CHARAKTERYSTYKA PRODUKTU LECZNICZEGO
1. NAZWA PRODUKTU LECZNICZEGO
Pinexet 25 mg, tabletki powlekanePinexet 100 mg, tabletki powlekanePinexet 200 mg, tabletki powlekanePinexet 300 mg, tabletki powlekane
2. SKŁAD JAKOŚCIOWY I ILOŚCIOWY
Każda tabletka zawiera odpowiednio 25 mg, 100 mg, 200 mg lub 300 mg kwetiapiny (Quetiapinum) w postaci fumaranu.
Substancja pomocnicza o znanym działaniu: laktoza jednowodna.
Każda tabletka produktu leczniczego Pinexet 25 mg zawiera 0,315 mg laktozy jednowodnej.Każda tabletka produktu leczniczego Pinexet 100 mg zawiera 1,26 mg laktozy jednowodnej.Każda tabletka produktu leczniczego Pinexet 200 mg zawiera 2,52 mg laktozy jednowodnej.Każda tabletka produktu leczniczego Pinexet 300 mg zawiera 3,78 mg laktozy jednowodnej.
Pełny wykaz substancji pomocniczych, patrz punkt 6.1.
3. POSTAĆ FARMACEUTYCZNA
Tabletka powlekana
Pinexet 25 mg: tabletki powlekane, różowe, okrągłe, obustronnie wypukłe.Pinexet 100 mg: tabletki powlekane, żółte, okrągłe, obustronnie wypukłe.Pinexet 200 mg: tabletki powlekane, białe, okrągłe, obustronnie wypukłe.Pinexet 300 mg: tabletki powlekane, białe, podłużne, z kreską dzielącą po jednej stronie. Tabletkęmożna podzielić na równe dawki.
4. SZCZEGÓŁOWE DANE KLINICZNE
4.1 Wskazania do stosowania
Pinexet jest wskazany do stosowania: w leczeniu schizofrenii,
w leczeniu zaburzeń afektywnych dwubiegunowych, w tym: - epizodów maniakalnych o umiarkowanym lub ciężkim nasileniu w przebiegu zaburzeń afektywnych dwubiegunowych,
- epizodów depresyjnych ciężkich w przebiegu zaburzeń afektywnych dwubiegunowych,- zapobiegania nawrotom epizodów maniakalnych lub epizodów depresji u pacjentów z zaburzeniami afektywnymi dwubiegunowymi, którzy reagowali na wcześniejsze leczenie kwetiapiną.
4.2 Dawkowanie i sposób podawania
Dla każdego ze wskazań schemat dawkowania produktu jest inny. Należy dopilnować, aby pacjent otrzymał dokładne informacje dotyczące dawkowania odpowiedniego dla jego choroby.
Pinexet można przyjmować z pokarmem lub bez.
Dorośli
Leczenie schizofrenii
W leczeniu schizofrenii Pinexet należy podawać dwa razy na dobę. Całkowita dawka dobowa przezpierwsze cztery dni leczenia wynosi: 50 mg (dzień 1.), 100 mg (dzień 2.), 200 mg (dzień 3.) i 300 mg(dzień 4.). Od 4. dnia dawka powinna wynosić od 300 do 450 mg na dobę (dawka zwykle skuteczna).Dawka może być zmieniana w zakresie od 150 do 750 mg na dobę, zależnie od odpowiedzi kliniczneji tolerancji leczenia przez pacjenta.
Leczenie ciężkich epizodów maniakalnych o umiarkowanym i ciężkim nasileniu w przebiegu
zaburzeń afektywnych dwubiegunowych
W leczeniu epizodów maniakalnych w przebiegu zaburzeń afektywnych dwubiegunowych Pinexetnależy podawać dwa razy na dobę. Całkowita dawka dobowa przez pierwsze cztery dni leczeniawynosi: 100 mg (dzień 1.), 200 mg (dzień 2.), 300 mg (dzień 3.), 400 mg (dzień 4.). Następnie dawkamoże być zwiększana maksymalnie o 200 mg na dobę do dawki dobowej 800 mg w szóstym dniuleczenia.
Zależnie od reakcji pacjenta i tolerancji dawka dobowa w leczeniu podtrzymującym może wynosić od200 do 800 mg na dobę. Zwykle dawka skuteczna wynosi od 400 do 800 mg na dobę.
Leczenie epizodów depresyjnych ciężkich związanych z zaburzeniami afektywnymi dwubiegunowymi
Pinexet powinien być stosowany raz dziennie, przed snem. Przez pierwsze cztery dni leczenia dobowedawki wynoszą odpowiednio: 50 mg (dzień 1.), 100 mg (dzień 2.), 200 mg (dzień 3.) i 300 mg (dzień
4.). Zalecana dawka dobowa wynosi 300 mg. W badaniach klinicznych nie obserwowanododatkowych korzyści związanych ze zwiększeniem dawki dobowej do 600 mg w porównaniuz dawką 300 mg (patrz punkt 5.1).
W pojedynczych przypadkach korzystne może być stosowanie dawki 600 mg. Dawki większe niż300 mg powinny być wprowadzane przez lekarzy doświadczonych w leczeniu zaburzeń afektywnychdwubiegunowych. U niektórych pacjentów, w przypadku problemów wynikających z gorszejtolerancji leczenia, w badaniach klinicznych wykazano, że można rozważyć zmniejszenie dawki dominimum 200 mg.
Zapobieganie nawrotom w zaburzeniach afektywnych dwubiegunowych
Pacjenci, u których wystąpiła odpowiedź na leczenie produktem Pinexet w ostrym leczeniu zaburzeńafektywnych dwubiegunowych, powinni kontynuować przyjmowanie produktu Pinexet w tej samejdawce, w celu zapobiegania nawrotom epizodów maniakalnych, maniakalno-depresyjnych lubdepresyjnych w przebiegu zaburzeń afektywnych dwubiegunowych. Dawka produktu Pinexet możebyć dostosowana w zależności od odpowiedzi klinicznej i tolerancji pacjenta, w zakresie dawek od300 mg do 800 mg na dobę. Ważne, aby w terapii podtrzymującej stosować najmniejsze skutecznedawki produktu.
Pacjenci w podeszłym wieku
Podobnie jak inne leki przeciwpsychotyczne, Pinexet należy stosować z zachowaniem ostrożnościu pacjentów w podeszłym wieku, szczególnie w początkowym okresie terapii. Konieczne może byćwolniejsze zwiększanie dawki produktu i stosowanie mniejszej dawki dobowej niż u młodszychpacjentów, zależnie od indywidualnej odpowiedzi klinicznej i tolerancji pacjenta na leczenie. Średniklirens osoczowy kwetiapiny u pacjentów w podeszłym wieku był zmniejszony o 30% do 50%w porównaniu do wartości u młodszych pacjentów.
Nie badano bezpieczeństwa ani skuteczności stosowania u pacjentów powyżej 65 lat z epizodamidepresji w przebiegu zaburzeń afektywnych dwubiegunowych.
Dzieci i młodzież
Produkt leczniczy Pinexet nie jest zalecany do stosowania u dzieci i młodzieży poniżej 18 lat zewzględu na brak danych uzasadniających stosowanie w tej grupie wiekowej. Dostępne dane z badańklinicznych kontrolowanych placebo z zastosowaniem kwetiapiny przedstawione w punktach 4.4,
4.8, 5.1 i 5.2.
2
Zaburzenia czynności nerek
Nie ma konieczności zmiany dawkowania u pacjentów z zaburzeniami czynności nerek.
Zaburzenia czynności wątroby
Kwetiapina jest w znacznym stopniu metabolizowana w wątrobie. Dlatego kwetiapinę należystosować z zachowaniem ostrożności u pacjentów ze stwierdzonymi zaburzeniami czynności wątroby,szczególnie w początkowym okresie stosowania. U pacjentów z zaburzeniami czynności wątrobyleczenie należy rozpoczynać od dawki dobowej wynoszącej 25 mg. Dawkę można zwiększaćcodziennie o 25 mg do 50 mg do osiągnięcia dawki skutecznej, zależnie od odpowiedzi kliniczneji tolerancji pacjenta na leczenie.
4.3 Przeciwwskazania
Nadwrażliwość na substancję czynną lub na którąkolwiek substancję pomocniczą wymienioną w punkcie 6.1.
Jednoczesne stosowanie inhibitorów układu cytochromu P450 3A4, takich jak: inhibitory proteazywirusa HIV, leki przeciwgrzybicze z grupy azoli, erytromycyna, klarytromycyna i nefazodon (patrzpunkt 4.5).
4.4 Specjalne ostrzeżenia i środki ostrożności dotyczące stosowania
Ze względu na to, że istnieje kilka wskazań do stosowania produktu Pinexet, należy rozważyć profilbezpieczeństwa produktu w odniesieniu do konkretnego rozpoznania u danego pacjenta orazstosowanej u pacjenta dawki.
Dzieci i młodzież
Nie jest wskazane stosowanie kwetiapiny u dzieci i młodzieży w wieku poniżej 18 lat, gdyż nie madanych dotyczących stosowania kwetiapiny w tej grupie wiekowej. Dane z badań klinicznychz zastosowaniem kwetiapiny wykazały, że oprócz znanego profilu bezpieczeństwa określonegou pacjentów dorosłych (patrz punkt 4.8), niektóre działania niepożądane u dzieci i młodzieżywystępowały częściej (zwiększenie łaknienia, zwiększenie stężenia prolaktyny w surowicy, wymioty,zapalenie błony śluzowej nosa oraz omdlenia) lub mogą mieć inne konsekwencje u dzieci i młodzieży(objawy pozapiramidowe i drażliwość). Dodatkowo wystąpiło jedno działanie niepożądane, które niebyło obserwowane wcześniej w toku badań u dorosłych (zwiększenie ciśnienia tętniczego). U dziecii młodzieży obserwowano również zmiany czynności gruczołu tarczowego.
Ponadto długoterminowy wpływ leczenia kwetiapiną na bezpieczeństwo, w tym na wzrosti dojrzewanie dzieci i młodzieży, nie był badany przez okres dłuższy niż 26 tygodni. Nie jest równieżznany długoterminowy wpływ leczenia na rozwój poznawczy i behawioralny.
Dane z kontrolowanych placebo badań klinicznych prowadzonych z udziałem dzieci i młodzieżywykazały, że ze stosowaniem kwetiapiny było związane częstsze występowanie objawówpozapiramidowych (EPS) w porównaniu z grupą placebo u pacjentów leczonych z powoduschizofrenii, a także z powodu zaburzeń maniakalnych oraz depresji w przebiegu zaburzeńafektywnych dwubiegunowych (patrz punkt 4.8).
Samobójstwa i (lub) myśli samobójcze lub pogorszenie stanu klinicznego
Depresja w przebiegu zaburzeń afektywnych dwubiegunowych jest związana ze zwiększonymryzykiem występowania myśli samobójczych, samookaleczeń i samobójstw (zdarzeń związanychz próbami samobójczymi). Ryzyko to utrzymuje się do czasu uzyskania istotnej klinicznie remisji.W związku z tym, że poprawa może wystąpić dopiero po kilku pierwszych lub więcej tygodniachleczenia, pacjent powinien pozostawać pod ścisłą kontrolą lekarską do czasu wystąpienia poprawy.Doświadczenie kliniczne wskazuje, że ryzyko samobójstw zwiększa się we wczesnej fazie poprawyklinicznej.
3
Dodatkowo lekarz prowadzący powinien uwzględnić ryzyko wystąpienia zdarzeń związanychz próbami samobójczymi po nagłym zaprzestaniu leczenia kwetiapiną, ze względu na znane czynnikiryzyka związane z leczoną chorobą.
