CHARAKTERYSTYKA PRODUKTU LECZNICZEGO
1. NAZWA PRODUKTU LECZNICZEGO
METIFOR, 500 mg, tabletki
2. SKŁAD JAKOŚCIOWY I ILOŚCIOWY
Jedna tabletka zawiera 500 mg metforminy chlorowodorku (Metformini hydrochloridum).Pełny wykaz substancji pomocniczych, patrz punkt 6.1.
3. POSTAĆ FARMACEUTYCZNA
Tabletki białe do jasnokremowych, okrągłe, obustronnie wypukłe.
4. SZCZEGÓŁOWE DANE KLINICZNE
4.1 Wskazania do stosowania
Leczenie cukrzycy typu 2. (insulinoniezależnej), zwłaszcza u pacjentów otyłych, gdy za pomocą ściśle przestrzeganej diety i ćwiczeń fizycznych nie można utrzymać prawidłowego stężenia glukozy we krwi.
Metformina może być stosowana w monoterapii lub w skojarzeniu z pochodną sulfonylomocznika.
4.2 Dawkowanie i sposób podawania
Dawkowanie produktu leczniczego należy dobrać indywidualnie w zależności od przebiegu choroby i współistniejących powikłań.
Zazwyczaj stosuje się:
Dorośli z prawidłową czynnością nerek (GFR ≥ 90 ml/min) początkowo: doustnie, 500 mg 1 do 2 razy na dobę.
Dawkę zwiększa się stopniowo (o 500 mg w odstępach tygodniowych) do dawki skutecznej. Efekt leczniczy obserwuje się po 10-14 dniach stosowania.
Przeciętna dobowa dawka podtrzymująca wynosi 3 razy po 500 mg (1 tabletka). Dobowa dawka maksymalna wynosi 2500 do 3000 mg (5 do 6 tabletek).
U osób wrażliwych zaleca się rozpoczęcie leczenia od 1 tabletki (500 mg) przez pierwszy tydzień.
Nie zaleca się stosowania dawek maksymalnych u osób w podeszłym wieku.
Zaburzenie czynności nerek
Wartość GFR należy oznaczyć przed rozpoczęciem leczenia produktem zawierającym metforminę,a następnie co najmniej raz na rok. U pacjentów ze zwiększonym ryzykiem dalszego pogorszeniaczynności nerek oraz u pacjentów w podeszłym wieku czynność nerek należy oceniać częściej, np. co3–6 miesięcy.
GFR ml/min Całkowita maksymalna dawka Dodatkowe okoliczności
Dobowa (w 2-3 dawkach podzielonych na dobę)
60–89 3000 mg Można rozważyć zmniejszenie dawki
w reakcji na pogarszającą sięczynność nerek.
45–59 2000 mg Przed rozważaniem rozpoczęcia
leczenia metforminą, należy przeanalizować czynniki
30–44 1000 mg mogące zwiększyć ryzyko kwasicy
mleczanowej (patrz punkt 4.4). Dawka początkowa nie jest większa
niż połowa dawki maksymalnej.
< 30 - Metformina jest przeciwwskazana.
Dzieci: produktu nie stosuje się.
Produkt leczniczy należy przyjmować po jedzeniu.
4.3 Przeciwwskazania
- Nadwrażliwość na substancję czynną lub na którąkolwiek substancję pomocniczą wymienioną
w punkcie 6.1
- Każdy rodzaj ostrej kwasicy metabolicznej (takiej jak kwasica mleczanowa, cukrzycowa kwasica
ketonowa
- Stan przedśpiączkowy w cukrzycy
- Niewydolność nerek lub zaburzenia czynności nerek (stężenie kreatyniny > 135 mol/l u mężczyzn i > 110 mol/l u kobiet)
- Ciężka niewydolność nerek (GFR < 30 ml/min)
- Ostre stany mogące prowadzić do zaburzeń czynności nerek (odwodnienie, biegunka, wymioty),
ciężkie zakażenia, wstrząs
- Badania radiologiczne, w których konieczne jest podanie środków cieniujących zawierających jod
(patrz punkt 4.4)
- Ostre lub przewlekłe choroby, które mogą powodować niedotlenienie tkanek (niewydolność serca
lub oddechowa, świeży zawał mięśnia sercowego, wstrząs)
- Niewydolność wątroby, ostre zatrucie alkoholem, alkoholizm
4.4 Specjalne ostrzeżenia i środki ostrożności dotyczące stosowania
Kwasica mleczanowa
Kwasica mleczanowa, bardzo rzadkie ale ciężkie powikłanie metaboliczne, występuje najczęściejw ostrym pogorszeniu czynności nerek, chorobach układu krążenia lub chorobach układuoddechowego, lub posocznicy. W przypadkach nagłego pogorszenia czynności nerek dochodzi dokumulacji metforminy, co zwiększa ryzyko kwasicy mleczanowej.
