami depresji o umiarkowanym do ciężkiego nasileniu, w przebiegu zaburzeń afektywnych dwubiegunowych typu I i II, stosowanie kwetiapiny w postaci tabletek o natychmiastowym uwalnianiu w dawce 300 mg i 600 mg, było znacząco skuteczniejsze niż placebo w odniesieniu do odpowiednich wartości: średnia poprawa według skali MADRS i odpowiedź zdefiniowana jako przynajmniej 50% poprawa całkowitego wyniku według skali MADRS w porównaniu do wartości wyjściowych. Nie stwierdzono różnicy w wielkości odpowiedzi pomiędzy grupą pacjentów otrzymujących kwetiapinę w postaci tabletek o natychmiastowym uwalnianiu w dawce 300 mg i 600 mg.
W przedłużonej obserwacji dwóch powyższych badań, wykazano, że długotrwałe leczenie pacjentów,u których wystąpiła odpowiedź na stosowanie kwetiapiny w postaci tabletek o natychmiastowymuwalnianiu w dawce 300 mg lub 600 mg było skuteczniejsze w porównaniu z placebo, w odniesieniudo objawów depresji, ale nie w odniesieniu do objawów maniakalnych.
W dwóch badaniach klinicznych dotyczących przeciwdziałania nawrotom oceniających kwetiapinę wskojarzeniu z lekami stabilizującymi nastrój u pacjentów z epizodami maniakalnymi, depresyjnymilub mieszanymi, połączenie z kwetiapiną wykazało większą skuteczność niż leki stabilizujące nastrój
16
stosowane w monoterapii w wydłużaniu czasu do nawrotu zmienionego nastroju (maniakalnego,mieszanego lub depresyjnego). Kwetiapinę podawano w dawce od 400 mg do 800 mg na dobę wdwóch dawkach podzielonych w połączeniu z litem lub walproinianem.
W 6-tygodniowym, randomizowanym badaniu klinicznym z zastosowaniem soli litu oraz kwetiapiny w postaci tabletek o przedłużonym uwalnianiu versus placebo oraz kwetiapina w postaci tabletek oprzedłużonym uwalnianiu u pacjentów dorosłych z ostrym stanem maniakalnym, różnica średniejpoprawy YMRS pomiędzy grupą przyjmujących dodatkowo sole litu a grupą przyjmującą dodatkowoplacebo wyniosła 2,8 punktu a różnica odsetków pacjentów, którzy odpowiedzieli na leczenie(odpowiedź określono jako 50% poprawę YMRS względem wartości wyjściowej) wyniosła 11%(79% w grupie soli litu vs. 68% w grupie placebo).
W jednym długotrwałym badaniu (do 2 lat stosowania) oceniającym przeciwdziałanie nawrotom u pacjentów z epizodami maniakalnymi, depresyjnymi lub mieszanymi, kwetiapina wykazała większą skuteczność w porównaniu z placebo w wydłużaniu czasu do nawrotu zmiennego nastroju (maniakalnego, mieszanego lub depresyjnego) u pacjentów z zaburzeniami afektywnymi dwubiegunowymi typu I. Zmiany nastrojów obserwowano u 91 pacjentów (22,5%) w grupie stosującej kwetiapinę, u 208 pacjentów (51,5%) w grupie placebo i u 95 (26,1%) w grupie leczonej litem. U pacjentów, u których wystąpiła odpowiedź na terapię kwetiapiną, porównując dalsze leczeniekwetiapiną do zmiany terapii z kwetiapiny na lit, nie wydaje się by tej zmianie terapii towarzyszyłowydłużenie czasu do nawrotu zmienionego nastroju.
W badaniach klinicznych wykazano, że kwetiapina podawana dwa razy na dobę jest skuteczna wleczeniu schizofrenii i manii, choć jej farmakokinetyczny okres półtrwania wynosi około 7 godzin.Zostało to również potwierdzone w badaniu z wykorzystaniem emisyjnej tomografii pozytonowej,które wykazało, że kwetiapina łączy się z receptorami 5HT2 i D2 do 12 godzin. Nie ustalono bezpieczeństwa ani skuteczności stosowania dawek powyżej 800 mg/dobę.