Innym chorobom i zaburzeniom psychicznym, w leczeniu których przepisywana jest kwetiapina,również może towarzyszyć zwiększone ryzyko występowania zdarzeń związanych z próbamisamobójczymi. Ponadto, z zaburzeniami tymi mogą współistnieć epizody depresyjne ciężkie. Z tegowzględu podczas leczenia pacjentów z innymi zaburzeniami psychicznymi należy stosować te sameśrodki ostrożności, jakie stosuje się w toku leczenia pacjentów z ciężką depresją.
Wiadomo, że pacjenci ze zdarzeniami związanymi z próbami samobójczymi w wywiadzie lub zeznacznym natężeniem myśli samobójczych przed rozpoczęciem leczenia narażeni na zwiększoneryzyko myśli lub prób samobójczych, w związku z czym powinni być dokładnie obserwowaniw trakcie leczenia. W metaanalizie kontrolowanych placebo badań klinicznych dotyczącychstosowania leków przeciwdepresyjnych u dorosłych pacjentów z chorobami psychicznymi wykazanozwiększenie ryzyka zachowań samobójczych podczas stosowania tych leków w porównaniu z placebou pacjentów w wieku poniżej 25 lat.
Leczeniu farmakologicznemu, zwłaszcza we wczesnej fazie terapii oraz po zmianie dawki, powinientowarzyszyć ścisły nadzór i monitorowanie pacjentów, szczególnie tych bardziej zagrożonych. Należyzadbać o to, by pacjenci (a także osoby sprawujące nad nimi opiekę) zdawali sobie sprawę z potrzebyuważnego śledzenia zmian stanu zdrowia - jakiegokolwiek pogorszenia stanu klinicznego, wystąpieniazachowań lub myśli samobójczych oraz niezwykłych zmian w zachowaniu, a także natychmiastowegozgłoszenia się do lekarza w przypadku ich wystąpienia.
W krótszych kontrolowanych placebo badaniach klinicznych u pacjentów z ciężką depresjąw przebiegu zaburzeń afektywnych dwubiegunowych obserwowano zwiększone ryzyko zdarzeńzwiązanych z próbami samobójczymi u młodych, dorosłych pacjentów (w wieku poniżej 25 lat),którzy byli leczeni kwetiapiną w porównaniu do pacjentów otrzymujących placebo (odpowiednio3,0% vs 0%).
Ryzyko zaburzeń metabolicznych
Uwzględniając obserwowane ryzyko pogorszenia profilu metabolicznego, w tym zmian masy ciała,stężenia glukozy we krwi (patrz: Hiperglikemia) oraz lipidów, które stwierdzano w toku badańklinicznych, należy ocenić parametry metaboliczne pacjentów podczas rozpoczynania leczenia,a w jego trakcie regularnie wykonywać badania kontrolne pod kątem ewentualnych zmian tychparametrów. W razie ich pogorszenia należy postępować odpowiednio do stanu klinicznego pacjenta(patrz również punkt 4.8).
Objawy pozapiramidowe
W kontrolowanych placebo badaniach klinicznych ze stosowaniem kwetiapiny była związanazwiększona, w porównaniu z placebo, częstość objawów pozapiramidowych (ang. ExtrapyramidalSyndrome, EPS), u pacjentów dorosłych leczonych z powodu epizodów depresyjnych ciężkichw przebiegu zaburzeń afektywnych dwubiegunowych (patrz punkty 4.8 i 5.1).
Ze stosowaniem kwetiapiny związane było występowanie akatyzji, charakteryzującej się subiektywnienieprzyjemnym lub denerwującym niepokojem ruchowym i przymusem poruszania się, czemu częstotowarzyszyła niemożność siedzenia lub stania w spokojnym bezruchu. Prawdopodobieństwowystąpienia tego zaburzenia jest największe w pierwszych kilku tygodniach leczenia. U pacjentów,u których pojawią się takie objawy, zwiększenie dawki może być szkodliwe.
Dyskinezy późne
W razie wystąpienia objawów przedmiotowych i podmiotowych dyskinez późnych należy rozważyćzmniejszenie dawki produktu lub przerwanie leczenia kwetiapiną. Objawy dyskinez późnych mogą siępogłębić lub nawet pojawić się po zakończeniu leczenia (patrz punkt 4.8).
4
Senność i zawroty głowy
Z leczeniem kwetiapiną jest związane występowanie senności i podobnych objawów, takich jakuspokojenie (patrz punkt 4.8). W badaniach klinicznych dotyczących leczenia pacjentów z depresjąw przebiegu zaburzeń afektywnych dwubiegunowych objawy te występowały zazwyczaj podczaspierwszych 3 dni leczenia i miały łagodne lub umiarkowane nasilenie. Pacjenci, u których występujesenność o ciężkim nasileniu, mogą wymagać częstszych wizyt przez pierwsze 2 tygodnie odwystąpienia senności lub do czasu poprawy; może być też potrzebne rozważenie przerwania leczenia.
Niedociśnienie ortostatyczne
Z leczeniem kwetiapiną jest związane występowanie niedociśnienia ortostatycznego oraztowarzyszące mu zawroty głowy (patrz punkt 4.8), które - podobnie jak senność - pojawiają sięzwykle w początkowym okresie zwiększania dawki do poziomu podtrzymującego. Może to zwiększaćczęstość urazów związanych z upadkami, szczególnie u pacjentów w podeszłym wieku. Z tegowzględu pacjentom należy zalecić zachowanie ostrożności do czasu poznania efektów działania tegoproduktu.
Choroby układu sercowo-naczyniowego
Kwetiapinę należy ostrożnie stosować u pacjentów z rozpoznaną chorobą układusercowo-naczyniowego, chorobą naczyniową mózgu, a także w przypadku innych stanówpredysponujących do niskiego ciśnienia tętniczego. Jeśli wystąpi niedociśnienie ortostatyczne, należyrozważyć zmniejszenie dawki lub wolniejsze jej zwiększanie, szczególnie u pacjentów zewspółistniejącą chorobą układu krążenia.
Zespół bezdechu sennego
U pacjentów stosujących kwetiapinę odnotowano zespół bezdechu sennego. Należy zachowaćostrożność u pacjentów stosujących kwetiapinę jednocześnie z lekami wpływającymi na ośrodkowyukład nerwowy, u których wystąpił w przeszłości zespół bezdechu sennego lub w grupie wysokiegoryzyka (nadwaga, płeć męska).
Napady padaczki
W kontrolowanych badaniach klinicznych nie wykazano różnicy częstości występowania napadówpadaczki u pacjentów leczonych kwetiapiną lub otrzymujących placebo. Nie dostępne żadne danedotyczące częstości występowania napadów drgawkowych u pacjentów z padaczką w wywiadzie.Podobnie jak w przypadku innych leków przeciwpsychotycznych, należy zachować ostrożnośćpodczas leczenia pacjentów z padaczką w wywiadzie (patrz punkt 4.8).
Złośliwy zespół neuroleptyczny
Występowanie złośliwego zespołu neuroleptycznego jest związane z leczeniem lekamiprzeciwpsychotycznymi, w tym również kwetiapiną (patrz punkt 4.8). Objawy kliniczne obejmująhipertermię, zaburzenia świadomości, sztywność mięśni, zaburzenia czynności układuautonomicznego i zwiększenie aktywności kinazy kreatynowej. W razie ich wystąpienia należyprzerwać leczenie kwetiapiną i zastosować odpowiednie leczenie.
Ciężka neutropenia i agranulocytoza
W badaniach klinicznych kwetiapiny zgłaszano występowanie ciężkiej neutropenii (liczba neutrofilów<0,5 x 109/l). Większość przypadków ciężkiej neutropenii wystąpiła kilka miesięcy po rozpoczęciuleczenia kwetiapiną. Brak dowodów na zależność zjawiska od dawki. W praktyce klinicznej w okresieporejestracyjnym w niektórych przypadkach nastąpił zgon. Prawdopodobnymi czynnikami ryzykamała liczba leukocytów przed rozpoczęciem leczenia oraz wywołana przez leki neutropeniaw wywiadzie. Jednakże, w niektórych przypadkach neutropenia wystąpiła u pacjentów bezwcześniejszych czynników ryzyka. Należy przerwać leczenie kwetiapiną, jeśli liczba neutrofilówwynosi <1,0 x 109/l. Należy obserwować pacjenta w celu wykrycia wczesnych oznak i objawówinfekcji i kontrolować liczbę neutrofilów (aż do czasu, gdy ich liczba zwiększy się do ponad1,5 x 109/l) (patrz punkt 5.1).
5
U pacjentów z zakażeniem lub gorączką, szczególnie gdy brak oczywistych czynnikówpredysponujących, należy wziąć pod uwagę neutropenię i zastosować odpowiednie postępowanie,zależne od stanu klinicznego pacjenta.
Pacjentom należy zalecić niezwłoczne zgłaszanie oznak i (lub) objawów mogących odpowiadaćagranulocytozie lub zakażeniu (tj. gorączki, osłabienia, senności lub bólu gardła) w dowolnym czasiepodczas leczenia produktem Pinexet. U takich pacjentów należy natychmiast sprawdzić liczbękrwinek białych (WBC) oraz bezwzględną liczbę leukocytów obojętnochłonnych (ANC), szczególniegdy nie ma czynników predysponujących.
Działanie przeciwcholinergiczne (muskarynowe)
Norkwetiapina, aktywny metabolit kwetiapiny, wykazuje umiarkowane do dużego powinowactwo doróżnych podtypów receptorów muskarynowych, co skutkuje wystąpieniem działań niepożądanychu pacjentów stosujących kwetiapinę w zalecanych dawkach, stosujących kwetiapinę z innymi lekamio działaniu przeciwcholinergicznym i w przypadku przedawkowania. Należy zachować ostrożnośću pacjentów przyjmujących leki o działaniu przeciwcholinergicznym (wpływające na receptorymuskarynowe). Należy zachować ostrożność u pacjentów ze zdiagnozowanym obecnie lubw przeszłości zatrzymaniem moczu, klinicznie istotnym przerostem gruczołu krokowego,niedrożnością jelit lub podobnymi stanami, zwiększonym ciśnieniem wewnątrzgałkowym lub jaskrąz wąskim kątem (patrz punkty 4.5, 4.8, 5.1 i 4.9).
Interakcje
Patrz także punkt 4.5.
Jednoczesne stosowanie kwetiapiny z silnymi induktorami enzymów wątrobowych, takimi jakkarbamazepina lub fenytoina, znacząco zmniejsza stężenie kwetiapiny w osoczu, co może wpływać naskuteczność leczenia kwetiapiną. U pacjentów otrzymujących leki indukujące enzymy wątrobowe,leczenie kwetiapiną można rozpocząć tylko wtedy, gdy w opinii lekarza korzyści wynikającez leczenia kwetiapiną przewyższają ryzyko wynikające z przerwania leczenia lekiem indukującymenzymy wątrobowe. Ważne, aby zmiany produktu indukującego enzymy wątrobowe dokonywaćstopniowo i, jeśli jest to konieczne, zastąpić go lekiem nie indukującym enzymów wątrobowych(np. sodu walproinian).
Masa ciała
U pacjentów leczonych kwetiapiną zgłaszano występowanie zwiększenia masy ciała; u pacjentównależy kontrolować masę ciała i stosować postępowanie odpowiednie klinicznie, zgodnie zestosowanymi wytycznymi dotyczącymi leczenia przeciwpsychotycznego (patrz punkty 4.8 i 5.1).
Hiperglikemia
Hiperglikemia i (lub) rozwój lub zaostrzenie cukrzycy, sporadycznie związane z kwasicą ketonowąlub śpiączką zgłaszano rzadko; w niektórych przypadkach nastąpił zgon pacjenta (patrz punkt 4.8).Niekiedy obserwowano wcześniejsze zwiększenie masy ciała, które może być czynnikiempredysponującym. Zalecane jest stosowne monitorowanie kliniczne, zgodnie z wytycznymidotyczącymi leczenia przeciwpsychotycznego. Pacjenci leczeni dowolnym lekiem przeciwpsychotycznym, także kwetiapiną, powinni być obserwowani pod kątem oznak i objawówhiperglikemii (takich jak polidypsja, poliuria, polifagia i osłabienie), a pacjenci z cukrzycą lubz czynnikami ryzyka cukrzycy powinni być regularnie monitorowani, czy nie doszło do pogorszeniakontroli glikemii. Należy prowadzić regularne pomiary masy ciała.