W przypadku odwodnienia (ciężka biegunka lub wymioty, gorączka lub zmniejszona podaż płynów)należy tymczasowo wstrzymać stosowanie metforminy i zalecane jest zwrócenie się do lekarza.
U pacjentów leczonych metforminą należy ostrożnie rozpoczynać leczenie produktami leczniczymi,które mogą ciężko zaburzyć czynność nerek (takimi jak leki przeciwnadciśnieniowe, moczopędne lubNLPZ). Inne czynniki ryzyka kwasicy mleczanowej to nadmierne spożycie alkoholu, niewydolnośćwątroby, źle kontrolowana cukrzyca, ketoza, długotrwałe głodzenie i wszelkie stany związanez niedotlenieniem, jak również jednoczesne stosowanie produktów leczniczych mogących wywołaćkwasicę mleczanową (patrz punkty 4.3 i 4.5).
Pacjentów i (lub) ich opiekunów należy poinformować o ryzyku wystąpienia kwasicy mleczanowej.Kwasicę mleczanową charakteryzuje występowanie duszności kwasiczej, bólu brzucha, skurczówmięśni, astenii i hipotermii, po której następuje śpiączka. W razie wystąpienia podejrzanych objawówpacjent powinien odstawić metforminę i szukać natychmiastowej pomocy medycznej. Odchylenia odwartości prawidłowych w wynikach badań laboratoryjnych obejmują zmniejszenie wartości pH krwi(< 7,35), zwiększenie stężenia mleczanów w osoczu (> 5 mmol/l) oraz zwiększenie luki anionoweji stosunku mleczanów do pirogronianów.
Czynność nerek
Wartość GFR powinna być oznaczona przed rozpoczęciem leczenia, a następnie w regularnychodstępach czasu, patrz punkt 4.2. Metformina jest przeciwwskazana u pacjentów z GFR < 30 ml/mini należy tymczasowo odstawić w razie występowania stanów wpływających na czynność nerek,patrz punkt 4.3.
Podawanie środków kontrastowych zawierających jod
Donaczyniowe podanie środków kontrastowych zawierających jod może doprowadzić do nefropatiiwywołanej środkiem kontrastowym, powodując kumulację metforminy i zwiększenie ryzyka kwasicymleczanowej. Należy przerwać stosowanie metforminy przed badaniem lub podczas badaniaobrazowego i nie stosować jej przez co najmniej 48 godzin po badaniu, po czym można wznowićpodawanie metforminy pod warunkiem ponownej oceny czynności nerek i stwierdzeniu, że jest onastabilna (patrz punkty 4.2 i 4.5).
Zabieg chirurgiczny
Podawanie metforminy musi być przerwane bezpośrednio przed zabiegiem chirurgicznymw znieczuleniu ogólnym, podpajęczynówkowym lub zewnątrzoponowym. Leczenie można wznowićnie wcześniej niż po 48 godzinach po zabiegu chirurgicznym lub wznowieniu odżywiania doustnegooraz dopiero po ponownej ocenie czynności nerek i stwierdzeniu, że jest stabilna.
W trakcie leczenia produktem leczniczym Metifor zaleca się regularne przyjmowanie węglowodanów oraz dietę niskokaloryczną u pacjentów z nadwagą.
Ponadto należy regularnie wykonywać rutynowe badania laboratoryjne charakterystyczne dla cukrzycy.
Zaleca się ostrożność w przypadku równoczesnego leczenia produktem leczniczym Metifor i insuliną oraz pochodnymi sulfonylomocznika.
4.5 Interakcje z innymi produktami leczniczymi i inne rodzaje interakcji
Niezalecane jednoczesne stosowanie
Alkohol
Zatrucie alkoholem związane jest ze zwiększonym ryzykiem kwasicy mleczanowej, szczególniew przypadkach głodzenia, niedożywienia lub zaburzeń czynności wątroby.Należy unikać spożywania napojów alkoholowych i produktów zawierających alkoholz jednoczesnym przyjmowaniem produktu leczniczego Metifor.
