5. WŁAŚCIWOŚCI FARMAKOLOGICZNE
5.1 Właściwości farmakodynamiczne
Grupa farmakoterapeutyczna: leki hipolipemizujące, leki obniżające stężenie cholesterolu i trójglicerydów, fibraty. Kod ATC: C10 AB 05.
Fenofibrat jest pochodną kwasu fibrynowego, którego działanie modyfikujące gospodarkę lipidowąu ludzi odbywa się poprzez aktywację receptorów jądrowych typu α (PPARα, ang. PeroxisomeProliferator Activated Receptor type α).
Poprzez aktywację PPARα fenofibrat zwiększa lipolizę i eliminację aterogennych cząstek bogatychw trójglicerydy z surowicy wskutek aktywacji lipazy lipoproteinowej i zmniejszenia wytwarzaniaapolipoproteiny CIII. Aktywacja PPARα prowadzi również do zwiększenia syntezy apolipoproteinAI i AII.
Wpływ fenofibratu na lipoproteiny prowadzi do zmniejszenia frakcji o bardzo małej i małej gęstości(VLDL i LDL) zawierających apolipoproteinę B i zwiększenia frakcji lipoprotein o dużej gęstości(HDL) zawierającej apolipoproteiny AI i AII.
Dodatkowo, poprzez zmianę syntezy i katabolizmu frakcji VLDL, fenofibrat nasila usuwanie frakcjiLDL i zmniejsza stężenie małych, gęstych cząsteczek LDL, które jest zwiększone w aterogennejdyslipidemii i stanowi czynnik ryzyka wystąpienia choroby niedokrwiennej serca.
Badania kliniczne z fenofibratem wykazały zmniejszenie stężenia cholesterolu całkowitegood 20 do 25%, trójglicerydów od 40 do 55% i zwiększenie frakcji HDL cholesterolu od 10 do 30%.U pacjentów z hipercholesterolemią, u których stężenie LDL-cholesterolu zmniejsza się o 20 do 35%,ogólny wpływ na cholesterol poprawia stosunek cholesterolu całkowitego do cholesterolu HDL;stosunek LDL-cholesterolu do HDL-cholesterolu, jak również stosunek apolipoprotein ApoBdo ApoAI, które są wskaźnikami ryzyka miażdżycy.
Wykazano, że fibraty mogą łagodzić epizody choroby niedokrwiennej serca, jednakże nie wykazano,że obniżają one niezależną od przyczyny śmiertelność przy stosowaniu w pierwotnej i wtórnejprofilaktyce chorób sercowo-naczyniowych.
Badanie nad lipidami „Działanie na rzecz kontroli ryzyka chorób sercowo-naczyniowych u pacjentówz Cukrzycą” (ACCORD; ang. Action to Control Cardiovascular Risk in Diabetes) było badaniemrandomizowanym, kontrolowanym z wykorzystaniem placebo, przeprowadzonym u 5518 pacjentówz cukrzycą typu 2, którzy byli leczeni fenofibratem jako dodatkiem do symwastatyny. Leczeniefenofibratem z symwastatyną w porównaniu z leczeniem symwastatyną w monoterapii nie skutkowałożadnymi znaczącymi różnicami w złożonym, głównym punkcie końcowym: niezakończony zgonemzawał mięśnia sercowego, niezakończony zgonem udar lub zgon związany z układem sercowo-naczyniowym (wskaźnik ryzyka 0,92, 95% CI 0,79-1,08, p = 0,32; całkowite obniżenie ryzyka:0,74%). W uprzednio określonej podgrupie pacjentów z dyslipidemią składającej się z pacjentów,którzy w punkcie początkowym znajdują się w najniższym tercylu stężenia cholesterolu HDL(≤34 mg/dl lub 0,88 mmol/l) oraz w najwyższym tercylu stężenia trójglicerydów (≥204 mg/dllub 2,3 mmol/l), leczenie fenofibratem w skojarzeniu z symwastatyną wykazało względne obniżenieo 31% dla złożonego, głównego punktu końcowego, w porównaniu do monoterapii symwastatyną(wskaźnik ryzyka 0,69, 95% CI 0,49-0,97, p = 0,03; całkowite obniżenie ryzyka: 4,95%). Inna analizauprzednio określonej podgrupy wykazała, że istnieje statystycznie istotna zależność leczenia od płci(p = 0,01), wskazując na możliwą korzyść z łączonego leczenia u mężczyzn (p = 0,037), jednakpotencjalnie wyższe ryzyko wystąpienia głównego punktu końcowego u kobiet otrzymujących łączoneleczenie, w porównaniu do monoterapii symwastatyną (p = 0,069). Nie obserwowano tego efektuw opisywanej wcześniej grupie pacjentów z dyslipidemią, jednakże nie wykazano również w sposób
7