ANEKS I
CHARAKTERYSTYKA PRODUKTU LECZNICZEGO
1
1. NAZWA PRODUKTU LECZNICZEGO
MicardisPlus 40 mg/12,5 mg tabletkiMicardisPlus 80 mg/12,5 mg tabletki
2. SKŁAD JAKOŚCIOWY I ILOŚCIOWY
MicardisPlus 40 mg/12,5 mg tabletki
Każda tabletka zawiera 40 mg telmisartanu i 12,5 mg hydrochlorotiazydu.
MicardisPlus 80 mg/12,5 mg tabletki
Każda tabletka zawiera 80 mg telmisartanu i 12,5 mg hydrochlorotiazydu.
Substancje pomocnicze o znanym działaniu
Każda tabletka 40 mg/12,5 mg zawiera 112 mg laktozy jednowodnej i 169 mg sorbitolu (E420).
Każda tabletka 80 mg/12,5 mg zawiera 112 mg laktozy jednowodnej i 338 mg sorbitolu (E420).
Pełny wykaz substancji pomocniczych, patrz punkt 6.1.
3. POSTAĆ FARMACEUTYCZNA
Tabletka.
MicardisPlus 40 mg/12,5 mg tabletki
Czerwono-biała, owalna tabletka dwuwarstwowa, długości 5,2 mm, z wytłoczonym logo i kodem„H4”.
MicardisPlus 80 mg/12,5 mg tabletki
Czerwono-biała, owalna tabletka dwuwarstwowa, długości 6,2 mm, z wytłoczonym logo i kodem„H8”.
4. SZCZEGÓŁOWE DANE KLINICZNE
4.1 Wskazania do stosowania
Leczenie samoistnego nadciśnienia tętniczego.
Złożony produkt leczniczy MicardisPlus (zawierający telmisartan w dawce 40 mg i hydrochlorotiazydw dawce 12,5 mg oraz telmisartan w dawce 80 mg i hydrochlorotiazyd w dawce 12,5 mg) jestwskazany do stosowania u osób dorosłych, u których ciśnienie tętnicze nie jest kontrolowane wsposób wystarczający po zastosowaniu samego telmisartanu.
4.2 Dawkowanie i sposób podawania
Dawkowanie
MicardisPlus powinien być przyjmowany przez pacjentów, u których nadciśnienie nie jestdostatecznie kontrolowane samym telmisartanem. Zaleca się indywidualne dostosowanie dawkikażdego ze składników produktu, przed zastosowaniem ustalonej dawki produktu złożonego. Jeśli
2
uzna się to za klinicznie odpowiednie, może być rozważona bezpośrednia zmiana z monoterapii naterapię skojarzoną.
MicardisPlus 40 mg/12,5 mg może być podawany raz na dobę, pacjentom, u których ciśnienie tętnicze nie jest odpowiednio kontrolowane po zastosowaniu produktu Micardis 40 mg. MicardisPlus 80 mg/12,5 mg może być podawany raz na dobę, pacjentom, u których ciśnienie tętnicze nie jest odpowiednio kontrolowane po zastosowaniu produktu Micardis 80 mg.
Zaburzenia czynności nerek
Zaleca się okresowe monitorowanie czynności nerek (patrz punkt 4.4).
Zaburzenia czynności wątroby
U pacjentów z łagodnym lub umiarkowanym zaburzeniem czynności wątroby, nie należy przekraczaćdawki MicardisPlus 40 mg/12,5 mg raz na dobę. MicardisPlus nie jest wskazany do stosowania upacjentów z ciężkim zaburzeniem czynności wątroby. U pacjentów z zaburzeniami czynności wątrobytiazydy powinny być stosowane z ostrożnością (patrz punkt 4.4).
Pacjenci w podeszłym wieku
Nie ma konieczności dostosowania dawkowania.
Dzieci i młodzież
Nie określono bezpieczeństwa stosowania ani skuteczności produktu leczniczego MicardisPlus udzieci i młodzieży w wieku poniżej 18 lat. Brak dostępnych danych.
Sposób podawania
MicardisPlus tabletki należy przyjmować doustnie raz na dobę, popijając płynem. Produkt możnaprzyjmować niezależnie od posiłków.
Środki ostrożności, które należy podjąć przed użyciem lub podaniem produktu leczniczego.
MicardisPlus należy przechowywać w szczelnym blistrze ze względu na higroskopijne właściwościtabletek. Tabletkę należy wyjąć z blistra tuż przed zażyciem (patrz punkt 6.6).
4.3 Przeciwwskazania
Nadwrażliwość na którąkolwiek substancję czynną lub na którąkolwiek substancję pomocniczą
wymienioną w punkcie 6.1.
Nadwrażliwość na inne pochodne sulfonamidowe (hydrochlorotiazyd jest pochodną
sulfonamidową).
Drugi i trzeci trymestr ciąży (patrz punkt 4.4 i 4.6). Zastój żółci i niedrożność dróg żółciowych.
Ciężka niewydolność wątroby.
Ciężka niewydolność nerek (klirens kreatyniny < 30 ml/min). Oporna na leczenie hipokaliemia, hiperkalcemia.
Jednoczesne stosowanie produktu leczniczego MicardisPlus z produktami zawierającymi aliskirenjest przeciwwskazane u pacjentów z cukrzycą lub zaburzeniem czynności nerek (współczynnikfiltracji kłębuszkowej, GFR < 60 ml/min/1,73 m2) (patrz punkty 4.5 i 5.1).
3
4.4 Specjalne ostrzeżenia i środki ostrożności dotyczące stosowania
Ciąża
Nie należy rozpoczynać leczenia antagonistami receptora angiotensyny II u pacjentek w ciąży. O ilekontynuacja leczenia za pomocą antagonisty receptora angiotensyny II nie jest niezbędna, u pacjentekplanujących ciążę należy zastosować leki przeciwnadciśnieniowe, które mają ustalony profilbezpieczeństwa stosowania w ciąży. Po stwierdzeniu ciąży leczenie antagonistami receptoraangiotensyny II należy natychmiast przerwać i w razie potrzeby rozpocząć inne leczenie (patrz punkty
4.3 i 4.6).
Zaburzenia czynności wątroby
Ponieważ telmisartan jest eliminowany z żółcią, MicardisPlus nie powinien być stosowany upacjentów z zastojem żółci, niedrożnością dróg żółciowych lub ciężką niewydolnością wątroby (patrzpunkt 4.3). U tych pacjentów można spodziewać się zmniejszonego klirensu wątrobowegotelmisartanu.
Ponadto należy zachować ostrożność w przypadku podawania produktu MicardisPlus pacjentomz zaburzeniem czynności wątroby lub z postępującą chorobą wątroby, ponieważ nieznaczne zmianyrównowagi wodno-elektrolitowej mogą przyśpieszyć wystąpienie śpiączki wątrobowej. Brak danychklinicznych dotyczących stosowania telmisartanu u pacjentów z zaburzeniem czynności wątroby.
Nadciśnienie naczyniowo-nerkowe
Stwierdzono zwiększone ryzyko wystąpienia ciężkiego niedociśnienia tętniczego i niewydolnościnerek podczas podawania leków wpływających na układ renina-angiotensyna-aldosteron pacjentom zobustronnym zwężeniem tętnic nerkowych lub ze zwężeniem tętnicy nerkowej w przypadku jednejczynnej nerki.
Zaburzenia czynności nerek i stan po przeszczepieniu nerki
Produktu MicardisPlus nie wolno stosować u pacjentów z ciężką niewydolnością nerek (klirenskreatyniny < 30 ml/min) (patrz punkt 4.3). Brak doświadczenia odnośnie stosowania produktuMicardisPlus u pacjentów po niedawno przebytym przeszczepieniu nerki. Istnieją niewielkiedoświadczenia w stosowaniu produktu MicardisPlus u pacjentów z łagodną i umiarkowanąniewydolnością nerek, w związku z tym zaleca się okresowe monitorowanie stężenia potasu,kreatyniny i kwasu moczowego w surowicy krwi. U pacjentów z zaburzeniami czynności nerek możewystąpić azotemia związana z podawanym diuretykiem tiazydowym.
Zmniejszenie objętości krwi krążącej
Objawowe niedociśnienie tętnicze, szczególnie po pierwszej dawce, może wystąpić u chorych zezmniejszoną objętością wewnątrznaczyniową i (lub) zmniejszonym stężeniem sodu w wynikuintensywnego leczenia moczopędnego, ograniczenia spożycia soli, biegunki lub wymiotów.Zaburzenia te powinny zostać wyrównane przed podaniem produktu MicardisPlus.
Podwójna blokada układu renina-angiotensyna-aldosteron (RAA) (ang. Renin-Angiotensin-
Aldosterone-system RAAS)
Istnieją dowody, iż jednoczesne stosowanie inhibitorów konwertazy angiotensyny (ACE)(ang. Angiotensin Converting Enzyme Inhibitors, ACEi), antagonistów receptora angiotensyny II(ang. Angiotensin Receptor Blockers, ARB) lub aliskirenu zwiększa ryzyko niedociśnienia,hiperkaliemii oraz zaburzenia czynności nerek (w tym ostrej niewydolności nerek). W związku z tym
4
nie zaleca się podwójnego blokowania układu RAA poprzez jednoczesne zastosowanie inhibitorówACE, antagonistów receptora angiotensyny II lub aliskirenu (patrz punkty 4.5 i 5.1).Jeśli zastosowanie podwójnej blokady układu RAA jest absolutnie konieczne, powinno byćprowadzone wyłącznie pod nadzorem specjalisty, a parametry życiowe pacjenta, takie jak: czynnośćnerek, stężenie elektrolitów oraz ciśnienie krwi powinny być ściśle monitorowane.U pacjentów z nefropatią cukrzycową nie należy stosować jednocześnie inhibitorów ACE orazantagonistów receptora angiotensyny II.
Inne stany związane z pobudzeniem układu renina-angiotensyna-aldosteron
U chorych, u których napięcie naczyniowe i czynność nerek zależą głównie od aktywności układurenina-angiotensyna-aldosteron (np. pacjenci z ciężką zastoinową niewydolnością serca lubw przebiegu chorób nerek, w tym ze zwężeniem tętnicy nerkowej) podawanie leków wpływających naten układ było związane z gwałtownym obniżeniem ciśnienia krwi, hiperazotemią, oligurią orazrzadko, z ostrą niewydolnością nerek (patrz punkt 4.8).
Pierwotny hiperaldosteronizm
Chorzy z pierwotnym hiperaldosteronizmem przeważnie nie odpowiadają na leczenie lekamiprzeciwnadciśnieniowymi działającymi poprzez hamowanie układu renina-angiotensyna.Tak więc stosowanie produktu MicardisPlus w tych przypadkach nie jest zalecane.
Zwężenie zastawki aortalnej i dwudzielnej, przerostowa kardiomiopatia zawężająca
Podobnie jak w przypadku innych leków rozszerzających naczynia krwionośne, należy zachowaćszczególną ostrożność u pacjentów ze zwężeniem zastawki aortalnej lub dwudzielnej, lub przerostowąkardiomiopatią zawężającą.
Wpływ na metabolizm i układ dokrewny
Leczenie tiazydem może zaburzać tolerancję glukozy. U pacjentów z cukrzycą przyjmujących insulinęlub doustny lek przeciwcukrzycowy oraz telmisartan może wystąpić hipoglikemia. Dlatego u tychpacjentów należy monitorować stężenie glukozy; konieczna może być również modyfikacja dawkiinsuliny lub doustnych leków przeciwcukrzycowych. Cukrzyca utajona może się ujawnić w trakcieleczenia tiazydem.
Leczenie diuretykami powoduje zwiększenie stężenia cholesterolu i triglicerydów, jednak po dawce12,5 mg zawartej w preparacie MicardisPlus nie odnotowano żadnego lub niewielki wpływ na ichstężenie. U niektórych pacjentów przyjmujących tiazyd wystąpienie objawów związanychz hiperurykemią lub dną moczanową może zostać przyśpieszone.
Zaburzenia równowagi elektrolitowej
Tak jak w przypadku wszystkich pacjentów przyjmujących diuretyki, okresowe monitorowaniestężenia elektrolitów w osoczu powinno być wykonywane w odpowiednich odstępach czasu.Tiazydy, w tym hydrochlorotiazyd, mogą powodować zaburzenia równowagi wodno-elektrolitowej(w tym hipokaliemię, hiponatremię i alkalozę hipochloremiczną). Objawami ostrzegającymio zaburzeniach równowagi wodno-elektrolitowej są suchość błony śluzowej jamy ustnej, wzmożonepragnienie, astenia, letarg, senność, niepokój, bóle mięśniowe lub skurcze, męczliwość mięśni,obniżone ciśnienie tętnicze, oliguria, tachykardia, zaburzenia dotyczące układu pokarmowego takiejak nudności i wymioty (patrz punkt 4.8).
- Hipokaliemia
Chociaż w przypadku stosowania diuretyków tiazydowych może dojść do hipokaliemii, jednoczesnaterapia telmisartanem może zmniejszyć hipokaliemię wywołaną przez diuretyki. Ryzyko hipokaliemii
5
jest większe u pacjentów z marskością wątroby, u pacjentów, u których dochodzi do szybkiej diurezylub u pacjentów, którzy przyjmują doustnie nieodpowiednią ilość elektrolitów lub są leczenijednocześnie kortykosteroidami lub hormonem adrenokortykotropowym (ACTH) (patrz punkt 4.5).
- Hiperkaliemia
Z drugiej strony, z powodu antagonistycznego działania telmisartanu, składnika produktuMicardisPlus, na receptor angiotensyny II (AT1) może wystąpić hiperkaliemia.
Pomimo faktu, że nie odnotowano klinicznie znamiennych przypadków wystąpienia hiperkaliemiizwiązanej ze stosowaniem produktu MicardisPlus, czynniki ryzyka związane z jej wystąpieniemobejmują niewydolność nerek i (lub) niewydolność serca oraz cukrzycę. Diuretyki oszczędzającepotas, suplementy potasu lub sole zawierające potas, powinny być stosowane z dużą ostrożnościąpodczas terapii produktem MicardisPlus (patrz punkt 4.5).
- Hiponatremia i alkaloza hipochloremiczna
Nie ma dowodów na to, aby MicardisPlus zmniejszał lub zapobiegał hiponatremii wywołanejstosowaniem diuretyków. Niedobór chlorków na ogół jest umiarkowany i nie wymaga leczenia.
- Hiperkalcemia
Tiazydy mogą zmniejszać wydalanie wapnia z moczem, co może spowodować przejściowe iniewielkie zwiększenie stężenia wapnia w surowicy, przy braku innych, znanych zaburzeńmetabolizmu wapnia. Znaczna hiperkalcemia może być objawem utajonej nadczynności przytarczyc.Tiazydy powinny zostać odstawione przed przeprowadzeniem badań czynnościowych przytarczyc.
- Hipomagnezemia
Wykazano, że tiazydy zwiększają wydalanie magnezu z moczem, co może doprowadzić dohipomagnezemii (patrz punkt 4.5).
Sorbitol i laktoza jednowodna
Produkt zawiera laktozę jednowodną i sorbitol. Pacjenci z rzadką dziedziczną nietolerancją fruktozy i(lub) rzadką dziedziczną nietolerancją galaktozy, niedoborem laktazy typu Lapp lub zaburzeniamiwchłaniania glukozy-galaktozy nie powinni stosować produktu.
Różnice etniczne
Podobnie jak w przypadku innych antagonistów receptora angiotensyny II, telmisartan jest wyraźniemniej skuteczny w leczeniu nadciśnienia u osób rasy czarnej, prawdopodobnie z powodu częstszegowystępowania zmniejszonego stężenia reniny w populacji pacjentów rasy czarnej z nadciśnieniem.
Inne
Podobnie jak w przypadku innych leków przeciwnadciśnieniowych, nadmierne obniżenie ciśnieniakrwi u pacjentów z kardiomiopatią niedokrwienną lub z chorobą niedokrwienną serca możespowodować zawał serca lub udar.
Informacje ogólne
Reakcje nadwrażliwości na hydrochlorotiazyd mogą wystąpić u pacjentów z lub bez alergii czy astmyoskrzelowej w wywiadzie, jednakże takie epizody są bardziej prawdopodobne u pacjentów zobciążonym wywiadem.
Istnieją doniesienia o zaostrzeniu lub aktywacji tocznia rumieniowatego układowego po przyjęciudiuretyków tiazydowych, w tym hydrochlorotiazydu.
W związku ze stosowaniem tiazydowych leków moczopędnych opisywano przypadki reakcjinadwrażliwości na światło (patrz punkt 4.8). W przypadku wystąpienia reakcji nadwrażliwościpodczas leczenia, zaleca się przerwanie podawania leku. Jeśli ponowne rozpoczęcie podawania leku
6
wydaje się być konieczne, zaleca się osłanianie ciała przed światłem słonecznym lub sztucznympromieniowaniem UVA.
Ostra krótkowzroczność i jaskra z zamkniętym kątem przesączania
Hydrochlorotiazyd, będący sulfonamidem, może powodować swoiste reakcje prowadzące do ostrejprzejściowej krótkowzroczności i ostrej jaskry z zamkniętym kątem przesączania.
Objawy obejmują nagłe zmniejszenie ostrości widzenia lub ból oczu, które zwykle występują w ciągukilku godzin lub tygodni od rozpoczęcia terapii lekiem. Nieleczona ostra jaskra z zamkniętym kątemprzesączania może prowadzić do trwałej utraty wzroku. Leczenie w pierwszej kolejności polega na jaknajszybszym odstawieniu hydrochlorotiazydu. W przypadku, gdy nie udaje się opanować ciśnieniawewnątrzgałkowego, należy rozważyć niezwłoczne podjęcie leczenia chirurgicznego lubzachowawczego. Do czynników ryzyka rozwoju ostrej jaskry z zamkniętym kątem przesączania możenależeć uczulenie na sulfonamidy lub penicylinę w wywiadzie.
4.5 Interakcje z innymi produktami leczniczymi i inne rodzaje interakcji
Lit
Obserwowano przemijające zwiększenie stężenia litu w surowicy i zwiększenie jego toksyczności wprzypadku jednoczesnego stosowania z inhibitorami konwertazy angiotensyny. Rzadko zanotowanoprzypadki z antagonistami receptora angiotensyny II (w tym MicardisPlus). Nie jest zalecanejednoczesne stosowanie litu i produktu MicardisPlus (patrz punkt 4.4). Jeśli równoczesne stosowanietych leków jest konieczne, należy kontrolować stężenie litu w surowicy.
Produkty lecznicze związane z utratą potasu i hipokaliemią (np. inne diuretyki kaliuretyczne, środki
przeczyszczające, kortykosteroidy, ACTH, amfoterycyna, karbenoksolon, sól sodowa penicyliny G,kwas salicylowy i jego pochodne): jeżeli istnieje konieczność stosowania tych substancji jednocześniez produktem zawierającym hydrochlorotiazyd i telmisartan, zaleca się monitorowanie stężenia potasuw osoczu. Mogą one nasilić działanie hydrochlorotiazydu na stężenie potasu w surowicy (patrz punkt
4.4).
Produkty lecznicze, które mogą spowodować zwiększenie stężenia potasu lub wywołać hiperkaliemię
(np. inhibitory ACE, diuretyki oszczędzające potas, suplementy potasu, sole zawierające potas,cyklosporyna lub inne produkty lecznicze takie jak sól sodowa heparyny): jeżeli istnieje koniecznośćstosowania tych substancji jednocześnie z produktem zawierającym hydrochlorotiazyd i telmisartan,zaleca się monitorowanie stężenia potasu w osoczu. Jak wynika z doświadczenia w stosowaniu innychproduktów leczniczych, które wpływają na układ renina-angiotensyna, jednoczesne stosowaniepowyższych produktów leczniczych może prowadzić do zwiększenia stężenia potasu w surowicy i wzwiązku z tym nie jest zalecane (patrz punkt 4.4).
Produkty lecznicze, na które wpływają zaburzenia stężenia potasu w surowicy
Należy okresowo monitorować stężenie potasu w surowicy oraz EKG w czasie stosowania produktuMicardisPlus jednocześnie: z produktami leczniczymi, na których działanie wpływają zmiany stężeniapotasu (np. glikozydy naparstnicy, leki przeciwarytmiczne);
z lekami mogącymi wywołać „torsades de pointes” (w tym niektóre leki przeciwarytmiczne), dlaktórych hipokaliemia jest czynnikiem predysponującym, takimi jak:
- leki przeciwarytmiczne klasy Ia (np. chinidyna, hydrochinidyna, dyzopiramid);- leki przeciwarytmiczne klasy III (np. amiodaron, sotalol, dofetilid, ibutilid);- niektóre leki przeciwpsychotyczne: (np. tiorydazyna, chloropromazyna, lewomepromazyna, trifluperazyna, cyjamemazyna, sulpiryd, sultopryd, amisulpryd, tiapryd, pimozyd, haloperydol, droperydol);
- inne leki: (np. beprydyl, cyzapryd, difemanil, erytromycyna iv., halofantryna, mizolastyna, pentamidyna, sparfloksacyna, terfenadyna, winkamina iv.).
7
Glikozydy naparstnicy
Wywołana tiazydami hipokaliemia lub hipomagnezemia sprzyja powstawaniu arytmii wywołanejglikozydami naparstnicy (patrz punkt 4.4).
Digoksyna
Obserwowano wzrost mediany maksymalnego stężenia digoksyny w osoczu (49%) i stężeniaminimalnego (20%) gdy podawano telmisartan jednocześnie z digoksyną, Podczas rozpoczynania,dostosowywania dawki i kończenia leczenia telmisartanem należy monitorować stężenie digoksyny wcelu utrzymania w zakresie terapeutycznym.
Inne środki przeciwnadciśnieniowe
Telmisartan może nasilać działanie hipotensyjne innych leków przeciwnadciśnieniowych.
Dane badania klinicznego wykazały, że podwójna blokada układu renina-angiotensyna-aldosteron(RAA) w wyniku jednoczesnego zastosowania inhibitorów ACE, antagonistów receptoraangiotensyny II lub aliskirenu jest związana z większą częstością występowania zdarzeńniepożądanych, takich jak: niedociśnienie, hiperkaliemia oraz zaburzenia czynności nerek (w tymostra niewydolność nerek) w porównaniu z zastosowaniem leku z grupy antagonistów układu RAAw monoterapii (patrz punkty 4.3, 4.4 i 5.1).
Produkty lecznicze przeciwcukrzycowe (produkty doustne i insulina)
Może być konieczne dostosowanie dawki przeciwcukrzycowych produktów leczniczych (patrz punkt
4.4).
Metformina
Metformina powinna być ostrożnie stosowana: istnieje ryzyko kwasicy mleczanowej z powodupotencjalnej niewydolności nerek wywołanej przez hydrochlorotiazyd.
Kolestyramina i kolestypol (żywice)
Wchłanianie hydrochlorotiazydu jest zaburzone w obecności żywic wymieniających aniony.
Niesteroidowe leki przeciwzapalne
NLPZ (tj. kwas acetylosalicylowy w dawkach o działaniu przeciwzapalnym, inhibitory COX-2 inieselektywne NLPZ) mogą zmniejszać działanie diuretyczne, natriuretyczne i przeciwnadciśnieniowediuretyków tiazydowych i antagonistów receptora angiotensymy II. U niektórych pacjentów zzaburzoną czynnością nerek (np. pacjenci odwodnieni lub pacjenci w podeszłym wieku zzaburzeniami czynności nerek) jednoczesne podanie antagonistów receptora angiotensyny II iśrodków hamujących cyklooksygenazę może powodować dalsze zaburzenie czynności nerek, w tymostrą niewydolność nerek, która jest zwykle stanem odwracalnym. Dlatego takie skojarzenie lekówpowinno być stosowane z dużą ostrożnością, szczególnie u osób w podeszłym wieku. Pacjencipowinni być odpowiednio nawodnieni, należy również rozważyć konieczność monitorowaniaczynności nerek po rozpoczęciu terapii towarzyszącej, a później okresowo.
W jednym badaniu jednoczesne podawanie telmisartanu i ramiprylu spowodowało 2,5-krotnezwiększenie AUC0-24 i Cmax ramiprylu i ramiprylatu. Znaczenie kliniczne tej obserwacji jest nieznane.
8
Aminy presyjne (np. noradrenalina)
Ich działanie może być osłabione.
Niedepolaryzujące środki zwiotczające mięśnie szkieletowe (np. tubokuraryna)
Działanie niedepolaryzujących środków zwiotczających mięśnie szkieletowe może być nasilone przezhydrochlorotiazyd.
Produkty lecznicze stosowane w dnie (np. probenecyd, sulfinpyrazon i allopurynol)
Może okazać się konieczne dostosowanie dawki leków zwiększających wydalanie kwasu moczowegoz moczem, ponieważ hydrochlorotiazyd może zwiększyć stężenie kwasu moczowego w surowicy.Może okazać się konieczne zwiększenie dawki probenecydu lub sulfinpyrazonu. Jednoczesnepodawanie tiazydu może zwiększyć częstość występowania reakcji nadwrażliwości na allopurynol.
Sole wapnia
Diuretyki tiazydowe mogą zwiększyć stężenie wapnia w surowicy w związku z jego zmniejszonymwydalaniem. Jeśli zajdzie potrzeba stosowania suplementów wapnia lub produktów leczniczychoszczędzających wapń (np. leczenie witaminą D), należy monitorować stężenie wapnia w surowicy iodpowiednio dostosować dawkę wapnia.
Beta-adrenolityki i diazoksyd
Tiazydy mogą zwiększyć działanie hiperglikemizujące beta-adrenolityków i diazoksydu.
Środki antycholinergiczne (np. atropina, biperyden)
Mogą zwiększyć biodostępność diuretyków tiazydowych poprzez zmniejszenie perystaltyki jelit izmniejszenie współczynnika opróżniania żołądka.
Amantadyna
Tiazydy zwiększają ryzyko wystąpienia objawów niepożądanych wywoływanych przez amantadynę.
Środki cytotoksyczne: (np. cyklofosfamid, metotreksat)
Tiazydy mogą zmniejszyć wydalanie nerkowe cytotoksycznych produktów leczniczych i nasilić ichhamujące działanie na czynność szpiku.
Można oczekiwać, że ze względu na farmakologiczne właściwości, następujące produkty leczniczemogą nasilać hipotensyjne działanie wszystkich leków przeciwnadciśnieniowych, w tym telmisartanu:baklofen, amifostyna.
Ponadto, niedociśnienie ortostatyczne może być spotęgowane przez alkohol, barbiturany, opioidoweleki przeciwbólowe lub leki przeciwdepresyjne.
9
4.6 Wpływ na płodność, ciążę i laktację
Ciąża
Nie zaleca się stosowania antagonistów receptora angiotensyny II w pierwszym trymestrze ciąży(patrz punkt 4.4). Stosowanie antagonistów receptora angiotensyny II jest przeciwwskazane w drugimi trzecim trymestrze ciąży (patrz punkty 4.3 i 4.4).
Brak odpowiednich danych dotyczących stosowania produktu MicardisPlus u kobiet w ciąży. Badania przeprowadzone na zwierzętach wykazały toksyczny wpływ na proces rozmnażania się (patrz punkt
5.3).
Dane epidemiologiczne dotyczące ryzyka działania teratogennego w przypadku narażenia nainhibitory ACE w pierwszym trymestrze ciąży nie są ostateczne; nie można jednak wykluczyćniewielkiego zwiększenia ryzyka. Mimo że nie ma danych z kontrolowanych badańepidemiologicznych dotyczących ryzyka związanego z antagonistami receptora angiotensyny II, z tągrupą leków mogą wiązać się podobne zagrożenia. O ile kontynuacja leczenia za pomocą antagonistyreceptora angiotensyny II nie jest niezbędna, u pacjentek planujących ciążę należy zastosować lekiprzeciwnadciśnieniowe, które mają ustalony profil bezpieczeństwa stosowania w ciąży. Postwierdzeniu ciąży leczenie antagonistami receptora angiotensyny II należy natychmiast przerwać i wrazie potrzeby rozpocząć inne leczenie.
Narażenie na działanie antagonistów receptora angiotensyny II w drugim i trzecim trymestrze ciążypowoduje działanie toksyczne dla płodu (pogorszenie czynności nerek, małowodzie, opóźnieniekostnienia czaszki) i noworodka (niewydolność nerek, niedociśnienie tętnicze, hiperkaliemia) (Patrzpunkt 5.3).
Jeżeli do narażenia na działanie antagonistów receptora angiotensyny II doszło od drugiego trymestruciąży, zaleca się badanie ultrasonograficzne nerek i czaszki.
Noworodki, których matki przyjmowały antagonistów receptora angiotensyny II, należy ściśleobserwować za względu na możliwość wystąpienia niedociśnienia tętniczego (patrz punkty 4.3 i 4.4).
Doświadczenia ze stosowaniem hydrochlorotiazydu podczas ciąży, a zwłaszcza w pierwszymtrymestrze, są ograniczone. Badania na zwierzętach są niewystarczające. Hydrochlorotiazyd przenikaprzez łożysko. Ze względu na farmakologiczny mechanizm działania hydrochlorotiazydu stosowanietego leku w drugim i trzecim trymestrze może prowadzić do zmniejszenia perfuzji płodowo-łożyskowej oraz wywoływać zaburzenia u płodu i noworodka, takie jak żółtaczka, zaburzeniarównowagi elektrolitowej i thrombocytopenia.
Hydrochlorotiazydu nie należy stosować w obrzękach ciążowych, nadciśnieniu ciążowym i stanieprzedrzucawkowym z powodu ryzyka zmniejszenia objętości osocza oraz niedokrwienia łożyska, bezkorzystnego wpływu na przebieg choroby.
Nie należy stosować hydrochlorotiazydu w samoistnym nadciśnieniu tętniczym u kobiet w ciąży zwyjątkiem rzadkich sytuacji, kiedy niemożliwe jest zastosowanie alternatywnego leczenia.
Karmienie piersią
Z powodu braku informacji dotyczących stosowania produktu MicardisPlus w trakcie karmieniapiersią, nie zaleca się jego stosowania w tym okresie. W trakcie karmienia piersią, w szczególnościnoworodków i dzieci urodzonych przedwcześnie, zaleca się stosowanie innych produktówposiadających lepszy profil bezpieczeństwa.
Małe ilości hydrochlorotiazydu przenikają do mleka kobiet karmiących piersią. Wysokie dawkitiazydów wywołujące silną diurezę mogą hamować laktację. Nie zaleca się stosowania produktuMicardisPlus podczas karmienia piersią. W przypadku stosowania produktu MicardisPlus podczaskarmienia piersią należy stosować możliwie najmniejsze dawki.
10
Płodność
W badaniach przedklinicznych nie zaobserwowano wpływu telmisartanu i hydrochlorotiazydu napłodność u kobiet i mężczyzn.
4.7 Wpływ na zdolność prowadzenia pojazdów i obsługiwania maszyn
MicardisPlus może wywierać wpływ na zdolność prowadzenia pojazdów i obsługiwania maszyn. Wprzypadku stosowania produktu MicardisPlus mogą czasami wystąpić zawroty głowy i senność.
4.8 Działania niepożądane
Podsumowanie profilu bezpieczeństwa
Najczęściej zgłaszanym działaniem niepożądanym są zawroty głowy. W rzadkich przypadkach(≥1/10 000 do <1/1000) może wystąpić ciężki obrzęk naczynioruchowy.