Bezpieczeństwo kliniczne
W krótkotrwałych, kontrolowanych placebo badaniach klinicznych u pacjentów ze schizofrenią iepizodem manii w przebiegu choroby dwubiegunowej łączna częstość występowania objawówpozapiramidowych była podobna do tej w grupie placebo (schizofrenia: 7,8% w grupie przyjmującejkwetiapinę i 8,0% w grupie przyjmującej placebo; epizod manii w przebiegu choroby dwubiegunowej:11,2% w grupie przyjmującej kwetiapinę i 11,4% w grupie przyjmującej placebo).
W krótkotrwałych, kontrolowanych placebo badaniach klinicznych z udziałem pacjentów z dużą depresją (MDD) i epizodami depresyjnymi w przebiegu choroby afektywnej dwubiegunowej obserwowano zwiększoną częstość objawów pozapiramidowych u pacjentów stosujących kwetiapinę w porównaniu z pacjentami przyjmującymi placebo. W krótkotrwałych badaniach klinicznych kontrolowanych placebo, u pacjentów z epizodem depresji w przebiegu choroby afektywnej dwubiegunowej łączna częstość występowania objawów pozapiramidowych w grupie otrzymującej kwetiapinę wynosiła 8,9% w porównaniu do 3,8% dla grupy przyjmującej placebo. W krótkotrwałych badaniach klinicznych kontrolowanych placebo dotyczących monoterapii w dużej depresji,skumulowana częstość objawów pozapiramidowych wynosiła 5,4% po zastosowaniu kwetiapiny oprzedłużonym uwalnianiu i 3,2% w grupie stosującej placebo. W krótkotrwałym badaniu klinicznymkontrolowanym placebo dotyczącym monoterapii u pacjentów w podeszłym wieku z dużą depresją(MDD), skumulowana częstość objawów pozapiramidowych wynosiła 9,0% w grupie przyjmującejkwetiapinę o przedłużonym uwalnianiu i 2,3% w grupie stosującej placebo. W wypadku zarównoepizodów depresyjnych w przebiegu choroby afektywnej dwubiegunowej, jak i dużej depresji,częstość pojedynczych działań niepożądanych (np. akatyzji, zaburzeń pozapiramidowych, drżeń,dyskinezji, dystonii, niepokoju, mimowolnych kurczów mięśni, nadaktywności psychoruchowej isztywności mięśni) nie przekroczyła 4% w żadnej z badanych grup.
W krótkoterminowych, kontrolowanych placebo badaniach (trwających od 3 do 8 tygodni) zustalonymi dawkami (5 mg/dobę do 800 mg/dobę) stwierdzono średnie zwiększenie masy ciała upacjentów leczonych kwetiapiną w zakresie od 0,8 kg dla dawki dobowej 50 mg do 1,4 kg dla dawkidobowej 600 mg (z mniejszym wzrostem dla dawki dobowej 800 mg), w porównaniu z 0,2 kg u
17
pacjentów stosujących placebo. Odsetek pacjentów leczonych kwetiapiną, których masa ciała zwiększyła się o ≥7% wyniósł od 5,3% dla dawki dobowej 50 mg do 15,5% dla dawki dobowej 400mg (z mniejszym wzrostem dla dawki dobowej 600 mg i 800 mg), w porównaniu z 3,7% dlapacjentów leczonych placebo.