Lipidy
W badaniach klinicznych z kwetiapiną obserwowano zwiększenie stężenia triglicerydów, cholesteroluLDL oraz cholesterolu całkowitego, a także zmniejszenie stężenia frakcji HDL (patrz punkt 4.8).W razie zmian stężenia lipidów należy postępować zgodnie z praktyką kliniczną.
Wydłużenie odstępu QT
Podczas badań klinicznych oraz stosowania kwetiapiny zgodnie z Charakterystyką ProduktuLeczniczego nie stwierdzono związku między stosowaniem kwetiapiny a występowaniem
6
przetrwałego wydłużenia odstępu QT. W praktyce porejestracyjnej zgłaszano występowaniewydłużenia odstępu QT podczas stosowania kwetiapiny w dawkach terapeutycznych (patrz punkt 4.8)oraz po przedawkowaniu (patrz punkt 4.9). Podobnie jak w przypadku innych leków przeciwpsychotycznych, należy zachować ostrożność, jeśli kwetiapina jest stosowana u pacjentówz chorobami układu krążenia lub wydłużeniem odstępu QT w wywiadzie rodzinnym. Należy teżzachować ostrożność, jeśli kwetiapina jest stosowana jednocześnie z innymi lekami wydłużającymiodstęp QT lub jednocześnie z lekami neuroleptycznymi, szczególnie u pacjentów w podeszłym wieku,u pacjentów z wrodzonym zespołem wydłużonego odstępu QT, zastoinową niewydolnością serca,przerostem mięśnia sercowego, hipokaliemią lub hipomagnezemią (patrz punkt 4.5).
Kardiomiopatia i zapalenie mięśnia sercowego
Kardiomiopatię i zapalenie mięśnia sercowego zgłaszano w toku badań klinicznych oraz w praktyceporejestracyjnej, jednakże nie ustalono związku przyczynowo-skutkowego ich występowania zestosowaniem kwetiapiny. Leczenie kwetiapiną należy poddać ponownej analizie u pacjentówz podejrzeniem kardiomiopatii lub zapalenia mięśnia sercowego.
Ostre objawy odstawienia
Po nagłym zaprzestaniu podawania kwetiapiny opisywano ostre objawy odstawienia, takie jakbezsenność, nudności, bóle głowy, biegunka, wymioty, zawroty głowy i rozdrażnienie. Dlatego zalecasię stopniowe odstawianie kwetiapiny przez okres co najmniej jednego do dwóch tygodni (patrz punkt
4.8).
Nadużywanie
Odnotowano przypadki nadużywania kwetiapiny. Należy zachować ostrożność stosując kwetiapinę u pacjentów z uzależnieniem od leków lub alkoholu.
Pacjenci w podeszłym wieku z objawami psychotycznymi w przebiegu otępienia
Kwetiapina nie jest zatwierdzona w leczeniu pacjentów z psychozą związaną z otępieniem.
W randomizowanych badaniach klinicznych, kontrolowanych placebo, u pacjentów w przebieguotępienia, po zastosowaniu niektórych atypowych leków przeciwpsychotycznych obserwowanow przybliżeniu 3-krotne zwiększenie ryzyka powikłań dotyczących układu naczyniowego mózgu.Mechanizm takiego działania nie jest znany. Nie można wykluczyć zwiększonego ryzykaw przypadku innych leków przeciwpsychotycznych i w innych grupach pacjentów. Należy zachowaćostrożność podczas stosowania kwetiapiny u pacjentów z czynnikami ryzyka udaru.
Meta-analiza danych dotyczących atypowych leków przeciwpsychotycznych wykazała, żeu pacjentów w podeszłym wieku z objawami psychotycznymi w przebiegu otępienia występujewiększe ryzyko zgonu w porównaniu do grupy otrzymującej placebo. Jednak w dwóch10-tygodniowych badaniach kontrolowanych placebo przeprowadzonych w tej samej grupiepacjentów (n=710, średnia wieku 83 lata, grupa wiekowa 56-99 lat) w grupie leczonej kwetiapinąśmiertelność wynosiła 5,5% i 3,2% w grupie otrzymującej placebo. Przyczyny zgonów pacjentówbyły różne, odpowiadały spodziewanym dla tej populacji.
Zaburzenia połykania
Podczas leczenia kwetiapiną zgłaszano występowanie zaburzeń połykania (patrz punkt 4.8).Kwetiapina powinna być stosowana z ostrożnością u pacjentów zagrożonych wystąpieniemzachłystowego zapalenia płuc.
Zaparcie stolca i niedrożność jelit
Zaparcie stanowi czynnik ryzyka wystąpienia niedrożności jelit. Podczas leczenia kwetiapinązgłaszano zaparcia i niedrożności jelit (patrz punkt 4.8), w tym również przypadki śmiertelne,u pacjentów bardziej narażonych na wystąpienie niedrożności jelit, między innymi u tych, którzyprzyjmują równolegle liczne leki zmniejszające motorykę jelit i (lub) którzy nie w stanie zgłosićobjawów zaparcia. Należy ściśle monitorować stan kliniczny pacjentów z niedrożnością jelit i pilniepodjąć działania terapeutyczne.
7
Żylna choroba zakrzepowo-zatorowa
Podczas stosowania leków przeciwpsychotycznych zgłaszano przypadki żylnej choroby zakrzepowo-zatorowej (ŻChZZ). Pacjenci leczeni lekami przeciwpsychotycznymi często zgłaszają nabyte czynnikiryzyka ŻChZZ, dlatego wszystkie możliwe czynniki ryzyka ŻChZZ należy zidentyfikować przedi podczas leczenia kwetiapiną i podjąć odpowiednie kroki zapobiegawcze.
Zapalenie trzustki
Przypadki zapalenia trzustki zgłaszano w toku badań klinicznych oraz w porejestracyjnej praktyceklinicznej. Wśród doniesień z praktyki porejestracyjnej występowały czynniki ryzyka, choć nie wewszystkich przypadkach. U wielu pacjentów wykazano czynniki, o których wiadomo, że sprzyjająrozwojowi zapalenia trzustki, takie jak zwiększone stężenie triglicerydów (patrz punkt 4.4), kamicażółciowa oraz spożywanie alkoholu.
Dodatkowe informacje
Dane dotyczące stosowania jednocześnie kwetiapiny i kwasu walproinowego lub soli litu w ostrychepizodach manii o umiarkowanym i ciężkim nasileniu ograniczone; jednakże terapia skojarzonabyła dobrze tolerowana (patrz punkty 4.8 i 5.1). Z danych wynika, że w 3. tygodniu występujedziałanie addycyjne.
Laktoza
Tabletki zawierają laktozę. Produkt leczniczy nie powinien być stosowany u pacjentów z rzadkowystępującą dziedziczną nietolerancją galaktozy, niedoborem laktozy (typu Lapp) lub zespołem złegowchłaniania glukozy-galaktozy.
4.5 Interakcje z innymi produktami leczniczymi i inne rodzaje interakcji
Ze względu na oddziaływanie kwetiapiny na ośrodkowy układ nerwowy, należy zachować ostrożnośćpodczas stosowania kwetiapiny w skojarzeniu z innymi lekami działającymi na ośrodkowy układnerwowy oraz z alkoholem.
Należy zachować ostrożność u pacjentów przyjmujących leki działające przeciwcholinergicznie (wpływające na receptory muskarynowe).
Głównym izoenzymem układu enzymatycznego cytochromu P450 biorącym udziałw metabolizmie kwetiapiny jest CYP 3A4. W badaniu dotyczącym interakcji,przeprowadzonym u zdrowych ochotników, jednoczesne stosowanie kwetiapiny (w dawce25 mg) i ketokonazolu, inhibitora CYP3A4, powodowało 5-krotne do 8-krotnegozwiększenie AUC dla kwetiapiny. Na tej podstawie, jednoczesne stosowanie kwetiapinyi inhibitorów CYP3A4 jest przeciwwskazane. Nie zaleca się także spożywania sokugrejpfrutowego podczas leczenia kwetiapiną.
W badaniach klinicznych z zastosowaniem dawek wielokrotnych, prowadzonych w celu ocenyfarmakokinetyki kwetiapiny podawanej przed leczeniem i podczas leczenia karbamazepiną (lekindukujący enzymy wątrobowe), jednoczesne podanie karbamazepiny znacząco zwiększało klirenskwetiapiny. Powodowało to zmniejszenie ekspozycji układowej na kwetiapinę (mierzonej wedługAUC) średnio do 13% ekspozycji występującej po podaniu samej kwetiapiny; u niektórych pacjentówobserwowano jeszcze silniejszy efekt. W wyniku tej interakcji stężenie kwetiapiny w osoczu może byćmniejsze, co może wpływać na skuteczność terapii kwetiapiną.
Jednoczesne stosowanie kwetiapiny i fenytoiny (innego produktu indukującego enzymymikrosomalne) powodowało bardzo znaczne zwiększenie klirensu kwetiapiny, o około 450%.U pacjentów przyjmujących leki indukujące enzymy wątrobowe leczenie kwetiapiną można rozpocząćtylko jeśli w opinii lekarza korzyść z zastosowania kwetiapiny przewyższa ryzyko wynikającez przerwania leczenia lekiem indukującym enzymy wątrobowe. Ważne, aby każdą zmianę stosowaniaproduktu indukującego enzymy wątrobowe wprowadzać stopniowo, a jeśli zachodzi taka potrzeba,aby zastąpić go innym lekiem niewpływającym na enzymy wątrobowe (np. sodu walproinian) (patrzpunkt 4.4).
8
Parametry farmakokinetyczne kwetiapiny nie zmieniają się istotnie po jednoczesnym zastosowaniuz lekiem przeciwdepresyjnym imipraminą (inhibitorem CYP 2D6) lub fluoksetyną (inhibitorem CYP3A4 i CYP 2D6).
Parametry farmakokinetyczne kwetiapiny nie zmieniają się istotnie po jednoczesnym zastosowaniuz lekami przeciwpsychotycznymi, tj. rysperydonem lub haloperydolem. Jednoczesne podawaniekwetiapiny i tiorydazyny powoduje zwiększenie klirensu kwetiapiny o około 70%.
Farmakokinetyka kwetiapiny nie zmienia się podczas jednoczesnego stosowania z cymetydyną.
Farmakokinetyka soli litu nie zmienia się podczas jednoczesnego stosowania z kwetiapiną.
W 6-tygodniowym, randomizowanym badaniu klinicznym soli litu i kwetiapiny w postaci tableteko przedłużonym uwalnianiu versus placebo i kwetiapiny w postaci tabletek o przedłużonymuwalnianiu u pacjentów dorosłych z ostrym zespołem maniakalnym, w grupie przyjmującej sole litułącznie z kwetiapiną odnotowano większą częstość zdarzeń związanych z zaburzeniem czynnościukładu pozapiramidowego (w szczególności drżenia), senności oraz zwiększenia masy ciała niżw grupie przyjmującej kwetiapinę łącznie z placebo (patrz punkt 5.1).
W przypadku jednoczesnego stosowania kwasu walproinowego i kwetiapiny farmakokinetyka niezmienia się w stopniu klinicznie istotnym. Badanie retrospektywne dzieci i młodzieży przyjmującychwalproinian, kwetiapinę lub oba te leki wykazało większą częstość występowania leukopeniii neutropenii w grupie leczenia skojarzonego w porównaniu z każdą z grup monoterapii.