W kontrolowanym, randomizowanym badaniu klinicznym z udziałem 1471 pacjentów, 835 pacjentówotrzymywało telmisartan i hydrochlorotiazyd, a 636 sam telmisartan, całkowita częstośćwystępowania działań niepożądanych w trakcie stosowania produktu MicardisPlus byłaporównywalna z częstością ich występowania w trakcie stosowania samego telmisartanu. Zależna oddawki częstość występowania działań niepożądanych nie została ustalona, nie zaobserwowanokorelacji z płcią, wiekiem i rasą pacjentów.
Tabelaryczne zestawienie działań niepożądanych
Działania niepożądane odnotowane we wszystkich badaniach klinicznych, występujące częściej(p 0,05) w przypadku połączenia telmisartanu i hydrochlorotiazydu niż w przypadku stosowaniaplacebo, zostały przedstawione poniżej zgodnie z klasyfikacją układów narządowych. Podczasstosowania produktu MicardisPlus mogą wystąpić działania niepożądane, które wiążą się z każdym zeskładników podanym jako lek pojedynczy, a które nie zostały zaobserwowane w badaniachklinicznych.
Działania niepożądane zostały pogrupowane zgodnie z częstością ich występowania wedługkonwencji dotyczącej częstości:
bardzo często ( 1/10); często ( 1/100 do < 1/10); niezbyt często ( 1/1000 do < 1/100), rzadko( 1/10000 do < 1/1000), bardzo rzadko (< 1/10000), częstość nieznana (nie można oszacować napodstawie dostępnych danych).
W każdej grupie częstości działania niepożądane zostały przedstawione zgodnie z malejącymnasileniem.
Zakażenia i zarażenia pasożytnicze
Rzadko: Zapalenie oskrzeli, zapalenie gardła, zapalenie zatok
Zaburzenia układu immunologicznego
Rzadko: Zaostrzenie lub aktywacja tocznia rumieniowatego układowego1
Zaburzenia metabolizmu i odżywiania
Niezbyt często: HipokaliemiaRzadko: Zwiększenie stężenia kwasu moczowego we krwi, hiponatremia
11
Zaburzenia psychiczne
Niezbyt często: NiepokójRzadko: Depresja
Zaburzenia układu nerwowego
Często: Zawroty głowyNiezbyt często: Omdlenia, parestazjeRzadko: Bezsenność, zaburzenia snu
Zaburzenia oka
Rzadko: Zaburzenia widzenia, niewyraźne widzenie
Zaburzenia ucha i błędnika
Niezbyt często: Zawroty głowy
Zaburzenia serca
Niezbyt często: Częstoskurcz, arytmie
Zaburzenia naczyniowe
Niezbyt często: Niedociśnienie, niedociśnienie ortostatyczne
Zaburzenia układu oddechowego, klatki piersiowej i śródpiersiaNiezbyt często: DusznośćRzadko: Zespół zaburzeń oddechowych (w tym zapalenie płuc oraz obrzęk płuc)
Zaburzenia żołądka i jelit
Niezbyt często: Biegunka, suchość błon śluzowych w jamie ustnej, wzdęcia
Rzadko: Ból brzucha, zaparcia, dyspepsja, wymioty, zapalenie żołądka
Zaburzenia wątroby i dróg żółciowych
Rzadko: Nieprawidłowa czynność wątroby/zaburzenia wątroby2
Zaburzenia skóry i tkanki podskórnej
Rzadko: Obrzęk naczynioruchowy (również zakończony zgonem), rumień, świąd,
wysypka, nadmierne pocenie się, pokrzywka
Zaburzenia mięśniowo-szkieletowe i tkanki łącznej
Niezbyt często: Ból pleców, skurcze mięśni, ból mięśniRzadko: Ból stawów, kurcze mięśni, ból kończyn
Zaburzenia układu rozrodczego i piersi
Niezbyt często: Zaburzenia erekcji
Zaburzenia ogólne i stany w miejscu podania
Niezbyt często: Ból w klatce piersiowejRzadko: Objawy grypopodobne, ból
12
Badania diagnostyczne
Niezbyt często: Zwiększenie stężenia kwasu moczowgo we
krwiRzadko: Zwiększenie stężenia kreatyniny we krwi, zwiększenie aktywności fosfokinazy kreatynowej we krwi, zwiększona aktywność
enzymów wątrobowych
1: Na podstawie doświadczenia po wprowadzeniu produktu do obrotu2: Bardziej szczegółowe informacje znajdują się w podpunkcie ”Opis wybranych działańniepożądanych”
Informacja dodatkowa o poszczególnych składnikach
Działania niepożądane, o których donoszono wcześniej, dotyczące poszczególnych składników, mogąbyć potencjalnymi działaniami niepożądanymi występującymi w przypadku stosowania produktuMicardisPlus, nawet jeśli nie zaobserwowano ich w badaniach klinicznych leku.
Telmisartan:
Działania niepożądane wystąpiły z podobną częstością u pacjentów leczonych telmisartanemi otrzymujących placebo.
Całkowita częstość występowania działań niepożądanych w przypadku stosowania telmisartanu(41,4%) w badaniu kontrolowanym placebo, była zazwyczaj porównywalna do częstości działańw przypadku stosowania samego placebo (43,9%). W poniższym zestawieniu przedstawiono działanianiepożądane, które zanotowano we wszystkich badaniach klinicznych z udziałem pacjentów leczonychtelmisartanem z powodu nadciśnienia lub pacjentów w wieku 50 lat i starszych z grupy dużego ryzykapowikłań sercowo-naczyniowych.
Zakażenia i zarażenia pasożytnicze
Niezbyt często: Zakażenie górnych dróg oddechowych, zakażenie układu moczowego, w tym
zapalenie pęcherza
Rzadko: Posocznica, w tym zakończona zgonem3
Zaburzenia krwi i układu chłonnego
Niezbyt często: Niedokrwistość
Rzadko: Eozynofilia, małopłytkowość
Zaburzenia układu immunologicznego
Rzadko: Nadwrażliwość, rekacje anafilaktyczne
Zaburzenia metabolizmu i odżywiania
Niezbyt często: Hiperkaliemia
Rzadko: Hipoglikemia (u pacjentów z cukrzycą)
Zaburzenia serca
Niezbyt często: Rzadkoskurcz
Zaburzenia układu nerwowego
Rzadko: Senność
13
Zaburzenia oddechowe, klatki piersiowej i śródpiersia
Niezbyt często: Kaszel
Bardzo rzadko: Śródmiąższowa choroba płuc3
Zaburzenia żołądka i jelit
Rzadko: Dolegliwości żołądkowe
Zaburzenia skóry i tkanki podskórnej
Rzadko: Wyprysk, wykwity skórne, wykwity skórne na podłożu toksycznym
Zaburzenia mięśniowo-szkieletowe i tkanki łącznej
Rzadko: Choroba zwyrodnieniowa stawów, ból ścięgna
Zaburzenia nerek i układu moczowgo
Niezbyt często: Niewydolność nerek (w tym ostra niewydolność nerek)
Zaburzenia ogólne i stany w miejscu podania
Niezbyt często: Osłabienie
Badania diagnostyczne
Rzadko: Zmniejszenie stężenia hemoglobiny
3: Bardziej szczegółowe informacje znajdują się w podpunkcie ”Opis wybranych działańniepożądanych”
Hydrochlorotiazyd:
Hydrochlorotiazyd może spowodować lub nasilić zmniejszenie objętości krwi krążącej, co możeprowadzić do zaburzeń elektrolitowych (patrz punkt 4.4).
Działania niepożądane o nieznanej częstości występowania związane ze stosowaniem samegohydrochlorotiazydu:
Zakażenia i zarażenia pasożytnicze
Nieznane: Zapalenie ślinianki
Zaburzenia krwi i układu chłonnego
Rzadko: Małopłytkowość (czasami ze skazą krwotoczną)
Nieznane: Niedokrwistość aplastyczna, niedokrwistość hemolityczna, niewydolność szpiku kostnego,
leukopenia, neutropenia, agranulocytoza
Zaburzenia układu immunologicznego
Nieznane: Reakcje anafilaktyczne, nadwrażliwość
Zaburzenia endokrynologiczne
Nieznane: Niewłaściwa kontrola cukrzycy
Zaburzenia metabolizmu i odżywiania
Często: HipomagnezemiaRzadko: HiperkalcemiaBardzo rzadko: Alkaloza hipochloremiczna
14
Nieznane: Jadłowstręt, zmniejszony apetyt, zaburzenia
równowagi elektrolitowej,hipercholesterolemia, hiperglikemia,hipowolemia
Zaburzenia psychiczne
Nieznane: Niepokój
Zaburzenia układu nerwowego
Rzadko: Ból głowyNieznane: Zawroty głowy
Zaburzenia oka
Nieznane: Widzenie na żółto, ostra krótkowzroczność, ostra jaskra z zamkniętym kątem przesączania
Zaburzenia naczyniowe
Nieznane: Martwicze zapalenie naczyń
Zaburzenia żołądka i jelit
Często: Nudności
Nieznane: Zapalenie trzustki, ból brzucha
Zaburzenia wątroby i dróg żółciowych
Nieznane: Żółtaczka miąższowa, żółtaczka cholestatyczna
Zaburzenia skóry i tkanki podskórnej
Nieznane: Zespół toczniopodobny, reakcje nadwrażliwości na światło, zapalenie naczyń
skóry, toksyczne martwicze oddzielanie się naskórka, rumień wielopostaciowy
Zaburzenia mięśniowo-szkieletowe i tkanki łącznej
Nieznane: Osłabienie
Zaburzenia nerek i dróg moczowych
Nieznane: Śródmiąższowe zapalenie nerek, zaburzenie czynności nerek, cukromocz
Zaburzenia ogólne i stany w miejscu podania
Nieznane: Gorączka
Badania diagnostyczne
Nieznane: Zwiększenie stężenia triglicerydów
Opis wybranych działań niepożądanych
Nieprawidłowa czynność wątroby/zaburzenia czynności wątroby
Większość przypadków nieprawidłowej czynności wątroby/zaburzeń czynności wątroby zgłoszonychw okresie po wprowadzeniu produktu do obrotu wystąpiła u pacjentów z Japonii.
U Japończyków istnieje większe prawdopodobieństwo wystąpienia tych działań niepożądanych.
15
Posocznica
W badaniu PRoFESS u pacjentów przyjmujących telmisartan zaobserwowano większą częstośćwystępowania posocznicy w porównaniu do grupy placebo. Zjawisko to może być przypadkowe lubzwiązane z mechanizmem, który nie został jeszcze poznany (patrz punkt 5.1).
Śródmiąższowa choroba płuc
Po wprowadzeniu produktu leczniczego do obrotu zgłaszano przypadki śródmiąższowej choroby płucpozostające w związku czasowym z przyjmowaniem telmisartanu. Nie ustalono jednak związkuprzyczynowego.
Zgłaszanie podejrzewanych działań niepożądanych
Po dopuszczeniu produktu leczniczego do obrotu istotne jest zgłaszanie podejrzewanych działańniepożądanych. Umożliwia to nieprzerwane monitorowanie stosunku korzyści do ryzyka stosowaniaproduktu leczniczego. Osoby należące do fachowego personelu medycznego powinny zgłaszaćwszelkie podejrzewane działania niepożądane za pośrednictwem krajowego systemu zgłaszaniawymienionego w
załączniku V
.
4.9 Przedawkowanie
Dane dotyczące przedawkowania telmisartanu u ludzi są ograniczone. Nie ustalono stopnia, w jakimmożna usunąć hydrochlorotiazyd za pomocą hemodializy.
Objawy: Najbardziej znaczącymi objawami przedawkowania telmisartanu były niediociśnienie i
tachykardia; opisywano również bradykardię, zawroty głowy, wymioty, podwyższenie poziomukreatyniny we krwi oraz ostrą niewydolność nerek. Przedawkowanie hydrochlorotiazydu może wiązaćsię ze zmniejszeniem stężenia elektrolitów (hipokaliemia, hipochloremia) oraz hipowolemiąwynikającą z nadmiernej diurezy. Najczęstszymi objawami przedmiotowymi i podmiotowymiprzedawkowania są nudności i senność. Hipokaliemia może powodować skurcze mięśni i(lub) zprzyspieszeniem akcji serca związaną z jednoczesnym podawaniem glikozydów naparstnicy lubpewnych przeciwarytmicznych produktów leczniczych.
Leczenie: Telmisartan nie jest usuwany przez hemodializę. Pacjent powinien być ściśle obserwowany,
należy zastosować leczenie objawowe i podtrzymujące. Postępowanie zależy od czasu, jaki upłynął odprzyjęcia leku i ciężkości objawów. Zaleca się sprowokowanie wymiotów i(lub) płukanie żołądka. Wleczeniu przedawkowania pomocny może się okazać węgiel aktywowany. Należy często kontrolowaćstężenie elektrolitów i kreatyniny w surowicy. Jeśli wystąpi niedociśnienie, pacjenta należy ułożyć wpozycji na plecach, szybko podać sole i płyny.
5. WŁAŚCIWOŚCI FARMAKOLOGICZNE
5.1 Właściwości farmakodynamiczne
Grupa farmakoterapeutyczna: antagoniści angiotensyny II i diuretyki, kod ATC: C09DA07.
MicardisPlus jest produktem złożonym zawierającym antagonistę receptora angiotensyny II,telmisartan i diuretyk tiazydowy, hydrochlorotiazyd. Połączenie takich składników ma sumujące siędziałanie przeciwnadciśnieniowe, powodujące zmniejszenie ciśnienia krwi w większym stopniu niżkażdy składnik osobno. MicardisPlus stosowany raz na dobę wywołuje efektywne i regularnezmniejszenie ciśnienia krwi we wszystkich dawkach terapeutycznych.
Mechanizm działania
Telmisartan jest skutecznym, doustnym, wybiórczym antagonistą receptora podtypu 1 dlaangiotensyny II (AT1). Dzięki bardzo dużemu powinowactwu telmisartan wypiera angiotensynę IIz miejsc wiązania z receptorem podtypu AT1, który jest odpowiedzialny za znane mechanizmydziałania angiotensyny II. Telmisartan nie wykazuje nawet częściowych działań agonistycznych
16
w stosunku do receptora AT1. Telmisartan selektywnie łączy się z receptorem AT1. Wiązanie jestdługotrwałe. Telmisartan nie wykazuje powinowactwa do innych receptorów, w tym do receptora AT2oraz innych słabiej poznanych receptorów AT. Funkcja tych receptorów nie jest poznana, tak samo jaknieznany jest efekt ich nadmiernej stymulacji angiotensyną II, której stężenie zwiększa się podwpływem telmisartanu. Telmisartan zmniejsza stężenie aldosteronu w osoczu. Telmisartan nie hamujeaktywności reninowej osocza oraz nie blokuje kanałów jonowych. Telmisartan nie hamuje enzymukonwertującego angiotensynę (kininazy II), enzymu odpowiedzialnego także za rozkład bradykininy.Tak więc nie należy się spodziewać nasilenia działań niepożądanych związanych z działaniembradykininy.
U zdrowych ochotników dawka 80 mg prawie całkowicie hamuje wzrost ciśnienia tętniczegowywołany angiotensyną II. To hamujące działanie utrzymuje się w ciągu 24 godz. i jest wciążmierzalne w okresie do 48 godzin.
Hydrochlorotiazyd jest diuretykiem tiazydowym. Mechanizm działania przeciwnadciśnieniowegotiazydów nie został do końca poznany. Tiazydy wpływają na wchłanianie zwrotne elektrolitów wkanalikach nerkowych, bezpośrednio zwiększając wydalanie sodu i chlorku w przybliżeniu wpodobnych ilościach. Działanie diuretyczne hydrochlorotiazydu powoduje zmniejszenie objętościosocza, zwiększenie aktywności reniny w osoczu, zwiększenie wydzielania aldosteronu, co prowadzido zwiększenia utraty potasu i wodorowęglanów z moczem oraz zmniejszenia stężenia potasu wsurowicy. Przyjmuje się, że jednoczesne podawanie telmisartanu powoduje, poprzez blokadę układurenina-angiotensyna-aldosteron, zatrzymanie utraty potasu związane z działaniem diuretyków. Wprzypadku stosowania hydrochlorotiazydu, diureza rozpoczyna się po 2 godzinach, a maksymalnyefekt zostaje osiągnięty po około 4 godzinach, działanie utrzymuje się przez 6-12 godzin.
Skuteczność kliniczna i bezpieczeństwo stosowania
Leczenie samoistnego nadciśnienia tętniczego
Po podaniu pierwszej dawki telmisartanu działanie hipotensyjne ujawnia się stopniowo w ciągu3 godz. Maksymalne obniżenie ciśnienia krwi jest osiągane zwykle po upływie 4 do 8 tygodni odrozpoczęcia leczenia i utrzymuje się przez cały okres leczenia.
Ambulatoryjne pomiary ciśnienia dowiodły, że działanie hipotensyjne utrzymuje się na stałympoziomie w okresie 24 godzin od przyjęcia leku, obejmując również okres ostatnich 4 godzin przedprzyjęciem następnej dawki leku. Potwierdzają to wyniki badań klinicznych kontrolowanych placebo,w których prowadzono pomiary maksymalnego obniżenia ciśnienia tętniczego i obniżenia ciśnieniatętniczego bezpośrednio przed przyjęciem kolejnej dawki leku (parametr określany jako „through topeak ratio” wynosił stale powyżej 80%, zarówno po podaniu dawki 40 mg jak i 80 mg).
Telmisartan podany chorym z nadciśnieniem tętniczym obniża ciśnienie rozkurczowe i skurczowe, niewpływając na częstość akcji serca. Skuteczność działania hipotensyjnego telmisartanu jestporównywalna do innych przeciwnadciśnieniowych produktów leczniczych (co wykazanow klinicznych badaniach porównawczych telmisartanu z amlodypiną, atenololem, enalaprylem,hydrochlorotiazydem i lizynoprylem).
W przypadku nagłego przerwania leczenia telmisartanem ciśnienie tętnicze powraca do wartościsprzed rozpoczęcia leczenia stopniowo, w ciągu kilku dni, bez zjawiska odbicia (tzw. „reboundhypertension”). W badaniach klinicznych bezpośrednio porównujących dwie metody leczeniahipotensyjnego, częstość występowania suchego kaszlu po telmisartanie była mniejsza niż poinhibitorach enzymu konwertującego angiotensynę.
Zapobieganie chorobom układu sercowo-naczyniowego
W badaniu klinicznym ONTARGET (ONgoing Telmisartan Alone and in Combination with RamiprilGlobal Endpoint Trial) porównywano wpływ telmisartanu, ramiprylu oraz jednoczesnego podawaniatelmisartanu i ramiprylu na wyniki leczenia w obrębie układu sercowo-naczyniowego u 25620pacjentów w wieku 55 lat lub starszych, u których w wywiadzie stwierdzono chorobę wieńcową, udarmózgu, przemijający atak niedokrwienny (TIA), chorobę tętnic obwodowych lub cukrzycę typu 2 z
17
udokumentowanym uszkodzeniem narządowym (np. retinopatią, przerostem lewej komory serca,makro- i mikroalbuminurią), co stanowi populację obarczoną ryzykiem wystąpienia zdarzeń sercowo-aczyniowych.
Pacjentów losowo przydzielono do jednej z trzech następujących grup: grupy otrzymującej telmisartanw dawce 80 mg (n=8542), grupy otrzymującej ramipryl w dawce 10 mg (n=8576) lub grupyotrzymującej jednocześnie telmisartan w dawce 80 mg i ramipryl w dawce 10 mg (n=8502). Medianaokresu obserwacji wyniosła 4,5 roku.
Wykazano podobne działanie telmisartanu i ramiprylu w zakresie zmniejszenia częstościwystępowania pierwszorzędowego złożonego punktu końcowego (zgon z przyczyn sercowo-naczyniowych, zawał mięśnia sercowego nie zakończony zgonem , udar mózgu nie zakończonyzgonem lub hospitalizacja z powodu zastoinowej niewydolności serca). Pierwszorzędowy punktkońcowy występował z podobną częstością w grupach przyjmujących telmisartan (16,7%) i ramipryl(16,5%). Współczynnik ryzyka dla telmisartanu wobec ramiprylu wynosił 1,01 (97,5% CI 0,93 –1,10), p (non-inferiority) = 0,0019 z marginesem wynoszącym 1,13). Odsetek zgonów z dowolnejprzyczyny u pacjentów przyjmujących telmisartan i ramipryl wynosił odpowiednio 11,6% i 11,8%.
Wykazano porównywalną skuteczność telmisartanu i ramiprylu w zakresie drugorzędowego punktukońcowego (zgon z przyczyn sercowo-naczyniowych, zawał mięśnia sercowego nie zokończonyzgonem i udar mózgu nie zakończony zgonem [0,99 (97,5% CI 0,90 – 1,08), p (non-inferiority) =0,0004], stanowiącego pierwszorzędowy punkt końcowy w badaniu klinicznym HOPE (The HeartOutcomes Prevention Evaluation Study), w którym porównywano działanie ramiprylu i placebo.
W badaniu klinicznym TRANSCEND, pacjentów z nietolerancją inhibitorów ACE-I, którzy spełnialipozostałe kryteria włączenia do badania zastosowane także w badaniu ONTARGET, losowoprzydzielono do grupy przyjmującej telmisartan w dawce 80 mg (n=2954) lub placebo (n=2972),podawane jako uzupełnienie dla standardowo przyjmowanego leczenia. Mediana okresu obserwacjiwyniosła 4 lata i 8 miesięcy. Nie stwierdzono statystycznie istotnej różnicy częstości występowaniapierwszorzędowego złożonego punktu końcowego (zgon z przyczyn sercowo-naczyniowych, zawałmięśnia sercowego nie zakończony zgonem, udar mózgu nie zakończony zgonem lub hospitalizacja zpowodu zastoinowej niewydolności serca) [15,7% w grupie przyjmującej telmisartan i 17,0% w grupieotrzymującej placebo, przy współczynniku ryzyka wynoszącym 0,92 (95% CI; 0,81–1,05; p=0,22]. Wodniesieniu do drugorzędowego złożonego punktu końcowego (zgon z przyczyn sercowo-naczyniowych, zawał serca nie zakończony zgonem oraz udar mózgu nie zakończony zgonem)wykazano korzyści związane ze stosowaniem telmisartanu w porównaniu do placebo [0,87 (95% CI;0,76-1,00, p=0,048)]. Nie wykazano różnic między badanymi grupami w zakresie śmiertelności zprzyczyn sercowo-naczyniowych (współczynnik ryzyka 1,03; 95% CI; 0,85-1,24).
U pacjentów przyjmujących telmisartan rzadziej zgłaszano występowanie kaszlu oraz obrzękunaczynioruchowego niż u pacjentow otrzymujących ramipryl, natomiast częściej zgłaszanowystępowanie niedociśnienia.
Jednoczesne podawanie telmisartanu i ramiprylu nie przyniosło dodatkowych korzyści wporównaniu ze stosowaniem ramiprylu lub telmisartanu w monoterapii. W przypadku jednoczesnegostosowania telmisartanu i ramiprylu odsetek zgonów z przyczyn sercowo-naczyniowych oraz zgonówz dowolnej przyczyny był większy. Ponadto, w grupie jednocześnie stosującej telmisartan i ramiprylznacznie częściej występowały hiperkaliemia, niewydolność nerek, niedociśnienie oraz omdlenia. Ztego względu nie zaleca się jednoczesnego stosowania telmisartanu i ramiprylu w tej populacjipacjentów.
W badaniu PRoFESS (Prevention Regimen For Effectively avoiding Second Strokes) z udziałempacjentów w wieku 50 lat i starszych, którzy ostatnio przebyli udar, odnotowano zwiększoną częstośćwystępowania posocznicy w odniesieniu do telmisartanu w porównaniu do placebo, 0,70% vs. 0,49%[zmniejszenie ryzyka 1,43 (95% przedział ufności 1,00–2,06)]; częstość występowania posocznicy
18
zakończonej zgonem była zwiększona u pacjentów przyjmujących telmisartan (0,33%) w porównaniudo pacjentów przyjmujących placebo (0,16%) [zmniejszenie ryzyka 2,07 (95% przedział ufności1,14–3,76)]. Zaobserwowane zwiększenie częstości występowania posocznicy związane zestosowaniem telmisartanu może być albo przypadkowe, albo spowodowane aktualnie nieznanymmechanizmem.
Dwa duże randomizowane, kontrolowane badania kliniczne ONTARGET (ang. ONgoing TelmistartanAlone and in combination with Ramipril Global Endpoint Trial) i VA NEPHRON-D (ang. TheVeterans Affairs Nefropathy in Diabetes) badały jednoczesne zastosowanie inhibitora ACE zantagonistami receptora angiotensyny II.
Badanie ONTARGET było przeprowadzone z udziałem pacjentów z chorobami układu sercowo-naczyniowego, chorobami naczyń mózgowych w wywiadzie lub cukrzycą typu 2 z towarzyszącymi,udowodnionymi uszkodzeniami narządów docelowych. W celu uzyskania bardziej szczegółowychinformacji patrz pod nagłówkiem „Zapobieganie chorobom sercowo-naczyniowym”. Badanie VANEPHRON-D było przeprowadzone z udziałem pacjentów z cukrzycą typu 2 oraz z nefropatiącukrzycową.
Badania te wykazały brak istotnego korzystnego wpływu na parametry nerkowe i (lub) wynikiw zakresie chorobowości oraz śmiertelności sercowo-naczyniowej, podczas gdy zaobserwowanozwiększone ryzyko hiperkaliemii, ostrego uszkodzenia nerek i (lub) niedociśnienia, w porównaniuz monoterapią. Ze względu na podobieństwa w zakresie właściwości farmakodynamicznych tychleków, przytoczone wyniki również mają znaczenie w przypadku innych inhibitorów ACE orazantagonistów receptora angiotensyny II.
Dlatego też u pacjentów z nefropatią cukrzycową nie należy jednocześnie stosować inhibitorów ACEoraz antagonistów receptora angiotensyny II.
Badanie ALTITUDE (ang. Aliskiren Trial in Type 2 Diabetes Using Cardiovascular and RenalDisease Endpoints) było zaprojektowane w celu zbadania korzyści z dodania aliskirenu dostandardowego leczenia inhibitorem ACE lub antagonistą receptora angiotensyny II u pacjentów zcukrzycą typu 2 i przewlekłą chorobą nerek oraz/lub z chorobą układu sercowo-naczyniowego.Badanie zostało przedwcześnie przerwane z powodu zwiększonego ryzyka działań niepożądanych.Zgony sercowo-naczyniowe i udary mózgu występowały częściej w grupie otrzymującej aliskirenw odniesieniu do grupy placebo. W grupie otrzymującej aliskiren odnotowano również częstszewystępowanie zdarzeń niepożądanych, w tym ciężkich zdarzeń niepożądanych (hiperkaliemia,niedociśnienie i niewydolność nerek) względem grupy placebo.
Badania epidemiologiczne nad długotrwałym stosowaniem hydrochlorotiazydu wykazały, że redukujeon ryzyko śmiertelności i zachorowalności u pacjentów z chorobami serca i naczyń.
Wpływ połączenia stałych dawek telmisartanu i hydrochlorotiazydu na śmiertelność i zachorowalnośćosób z chorobą sercowo-naczyniową jest dotychczas niepoznany.
Dzieci i młodzież
Europejska Agencja Leków uchyliła obowiązek dołączania wyników badań produktu leczniczegoMicardisPlus we wszystkich podgrupach populacji dzieci i młodzieży w nadciśnieniu (stosowanie udzieci i młodzieży, patrz punkt 4.2).
5.2 Właściwości farmakokinetyczne
Łączne podawanie hydrochlorotiazydu i telmisartanu zdaje się nie wpływać u zdrowych pacjentów nafarmakokinetykę żadnej z substancji.
Wchłanianie
Telmisartan: Po podaniu doustnym maksymalne stężenie jest osiągane po 0,5 do 1,5 godziny.Całkowita biodostępność telmisartanu w dawkach 40 mg i 160 mg wynosiła odpowiednio 42% i 58%.Pokarm nieznacznie zmniejsza biodostępność telmisartanu, pole pod krzywą zależności stężenia w
19
osoczu od czasu (AUC) zmniejsza się o około 6% po podaniu tabletki 40 mg i o około 19% po dawce160 mg. Po trzech godzinach od podania, stężenie telmisartanu w osoczu osiąga podobny poziom,niezależnie od tego czy telmisartan był przyjęty na czczo czy po posiłku. Niewielkie zmniejszenie polapod krzywą (AUC) nie powinno powodować zmniejszenia skuteczności terapeutycznej. Podczaspowtarzanego podawania telmisartan nie kumuluje się znacząco w osoczu. Hydrochlorotiazyd: Po doustnym podaniu produktu MicardisPlus, maksymalne stężeniehydrochlorotiazydu zostaje osiągnięte po 1 do 3 godzinach. Na podstawie skumulowanego wydalanianerkowego hydrochlorotiazydu, jego całkowita biodostępność wynosiła około 60%.
Dystrybucja
Telmisartan silnie wiąże się z białkami osocza (> 99,5%), głównie z albuminą i z kwaśnąglikoproteiną alfa-1. Pozorna objętość dystrybucji telmisartanu wynosi około 500 litrów, wskazuje nadodatkowe łączenie się z tkankami.
Hydrochlorotiazyd wiąże się z białkami osocza w 68%, a jego pozorna objętość dystrybucji wynosi0,83 – 1,14 l/kg.
Metabolizm
Telmisartan jest metabolizowany przez sprzęganie do farmakologicznie nieaktywnegoacyloglukuronidu. Glukuronid związku macierzystego jest jedynym metabolitem znalezionym u ludzi.Po podaniu pojedynczej dawki znakowanego 14C telmisartanu glukuronid stanowił około 11%mierzonej radioaktywności w osoczu. W metabolizmie telmisartanu nie biorą udziału izoenzymycytochrom P450.
Hydrochlorotiazyd nie jest metabolizowany w organizmie ludzkim.
Eliminacja
Telmisartan: Po podaniu dożylnym lub doustnym telmisartanu znakowanego węglem 14C większaczęść podanej dawki (> 97%) została usunięta z kałem drogą wydalania żółciowego. Jedynieniewielkie ilości zostały wykryte w moczu. Całkowity klirens osoczowy telmisartanu po podaniudoustnym jest większy niż 1500 ml/min. Końcowy okres półtrwania w fazie eliminacji wynosił > 20godzin.
Hydrochlorotiazyd jest prawie całkowicie wydalany w postaci niezmienionej w moczu. Około 60%dawki doustnej jest eliminowane w ciągu 48 godzin od przyjęcia. Klirens nerkowy wynosi około 250-300 ml/min. Końcowy okres półtrwania w fazie eliminacji wynosi 10 do 15 godzin.
Liniowość lub nieliniowość
Telmisartan: Farmakokinetyka doustnie podanego telmisartanu jest nieliniowa w zakresie dawek od20 mg do 160 mg ze wzrostem stężenia w osoczu (Cmax i AUC) większym niż proporcjonalny dowzrostu dawki.
Hydrochlorotiazyd wykazuje farmakokinetykę liniową.
Pacjenci w podeszłym wieku
Farmakokinetyka telmisartanu nie różni się w populacji osób w podeszłym wieku i osób poniżej 65lat.