Sześciotygodniowe, randomizowane badanie kliniczne z zastosowaniem soli litu i kwetiapiny o przedłużonym uwalnianiu versus placebo oraz kwetiapiny o przedłużonym uwalnianiu u pacjentów dorosłych z objawami ostrej manii wykazało, że leczenie skojarzone kwetiapiny o przedłużonym uwalnianiu z solami litu prowadzi do występowania większej liczby zdarzeń niepożądanych (63% versus 48% w grupie przyjmujących kwetiapinę o przedłużonym uwalnianiu w skojarzeniu z placebo). Wyniki dotyczące bezpieczeństwa wykazały większą częstość występowania objawów pozapiramidowych, które stwierdzano u 16,8% pacjentów w grupie z terapią dodaną solami litu a u 6,6% w grupie przyjmujących dodatkowo placebo, z których większość stanowiło drżenie występujące u 15,6% pacjentów w grupie soli litu a u 4,9% pacjentów w grupie placebo. Częstość występowania senności była większa w grupie leczonych kwetiapiną o przedłużonym uwalnianiu w skojarzeniu z solami litu (12,7%) w porównaniu z grupą leczonych kwetiapiną o przedłużonym uwalnianiu w skojarzeniu z placebo (5,5%). Ponadto, zwiększenie masy ciała (≥7%) na koniec okresuleczenia wystąpiło u większego odsetka pacjentów leczonych solami litu (8,0%) w porównaniu zpacjentami otrzymującymi placebo (4,7%).
Dłuższe badania kliniczne dotyczące zapobiegania nawrotom miały okres otwarty (trwający od 4 do 36 tygodni), podczas którego pacjenci byli leczeni kwetiapiną, następnie okres odstawienia, podczas którego pacjenci byli losowo przydzielani do grupy stosującej kwetiapinę lub grupy placebo. U pacjentów przydzielonych do grupy stosującej kwetiapinę średnie zwiększenie masy ciała w okresieotwartym wynosiło 2,56 kg, a do 48. tygodnia okresu randomizacji średnie zwiększenie masy ciaławynosiło 3,22 kg w porównaniu do stanu wyjściowego przed badaniem otwartym. U pacjentówprzydzielonych do grupy placebo średnie zwiększenie masy ciała w okresie otwartym wynosiło 2,39kg, a do 48. tygodnia okresu randomizacji 0,89 kg w porównaniu ze stanem wyjściowym przedbadaniem otwartym.
W kontrolowanych placebo badaniach klinicznych wśród pacjentów w podeszłym wieku z objawamipsychotycznymi w przebiegu chorób otępiennych, częstość działań niepożądanych mózgowo-naczyniowych na 100-pacjentolat nie była większa w grupie stosującej kwetiapinę niż w grupie placebo.
We wszystkich krótkoterminowych badaniach klinicznych kontrolowanych placebo, z zastosowaniem kwetiapiny w monoterapii u pacjentów z wyjściową liczbą neutrofilów ≥1,5x109/l, częstość występowania przynajmniej raz liczby neutrofilów <1,5x109/l wynosiła 1,9% u pacjentów otrzymujących kwetiapinę w porównaniu do 1,5% u pacjentów otrzymujących placebo. Częstość występowania zmian od >0,5 do <1,0 x 109/l była taka sama (0,2%) u pacjentów leczonych kwetiapiną, jak w grupie pacjentów przyjmujących placebo. We wszystkich badaniach klinicznych (kontrolowanych placebo, otwartych, z kontrolą innego leku) u pacjentów z wyjściową liczbą neutrofilów ≥1,5x109/l) częstość zmniejszenia przynajmniej raz liczby krwinek obojętnochłonnych do <1,5x109/l wynosiła 2,9%, a osiągnięcia wartości do <0,5 x 109/l wynosiła 0,21% u pacjentówleczonych kwetiapiną.
Leczenie kwetiapiną związane było z niewielkim, zależnym od dawki zmniejszeniem stężenia hormonów tarczycy .Częstość występowania wahań stężenia TSH wynosiła 3,2% dla pacjentów przyjmujących kwetiapinę w porównaniu do 2,7% w grupie przyjmującej placebo. Częstość występowania wzajemnych, klinicznie istotnych wahań stężenia trójjodotyroniny (T3) lub tyroksyny (T4) oraz TSH w tych badaniach odnotowano rzadko, a obserwowane zmiany w poziomie hormonów tarczycy nie były związane z klinicznymi objawami niedoczynności tarczycy. Maksymalne zmniejszenie stężenia całkowitej i wolnej tyroksyny (T4) następowało w ciągu pierwszych 6 tygodnistosowania kwetiapiny, bez dalszego zmniejszania w trakcie długotrwałego stosowania. Niemal w 2/3wszystkich przypadków po przerwaniu leczenia kwetiapiną stężenia całkowitego i wolnego T4 powracały do wartości prawidłowych, niezależnie od czasu trwania leczenia.