Środki kontrastowe zawierające jod
Donaczyniowe podanie środków kontrastowych zawierających jod może prowadzić do niewydolnościnerek, a w jej wyniku do kumulacji metforminy zwiększając tym samym ryzyko kwasicymleczanowej.
Stosowanie metforminy musi być przerwane przed badaniem lub podczas badania obrazowego; niewolno wznawiać jej stosowania przez co najmniej 48 godzin po badaniu, po czym można wznowićpodawanie metforminy pod warunkiem ponownej oceny czynności nerek i stwierdzeniu, że jest onastabilna (patrz punkty 4.2 i 4.4).
Skojarzenia leków wymagające środków ostrożności podczas stosowania
Glikokortykosteroidy (do podawania ogólnego oraz miejscowego), leki pobudzające receptory β2-adrenergiczne wykazują wewnętrzną aktywność hiperglikemizującą. Należy poinformować pacjentao konieczności częstej kontroli stężenia glukozy we krwi, szczególnie na początku leczenia. Jeśliistnieje taka konieczność, dawkę produktu leczniczego Metifor należy dostosować podczasskojarzonej terapii z takimi lekami.
Pewne produkty lecznicze mogą wywierać niekorzystne działanie na czynność nerek, co możezwiększać ryzyko kwasicy mleczanowej, np. niesteroidowe leki przeciwzapalne (NLPZ), w tymselektywne inhibitory cyklooksygenazy (COX) 2, inhibitory ACE, antagoniści receptora angiotensyny
II i leki moczopędne, w szczególności pętlowe. W razie rozpoczynania stosowania lub stosowaniatakich produktów w skojarzeniu z metforminą, konieczne jest dokładne monitorowanie czynnościnerek.
4.6 Wpływ na płodność, ciążę i laktację
Brak danych epidemiologicznych. Badania na zwierzętach nie wykazują szkodliwego oddziaływaniametforminy na przebieg ciąży, rozwój zarodka i płodu, poród i rozwój dziecka po urodzeniu.W przypadku planowania ciąży i w okresie ciąży nie należy stosować metforminy. W celu utrzymaniastężenia glukozy we krwi jak najbardziej zbliżonego do wartości prawidłowych należy zastosowaćinsulinę aby zmniejszyć ryzyko wad rozwojowych płodu powstałych w wyniku nieprawidłowegostężenia glukozy we krwi.
W okresie ciąży u kobiet z cukrzycą produktem leczniczym z wyboru jest insulina.Metformina przenika do mleka samic szczurów w okresie laktacji. Podobne dane u ludzi nie dostępne; należy podjąć decyzję czy przerwać karmienie piersią czy odstawić metforminę.
4.7 Wpływ na zdolność prowadzenia pojazdów i obsługiwania maszyn
Metformina stosowana w monoterapii nie powoduje hipoglikemii i dlatego nie wpływa na zdolność prowadzenia pojazdów i obsługiwania maszyn.
Nie mniej jednak pacjenta należy ostrzec, że istnieje ryzyko hipoglikemii podczas równoczesnegoprzyjmowania metforminy i innych produktów przeciwcukrzycowych, m.in. pochodnychsulfonylomocznika, insuliny, repaglinidu.
4.8 Działania niepożądane
W trakcie terapii metforminą mogą wystąpić następujące działania niepożądane. Działania
niepożądane mogą występować: bardzo często (1/10); często (≥1/100 do <1/10); niezbyt często(≥1/1 000 do <1/100); rzadko (≥ 1/10 000 do <1/1 000); bardzo rzadko (<1/10 000).
Zaburzenia metabolizmu i odżywiania
Bardzo rzadko: podczas długotrwałego stosowania metforminy może nastąpić zmniejszeniewchłaniania witaminy B12 oraz zmniejszenie jej stężenia w surowicy krwi; stosowanie metforminymoże w bardzo rzadkich przypadkach powodować kwasicę mleczanową (patrz punkt 4.4).
Zaburzenia układu nerwowego
Często: zaburzenia smaku.