Płeć
Stężenia telmisartanu w osoczu są na ogół 2-3 razy większe u kobiet niż u mężczyzn. Jednakże wbadaniach klinicznych nie wykazano istotnie wzmożonej reakcji na lek lub zwiększonej częstościwystępowania niedociśnienia ortostatycznego u kobiet. Nie ma więc potrzeby modyfikacjidawkowania. Zanotowano tendencję do większego stężenia hydrochlorotiazydu w osoczu u kobiet niżu mężczyzn. Nie uważa się jej za istotną klinicznie.
Zaburzenia czynności nerek
Wydalanie nerkowe nie wpływa na klirens telmisartanu. W oparciu o niewielkie doświadczenia zpacjentami z łagodnymi i umiarkowanymi zaburzeniami czynności nerek (klirens kreatyniny 30-60
20
ml/min, średnio około 50 ml/min) nie ma potrzeby dostosowania dawki u pacjentów ze zmniejszonączynnością nerek. Telmisartanu nie można usunąć z krwi za pomocą hemodializy. U pacjentów zzaburzoną czynnością nerek, szybkość eliminacji hydrochlorotiazydu jest zmniejszona. W typowymbadaniu, u pacjentów ze średnim klirensem kreatyniny na poziomie 90 ml/min, okres półtrwaniaeliminacji hydrochlorotiazydu był zwiększony. U pacjentów bez czynności nerek, okres półtrwaniaeliminacji wynosi 34 godziny.
Zaburzenia czynności wątroby
Badania farmakokinetyczne u pacjentów z zaburzeniami czynności wątroby wykazały zwiększeniecałkowitej biodostępności do prawie 100%. Okres półtrwania eliminacji pozostał nie zmieniony upacjentów z niewydolnością wątroby.
5.3 Przedkliniczne dane o bezpieczeństwie
W badaniach przedklinicznych dotyczących łącznego podawania telmisartanu i hydrochlorotiazydu uszczurów i psów z prawidłowym ciśnieniem, dawki powodujące ekspozycję, porównywalne zklinicznymi dawkami terapeutycznymi, nie powodowały żadnych dodatkowych zmian, które niebyłyby wcześniej odnotowane w przypadku każdej z substancji podawanej oddzielnie. Obserwacjetoksykologiczne poczynione w tych badaniach wydają się nie mieć znaczenia w przypadkuzastosowania terapeutycznego u ludzi.
Obserwacje toksykologiczne znane również z badań przedklinicznych inhibitorów enzymukonwertującego angiotensynę oraz antagonistów receptora angiotensyny II wskazują na: zmniejszenieparametrów dotyczących czerwonych krwinek (erytrocytów, hemoglobiny, hematokrytu), zmianyhemodynamiczne nerek (zwiększenie stężenia azotu mocznikowego we krwi i kreatyniny),zwiększenie aktywności reniny w osoczu, hipertrofię lub hiperplazję komórek aparatuprzykłębuszkowego oraz uszkodzenia śluzówki żołądka. Uszkodzeniom przewodu pokarmowegomożna było zapobiegać podając doustnie roztwory soli i poprzez izolowanie zwierząt w grupach.U psów zaobserwowano rozszerzenie i zanik kanalików nerkowych. Uważa się, że działanie to jestzwiązane z aktywnością farmakologiczną telmisartanu.
Nie zaobserwowano jednoznacznych dowodów na teratogenne działanie produktu, jednak pozastosowaniu toksycznych dawek telmisartanu obserwowano wpływ na rozwój noworodka, np.mniejsza masa ciała lub opóźniony czas otwarcia oczu.
W badaniach in vitro nie wykazano działania mutagennego telmisartanu i odpowiedniego działaniaklastogennego, nie ma również dowodów na działanie rakotwórcze u szczurów i myszy. Badaniaz hydrochlorotiazydem w niektórych modelach doświadczalnych wykazały niejednoznacznie działaniegenotoksyczne lub rakotwórcze. Jednakże szerokie doświadczenia ze stosowaniem hydrochlorotiazyduu ludzi nie wykazały związku pomiędzy jego stosowaniem a zwiększonym występowaniemnowotworów.
W celu uzyskania informacji o fetotoksyczności produktu złożonego zawierającego telmisartani hydrochlotiazyd patrz punkt 4.6.
6. DANE FARMACEUTYCZNE
6.1 Wykaz substancji pomocniczych
Laktoza jednowodnaMagnezu stearynianSkrobia kukurydzianaMeglumina
Celuloza mikrokrystalicznaPowidon (K25)
Żelaza tlenek czerwony (E172)
21
Sodu wodorotlenek Karboksymetyloskrobia sodowa (typ A)Sorbitol (E420)
6.2 Niezgodności farmaceutyczne
Nie dotyczy.
6.3 Okres ważności
3 lata
6.4 Specjalne środki ostrożności podczas przechowywania
Brak szczególnych wymagań dotyczących temperatury przechowywania produktu leczniczego.Przechowywać w oryginalnym opakowaniu w celu ochrony przed wilgocią.
6.5 Rodzaj i zawartość opakowania
Blistry Aluminium/Aluminium (PA/Al/PVC/Al lub PA/PA/Al/PVC/Al). Jeden blister zawiera 7 lub10 tabletek.
Wielkości opakowań:
- Blistry po 14, 28, 56, 84 lub 98 tabletek lub
- Perforowane blistry podzielone na dawki pojedyncze, zawierające 28 x 1, 30 x 1 lub 90 x 1 tabletka.
Nie wszystkie wielkości opakowań muszą znajdować się w obrocie.
6.6 Specjalne środki ostrożności dotyczące usuwania i przygotowania produktu leczniczego do stosowania
MicardisPlus należy przechowywać w szczelnym blistrze ze względu na higroskopijne właściwościtabletek. Tabletki należy wyjmować z blistra bezpośrednio przed przyjęciem.
Czasami zdarza się, że zewnętrzna powłoka blistra odkleja się od wewnętrznej pomiędzy kieszeniamiblistra. W tych przypadkach nie ma potrzeby podejmowania żadnych działań.
Wszelkie niewykorzystane resztki produktu leczniczego lub jego odpady należy usunąć zgodnie zlokalnymi przepisami.
7. PODMIOT ODPOWIEDZIALNY POSIADAJĄCY POZWOLENIE NA DOPUSZCZENIE DO OBROTU
Boehringer Ingelheim International GmbHBinger Str. 173
D-55216 Ingelheim am RheinNiemcy
8. NUMERY POZWOLEŃ NA DOPUSZCZENIE DO OBROTU
EU/1/02/213/001-005EU/1/02/213/011 EU/1/02/213/013-014
22
EU/1/02/213/006-010, 012, 015-016
9. DATA WYDANIA PIERWSZEGO POZWOLENIA NA DOPUSZCZENIE DO OBROTU I DATA PRZEDŁUŻENIA POZWOLENIA
Data wydania pierwszego pozwolenia na dopuszczenie do obrotu: 19 kwietnia 2002Data ostatniego przedłużenia pozwolenia: 19 kwietnia 2007
10. DATA ZATWIERDZENIA LUB CZĘŚCIOWEJ ZMIANY TEKSTU CHARAKTERYSTYKI PRODUKTU LECZNICZEGO
Szczegółowe informacje o tym produkcie leczniczym są dostępne na stronie internetowej EuropejskiejAgencji Leków
http://www.ema.europa.eu
.
23
1. NAZWA PRODUKTU LECZNICZEGO
MicardisPlus 80 mg/25 mg tabletki
2. SKŁAD JAKOŚCIOWY I ILOŚCIOWY
Każda tabletka zawiera 80 mg telmisartanu i 25 mg hydrochlorotiazydu.
Substancje pomocnicze o znanym działaniu
Każda tabletka zawiera 99 mg laktozy jednowodnej i 338 mg sorbitolu (E420).
Pełny wykaz substancji pomocniczych, patrz punkt 6.1
3. POSTAĆ FARMACEUTYCZNA
Tabletka.
Żółto-biała, owalna tabletka dwuwarstwowa, długości 6,2 mm, z wytłoczonym logo i kodem „H9”.
4. SZCZEGÓŁOWE DANE KLINICZNE
4.1 Wskazania do stosowania
Leczenie samoistnego nadciśnienia tętniczego.
Złożony produkt leczniczy MicardisPlus (zawierający telmisartan w dawce 80 mg i hydrochlorotiazydw dawce 25 mg) jest wskazany do stosowania u osób dorosłych, u których ciśnienie tętnicze nie jestkontrolowane w wystarczający sposób produktem MicardisPlus 80 mg/12,5 mg (zawierającymtelmisartan w dawce 80 mg i hydrochlorotiazyd w dawce 12,5 mg) lub u osób dorosłych, którzywcześniej byli ustabilizowani za pomocą telmisartanu i hydrochlorotizaydu podawanych osobno.
4.2 Dawkowanie i sposób podawania
Dawkowanie
MicardisPlus powinien być przyjmowany przez pacjentów, u których nadciśnienie nie jestdostatecznie kontrolowane samym telmisartanem. Zaleca się indywidualne dostosowanie dawkikażdego ze składników produktu, przed zastosowaniem ustalonej dawki produktu złożonego. Jeśliuzna się to za klinicznie odpowiednie, może być rozważona bezpośrednia zmiana monoterapii naterapię skojarzoną.
MicardisPlus 80 mg/25 mg może być podawany raz na dobę, pacjentom, u których ciśnienie tętnicze nie jest odpowiednio kontrolowane po zastosowaniu produktu MicardisPlus 80 mg/12,5 lub u pacjentów którzy wcześniej byli ustabilizowani za pomocą telmisartanu i hydrochlorotiazydu podawanych osobno.
MicardisPlus jest również dostępny w dawkach 40 mg/12,5 mg i 80 mg/12,5 mg.
24
Zaburzenia czynności nerek
Zaleca się okresowe monitorowanie czynności nerek (patrz punkt 4.4).
Zaburzenia czynności wątroby
U pacjentów z łagodnym lub umiarkowanym zaburzeniem czynności wątroby, nie należy przekraczaćdawki MicardisPlus 40 mg/12,5 mg raz na dobę. MicardisPlus nie jest wskazany do stosowania upacjentów z ciężkim zaburzeniem czynności wątroby. U pacjentów z zaburzeniami czynności wątrobytiazydy powinny być stosowane z ostrożnością (patrz punkt 4.4).
Pacjenci w podeszłym wieku
Nie ma konieczności dostosowania dawkowania.
Dzieci i młodzież
Nie określono bezpieczeństwa stosowania ani skuteczności produktu leczniczego MicardisPlus udzieci i młodzieży w wieku poniżej 18 lat. Brak dostępnych danych..
Sposób podawania
MicardisPlus tabletki należy przyjmować doustnie raz na dobę, popijając płynem. Produkt możnaprzyjmować niezależnie od posiłków.
Środki ostrożności, które należy podjąć przed użyciem lub podaniem produktu leczniczego.
MicardisPlus należy przechowywać w szczelnym blistrze ze względu na higroskopijne właściwościtabletek. Tabletkę należy wyjąć z blistra tuż przed zażyciem (patrz punkt 6.6).
4.3 Przeciwwskazania
Nadwrażliwość na którąkolwiek substancję czynną lub na którąkolwiek substancję pomocniczą
wymienioną w punkcie 6.1.
Nadwrażliwość na inne pochodne sulfonamidowe (hydrochlorotiazyd jest pochodną.
sulfonamidową)
Drugi i trzeci trymestr ciąży (patrz punkt 4.4 i 4.6). Zastój żółci i niedrożność dróg żółciowych.
Ciężka niewydolność wątroby.
Ciężka niewydolność nerek (klirens kreatyniny < 30 ml/min). Oporna na leczenie hipokaliemia, hiperkalcemia.
Jednoczesne stosowanie produktu leczniczego MicardisPlus z produktami zawierającymi aliskiren jestprzeciwwskazane u pacjentów z cukrzycą lub zaburzeniem czynności nerek (współczynnik filtracjikłębuszkowej, GFR < 60 ml/min/1,73 m2) (patrz punkty 4.5 i 5.1).
25
4.4 Specjalne ostrzeżenia i środki ostrożności dotyczące stosowania
Ciąża
Nie należy rozpoczynać leczenia antagonistami receptora angiotensyny II u pacjentek w ciąży. O ilekontynuacja leczenia za pomocą antagonisty receptora angiotensyny II nie jest niezbędna, u pacjentekplanujących ciążę należy zastosować leki przeciwnadciśnieniowe, które mają ustalony profilbezpieczeństwa stosowania w ciąży. Po stwierdzeniu ciąży leczenie antagonistami receptoraangiotensyny II należy natychmiast przerwać i w razie potrzeby rozpocząć inne leczenie (patrz punkty
4.3 i 4.6).
Zaburzenia czynności wątroby
Ponieważ telmisartan jest eliminowany z żółcią, MicardisPlus nie powinien być stosowany upacjentów z zastojem żółci, niedrożnością dróg żółciowych lub ciężką niewydolnością wątroby (patrzpunkt 4.3). U tych pacjentów można spodziewać się zmniejszenia klirensu wątrobowego telmisartanu.
Ponadto należy zachować ostrożność w przypadku podawania produktu MicardisPlus pacjentomz zaburzeniem czynności wątroby lub z postępującą chorobą wątroby, ponieważ nieznaczne zmianyrównowagi wodno-elektrolitowej mogą przyśpieszyć wystąpienie śpiączki wątrobowej. Brak danychklinicznych dotyczących stosowania telmisartanu u pacjentów z zaburzeniem czynności wątroby.
Nadciśnienie naczyniowo-nerkowe
Stwierdzono zwiększone ryzyko wystąpienia ciężkiego niedociśnienia tętniczego i niewydolnościnerek podczas podawania leków wpływających na układ renina-angiotensyna-aldosteron pacjentom zobustronnym zwężeniem tętnic nerkowych lub ze zwężeniem tętnicy nerkowej w przypadku jednejczynnej nerki.
Zaburzenia czynności nerek i stan po przeszczepieniu nerki
Produktu MicardisPlus nie wolno stosować u pacjentów z ciężką niewydolnością nerek (klirenskreatyniny < 30 ml/min) (patrz punkt 4.3). Brak doświadczenia odnośnie stosowania produktuMicardisPlus u pacjentów po niedawno przebytym przeszczepieniu nerki. Istnieją niewielkiedoświadczenia w stosowaniu produktu MicardisPlus u pacjentów z łagodną i umiarkowanąniewydolnością nerek, w związku z tym zaleca się okresowe monitorowanie stężenia potasu,kreatyniny i kwasu moczowego w surowicy krwi. U pacjentów z zaburzeniami czynności nerek możewystąpić azotemia związana z podawanym diuretykiem tiazydowym.
Zmniejszenie objętości krwi krążącej
Objawowe niedociśnienie tętnicze, szczególnie po pierwszej dawce, może wystąpić u chorych zezmniejszoną objętością wewnątrznaczyniową i (lub) zmniejszonym stężeniem sodu w wynikuintensywnego leczenia moczopędnego, ograniczenia spożycia soli, biegunki lub wymiotów.Zaburzenia te powinny zostać wyrównane przed podaniem produktu MicardisPlus.
Podwójna blokada układu renina-angiotensyna-aldosteron (RAA) (ang. Renin-Angiotensin-
Aldosterone-system RAAS)
Istnieją dowody, iż jednoczesne stosowanie inhibitorów konwertazy angiotensyny (ACE)(ang. Angiotensin Converting Enzyme Inhibitors, ACEi), antagonistów receptora angiotensyny II(ang. Angiotensin Receptor Blockers, ARB) lub aliskirenu zwiększa ryzyko niedociśnienia,hiperkaliemii oraz zaburzenia czynności nerek (w tym ostrej niewydolności nerek). W związku z tymnie zaleca się podwójnego blokowania układu RAA poprzez jednoczesne zastosowanie inhibitorówACE, antagonistów receptora angiotensyny II lub aliskirenu (patrz punkty 4.5 i 5.1).
26
Jeśli zastosowanie podwójnej blokady układu RAA jest absolutnie konieczne, powinno byćprowadzone wyłącznie pod nadzorem specjalisty, a parametry życiowe pacjenta, takie jak: czynnośćnerek, stężenie elektrolitów oraz ciśnienie krwi powinny być ściśle monitorowane.U pacjentów z nefropatią cukrzycową nie należy stosować jednocześnie inhibitorów ACE orazantagonistów receptora angiotensyny II.
Inne stany związane z pobudzeniem układu renina-angiotensyna-aldosteron
U chorych, u których napięcie naczyniowe i czynność nerek zależą głównie od aktywności układurenina-angiotensyna-aldosteron (np. pacjenci z ciężką zastoinową niewydolnością serca lub wprzebiegu chorób nerek, w tym ze zwężeniem tętnicy nerkowej) podawanie leków wpływających naten układ było związane z gwałtownym obniżeniem ciśnienia krwi, hiperazotemią, oligurią orazrzadko, z ostrą niewydolnością nerek (patrz punkt 4.8).
Pierwotny hiperaldosteronizm
Chorzy z pierwotnym hiperaldosteronizmem przeważnie nie odpowiadają na leczenie lekamiprzeciwnadciśnieniowymi działającymi poprzez hamowanie układu renina-angiotensyna.Tak więc stosowanie produktu MicardisPlus w tych przypadkach nie jest zalecane.
Zwężenie zastawki aortalnej i dwudzielnej, przerostowa kardiomiopatia zawężająca
Podobnie jak w przypadku innych leków rozszerzających naczynia krwionośne, należy zachowaćszczególną ostrożność u pacjentów ze zwężeniem zastawki aortalnej lub dwudzielnej, lub przerostowąkardiomiopatią zawężającą.
Wpływ na metabolizm i układ dokrewny
Leczenie tiazydem może zaburzać tolerancję glukozy. U pacjentów z cukrzycą przyjmujących insulinęlub doustny lek przeciwcukrzycowy oraz telmisartan może wystąpić hipoglikemia. Dlatego u tychpacjentów należy monitorować stężenie glukozy; konieczna może być również modyfikacja dawkiinsuliny lub doustnych leków przeciwcukrzycowych. Cukrzyca utajona może się ujawnić w trakcieleczenia tiazydem.
Leczenie diuretykami powoduje zwiększenie stężenia cholesterolu i triglicerydów, jednak po dawce12,5 mg zawartej w preparacie MicardisPlus nie odnotowano żadnego lub niewielki wpływ na ichstężenie. U niektórych pacjentów przyjmujących tiazyd wystąpienie objawów związanychz hiperurykemią lub dną moczanową może zostać przyśpieszone.
Zaburzenia równowagi elektrolitowej
Tak jak w przypadku wszystkich pacjentów przyjmujących diuretyki, okresowe monitorowaniestężenia elektrolitów w surowicy powinno być wykonywane w odpowiednich odstępach czasu.Tiazydy, w tym hydrochlorotiazyd, mogą powodować zaburzenia równowagi wodno-elektrolitowej(w tym hipokaliemię, hiponatremię i alkalozę hipochloremiczną). Objawami ostrzegającymi ozaburzeniach równowagi wodno-elektrolitowej są suchość błony śluzowej jamy ustnej, wzmożonepragnienie, astenia, letarg, senność, niepokój, bóle mięśniowe lub skurcze, męczliwość mięśni,obniżone ciśnienie tętnicze, oliguria, tachykardia, zaburzenia dotyczące układu pokarmowego takiejak nudności i wymioty (patrz punkt 4.8).
27
- Hipokaliemia
Chociaż w przypadku stosowania diuretyków tiazydowych może dojść do hipokaliemii, jednoczesnaterapia telmisartanem może zmniejszyć hipokaliemię wywołaną przez diuretyki. Ryzyko hipokaliemiijest większe u pacjentów z marskością wątroby, u pacjentów, u których dochodzi do szybkiej diurezylub u pacjentów, którzy przyjmują doustnie nieodpowiednią ilość elektrolitów lub są leczenijednocześnie kortykosteroidami lub hormonem adrenokortykotropowym (ACTH) (patrz punkt 4.5).
- Hiperkaliemia
Z drugiej strony, z powodu antagonistycznego działania telmisartanu, składnika produktuMicardisPlus, na receptor angiotensyny II (AT1) może wystąpić hiperkaliemia. Pomimo faktu, że nieodnotowano klinicznie znamiennych przypadków wystąpienia hiperkaliemii związanej zestosowaniem produktu MicardisPlus, czynniki ryzyka związane z jej wystąpieniem obejmująniewydolność nerek i (lub) niewydolność serca oraz cukrzycę. Diuretyki oszczędzające potas,suplementy potasu lub sole zawierające potas, powinny być stosowane z dużą ostrożnością podczasterapii produktem MicardisPlus (patrz punkt 4.5).
- Hiponatremia i alkaloza hipochloremiczna
Nie ma dowodów na to, aby MicardisPlus zmniejszał lub zapobiegał hiponatremii wywołanejstosowaniem diuretyków. Niedobór chlorków na ogół jest umiarkowany i nie wymaga leczenia.
- Hiperkalcemia
Tiazydy mogą zmniejszać wydalanie wapnia z moczem, co może spowodować przejściowei niewielkie zwiększenie stężenia wapnia w surowicy, przy braku innych, znanych zaburzeńmetabolizmu wapnia. Znaczna hiperkalcemia może być objawem utajonej nadczynności przytarczyc.Tiazydy powinny zostać odstawione przed przeprowadzeniem badań czynnościowych przytarczyc.
- Hipomagnezemia
Wykazano, że tiazydy zwiększają wydalanie magnezu z moczem, co może doprowadzić dohipomagnezemii (patrz punkt 4.5).
Sorbitol i laktoza jednowodna
Produkt zawiera laktozę jednowodną i sorbitol. Pacjenci z rzadką dziedziczną nietolerancją fruktozy i(lub) rzadką dziedziczną nietolerancją galaktozy, niedoborem laktazy typu Lapp lub zaburzeniamiwchłaniania glukozy-galaktozy nie powinni stosować produktu.
Różnice etniczne
Podobnie jak w przypadku innych a antagonistów receptora angiotensyny II, telmisartan jest wyraźniemniej skuteczny w leczeniu nadciśnienia u osób rasy czarnej, prawdopodobnie z powodu częstszegowystępowania zmniejszonego stężenia reniny w populacji pacjentów rasy czarnej z nadciśnieniem.
Inne
Podobnie jak w przypadku innych leków przeciwnadciśnieniowych, nadmierne obniżenie ciśnieniakrwi u pacjentów z kardiomiopatią niedokrwienną lub z chorobą niedokrwienną serca możespowodować zawał serca lub udar.
Informacje ogólne
Reakcje nadwrażliwości na hydrochlorotiazyd mogą wystąpić u pacjentów z lub bez alergii czy astmyoskrzelowej w wywiadzie, jednakże takie epizody są bardziej prawdopodobne u pacjentów zobciążonym wywiadem.
Istnieją doniesienia o zaostrzeniu lub aktywacji tocznia rumieniowatego układowego po przyjęciudiuretyków tiazydowych, w tym hydrochlorotiazydu.
28
W związku ze stosowaniem tiazydowych leków moczopędnych opisywano przypadki reakcjinadwrażliwości na światło (patrz punkt 4.8). W przypadku wystąpienia reakcji nadwrażliwościpodczas leczenia, zaleca się przerwanie podawania leku. Jeśli ponowne rozpoczęcie podawania lekuwydaje się być konieczne, zaleca się osłanianie ciała przed światłem słonecznym lub sztucznympromieniowaniem UVA.
Ostra krótkowzroczność i jaskra z zamkniętym kątem przesączania
Hydrochlorotiazyd, będący sulfonamidem, może powodować swoiste reakcje prowadzące do ostrejprzejściowej krótkowzroczności i ostrej jaskry z zamkniętym kątem przesączania. Objawy obejmująnagłe zmniejszenie ostrości widzenia lub ból oczu, które zwykle występują w ciągu kilku godzin lubtygodni od rozpoczęcia terapii lekiem. Nieleczona ostra jaskra z zamkniętym kątem przesączaniamoże prowadzić do trwałej utraty wzroku. Leczenie w pierwszej kolejności polega na jak najszybszymodstawieniu hydrochlorotiazydu. W przypadku, gdy nie udaje się opanować ciśnieniawewnątrzgałkowego, należy rozważyć niezwłoczne podjęcie leczenia chirurgicznego lubzachowawczego. Do czynników ryzyka rozwoju ostrej jaskry z zamkniętym kątem przesączania możenależeć uczulenie na sulfonamidy lub penicylinę w wywiadzie.
4.5 Interakcje z innymi produktami leczniczymi i inne rodzaje interakcji
Lit
Obserwowano przemijające zwiększenie stężenia litu w surowicy i zwiększenie jego toksyczności wprzypadku jednoczesnego stosowania z inhibitorami konwertazy angiotensyny. Rzadko zanotowanoprzypadki z antagonistami receptora angiotensyny II (w tym MicardisPlus). Nie jest zalecanejednoczesne stosowanie litu i produktu MicardisPlus (patrz punkt 4.4). Jeśli równoczesne stosowanietych leków jest konieczne należy kontrolować stężenie litu w surowicy.
Produkty lecznicze związane z utratą potasu i hipokaliemią (np. inne diuretyki kaliuretyczne, środki
przeczyszczające, kortykosteroidy, ACTH, amfoterycyna, karbenoksolon, sól sodowa penicyliny G,kwas salicylowy i jego pochodne): jeżeli istnieje konieczność stosowania tych substancji jednocześniez produktem zawierającym hydrochlorotiazyd i telmisartan, zaleca się monitorowanie stężenia potasuw osoczu. Mogą one nasilić działanie hydrochlorotiazydu na stężenie potasu w surowicy (patrz punkt
4.4).
Produkty lecznicze, które mogą spowodować zwiększenie stężenia potasu lub wywołać hiperkaliemię
(np. inhibitory ACE, diuretyki oszczędzające potas, suplementy potasu, sole zawierające potas,cyklosporyna lub inne produkty lecznicze takie jak sól sodowa heparyny): jeżeli istnieje koniecznośćstosowania tych produktów leczniczych jednocześnie z produktem zawierającym hydrochlorotiazydi telmisartan, zaleca się monitorowanie stężenia potasu w osoczu. Jak wynika z doświadczeniaw stosowaniu innych produktów, które wpływają na układ renina-angiotensyna, jednoczesnestosowanie powyższych produktów może prowadzić do zwiększenia stężenia potasu w surowicy i wzwiązku z tym nie jest zalecane (patrz punkt 4.4).
Produkty lecznicze, na które wpływają zaburzenia stężenia potasu w surowicy
Należy okresowo monitorować stężenie potasu w surowicy oraz EKG w czasie stosowania produktuMicardisPlus jednocześnie: z produktami leczniczymi, na których działanie wpływają zmiany stężeniapotasu (np. glikozydy naparstnicy, leki przeciwarytmiczne);
z lekami mogącymi wywołać „torsades de pointes” (w tym niektóre leki przeciwarytmiczne), dlaktórych hipokaliemia jest czynnikiem predysponującym, takimi jak:
- leki przeciwarytmiczne klasy Ia (np. chinidyna, hydrochinidyna, dyzopiramid);- leki przeciwarytmiczne klasy III (np. amiodaron, sotalol, dofetilid, ibutilid);
29
- niektóre leki przeciwpsychotyczne: (np. tiorydazyna, chloropromazyna, lewomepromazyna, trifluperazyna, cyjamemazyna, sulpiryd, sultopryd, amisulpryd, tiapryd, pimozyd, haloperydol, droperydol);
- inne leki (np. beprydyl, cyzapryd, difemanil, erytromycyna iv., halofantryna, mizolastyna, pentamidyna, sparfloksacyna, terfenadyna, winkamina iv.).
Glikozydy naparstnicy
Wywołana tiazydami hipokaliemia lub hipomagnezemia sprzyja powstawaniu arytmii sercawywołanej glikozydami naparstnicy (patrz punkt 4.4).
Digoksyna
Obserwowano wzrost mediany maksymalnego stężenia digoksyny w osoczu (49%) i stężeniaminimalnego (20%) gdy podawano telmisartan jednocześnie z digoksyną, Podczas rozpoczynania,dostosowywania dawki i kończenia leczenia telmisartanem należy monitorować stężenie digoksyny wcelu utrzymania w zakresie terapeutycznym.
Inne środki przeciwnadciśnieniowe
Telmisartan może nasilać działanie hipotensyjne innych leków przeciwnadciśnieniowych.
Dane badania klinicznego wykazały, że podwójna blokada układu renina-angiotensyna-aldosteron(RAA) w wyniku jednoczesnego zastosowania inhibitorów ACE, antagonistów receptoraangiotensyny II lub aliskirenu jest związana z większą częstością występowania zdarzeńniepożądanych, takich jak: niedociśnienie, hiperkaliemia oraz zaburzenia czynności nerek (w tymostra niewydolność nerek) w porównaniu z zastosowaniem leku z grupy antagonistów układu RAAw monoterapii (patrz punkty 4.3, 4.4 i 5.1).
Produkty lecznicze przeciwcukrzycowe (produkty doustne i insulina)
Może być konieczne dostosowanie dawki leków przeciwcukrzycowych (patrz punkt 4.4).
Metformina
Metformina powinna być ostrożnie stosowana: istnieje ryzyko kwasicy mleczanowej z powodupotencjalnej niewydolności nerek wywołanej przez hydrochlorotiazyd.
Kolestyramina i kolestypol (żywice)
Wchłanianie hydrochlorotiazydu jest zaburzone w obecności żywic wymieniających aniony.
Niesteroidowe leki przeciwzapalne
NLPZ (tj. kwas acetylosalicylowy w dawkach o działaniu przeciwzapalnym, inhibitory COX-2 inieselektywne NLPZ) mogą zmniejszać działanie diuretyczne, natriuretyczne i przeciwnadciśnieniowediuretyków tiazydowych i antagonistów receptora angiotensymy II. U niektórych pacjentów zzaburzoną czynnością nerek (np. pacjenci odwodnieni lub pacjenci w podeszłym wieku zzaburzeniami czynności nerek) jednoczesne podanie antagonistów receptora angiotensyny II iśrodków hamujących cyklooksygenazę może powodować dalsze zaburzenie czynności nerek, w tymostrą niewydolność nerek, która jest zwykle stanem odwracalnym. Dlatego takie skojarzenie lekówpowinno być stosowane z dużą ostrożnością, szczególnie u osób w podeszłym wieku. Pacjencipowinni być odpowiednio nawodnieni, należy również rozważyć konieczność monitorowaniaczynności nerek po rozpoczęciu terapii towarzyszącej, a później okresowo.
30
W jednym badaniu jednoczesne podawanie telmisartanu i ramiprylu spowodowało 2,5-krotnezwiększenie AUC0-24 i Cmax ramiprylu i ramiprylatu. Znaczenie kliniczne tej obserwacji jest nieznane.
Aminy presyjne (np. noradrenalina)
Ich działanie może być osłabione.
Niedepolaryzujące środki zwiotczające mięśnie szkieletowe (np. tubokuraryna)
Działanie niedepolaryzujących środków zwiotczających mięśnie szkieletowe może być nasilone przezhydrochlorotiazyd.