18
Zaćma/zmętnienie soczewki
W badaniu klinicznym oceniającym możliwość wywoływania zaćmy przez kwetiapinę (200-800 mg na dobę) vs rysperydon (2-8 mg/dobę) u pacjentów stosujących je przez przynajmniej 21 miesięcy w leczeniu schizofrenii lub zaburzeń schizoafektywnych, odsetek pacjentów ze zwiększonym stopniem zmętnienia soczewki nie był wyższy w przypadku kwetiapiny (4%) niż rysperydonu (10%).
Dzieci i młodzież
Skuteczność kliniczna
Bezpieczeństwo i skuteczność stosowania kwetiapiny ustalano w trwającym trzy tygodnie badaniu klinicznym kontrolowanym placebo u pacjentów z manią (liczba pacjentów n = 284 pacjentów w wieku 10-17 lat, pochodzących ze Stanów Zjednoczonych). U około 45% tychże pacjentów dodatkowo zdiagnozowano ADHD. Ponadto przeprowadzono 6-tygodniowe badanie kliniczne kontrolowane placebo u pacjentów ze schizofrenią (liczba pacjentów n = 222 w wieku 13-17 lat). Wobydwu badaniach wykluczono pacjentów ze znanym brakiem odpowiedzi na leczenie kwetiapiną.Leczenie kwetiapiną rozpoczęto od dawki 50 mg/dobę, a w dniu drugim zwiększono do 100 mg/dobę,następnie dawka była zwiększana do dawki docelowej (w leczeniu manii 400-600 mg/dobę, wleczeniu schizofrenii 400-800 mg/dobę) o 100 mg na dobę podawanej 2 lub 3 razy na dobę.
W badaniach dotyczących leczenia manii różnica w zmianie średniej najmniejszych kwadratów wstosunku do wartości wyjściowej wyniosła w skali YMRS –5,21 dla kwetiapiny podawanej w dawce400 mg/dobę i 6,56 dla kwetiapiny podawanej w dawce 600 mg/dobę (leczenie aktywne bez użycia placebo), co stanowi wynik maksymalny. Liczba pacjentów wykazujących poprawę stanu klinicznego (o ≥50% w skali YMRS) to 64% wśród pacjentów przyjmujących kwetiapinę w dawce 400 mg/dobę, 58% wśród pacjentów przyjmujących kwetiapinę w dawce 600 mg/dobę i 37% pacjentów otrzymujących placebo.
W badaniach dotyczących leczenia schizofrenii różnica w zmianie średniej najmniejszych kwadratów w stosunku do wartości wyjściowej wyniosła w skali PANSS –8,16 dla kwetiapiny podawanej w dawce 400 mg/dobę i 9,29 dla kwetiapiny podawanej w dawce 800 mg/dobę (leczenie aktywne bez użycia placebo), co stanowi wynik maksymalny. Ani mała dawka kwetiapiny (400 mg/dobę), ani dużadawka (800 mg/dobę) nie wywołała odpowiedzi na leczenie u większej liczby pacjentów niż wprzypadku placebo. Odpowiedź pacjentów na leczenie zdefiniowano tutaj jako zmniejszenie nasileniaobjawów schizofrenii w skali PANSS o ≥30% w stosunku do wartości wyjściowej, co stanowi wynikmaksymalny. Zarówno w przypadku pacjentów z rozpoznaniem manii, jak i schizofrenii, podawaniewiększych dawek wiązało się ze zmniejszeniem odpowiedzi na leczenie.
W trzecim krótkoterminowym kontrolowanym placebo badaniu klinicznym z zastosowaniemmonoterapii kwetiapiną o przedłużonym uwalnianiu u dzieci i młodzieży (w wieku 10-17 lat) zdepresją w przebiegu zaburzeń afektywnych dwubiegunowych, skuteczność leczenia nie zostaławykazana.
Brak danych dotyczących podtrzymania efektu terapii lub zapobiegania nawrotom choroby w tej grupie wiekowej.
