Przed podróżą do innej strefy czasowej pacjent powinien skonsultować się z lekarzem, ponieważw takim przypadku pory posiłków i pory wstrzyknięć insuliny mogą ulec zmianie.
Należy pamiętać, że u pacjentów leczonych insuliną, w wielu stanach chorobowych i sytuacjachstresowych, może dojść do znacznych wahań stężenia glukozy w surowicy krwi, które mogąprowadzić do wystąpienia następujących powikłań insulinoterapii: hipoglikemii (małe stężenieglukozy w surowicy krwi) lub hiperglikemii (zwiększone stężenie glukozy w surowicy krwi).
Hipoglikemia. Może wystąpić, gdy dawka insuliny jest zbyt duża w stosunku do zapotrzebowania,w przypadku opóźnienia lub pominięcia posiłku, przy zmniejszonej zawartości węglowodanóww posiłku, zwiększonej aktywności fizycznej bądź zwiększonej szybkością wchłaniania insuliny (np.w wyniku podwyższonej temperatury skóry w czasie opalania lub kąpieli w gorącej wodzie). Ponadtoprzyczyną hipoglikemii może być zmiana insuliny odzwierzęcej (zwłaszcza wołowej) na ludzką, zewzględu na szybsze wchłanianie tej ostatniej.
Do objawów hipoglikemii o lekkim i umiarkowanym nasileniu należy: nadmierne pocenie się,osłabienie, głód, przyspieszona czynność serca, uczucie zimna, uczucie niepokoju, drżenie rąk,zaburzenia ostrości widzenia, bóle głowy.
W ciężkiej hipoglikemii występują: zaburzenia orientacji, majaczenie, pobudzenie psychoruchowe(agresja), a następnie utrata przytomności, często z drgawkami i śpiączka hipoglikemiczna. Ciężkahipoglikemia może doprowadzić do śmierci (postępowanie w hipoglikemii - patrz punkt 4.9„Przedawkowanie”).
Hiperglikemia. Pojawiające się w trakcie leczenia insuliną nieprawidłowe, podwyższone stężenieglukozy we krwi najczęściej jest wynikiem: nieprzestrzegania diety cukrzycowej, niewłaściwejinsulinoterapii (mała dawka insuliny), zwiększonego zapotrzebowania organizmu na insulinę (chorobyzakaźne, operacje, urazy), zmiany trybu życia (zmniejszenie aktywności fizycznej), jak równieżprzyjmowania innych leków, np. doustne środki antykoncepcyjne, glikokortykosteroidy czy tiazydoweleki moczopędne.
Do objawów hiperglikemii należą: nadmierne pragnienie, utrata apetytu, oddawanie dużych ilości moczu, uczucie zmęczenia, senność, suchość skóry i śluzówek.
Długotrwała hiperglikemia może spowodować wystąpienie kwasicy ketonowej (zapach acetonu z ust,przyspieszenie i pogłębienie oddechu, obecność ciał ketonowych w moczu) lub śpiączkihiperglikemicznej.
Stwierdzenie wyżej wymienionych objawów wymaga natychmiastowej interwencji lekarskiej.
4.5 Interakcje z innymi produktami leczniczymi i inne rodzaje interakcji
Niektóre produkty lecznicze mogą zmieniać metabolizm glukozy. Lekarz powinien rozważyćmożliwość wystąpienia interakcji i zapytać pacjenta o inne stosowane przez niego leki.
Leki β-adrenolityczne (np. propranolol), inhibitory monoaminooksydazy (MAO), salicylany, analogisomatostatyny (np. oktreotyd), alkohol etylowy mogą nasilać hipoglikemizujące działanie insuliny.
Estrogeny (w tym doustne środki antykoncepcyjne, hormonalna terapia zastępcza), hormony tarczycy,związki litu, danazol, środki sympatykomimetyczne (np. epinefryna, terbutalina), kwas nikotynowy,glikokortykosteroidy, fenytoina mogą osłabiać działanie insuliny.
Doustne leki przeciwcukrzycowe zmniejszają zapotrzebowanie na insulinę.
4.6 Wpływ na płodność, ciążę i laktację
Zarówno hipoglikemia, jak i hiperglikemia, które mogą pojawić się w przypadku nieprawidłowoleczonej cukrzycy, zwiększają ryzyko wewnątrzmacicznego uszkodzenia i śmierci płodu. U kobietchorych na cukrzycę, w okresie rozrodczym, należy bezwzględnie dążyć do uzyskania prawidłowychwartości stężenia cukru we krwi w trakcie leczenia insuliną.
Insulina nie przenika przez łożysko do krwi płodu.
3