Produkty lecznicze stosowane w dnie (np. probenecyd, sulfinpyrazon i allopurynol)
Może okazać się konieczne dostosowanie dawki leków zwiększających wydalanie kwasu moczowegoz moczem, ponieważ hydrochlorotiazyd może zwiększyć stężenie kwasu moczowego w surowicy.Może okazać się konieczne zwiększenie dawki probenecydu lub sulfinpyrazonu. Jednoczesnepodawanie tiazydu może zwiększyć częstość występowania reakcji nadwrażliwości na allopurynol.
Sole wapnia
Diuretyki tiazydowe mogą zwiększyć stężenie wapnia w surowicy w związku z jego zmniejszonymwydalaniem. Jeśli zajdzie potrzeba stosowania suplementów wapnia lub produktów leczniczychoszczędzających wapń (np. leczenie witaminą D), należy monitorować stężenie wapnia w surowicy iodpowiednio dostosować dawkę wapnia.
Beta-adrenolityki i diazoksyd
Tiazydy mogą zwiększyć działanie hiperglikemizujące beta-adrenolityków i diazoksydu.
Środki antycholinergiczne (np. atropina, biperyden)
Mogą zwiększyć biodostępność diuretyków tiazydowych poprzez zmniejszenie perystaltyki jelit izmniejszenie współczynnika opróżniania żołądka.
Amantadyna
Tiazydy zwiększają ryzyko wystąpienia objawów niepożądanych wywoływanych przez amantadynę.
Środki cytotoksyczne: (np. cyklofosfamid, metotreksat)
Tiazydy mogą zmniejszyć wydalanie nerkowe cytotoksycznych produktów leczniczych i nasilić ichhamujące działanie na czynność szpiku.
Można oczekiwać, że ze względu na farmakologiczne właściwości, następujące produkty leczniczemogą nasilać hipotensyjne działanie wszystkich leków przeciwnadciśnieniowych, w tym telmisartanu:baklofen, amifostyna.
Ponadto, niedociśnienie ortostatyczne może być spotęgowane przez alkohol, barbiturany, opioidoweleki przeciwbólowe lub leki przeciwdepresyjne.
31
4.6 Wpływ na płodność, ciążę i laktację
Ciąża
Nie zaleca się stosowania antagonistów receptora angiotensyny II w pierwszym trymestrze ciąży(patrz punkt 4.4). Stosowanie antagonistów receptora angiotensyny II jest przeciwwskazane w drugimi trzecim trymestrze ciąży (patrz punkty 4.3 i 4.4).
Brak odpowiednich danych dotyczących stosowania produktu MicardisPlus u kobiet w ciąży. Badania przeprowadzone na zwierzętach wykazały toksyczny wpływ na proces rozmnażania się (patrz punkt
5.3).
Dane epidemiologiczne dotyczące ryzyka działania teratogennego w przypadku narażenia nainhibitory ACE w pierwszym trymestrze ciąży nie są ostateczne; nie można jednak wykluczyćniewielkiego zwiększenia ryzyka. Mimo że nie ma danych z kontrolowanych badańepidemiologicznych dotyczących ryzyka związanego z antagonistami receptora angiotensyny II, z tągrupą leków mogą wiązać się podobne zagrożenia. O ile kontynuacja leczenia za pomocą antagonistyreceptora angiotensyny II nie jest niezbędna, u pacjentek planujących ciążę należy zastosować lekiprzeciwnadciśnieniowe, które mają ustalony profil bezpieczeństwa stosowania w ciąży. Postwierdzeniu ciąży leczenie antagonistami receptora angiotensyny II należy natychmiast przerwać i wrazie potrzeby rozpocząć inne leczenie.
Narażenie na działanie antagonistów receptora angiotensyny II w drugim i trzecim trymestrze ciążypowoduje działanie toksyczne dla płodu (pogorszenie czynności nerek, małowodzie, opóźnieniekostnienia czaszki) i noworodka (niewydolność nerek, niedociśnienie tętnicze, hiperkaliemia) (Patrztakże punkt 5.3).
Jeżeli do narażenia na działanie antagonistów receptora angiotensyny II doszło od drugiego trymestruciąży, zaleca się badanie ultrasonograficzne nerek i czaszki.
Noworodki, których matki przyjmowały antagonistów receptora angiotensyny II, należy ściśleobserwować za względu na możliwość wystąpienia niedociśnienia tętniczego (patrz punkty 4.3 i 4.4).
Doświadczenia ze stosowaniem hydrochlorotiazydu podczas ciąży, a zwłaszcza w pierwszymtrymestrze, są ograniczone. Badania na zwierzętach są niewystarczające. Hydrochlorotiazyd przenikaprzez łożysko. Ze względu na farmakologiczny mechanizm działania hydrochlorotiazydu stosowanietego leku w drugim i trzecim trymestrze może prowadzić do zmniejszenia perfuzji płodowo-łożyskowej oraz wywoływać zaburzenia u płodu i noworodka, takie jak żółtaczka, zaburzeniarównowagi elektrolitowej i thrombocytopenia.
Hydrochlorotiazydu nie należy stosować w obrzękach ciążowych, nadciśnieniu ciążowym i stanieprzedrzucawkowym z powodu ryzyka zmniejszenia objętości osocza oraz niedokrwienia łożyska, bezkorzystnego wpływu na przebieg choroby.
Nie należy stosować hydrochlorotiazydu w samoistnym nadciśnieniu tętniczym u kobiet w ciąży zwyjątkiem rzadkich sytuacji, kiedy niemożliwe jest zastosowanie alternatywnego leczenia.
Karmienie piersią
Z powodu braku informacji dotyczących stosowania produktu MicardisPlus w trakcie karmieniapiersią, nie zaleca się jego stosowania w tym okresie. W trakcie karmienia piersią, w szczególnościnoworodków i dzieci urodzonych przedwcześnie, zaleca się stosowanie innych produktówposiadających lepszy profil bezpieczeństwa.
32
Małe ilości hydrochlorotiazydu przenikają do mleka kobiet karmiących piersią. Wysokie dawkitiazydów wywołujące silną diurezę mogą hamować laktację. Nie zaleca się stosowania produktuMicardisPlus podczas karmienia piersią. W przypadku stosowania produktu MicardisPlus podczaskarmienia piersią należy stosować możliwie najmniejsze dawki.
Płodność
W badaniach przedklinicznych nie zaobserwowano wpływu telmisartanu i hydrochlorotiazydu napłodność u kobiet i mężczyzn.
4.7 Wpływ na zdolność prowadzenia pojazdów i obsługiwania maszyn
MicardisPlus może wywierać wpływ na zdolność prowadzenia pojazdów i obsługiwania maszyn. Wprzypadku stosowania produktu MicardisPlus mogą czasami wystąpić zawroty głowy i senność.
4.8 Działania niepożądane
Podsumowanie profilu bezpieczeństwa
Najczęściej zgłaszanym działaniem niepożądanym są zawroty głowy. W rzadkich przypadkach(≥1/10 000 do <1/1000) może wystąpić ciężki obrzęk naczynioruchowy.
Całkowita częstość występowania działań niepożądanych w trakcie stosowania produktu MicardisPlus80 mg/25 mg była porównywalna z częstością ich występowania w trakcie stosowania produktuMicardisPlus 80 mg/12,5 mg. Zależna od dawki częstość występowania działań niepożądanych niezostała ustalona, nie zaobserwowano korelacji z płcią, wiekiem i rasą pacjentów.
Tabelaryczne zestawienie działań niepożądanych
Działania niepożądane odnotowane we wszystkich badaniach klinicznych, występujące częściej(p 0,05) w przypadku połączenia telmisartanu i hydrochlorotiazydu niż w przypadku stosowaniaplacebo, zostały przedstawione poniżej zgodnie z klasyfikacją układów narządowych. Podczasstosowania produktu MicardisPlus mogą wystąpić działania niepożądane, które wiążą się z każdym zeskładników podanym jako lek pojedynczy, a które nie zostały zaobserwowane w badaniachklinicznych.
Działania niepożądane zostały pogrupowane zgodnie z częstością ich występowania wedługkonwencji dotyczącej częstości:bardzo często ( 1/10); często ( 1/100 do < 1/10); niezbyt często ((1/1000 do < 1/100), rzadko ( 1/10000 do < 1/1000), bardzo rzadko (< 1/10000), częstośc nieznana(nie można oszacować na podstawie dostępnych danych).
W każdej grupie częstości działania niepożądane zostały przedstawione zgodnie z malejącymnasileniem.
Zakażenia i zarażenia pasożytnicze
Rzadko: Zapalenie oskrzeli, zapalenie gardła, zapalenie zatok
Zaburzenia układu immunologicznego
Rzadko: Zaostrzenie lub aktywacja tocznia rumieniowatego układowego1
33
Zaburzenia metabolizmu i odżywiania
Niezbyt często: HipokaliemiaRzadko: Zwiększenie stężenia kwasu moczowego we krwi, hiponatremia
Zaburzenia psychiczne
Niezbyt często: NiepokójRzadko: Depresja
Zaburzenia układu nerwowego
Często: Zawroty głowyNiezbyt często: Omdlenia, parestazjeRzadko: Bezsenność, zaburzenia snu
Zaburzenia oka
Rzadko: Zaburzenia widzenia, niewyraźne widzenie
Zaburzenia ucha i błędnika
Niezbyt często: Zawroty głowy
Zaburzenia serca
Niezbyt często: Częstoskurcz, arytmie
Zaburzenia naczyniowe
Niezbyt często: Niedociśnienie, niedociśnienie ortostatyczne
Zaburzenia układu oddechowego, klatki piersiowej i śródpiersiaNiezbyt często: DusznośćRzadko: Zespół zaburzeń oddechowych (w tym zapalenie płuc oraz obrzęk płuc)
Zaburzenia żołądka i jelit
Niezbyt często: Biegunka, suchość błon śluzowych w jamie
ustnej, wzdęciaRzadko: Ból brzucha, zaparcia, dyspepsja, wymioty, zapalenie żołądka
Zaburzenia wątroby i dróg żółciowych
Rzadko: Nieprawidłowa czynność wątroby/zaburzenia wątroby2
Zaburzenia skóry i tkanki podskórnej
Rzadko: Obrzęk naczynioruchowy (również zakończony zgonem), rumień, świąd,
wysypka, nadmierne pocenie się, pokrzywka
Zaburzenia mięśniowo-szkieletowe i tkanki łącznej
Niezbyt często: Ból pleców, skurcze mięśni, ból mięśniRzadko: Ból stawów, kurcze mięśni, ból kończyn
Zaburzenia układu rozrodczego i piersi
Niezbyt często: Zaburzenia erekcji
34
Zaburzenia ogólne i stany w miejscu podania
Niezbyt często: Ból w klatce piersiowejRzadko: Objawy grypopodobne, ból
Badania diagnostyczne
Niezbyt często: Zwiększenie stężenia kwasu moczowgo we
krwiRzadko: Zwiększenie stężenia kreatyniny we krwi, zwiększenie aktywności fosfokinazy kreatynowej we krwi, zwiększona aktywność
enzymów wątrobowych
1: Na podstawie doświadczenia po wprowadzeniu produktu do obrotu2: Bardziej szczegółowe informacje znajdują się w podpunkcie ”Opis wybranych działańniepożądanych”
Informacja dodatkowa o poszczególnych składnikach
Działania niepożądane, o których donoszono wcześniej, dotyczące poszczególnych składników, mogąbyć potencjalnymi działaniami niepożądanymi występującymi w przypadku stosowania produktuMicardisPlus, nawet jeśli nie zaobserwowano ich w badaniach klinicznych leku.
Telmisartan:
Działania niepożądane wystąpiły z podobną częstością u pacjentów leczonych telmisartanem iotrzymujących placebo.
Całkowita częstość występowania działań niepożądanych w przypadku stosowania telmisartanu(41,4%) w badaniu kontrolowanym placebo, była zazwyczaj porównywalna do częstości działań wprzypadku stosowania samego placebo (43,9%).
W poniższym zestawieniu przedstawiono działania niepożądane, które zanotowano we wszystkichbadaniach klinicznych z udziałem pacjentów leczonych telmisartanem z powodu nadciśnienia lubpacjentów w wieku 50 lat i starszych z grupy dużego ryzyka powikłań sercowo-naczyniowych.
Zakażenia i zarażenia pasożytnicze
Niezbyt często: Zakażenie górnych dróg oddechowych, zakażenie układu moczowego, w tym
zapalenie pęcherza
Rzadko: Posocznica, w tym zakończona zgonem3
Zaburzenia krwi i układu chłonnego
Niezbyt często: Niedokrwistość
Rzadko: Eozynofilia, małopłytkowość
Zaburzenia układu immunologicznego
Rzadko: Nadwrażliwość, rekacje anafilaktyczne
Zaburzenia metabolizmu i odżywiania
Niezbyt często: Hiperkaliemia
Rzadko: Hipoglikemia (u pacjentów z cukrzyca)
Zaburzenia serca
Niezbyt często: Rzadkoskurcz
35
Zaburzenia układu nerwowego
Rzadko: Senność
Zaburzenia oddechowe, klatki piersiowej i śródpiersia
Niezbyt często: Kaszel
Bardzo rzadko: Śródmiąższowa choroba płuc3
Zaburzenia żołądka i jelit:
Rzadko: Dolegliwości żołądkowe
Zaburzenia skóry i tkanki podskórnej
Rzadko: Wyprysk, wykwity skórne, wykwity skórne na podłożu toksycznym
Zaburzenia mięśniowo-szkieletowe i tkanki łącznej
Rzadko: Choroba zwyrodnieniowa stawów, ból ścięgna
Zaburzenia nerek i układu moczowgo
Niezbyt często: Niewydolność nerek (w tym ostra niewydolność nerek)
Zaburzenia ogólne i stany w miejscu podania
Niezbyt często: Osłabienie
Badania diagnostyczne
Rzadko: Zmniejszenie stężenia hemoglobiny
3: Bardziej szczegółowe informacje znajdują się w podpunkcie 4.8.c. Opis wybranych działańniepożądanych
Hydrochlorotiazyd:
Hydrochlorotiazyd może spowodować lub nasilić zmniejszenie objętości krwi krążącej, co możeprowadzić do zaburzeń elektrolitowych (patrz punkt 4.4).
Działania niepożądane o nieznanej częstości występowania związane ze stosowaniem samegohydrochlorotiazydu:
Zakażenia i zarażenia pasożytnicze
Nieznane: Zapalenie ślinianki
Zaburzenia krwi i układu chłonnego
Rzadko: Małopłytkowość (czasami ze skazą krwotoczną)
Nieznane: Niedokrwistość aplastyczna, niedokrwistość hemolityczna, niewydolność szpiku kostnego,
leukopenia, neutropenia, agranulocytoza
Zaburzenia układu immunologicznego
Nieznane: Reakcje anafilaktyczne, nadwrażliwość
Zaburzenia endokrynologiczne
Nieznane: Niewłaściwa kontrola cukrzycy
36
Zaburzenia metabolizmu i odżywiania
Często: HipomagnezemiaRzadko: HiperkalcemiaBardzo rzadko: Alkaloza hipochloremicznaNieznane: Jadłowstręt, zmniejszony apetyt, zaburzenia równowagi elektrolitowej,
hipercholesterolemia, hiperglikemia, hipowolemia
Zaburzenia psychiczne
Nieznane: Niepokój
Zaburzenia układu nerwowego
Rzadko: Ból głowyNieznane: Zawroty głowy
Zaburzenia oka
Nieznane: Widzenie na żółto, ostra krótkowzroczność, ostra jaskra z zamkniętym kątem przesączania
Zaburzenia naczyniowe
Nieznane: Martwicze zapalenie naczyń
Zaburzenia żołądka i jelit
Często: Nudności
Nieznane: Zapalenie trzustki, ból brzucha
Zaburzenia wątroby i dróg żółciowych
Nieznane: Żółtaczka miąższowa, żółtaczka cholestatyczna
Zaburzenia skóry i tkanki podskórnej
Nieznane: Zespół toczniopodobny, reakcje nadwrażliwości na światło, zapalenie naczyń
skóry, toksyczne martwicze oddzielanie się naskórka, rumień wielopostaciowy
Zaburzenia mięśniowo-szkieletowe i tkanki łącznej
Nieznane: Osłabienie
Zaburzenia nerek i dróg moczowych
Nieznane: Śródmiąższowe zapalenie nerek, zaburzenia czynności nerek, cukromocz
Zaburzenia ogólne i stany w miejscu podania
Nieznane: Gorączka
Badania diagnostyczne
Nieznane: Zwiększenie stężenia triglicerydów
37
Opis wybranych działań niepożądanych
Nieprawidłowa czynność wątroby/zaburzenia czynności wątroby
Większość przypadków nieprawidłowej czynności wątroby/zaburzeń czynności wątroby zgłoszonychw okresie po wprowadzeniu produktu do obrotu wystąpiła u pacjentów z Japonii. U Japończykówistnieje większe prawdopodobieństwo wystąpienia tych działań niepożądanych.
Posocznica
W badaniu PRoFESS u pacjentów przyjmujących telmisartan zaobserwowano większą częstośćwystępowania posocznicy w porównaniu do grupy placebo. Zjawisko to może być przypadkowe lubzwiązane z mechanizmem, który nie został jeszcze poznany (patrz pkt 5.1).
Śródmiąższowa choroba płuc
Po wprowadzeniu produktu leczniczego do obrotu zgłaszano przypadki śródmiąższowej choroby płucpozostające w związku czasowym z przyjmowaniem telmisartanu. Nie ustalono jednak związkuprzyczynowego.
Zgłaszanie podejrzewanych działań niepożądanych
Po dopuszczeniu produktu leczniczego do obrotu istotne jest zgłaszanie podejrzewanych działańniepożądanych. Umożliwia to nieprzerwane monitorowanie stosunku korzyści do ryzyka stosowaniaproduktu leczniczego. Osoby należące do fachowego personelu medycznego powinny zgłaszaćwszelkie podejrzewane działania niepożądane za pośrednictwem krajowego systemu zgłaszaniawymienionego w
załączniku V
.
4.9 Przedawkowanie
Dane dotyczące przedawkowania telmisartanu u ludzi są ograniczone. Nie ustalono stopnia, w jakimmożna usunąć hydrochlorotiazyd za pomocą hemodializy.
Objawy: Najbardziej znaczącymi objawami przedawkowania telmisartanu były niedociśnienie i
tachykardia; opisywano również bradykardię, zawroty głowy, wymioty, podwyższenie poziomukreatyniny we krwi oraz ostrą niewydolność nerek. Przedawkowanie hydrochlorotiazydu może wiązaćsię ze zmniejszeniem stężenia elektrolitów (hipokaliemia, hipochloremia) oraz hipowolemiąwynikającą z nadmiernej diurezy. Najczęstszymi objawami przedmiotowymi i podmiotowymiprzedawkowania są nudności i senność. Hipokaliemia może powodować skurcze mięśni i(lub) zprzyspieszeniem akcji serca związaną z jednoczesnym podawaniem glikozydów naparstnicy lubpewnych przeciwarytmicznych produktów leczniczych.
Leczenie: Telmisartan nie jest usuwany przez hemodializę. Pacjent powinien być ściśle obserwowany,
należy zastosować leczenie objawowe i podtrzymujące. Postępowanie zależy od czasu, jaki upłynął odprzyjęcia leku i ciężkości objawów. Zaleca się sprowokowanie wymiotów i(lub) płukanie żołądka. Wleczeniu przedawkowania pomocny może się okazać węgiel aktywowany. Należy często kontrolowaćstężenie elektrolitów i kreatyniny w surowicy. Jeśli wystąpi niedociśnienie, pacjenta należy ułożyć wpozycji na plecach, szybko podać sole i płyny.
5. WŁAŚCIWOŚCI FARMAKOLOGICZNE
5.1 Właściwości farmakodynamiczne
Grupa farmakoterapeutyczna: antagoniści angiotensyny II i diuretyki, kod ATC: C09DA07.
MicardisPlus jest produktem złożonym zawierającym antagonistę receptora angiotensyny II,telmisartan i diuretyk tiazydowy, hydrochlorotiazyd. Połączenie takich składników ma sumujące siędziałanie przeciwnadciśnieniowe, powodujące zmniejszenie ciśnienia krwi w większym stopniu niż
38
każdy składnik osobno. MicardisPlus stosowany raz na dobę wywołuje efektywne i regularnezmniejszenie ciśnienia krwi we wszystkich dawkach terapeutycznych.
Mechanizm działania
Telmisartan jest skutecznym, doustnym, wybiórczym antagonistą receptora podtypu 1 dlaangiotensyny II (AT1). Dzięki bardzo dużemu powinowactwu telmisartan wypiera angiotensynę IIz miejsc wiązania z receptorem podtypu AT1, który jest odpowiedzialny za znane mechanizmydziałania angiotensyny II. Telmisartan nie wykazuje nawet częściowych działań agonistycznych wstosunku do receptora AT1. Telmisartan selektywnie łączy się z receptorem AT1. Wiązanie jestdługotrwałe. Telmisartan nie wykazuje powinowactwa do innych receptorów, w tym do receptora AT2oraz innych słabiej poznanych receptorów AT. Funkcja tych receptorów nie jest poznana, tak samo jaknieznany jest efekt ich nadmiernej stymulacji angiotensyną II, której stężenie zwiększa się podwpływem telmisartanu. Telmisartan zmniejsza stężenie aldosteronu w osoczu. Telmisartan nie hamujeaktywności reninowej osocza oraz nie blokuje kanałów jonowych. Telmisartan nie hamuje enzymukonwertującego angiotensynę (kininazy II), enzymu odpowiedzialnego także za rozkład bradykininy.Tak więc nie należy się spodziewać nasilenia działań niepożądanych związanych z działaniembradykininy.
U zdrowych ochotników dawka 80 mg prawie całkowicie hamuje wzrost ciśnienia tętniczegowywołany angiotensyną II. To hamujące działanie utrzymuje się w ciągu 24 godz. i jest wciążmierzalne w okresie do 48 godzin.
Hydrochlorotiazyd jest diuretykiem tiazydowym. Mechanizm działania przeciwnadciśnieniowegotiazydów nie został do końca poznany. Tiazydy wpływają na wchłanianie zwrotne elektrolitów wkanalikach nerkowych, bezpośrednio zwiększając wydalanie sodu i chlorku w przybliżeniu wpodobnych ilościach. Działanie diuretyczne hydrochlorotiazydu powoduje zmniejszenie objętościosocza, zwiększenie aktywności reniny w osoczu, zwiększenie wydzielania aldosteronu, co prowadzido zwiększenia utraty potasu i wodorowęglanów z moczem oraz zmniejszenia stężenia potasu wsurowicy. Przyjmuje się, że jednoczesne podawanie telmisartanu powoduje, poprzez blokadę układurenina-angiotensyna-aldosteron, zatrzymanie utraty potasu związane z działaniem diuretyków. Wprzypadku stosowania hydrochlorotiazydu, diureza rozpoczyna się po 2 godzinach, a maksymalnyefekt zostaje osiągnięty po około 4 godzinach, działanie utrzymuje się przez 6-12 godzin.
Skuteczność kliniczna i bezpieczeństwo stosowania
Leczenie samoistnego nadciśnienia tętniczego
Po podaniu pierwszej dawki telmisartanu działanie hipotensyjne ujawnia się stopniowo w ciągu3 godz. Maksymalne obniżenie ciśnienia krwi jest osiągane zwykle po upływie 4 do 8 tygodni odrozpoczęcia leczenia i utrzymuje się przez cały okres leczenia.
Ambulatoryjne pomiary ciśnienia dowiodły, że działanie hipotensyjne utrzymuje się na stałympoziomie w okresie 24 godzin od przyjęcia leku, obejmując również okres ostatnich 4 godzin przedprzyjęciem następnej dawki leku. Potwierdzają to wyniki badań klinicznych kontrolowanych placebo,w których prowadzono pomiary maksymalnego obniżenia ciśnienia tętniczego i obniżenia ciśnieniatętniczego bezpośrednio przed przyjęciem kolejnej dawki leku (parametr określany jako „through topeak ratio” wynosił stale powyżej 80%, zarówno po podaniu dawki 40 mg jak i 80 mg).
Telmisartan podany chorym z nadciśnieniem tętniczym obniża ciśnienie rozkurczowe i skurczowe, niewpływając na częstość akcji serca. Skuteczność działania hipotensyjnego telmisartanu jestporównywalna do innych przeciwnadciśnieniowych produktów leczniczych (co wykazano wklinicznych badaniach porównawczych telmisartanu z amlodypiną, atenololem, enalaprylem,hydrochlorotiazydem i lizynoprylem).
W podwójnie ślepym, kontrolowanym badaniu klinicznym (n=687 pacjentów ocenianych podwzględem skuteczności) u pacjentów nieodpowiadających na dawkę produktu złożonego80 mg/12,5 mg, wykazano większy o 2,7/1,6 mmHg (ciśnienie skurczowe/rozkurczowe; różnica
39
pomiędzy skorygowanymi średnimi zmianami w stosunku do wartości wyjściowych) efekt obniżającyciśnienie tętnicze krwi dawki 80 mg/25 mg w porównaniu do pacjentów, u których leczeniekontynuowano za pomocą dawki 80 mg/12,5 mg. W badaniu kontrolnym (follow-up) z dawką80 mg/25 mg, ciśnienie krwi ulegało dalszemu obniżeniu (prowadząc do całkowitego obniżeniao 11,5/9,9 mmHg; odpowiednio ciśnienie skurczowe/rozkurczowe).
W łącznej analizie dwóch podobnych 8-tygodniowych podwójnie ślepych badań klinicznychkontrolowanych placebo w porównaniu do produktu złożonego zawierającego walsartanui hydrochlorotiazyd w dawce 160 mg/25 mg (n=2121 pacjentów ocenianych pod względemskuteczności) wykazano istotnie większe o 2,2/1,2 mmHg (odpowiednio ciśnienieskurczowe/rozkurczowe; różnica pomiędzy skorygowanymi średnimi zmianami w stosunku dowartości wyjściowych) działanie obniżające ciśnienie krwi na korzyść produktu złożonegozawierającego telmisartan i hydrochlorotiazyd w dawce 80 mg/25 mg.
W przypadku nagłego przerwania leczenia telmisartanem ciśnienie tętnicze powraca do wartościsprzed rozpoczęcia leczenia stopniowo, w ciągu kilku dni, bez zjawiska odbicia (tzw. „reboundhypertension”). W badaniach klinicznych bezpośrednio porównujących dwie metody leczeniahipotensyjnego, częstość występowania suchego kaszlu po telmisartanie była mniejsza niż poinhibitorach enzymu konwertującego angiotensynę.
Zapobieganie chorobom układu sercowo-naczyniowego
W badaniu klinicznym ONTARGET (ONgoing Telmisartan Alone and in Combination with RamiprilGlobal Endpoint Trial) porównywano wpływ telmisartanu, ramiprylu oraz jednoczesnego podawaniatelmisartanu i ramiprylu na wyniki leczenia w obrębie układu sercowo-naczyniowego u 25620pacjentów w wieku 55 lat lub starszych, u których w wywiadzie stwierdzono chorobę wieńcową, udarmózgu, przemijający atak niedokrwienny (TIA), chorobę tętnic obwodowych lub cukrzycę typu 2 zudokumentowanym uszkodzeniem narządowym (np. retinopatią, przerostem lewej komory serca,makro- i mikroalbuminurią), co stanowi populację obarczoną ryzykiem wystąpienia zdarzeń sercowo-naczyniowych.
Pacjentów losowo przydzielono do jednej z trzech następujących grup: grupy otrzymującej telmisartanw dawce 80 mg (n=8542), grupy otrzymującej ramipryl w dawce 10 mg (n=8576) lub grupyotrzymującej jednocześnie telmisartan w dawce 80 mg i ramipryl w dawce 10 mg (n=8502). Medianaokresu obserwacji wyniosła 4,5 roku.
Wykazano podobne działanie telmisartanu i ramiprylu w zakresie zmniejszenia częstościwystępowania pierwszorzędowego złożonego punktu końcowego (zgon z przyczyn sercowo-naczyniowych, zawał mięśnia sercowego nie zakończony zgonem , udar mózgu nie zakończonyzgonem lub hospitalizacja z powodu zastoinowej niewydolności serca). Pierwszorzędowy punktkońcowy występował z podobną częstością w grupach przyjmujących telmisartan (16,7%) i ramipryl(16,5%). Współczynnik ryzyka dla telmisartanu wobec ramiprylu wynosił 1,01 (97,5% CI 0,93 –1,10), p (non-inferiority) = 0,0019 z marginesem wynoszącym 1,13). Odsetek zgonów z dowolnejprzyczyny u pacjentów przyjmujących telmisartan i ramipryl wynosił odpowiednio 11,6% i 11,8%.
Wykazano porównywalną skuteczność telmisartanu i ramiprylu w zakresie drugorzędowego punktukońcowego (zgon z przyczyn sercowo-naczyniowych, zawał mięśnia sercowego nie zokończonyzgonem i udar mózgu nie zakończony zgonem [0,99 (97,5% CI 0,90 – 1,08), p (non-inferiority) =0,0004], stanowiącego pierwszorzędowy punkt końcowy w badaniu klinicznym HOPE (The HeartOutcomes Prevention Evaluation Study), w którym porównywano działanie ramiprylu i placebo.
W badaniu klinicznym TRANSCEND, pacjentów z nietolerancją inhibitorów ACE-I, którzy spełnialipozostałe kryteria włączenia do badania zastosowane także w badaniu ONTARGET, losowoprzydzielono do grupy przyjmującej telmisartan w dawce 80 mg (n=2954) lub placebo (n=2972),podawane jako uzupełnienie dla standardowo przyjmowanego leczenia. Mediana okresu obserwacjiwyniosła 4 lata i 8 miesięcy. Nie stwierdzono statystycznie istotnej różnicy częstości występowania
40
pierwszorzędowego złożonego punktu końcowego (zgon z przyczyn sercowo-naczyniowych, zawałmięśnia sercowego nie zakończony zgonem, udar mózgu nie zakończony zgonem lub hospitalizacja zpowodu zastoinowej niewydolności serca) [15,7% w grupie przyjmującej telmisartan i 17,0% w grupieotrzymującej placebo, przy współczynniku ryzyka wynoszącym 0,92 (95% CI; 0,81–1,05; p=0,22]. Wodniesieniu do drugorzędowego złożonego punktu końcowego (zgon z przyczyn sercowo-naczyniowych, zawał serca nie zakończony zgonem oraz udar mózgu nie zakończony zgonem)wykazano korzyści związane ze stosowaniem telmisartanu w porównaniu do placebo [0,87 (95% CI;0,76-1,00, p=0,048)]. Nie wykazano różnic między badanymi grupami w zakresie śmiertelności zprzyczyn sercowo-naczyniowych (współczynnik ryzyka 1,03; 95% CI; 0,85-1,24).
U pacjentów przyjmujących telmisartan rzadziej zgłaszano występowanie kaszlu oraz obrzękunaczynioruchowego niż u pacjentow otrzymujących ramipryl, natomiast częściej zgłaszanowystępowanie niedociśnienia.
Jednoczesne podawanie telmisartanu i ramiprylu nie przyniosło dodatkowych korzyści wporównaniu ze stosowaniem ramiprylu lub telmisartanu w monoterapii. W przypadku jednoczesnegostosowania telmisartanu i ramiprylu odsetek zgonów z przyczyn sercowo-naczyniowych oraz zgonówz dowolnej przyczyny był większy. Ponadto, w grupie jednocześnie stosującej telmisartan i ramiprylznacznie częściej występowały hiperkaliemia, niewydolność nerek, niedociśnienie oraz omdlenia. Ztego względu nie zaleca się jednoczesnego stosowania telmisartanu i ramiprylu w tej populacjipacjentów.