Bezpieczeństwo kliniczne
W krótkotrwałych badaniach klinicznych wśród pacjentów pediatrycznych z zastosowaniem kwetiapiny opisanych powyżej częstość występowania objawów pozapiramidowych w grupie przyjmujących leczenie aktywne vs. placebo wynosiła 12,9% vs. 5,3% w badaniu dotyczącym schizofrenii, 3,6% vs. 1,1% w badaniu dotyczącym manii w przebiegu zaburzeń afektywnych dwubiegunowych oraz 1,1% vs. 0% w badaniu dotyczącym depresji w zaburzeń afektywnych dwubiegunowych. Odsetki przypadków przyrostu masy ciała ≥7% względem wartości wyjściowej w grupie przyjmujących lek aktywny vs. placebo wynosiły 17% vs. 2,5% w badaniach dotyczących schizofrenii oraz manii w przebiegu zaburzeń afektywnych dwubiegunowych oraz 13,7% vs. 6,8% wbadaniu dotyczącym depresji w przebiegu zaburzeń afektywnych dwubiegunowych. Odsetki zdarzeńzwiązanych z samobójstwem w grupie leczonych lekiem aktywnym versus placebo wynosiły 1,4% vs.
19
1,3% w badaniu dotyczącym schizofrenii, 1,0% vs. 0% w badaniu dotyczącym manii w przebiegu choroby dwubiegunowej oraz 1,1% vs. 0% w badaniu dotyczącym depresji w przebiegu zaburzeń afektywnych dwubiegunowych. Podczas przedłużonej fazy obserwacji kontrolnej po leczeniu w badaniu dotyczącym depresji w przebiegu zaburzeń afektywnych dwubiegunowych zaobserwowano dwa dodatkowe zdarzenia związane z samobójstwem u dwóch pacjentów; jeden z tych pacjentów w czasie zaistnienia zdarzenia przyjmował leczenie kwetiapiną.
Bezpieczeństwo stosowania długoterminowego
26-tygodniowe, otwarte, przedłużone fazy badań klinicznych dotyczących zaostrzeń [liczba pacjentów (n) = 380], w których kwetiapinę podawano w dawce 400-800 mg/dobę, dostarczyły dodatkowych danych na temat bezpieczeństwa stosowania. Odnotowano zwiększenie ciśnienia tętniczego u dzieci i młodzieży; natomiast wzmożony apetyt, objawy pozapiramidowe i zwiększenie stężenia prolaktyny w surowicy obserwowano częściej u dzieci i młodzieży niż u pacjentów dorosłych (patrz punkt 4.4 i 4.8).Jeżeli chodzi o przyrost masy ciała, to po uwzględnieniu prawidłowego wzrostu w dłuższym czasie,jako miarę klinicznie istotnej zmiany przyjęto zwiększenie wskaźnika masy ciała (ang. Body MassIndex, BMI) o co najmniej 0,5 odchylenia standardowego; kryterium to spełniło 18,3% pacjentów,którzy byli leczeni kwetiapiną przez co najmniej 26 tygodni.
5.2 Właściwości farmakokinetyczne
Absorpcja
Kwetiapina jest dobrze wchłaniana i w dużym stopniu metabolizowana po podaniu doustnym.Przyjmowanie pokarmu nie ma znaczącego wpływu na biodostępność. Maksymalne stężenie moloweaktywnego metabolitu kwetiapiny w stanie stacjonarnym wynosi 35% wartości uzyskiwanej dlakwetiapiny. Farmakokinetyka kwetiapiny i norkwetiapiny jest liniowa w całym zatwierdzonymzakresie dawkowania.
Dystrybucja
Kwetiapina wiąże się w około 83% z białkami osocza.
Metabolizm
Kwetiapina jest w znacznym stopniu metabolizowana w wątrobie. Po podaniu znakowanejradioaktywnie kwetiapiny mniej niż 5% podanej substancji wydalane jest w postaci niezmienionej z moczem i kałem. Badania in vitro wykazały, że CYP3 A4 jest głównym izoenzymem biorącym udział w metabolizmie kwetiapiny w układzie enzymatycznym cytochromu P450. Norkwetiapina powstaje i jest metabolizowana głównie przez CYP3A4.