Zaburzenia żołądka i jelit
Bardzo często: terapia metforminą może zaburzać czynność układu pokarmowego. Najczęściejwystępowały nudności, wymioty, biegunka, bóle brzucha, utrata apetytu. Te działania niepożądanepojawiały się w większości przypadków na początku leczenia i samoistnie ustępowały.W celu zapobiegania wymienionym zaburzeniom zaleca się przyjmowanie metforminy 2 3 razy nadobę podczas lub po posiłku a także stopniowe zwiększanie dawki.
Zaburzenia skóry i tkanki podskórnej
Bardzo rzadko: reakcje skórne takie jak rumień, świąd, pokrzywka.
Zgłaszanie podejrzewanych działań niepożądanych
Po dopuszczeniu produktu leczniczego do obrotu istotne jest zgłaszanie podejrzewanych działańniepożądanych. Umożliwia to nieprzerwane monitorowanie stosunku korzyści do ryzyka stosowaniaproduktu leczniczego. Osoby należące do fachowego personelu medycznego powinny zgłaszaćwszelkie podejrzewane działania niepożądane za pośrednictwem Departamentu MonitorowaniaNiepożądanych Działań Produktów Leczniczych Urzędu Rejestracji Produktów Leczniczych,Wyrobów Medycznych i Produktów Biobójczych Al. Jerozolimskie 181C, 02-222 Warszawa,tel.: (22) 49 21 301, faks: (22) 49 21 309, e-mail: [email protected].
Działania niepożądane można zgłaszać również podmiotowi odpowiedzialnemu.
4.9 Przedawkowanie
Nie zanotowano hipoglikemii po jednorazowym zażyciu 85 g metforminy, jednak w takich przypadkach istnieje ryzyko kwasicy mleczanowej.
Kwasica mleczanowa jest poważnym powikłaniem i wymaga hospitalizacji. Najskuteczniejszą metodąusunięcia mleczanów jest hemodializa.
5. WŁAŚCIWOŚCI FARMAKOLOGICZNE
5.1 Właściwości farmakodynamiczne
Grupa farmakoterapeutyczna: doustne leki przeciwcukrzycowe; pochodne biguanidu.Kod ATC: A10BA02
Metformina jest produktem przeciwcukrzycowym z grupy biguanidów powodującym zmniejszeniestężenia glukozy w osoczu. Nie stymuluje wydzielania insuliny, i tym samym nie wywołujehipoglikemii.
Wyróżniamy 3 mechanizmy działania metforminy:
(1) redukcja wytwarzania glukozy w wątrobie w wyniku zahamowania glukoneogenezy
i glikogenolizy;
(2) zwiększenie wrażliwości na insulinę w mięśniach (wzmaga obwodowy wychwyt glukozy i jej
zużycie);
(3) opóźnienie wchłaniania glukozy w jelitach.
Metformina stymuluje wewnątrzkomórkową syntezę glikogenu, zwiększa pojemność transportowąwszystkich rodzajów nośników glukozy przez błonę, ma także pozytywny wpływ na metabolizmlipidów. Badania średnio i długookresowe potwierdziły redukcję stężenia całkowitego cholesterolua także frakcji niskocząsteczkowej (LDL) i trójglicerydów.
Skuteczność kliniczna
Badania kliniczne dowiodły długotrwałej skuteczności w kontrolowaniu stężenia glukozy we krwi w cukrzycy typu 2.
W rezultacie badań na otyłych pacjentach leczonych metforminą, u których kontrolowanie stężeniaglukozy dietą nie dawało pożądanych efektów zanotowano:
- znaczące zmniejszenie ryzyka powikłań w cukrzycy typu 2.;- znaczące zmniejszenie ryzyka śmiertelności związanej z cukrzycą;- znaczące zmniejszenie ryzyka śmiertelności ogólnej; - znaczące zmniejszenie ryzyka zawału mięśnia serca.
Korzyści kliniczne ze stosowania metforminy w skojarzeniu z pochodnymi sulfonylomocznika niezostały potwierdzone.
Nie zostały ustalone korzyści ze stosowania metforminy w skojarzeniu z insuliną u pacjentówz cukrzycą typu 1.