W badaniu PRoFESS (Prevention Regimen For Effectively avoiding Second Strokes) z udziałempacjentów w wieku 50 lat i starszych, którzy ostatnio przebyli udar, odnotowano zwiększoną częstośćwystępowania posocznicy w odniesieniu do telmisartanu w porównaniu do placebo, 0,70% vs. 0,49%[zmniejszenie ryzyka 1,43 (95% przedział ufności 1,00–2,06)]; częstość występowania posocznicyzakończonej zgonem była zwiększona u pacjentów przyjmujących telmisartan (0,33%) w porównaniudo pacjentów przyjmujących placebo (0,16%) [zmniejszenie ryzyka 2,07 (95% przedział ufności1,14–3,76)]. Zaobserwowane zwiększenie częstości występowania posocznicy związane zestosowaniem telmisartanu może być albo przypadkowe, albo spowodowane aktualnie nieznanymmechanizmem.
Dwa duże randomizowane, kontrolowane badania kliniczne ONTARGET (ang. ONgoing TelmistartanAlone and in combination with Ramipril Global Endpoint Trial) i VA NEPHRON-D (ang. TheVeterans Affairs Nefropathy in Diabetes) badały jednoczesne zastosowanie inhibitora ACE zantagonistami receptora angiotensyny II.
Badanie ONTARGET było przeprowadzone z udziałem pacjentów z chorobami układu sercowo-naczyniowego, chorobami naczyń mózgowych w wywiadzie lub cukrzycą typu 2 z towarzyszącymi,udowodnionymi uszkodzeniami narządów docelowych. W celu uzyskania bardziej szczegółowychinformacji patrz pod nagłówkiem „Zapobieganie chorobom sercowo-naczyniowym”. Badanie VANEPHRON-D było przeprowadzone z udziałem pacjentów z cukrzycą typu 2 oraz z nefropatiącukrzycową.
Badania te wykazały brak istotnego korzystnego wpływu na parametry nerkowe i (lub) wynikiw zakresie chorobowości oraz śmiertelności sercowo-naczyniowej, podczas gdy zaobserwowanozwiększone ryzyko hiperkaliemii, ostrego uszkodzenia nerek i (lub) niedociśnienia, w porównaniuz monoterapią. Ze względu na podobieństwa w zakresie właściwości farmakodynamicznych tychleków, przytoczone wyniki również mają znaczenie w przypadku innych inhibitorów ACE orazantagonistów receptora angiotensyny II.
Dlatego też u pacjentów z nefropatią cukrzycową nie należy jednocześnie stosować inhibitorów ACEoraz antagonistów receptora angiotensyny II.
41
Badanie ALTITUDE (ang. Aliskiren Trial in Type 2 Diabetes Using Cardiovascular and RenalDisease Endpoints) było zaprojektowane w celu zbadania korzyści z dodania aliskirenu dostandardowego leczenia inhibitorem ACE lub antagonistą receptora angiotensyny II u pacjentów zcukrzycą typu 2 i przewlekłą chorobą nerek oraz/lub z chorobą układu sercowo-naczyniowego.Badanie zostało przedwcześnie przerwane z powodu zwiększonego ryzyka działań niepożądanych.Zgony sercowo-naczyniowe i udary mózgu występowały częściej w grupie otrzymującej aliskirenw odniesieniu do grupy placebo. W grupie otrzymującej aliskiren odnotowano również częstszewystępowanie zdarzeń niepożądanych, w tym ciężkich zdarzeń niepożądanych (hiperkaliemia,niedociśnienie i niewydolność nerek) względem grupy placebo.
Badania epidemiologiczne nad długotrwałym stosowaniem hydrochlorotiazydu wykazały, że redukujeon ryzyko śmiertelności i zachorowalności u pacjentów z chorobami serca i naczyń.
Wpływ połączenia stałych dawek telmisartanu i hydrochlorotiazydu na śmiertelność i zachorowalnośćosób z chorobą sercowo-naczyniową jest dotychczas niepoznany.
Dzieci i młodzież
Europejska Agencja Leków uchyliła obowiązek dołączania wyników badań produktu leczniczegoMicardisPlus we wszystkich podgrupach populacji dzieci i młodzieży w nadciśnieniu (stosowanie udzieci i młodzieży, patrz punkt 4.2).
5.2 Właściwości farmakokinetyczne
Łączne podawanie hydrochlorotiazydu i telmisartanu zdaje się nie wpływać u zdrowych pacjentów nafarmakokinetykę żadnej z substancji.
Wchłanianie
Telmisartan: Po podaniu doustnym maksymalne stężenie jest osiągane po 0,5 do 1,5 godziny.Całkowita biodostępność telmisartanu w dawkach 40 mg i 160 mg wynosiła odpowiednio 42% i 58%.Pokarm nieznacznie zmniejsza biodostępność telmisartanu, pole pod krzywą zależności stężenia wosoczu od czasu (AUC) zmniejsza się o około 6% po podaniu tabletki 40 mg i o około 19% po dawce160 mg. Po trzech godzinach od podania, stężenie telmisartanu w osoczu osiąga podobny poziom,niezależnie od tego czy telmisartan był przyjęty na czczo czy po posiłku. Niewielkie zmniejszenie polapod krzywą (AUC) nie powinno powodować zmniejszenia skuteczności terapeutycznej. Podczaspowtarzanego podawania telmisartan nie kumuluje się znacząco w osoczu. Hydrochlorotiazyd: Po doustnym podaniu produktu MicardisPlus, maksymalne stężeniehydrochlorotiazydu zostaje osiągnięte po 1 do 3 godzinach. Na podstawie skumulowanego wydalanianerkowego hydrochlorotiazydu, jego całkowita biodostępność wynosiła około 60%.
Dystrybucja
Telmisartan silnie wiąże się z białkami osocza (> 99,5%), głównie z albuminą i z kwaśnąglikoproteiną alfa-1. Pozorna objętość dystrybucji telmisartanu wynosi około 500 litrów, wskazuje nadodatkowe łączenie się z tkankami.
Hydrochlorotiazyd wiąże się z białkami osocza w 68%, a jego pozorna objętość dystrybucji wynosi0,83 – 1,14 l/kg.
Metabolizm
Telmisartan jest metabolizowany przez sprzęganie do farmakologicznie nieaktywnegoacyloglukuronidu. Glukuronid związku macierzystego jest jedynym metabolitem znalezionym u ludzi.Po podaniu pojedynczej dawki znakowanego 14C telmisartanu glukuronid stanowił około 11%mierzonej radioaktywności w osoczu. W metabolizmie telmisartanu nie biorą udziału izoenzymycytochrom P450.
Hydrochlorotiazyd nie jest metabolizowany w organizmie ludzkim.
42
Eliminacja
Telmisartan: Po podaniu dożylnym lub doustnym telmisartanu znakowanego węglem 14C większaczęść podanej dawki (> 97%) została usunięta z kałem drogą wydalania żółciowego. Jedynieniewielkie ilości zostały wykryte w moczu. Całkowity klirens osoczowy telmisartanu po podaniudoustnym jest większy niż 1500 ml/min. Końcowy okres półtrwania w fazie eliminacji wynosił > 20godzin.
Hydrochlorotiazyd jest prawie całkowicie wydalany w postaci niezmienionej w moczu. Około 60%dawki doustnej jest eliminowane w ciągu 48 godzin od przyjęcia. Klirens nerkowy wynosi około 250-300 ml/min. Końcowy okres półtrwania w fazie eliminacji wynosi 10 do 15 godzin.
Liniowość lub nieliniowość
Telmisartan: Farmakokinetyka doustnie podanego telmisartanu jest nieliniowa w zakresie dawek od20 mg do 160 mg ze wzrostem stężenia w osoczu (Cmax i AUC) większym niż proporcjonalny dowzrostu dawki.
Hydrochlorotiazyd wykazuje farmakokinetykę liniową.
Pacjenci w podeszłym wieku
Farmakokinetyka telmisartanu nie różni się w populacji osób w podeszłym wieku i osób poniżej 65lat.
Płeć
Stężenia telmisartanu w osoczu są na ogół 2-3 razy większe u kobiet niż u mężczyzn. Jednakże wbadaniach klinicznych nie wykazano istotnie wzmożonej reakcji na lek lub zwiększonej częstościwystępowania niedociśnienia ortostatycznego u kobiet. Nie ma więc potrzeby modyfikacjidawkowania. Zanotowano tendencję do większego stężenia hydrochlorotiazydu w osoczu u kobiet niżu mężczyzn. Nie uważa się jej za istotną klinicznie.
Zaburzenia czynności nerek
Wydalanie nerkowe nie wpływa na klirens telmisartanu. W oparciu o niewielkie doświadczenia zpacjentami z łagodnymi i umiarkowanymi zaburzeniami czynności nerek (klirens kreatyniny 30-60ml/min, średnio około 50 ml/min) nie ma potrzeby dostosowania dawki u pacjentów ze zmniejszonączynnością nerek. Telmisartanu nie można usunąć z krwi za pomocą hemodializy. U pacjentów zzaburzoną czynnością nerek, szybkość eliminacji hydrochlorotiazydu jest zmniejszona. W typowymbadaniu, u pacjentów ze średnim klirensem kreatyniny na poziomie 90 ml/min, okres półtrwaniaeliminacji hydrochlorotiazydu był zwiększony. U pacjentów bez czynności nerek, okres półtrwaniaeliminacji wynosi 34 godziny.
Zaburzenia czynności wątroby
Badania farmakokinetyczne u pacjentów z zaburzeniami czynności wątroby wykazały zwiększeniecałkowitej biodostępności do prawie 100%. Okres półtrwania eliminacji pozostał nie zmieniony upacjentów z niewydolnością wątroby.
5.3 Przedkliniczne dane o bezpieczeństwie
Nie przeprowadzano żadnych dodatkowych badań przedklinicznych dotyczących produktu złozonegoo ustalonej dawce wynoszącej 80 mg/25 mg. Poprzednie badania przedkliniczne dotyczące łącznegopodawania telmisartanu i hydrochlorotiazydu u szczurów i psów z prawidłowym ciśnieniemw dawkach powodujących ekspozycję porównywalną z klinicznymi dawkami terapeutycznymi, niepowodowały żadnych dodatkowych zmian, które nie byłyby wcześniej odnotowane w przypadkukażdej z substancji podawanej oddzielnie. Obserwacje toksykologiczne poczynione w tych badaniachwydają się nie mieć znaczenia w przypadku zastosowania terapeutycznego u ludzi.
Obserwacje toksykologiczne znane również z badań przedklinicznych inhibitorów enzymukonwertującego angiotensynę oraz antagonistów receptora angiotensyny II wskazują na: zmniejszenieparametrów dotyczących czerwonych krwinek (erytrocytów, hemoglobiny, hematokrytu), zmiany
43
hemodynamiczne nerek (zwiększenie stężenia azotu mocznikowego we krwi i kreatyniny),zwiększenie aktywności reniny w osoczu, hipertrofię lub hiperplazję komórek aparatuprzykłębuszkowego oraz uszkodzenia śluzówki żołądka. Uszkodzeniom przewodu pokarmowegomożna było zapobiegać podając doustnie roztwory soli i poprzez izolowanie zwierząt w grupach.U psów zaobserwowano rozszerzenie i zanik kanalików nerkowych. Uważa się, że działanie to jestzwiązane z aktywnością farmakologiczną telmisartanu.
Nie zaobserwowano jednoznacznych dowodów na teratogenne działanie produktu, jednak pozastosowaniu toksycznych dawek telmisartanu obserwowano wpływ na rozwój noworodka, np.mniejsza masa ciała lub opóźniony czas otwarcia oczu.
W badaniach in vitro nie wykazano działania mutagennego telmisartanu i odpowiedniego działaniaklastogennego, nie ma również dowodów na działanie rakotwórcze u szczurów i myszy. Badania zhydrochlorotiazydem w niektórych modelach doświadczalnych wykazały niejednoznacznie działaniegenotoksyczne lub rakotwórcze. Jednakże szerokie doświadczenia ze stosowaniem hydrochlorotiazyduu ludzi nie wykazały związku pomiędzy jego stosowaniem a zwiększonym występowaniemnowotworów.
W celu uzyskania informacji o fetotoksyczności produktu złożonego zawierającego telmisartani hydrochlotiazyd patrz punkt 4.6.
6. DANE FARMACEUTYCZNE
6.1 Wykaz substancji pomocniczych
Laktoza jednowodnaMagnezu stearynianSkrobia kukurydzianaMeglumina
Celuloza mikrokrystalicznaPowidon (K25)
Żelaza tlenek źółty (E172)Sodu wodorotlenek Karboksymetyloskrobia sodowa (typ A)Sorbitol (E420)
6.2 Niezgodności farmaceutyczne
Nie dotyczy.
6.3 Okres ważności
3 lata
6.4 Specjalne środki ostrożności podczas przechowywania
Brak szczególnych wymagań dotyczących temperatury przechowywania produktu leczniczego.Przechowywać w oryginalnym opakowaniu w celu ochrony przed wilgocią.
6.5 Rodzaj i zawartość opakowania
Blistry Aluminium/Aluminium (PA/Al/PVC/Al lub PA/PA/Al/PVC/Al. Jeden blister zawiera 7 lub 10tabletek.
Wielkości opakowań:
44
- Blistry po 14, 28, 56 lub 98 tabletek lub
- Perforowane blistry podzielone na dawki pojedyncze, zawierające 28 x 1, 30 x 1 lub 90 x 1 tabletka.
Nie wszystkie wielkości opakowań muszą znajdować się w obrocie.
6.6 Specjalne środki ostrożności dotyczące usuwania i przygotowania produktu leczniczego do stosowania
MicardisPlus należy przechowywać w szczelnym blistrze ze względu na higroskopijne właściwościtabletek. Tabletki należy wyjmować z blistra bezpośrednio przed przyjęciem.
Czasami zdarza się, że zewnętrzna powłoka blistra odkleja się od wewnętrznej pomiędzy kieszeniamiblistra. W tych przypadkach nie ma potrzeby podejmowania żadnych działań.
Wszelkie niewykorzystane resztki produktu leczniczego lub jego odpady należy usunąć zgodnie zlokalnymi przepisami.
7. PODMIOT ODPOWIEDZIALNY POSIADAJĄCY POZWOLENIE NA DOPUSZCZENIE DO OBROTU
Boehringer Ingelheim International GmbHBinger Str. 173
D-55216 Ingelheim am RheinNiemcy
8. NUMER POZWOLENIA NA DOPUSZCZENIE DO OBROTU
EU/1/02/213/017-023
9. DATA WYDANIA PIERWSZEGO POZWOLENIA NA DOPUSZCZENIE DO OBROTU I DATA PRZEDŁUŻENIA POZWOLENIA
Data wydania pierwszego pozwolenia na dopuszczenie do obrotu: 19 kwietnia 2002Data ostatniego przedłużenia pozwolenia: 19 kwietnia 2007
10. DATA ZATWIERDZENIA LUB CZĘŚCIOWEJ ZMIANY TEKSTU CHARAKTERYSTYKI PRODUKTU LECZNICZEGO
Szczegółowe informacje o tym produkcie leczniczym są dostępne na stronie internetowej EuropejskiejAgencji Leków
http://www.ema.europa.eu
.
45
ANEKS II
A. WYTWÓRCY ODPOWIEDZIALNI ZA ZWOLNIENIE SERII
B. WARUNKI LUB OGRANICZENIA DOTYCZĄCE ZAOPATRZENIA I STOSOWANIA
C. INNE WARUNKI I WYMAGANIA DOTYCZĄCE DOPUSZCZENIA DO OBROTU
D. WARUNKI LUB OGRANICZENIA DOTYCZĄCE BEZPIECZNEGO I SKUTECZNEGO STOSOWANIA PRODUKTU LECZNICZEGO
46
A. WYTWÓRCY ODPOWIEDZIALNI ZA ZWOLNIENIE SERII
Nazwa i adres wytwórców odpowiedzialnych za zwolnienie serii
Boehringer Ingelheim Pharma GmbH & Co. KGD-55216 Ingelheim am RheinNiemcy
Boehringer Ingelheim Ellas A.E.5th km Paiania – MarkopouloKoropi Attiki, 19400Grecja
Wydrukowana ulotka dla pacjenta musi zawierać nazwę i adres wytwórcy odpowiedzialnego zazwolnienie danej serii produktu leczniczego.
B. WARUNKI LUB OGRANICZENIA DOTYCZĄCE ZAOPATRZENIA I STOSOWANIA
Produkt leczniczy wydawany na receptę.
C. INNE WARUNKI I WYMAGANIA DOTYCZĄCE DOPUSZCZENIA DO OBORTU
Okresowy raport o bezpieczeństwie stosowania
Wymagania do przedłożenia okresowych raportów o bezpieczeństwie stosowania tego produktu sąokreślone w wykazie unijnych dat referencyjnych (wykaz EURD), o którym mowa w art. 107c ust. 7dyrektywy 2001/83/WE i jego kolejnych aktualizacjach ogłaszanych na europejskiej stronieinternetowej dotyczącej leków.
D. WARUNKI I OGRANICZENIA DOTYCZĄCE BEZPIECZNEGO I SKUTECZNEGO STOSOWANIA PRODUKTU LECZNICZEGO
Plan zarządzania ryzykiem (ang. Risk Management Plan, RMP)
Podmiot odpowiedzialny podejmie wymagane działania i interwencje z zakresu nadzoru nadbezpieczeństwem farmakoterapii wyszczególnione w RMP, przedstawionym w module 1.8.2dokumentacji do pozwolenia na dopuszczenie do obrotu, i wszelkich jego kolejnych aktualizacjach.
Uaktualniony RMP należy przedstawiać co 3 lata.
Ponadto, uaktualniony RMP należy przedstawiać: na żądanie Europejskiej Agencji Leków;
w razie zmiany systemu zarządzania ryzykiem, zwłaszcza w wyniku uzyskania nowych informacji, które mogą istotnie wpłynąć na stosunek ryzyka do korzyści, lub w wyniku uzyskania istotnych informacji, dotyczących bezpieczeństwa stosowania produktu leczniczego lub odnoszących się do minimalizacji ryzyka.
47
ANEKS III
OZNAKOWANIE OPAKOWAŃ I ULOTKA DLA PACJENTA
48
A. OZNAKOWANIE OPAKOWAŃ
49
INFORMACJE ZAMIESZCZANE NA OPAKOWANIACH ZEWNĘTRZNYCH
Pudełko tekturowe
1. NAZWA PRODUKTU LECZNICZEGO
MicardisPlus 40 mg/12,5 mg tabletkitelmisartan/hydrochlorotiazyd
2. ZAWARTOŚĆ SUBSTANCJI CZYNNYCH
Każda tabletka zawiera 40 mg telmisartanu i 12,5 mg hydrochlorotiazydu.
3. WYKAZ SUBSTANCJI POMOCNICZYCH
Zawiera laktozę jednowodną i sorbitol (E420).W celu uzyskania dodatkowych informacji należy zapoznać się z treścią ulotki dołączonej doopakowania.
4. POSTAĆ FARMACEUTYCZNA I ZAWARTOŚĆ OPAKOWANIA
14 tabletek 28 tabletek
30 x 1 tabletka56 tabletek 84 tabletki
90 x 1 tabletka98 tabletek
28 x 1 tabletka
5. SPOSÓB I DROGA PODANIA
Podanie doustne.
Należy zapoznać się z treścią ulotki przed zastosowaniem leku.
6. OSTRZEŻENIE DOTYCZĄCE PRZECHOWYWANIA PRODUKTU LECZNICZEGO W MIEJSCU NIEWIDOCZNYM I NIEDOSTĘPNYM DLA DZIECI
Lek przechowywać w miejscu niewidocznym i niedostępnym dla dzieci.
7. INNE OSTRZEŻENIA SPECJALNE, JEŚLI KONIECZNE
50
8. TERMIN WAŻNOŚCI
Termin ważności:
9. WARUNKI PRZECHOWYWANIA
Brak szczególnych środków ostrożności dotyczących temperatury przechowywania.Przechowywać w oryginalnym opakowaniu w celu ochrony przed wilgocią.
10. SPECJALNE ŚRODKI OSTROŻNOŚCI DOTYCZĄCE USUWANIA NIEZUŻYTEGO PRODUKTU LECZNICZEGO LUB POCHODZĄCYCH Z NIEGO ODPADÓW, JEŚLI WŁAŚCIWE
11. NAZWA I ADRES PODMIOTU ODPOWIEDZIALNEGO
Boehringer Ingelheim International GmbHBinger Str. 173
D-55216 Ingelheim am RheinNiemcy
12. NUMERY POZWOLEŃ NA DOPUSZCZENIE DO OBROTU
EU/1/02/213/001 14 tabletekEU/1/02/213/002 28 tabletekEU/1/02/213/003 28 x 1 tabletkaEU/1/02/213/013 30 x 1 tabletkaEU/1/02/213/004 56 tabletekEU/1/02/213/011 84 tabletkiEU/1/02/213/014 90 x 1 tabletkaEU/1/02/213/005 98 tabletek
13. NUMER SERII
Nr serii:
14. OGÓLNA KATEGORIA DOSTĘPNOŚCI
15. INSTRUKCJA UŻYCIA
16. INFORMACJA PODANA SYSTEMEM BRAILLE’A
MicardisPlus 40 mg/12,5 mg
51
17. NIEPOWTARZALNY IDENTYFIKATOR – KOD 2D
Obejmuje kod 2D będący nośnikiem niepowtarzalnego identyfikatora.
18. NIEPOWTARZALNY IDENTYFIKATOR – DANE CZYTELNE DLA CZŁOWIEKA
PC: {numer} {kod produktu} SN: {numer} {numer seryjny}
NN: {numer} {krajowy numer refundacyjny lub inny krajowy numer identyfikujący produktleczniczy}
52
MINIMUM INFORMACJI ZAMIESZCZANYCH NA BLISTRACH LUB OPAKOWANIACHFOLIOWYCH
Blister z 7 tabletkami
1. NAZWA PRODUKTU LECZNICZEGO
MicardisPlus 40 mg/12,5 mg tabletkitelmisartan/hydrochlorotiazyd
2. NAZWA PODMIOTU ODPOWIEDZIALNEGO
Boehringer Ingelheim (Logo)
3. TERMIN WAŻNOŚCI
Termin ważności:
4. NUMER SERII
Nr serii:
5. INNE
PNWTŚRCZPT SO ND
53
MINIMUM INFORMACJI ZAMIESZCZANYCH NA BLISTRACH LUB OPAKOWANIACHFOLIOWYCH
Blister podzielny na dawki pojedyncze zawierający 7 lub 10-krotność lub blister zawierający innąliczbę tabletek niż 7
1. NAZWA PRODUKTU LECZNICZEGO
MicardisPlus 40 mg/12,5 mg tabletkitelmisartan/hydrochlorotiazyd
2. NAZWA PODMIOTU ODPOWIEDZIALNEGO
Boehringer Ingelheim (Logo)
3. TERMIN WAŻNOŚCI
Termin ważności:
4. NUMER SERII
Nr serii:
5. INNE
54
INFORMACJE ZAMIESZCZANE NA OPAKOWANIACH ZEWNĘTRZNYCH
Pudełko tekturowe
1. NAZWA PRODUKTU LECZNICZEGO
MicardisPlus 80 mg/12,5 mg tabletkitelmisartan/hydrochlorotiazyd
2. ZAWARTOŚĆ SUBSTANCJI CZYNNYCH
Każda tabletka zawiera 80 mg telmisartanu i 12,5 mg hydrochlorotiazydu.
3. WYKAZ SUBSTANCJI POMOCNICZYCH
Zawiera laktozę jednowodną i sorbitol (E420).W celu uzyskania dodatkowych informacji należy zapoznać się z treścią ulotki dołączonej doopakowania.
4. POSTAĆ FARMACEUTYCZNA I ZAWARTOŚĆ OPAKOWANIA
14 tabletek 28 tabletek
30 x 1 tabletka56 tabletek 84 tabletki
90 x 1 tabletka98 tabletek
28 x 1 tabletka
5. SPOSÓB I DROGA PODANIA
Podanie doustne.
Należy zapoznać się z treścią ulotki przed zastosowaniem leku.
6. OSTRZEŻENIE DOTYCZĄCE PRZECHOWYWANIA PRODUKTU LECZNICZEGO W MIEJSCU NIEWIDOCZNYM I NIEDOSTĘPNYM DLA DZIECI
Lek przechowywać w miejscu niewidocznym i niedostępnym dla dzieci.
7. INNE OSTRZEŻENIA SPECJALNE, JEŚLI KONIECZNE
55
8. TERMIN WAŻNOŚCI
Termin ważności:
9. WARUNKI PRZECHOWYWANIA
Brak szczególnych środków ostrożności dotyczących temperatury przechowywania.Przechowywać w oryginalnym opakowaniu w celu ochrony przed wilgocią.
10. SPECJALNE ŚRODKI OSTROŻNOŚCI DOTYCZĄCE USUWANIA NIEZUŻYTEGO PRODUKTU LECZNICZEGO LUB POCHODZĄCYCH Z NIEGO ODPADÓW, JEŚLI WŁAŚCIWE
11. NAZWA I ADRES PODMIOTU ODPOWIEDZIALNEGO
Boehringer Ingelheim International GmbHBinger Str. 173
D-55216 Ingelheim am RheinNiemcy
12. NUMERY POZWOLEŃ NA DOPUSZCZENIE DO OBROTU
EU/1/02/213/006 14 tabletekEU/1/02/213/007 28 tabletekEU/1/02/213/008 28 x 1 tabletkaEU/1/02/213/015 30 x 1 tabletkaEU/1/02/213/009 56 tabletekEU/1/02/213/012 84 tabletkiEU/1/02/213/016 90 x 1 tabletkaEU/1/02/213/010 98 tabletek
13. NUMER SERII
Nr serii:
14. OGÓLNA KATEGORIA DOSTĘPNOŚCI
15. INSTRUKCJA UŻYCIA
16. INFORMACJA PODANA SYSTEMEM BRAILLE’A
MicardisPlus 80 mg/12,5 mg
56
17. NIEPOWTARZALNY IDENTYFIKATOR – KOD 2D
Obejmuje kod 2D będący nośnikiem niepowtarzalnego identyfikatora.
18. NIEPOWTARZALNY IDENTYFIKATOR – DANE CZYTELNE DLA CZŁOWIEKA
PC: {numer} {kod produktu} SN: {numer} {numer seryjny}
NN: {numer} {krajowy numer refundacyjny lub inny krajowy numer identyfikujący produktleczniczy}
57
MINIMUM INFORMACJI ZAMIESZCZANYCH NA BLISTRACH LUB OPAKOWANIACHFOLIOWYCH
Blister z 7 tabletkami
1. NAZWA PRODUKTU LECZNICZEGO
MicardisPlus 80 mg/12,5 mg tabletkitelmisartan/hydrochlorotiazyd
2. NAZWA PODMIOTU ODPOWIEDZIALNEGO
Boehringer Ingelheim (Logo)
3. TERMIN WAŻNOŚCI
Termin ważności:
4. NUMER SERII
Nr serii:
5. INNE
PNWTŚRCZPT SO ND
58
MINIMUM INFORMACJI ZAMIESZCZANYCH NA BLISTRACH LUB OPAKOWANIACHFOLIOWYCH
Blister podzielny na dawki pojedyncze zawierający 7 lub 10-krotność lub blister zawierający innąliczbę tabletek niż 7
1. NAZWA PRODUKTU LECZNICZEGO
MicardisPlus 80 mg/12,5 mg tabletkitelmisartan/hydrochlorotiazyd
2. NAZWA PODMIOTU ODPOWIEDZIALNEGO
Boehringer Ingelheim (Logo)
3. TERMIN WAŻNOŚCI
Termin ważności:
4. NUMER SERII
Nr serii:
5. INNE
59
INFORMACJE ZAMIESZCZANE NA OPAKOWANIACH ZEWNĘTRZNYCH
Pudełko tekturowe
1. NAZWA PRODUKTU LECZNICZEGO
MicardisPlus 80 mg/25 mg tabletkitelmisartan/hydrochlorotiazyd
2. ZAWARTOŚĆ SUBSTANCJI CZYNNYCH
Każda tabletka zawiera 80 mg telmisartanu i 25 mg hydrochlorotiazydu.
3. WYKAZ SUBSTANCJI POMOCNICZYCH
Zawiera laktozę jednowodną i sorbitol (E420).W celu uzyskania dodatkowych informacji należy zapoznać się z treścią ulotki dołączonej doopakowania.
4. POSTAĆ FARMACEUTYCZNA I ZAWARTOŚĆ OPAKOWANIA
14 tabletek 28 tabletek
30 x 1 tabletka56 tabletek
90 x 1 tabletka98 tabletek
28 x 1 tabletka
5. SPOSÓB I DROGA PODANIA
Podanie doustne.
Należy zapoznać się z treścią ulotki przed zastosowaniem leku.
6. OSTRZEŻENIE DOTYCZĄCE PRZECHOWYWANIA PRODUKTU LECZNICZEGO W MIEJSCU NIEWIDOCZNYM I NIEDOSTĘPNYM DLA DZIECI
Lek przechowywać w miejscu niewidocznym i niedostępnym dla dzieci.
7. INNE OSTRZEŻENIA SPECJALNE, JEŚLI KONIECZNE
8. TERMIN WAŻNOŚCI
Termin ważności:
60
9. WARUNKI PRZECHOWYWANIA
Brak szczególnych środków ostrożności dotyczących temperatury przechowywania.Przechowywać w oryginalnym opakowaniu w celu ochrony przed wilgocią.
10. SPECJALNE ŚRODKI OSTROŻNOŚCI DOTYCZĄCE USUWANIA NIEZUŻYTEGO PRODUKTU LECZNICZEGO LUB POCHODZĄCYCH Z NIEGO ODPADÓW, JEŚLI WŁAŚCIWE
11. NAZWA I ADRES PODMIOTU ODPOWIEDZIALNEGO
Boehringer Ingelheim International GmbHBinger Str. 173
D-55216 Ingelheim am RheinNiemcy
12. NUMERY POZWOLEŃ NA DOPUSZCZENIE DO OBROTU
EU/1/02/213/017 14 tabletekEU/1/02/213/018 28 tabletekEU/1/02/213/019 28 x 1 tabletkaEU/1/02/213/020 30 x 1 tabletkaEU/1/02/213/021 56 tabletekEU/1/02/213/022 90 x 1 tabletkaEU/1/02/213/023 98 tabletek
13. NUMER SERII
Nr serii:
14. OGÓLNA KATEGORIA DOSTĘPNOŚCI
15. INSTRUKCJA UŻYCIA
16. INFORMACJA PODANA SYSTEMEM BRAILLE’A
MicardisPlus 80 mg/25 mg
17. NIEPOWTARZALNY IDENTYFIKATOR – KOD 2D
Obejmuje kod 2D będący nośnikiem niepowtarzalnego identyfikatora.