Około 73% radioaktywności wydalane jest z moczem, a 21% z kalem.
Ustalono, że in vivo kwetiapina oraz kilka jej metabolitów (w tym norkwetipina) słabymi inhibitorami ludzkiego cytochromu P450 1A2, 2C9,2C19, 2D6 i 3A4. In vitro zahamowanie cytochromu CYP zachodzi wyłącznie w stężeniach około 5 do 50 razy większych niż wartości występujące u ludzi po zastosowaniu dawek w zakresie od 300 do 800 mg na dobę. Na podstawie wyników badania in vitro, jest mało prawdopodobne, że równoczesne podawanie kwetiapiny z innymi lekami spowoduje znaczące klinicznie hamowanie zależnego od cytochromu P450 metabolizmu tego drugiego leku. Z badań na zwierzętach wynika, że kwetiapina może indukować enzymy cytochromu P450. Jednakże specyficzne badanie dotyczące interakcji u pacjentów z psychozą nie wykazałozwiększenia aktywności cytochromu P450 po podaniu kwetiapiny.
Eliminacja
Średni okres półtrwania w fazie eliminacji kwetiapiny i norkwetiapiny wynosi odpowiednio około 7 i 12 godzin.
Mniej niż 5% średniej molowej dawki frakcji wolnej kwetiapiny oraz jej aktywnego metabolitu, norkwetiapiny jest wydalane z moczem.
Specjalne grupy pacjentów
20
Płeć
Farmakokinetyka kwetiapiny nie różni się u mężczyzn i kobiet.
Pacjenci w podeszłym wieku
Średni klirens kwetiapiny u osób w podeszłym wieku jest około 30 do 50% mniejszy niż u dorosłych w wieku 18-65 lat.
Pacjenci z zaburzeniami czynności nerek
Średni klirens osoczowy kwetiapiny był zmniejszony o około 25% u pacjentów z ciężkimizaburzeniami czynności nerek (klirens kreatyniny mniejszy niż 30 ml/min/1,73 m2), ale poszczególne wartości klirensu mieszczą się w zakresie wartości stwierdzanych u osób zdrowych.
Pacjenci z zaburzeniami czynności wątroby
Średni klirens kwetiapiny w osoczu był zmniejszony o około 25% u pacjentów z rozpoznanymizaburzeniami czynności wątroby (stabilna alkoholowa marskość wątroby). Ponieważ kwetiapina jestgłównie metabolizowana w wątrobie, u osób z zaburzeniami jej czynności stężenie w osoczu możebyć zwiększone. Może być konieczne dostosowanie dawki w tej grupie pacjentów (patrz punkt 4.2).
Dzieci i młodzież
Dane farmakokinetyczne pochodzą z badań wykonanych z udziałem 9 dzieci w wieku 10-12 lat i 12 pacjentów nastoletnich, których leczono kwetiapiną w stałej dawce 400 mg podawanej w dwóch dawkach. W stanie stacjonarnym, unormowane zależnie od dawki stężenie w osoczu związku macierzystego, kwetiapiny, u dzieci i młodzieży (10-17 lat) było zbliżone do obserwowanego upacjentów dorosłych, jednakże Cmax u dzieci było w wyższych wartościach zakresu obserwowanego u dorosłych. AUC i Cmax aktywnego metabolitu, norkwetiapiny, były wyższe niż u dorosłych odpowiednio o około 62% i 49% u dzieci (10-12 lat) i odpowiednio o około 28% i 14% u młodzieży (13-17 lat).
5.3 Przedkliniczne dane o bezpieczeństwie
W przeprowadzonych in vivo i in vitro badaniach genotoksyczności nie obserwowano działania genotoksycznego. U zwierząt laboratoryjnych przy poziomie ekspozycji mającym znaczenie kliniczne obserwowano poniższe zaburzenia, które dotychczas nie zostały potwierdzone w długotrwałych badaniach:
U szczurów obserwowano zmianę pigmentacji tarczycy; u małp Cynomolgus hipertrofię komórek pęcherzykowych gruczołu tarczowego, zmniejszenie stężenia T3, zmniejszenie stężenia hemoglobiny izmniejszenie liczby białych i czerwonych krwinek; u psów zmętnienie rogówki i zaćmę (patrz punkt