Nie prowadzono formalnych badań interakcji z lekami często stosowanymi w leczeniu chorób układu sercowo-naczyniowego.
Zalecana jest ostrożność podczas jednoczesnego stosowania kwetiapiny z lekami, które mogąpowodować zaburzenia elektrolitowe lub wydłużać odstęp QT.
Zgłaszano przypadki fałszywie dodatniego wyniku testu immunoenzymatycznego dla metadonui trójpierścieniowych leków przeciwdepresyjnych u pacjentów, którzy zażywali kwetiapinę. Zaleca siępotwierdzenie kwestionowanego wyniku przez wykonanie odpowiedniego badaniachromatograficznego.
4.6 Wpływ na płodność, ciążę i laktację
Ciąża
Pierwszy trymestr
Umiarkowana liczba opublikowanych danych dotyczących ciąż z ekspozycją na kwetiapinę (tj. od
300 do 1000 zakończonych ciąż), w tym raporty indywidualne oraz niektóre badania obserwacyjne,
nie wskazują na istnienie zwiększonego ryzyka wystąpienia wad u dziecka w związku ze stosowanymleczeniem. Na podstawie wszystkich dostępnych danych nie można jednak wyciągnąć ostatecznegowniosku na ten temat. Badania na zwierzętach wykazały toksyczne oddziaływanie na rozród (patrzpunkt 5.3). Z tego względu kwetiapinę można stosować podczas ciąży, tylko jeżeli korzyści z jejstosowania przewyższają ryzyko narażenia płodu na potencjalne zagrożenia.
Trzeci trymestr
U noworodków matek, które w trzecim trymestrze ciąży stosowały leki przeciwpsychotyczne (w tymkwetiapinę), mogą wystąpić działania niepożądane, w tym: objawy pozapiramidowe i (lub) objawyodstawienia o różnym nasileniu i czasie trwania. Zgłaszano występowanie pobudzenia, hipertonii,hipotonii, drżenia, senności, niewydolności oddechowej lub zaburzeń pobierania pokarmu. W związkuz tym noworodki powinny być ściśle monitorowane.
Karmienie piersią
W oparciu o bardzo ograniczone, niespójne dane z opublikowanych doniesień dotyczących obecnościkwetiapiny w mleku kobiecym, trudno oszacować wielkość wydalania kwetiapiny z mlekiem podczas
9
jej stosowania w dawkach terapeutycznych. Ze względu na brak solidnych danych, decyzję o tym, czyprzerwać karmienie piersią, czy przerwać terapię produktem Pinexet, należy podjąć uwzględniająckorzyści dla dziecka wynikające z karmienia piersią oraz korzyści dla kobiety wynikające z leczeniakwetiapiną.
Płodność
Oddziaływanie kwetiapiny na płodność u ludzi nie było badane. U szczurów obserwowano efektyzwiązane ze zwiększonym stężeniem prolaktyny we krwi, lecz wyniki te trudno bezpośrednio odnieśćdo ludzi (patrz punkt 5.3).
4.7 Wpływ na zdolność prowadzenia pojazdów i obsługiwania maszyn
Kwetiapina wywiera wpływ na czynność ośrodkowego układu nerwowego, zatem może zaburzaćwykonywanie czynności, które wymagają pełnej sprawności psychicznej. Należy poinformowaćpacjentów, aby nie prowadzili pojazdów ani nie obsługiwali maszyn, dopóki nie jest znanaindywidualna wrażliwość pacjenta na produkt i jego działania niepożądane.
4.8 Działania niepożądane
Najczęściej zgłaszane działania niepożądane podczas leczenia kwetiapiną (≥10%) to: senność, zawrotygłowy, ból głowy, suchość błony śluzowej jamy ustnej, objawy odstawienia, zwiększenie stężeniatriglicerydów w surowicy, zwiększenie stężenia cholesterolu całkowitego (szczególnie frakcji LDL),zmniejszenie stężenia frakcji HDL cholesterolu, zwiększenie masy ciała, zmniejszenie zawartościhemoglobiny oraz objawy ze strony układu pozapiramidowego.
Częstości występowania działań niepożądanych związanych z podawaniem kwetiapiny podano poniżej (Tabela 1), zgodnie z zaleceniami CIOMS III Working Group 1995.
Tabela 1. Działania niepożądane związane z leczeniem kwetiapiną
Częstość występowania działań niepożądanych zdefiniowana jest następująco: bardzo często(≥1/10), często (≥1/100 do <1/10), niezbyt często (≥1/1000 do <1/100), rzadko (≥1/10000 do<1/1000), bardzo rzadko (<10000) oraz częstość nieznana (nie może zostać określona napodstawie dostępnych danych).
Klasyfika
cja
układów
i narządó
w
Zaburzeni
a krwi i
układu
chłonnego
Zaburzeni
a układu
immunolo
gicznego
Zaburzeni
a
endokryno
Bardzo często Często Niezbyt
często
Zmniejszona
zawartość
hemoglobiny22
Leukopenia1,28,
zmniejszenie liczby
neutrofilów,
zwiększenie liczby
eozynofilów28
Hiperprolaktynemia , 15
zmniejszenie stężenia
całkowitej T ,
24
4
Neutropenia
1,
małopłytko
wość,
niedokrwist
ość
zmniejszeni
e liczby
płytek
krwi13
Nadwrażliw
ość (w tym
alergiczne
reakcje
skórne)
Zmniejszeni
e stężenia
wolnej T324,
Rzadko Bardzo
rzadko
Agranulocyt
oza26
Reakcja
anafilakty
czna5
Nieadekw
atne
wydzielan
Częstość
nieznana
10
logiczne zmniejszenie stężenia
wolnej T424,
zmniejszenie stężenia
całkowitej T324,
zwiększenie stężenia
TSH24
Zaburzeni Zwiększenie Zwiększenie łaknienia,
a stężenia zwiększenie stężenia
metaboliz triglicerydów glukozy we krwi do
mu i w poziomu
odżywiani surowicy10,30, hiperglikemii6,30
a Zwiększenie
stężenia
cholesterolu
całkowitego
(szczególnie
frakcji
LDL)11,30,
zmniejszenie
stężenia
cholesterolu
frakcji
HDL17,30,
zwiększenie
masy ciała8,30
Zaburzeni Dziwaczne sny i
a koszmary senne,
psychiczn wyobrażenia
e samobójcze i
zachowania
samobójcze20
niedoczynn
ość
tarczycy21
Hiponatremi
a19,
cukrzyca1,5,
zaostrzenie
istniejącej
cukrzycy
Zespół
metaboliczn
y29
Somnambul
izm oraz
pokrewne
reakcje i
zachowania,
takie jak
mówienie
przez sen
oraz
zaburzenia
odżywiania
związane ze
snem
ie
hormonu
antydiuret
ycznego
Zaburzeni
a układu
nerwoweg
o
Zaburzeni
a serca
Zaburzeni
a oka
Zawroty
głowy4,16,
senność2,16, ból
głowy, objawy
pozapiramido
we1, 21
Dyzartria Padaczka
(napady
drgawkowe)
1, zespół
niespokojny
ch nóg,
dyskineza
późna1,5,
omdlenie4,16
Częstoskurcz4, Wydłużenie
kołatanie serca23 odstępu
QT1,12,18,
rzadkoskurc
z32
Niewyraźne widzenie
11
Zaburzeni
a
naczyniow
e
Zaburzeni
a układu
oddechow
ego, klatki
piersiowej
i
śródpiersi
a
Zaburzeni
a żołądka
i jelit
Zaburzeni
a wątroby
i dróg
żółciowyc
h
Suchość w
jamie ustnej
Niedociśnienie
ortostatyczne4,16
Duszność23 Zapalenie
błony
śluzowej
nosa
Zaparcie,
Zaburzenia
połykania7
Zwiększenie
stężenia
aminotransf
erazy
asparaginian
owej (AST)
w surowicy 3
niestrawność,
wymioty25
Zwiększenie stężenia
aminotransferazy
alaninowej (ALT) w
surowicy3,
zwiększenie stężenia
gamma-GT w
surowicy3
Żylna
choroba
zakrzepowo
-zatorowa1
Zapalenie
trzustki1,
niedrożność
jelit
Żółtaczka5,
zapalenie
wątroby
Zaburzeni
a skóry i
tkanki
podskórne
j
Obrzęk
naczynior
uchowy5,
zespół
Stevensa-
Johnsona5
Toksyczn
a
rozpływn
a
martwica
naskórka,
rumień
wielopost
aciowy
Wysypka
z
eozynofili
ą i
objawami
układowy
mi
(DRESS)
Zaburzeni
a
mięśniow
o-
szkieletow
e i tkanki
łącznej
Zaburzeni
a nerek i
dróg
moczowyc
h
Ciąża,
połóg i
okres
okołoporo
dowy
Zatrzymanie
moczu
Rabdomio
liza
Noworod
kowy
zespół
odstawien
ia31
12
Zaburzeni
a układu
rozrodcze
go i piersi
Zaburzeni
a ogólne i
stany w
miejscu
podania
Badania
diagnosty
czne
Objawy
odstawienia1,9
Łagodna astenia,
obrzęk obwodowy,
drażliwość, wysoka
gorączka
Zaburzenie
sprawności
seksualnej
Priapizm,
mlekotok,
obrzęk
piersi,
zaburzenia
cyklu
miesiączko
wego
Złośliwy
zespół
neuroleptyc
zny1,
hipotermia
Zwiększenie
stężenia
kinazy
kreatynowej
we krwi14
1 patrz punkt 4.4.
2 Senność może wystąpić zwykle podczas pierwszych dwóch tygodni leczenia i zazwyczaj ustępuje
w trakcie dalszego stosowania kwetiapiny.
3 Obserwowano bezobjawowe zwiększenie (odchylenie od normy do >3-krotności górnej granicy normy w dowolnym momencie) aktywności aminotransferaz (ALT, AST) lub GGTP u niektórych pacjentów przyjmujących kwetiapinę. Zwiększenie to zwykle ustępowało w trakcie dalszego leczenia kwetiapiną.
4 Kwetiapina, podobnie jak inne leki przeciwpsychotyczne blokujące receptory α1, może często powodować niedociśnienie ortostatyczne związane z zawrotami głowy, tachykardią, a u niektórych pacjentów z omdleniami, szczególnie w początkowym okresie zwiększania dawki (patrz punkt 4.4).
5 Częstość występowania tych działań niepożądanych wyliczono tylko na podstawie danych
uzyskanych po wprowadzeniu kwetiapiny do obrotu.
6 Stężenie glukozy we krwi na czczo ≥126 mg/dl (≥7,0 mmol/l) lub stężenie glukozy we krwi nie na
czczo ≥200 mg/dl (≥11,1 mmol/l) przynajmniej w jednym badaniu.
7 Zwiększenie częstości występowania utrudnień w połykaniu po zastosowaniu kwetiapiny w porównaniu z placebo obserwowano tylko w badaniach klinicznych dotyczących epizodów depresji w przebiegu zaburzeń afektywnych dwubiegunowych.
8 W oparciu o >7% zwiększenie masy ciała w porównaniu z wyjściową. Występuje zwłaszcza w pierwszych tygodniach leczenia u dorosłych.
9 Najczęściej występującymi objawami odstawienia obserwowanymi w kontrolowanych placebo badaniach klinicznych z zastosowaniem kwetiapiny w monoterapii były: bezsenność, nudności, bóle głowy, biegunka, wymioty, uczucie zawrotu głowy i drażliwość. Częstość ich występowania zmniejszała się znacząco po tygodniu od zaprzestania leczenia.
10 Stężenie triglicerydów >200 mg/ml (≥2,258 mmol/l) (pacjenci ≥18 lat) lub ≥150 mg/dl (≥1,694 mmol/l) (pacjenci <18 lat) przynajmniej w jednym badaniu.