61
18. NIEPOWTARZALNY IDENTYFIKATOR – DANE CZYTELNE DLA CZŁOWIEKA
PC: {numer} {kod produktu} SN: {numer} {numer seryjny}
NN: {numer} {krajowy numer refundacyjny lub inny krajowy numer identyfikujący produktleczniczy}
62
MINIMUM INFORMACJI ZAMIESZCZANYCH NA BLISTRACH LUB OPAKOWANIACHFOLIOWYCH
Blister z 7 tabletkami
1. NAZWA PRODUKTU LECZNICZEGO
MicardisPlus 80 mg/25 mg tabletkitelmisartan/hydrochlorotiazyd
2. NAZWA PODMIOTU ODPOWIEDZIALNEGO
Boehringer Ingelheim (Logo)
3. TERMIN WAŻNOŚCI
Termin ważności:
4. NUMER SERII
Nr serii:
5. INNE
PNWTŚRCZPT SO ND
63
MINIMUM INFORMACJI ZAMIESZCZANYCH NA BLISTRACH LUB OPAKOWANIACHFOLIOWYCH
Blister podzielny na dawki pojedyncze zawierający 7 lub 10-krotność lub blister zawierający innąliczbę tabletek niż 7
1. NAZWA PRODUKTU LECZNICZEGO
MicardisPlus 80 mg/25 mg tabletkitelmisartan/hydrochlorotiazyd
2. NAZWA PODMIOTU ODPOWIEDZIALNEGO
Boehringer Ingelheim (Logo)
3. TERMIN WAŻNOŚCI
Termin ważności:
4. NUMER SERII
Nr serii:
5. INNE
64
B. ULOTKA DLA PACJENTA
65
Ulotka dołączona do opakowania: informacja dla pacjenta
MicardisPlus 40 mg/12,5 mg tabletki
telmisartan/hydrochlorotiazyd
Należy uważnie zapoznać się z treścią ulotki przed zażyciem leku, ponieważ zawiera onainformacje ważne dla pacjenta.
- Należy zachować tę ulotkę, aby w razie potrzeby móc ją ponownie przeczytać.- W razie jakichkolwiek wątpliwości należy zwrócić się do lekarza lub farmaceuty.- Lek ten przepisano ściśle określonej osobie. Nie należy go przekazywać innym. Lek może zaszkodzić innej osobie, nawet jeśli objawy jej choroby są takie same.- Jeśli u pacjenta wystąpią jakiekolwiek objawy niepożądane, w tym wszelkie objawy niepożądane niewymienione w tej ulotce, należy powiedzieć o tym lekarzowi lub farmaceucie. Patrz punkt 4.
Spis treści ulotki
1. Co to jest lek MicardisPlus i w jakim celu się go stosuje
2. Informacje ważne przed przyjęciem leku MicardisPlus
3. Jak przyjmować lek MicardisPlus
4. Możliwe działania niepożądane
5. Jak przechowywać lek MicardisPlus
6. Zawartość opakowania i inne informacje
1. Co to jest lek MicardisPlus i w jakim celu się go stosuje
MicardisPlus jest lekiem złożonym, zawierającym dwie substancje czynne, telmisartan ihydrochlorotiazyd w jednej tabletce. Obie substancje wspomagają kontrolę wysokiego ciśnieniatętniczego krwi.
- Telmisartan należy do grupy leków zwanych antagonistami receptora angiotensyny II. Angiotensyna II jest substancją wytwarzaną w organizmie, powodującą zwężenie naczyń krwionośnych, tym samym podwyższającą ciśnienie tętnicze. Telmisartan blokuje działanie angiotensyny II, w związku z czym naczynia krwionośne rozszerzają się, a ciśnienie tętnicze obniża.
- Hydrochlorotiazyd należy do grupy leków zwanych tiazydowymi lekami moczopędnymi, zwiększa wydalanie moczu, co prowadzi do obniżenia ciśnienia tętniczego.
Nieleczone podwyższone ciśnienie tętnicze może powodować uszkodzenie naczyń krwionośnychw narządach, w niektórych przypadkach może być przyczyną powikłań, takich jak zawał serca,niewydolność serca lub nerek, udar mózgu lub utrata wzroku. Najczęściej przed pojawieniem siępowyższych powikłań nie obserwuje się występowania żadnych objawów podwyższonego ciśnieniakrwi. Z tego względu ważne jest, aby regularnie mierzyć ciśnienie tętnicze krwi, żeby sprawdzać, czymieści się on w prawidłowym zakresie wartości.
MicardisPlus jest stosowany w leczeniu wysokiego ciśnienia tętniczego (samoistnego nadciśnieniatętniczego) u osób dorosłych, u których ciśnienie tętnicze nie jest wystarczająco kontrolowane przeztelmisartan lub hydrochlorotiazyd stosowany oddzielnie.
66
2. Informacje ważne przed przyjęciem leku MicardisPlusKiedy nie przyjmować leku MicardisPlus
jeśli pacjent ma uczulenie na telmisartan lub którykolwiek z pozostałych składników tego leku
(wymienionych w punkcie 6);
jeśli pacjent ma uczulenie na hydrochlorotiazyd lub pochodne sulfonamidów; po trzecim miesiącu ciąży. (Również należy unikać stosowania leku MicardisPlus we wczesnym okresie ciąży – patrz punkt „Ciąża”);
jeśli u pacjenta występuje ciężka choroba wątroby, taka jak zastój żółci lub zwężenie dróg żółciowych (zaburzenia odpływu żółci z wątroby i pęcherzyka żółciowego) lub jakakolwiek inna ciężka choroba wątroby;
jeśli pacjent ma ciężką chorobę nerek;
jeśli lekarz stwierdzi występowanie małego stężenia potasu lub dużego stężenia wapnia we
krwi, które nie ulegają poprawie na skutek leczenia;
jeśli pacjent ma cukrzycę lub zaburzenia czynności nerek i jest leczony lekiem obniżającym
ciśnienie krwi zawierającym aliskiren.
Jeżeli którakolwiek powyższa sytuacja dotyczy pacjenta, należy poinformować lekarza lubfarmaceutę, przed zażyciem leku MicardisPlus.
Ostrzeżenia i środki ostrożności
Przed rozpoczęciem przyjmowania leku MicardisPlus należy omówić to z lekarzem, jeśli u pacjentawystępują lub występowały którekolwiek z poniższych stanów lub chorób:
- niskie ciśnienie tętnicze krwi (niedociśnienie), którego prawdopodobieństwo wystąpienia jest większe, jeśli pacjent jest odwodniony (z nadmierną utratą wody z organizmu) lub ma niedobór soli z powodu stosowania leków moczopędnych (tabletek odwadniających), diety ubogosolnej, biegunki, wymiotów lub hemodializy;
- choroba nerek lub przeszczep nerki;
- zwężenie tętnicy nerkowej (zwężenie naczyń krwionośnych jednej nerki lub obu nerek).- choroba wątroby;
- choroba serca; - cukrzyca;
- dna moczanowa;
- zwiększone stężenie aldosteronu (zatrzymanie wody i soli w organizmie łącznie z zaburzeniem równowagi elektrolitowej);
- toczeń rumieniowaty układowy (zwany również „toczniem” lub „SLE”), choroba, w przebiegu której układ odpornościowy atakuje własny organizm;
- substancja czynna hydrochlorotiazyd może powodować rzadkie reakcje powodujące ograniczenie widzenia i ból oczu. Mogą to być objawy zwiększonego ciśnienia w gałce ocznej, które mogą się pojawić w ciągu kilku godzin do kilku tygodni od przyjęcia leku MicardisPlus. Nieleczone mogą prowadzić do trwałego zaburzenia wzroku.
Przed rozpoczęciem przyjmowania leku MicardisPlus należy omówić to z lekarzem: jeśli pacjent przyjmuje którykolwiek z poniższych leków stosowanych w leczeniu wysokiego ciśnienia krwi:
- inhibitor konwertazy angiotensyny (ACE) (ang. Angiotensin Converting Enzyme Inhibitors,ACEI) (na przykład enalapryl, lizynopryl, ramipryl), w szczególności jeśli pacjent mazaburzenia czynności nerek związane z cukrzycą.
- aliskiren.
67
Lekarz prowadzący może monitorować czynność nerek, ciśnienie krwi oraz stężenieelektrolitów (np. potasu) we krwi w regularnych odstępach czasu. Patrz także informacje podnagłówkiem „Kiedy nie przyjmować leku MicardisPlus”.
jeśli pacjent przyjmuje digoksynę.
Należy poinformować lekarza o podejrzeniu (lub planowaniu) ciąży. Nie zaleca się stosowania leku
MicardisPlus we wczesnym okresie ciąży, a nie wolno go przyjmować po trzecim miesiącu ciąży,ponieważ stosowany w tym okresie może poważnie zaszkodzić dziecku (patrz punkt „Ciąża”).
Leczenie hydrochlorotiazydem może prowadzić do zaburzenia równowagi elektrolitów w organizmie.Typowe objawy zaburzenia gospodarki płynowej lub elektrolitowej obejmują suchość błony śluzowejw jamie ustnej, osłabienie, letarg, senność, niepokój, bóle lub skurcze mięśniowe, nudności (mdłości),wymioty, zmęczenie mięśni oraz nieprawidłowo przyspieszone tętno (szybciej niż 100 uderzeń naminutę). W przypadku wystąpienia któregokolwiek z powyższych objawów należy poinformowaćlekarza.
Należy również poinformować lekarza o wystąpieniu nadwrażliwości skóry na światło słoneczne,w postaci oparzeń słonecznych (np. zaczerwienienie, swędzenie, obrzęk, powstawanie pęcherzy)pojawiających się szybciej niż zazwyczaj.
W przypadku planowanego zabiegu chirurgicznego lub znieczulenia należy poinformować lekarzao przyjmowaniu leku MicardisPlus.
MicardisPlus może mniej skutecznie obniżać ciśnienie tętnicze u osób rasy czarnej.
Dzieci i młodzież
Stosowanie leku MicardisPlus u dzieci i młodzieży w wieku do 18 lat nie jest zalecane.
Lek MicardisPlus a inne leki
Należy powiedzieć lekarzowi lub farmaceucie o wszystkich lekach przyjmowanych przez pacjentaobecnie lub ostatnio, a także o lekach, które pacjent planuje przyjmować. Lekarz może zdecydować ozmianie dawki tych leków lub o podjęciu innych środków ostrożności. W niektórych przypadkachkonieczne może być odstawienie któregoś z leków. Dotyczy to zwłaszcza jednoczesnegoprzyjmowania razem z lekiem MicardisPlus niżej wymienionych leków:
- preparaty litu, stosowane w leczeniu niektórych rodzajów depresji;
- leki związane z występowaniem małego stężenia potasu we krwi (hipokaliemia), tak jak inne leki moczopędne (tabletki odwadniające), leki przeczyszczające (np. olej rycynowy), kortykosteroidy (np. prednizolon), ACTH (hormon adrenokortykotropowy), amfoterycyna (lek przeciwgrzybiczy), karbenoksolon (stosowany w leczeniu owrzodzeń jamy ustnej), sól sodowa penicyliny G (antybiotyk), kwas salicylowy oraz jego pochodne;
- leki mogące podwyższać stężenie potasu we krwi, np. leki moczopędne oszczędzające potas, suplementy potasu, substytuty soli zawierające potas, inhibitory ACE, cyklosporyna (lek immunosupresyjny) i inne produkty lecznicze, np. heparyna sodowa (lek przeciwzakrzepowy);- leki, na które wpływają zmiany stężenia potasu we krwi, takie jak leki nasercowe (np. digoksyna) czy też leki regulujące częstość akcji serca (np. chinidyna, dyzopiramid, amiodaron, sotalol), leki używane w leczeniu zaburzeń psychicznych (np. tiorydazyna, chloropromazyna, lewomepromazyna) oraz inne leki, takie jak niektóre antybiotyki (np. sparfloksacyna, pentamidyna) lub pewne leki stosowane w terapii odczynów (reakcji) alergicznych (np. terfenadyna);
- leki stosowane w cukrzycy (insulina lub leki doustne takie jak metformina);
- kolestyramina i kolestypol, leki obniżające stężenie tłuszczów we krwi;
- leki podwyższające ciśnienie krwi takie jak noradrenalina;
68
- leki zwiotczające mięśnie takie jak tubokuraryna; - suplementy wapnia i (lub) witaminy D;
- leki o działaniu antycholinergicznym (stosowane w leczeniu szeregu zaburzeń, takich jak stany skurczowe w obrębie przewodu pokarmowego, skurcze pęcherza moczowego, astma, choroba lokomocyjna, skurcze mięśni, choroba Parkinsona, oraz wspomagająco przy znieczuleniu), takie jak atropina i biperyden;
- amantadyna (lek stosowany w chorobie Parkinsona, a także w leczeniu lub zapobieganiu pewnych chorób wirusowych;
- pozostałe leki stosowane w leczeniu nadciśnienia, kortykosteroidy, leki przeciwbólowe (np. niesteroidowe leki przeciwzapalne, NLPZ), leki stosowane w leczeniu nowotworów, dny moczanowej lub zapalenia stawów;
- przyjmowanie inhibitora ACE lub aliskirenu (patrz także informacje pod nagłówkiem „Kiedy nie przyjmować leku MicardisPlus” oraz „Ostrzeżenia i środki ostrożności”);- digoksyna.
MicardisPlus może nasilać działanie obniżające ciśnienie krwi innych leków stosowanych w leczeniunadciśnienia lub leków , które mogą wywołać zmniejszenie ciśnienia krwi (np. baklofen, amifostyna).Ponadto niskie ciśnienie krwi mogą dodatkowo zmniejszyć: alkohol, barbiturany, narkotyki lub lekiprzeciwdepresyjne. Objawem są zawroty głowy przy wstawaniu. W razie potrzeby należy poradzić sięlekarza celem dostosowania dawki innego leku podczas przyjmowania leku MicardisPlus.
Działanie leku MicardisPlus może być osłabione w przypadku jednoczesnego stosowania NLPZ(niesteroidowych leków przeciwzapalnych, np. kwasu acetylosalicylowego lub ibuprofenu).
Stosowanie leku MicardisPlus z jedzeniem i alkoholem
Lek MicardisPlus można przyjmować z pożywieniem lub niezależnie od posiłków.Należy unikać alkoholu do czasu rozmowy z lekarzem. Alkohol może dodatkowo obniżyć ciśnieniekrwi i (lub) nasilić ryzyko zawrotów głowy lub omdlenia.
Ciąża i karmienie piersią
Ciąża
Należy poinformować lekarza o podejrzeniu (lub planowaniu) ciąży.
Zazwyczaj lekarz zaleci zaprzestanie stosowania leku MicardisPlus przed planowaną ciążą lubnatychmiast po stwierdzeniu ciąży i zaleci inny lek zamiast leku MicardisPlus. Nie zaleca sięstosowania leku MicardisPlus podczas ciąży i nie wolno go stosować po trzecim miesiącu ciąży,ponieważ może poważnie zaszkodzić dziecku, jeśli jest stosowany po 3 miesiącu ciąży.
Karmienie piersią
Należy powiedzieć lekarzowi o karmieniu piersią lub zamiarze karmienia piersią. Lek MicardisPlusnie jest zalecany podczas karmienia piersią. Lekarz może wybrać inne leczenie w trakcie karmieniapiersią.
Prowadzenie pojazdów i obsługiwanie maszyn
Niektórzy pacjenci przyjmujący MicardisPlus mogą odczuwać zawroty głowy lub zmęczenie. Wtakim przypadku nie należy prowadzić pojazdów ani obsługiwać maszyn.
Lek MicardisPlus zawiera cukier (laktozę) i sorbitol.Jeśli pacjent ma nietolerancję pewnych cukrów, powinien skontaktować się z lekarzem przedzastosowaniem leku MicardisPlus.
69
3. Jak przyjmować lek MicardisPlus
Ten lek należy zawsze przyjmować zgodnie z zaleceniami lekarza. W razie wątpliwości należyzwrócić się do lekarza lub farmaceuty.
Zalecana dawka to jedna tabletka na dobę. Należy starać się przyjmować tabletkę o tej samej porzekażdego dnia. MicardisPlus można przyjmować podczas posiłku lub pomiędzy posiłkami. Tabletkinależy połknąć popijając wodą lub napojem bezalkoholowym. Ważne jest, aby lek MicardisPlusprzyjmować każdego dnia, dopóki lekarz nie zaleci inaczej.
Jeśli u pacjenta wątroba nie funkcjonuje właściwie, zwykła dawka nie powinna być większa niż 40 mgtelmisartanu i 12,5 mg hydrochlorotiazydu na dobę.
Przyjęcie większej niż zalecana dawki leku MicardisPlus
Jeżeli przez pomyłkę zostanie przyjęta zbyt duża liczba tabletek, mogą pojawić się takie oznaki, jakniskie ciśnienie krwi i przyspieszenie akcji serca. Zgłaszano także przypadki spowolnienia akcji serca,zawrotów głowy, wymiotów, pogorszenia czynności nerek, w tym niewydolności nerek. Z powoduzawartości hydrochlorotiazydu może także wystąpić wyraźnie niskie ciśnienie krwi i niskie stężeniapotasu we krwi, co może doprowadzić do nudności, senności i skurczów mięśni i (lub) nieregularnebicie serca związane z jednoczesnym stosowaniem leków, takich jak glikozydy naparstnicy orazniektórych leków antyarytmicznych. Należy niezwłocznie skontaktować się z lekarzem lub farmaceutąalbo z najbliższym szpitalnym oddziałem doraźnej pomocy medycznej.
Pominięcie przyjęcia leku MicardisPlus
Jeśli pacjent zapomni przyjąć dawkę leku, powinien zażyć go niezwłocznie po przypomnieniu sobie,tego samego dnia. Jeżeli tabletka nie zostanie przyjęta jednego dnia, należy przyjąć zwykle stosowanądawkę następnego dnia. Nie należy stosować dawki podwójnej w celu uzupełnienia pominiętej dawki.
W razie jakichkolwiek dalszych wątpliwości związanych ze stosowaniem tego leku, należy zwrócićsię do lekarza lub farmaceuty.
4. Możliwe działania niepożądane
Jak każdy lek, lek ten może powodować działania niepożądane, chociaż nie u każdego one wystąpią.
Niektóre działania niepożądane mogą być ciężkie i wymagają natychmiastowej pomocy medycznej:
W przypadku wystąpienia któregokolwiek z następujących objawów należy natychmiast skontaktowaćsię z lekarzem:
Posocznica* (często nazywana zatruciem krwi, będąca ciężkim zakażeniem, z reakcją zapalną całegoorganizmu), nagły obrzęk skóry i błon śluzowych (obrzęk naczynioruchowy); tworzenie się pęcherzy izłuszczanie się zewnętrznej warstwy skóry (toksyczne martwicze oddzielanie się naskórka). Powyższedziałania niepożądane występują rzadko (mogą wystąpić do 1 na 1000 pacjentów) albo z nieznanączęstością (w przypadku toksycznego martwiczego oddzielania się naskórka), ale są niezwykleciężkie; w takim przypadku należy przerwać przyjmowanie leku i natychmiast skontaktować się zlekarzem. Jeśli powyższe objawy nie są leczone, mogą zakończyć się zgonem.
Zwiększoną częstość występowania posocznicy obserwowano u osób przyjmujących telmisartan wmonoterapii, nie można jej jednak wykluczyć w przypadku terapii lekiem MicardisPlus.
70
Możliwe działania niepożądane leku MicardisPlus:
Częste działania niepożądane (mogą wystąpić do 1 na 10 pacjentów):
Zawroty głowy
Niezbyt częste działania niepożądane (mogą wystąpić do 1 na 100 pacjentów):
Zmniejszenie stężenia potasu we krwi, lęk, omdlenia, uczucie mrowienia i drętwienia (parestezje),uczucie wirowania, przyspieszone tętno (częstoskurcz), zaburzenia rytmu serca, niskie ciśnienietętnicze krwi, nagłe obniżenie ciśnienia tętniczego krwi podczas wstawania, skrócenie oddechu(duszność), biegunka, suchość błon śluzowych w jamie ustnej, wzdęcia, ból pleców, skurcze mięśni,ból mięśni, zaburzenia erekcji (niezdolność do uzyskania lub utrzymania erekcji), ból w klatcepiersiowej, zwiększone stężenie kwasu moczowego we krwi.
Rzadkie działania niepożądane (mogą wystąpić do 1 na 1000 pacjentów):
Zapalenie płuc (zapalenie oskrzeli), aktywacja lub zaostrzenie tocznia rumieniowatego układowego(choroba, w której organizm jest atakowany przez własny system odpornościowy co powoduje bólstawów, wysypki skórne i gorączkę), ból gardła, zapalenie zatok, uczucie smutku (depresja),trudności w zasypianiu (bezsenność), zaburzenia widzenia, trudności w oddychaniu, ból brzucha,zaparcia, wzdęcia (niestrawność), nudności (wymioty), zapalenie błony śluzowej żołądka,nieprawidłowa czynność wątroby (występuje częściej u pacjentów pochodzenia japońskiego),zaczerwienienie skóry (rumień), reakcje alergiczne, takie jak świąd lub wysypka, zwiększonapotliwość, pokrzywka, ból stawów i ból kończyn, skurcze mięśni, objawy grypopodobne, ból, małestężenie sodu, zwiększone stężenie kreatyniny, zwiększona aktywność enzymów wątrobowych lubfosfokinazy kreatynowej we krwi.
Działania niepożądane zgłaszane dla jednego ze składników mogą wystąpić również podczas terapiilekiem MicardisPlus, nawet jeśli nie stwierdzono ich podczas badań klinicznych produktu.
Telmisartan
U pacjentów przyjmujących wyłącznie telmisartan, obserwowano dodatkowo następujące działanianiepożądane:
Niezbyt częste działania niepożądane (mogą wystąpić do 1 na 100 pacjentów):
Zakażenie górnych dróg oddechowych (np. ból gardła, zapalenie zatok, przeziębienie), zakażeniaukładu moczowego, za mała liczba krwinek czerwonych (niedokrwistość), duże stężenie potasu,wolna czynność serca (bradykardia), zaburzenie czynności nerek, w tym ostra niewydolność nerek,osłabienie, kaszel.
Rzadkie działania niepożądane (mogą wystąpić do 1 na 1000 pacjentów):
Mała liczba płytek krwi (małopłytkowość), zwiększenie liczby niektórych krwinek białych(eozynofilia), ciężka reakcja alergiczna (np. nadwrażliwość, reakcja anafilaktyczna, wysypkapolekowa), małe stężenie glukozy we krwi (u pacjentów z cukrzycą), nieżyt żołądka, wyprysk(zaburzenie skóry), zwyrodnienie stawów, zapalenie ścięgien, zmniejszone stężenie hemoglobiny(białka krwi), senność.
Bardzo rzadkie działania niepożądane (mogą wystąpić do 1 na 10 000 pacjentów):
Postępujące bliznowacenie pęcherzyków płucnych (śródmiąższowa choroba płuc)***Zjawisko to może być przypadkowe lub związane z mechanizmem, który nie został jeszcze poznany.
**Zgłaszano przypadki śródmiąższowej choroby płuc pozostające w związku czasowym zprzyjmowaniem telmisartanu. Nie ustalono jednak związku przyczynowego.
71
Hydrochlorotiazyd
U pacjentów przyjmujących wyłącznie hydrochlorotiazyd obserwowano dodatkowe następującedziałania niepożądane:
Częste działania niepożądane (mogą wystąpić do 1 na 10 pacjentów):
Nudności, małe stężenie magnezu we krwi.
Rzadkie działania niepożądane (mogą wystąpić do 1 na 1000 pacjentów):
Zmniejszenie liczby płytek krwi, przez co wzrasta ryzyko wystąpienia krwawień lub siniaków(niewielkie, fioletowo-czerwone zmiany na skórze lub w innych tkankach, spowodowane przezkrwawienie), duże stężenie wapnia we krwi, ból głowy.
Bardzo rzadkie działania niepożądane (mogą wystąpić do 1 na 10 000 pacjentów):
Wzrost pH (zakłócona równowaga kwasowo-zasadowa) ze względu na małe stężenie chlorków wekrwi.
Działania niepożądane o nieznanej częstości występowania (częstość niemożliwa do oszacowania na
podstawie dostępnych danych):
Zapalenie ślinianek, zmniejszenie liczby (lub nawet brak) krwinek, w tym mała ilość czerwonych ibiałych krwinek, ciężkie reakcje alergiczne (np. nadwrażliwość, reakcje anafilaktyczne), zmniejszenielub utrata apetytu, niepokój, uczucie pustki w głowie, niewyraźne widzenie lub widzenie na żółto,ograniczenie widzenia i ból oczu (prawdopodobnie objawy ostrej krótkowzroczności lub ostrej jaskryz zamkniętym kątem przesączania), zapalenie naczyń krwionośnych (martwicze zapalenie naczyń),zapalenie trzustki, nieżyt żołądka, zażółcenie skóry lub oczu (żółtaczka), zespół o typie tocznia(choroba naśladująca toczeń rumieniowaty układowy, w którym organizm jest atakowany przezwłasny układ odpornościowy), zaburzenia skóry, takie jak zapalenie naczyń krwionośnych w skórze,zwiększona wrażliwość na światło słoneczne, wysypka, zaczerwienienie skóry, powstawanie pęcherzyna wargach, oczach i ustach, łuszczenie się skóry, gorączka (możliwe objawy rumienia wielopostaciowego), osłabienie, zapalenie nerek lub zaburzenia czynności nerek, obecność glukozy wmoczu (cukromocz), gorączka, zaburzenia równowagi elektrolitowej, duże stężenie cholesterolu wekrwi, zmniejszona objętość krwi, wzrost stężenia glukozy we krwi, trudności w kontrolowaniustężenia glukozy we krwi/moczu u pacjentów z rozpoznaną cukrzycą, lub tłuszczu we krwi.
Zgłaszanie działań niepożądanych
Jeśli wystąpią jakiekolwiek objawy niepożądane, w tym wszelkie objawy niepożądane niewymienionew ulotce, należy powiedzieć o tym lekarzowi lub farmaceucie. Działania niepożądane można zgłaszaćbezpośrednio do „krajowego systemu zgłaszania” wymienionego w
załączniku V
. Dzięki zgłaszaniudziałań niepożądanych można będzie zgromadzić więcej informacji na temat bezpieczeństwastosowania leku.
5. Jak przechowywać lek MicardisPlus
Lek należy przechowywać w miejscu niewidocznym i niedostępnym dla dzieci.
Nie stosować tego leku po upływie terminu ważności zamieszczonego na pudełku po: Terminważności. Termin ważności oznacza ostatni dzień podanego miesiąca.
Brak szczególnych wymagań dotyczących temperatury przechowywania leku. Przechowywać lek woryginalnym opakowaniu w celu ochrony tabletek przed wilgocią. Tabletkę leku MicardisPlus należywyjąć z blistra bezpośrednio przed zażyciem.
Czasami zdarza się, że zewnętrzna powłoka blistra odkleja się od wewnętrznej pomiędzy kieszeniamiblistra. W tym przypadku nie ma potrzeby podejmowania żadnych działań.
72
Leków nie należy wyrzucać do kanalizacji ani domowych pojemników na odpadki. Należy zapytaćfarmaceutę, jak usunąć leki, których się już nie używa. Takie postępowanie pomoże chronićśrodowisko.
6. Zawartość opakowania i inne informacje
Co zawiera lek MicardisPlus
Substancjami czynnymi leku są: telmisartan i hydrochlorotiazyd. Każda tabletka zawiera 40 mgtelmisartanu i 12,5 mg hydrochlorotiazydu.
Pozostałe składniki to: laktoza jednowodna, stearynian magnezu, skrobia kukurydziana, meglumina,mikrokrystaliczna celuloza, powidon, czerwony tlenek żelaza (E172), wodorotlenek sodu, skrobiglikolan sodu (typ A), sorbitol (E420).
Jak wygląda lek MicardisPlus i co zawiera opakowanie
MicardisPlus 40 mg/12,5 mg tabletki to czerwono-białe, owalne tabletki dwuwarstwowe, zwytłoczonym logo i kodem „H4”.
Lek MicardisPlus jest dostępny w blistrach zawierających 14, 28, 56, 84 lub 98 tabletek, lub wblistrach podzielonych na dawki pojedyncze zawierających 28 x 1, 30 x 1 lub 90 x 1 tabletka.
Nie wszystkie wielkości opakowań mogą być dostępne w sprzedaży.
Podmiot odpowiedzialny Wytwórca
Boehringer Ingelheim International GmbH
Binger Str. 173
D-55216 Ingelheim am Rhein
Niemcy
Boehringer Ingelheim Pharma GmbH & Co. KG
Binger Str. 173
D –55216 Ingelheim am Rhein
Niemcy
i
Boehringer Ingelheim Ellas A.E.5th km Paiania – MarkopouloKoropi Attiki, 194 00Grecja
73
W celu uzyskania bardziej szczegółowych informacji należy zwrócić się do miejscowegoprzedstawiciela podmiotu odpowiedzialnego:
België/Belgique/Belgien
SCS Boehringer Ingelheim Comm.V.
Tél/Tel: +32 2 773 33 11
Lietuva
Boehringer Ingelheim RCV GmbH & Co KG
Lietuvos filialas
Tel.: +370 37 473922
България
Бьорингер Ингелхайм РЦВ ГмбХ и Ко. КГ -
клон България
Тел: +359 2 958 79 98
Luxembourg/Luxemburg
SCS Boehringer Ingelheim Comm.V.
Tél/Tel: +32 2 773 33 11
Česká republika
Boehringer Ingelheim spol. s r.o.
Tel: +420 234 655 111
Magyarország
Boehringer Ingelheim RCV GmbH & Co KG
Magyarországi Fióktelepe
Tel.: +36 1 299 8900
Danmark
Boehringer Ingelheim Danmark A/S
Tlf: +45 39 15 88 88
Malta
Boehringer Ingelheim Ltd.
Tel: +44 1344 424 600
Deutschland
Boehringer Ingelheim Pharma GmbH & Co. KG
Tel: +49 (0) 800 / 77 90 900
Nederland
Boehringer Ingelheim b.v.
Tel: +31 (0) 800 22 55 889
Eesti
Boehringer Ingelheim RCV GmbH & Co KG
Eesti Filiaal
Tel: +372 612 8000
Norge
Boehringer Ingelheim Norway KS
Tlf: +47 66 76 13 00
Ελλάδα
Boehringer Ingelheim Ellas A.E.
Tηλ: +30 2 10 89 06 300
Österreich
Boehringer Ingelheim RCV GmbH & Co KG
Tel: +43 1 80 105-0
España
Boehringer Ingelheim España S.A.
Tel: +34 93 404 51 00
Polska
Boehringer Ingelheim Sp. z o.o.
Tel.: +48 22 699 0 699
France
Boehringer Ingelheim France S.A.S.
Tél: +33 3 26 50 45 33
Portugal
Boehringer Ingelheim,Unipessoal Lda.
Tel: +351 21 313 53 00
Hrvatska
Boehringer Ingelheim Zagreb d.o.o.
Tel: +385 1 2444 600
România
Boehringer Ingelheim RCV GmbH & Co KG
Viena - Sucursala Bucuresti
Tel: +40 21 302 28 00
Ireland
Boehringer Ingelheim Ireland Ltd.
Tel: +353 1 295 9620
Slovenija
Boehringer Ingelheim RCV GMBH & Co KG
Podružnica Ljubljana
Tel: +386 1 586 40 00
74
Ísland
Vistor hf.
Sími: +354 535 7000
Slovenská republika
Boehringer Ingelheim RCV GMBH & Co KG
organizačná zložka
Tel: +421 2 5810 1211
Italia
Boehringer Ingelheim Italia S.p.A.