5.2 Właściwości farmakokinetyczne
Wchłanianie
Po doustnym podaniu metforminy stężenie maksymalne występuje po 2,5 godziny (Tmax). Całkowitabiodostępność po podaniu tabletek zawierających 850 mg metforminy wynosi około 50-60%.Metformina w ilości 20-30% jest wydalana z kałem w stanie niezmienionym.Absorbcja metforminy przebiega nieliniowo (niecałkowicie wchłania się po podaniu doustnym).Stężenie metforminy w osoczu w stanie równowagi utrzymuje się przez 24-48 godzin po podaniu.Przeważnie jej stężenie nie przekracza 1µg/ml. Kontrolowane badania kliniczne wykazałymaksymalne stężenie metforminy w osoczu (Cmax) nie większe niż 4 µg/ml, nawet po podaniumaksymalnych dawek.
Pokarm zmniejsza wchłanianie metforminy i nieznacznie je opóźnia. Po podaniu dawki 850 mg metforminy obserwowano zmniejszenie stężenia maksymalnego w osoczu o 40%, o 25% mniejsze
AUC (pole pod krzywą) oraz wydłużenie o 35 minut czasu wystąpienia stężenia maksymalnego. Kliniczne znaczenie tych zmian nie jest znane.
Dystrybucja
Metformina łączy się z białkami w nieznacznym stopniu.
Metformina przenika do erytrocytów. Stężenie maksymalne we krwi jest niższe niż stężeniemaksymalne w osoczu i występuje mniej więcej w tym samym czasie. Krwinki czerwonenajprawdopodobniej reprezentują kompartment tkankowy dystrybucji. Średnia objętość dystrybucjiwynosi 63-276 l.
Metabolizm
Metformina wydalana jest z moczem w stanie niezmienionym. Metabolity metforminy u ludzi nie zostały zidentyfikowane.
Eliminacja
Metformina wydalana jest na drodze przesączania kłębuszkowego i wydzielania kanalikowego.Klirens nerkowy przekracza 400 ml/min. Rzeczywisty okres półtrwania po podaniu doustnym w fazieeliminacji wynosi około 6,5 godziny.
W przypadku zaburzonej czynności nerek klirens nerkowy zmniejsza się proporcjonalnie do klirensukreatyniny. Okres półtrwania w końcowej fazie eliminacji ulega wydłużeniu, powodując zwiększeniestężenia metforminy w osoczu.
5.3 Przedkliniczne dane o bezpieczeństwie
Dane niekliniczne wynikające z konwencjonalnych badań farmakologicznych dotyczącychbezpieczeństwa, badań toksyczności po podaniu wielokrotnym, genotoksyczności, potencjalnegodziałania rakotwórczego oraz toksycznego wpływu na rozród i rozwój potomstwa nie ujawniajążadnego szczególnego zagrożenia dla człowieka.
6. DANE FARMACEUTYCZNE
6.1 Wykaz substancji pomocniczych
HypromelozaPowidon K-25Talk
6.2 Niezgodności farmaceutyczne
Nie dotyczy.
6.3 Okres ważności
3 lata
6.4 Specjalne środki ostrożności podczas przechowywania
Brak specjalnych zaleceń dotyczących przechowywania produktu leczniczego.
6.5 Rodzaj i zawartość opakowania
Blistry Aluminium/PVC lub pojemnik PE z zakrętką z PE w tekturowym pudełku.30 szt. – 3 blistry po 10 szt.
30 szt. – 1 pojemnik po 30 szt.
6.6. Specjalne środki ostrożności dotyczące usuwania i przygotowania produktu leczniczego do stosowania
Wszelkie niewykorzystane resztki produktu leczniczego lub jego odpady należy usunąć zgodnie z lokalnymi przepisami.
7. PODMIOT ODPOWIEDZIALNY POSIADAJĄCY POZWOLENIE NA DOPUSZCZENIE DO OBROTU
Polfarmex S.A.ul. Józefów 999-300 Kutno
8. NUMER POZWOLENIA NA DOPUSZCZENIE DO OBROTU
Pozwolenie nr 4951
9. DATA WYDANIA PIERWSZEGO POZWOLENIA NA DOPUSZCZENIE DO OBROTU I DATA PRZEDŁUŻENIA POZWOLENIA
Data wydania pierwszego pozwolenia na dopuszczenie do obrotu: 15.05.2000 r. Data ostatniego przedłużenia pozwolenia: 24.10.2013 r.
10. DATA ZATWIERDZENIA LUB CZĘŚCIOWEJ ZMIANY TEKSTU CHARAKTERYSTYKI PRODUKTU LECZNICZEGO