11 Stężenie cholesterolu ≥240 mg/ml (≥6,2064 mmol/l) (pacjenci ≥18 lat) lub ≥200 mg/dl (≥5,172 mmol/l) (pacjenci <18 lat) przynajmniej w jednym badaniu. Zwiększenie stężenia cholesterolu frakcji LDL o ≥30 mg/ml (≥0,769 mmol/l) obserwowano bardzo często. Średnia zmiana u pacjentów, u których wystąpiło zwiększenie, wyniosła 41,7 mg/ml (≥1,07mmol/l).12 Patrz tekst poniżej.
13 Liczba płytek ≤100 x 109/l przynajmniej w jednym badaniu.
14 Na podstawie danych z raportów z badań klinicznych dotyczących występowania zdarzeń niepożądanych, odnoszących się do zwiększenia aktywności fosfokinazy kreatynowej we krwi niezwiązanego z występowaniem złośliwego zespołu neuroleptycznego.
15 Stężenia prolaktyny (pacjenci >18 roku życia): >20 μg/l (>869,56 mmol/l) mężczyźni; >30 μg/l (>1304,34 mmol/l) kobiety w każdym wieku.
16 Mogą prowadzić do upadków.
13
17 Cholesterol frakcji HDL: <40 mg/ml (1,025 mmol/l) u mężczyzn; <50 mg/ml (1,282 mmol/l)
u kobiet w dowolnym czasie.
18 Częstość występowania u pacjentów, u których stwierdzono odstęp QT w zakresie od <450 ms do ≥450 ms ze zwiększeniem o ≥30 ms. W kontrolowanych placebo badaniach klinicznych z zastosowaniem kwetiapiny średnia zmiana i częstość występowania u pacjentów, u których nastąpiło znaczące klinicznie zwiększenie odstępu, porównywalne z wynikiem w grupie placebo.
19 Zmiana od >132 mmol/l do ≤132 mmol/l co najmniej w jednym badaniu.20 Przypadki wyobrażeń oraz zachowań samobójczych były zgłaszane podczas leczenia kwetiapiną lub wkrótce po przerwaniu leczenia (patrz punkty 4.4 oraz 5.1).
21 Patrz punkt 5.1.
22 Zmniejszenie zawartości hemoglobiny do ≤13 g/dl (8,07 mmol/l) u mężczyzn; do ≤12 g/dl (7,45 mmol/l) u kobiet co najmniej w jednym pomiarze występowało u 11% pacjentów przyjmujących kwetiapinę we wszystkich badaniach obejmujących otwarte leczenie przedłużone. U tych pacjentów średnie maksymalne zmniejszenie zawartości hemoglobiny w dowolnym momencie wynosiło -1,50 g/dl.
23 Te zgłoszenia często miały miejsce w sytuacji, gdy występowały częstoskurcz, zawroty głowy, niedociśnienie ortostatyczne i (lub) współistniejąca uprzednio choroba układu krążenia lub układu oddechowego.
24 Na podstawie odchyleń od prawidłowej wartości wyjściowej do potencjalnie istotnej klinicznie wartości w dowolnym momencie po stanie wyjściowym we wszystkich badaniach klinicznych. Zmiany całkowitej T4, wolnej T4, całkowitej T3 oraz wolnej T3 definiowane jako <0,8 x dolnej granicy normy (pmol/l), a zmiana stężenia TSH jako >5 mIU/l w dowolnym momencie.25 Na podstawie zwiększonej częstości występowania wymiotów u pacjentów w wieku podeszłym (w wieku ≥65 lat).
26 Na podstawie zmiany liczby neutrofilów od ≥1,5 x 109/l w warunkach wyjściowych do <0,5 x 109/l w dowolnym momencie podczas leczenia oraz na podstawie pacjentów z ciężką neutropenią (<0,5 x 109/l) oraz wystąpienia zakażenia w toku wszystkich badań klinicznych kwetiapiny (patrz punkt 4.4).
27 Na podstawie zmian od prawidłowej wartości wyjściowej do potencjalnie istotnej klinicznie wartości w dowolnym momencie po stanie wyjściowym we wszystkich badaniach klinicznych. Zmiany liczby eozynofilów definiowane jako >1 x 109 komórek/l w dowolnym momencie.28 Na podstawie zmian od prawidłowej wartości wyjściowej do potencjalnie istotnej klinicznie wartości w dowolnym momencie po stanie wyjściowym we wszystkich badaniach klinicznych. Zmiany liczby krwinek białych (WBC) definiowane jako ≤3 x 109/l w dowolnym momencie.29 Na podstawie raportów o działaniach niepożądanych dotyczących zespołu metabolicznego w toku wszystkich badań klinicznych kwetiapiny.
30 U niektórych pacjentów w toku badań klinicznych obserwowano pogorszenie więcej niż jednego czynnika metabolicznego, którymi masa ciała, stężenie glukozy we krwi oraz stężenie lipidów we krwi (patrz punkt 4.4).
31 Patrz punkt 4.6.
32 Może wystąpić podczas lub krótko po rozpoczęciu leczenia i może mu towarzyszyć niedociśnienie oraz (lub) omdlenie. Częstość jest oparta na raportach działań niepożądanych odnoszących się do bradykardii w toku wszystkich badań klinicznych kwetiapiny.
Podczas leczenia lekami neuroleptycznymi obserwowano przypadki wydłużenia odstępu QTc,komorowych zaburzeń rytmu, nagłych niespodziewanych zgonów, zatrzymania akcji serca orazczęstoskurczu komorowego typu torsade de pointes. Uważa się, że one charakterystyczne dla tejgrupy leków.
W związku z leczeniem kwetiapiną notowano ciężkie skórne działania niepożądane (SCAR, ang.severe cutaneous adverse reactions), w tym zespół Stevensa-Johnsona (SJS), toksyczne martwiczeoddzielanie się naskórka (TEN), wysypka z eozynofilią i objawami układowymi (DRESS).
Dzieci i młodzież
U dzieci i młodzieży należy wziąć pod uwagę możliwość wystąpienia tych samych działań niepożądanych, które zostały opisane powyżej u dorosłych. Poniżej (Tabela 2) podsumowano
14
działania niepożądane, które mogą wystąpić częściej u dzieci i młodzieży (od 10 do 17 lat) niż u pacjentów dorosłych lub których nie stwierdzono u pacjentów dorosłych.
Tabela 2. Działania niepożądane u dzieci i młodzieży związane z leczeniem kwetiapiną, którewystępują częściej niż u dorosłych lub nie były obserwowane w populacji pacjentów dorosłych
Częstość występowania działań niepożądanych określona jest jako: bardzo często (>1/10), często (>1/100 do <1/10).
Klasyfikacja układów Bardzo często Częstoi narządów
Zaburzenia Zwiększenie stężeniaendokrynologiczneo prolaktyny1Zaburzenia metabolizmu i Zwiększenie łaknieniaodżywiania
Zaburzenia układu Objawy pozapiramidowe3, 4 Omdlenie nerwowego
Zaburzenia naczyniowe Zwiększenie ciśnienia
tętniczego krwi2
Zaburzenia układu Zapalenie błony śluzowej nosa oddechowego, klatki piersiowej i śródpiersia
Zaburzenia żołądka i jelit Wymioty
Zaburzenia ogólne i stany Drażliwość3 w miejscu podania
1 Stężenia prolaktyny (pacjenci <18 roku życia): >20 μg/l (>869,56 mmol/l) u mężczyzn; >30 μg/l (>1130,428 mmol/l) u kobiet w każdym wieku. Zwiększenie stężenia prolaktyny do > 100 μg/l wystąpiło u mniej niż 1% pacjentów.
2 Na podstawie zmian powyżej klinicznie istotnych progów (przyjętych za kryteriami National Institutes of Health) lub zwiększenia >20 mmHg w odniesieniu do ciśnienia skurczowego lub o >10 mmHg w odniesieniu do ciśnienia rozkurczowego podczas dowolnego pomiaru w dwóch krótkich (3-6 tygodni) badaniach kontrolowanych placebo u dzieci i młodzieży w porównaniu z pacjentami dorosłymi.
3 Uwaga: Częstość występowania jest zbliżona do obserwowanej u dorosłych, jednak drażliwość u dzieci i młodzieży może wynikać z innych uwarunkowań klinicznych niż u dorosłych.4 Patrz punkt 5.1.
Zgłaszanie podejrzewanych działań niepożądanych
Po dopuszczeniu produktu leczniczego do obrotu istotne jest zgłaszanie podejrzewanych działańniepożądanych. Umożliwia to nieprzerwane monitorowanie stosunku korzyści do ryzyka stosowaniaproduktu leczniczego. Osoby należące do fachowego personelu medycznego powinny zgłaszaćwszelkie podejrzewane działania niepożądane za pośrednictwem:
Departamentu Monitorowania Niepożądanych Działań Produktów Leczniczych Urzędu RejestracjiProduktów Leczniczych, Wyrobów Medycznych i Produktów BiobójczychAl. Jerozolimskie 181C
02-222 Warszawa
Tel.: + 48 22 49 21 301 Faks: + 48 22 49 21 309 e-mail: [email protected]
Działania niepożądane można zgłaszać również podmiotowi odpowiedzialnemu.
4.9 Przedawkowanie
Objawy
15
Ogólnie rzecz biorąc, zgłaszane oznaki i objawy związane z przedawkowaniem kwetiapiny wynikałyz nadmiernego nasilenia znanych efektów farmakologicznych substancji czynnej i były to sennośći uspokojenie, częstoskurcz, niedociśnienie tętnicze i działanie przeciwcholinergiczne.Przedawkowanie może prowadzić do wydłużenia odstępu QT, drgawek, stanu padaczkowego, rozpadumięśni prążkowanych, niewydolności oddechowej, zatrzymania moczu, splątania, zespołumajaczeniowego oraz (lub) pobudzenia psychicznego, śpiączki oraz zgonu. Pacjenci zewspółistniejącą uprzednio ciężką chorobą układu krążenia mogą być bardziej narażeni na wystąpienieefektów przedawkowania (patrz punkt 4.4, Niedociśnienie ortostatyczne).
Postępowanie w przypadku przedawkowania
Nie istnieje swoista odtrutka dla kwetiapiny. W razie ciężkiego zatrucia należy uwzględnić możliwośćzażycia kilku leków. Pacjent powinien być leczony w oddziale intensywnej terapii. Zaleca sięuzyskanie i utrzymywanie drożności dróg oddechowych, aby zapewnić odpowiednie natlenowanie iwentylację. Należy monitorować i podtrzymywać czynność układu sercowo-naczyniowego.
Na podstawie informacji w publicznie dostępnych źródłach wiadomo, że pacjenci z zespołemmajaczeniowym i pobudzeniem oraz ewidentnym zespołem przeciwcholinergicznym mogą byćleczeni fizostygminą 1-2 mg (ze stosowaniem ciągłego monitorowania EKG). Nie jest to zalecane jakoleczenie standardowe, ze względu na potencjalny ujemny wpływ fizostygminy na przewodnictwowewnątrzsercowe. Fizostygmina może być stosowana, jeżeli u pacjenta nie występują żadnenieprawidłowości w zapisie EKG. Nie należy stosować fizostygminy w przypadku zaburzeń rytmu,dowolnego stopnia bloku serca lub poszerzenia zespołu QRS.
Nie badano stosowania środków zmniejszających wchłanianie w razie przedawkowania, jednak gdypodejrzewane jest ciężkie przedawkowanie, może być wskazane płukanie żołądka, najlepiej w ciągugodziny od zażycia produktu. Należy również rozważyć podanie węgla aktywnego.
W przypadkach przedawkowania kwetiapiny oporne na leczenie niedociśnienie tętnicze powinno byćleczone z zastosowaniem odpowiednich procedur, takich jak podawanie dożylne płynów oraz (lub)leków sympatomimetycznych. Należy unikać stosowania epinefryny i dopaminy, ponieważpobudzenie receptorów beta-adrenergicznych może pogorszyć niedociśnienie w warunkachwywołanej przez kwetiapinę blokady receptorów α-adrenergicznych.