Tel: +39 02 5355 1
Suomi/Finland
Boehringer Ingelheim Finland Ky
Puh/Tel: +358 10 3102 800
Κύπρος
Boehringer Ingelheim Ellas A.E.
Tηλ: +30 2 10 89 06 300
Sverige
Boehringer Ingelheim AB
Tel: +46 8 721 21 00
Latvija
Boehringer Ingelheim RCV GmbH & Co KG
Latvijas filiāle
Tel: +371 67 240 011
United Kingdom
Boehringer Ingelheim Ltd.
Tel: +44 1344 424 600
Data ostatniej aktualizacji ulotki:
Inne źródła informacji
Szczegółowe informacje o tym leku znajdują się na stronie internetowej Europejskiej Agencji Leków
http://www.ema.europa.eu
.
75
Ulotka dołączona do opakowania: informacja dla pacjenta
MicardisPlus 80 mg/12,5 mg tabletki
telmisartan/hydrochlorotiazyd
Należy uważnie zapoznać się z treścią ulotki przed zażyciem leku, ponieważ zawiera onainformacje ważne dla pacjenta.
- Należy zachować tę ulotkę, aby w razie potrzeby móc ją ponownie przeczytać.- W razie jakichkolwiek wątpliwości należy zwrócić się do lekarza lub farmaceuty.- Lek ten przepisano ściśle określonej osobie. Nie należy go przekazywać innym. Lek może zaszkodzić innej osobie, nawet jeśli objawy jej choroby są takie same.- Jeśli u pacjenta wystąpią jakiekolwiek objawy niepożądane, w tym wszelkie objawy niepożądane niewymienione w tej ulotce, należy powiedzieć o tym lekarzowi lub farmaceucie. Patrz punkt 4.
Spis treści ulotki
1. Co to jest lek MicardisPlus i w jakim celu się go stosuje
2. Informacje ważne przed przyjęciem leku MicardisPlus
3. Jak przyjmować lek MicardisPlus
4. Możliwe działania niepożądane
5. Jak przechowywać lek MicardisPlus
6. Zawartość opakowania i inne informacje
1. Co to jest lek MicardisPlus i w jakim celu się go stosuje
MicardisPlus jest lekiem złożonym, zawierającym dwie substancje czynne, telmisartan ihydrochlorotiazyd w jednej tabletce. Obie substancje wspomagają kontrolę wysokiego ciśnieniatętniczego krwi.
- Telmisartan należy do grupy leków zwanych antagonistami receptora angiotensyny II. Angiotensyna II jest substancją wytwarzaną w organizmie, powodującą zwężenie naczyń krwionośnych, tym samym podwyższającą ciśnienie tętnicze. Telmisartan blokuje działanie angiotensyny II, w związku z czym naczynia krwionośne rozszerzają się, a ciśnienie tętnicze obniża.
- Hydrochlorotiazyd należy do grupy leków zwanych tiazydowymi lekami moczopędnymi, zwiększa wydalanie moczu, co prowadzi do obniżenia ciśnienia tętniczego.
Nieleczone podwyższone ciśnienie tętnicze może powodować uszkodzenie naczyń krwionośnychw narządach, w niektórych przypadkach może być przyczyną powikłań takich jak zawał serca,niewydolność serca lub nerek, udar mózgu lub utrata wzroku. Najczęściej przed pojawieniem siępowyższych powikłań nie obserwuje się występowania żadnych objawów podwyższonego ciśnieniakrwi. Z tego względu ważne jest, aby regularnie mierzyć ciśnienie tętnicze krwi, żeby sprawdzać, czymieści się ono w prawidłowym zakresie wartości.
MicardisPlus jest stosowany w leczeniu wysokiego ciśnienia tętniczego (samoistnego nadciśnieniatętniczego) u osób dorosłych, u których ciśnienie tętnicze nie jest wystarczająco kontrolowane przeztelmisartan lub hydrochlorotiazyd stosowany oddzielnie.
76
2. Informacje ważne przed przyjęciem leku MicardisPlusKiedy nie przyjmować leku MicardisPlus
jeśli pacjent ma uczulenie na telmisartan lub którykolwiek z pozostałych składników tego leku
(wymienionych w punkcie 6);
jeśli pacjent ma uczulenie na hydrochlorotiazyd lub pochodne sulfonamidów; po trzecim miesiącu ciąży. (Również należy unikać stosowania leku MicardisPlus we wczesnym okresie ciąży – patrz punkt „Ciąża”);
jeśli u pacjenta występuje ciężka choroba wątroby, taka jak zastój żółci lub zwężenie dróg żółciowych (zaburzenia odpływu żółci z wątroby i pęcherzyka żółciowego) lub jakakolwiek inna ciężka choroba wątroby;
jeśli pacjent ma ciężką chorobę nerek;
jeśli lekarz stwierdzi występowanie małego stężenia potasu lub dużego stężenia wapnia we
krwi, które nie ulegają poprawie na skutek leczenia;
jeśli pacjent ma cukrzycę lub zaburzenia czynności nerek i jest leczony lekiem obniżającym
ciśnienie krwi zawierającym aliskiren.
Jeżeli którakolwiek powyższa sytuacja dotyczy pacjenta, należy poinformować lekarza lubfarmaceutę, przed zażyciem leku MicardisPlus.
Ostrzeżenia i środki ostrożności
Przed rozpoczęciem przyjmowania leku MicardisPlus należy omówić to z lekarzem, jeśli u pacjentawystępują lub występowały którekolwiek z poniższych stanów lub chorób:
- niskie ciśnienie tętnicze krwi (niedociśnienie), którego prawdopodobieństwo wystąpienia jest większe, jeśli pacjent jest odwodniony (nadmierna utrata wody z organizmu) lub ma niedobór soli, z powodu stosowania leków moczopędnych (tabletek odwadniających), diety ubogosolnej, biegunki, wymiotów lub hemodializy;
- choroba nerek lub przeszczep nerki;
- zwężenie tętnicy nerkowej (zwężenie naczyń krwionośnych jednej nerki lub obu nerek).- choroba wątroby;
- choroba serca; - cukrzyca;
- dna moczanowa;
- zwiększone stężenie aldosteronu (zatrzymanie wody i soli w organizmie łącznie z zaburzeniem równowagi elektrolitowej);
- toczeń rumieniowaty układowy (zwany również „toczniem” lub „SLE”), choroba, w przebiegu której układ odpornościowy atakuje własny organizm;
- substancja czynna hydrochlorotiazyd może powodować rzadkie reakcje powodujące ograniczenie widzenia i ból oczu. Mogą to być objawy zwiększonego ciśnienia w gałce ocznej, które mogą się pojawić w ciągu kilku godzin do kilku tygodni od przyjęcia leku MicardisPlus. Nieleczone mogą prowadzić do trwałego zaburzenia wzroku.
Przed rozpoczęciem przyjmowania leku MicardisPlus należy omówić to z lekarzem: jeśli pacjent przyjmuje którykolwiek z poniższych leków stosowanych w leczeniu wysokiego ciśnienia krwi:
- inhibitor konwertazy angiotensyny (ACE) (ang. Angiotensin Converting Enzyme Inhibitors,ACEI) (na przykład enalapryl, lizynopryl, ramipryl), w szczególności jeśli pacjent mazaburzenia czynności nerek związane z cukrzycą.
- aliskiren.
77
Lekarz prowadzący może monitorować czynność nerek, ciśnienie krwi oraz stężenieelektrolitów (np. potasu) we krwi w regularnych odstępach czasu. Patrz także informacje podnagłówkiem „Kiedy nie przyjmować leku MicardisPlus”.
jeśli pacjent przyjmuje digoksynę.
Należy poinformować lekarza o podejrzeniu (lub planowaniu) ciąży. Nie zaleca się stosowania leku
MicardisPlus we wczesnym okresie ciąży, a nie wolno go przyjmować po trzecim miesiącu ciąży,ponieważ stosowany w tym okresie może poważnie zaszkodzić dziecku (patrz punkt „Ciąża”).
Leczenie hydrochlorotiazydem może prowadzić do zaburzenia równowagi elektrolitów w organizmie.Typowe objawy zaburzenia gospodarki płynowej lub elektrolitowej obejmują suchość błony śluzowejw jamie ustnej, osłabienie, letarg, senność, niepokój, bóle lub skurcze mięśniowe, nudności (mdłości),wymioty, zmęczenie mięśni oraz nieprawidłowo przyspieszone tętno (szybciej niż 100 uderzeń naminutę). W przypadku wystąpienia któregokolwiek z powyższych objawów należy poinformowaćlekarza.
Należy również poinformować lekarza o wystąpieniu nadwrażliwości skóry na światło słonecznew postaci oparzeń słonecznych (np. zaczerwienienie, swędzenie, obrzęk, powstawanie pęcherzy)pojawiających się szybciej niż zazwyczaj.
W przypadku planowanego zabiegu chirurgicznego lub znieczulenia należy poinformować lekarzao przyjmowaniu leku MicardisPlus.
MicardisPlus może mniej skutecznie obniżać ciśnienie tętnicze u osób rasy czarnej.
Dzieci i młodzież
Stosowanie leku MicardisPlus u dzieci i młodzieży w wieku do 18 lat nie jest zalecane.
Lek MicardisPlus a inne leki
Należy powiedzieć lekarzowi lub farmaceucie o wszystkich lekach przyjmowanych przez pacjentaobecnie lub ostatnio, a także o lekach, które pacjent planuje przyjmować. Lekarz może zdecydować ozmianie dawki tych leków lub o podjęciu innych środków ostrożności. W niektórych przypadkachkonieczne może być odstawienie któregoś z leków. Dotyczy to zwłaszcza jednoczesnegoprzyjmowania razem z lekiem MicardisPlus niżej wymienionych leków:
- preparaty litu, stosowane w leczeniu niektórych rodzajów depresji;
- leki związane z występowaniem małego stężenia potasu we krwi (hipokaliemia), takie jak inne leki moczopędne (tabletki odwadniające), leki przeczyszczające (np. olej rycynowy), kortykosteroidy (np. prednizolon), ACTH (hormon adrenokortykotropowy), amfoterycyna (lek przeciwgrzybiczy), karbenoksolon (stosowany w leczeniu owrzodzeń jamy ustnej), sól sodowa penicyliny G (antybiotyk), kwas salicylowy oraz jego pochodne;
- leki mogące podwyższać stężenie potasu we krwi, np. leki moczopędne oszczędzające potas, suplementy potasu, substytuty soli zawierające potas, inhibitory ACE, cyklosporyna (lek immunosupresyjny) i inne produkty lecznicze, np. heparyna sodowa (lek przeciwzakrzepowy);- leki, na które wpływają zmiany stężenia potasu we krwi, takie jak leki nasercowe (np. digoksyna) czy też leki regulujące częstość akcji serca (np. chinidyna, dyzopiramid, amiodaron, sotalol), leki używane w leczeniu zaburzeń psychicznych (np. tiorydazyna, chloropromazyna, lewomepromazyna) oraz inne leki, takie jak niektóre antybiotyki (np. sparfloksacyna, pentamidyna) lub pewne leki stosowane w terapii odczynów (reakcji) alergicznych (np. terfenadyna);
- leki stosowane w cukrzycy (insulina lub leki doustne, takie jak metformina);- kolestyramina i kolestypol, leki obniżające stężenie tłuszczów we krwi,- leki podwyższające ciśnienie krwi takie jak noradrenalina;
- leki zwiotczające mięśnie takie jak tubokuraryna;
78
- suplementy wapnia i (lub) witaminy D;
- leki o działaniu antycholinergicznym (stosowane w leczeniu szeregu zaburzeń, takich jak stany skurczowe w obrębie przewodu pokarmowego, skurcze pęcherza moczowego, astma, choroba lokomocyjna, skurcze mięśni, choroba Parkinsona oraz wspomagająco przy znieczuleniu), takie jak atropina i biperyden;
- amantadyna (lek stosowany w chorobie Parkinsona, a także w leczeniu lub zapobieganiu pewnych chorób wirusowych);
- pozostałe leki stosowane w leczeniu nadciśnienia, kortykosteroidy, leki przeciwbólowe (np. niesteroidowe leki przeciwzapalne, NLPZ), leki stosowane w leczeniu nowotworów, dny moczanowej lub zapalenia stawów;
- przyjmowanie inhibitora ACE lub aliskirenu (patrz także informacje pod nagłówkiem „Kiedy nie przyjmować leku MicardisPlus” oraz „Ostrzeżenia i środki ostrożności”);- digoksyna.
MicardisPlus może nasilać działanie obniżające ciśnienie krwi innych leków stosowanych w leczeniunadciśnienia lub leków , które mogą wywołać zmniejszenie ciśnienia krwi (np. baklofen, amifostyna).Ponadto niskie ciśnienie krwi mogą dodatkowo zmniejszyć: alkohol, barbiturany, narkotyki lub lekiprzeciwdepresyjne. Objawem są zawroty głowy przy wstawaniu. W razie potrzeby należy poradzić sięlekarza celem dostosowania dawki innego leku podczas przyjmowania leku MicardisPlus.
Działanie leku MicardisPlus może być osłabione w przypadku jednoczesnego stosowania NLPZ(niesteroidowych leków przeciwzapalnych, np. kwasu acetylosalicylowego lub ibuprofenu).
Stosowanie leku MicardisPlus z jedzeniem i alkoholem
Lek MicardisPlus można przyjmować z pożywieniem lub niezależnie od posiłków.Należy unikać alkoholu do czasu rozmowy z lekarzem. Alkohol może dodatkowo obniżyć ciśnieniekrwi i (lub) nasilić ryzyko zawrotów głowy lub omdlenia.
Ciąża i karmienie piersią
Ciąża
Należy poinformować lekarza o podejrzeniu (lub planowaniu) ciąży.
Zazwyczaj lekarz zaleci zaprzestanie stosowania leku MicardisPlus przed planowaną ciążą lubnatychmiast po stwierdzeniu ciąży i zaleci inny lek zamiast leku MicardisPlus. Nie zaleca sięstosowania leku MicardisPlus podczas ciąży i nie wolno go stosować po trzecim miesiącu ciąży,ponieważ może poważnie zaszkodzić dziecku, jeśli jest stosowany po 3 miesiącu ciąży.
Karmienie piersią
Należy powiedzieć lekarzowi o karmieniu piersią lub zamiarze karmienia piersią. Lek MicardisPlusnie jest zalecany podczas karmienia piersią. Lekarz może wybrać inne leczenie w trakcie karmieniapiersią.
Prowadzenie pojazdów i obsługiwanie maszyn
Niektórzy pacjenci przyjmujący MicardisPlus mogą odczuwać zawroty głowy lub zmęczenie. Wtakim przypadku nie należy prowadzić pojazdów ani obsługiwać maszyn.
Lek MicardisPlus zawiera cukier (laktozę) i sorbitol.Jeśli pacjent ma nietolerancję pewnych cukrów, powinien skontaktować się z lekarzem przedzastosowaniem leku MicardisPlus.
79
3. Jak przyjmować lek MicardisPlus
Ten lek należy zawsze przyjmować zgodnie z zaleceniami lekarza. W razie wątpliwości należyzwrócić się do lekarza lub farmaceuty.
Zalecana dawka to jedna tabletka na dobę. Należy starać się przyjmować tabletkę o tej samej porzekażdego dnia. MicardisPlus można przyjmować podczas posiłku lub pomiędzy posiłkami. Tabletkinależy połknąć popijając wodą lub napojem bezalkoholowym. Ważne jest, aby lek MicardisPlusprzyjmować każdego dnia, dopóki lekarz nie zaleci inaczej.
Jeśli u pacjenta wątroba nie funkcjonuje właściwie, zwykła dawka nie powinna być większa niż 40 mgtelmisartanu i 12,5 mg hydrochlorotiazydu na dobę.
Przyjęcie większej niż zalecana dawki leku MicardisPlus
Jeżeli przez pomyłkę zostanie przyjęta zbyt duża liczba tabletek, mogą pojawić się takie oznaki, jakniskie ciśnienie krwi i przyspieszenie akcji serca. Zgłaszano także przypadki spowolnienia akcji serca,zawrotów głowy, wymiotów, pogorszenia czynności nerek, w tym niewydolności nerek. Z powoduzawartości hydrochlorotiazydu może także wystąpić wyraźnie niskie ciśnienie krwi i niskie stężeniapotasu we krwi, co może doprowadzić do nudności, senności i skurczów mięśni i (lub) nieregularnebicie serca związane z jednoczesnym stosowaniem leków takich jak glikozydy naparstnicy orazniektórych leków antyarytmicznych. Należy niezwłocznie skontaktować się z lekarzem lub farmaceutąalbo z najbliższym szpitalnym oddziałem doraźnej pomocy medycznej.
Pominięcie przyjęcia leku MicardisPlus
Jeśli pacjent zapomni przyjąć dawkę leku, powinien zażyć go niezwłocznie po przypomnieniu sobie,tego samego dnia. Jeżeli tabletka nie zostanie przyjęta jednego dnia, należy przyjąć zwykle stosowanądawkę następnego dnia. Nie należy stosować dawki podwójnej w celu uzupełnienia pominiętej dawki.
W razie jakichkolwiek dalszych wątpliwości związanych ze stosowaniem tego leku, należy zwrócićsię do lekarza lub farmaceuty.
4. Możliwe działania niepożądane
Jak każdy lek, lek ten może powodować działania niepożądane, chociaż nie u każdego one wystąpią.
Niektóre działania niepożądane mogą być ciężkie i wymagają natychmiastowej pomocymedycznej:
W przypadku wystąpienia któregokolwiek z następujących objawów należy natychmiast skontaktowaćsię z lekarzem:
Posocznica* (często nazywana zatruciem krwi, będąca ciężkim zakażeniem, z reakcją zapalną całegoorganizmu), nagły obrzęk skóry i błon śluzowych (obrzęk naczynioruchowy); tworzenie się pęcherzy izłuszczanie się zewnętrznej warstwy skóry (toksyczne martwicze oddzielanie się naskórka). Powyższedziałania niepożądane występują rzadko (mogą wystąpić do 1 na 1000 pacjentów) albo z nieznanączęstością (w przypadku toksycznego martwiczego oddzielania się naskórka),ale są niezwykle ciężkie;w takim przypadku należy przerwać przyjmowanie leku i natychmiast skontaktować się z lekarzem.Jeśli powyższe objawy nie są leczone, mogą zakończyć się zgonem.
Zwiększoną częstość występowania posocznicy obserwowano u osób przyjmujących telmisartan wmonoterapii, nie można jej jednak wykluczyć w przypadku terapii lekiem MicardisPlus.
80
Możliwe działania niepożądane leku MicardisPlus:
Częste działania niepożądane (mogą wystąpić do 1 na 10 pacjentów):
Zawroty głowy
Niezbyt częste działania niepożądane (mogą wystąpić do 1 na 100 pacjentów):
Zmniejszenie stężenia potasu we krwi, lęk, omdlenia, uczucie mrowienia i drętwienia (parestezje),uczucie wirowania, przyspieszone tętno (częstoskurcz), zaburzenia rytmu serca, niskie ciśnienietętnicze krwi, nagłe obniżenie ciśnienia tętniczego krwi podczas wstawania, skrócenie oddechu(duszność), biegunka, suchość błon śluzowych w jamie ustnej, wzdęcia, ból pleców, skurcze mięśni,ból mięśni, zaburzenia erekcji (niezdolność do uzyskania lub utrzymania erekcji), ból w klatcepiersiowej, zwiększone stężenie kwasu moczowego we krwi.
Rzadkie działania niepożądane (mogą wystąpić do 1 na 1000 pacjentów):
Zapalenie płuc (zapalenie oskrzeli), aktywacja lub zaostrzenie tocznia rumieniowatego układowego(choroba, w której organizm jest atakowany przez własny system odpornościowy co powoduje bólstawów, wysypki skórne i gorączkę), ból gardła, zapalenie zatok, uczucie smutku (depresja), trudnościw zasypianiu (bezsenność), zaburzenia widzenia, trudności w oddychaniu, ból brzucha, zaparcia,wzdęcia (niestrawność), nudności (wymioty), zapalenie błony śluzowej żołądka, nieprawidłowaczynność wątroby (występuje częściej u pacjentów pochodzenia japońskiego), zaczerwienienie skóry(rumień), reakcje alergiczne, takie jak świąd lub wysypka, zwiększona potliwość, pokrzywka, bólstawów i ból kończyn, skurcze mięśni, objawy grypopodobne, ból, małe stężenie sodu, zwiększonestężenie kreatyniny, zwiększona aktywność enzymów wątrobowych lub fosfokinazy kreatynowej wekrwi.
Działania niepożądane zgłaszane dla jednego ze składników mogą wystąpić również podczas terapiilekiem MicardisPlus, nawet jeśli nie stwierdzono ich podczas badań klinicznych produktu.
Telmisartan
U pacjentów przyjmujących wyłącznie telmisartan, obserwowano dodatkowo następujące działanianiepożądane:
Niezbyt częste działania niepożądane (mogą wystąpić do 1 na 100 pacjentów):
Zakażenie górnych dróg oddechowych (np. ból gardła, zapalenie zatok, przeziębienie), zakażeniaukładu moczowego, za mała liczba krwinek czerwonych (niedokrwistość), duże stężenie potasu,wolna czynność serca (bradykardia), zaburzenie czynności nerek, w tym ostra niewydolność nerek,osłabienie, kaszel.
Rzadkie działania niepożądane (mogą wystąpić do 1 na 1000 pacjentów):
Mała liczba płytek krwi (małopłytkowość), zwiększenie liczby niektórych krwinek białych(eozynofilia), ciężka reakcja alergiczna (np. nadwrażliwość, reakcja anafilaktyczna, wysypkapolekowa), małe stężenie glukozy we krwi (u pacjentów z cukrzycą), nieżyt żołądka, wyprysk(zaburzenie skóry), zwyrodnienie stawów, zapalenie ścięgien, zmniejszone stężenie hemoglobiny(białka krwi), senność.
Bardzo rzadkie działania niepożądane (mogą wystąpić do 1 na 10 000 pacjentów):
Postępujące bliznowacenie pęcherzyków płucnych (śródmiąższowa choroba płuc)**
*Zjawisko to może być przypadkowe lub związane z mechanizmem, który nie został jeszcze poznany.
**Zgłaszano przypadki śródmiąższowej choroby płuc pozostające w związku czasowym zprzyjmowaniem telmisartanu. Nie ustalono jednak związku przyczynowego.
81
Hydrochlorotiazyd
U pacjentów przyjmujących wyłącznie hydrochlorotiazyd obserwowano dodatkowe następującedziałania niepożądane:
Częste działania niepożądane (mogą wystąpić do 1 na 10 pacjentów):
Nudności, małe stężenie magnezu we krwi.
Rzadkie działania niepożądane (mogą wystąpić do 1 na 1000 pacjentów):
Zmniejszenie liczby płytek krwi, przez co wzrasta ryzyko wystąpienia krwawień lub siniaków(niewielkie, fioletowo-czerwone zmiany na skórze lub w innych tkankach, spowodowane przezkrwawienie), duże stężenie wapnia we krwi, ból głowy.
Bardzo rzadkie działania niepożądane (mogą wystąpić do 1 na 10 000 pacjentów):
Wzrost pH (zakłócona równowaga kwasowo-zasadowa) ze względu na małe stężenie chlorków wekrwi.
Działania niepożądane o nieznanej częstości występowania (częstość niemożliwa do oszacowania na
podstawie dostępnych danych):
Zapalenie ślinianek, zmniejszenie liczby (lub nawet brak) krwinek, w tym mała ilość czerwonych ibiałych krwinek, ciężkie reakcje alergiczne (np. nadwrażliwość, reakcje anafilaktyczne), zmniejszenielub utrata apetytu, niepokój, uczucie pustki w głowie, niewyraźne widzenie lub widzenie na żółto,ograniczenie widzenia i ból oczu (prawdopodobnie objawy ostrej krótkowzroczności lub ostrej jaskryz zamkniętym kątem przesączania), zapalenie naczyń krwionośnych (martwicze zapalenie naczyń),zapalenie trzustki, nieżyt żołądka, zażółcenie skóry lub oczu (żółtaczka), zespół o typie tocznia(choroba naśladująca toczeń rumieniowaty układowy, w którym organizm jest atakowany przezwłasny układ odpornościowy), zaburzenia skóry, takie jak zapalenie naczyń krwionośnych w skórze,zwiększona wrażliwość na światło słoneczne, wysypka, zaczerwienienie skóry, powstawanie pęcherzyna wargach, oczach i ustach, łuszczenie się skóry, gorączka (możliwe objawy rumienia wielopostaciowego), osłabienie, zapalenie nerek lub zaburzenia czynności nerek, obecność glukozy wmoczu (cukromocz), gorączka, zaburzenia równowagi elektrolitowej, duże stężenie cholesterolu wekrwi, zmniejszona objętość krwi, wzrost stężenia glukozy we krwi, trudności w kontrolowaniustężenia glukozy we krwi/moczu u pacjentów z rozpoznaną cukrzycą, lub tłuszczu we krwi.
Zgłaszanie działań niepożądanych
Jeśli wystąpią jakiekolwiek objawy niepożądane, w tym wszelkie objawy niepożądane niewymienionew ulotce, należy powiedzieć o tym lekarzowi lub farmaceucie. Działania niepożądane można zgłaszaćbezpośrednio do „krajowego systemu zgłaszania” wymienionego w
załączniku V
. Dzięki zgłaszaniudziałań niepożądanych można będzie zgromadzić więcej informacji na temat bezpieczeństwastosowania leku.
5. Jak przechowywać lek MicardisPlus
Lek należy przechowywać w miejscu niewidocznym i niedostępnym dla dzieci.
Nie stosować tego leku po upływie terminu ważności zamieszczonego na pudełku po: Terminważności. Termin ważności oznacza ostatni dzień podanego miesiąca.
Brak szczególnych wymagań dotyczących temperatury przechowywania leku. Przechowywać lek woryginalnym opakowaniu w celu ochrony tabletek przed wilgocią. Tabletkę leku MicardisPlus należywyjąć z blistra bezpośrednio przed zażyciem.
Czasami zdarza się, że zewnętrzna powłoka blistra odkleja się od wewnętrznej pomiędzy kieszeniamiblistra. W tym przypadku nie ma potrzeby podejmowania żadnych działań.
82
Leków nie należy wyrzucać do kanalizacji ani domowych pojemników na odpadki. Należy zapytaćfarmaceutę, jak usunąć leki, których się już nie używa. Takie postępowanie pomoże chronićśrodowisko.
6. Zawartość opakowania i inne informacje
Co zawiera lek MicardisPlus
Substancjami czynnymi leku są: telmisartan i hydrochlorotiazyd. Każda tabletka zawiera 80 mgtelmisartanu i 12,5 mg hydrochlorotiazydu.
Pozostałe składniki to: laktoza jednowodna, stearynian magnezu, skrobia kukurydziana, meglumina,mikrokrystaliczna celuloza, powidon, czerwony tlenek żelaza (E172), wodorotlenek sodu, skrobiglikolan sodu (typ A), sorbitol (E420).
Jak wygląda lek MicardisPlus i co zawiera opakowanie
MicardisPlus 80 mg/12,5 mg tabletki to czerwono-białe, owalne tabletki dwuwarstwowe, zwytłoczonym logo i kodem „H8”.
Lek MicardisPlus jest dostępny w blistrach zawierających 14, 28, 56, 84 lub 98 tabletek, lub wblistrach podzielonych na dawki pojedyncze zawierających 28 x 1, 30 x 1 lub 90 x 1 tabletka.
Nie wszystkie wielkości opakowań mogą być dostępne w sprzedaży.
Podmiot odpowiedzialny Wytwórca
Boehringer Ingelheim International GmbH
Binger Str. 173
D-55216 Ingelheim am Rhein
Niemcy
Boehringer Ingelheim Pharma GmbH & Co. KG
Binger Str. 173
D –55216 Ingelheim am Rhein
Niemcy
i
Boehringer Ingelheim Ellas A.E.5th km Paiania – MarkopouloKoropi Attiki, 194 00Grecja
83
W celu uzyskania bardziej szczegółowych informacji należy zwrócić się do miejscowegoprzedstawiciela podmiotu odpowiedzialnego:
België/Belgique/Belgien
SCS Boehringer Ingelheim Comm.V.
Tél/Tel: +32 2 773 33 11
Lietuva
Boehringer Ingelheim RCV GmbH & Co KG
Lietuvos filialas
Tel.: +370 37 473922
България
Бьорингер Ингелхайм РЦВ ГмбХ и Ко. КГ -
клон България
Тел: +359 2 958 79 98
Luxembourg/Luxemburg
SCS Boehringer Ingelheim Comm.V.
Tél/Tel: +32 2 773 33 11
Česká republika
Boehringer Ingelheim spol. s r.o.
Tel: +420 234 655 111
Magyarország
Boehringer Ingelheim RCV GmbH & Co KG
Magyarországi Fióktelepe
Tel.: +36 1 299 8900
Danmark
Boehringer Ingelheim Danmark A/S
Tlf: +45 39 15 88 88
Malta
Boehringer Ingelheim Ltd.
Tel: +44 1344 424 600
Deutschland
Boehringer Ingelheim Pharma GmbH & Co. KG
Tel: +49 (0) 800 / 77 90 900
Nederland
Boehringer Ingelheim b.v.
Tel: +31 (0) 800 22 55 889
Eesti
Boehringer Ingelheim RCV GmbH & Co KG
Eesti Filiaal
Tel: +372 612 8000
Norge
Boehringer Ingelheim Norway KS
Tlf: +47 66 76 13 00
Ελλάδα
Boehringer Ingelheim Ellas A.E.
Tηλ: +30 2 10 89 06 300
Österreich
Boehringer Ingelheim RCV GmbH & Co KG
Tel: +43 1 80 105-0
España
Boehringer Ingelheim España S.A.
Tel: +34 93 404 51 00
Polska
Boehringer Ingelheim Sp. z o.o.
Tel.: +48 22 699 0 699
France
Boehringer Ingelheim France S.A.S.
Tél: +33 3 26 50 45 33
Portugal
Boehringer Ingelheim, Unipessoal Lda.
Tel: +351 21 313 53 00
Hrvatska
Boehringer Ingelheim Zagreb d.o.o.
Tel: +385 1 2444 600
România
Boehringer Ingelheim RCV GmbH & Co KG
Viena – Sucursala Bucuresti
Tel: +40 21 302 28 00
Ireland
Boehringer Ingelheim Ireland Ltd.
Tel: +353 1 295 9620
Slovenija
Boehringer Ingelheim RCV GmbH & Co KG
Podružnica Ljubljana
Tel: +386 1 586 40 00
84
Ísland
Vistor hf.
Sími: +354 535 7000
Slovenská republika
Boehringer Ingelheim RCV GmbH & Co KG
organizačná zložka
Tel: +421 2 5810 1211
Italia
Boehringer Ingelheim Italia S.p.A.
Tel: +39 02 5355 1
Suomi/Finland
Boehringer Ingelheim Finland Ky
Puh/Tel: +358 10 3102 800
Κύπρος
Boehringer Ingelheim Ellas A.E.
Tηλ: +30 2 10 89 06 300
Sverige
Boehringer Ingelheim AB
Tel: +46 8 721 21 00
Latvija
Boehringer Ingelheim RCV GmbH & Co KG
Latvijas filiāle
Tel: +371 67 240 011
United Kingdom
Boehringer Ingelheim Ltd.