5.1 Zaćma/zmętnienie soczewki).
W badaniu toksycznego oddziaływania na zarodek i płód u królików obserwowano zwiększonączęstość występowania przykurczu łap przednich i tylnych. Efekt ten występował przy obecnościwyraźnego oddziaływania leku na organizm matczyny, przejawiającego się zmniejszonym przyrostemmasy ciała samicy ciężarnej. Te działania były wyraźnie widoczne przy poziomie ekspozycji samicypodobnym lub nieco większym niż występujący u ludzi przy stosowaniu maksymalnej dawkiterapeutycznej. Istotność tych spostrzeżeń dla stosowania leku u ludzi jest nieznana.
W badaniu dotyczącym płodności przeprowadzonym u szczurów stwierdzono marginalnezmniejszenie płodności samców oraz ciąże urojone, przedłużające się fazy międzyrujowe, wydłużenieczasu od kohabitacji do spółkowania oraz zmniejszenie odsetka ciąż. Te efekty związane zezwiększeniem stężenia prolaktyny i nie mają bezpośredniego znaczenia u ludzi ze względu na różnicemiędzygatunkowe w zakresie hormonalnej regulacji rozrodu.
6. DANE FARMACEUTYCZNE
6.1 Wykaz substancji pomocniczych
21
Rdzeń tabletki:
Laktoza jednowodna
Wapnia wodorofosforan dwuwodnyCeluloza mikrokrystalicznaPowidon
Karboksymetyloskrobia sodowa (typ A)Magnezu stearynian
Otoczka:
Hypromeloza
Tytanu dwutlenek (E 171) Makrogol 4000
Żelaza tlenek żółty (E 172) - tylko tabletki 25 mg i 100 mgŻelaza tlenek czerwony (E 172) - tylko tabletki 25 mg
6.2 Niezgodności farmaceutyczne
Nie dotyczy
6.3 Okres ważności
5 lat
Pojemnik z HDPE
Okres ważności po pierwszym otwarciu wynosi 3 miesiące.
6.4 Specjalne środki ostrożności podczas przechowywania
Brak specjalnych wymagań dotyczących przechowywania.
6.5 Rodzaj i zawartość opakowania
Opakowanie blistrowe (PVC/Aluminium): 6 (tylko tabletki 25 mg), 10, 20, 30, 30 x 1, 50, 60, 90, 98,100, 100 x 1, 120 (tylko tabletki 300 mg), 180 (tylko tabletki 300 mg) lub 240 (tylko tabletki 300 mg)tabletek w tekturowym pudełku.
Plastikowy pojemnik polietylenowy (HDPE): 250 tabletek (tylko 100 mg i 200 mg).
Nie wszystkie wielkości opakowań muszą być w obrocie.
6.6 Specjalne środki ostrożności dotyczące usuwania
Bez specjalnych wymagań.
7. PODMIOT ODPOWIEDZIALNY POSIADAJĄCY POZWOLENIE NA
DOPUSZCZENIE DO OBROTU
KRKA, d.d., Novo mesto, Šmarješka cesta 6, 8501 Novo mesto, Słowenia
8. NUMERY POZWOLEŃ NA DOPUSZCZENIE DO OBROTU
Kventiax 25 mg: pozwolenie nr 14109Kventiax 100 mg: pozwolenie nr 14110Kventiax 200 mg: pozwolenie nr 14112Kventiax 300 mg: pozwolenie nr 14113
22
9. DATA WYDANIA PIERWSZEGO POZWOLENIA NA DOPUSZCZENIE DO
OBROTU I DATA PRZEDŁUŻENIA POZWOLENIA
Data wydania pierwszego pozwolenia na dopuszczenie do obrotu: 01.10.2007 r. Data ostatniego przedłużenia pozwolenia: 03.10.2013 r.
10. DATA ZATWIERDZENIA LUB CZĘŚCIOWEJ ZMIANY TEKSTU
CHARAKTERYSTYKI PRODUKTU LECZNICZEGO.
15.02.2017
23