Pacjent powinien pozostawać pod ścisłą kontrolą lekarską do powrotu do zdrowia.
5. WŁAŚCIWOŚCI FARMAKOLOGICZNE
5.1 Właściwości farmakodynamiczne
Grupa farmakoterapeutyczna: leki przeciwpsychotyczne; pochodne diazepiny, oksazepiny, tiazepinyi oksepiny, kod ATC: N05AH04
Mechanizm działania
Kwetiapina jest atypowym lekiem przeciwpsychotycznym. Kwetiapina i obecny w osoczu u człowiekajej aktywny metabolit, norkwetiapina, działają na wiele receptorów neuroprzekaźników. Kwetiapinai norkwetiapina mają powinowactwo do receptorów serotoninergicznych (5HT2) w mózgu orazreceptorów dopaminergicznych (D1 i D2). Uważa się, że za przeciwpsychotyczne działanie klinicznei małą częstość pozapiramidowych działań niepożądanych kwetiapiny, w porównaniu z typowymilekami przeciwpsychotycznymi, odpowiada bardziej wybiórcze działanie antagonistyczne wobecreceptorów 5HT2 niż na receptory D2. Kwetiapina i norkwetiapina nie wykazują zauważalnegopowinowactwa do receptorów benzodiazepinowych, lecz mają duże powinowactwo do receptorówhistaminergicznych oraz α1-adrenergicznych oraz umiarkowane powinowactwo do receptorówα2-adrenergicznych. Kwetiapina wykazuje niewielkie lub nie wykazuje powinowactwa do receptorówmuskarynowych, podczas gdy norkwetiapina wykazuje umiarkowane do dużego powinowactwo doróżnych receptorów muskarynowych, co tłumaczy jej przeciwcholinergiczne (muskarynowe)działanie. Hamowanie przez norkwetiapinę czynnika transportującego norepinefrynę (NET) oraz jej
16
częściowe oddziaływanie agonistyczne na receptory 5HT1A może przyczyniać się do skuteczności terapeutycznej kwetiapiny jako produktu przeciwdepresyjnego.
Działanie farmakodynamiczne
Kwetiapina wykazuje aktywność w testach aktywności przeciwpsychotycznej, takich jak test odruchuunikania. Kwetiapina hamuje także działanie agonistów dopaminy, co można zbadać testamibehawioralnymi lub elektrofizjologicznymi. Zwiększenie stężenia metabolitów dopaminy jestneurochemicznym wskaźnikiem blokady receptorów D2.
Z badań przedklinicznych, w których oceniano ryzyko wywołania objawów pozapiramidowych,wynika, że kwetiapina w przeciwieństwie do typowych leków przeciwpsychotycznych mawłaściwości atypowe. Podczas długotrwałego stosowania kwetiapina nie wywołuje nadwrażliwościreceptorów D2. Kwetiapina wykazuje jedynie słabe działanie kataleptyczne w dawkach skutecznieblokujących receptor dopaminowy D2. Podczas przewlekłego stosowania kwetiapina wybiórczohamuje przewodnictwo w neuronach układu limbicznego wywołując blokadę depolaryzacyjną szlakumezolimbicznego, ale nie wpływając na zawierające dopaminę neurony układu nigrostriatalnego.Ponadto, zarówno po ostrym, jak i długotrwałym podawaniu, kwetiapina w minimalnym stopniuwywołuje objawy dystonii u małp rodzaju Cebus uwrażliwionych na działanie neuroleptykówpodawaniem haloperydolu, wcześniej nie otrzymujących kwetiapiny (patrz punkt 4.8).
Skuteczność kliniczna
Schizofrenia
Wyniki trzech badań klinicznych kontrolowanych placebo u pacjentów ze schizofrenią,
z zastosowaniem zmiennych dawek kwetiapiny, nie wykazały różnicy między kwetiapiną a placebopod względem częstości wywoływania objawów pozapiramidowych lub konieczności jednoczesnegostosowania leków przeciwcholinergicznych. Badanie kliniczne, kontrolowane placebo, oceniającezastosowanie stałych dawek kwetiapiny w zakresie od 75 do 750 mg na dobę, nie wykazałozwiększenia częstości objawów pozapiramidowych lub konieczności jednoczesnego stosowania lekówprzeciwcholinergicznych. Nie sprawdzano długookresowej skuteczności kwetiapiny w postaci tableteko natychmiastowym uwalnianiu w zapobieganiu schizofrenii w zaślepionych badaniach klinicznych.W badaniach otwartych, u pacjentów ze schizofrenią kwetiapina była skuteczna w utrzymaniupoprawy klinicznej podczas przedłużonego stosowania u pacjentów, u których uzyskano poprawękliniczną po rozpoczęciu leczenia, co sugeruje skuteczność leczenia długotrwałego.
Zaburzenia afektywne dwubiegunowe
Wyniki czterech kontrolowanych badań klinicznych, w których oceniano dawki kwetiapiny do 800 mgw leczeniu umiarkowanych do ciężkich objawów maniakalnych w przebiegu zaburzeń afektywnychdwubiegunowych, przy czym w dwóch badaniach stosowano kwetiapinę w monoterapii, a w dwóchw terapii skojarzonej z solami litu lub sodu walproinianem, nie wykazały różnic między grupamileczonymi kwetiapiną i placebo pod względem częstości występowania objawów pozapiramidowychlub konieczności jednoczesnego stosowania leków przeciwcholinergicznych.
W dwóch badaniach klinicznych, w których stosowano kwetiapinę w monoterapii w leczeniuepizodów maniakalnych o nasileniu umiarkowanym do ciężkiego, wykazała ona większą skutecznośćniż placebo w redukcji objawów maniakalnych po 3 i po 12 tygodniach leczenia. Nie dostępneżadne dane z badań długoterminowych, które mogłyby wykazać skuteczność kwetiapinyw zapobieganiu kolejnym epizodom maniakalnym lub depresyjnym.
Dane dotyczące stosowania kwetiapiny z sodu walproinianem lub solami litu w leczeniu ostrych,umiarkowanych do ciężkich epizodów maniakalnych przez 3 oraz 6 tygodni ograniczone, jednaktakie leczenie skojarzone było dobrze tolerowane przez pacjentów. Dane z badań klinicznychwykazały, po 3 tygodniach występuje efekt addycyjny. Drugie badanie kliniczne nie wykazałoefektu addycyjnego po 6 tygodniach leczenia.
Uśredniona dawka kwetiapiny w ostatnim tygodniu leczenia u pacjentów odpowiadających naleczenie wynosiła 600 mg na dobę, a u około 85% pacjentów była w zakresie 400 do 800 mg na dobę.
17
W 4 badaniach klinicznych, podczas 8-tygodniowej terapii u pacjentów z epizodami depresjio umiarkowanym i ciężkim nasileniu, w przebiegu zaburzeń afektywnych dwubiegunowych typu I i II,stosowanie kwetiapiny w postaci tabletek o natychmiastowym uwalnianiu w dawce 300 mg i 600 mg,było znamiennie skuteczniejsze niż placebo w odniesieniu do istotnych miar wynikowych: średniejpoprawy według skali MADRS i odpowiedzi zdefiniowanej jako co najmniej 50% poprawa łącznejpunktacji w skali MADRS w porównaniu do wartości wyjściowych. Nie stwierdzono różnicyw wielkości odpowiedzi pomiędzy grupami pacjentów otrzymujących kwetiapinę w postaci tableteko natychmiastowym uwalnianiu w dawkach odpowiednio 300 mg oraz 600 mg.
W przedłużonej obserwacji w dwóch z powyższych badań wykazano, że długotrwałe leczeniepacjentów, u których wystąpiła odpowiedź na stosowanie kwetiapiny w postaci tableteko natychmiastowym uwalnianiu w dawce 300 mg lub 600 mg było skuteczniejsze w porównaniuz placebo, w odniesieniu do objawów depresji, ale nie w odniesieniu do objawów maniakalnych.
W dwóch badaniach klinicznych dotyczących przeciwdziałania nawrotom, oceniających kwetiapinęw połączeniu z lekami stabilizującymi nastrój u pacjentów z epizodami maniakalnymi, depresyjnymilub mieszanymi, połączenie z kwetiapiną wykazało większą skuteczność niż leki stabilizujące nastrójstosowane w monoterapii w wydłużaniu czasu do nawrotu zmienionego nastroju (maniakalnego,mieszanego lub depresyjnego). Kwetiapinę podawano w dawce od 400 mg do 800 mg na dobęw dwóch dawkach podzielonych w połączeniu z solami litu lub walproinianem.
W 6-tygodniowym, randomizowanym badaniu klinicznym z zastosowaniem soli litu oraz kwetiapinyw postaci tabletek o przedłużonym uwalnianiu versus placebo oraz kwetiapiny w postaci tableteko przedłużonym uwalnianiu u pacjentów dorosłych z ostrym stanem maniakalnym, różnica średniejpoprawy w skali YMRS pomiędzy grupą przyjmujących dodatkowo sole litu a grupą przyjmującądodatkowo placebo wyniosła 2,8 punktu, a różnica odsetków pacjentów, którzy odpowiedzieli naleczenie (odpowiedź określono jako 50% poprawę YMRS względem wartości wyjściowej), wyniosła11% (79% w grupie soli litu vs. 68% w grupie placebo).
W jednym długotrwałym badaniu (do 2 lat leczenia) oceniającym przeciwdziałanie nawrotomu pacjentów z epizodami maniakalnymi, depresyjnymi lub mieszanymi, kwetiapina wykazała większąskuteczność niż placebo w wydłużaniu czasu do nawrotu zmiennego nastroju (maniakalnego,mieszanego lub depresyjnego) u pacjentów z zaburzeniami afektywnymi dwubiegunowymi I typu.Zmiany nastrojów obserwowano u 91 pacjentów (22,5%) w grupie stosującej kwetiapinę, u 208pacjentów (51,5%) w grupie placebo i u 95 (26,1%) w grupie leczonej solami litu. Nie wydaje się, byu pacjentów, u których wystąpiła odpowiedź na terapię kwetiapiną, po zmianie terapii z kwetiapiny nalit nastąpiło wydłużenie czasu do nawrotu zmienionego nastroju w porównaniu z dalszym leczeniemkwetiapiną.
W badaniach klinicznych wykazano, że kwetiapina jest skuteczna w leczeniu schizofrenii i manii, gdyjest podawana dwa razy na dobę, chociaż okres półtrwania kwetiapiny wynosi około 7 godzin.Wskazują na to także dane z badań z użyciem emisyjnej tomografii komputerowej (PET), którewykazały, że połączenia kwetiapiny z receptorami 5HT2 i D2 utrzymywały się do 12 godzin popodaniu kwetiapiny. Nie badano skuteczności ani bezpieczeństwa dawek większych niż800 mg na dobę.
Bezpieczeństwo kliniczne
W krótkotrwałych badaniach klinicznych kontrolowanych placebo u pacjentów ze schizofreniąi epizodami maniakalnymi w przebiegu zaburzeń afektywnych dwubiegunowych, skumulowanaczęstość objawów pozapiramidowych była podobna do tej w grupie placebo (schizofrenia: 7,8%w przypadku kwetiapiny i 8,0% w przypadku placebo; epizody manii w zaburzeniach afektywnychdwubiegunowych: 11,2% w przypadku kwetiapiny i 11,4% w przypadku placebo).