Tel: +44 1344 424 600
Data ostatniej aktualizacji ulotki:
Inne źródła informacji
Szczegółowe informacje o tym leku znajdują się na stronie internetowej Europejskiej Agencji Leków
http://www.ema.europa.eu
.
85
Ulotka dołączona do opakowania: informacja dla pacjenta
MicardisPlus 80 mg/25 mg tabletki
telmisartan/hydrochlorotiazyd
Należy uważnie zapoznać się z treścią ulotki przed zażyciem leku, ponieważ zawiera onainformacje ważne dla pacjenta.
- Należy zachować tę ulotkę, aby w razie potrzeby móc ją ponownie przeczytać.- W razie jakichkolwiek wątpliwości należy zwrócić się do lekarza lub farmaceuty.- Lek ten przepisano ściśle określonej osobie. Nie należy go przekazywać innym. Lek może zaszkodzić innej osobie, nawet jeśli objawy jej choroby są takie same.- Jeśli u pacjenta wystąpią jakiekolwiek objawy niepożądane, w tym wszelkie objawy niepożądane niewymienione w tej ulotce, należy powiedzieć o tym lekarzowi lub farmaceucie. Patrz punkt 4.
Spis treści ulotki
1. Co to jest lek MicardisPlus i w jakim celu się go stosuje
2. Informacje ważne przed przyjęciem leku MicardisPlus
3. Jak przyjmować lek MicardisPlus
4. Możliwe działania niepożądane
5. Jak przechowywać lek MicardisPlus
6. Zawartość opakowania i inne informacje
1. Co to jest lek MicardisPlus i w jakim celu się go stosuje
MicardisPlus jest lekiem złożonym, zawierającym dwie substancje czynne, telmisartan ihydrochlorotiazyd w jednej tabletce. Obie substancje wspomagają kontrolę wysokiego ciśnieniatętniczego krwi.
- Telmisartan należy do grupy leków zwanych antagonistami receptora angiotensyny II. Angiotensyna II jest substancją wytwarzaną w organizmie, powodującą zwężenie naczyń krwionośnych, tym samym podwyższającą ciśnienie tętnicze. Telmisartan blokuje efekt działania angiotensyny II, w związku z czym naczynia krwionośne rozszerzają się, a ciśnienie tętnicze obniża.
- Hydrochlorotiazyd należy do grupy leków zwanych tiazydowymi lekami moczopędnymi, zwiększa wydalanie moczu, co prowadzi do obniżenia ciśnienia tętniczego.
Nieleczone podwyższone ciśnienie tętnicze może powodować uszkodzenie naczyń krwionośnychw narządach, w niektórych przypadkach może być przyczyną powikłań takich jak zawał serca,niewydolność serca lub nerek, udar mózgu lub utrata wzroku. Najczęściej przed pojawieniem siępowyższych powikłań nie obserwuje się występowania żadnych objawów podwyższonego ciśnieniakrwi. Z tego powodu ważne jest, aby regularnie mierzyć ciśnienie tętnicze krwi, żeby sprawdzać, czymieści się ono w prawidłowym zakresie wartości.
MicardisPlus jest stosowany w leczeniu wysokiego ciśnienia tętniczego (samoistnego nadciśnieniatętniczego) u osób dorosłych, u których ciśnienie tętnicze nie jest wystarczająco kontrolowane przezMicardisPlus 80/12,5 mg lub u pacjentów którzy wcześniej byli ustabilizowani przez telmisartan lubhydrochlorotiazyd stosowany oddzielnie.
86
2. Informacje ważne przed przyjęciem leku MicardisPlus
Kiedy nie przyjmować leku MicardisPlus
jeśli pacjent ma uczulenie na telmisartan lub którykolwiek z pozostałych składników tego leku
(wymienionych w punkcie 6);
jeśli pacjent ma uczulenie na hydrochlorotiazyd lub pochodne sulfonamidów; po trzecim miesiącu ciąży. (Również należy unikać stosowania leku MicardisPlus we wczesnym okresie ciąży – patrz punkt „Ciąża”);
jeśli u pacjenta występuje ciężka choroba wątroby, taka jak zastój żółci lub zwężenie dróg żółciowych (zaburzenia odpływu żółci z wątroby i pęcherzyka żółciowego) lub jakakolwiek inna ciężka choroba wątroby;
jeśli pacjent ma ciężką chorobę nerek;
jeśli lekarz stwierdzi występowanie małego stężenia potasu lub dużego stężenia wapnia we
krwi, które nie ulegają poprawie na skutek leczenia;
jeśli pacjent ma cukrzycę lub zaburzenia czynności nerek i jest leczony lekiem obniżającym
ciśnienie krwi zawierającym aliskiren.
Jeżeli którakolwiek powyższa sytuacja dotyczy pacjenta, należy poinformować lekarza lubfarmaceutę, przed zażyciem leku MicardisPlus.
Ostrzeżenia i środki ostrożności
Przed rozpoczęciem przyjmowania leku MicardisPlus należy omówić to z lekarzem, jeśli u pacjentawystępują lub występowały którekolwiek z poniższych stanów lub chorób:
- niskie ciśnienie tętnicze krwi (niedociśnienie), którego prawdopodobieństwo wystąpienia jest większe, jeśli pacjent jest odwodniony (nadmierna utrata wody z organizmu) lub ma niedobór soli, z powodu stosowania leków moczopędnych (tabletek odwadniających), diety ubogosolnej, biegunki, wymiotów lub hemodializy;
- choroba nerek lub przeszczep nerki;
- zwężenie tętnicy nerkowej (zwężenie naczyń krwionośnych jednej nerki lub obu nerek);- choroba wątroby;
- choroba serca; - cukrzyca;
- dna moczanowa;
- zwiększone stężenie aldosteronu (zatrzymanie wody i soli w organizmie łącznie z zaburzeniem równowagi elektrolitowej);
- toczeń rumieniowaty układowy (zwany również „toczniem” lub „SLE”), choroba, w przebiegu której układ odpornościowy atakuje własny organizm;
- substancja czynna hydrochlorotiazyd może powodować rzadkie reakcje powodujące ograniczenie widzenia i ból oczu. Mogą to być objawy zwiększonego ciśnienia w gałce ocznej, które mogą się pojawić w ciągu kilku godzin do kilku tygodni od przyjęcia leku MicardisPlus. Nieleczone mogą prowadzić do trwałego zaburzenia wzroku.
Przed rozpoczęciem przyjmowania leku MicardisPlus należy omówić to z lekarzem: jeśli pacjent przyjmuje którykolwiek z poniższych leków stosowanych w leczeniu wysokiego ciśnienia krwi:
- inhibitor konwertazy angiotensyny (ACE) (ang. Angiotensin Converting Enzyme Inhibitors,ACEI) (na przykład enalapryl, lizynopryl, ramipryl), w szczególności jeśli pacjent mazaburzenia czynności nerek związane z cukrzycą.
- aliskiren.
87
Lekarz prowadzący może monitorować czynność nerek, ciśnienie krwi oraz stężenieelektrolitów (np. potasu) we krwi w regularnych odstępach czasu. Patrz także informacje podnagłówkiem „Kiedy nie przyjmować leku MicardisPlus”.
jeśli pacjent przyjmuje digoksynę.
Należy poinformować lekarza o podejrzeniu (lub planowaniu) ciąży. Nie zaleca się stosowania leku
MicardisPlus we wczesnym okresie ciąży, a nie wolno go przyjmować po trzecim miesiącu ciąży,ponieważ stosowany w tym okresie może poważnie zaszkodzić dziecku (patrz punkt „Ciąża”).
Leczenie hydrochlorotiazydem może prowadzić do zaburzenia równowagi elektrolitów w organizmie.Typowe objawy zaburzenia gospodarki płynowej lub elektrolitowej obejmują suchość błony śluzowejw jamie ustnej, osłabienie, letarg, senność, niepokój, bóle lub skurcze mięśniowe, nudności (mdłości),wymioty, zmęczenie mięśni oraz nieprawidłowo przyspieszone tętno (szybciej niż 100 uderzeń naminutę). W przypadku wystąpienia któregokolwiek z powyższych objawów należy poinformowaćlekarza.
Należy również poinformować lekarza o wystąpieniu nadwrażliwości skóry na światło słonecznew postaci oparzeń słonecznych (np. zaczerwienienie, swędzenie, obrzęk, powstawanie pęcherzy)pojawiających się szybciej niż zazwyczaj.
W przypadku planowanego zabiegu chirurgicznego lub znieczulenia należy poinformować lekarzao przyjmowaniu leku MicardisPlus.
MicardisPlus może mniej skutecznie obniżać ciśnienie tętnicze u osób rasy czarnej.
Dzieci i młodzież
Stosowanie leku MicardisPlus u dzieci i młodzieży w wieku do 18 lat nie jest zalecane.
Lek MicardisPlus a inne leki
Należy powiedzieć lekarzowi lub farmaceucie o wszystkich lekach przyjmowanych przez pacjentaobecnie lub ostatnio, a także o lekach, które pacjent planuje przyjmować. Lekarz może zdecydować ozmianie dawki tych leków lub o podjęciu innych środków ostrożności. W niektórych przypadkachkonieczne może być odstawienie któregoś z leków. Dotyczy to zwłaszcza jednoczesnegoprzyjmowania razem z lekiem MicardisPlus niżej wymienionych leków:
- preparaty litu, stosowane w leczeniu niektórych rodzajów depresji;
- leki związane z występowaniem małego stężenia potasu we krwi (hipokaliemia), takie jak inne leki moczopędne (tabletki odwadniające), leki przeczyszczające (np. olej rycynowy), kortykosteroidy (np. prednizolon), ACTH (hormon adrenokortykotropowy), amfoterycyna (lek przeciwgrzybiczy), karbenoksolon (stosowany w leczeniu owrzodzeń jamy ustnej), sól sodowa penicyliny G (antybiotyk), kwas salicylowy oraz jego pochodne;
- leki mogące podwyższać stężenie potasu we krwi, np. leki moczopędne oszczędzające potas, suplementy potasu, substytuty soli zawierające potas, inhibitory ACE, cyklosporyna (lek immunosupresyjny) i inne produkty lecznicze, np. heparyna sodowa (lek przeciwzakrzepowy);- leki, na które wpływają zmiany stężenia potasu we krwi, takie jak leki nasercowe (np. digoksyna) czy też leki regulujące częstość akcji serca (np. chinidyna, dyzopiramid, amiodaron, sotalol), leki używane w leczeniu zaburzeń psychicznych (np. tiorydazyna, chloropromazyna, lewomepromazyna) oraz inne leki, takie jak niektóre antybiotyki (np. sparfloksacyna, pentamidyna) lub pewne leki stosowane w terapii odczynów (reakcji) alergicznych (np. terfenadyna);
- leki stosowane w cukrzycy (insulina lub leki doustne takie jak metformina);- kolestyramina i kolestypol, leki obniżające stężenie tłuszczów we krwi;- leki podwyższające ciśnienie krwi takie jak noradrenalina;
- leki zwiotczające mięśnie takie jak tubokuraryna;
88
- suplementy wapnia i (lub) witaminy D;
- leki o działaniu antycholinergicznym (stosowane w leczeniu szeregu zaburzeń takich jak stany skurczowe w obrębie przewodu pokarmowego, skurcze pęcherza moczowego, astma, choroba lokomocyjna, skurcze mięśni, choroba Parkinsona oraz wspomagająco przy znieczuleniu), takie jak atropina i biperyden;
- amantadyna (lek stosowany w chorobie Parkinsona, a także w leczeniu lub zapobieganiu pewnych chorób wirusowych);
- pozostałe leki stosowane w leczeniu nadciśnienia, kortykosteroidy, leki przeciwbólowe (np. niesteroidowe leki przeciwzapalne, NLPZ), leki stosowane w leczeniu nowotworów, dny moczanowej lub zapalenia stawów;
- przyjmowanie inhibitora ACE lub aliskirenu (patrz także informacje pod nagłówkiem „Kiedy nie przyjmować leku MicardisPlus” oraz „Ostrzeżenia i środki ostrożności”).- digoksyna.
MicardisPlus może nasilać działanie obniżające ciśnienie krwi innych leków stosowanych w leczeniunadciśnienia lub leków, które mogą wywołać zmniejszenie ciśnienia krwi (np. baklofen, amifostyna).Ponadto niskie ciśnienie krwi mogą dodatkowo zmniejszyć: alkohol, barbiturany, narkotyki lub lekiprzeciwdepresyjne. Objawem są zawroty głowy przy wstawaniu. W razie potrzeby należy poradzić sięlekarza celem dostosowania dawki innego leku podczas przyjmowania leku MicardisPlus.
Działanie leku MicardisPlus może być osłabione w przypadku jednoczesnego stosowania NLPZ(niesteroidowych leków przeciwzapalnych, np. kwasu acetylosalicylowego lub ibuprofenu).
Stosowanie leku MicardisPlus z jedzeniem i alkoholem
Lek MicardisPlus można przyjmować z pożywieniem lub niezależnie od posiłków.Należy unikać alkoholu do czasu rozmowy z lekarzem. Alkohol może dodatkowo obniżyć ciśnieniekrwi i (lub) nasilić ryzyko zawrotów głowy lub omdlenia.
Ciąża i karmienie piersią
Ciąża
Należy poinformować lekarza o podejrzeniu (lub planowaniu) ciąży.
Zazwyczaj lekarz zaleci zaprzestanie stosowania leku MicardisPlus przed planowaną ciążą lubnatychmiast po stwierdzeniu ciąży i zaleci inny lek zamiast leku MicardisPlus. Nie zaleca sięstosowania leku MicardisPlus podczas ciąży i nie wolno go stosować po trzecim miesiącu ciąży,ponieważ może poważnie zaszkodzić dziecku, jeśli jest stosowany po 3 miesiącu ciąży.
Karmienie piersią
Należy powiedzieć lekarzowi o karmieniu piersią lub zamiarze karmienia piersią. Lek MicardisPlusnie jest zalecany podczas karmienia piersią. Lekarz może wybrać inne leczenie w trakcie karmieniapiersią.
Prowadzenie pojazdów i obsługiwanie maszyn
Niektórzy pacjenci przyjmujący MicardisPlus mogą odczuwać zawroty głowy lub zmęczenie.W takim przypadku nie należy prowadzić pojazdów ani obsługiwać maszyn.
Lek MicardisPlus zawiera cukier (laktozę) i sorbitol.Jeśli pacjent ma nietolerancję pewnych cukrów, powinien skontaktować się z lekarzem przedzastosowaniem leku MicardisPlus.
89
3. Jak przyjmować lek MicardisPlus
Ten lek należy zawsze przyjmować zgodnie z zaleceniami lekarza. W razie wątpliwości należyzwrócić się do lekarza lub farmaceuty.
Zalecana dawka to jedna tabletka na dobę. Należy starać się przyjmować tabletkę o tej samej porzekażdego dnia. MicardisPlus można przyjmować podczas posiłku lub pomiędzy posiłkami. Tabletkinależy połknąć popijając wodą lub napojem bezalkoholowym. Ważne jest, aby lek MicardisPlusprzyjmować każdego dnia, dopóki lekarz nie zaleci inaczej.
Jeśli u pacjenta wątroba nie funkcjonuje właściwie, zwykła dawka nie powinna być większa niż 40 mgtelmisartanu i 12,5 mg hydrochlorotiazydu na dobę.
Przyjęcie większej niż zalecana dawki leku MicardisPlus
Jeżeli przez pomyłkę zostanie przyjęta zbyt duża liczba tabletek, mogą pojawić się takie oznaki, jakniskie ciśnienie krwi i przyspieszenie akcji serca. Zgłaszano także przypadki spowolnienia akcji serca,zawrotów głowy, wymiotów, pogorszenia czynności nerek, w tym niewydolności nerek. Z powoduzawartości hydrochlorotiazydu może także wystąpić wyraźnie niskie ciśnienie krwi i niskie stężeniapotasu we krwi, co może doprowadzić do nudności, senności i skurczów mięśni i (lub) nieregularnebicie serca związane z jednoczesnym stosowaniem leków takich jak glikozydy naparstnicy orazniektórych leków antyarytmicznych. Należy niezwłocznie skontaktować się z lekarzem lub farmaceutąalbo z najbliższym szpitalnym oddziałem doraźnej pomocy medycznej.
Pominięcie przyjęcia leku MicardisPlus
Jeśli pacjent zapomni przyjąć dawkę leku, powinien zażyć go niezwłocznie po przypomnieniu sobie,tego samego dnia. Jeżeli tabletka nie zostanie przyjęta jednego dnia, należy przyjąć zwykle stosowanądawkę następnego dnia. Nie należy stosować dawki podwójnej w celu uzupełnienia pominiętej dawki.
W razie jakichkolwiek dalszych wątpliwości związanych ze stosowaniem tego leku, należy zwrócićsię do lekarza lub farmaceuty.
4. Możliwe działania niepożądane
Jak każdy lek, lek ten może powodować działania niepożądane, chociaż nie u każdego one wystąpią.
Niektóre działania niepożądane mogą być ciężkie i wymagają natychmiastowej pomocymedycznej:
W przypadku wystąpienia któregokolwiek z następujących objawów należy natychmiast skontaktowaćsię z lekarzem:
Posocznica* (często nazywana zatruciem krwi, będąca ciężkim zakażeniem, z reakcją zapalną całegoorganizmu), nagły obrzęk skóry i błon śluzowych (obrzęk naczynioruchowy); tworzenie się pęcherzy izłuszczanie się zewnętrznej warstwy skóry (toksyczne martwicze oddzielanie się naskórka). Powyższedziałania niepożądane występują rzadko (mogą wystąpić do 1 na 1000 pacjentów) albo z nieznanączęstością (w przypadku toksycznego martwiczego oddzielania się naskórka), ale są niezwykleciężkie; w takim przypadku należy przerwać przyjmowanie leku i natychmiast skontaktować się zlekarzem. Jeśli powyższe objawy nie są leczone, mogą zakończyć się zgonem.
Zwiększoną częstość występowania posocznicy obserwowano u osób przyjmujących telmisartan wmonoterapii, nie można jej jednak wykluczyć w przypadku terapii lekiem MicardisPlus.
90
Możliwe działania niepożądane leku MicardisPlus:
Częste działania niepożądane (mogą wystąpić do 1 na 10 pacjentów):
Zawroty głowy
Niezbyt częste działania niepożądane (mogą wystąpić do 1 na 100 pacjentów):
Zmniejszenie stężenia potasu we krwi, lęk, omdlenia, uczucie mrowienia i drętwienia (parestezje),uczucie wirowania, przyspieszone tętno (częstoskurcz), zaburzenia rytmu serca, niskie ciśnienietętnicze krwi, nagłe obniżenie ciśnienia tętniczego krwi podczas wstawania, skrócenie oddechu(duszność), biegunka, suchość błon śluzowych w jamie ustnej, wzdęcia, ból pleców, skurcze mięśni,ból mięśni, zaburzenia erekcji (niezdolność do uzyskania lub utrzymania erekcji), ból w klatcepiersiowej, zwiększone stężenie kwasu moczowego we krwi.
Rzadkie działania niepożądane (mogą wystąpić do 1 na 1000 pacjentów):
Zapalenie płuc (zapalenie oskrzeli), aktywacja lub zaostrzenie tocznia rumieniowatego układowego(choroba, w której organizm jest atakowany przez własny system odpornościowy co powoduje bólstawów, wysypki skórne i gorączkę), ból gardła, zapalenie zatok, uczucie smutku (depresja), trudnościw zasypianiu (bezsenność), zaburzenia widzenia, trudności w oddychaniu, ból brzucha, zaparcia,wzdęcia (niestrawność), nudności (wymioty), zapalenie błony śluzowej żołądka, nieprawidłowaczynność wątroby (występuje częściej u pacjentów pochodzenia japońskiego), zaczerwienienie skóry(rumień), reakcje alergiczne, takie jak świąd lub wysypka, zwiększona potliwość, pokrzywka, bólstawów i ból kończyn, skurcze mięśni, objawy grypopodobne, ból, małe stężenie sodu, zwiększonestężenie kreatyniny, zwiększona aktywność enzymów wątrobowych lub fosfokinazy kreatynowej wekrwi.
Działania niepożądane zgłaszane dla jednego ze składników mogą wystąpić również podczas terapiilekiem MicardisPlus, nawet jeśli nie stwierdzono ich podczas badań klinicznych produktu.
Telmisartan
U pacjentów przyjmujących wyłącznie telmisartan, obserwowano dodatkowo następujące działanianiepożądane:
Niezbyt częste działania niepożądane (mogą wystąpić do 1 na 100 pacjentów):
Zakażenie górnych dróg oddechowych (np. ból gardła, zapalenie zatok, przeziębienie), zakażeniaukładu moczowego, za mała liczba krwinek czerwonych (niedokrwistość), duże stężenie potasu,wolna czynność serca (bradykardia), zaburzenie czynności nerek, w tym ostra niewydolność nerek,osłabienie, kaszel.
Rzadkie działania niepożądane (mogą wystąpić do 1 na 1000 pacjentów):
Mała liczba płytek krwi (małopłytkowość), zwiększenie liczby niektórych krwinek białych(eozynofilia), ciężka reakcja alergiczna (np. nadwrażliwość, reakcja anafilaktyczna, wysypkapolekowa), małe stężenie glukozy we krwi (u pacjentów z cukrzycą), nieżyt żołądka, wyprysk(zaburzenie skóry), zwyrodnienie stawów, zapalenie ścięgien, zmniejszone stężenie hemoglobiny(białka krwi), senność.
Bardzo rzadkie działania niepożądane (mogą wystąpić do 1 na 10 000 pacjentów):
Postępujące bliznowacenie pęcherzyków płucnych (śródmiąższowa choroba płuc)***Zjawisko to może być przypadkowe lub związane z mechanizmem, który nie został jeszcze poznany.
**Zgłaszano przypadki śródmiąższowej choroby płuc pozostające w związku czasowym zprzyjmowaniem telmisartanu. Nie ustalono jednak związku przyczynowego.
91
Hydrochlorotiazyd
U pacjentów przyjmujących wyłącznie hydrochlorotiazyd obserwowano dodatkowe następującedziałania niepożądane:
Częste działania niepożądane (mogą wystąpić do 1 na 10 pacjentów):
Nudności, małe stężenie magnezu we krwi.
Rzadkie działania niepożądane (mogą wystąpić do 1 na 1000 pacjentów):
Zmniejszenie liczby płytek krwi, przez co wzrasta ryzyko wystąpienia krwawień lub siniaków(niewielkie, fioletowo-czerwone zmiany na skórze lub w innych tkankach, spowodowane przezkrwawienie), duże stężenie wapnia we krwi, ból głowy.
Bardzo rzadkie działania niepożądane (mogą wystąpić do 1 na 10 000 pacjentów):
Wzrost pH (zakłócona równowaga kwasowo-zasadowa) ze względu na małe stężenie chlorków wekrwi.
Działania niepożądane o nieznanej częstości występowania (częstość niemożliwa do oszacowania na
podstawie dostępnych danych):
Zapalenie ślinianek, zmniejszenie liczby (lub nawet brak) krwinek, w tym mała ilość czerwonych ibiałych krwinek, ciężkie reakcje alergiczne (np. nadwrażliwość, reakcje anafilaktyczne), zmniejszenielub utrata apetytu, niepokój, uczucie pustki w głowie, niewyraźne widzenie lub widzenie na żółto,ograniczenie widzenia i ból oczu (prawdopodobnie objawy ostrej krótkowzroczności lub ostrej jaskryz zamkniętym kątem przesączania), zapalenie naczyń krwionośnych (nekrolizujace zapalenie naczyń),zapalenie trzustki, nieżyt żołądka, zażółcenie skóry lub oczu (żółtaczka), zespół o typie tocznia(choroba naśladująca toczeń rumieniowaty układowy, w którym organizm jest atakowany przezwłasny układ odpornościowy), zaburzenia skóry, takie jak zapalenie naczyń krwionośnych w skórze,zwiększona wrażliwość na światło słoneczne, wysypka, zaczerwienienie skóry, powstawanie pęcherzyna wargach, oczach i ustach, łuszczenie się skóry, gorączka (możliwe objawy rumienia wielopostaciowego), osłabienie, zapalenie nerek lub zaburzenia czynności nerek, obecność glukozy wmoczu (cukromocz), gorączka, zaburzenia równowagi elektrolitowej, duże stężenie cholesterolu wekrwi, zmniejszona objętość krwi, wzrost stężenia glukozy we krwi, trudności w kontrolowaniustężenia glukozy we krwi/moczu u pacjentów z rozpoznaną cukrzycą, lub tłuszczu we krwi.
Zgłaszanie działań niepożądanych
Jeśli wystąpią jakiekolwiek objawy niepożądane, w tym wszelkie objawy niepożądane niewymienionew ulotce, należy powiedzieć o tym lekarzowi lub farmaceucie. Działania niepożądane można zgłaszaćbezpośrednio do „krajowego systemu zgłaszania” wymienionego w
załączniku V
. Dzięki zgłaszaniudziałań niepożądanych można będzie zgromadzić więcej informacji na temat bezpieczeństwastosowania leku.
5. Jak przechowywać lek MicardisPlus
Lek należy przechowywać w miejscu niewidocznym i niedostępnym dla dzieci.
Nie stosować tego leku po upływie terminu ważności zamieszczonego na pudełku po: Terminważności. Termin ważności oznacza ostatni dzień podanego miesiąca.
Brak szczególnych wymagań dotyczących temperatury przechowywania leku. Przechowywać lek woryginalnym opakowaniu w celu ochrony tabletek przed wilgocią. Tabletkę leku MicardisPlus należywyjąć z blistra bezpośrednio przed zażyciem.
Czasami zdarza się, że zewnętrzna powłoka blistra odkleja się od wewnętrznej pomiędzy kieszeniamiblistra. W tym przypadku nie ma potrzeby podejmowania żadnych działań.
92
Leków nie należy wyrzucać do kanalizacji ani domowych pojemników na odpadki. Należy zapytaćfarmaceutę, jak usunąć leki, których się już nie używa. Takie postępowanie pomoże chronićśrodowisko.
6. Zawartość opakowania i inne informacje
Co zawiera lek MicardisPlus
Substancjami czynnymi leku są: telmisartan i hydrochlorotiazyd. Każda tabletka zawiera 80 mgtelmisartanu i 25 mg hydrochlorotiazydu.
Pozostałe składniki to: laktoza jednowodna, stearynian magnezu, skrobia kukurydziana, meglumina,mikrokrystaliczna celuloza, powidon, żółty tlenek żelaza (E172), wodorotlenek sodu, skrobi glikolansodu (typ A), sorbitol (E420).
Jak wygląda lek MicardisPlus i co zawiera opakowanie
MicardisPlus 80 mg/25 mg tabletki to żółto-białe, owalne tabletki dwuwarstwowe, z wytłoczonymlogo i kodem „H9”.
Lek MicardisPlus jest dostępny w blistrach zawierających 14, 28, 56 lub 98 tabletek, lub w blistrachpodzielonych na dawki pojedyncze zawierających 28 x 1, 30 x 1 lub 90 x 1 tabletka.
Nie wszystkie wielkości opakowań mogą być dostępne w sprzedaży.
Podmiot odpowiedzialny Wytwórca
Boehringer Ingelheim International GmbH
Binger Str. 173
D-55216 Ingelheim am Rhein
Niemcy
Boehringer Ingelheim Pharma GmbH & Co. KG
Binger Str. 173
D –55216 Ingelheim am Rhein
Niemcy
i
Boehringer Ingelheim Ellas A.E.5th km Paiania – MarkopouloKoropi Attiki, 194 00Grecja
93
W celu uzyskania bardziej szczegółowych informacji należy zwrócić się do miejscowegoprzedstawiciela podmiotu odpowiedzialnego:
België/Belgique/Belgien
SCS Boehringer Ingelheim Comm.V.
Tél/Tel: +32 2 773 33 11
Lietuva
Boehringer Ingelheim RCV GmbH & Co KG
Lietuvos filialas
Tel.: +370 37 473922
България
Бьорингер Ингелхайм РЦВ ГмбХ и Ко. КГ -
клон България
Тел: +359 2 958 79 98
Luxembourg/Luxemburg
SCS Boehringer Ingelheim Comm.V.
Tél/Tel: +32 2 773 33 11
Česká republika
Boehringer Ingelheim spol. s r.o.
Tel: +420 234 655 111
Magyarország
Boehringer Ingelheim RCV GmbH & Co KG
Magyarországi Fióktelepe
Tel.: +36 1 299 8900
Danmark
Boehringer Ingelheim Denmark A/S
Tlf: +45 39 15 88 88
Malta
Boehringer Ingelheim Ltd.
Tel: +44 1344 424 600
Deutschland
Boehringer Ingelheim Pharma GmbH & Co. KG
Tel: +49 1805 / 77 90 90
Nederland
Boehringer Ingelheim b.v.
Tel: +31 (0) 800 22 55 889
Eesti
Boehringer Ingelheim RCV GmbH & Co KG
Eesti Filiaal
Tel: +372 612 8000
Norge
Boehringer Ingelheim Norway KS
Tlf: +47 66 76 13 00
Ελλάδα
Boehringer Ingelheim Ellas A.E.
Tηλ: +30 2 10 89 06 300
Österreich
Boehringer Ingelheim RCV GmbH & Co KG
Tel: +43 1 80 105-0
España
Boehringer Ingelheim España S.A.
Tel: +34 93 404 51 00
Polska
Boehringer Ingelheim Sp. z o.o.
Tel.: +48 22 699 0 699
France
Boehringer Ingelheim France S.A.S.
Tél: +33 3 26 50 45 33
Portugal
Boehringer Ingelheim, Unipessoal Lda.
Tel: +351 21 313 53 00
Hrvatska
Boehringer Ingelheim Zagreb d.o.o.
Tel: +385 1 2444 600
România
Boehringer Ingelheim RCV GmbH & Co KG
Viena – Sucursala Bucuresti
Reprezentanţa din România
Tel: +40 21 302 28 00
Ireland
Boehringer Ingelheim Ireland Ltd.
Tel: +353 1 295 9620
Slovenija
Boehringer Ingelheim RCV GmbH & Co KG
Podružnica Ljubljana
Tel: +386 1 586 40 00
94
Ísland
Vistor hf.
Sími: +354 535 7000
Slovenská republika
Boehringer Ingelheim RCV GmbH & Co KG
organizačná zložka
Tel: +421 2 5810 1211
Italia
Boehringer Ingelheim Italia S.p.A.
Tel: +39 02 5355 1
Suomi/Finland
Boehringer Ingelheim Finland Ky
Puh/Tel: +358 10 3102 800
Κύπρος
Boehringer Ingelheim Ellas A.E.
Tηλ: +30 2 10 89 06 300
Sverige
Boehringer Ingelheim AB
Tel: +46 8 721 21 00
Latvija
Boehringer Ingelheim RCV GmbH & Co KG
Latvijas filiāle
Tel: +371 67 240 011
United Kingdom
Boehringer Ingelheim Ltd.
Tel: +44 1344 424 600
Data ostatniej aktualizacji ulotki:
Inne źródła informacji
Szczegółowe informacje o tym leku znajdują się na stronie internetowej Europejskiej Agencji Leków
http://www.ema.europa.eu
.
95