W krótkotrwałych badaniach kontrolowanych placebo przeprowadzanych wśród pacjentów z dużądepresją (MDD) oraz pacjentów z epizodami depresyjnymi w przebiegu zaburzeń afektywnychdwubiegunowych większy odsetek objawów pozapiramidowych obserwowano u pacjentów leczonychkwetiapiną niż u pacjentów otrzymujących placebo. W krótkotrwałych kontrolowanych placebobadaniach klinicznych wśród pacjentów z epizodami depresyjnymi w przebiegu zaburzeń
18
afektywnych dwubiegunowych, skumulowana częstość objawów pozapiramidowych wynosiła 8,9%w grupie stosującej kwetiapinę w porównaniu do 3,8% w grupie placebo. W krótkotrwałych badaniachklinicznych kontrolowanych placebo dotyczących monoterapii w dużej depresji, skumulowanaczęstość objawów pozapiramidowych wynosiła 5,4%, gdy stosowano kwetiapinę w postaci tableteko przedłużonym uwalnianiu oraz 3,2% w przypadku placebo.
W krótkotrwałym kontrolowanym placebo badaniu klinicznym dotyczącym monoterapii u pacjentóww podeszłym wieku z dużą depresją (MDD), skumulowana częstość objawów pozapiramidowychwynosiła 9,0% w grupie przyjmującej kwetiapinę w postaci tabletek o przedłużonym uwalnianiui 2,3% w grupie placebo. W przypadku zarówno epizodów depresyjnych w przebiegu zaburzeńafektywnych dwubiegunowych, jak i dużej depresji, częstość występowania poszczególnych działańniepożądanych (np. akatyzji, zaburzeń pozapiramidowych, drżeń, dyskinezji, dystonii, niepokojuruchowego, mimowolnych skurczów mięśni, hiperaktywności psychoruchowej i sztywności mięśni)nie przekroczyła 4% w żadnej z badanych grup.
W krótkoterminowych, kontrolowanych placebo badaniach (trwających od 3 do 8 tygodni)z zastosowaniem stałych dawek (w zakresie od 50 mg do 800 mg na dobę) zaobserwowano średniezwiększenie masy ciała u pacjentów leczonych kwetiapiną w zakresie od 0,8 kg w przypadku dawkidobowej 50 mg do 1,4 kg dla dawki dobowej 600 mg (z mniejszym wzrostem dla dawki dobowej800 mg), w porównaniu z 0,2 kg u pacjentów leczonych placebo. Odsetek pacjentów leczonychkwetiapiną, których masa ciała zwiększyła się o ≥7% wyniósł od 5,3% dla dawki dobowej 50 mg do15,5% w przypadku dawki dobowej 400 mg (z mniejszym wzrostem dla dawki dobowej600 i 800 mg), w porównaniu z 3,7% w przypadku pacjentów leczonych placebo.
Sześciotygodniowe, randomizowane badanie kliniczne z zastosowaniem soli litu oraz kwetiapinyw postaci tabletek o przedłużonym uwalnianiu versus placebo oraz kwetiapiny w postaci tableteko przedłużonym uwalnianiu u pacjentów dorosłych z objawami ostrej manii wykazało, że leczenieskojarzone kwetiapiną w postaci tabletek o przedłużonym uwalnianiu z solami litu prowadzi dowystępowania większej liczby zdarzeń niepożądanych (63% versus 48% w grupie przyjmującychkwetiapinę w postaci tabletek o przedłużonym uwalnianiu w połączeniu z placebo). Wyniki dotyczącebezpieczeństwa wykazały większą częstość występowania objawów pozapiramidowych, którestwierdzano u 16,8% pacjentów w grupie z terapią dodaną solami litu a u 6,6% w grupieprzyjmujących dodatkowo placebo, z których większość stanowiło drżenie występujące u 15,6%pacjentów w grupie soli litu a u 4,9% pacjentów w grupie placebo. Częstość występowania sennościbyła większa w grupie leczonych kwetiapiną w postaci tabletek o przedłużonym uwalnianiuw skojarzeniu z solami litu (12,7%) w porównaniu z grupą leczonych kwetiapiną w postaci tableteko przedłużonym uwalnianiu w skojarzeniu z placebo (5,5%). Ponadto, zwiększenie masy ciała (≥7%)na koniec okresu leczenia wystąpiło u większego odsetka pacjentów leczonych solami litu (8,0%)w porównaniu z pacjentami otrzymującymi placebo (4,7%).
Dłuższe badania kliniczne dotyczące zapobiegania nawrotom miały okres otwarty (trwający od 4 do36 tygodni), w którym pacjenci byli leczeni kwetiapiną, następnie okres odstawienia, podczas któregopacjenci byli losowo przydzielani do grupy stosującej kwetiapinę lub do grupy przyjmującychplacebo. U pacjentów stosujących kwetiapinę średnie zwiększenie masy ciała w okresie otwartymwynosiło 2,56 kg, a do 48 tygodnia okresu leczenia zrandomizowanego średnie zwiększenie masyciała wynosiło 3,22 kg w porównaniu z wyjściowym okresem otwartym. Dla pacjentówzrandomizowanych do stosowania placebo średnie zwiększenie masy ciała w okresie otwartymwynosiło 2,39 kg, a przed upływem 48 tygodnia okresu leczenia zrandomizowanego wynosiło 0,89 kgw porównaniu z wartością wyjściową dla okresu leczenia otwartego.
W kontrolowanych placebo badaniach klinicznych wśród pacjentów w podeszłym wieku z objawamipsychotycznymi w przebiegu otępienia częstość działań niepożądanych mózgowo-naczyniowych wprzeliczeniu na 100 pacjento-lat nie była większa w grupie stosującej kwetiapinę niż w grupie placebo.
We wszystkich krótkoterminowych kontrolowanych placebo badaniach klinicznych z zastosowaniemkwetiapiny w monoterapii u pacjentów z wyjściową liczbą neutrofilów ≥1,5x109/l, częstośćwystąpienia przynajmniej raz liczby krwinek obojętnochłonnych <1,5x109/l wynosiła 1,9%u pacjentów otrzymujących kwetiapinę w porównaniu z 1,5% u pacjentów otrzymujących placebo.
19
Częstość występowania zmniejszenia liczby neutrofilów do wartości z przedziału >0,5 do <1,0 x 109/lbyła taka sama (0,2%) u pacjentów leczonych kwetiapiną, jak u pacjentów otrzymujących placebo.We wszystkich badaniach klinicznych (kontrolowanych placebo, otwartych, z porównaniemwzględem innego produktu) u pacjentów z wyjściową liczbą neutrofilów ≥1,5x109/l częstośćwystąpienia u pacjentów leczonych kwetiapiną przynajmniej raz liczby krwinek obojętnochłonnych<1,5x109/l wynosiła 2,9% a <0,5 X 109/l wynosiła 0,21%.
Z leczeniem kwetiapiną związane było występowanie zależnego od dawki zmniejszenia stężeńhormonów tarczycy. Częstość tego zmniejszenia wynosiła 3,2% w przypadku kwetiapiny versus 2,7%w przypadku placebo. Częstość występowania wzajemnych, potencjalnie klinicznie istotnychzmniejszeń stężeń zarówno T3 lub T4 oraz TSH w tych badaniach była mała, a obserwowane zmianypoziomów hormonów tarczycy nie były związane z klinicznie objawową niedoczynnością tarczycy.Zmniejszenie całkowitej oraz wolnej T4 było maksymalne w pierwszych sześciu tygodniach leczeniakwetiapiną, bez dalszego zmniejszania się ich w toku leczenia długoterminowego. W około2/3 wszystkich przypadków zaprzestanie leczenia kwetiapiną skutkowało odwróceniem efektudziałania produktu na poziom całkowitej i wolnej T4, niezależnie od czasu trwania leczenia.
Zaćma i (lub) zmętnienie soczewki
W badaniu klinicznym mającym na celu ocenę kataraktogennego wpływu kwetiapiny (w dawkach200-800 mg na dobę) versus rysperydon (w dawkach 2-8 mg) u pacjentów z zaburzeniemschizoafektywnym, odsetek pacjentów ze zwiększeniem stopnia zmętnienia soczewki nie był większyu pacjentów przyjmujących kwetiapinę (4%) w porównaniu z rysperydonem (10%) w odniesieniu dopacjentów z okresem ekspozycji na lek wynoszącym co najmniej 21 miesięcy.
Dzieci i młodzież
Skuteczność kliniczna
Skuteczność i bezpieczeństwo stosowania kwetiapiny w leczeniu zaburzeń maniakalnych badane byływ 3-tygodniowym badaniu kontrolowanym placebo (n=284 pacjentów z USA, w wieku od 10-17 lat).Około 45% pacjentów miało dodatkowo rozpoznanie ADHD. Ponadto, przeprowadzono również6-tygodniowe kontrolowane placebo badanie dotyczące leczenia schizofrenii (n=222 pacjentów,w wieku 13-17 lat). W obu badaniach wykluczono pacjentów ze stwierdzonym brakiem odpowiedzina stosowanie kwetiapiny. Stosowanie kwetiapiny rozpoczęto od dawki 50 mg na dobę i w 2. dniuzwiększono do 100 mg na dobę; następnie dawka była zwiększana do dawki docelowej (zaburzeniamaniakalne: 400-600 mg na dobę; schizofrenia: 400-800 mg na dobę) o 100 mg dziennie i byłapodawana w 2 lub 3 dawkach podzielonych.
W badaniach dotyczących zaburzeń maniakalnych, różnica zmiany średniej wyznaczonej metodąnajmniejszych kwadratów (LS) względem wartości wyjściowej łącznej punktacji w skali YMRS(substancja czynna minus placebo) wynosiła -5,21 dla kwetiapiny w dawce 400 mg na dobę i -6,56 dlakwetiapiny w dawce 600 mg na dobę. Odsetek odpowiedzi (poprawa według skali YMRS ≥50%)wynosił 64% w grupie stosującej kwetiapinę w dawce 400 mg na dobę, 58% w grupie stosującejkwetiapinę w dawce 600 mg na dobę i 37% w grupie kontrolowanej placebo.
W badaniach dotyczących schizofrenii, różnica zmiany średniej wyznaczonej metodą najmniejszychkwadratów (LS) względem wartości wyjściowej łącznej punktacji w skali PANSS (substancja czynnaminus placebo) wynosiła -8,16 dla kwetiapiny w dawce 400 mg na dobę i -9,29 dla kwetiapinyw dawce 800 mg na dobę. Ani niskie (400 mg na dobę) ani wysokie (800 mg na dobę) dawkikwetiapiny nie wykazały lepszej skuteczności niż placebo pod względem odsetka pacjentówosiągających odpowiedź, zdefiniowaną jako ≥30% redukcję łącznej punktacji w skali PANSSwzględem wartości wyjściowych. Zarówno w zaburzeniach maniakalnych, jak i w schizofrenii,stosowanie wyższych dawek skutkowało liczbowo mniejszym odsetkiem odpowiedzi.
W trzecim krótkoterminowym kontrolowanym placebo badaniu klinicznym z zastosowaniemmonoterapii z kwetiapiną w postaci tabletek o przedłużonym uwalnianiu u dzieci i młodzieży(w wieku 10-17 lat) z depresją w przebiegu zaburzeń afektywnych dwubiegunowych, skutecznośćleczenia nie została wykazana.
20
Nie dostępne dane dotyczące wyników utrzymania efektu leczenia lub zapobiegania nawrotom w tej grupie wiekowej.
Bezpieczeństwo kliniczne
W opisanych powyżej krótkotrwałych badaniach klinicznych z zastosowaniem kwetiapinyu pacjentów pediatrycznych częstość występowania objawów pozapiramidowych w grupieprzyjmujących leczenie aktywne vs. placebo wynosiła 12,9% vs. 5,3% w badaniu dotyczącymschizofrenii, 3,6% vs. 1,1% w badaniu dotyczącym manii w przebiegu zaburzeń afektywnychdwubiegunowych oraz 1,1% vs. 0% w badaniu dotyczącym depresji w przebiegu zaburzeńafektywnych dwubiegunowych. Odsetki przypadków przyrostu masy ciała ≥7% względem wartościwyjściowej w grupie przyjmujących lek aktywny vs. placebo wynosiły 17% vs. 2,5% w badaniachdotyczących schizofrenii oraz manii w przebiegu zaburzeń afektywnych dwubiegunowych oraz 13,7%vs. 6,8% w badaniu dotyczącym depresji w przebiegu zaburzeń afektywnych dwubiegunowych.Odsetki zdarzeń związanych z samobójstwem w grupie leczonych lekiem aktywnym versus placebowynosiły 1,4% vs. 1,3% w badaniu dotyczącym schizofrenii, 1,0% vs. 0% w badaniu dotyczącymmanii w przebiegu zaburzeń afektywnych dwubiegunowych oraz 1,1% vs. 0% w badaniu dotyczącymdepresji w przebiegu zaburzeń afektywnych dwubiegunowych. Podczas przedłużonej fazy obserwacjikontrolnej po leczeniu w badaniu dotyczącym depresji w przebiegu zaburzeń afektywnychdwubiegunowych zaobserwowano dwa dodatkowe zdarzenia związane z samobójstwem u dwóchpacjentów; jeden z tych pacjentów w czasie zaistnienia zdarzenia przyjmował kwetiapinę.
Bezpieczeństwo stosowania długoterminowego
26-tygodniowe otwarte przedłużenie badań (n=380 pacjentów), w którym kwetiapina była dawkowanaw sposób elastyczny w zakresie dawek 400-800 mg na dobę, dostarczyło dodatkowych danychdotyczących bezpieczeństwa. Zwiększenie ciśnienia tętniczego było zgłaszane u dzieci i młodzieży,a zwiększenie łaknienia, objawy pozapiramidowe oraz zwiększenie stężenia prolaktyny w surowicybyły notowane u dzieci i młodzieży częściej niż wśród pacjentów dorosłych (patrz punkty 4.4 i 4.8).Jeżeli chodzi o przyrost masy ciała, to po uwzględnieniu prawidłowego wzrostu w dłuższym czasie,jako miarę klinicznie istotnej zmiany przyjęto zwiększenie wskaźnika masy ciała (ang. Body MassIndex, BMI) o co najmniej 0,5 odchylenia standardowego; kryterium to spełniło 18,3% pacjentów,którzy byli leczeni kwetiapiną przez co najmniej 26 tygodni.
5.2 Właściwości farmakokinetyczne
Wchłanianie
Kwetiapina po podaniu doustnym jest dobrze wchłaniana i intensywnie metabolizowana.Przyjmowanie z pokarmem nie ma znaczącego wpływu na biodostępność kwetiapiny. Maksymalnestężenie molowe czynnego metabolitu, norkwetiapiny, w stanie stacjonarnym wynosi około 35%wartości uzyskiwanych dla kwetiapiny. Farmakokinetyka kwetiapiny i norkwetiapiny jest liniowaw zakresie zatwierdzonych dawek terapeutycznych i zależna od dawki.
Dystrybucja
Kwetiapina wiąże się w około 83% z białkami osocza.
Metabolizm
Kwetiapina jest w znacznym stopniu metabolizowana w wątrobie. Po podaniu znakowanejradioaktywnie kwetiapiny, w postaci niezmienionej wydalane jest z moczem i kałem mniej niż 5%podanej substancji.
Badania in vitro wykazały, że głównym izoenzymem układu enzymatycznego cytochromu P450biorącym udział w metabolizmie kwetiapiny jest izoenzym CYP 3A4. Norkwetiapina powstaje i jestmetabolizowana głównie przez CYP3A4.
Około 73% substancji znakowanej radioaktywnie wydalane jest w moczu, a 21% w kale.
Ustalono, że kwetiapina i kilka jej metabolitów (w tym norkwetiapina) słabymi inhibitoramiaktywności ludzkiego cytochromu P450 1A2, 2C9, 2C19, 2D6 i 3A4. Zahamowanie cytochromu CYP
21
w warunkach in vitro zachodzi wyłącznie w stężeniach około 5 do 50 razy większych niżobserwowane u ludzi w zakresie dawek od 300 mg do 800 mg na dobę. W związku z tymi wynikamibadań in vitro jest mało prawdopodobne, aby jednoczesne stosowanie kwetiapiny z innymi lekamipowodowało klinicznie istotne zahamowanie metabolizmu innego produktu za pośrednictwemcytochromu P450. Z badań przeprowadzonych na zwierzętach wynika, że kwetiapina może pobudzaćenzymy cytochromu P450. Jednak w celowanym badaniu interakcji u pacjentów z psychozami nieobserwowano zwiększenia aktywności cytochromu P450 po podaniu kwetiapiny.
Eliminacja
Okresy półtrwania w fazie eliminacji kwetiapiny i norkwetiapiny wynoszą odpowiednio około 7 i 12 godzin.
Średnia frakcja molowa podanej dawki w postaci wolnej kwetiapiny oraz aktywnego u ludzi metabolitu norkwetiapiny wydalana w moczu wynosi <5%.
Specjalne grupy pacjentów
Płeć
Farmakokinetyka kwetiapiny nie różni się u mężczyzn i kobiet.
Pacjenci w wieku podeszłym
Średni klirens kwetiapiny u pacjentów w podeszłym wieku jest około 30 do 50% mniejszy niż obserwowany u osób dorosłych w wieku od 18 do 65 lat.
Zaburzenie czynności nerek
Średni klirens kwetiapiny w osoczu był zmniejszony o około 25% u pacjentów z ciężkimizaburzeniami czynności nerek (klirens kreatyniny mniejszy niż 30 ml/min/1,73 m2), lecz poszczególnewartości klirensu mieściły się w prawidłowym zakresie.
Zaburzenie czynności wątroby
Średni klirens kwetiapiny w osoczu zmniejsza się o około 25% u pacjentów ze stwierdzonymupośledzeniem czynności wątroby (stabilna marskość alkoholowa wątroby). Jako że kwetiapina jestw znacznym stopniu metabolizowana w wątrobie, u pacjentów z upośledzeniem czynności wątrobyspodziewane jest zwiększenie stężenia kwetiapiny w osoczu. U tych pacjentów może być koniecznedostosowanie dawki produktu (patrz punkt 4.2).
Dzieci i młodzież
Poddano analizie dane z badań farmakokinetycznych przeprowadzonych z udziałem 9 dzieci w wieku10-12 lat i 12 młodych pacjentów stosujących ustalone dawki 400 mg kwetiapiny 2 razy na dobę.W stanie stacjonarnym, znormalizowane względem dawki stężenie w osoczu substancji macierzystej,kwetiapiny, u dzieci i młodzieży (od 10 do 17 lat) było na ogół podobne, jak u pacjentów dorosłych,chociaż Cmax u dzieci miało wartości z górnej części zakresu obserwowanego u dorosłych. WartościAUC i Cmax czynnego metabolitu, norkwetiapiny, były większe, w przybliżeniu odpowiednio 62%i 49 % u dzieci (10-12 lat) oraz odpowiednio 28% i 14% u młodzieży (13-17 lat) w porównaniuz pacjentami dorosłymi.
5.3 Przedkliniczne dane o bezpieczeństwie
W przeprowadzonych in vivo oraz in vitro badaniach służących ocenie genotoksyczności nieobserwowano genotoksycznego działania kwetiapiny. U zwierząt laboratoryjnych po dawkachmogących mieć znaczenie kliniczne obserwowano następujące zaburzenia, które dotychczas niezostały potwierdzone w długotrwałych badaniach: u szczurów obserwowano zmianę pigmentacjitarczycy, u małp Cynomolgus obserwowano hipertrofię komórek pęcherzykowych tarczycy,zmniejszenie stężenia T3 w osoczu, zmniejszenie stężenia hemoglobiny i zmniejszenie liczbyczerwonych i białych krwinek, u psów obserwowano zmętnienie rogówki i zaćmę (zaćma i (lub)zmętnienie soczewki patrz punkt 5.1).
22
W badaniu toksycznego oddziaływania na zarodek i płód u królików obserwowano zwiększonączęstość występowania przykurczu łap przednich i tylnych. Efekt ten występował przy obecnościwyraźnego oddziaływania produktu na organizm matczyny, przejawiającego się zmniejszonymprzyrostem masy ciała samicy ciężarnej. Te działania były wyraźnie widoczne dla poziomu ekspozycjiu samicy podobnego lub nieco większego niż występująca u ludzi po zastosowaniu maksymalnejdawki terapeutycznej. Istotność tych spostrzeżeń dla stosowania produktu u ludzi jest nieznana.
W badaniu dotyczącym płodności przeprowadzonym u szczurów stwierdzono marginalnezmniejszenie płodności samców oraz ciąże urojone, przedłużające się fazy międzyrujowe, wydłużenieczasu od kohabitacji do spółkowania oraz zmniejszenie odsetka ciąż. Te efekty związane zezwiększeniem stężenia prolaktyny i nie mają bezpośredniego znaczenia u ludzi ze względu na różnicemiędzygatunkowe w zakresie hormonalnej regulacji rozrodu.
6. DANE FARMACEUTYCZNE
6.1 Wykaz substancji pomocniczych
Rdzeń tabletki:
Powidon K30
Celuloza mikrokrystaliczna
Wapnia wodorofosforan dwuwodnyKarboksymetyloskrobia sodowa (typ C)Krzemionka koloidalna bezwodnaMagnezu stearynian
Otoczka:
Pinexet 25 mg
hypromeloza (6 cP - E464), tytanu dwutlenek (E171), laktoza jednowodna, makrogol 3350, triacetyna, żelaza tlenek czerwony (E172), żelaza tlenek żółty (E172).
Pinexet 100 mg
hypromeloza (6 cP - E464), tytanu dwutlenek (E171), laktoza jednowodna, makrogol 3350, triacetyna, żelaza tlenek żółty (E172).
Pinexet 200 mg i 300 mg
hypromeloza (6 cP - E464), tytanu dwutlenek (E171), laktoza jednowodna, makrogol 3350, triacetyna.
6.2 Niezgodności farmaceutyczne
Nie dotyczy.
6.3 Okres ważności
3 lata
6.4 Specjalne środki ostrożności podczas przechowywania
Brak specjalnych zaleceń dotyczących przechowywania produktu leczniczego.
6.5 Rodzaj i zawartość opakowania
Blistry PVC/Aluminium w tekturowym pudełku.
Pinexet 25 mg: 30 tabletek powlekanych.
Pinexet 100 mg: 60 lub 90 tabletek powlekanych.Pinexet 200 mg: 60 lub 90 tabletek powlekanych.
23
Pinexet 300 mg: 60 lub 90 tabletek powlekanych.
Nie wszystkie wielkości opakowań muszą znajdować się w obrocie.
6.6 Specjalne środki ostrożności dotyczące usuwania i przygotowania produktu leczniczego do
stosowania
Bez specjalnych wymagań.
7. PODMIOT ODPOWIEDZIALNY POSIADAJĄCY POZWOLENIE NA
DOPUSZCZENIE DO OBROTU
Medana Pharma SAul. Władysława Łokietka 1098-200 Sieradz
8. NUMERY POZWOLEŃ NA DOPUSZCZENIE DO OBROTU
Pinexet 25 mg: Pozwolenie nr 16892Pinexet 100 mg: Pozwolenie nr 16893Pinexet 200 mg: Pozwolenie nr 16895Pinexet 300 mg: Pozwolenie nr 16896
9. DATA WYDANIA PIERWSZEGO POZWOLENIA NA DOPUSZCZENIE DO OBROTU
I DATA PRZEDŁUŻENIA POZWOLENIA
Data wydania pierwszego pozwolenia na dopuszczenie do obrotu: 09.06.2010 r. Data przedłużenia pozwolenia na dopuszczenie do obrotu:
10. DATA ZATWIERDZENIA LUB CZĘŚCIOWEJ ZMIANY TEKSTU
CHARAKTERYSTYKI PRODUKTU LECZNICZEGO
06.08.2018 r.
24