CHARAKTERYSTYKA PRODUKTU LECZNICZEGO

1. NAZWA PRODUKTU LECZNICZEGO

Risperidon Vipharm, 1 mg, tabletki powlekane

2. SKŁAD JAKOŚCIOWY I ILOŚCIOWY

Jedna tabletka powlekana zawiera 1 mg rysperydonu (Risperidonum).Substancja pomocnicza o znanym działaniu:

Jedna tabletka Risperidon Vipharm 1 mg tabletki powlekane zawiera 117,8 mg laktozy jednowodnej.

Pełny wykaz substancji pomocniczych, patrz punkt 6.1.

3. POSTAĆ FARMACEUTYCZNA

Tabletki powlekane.

Biała, podłużna, tabletka powlekana o wymiarach 11 x 5,5 mm z rowkiem dzielącym po obu stronach.Tabletkę można podzielić na równe dawki.

4. SZCZEGÓŁOWE DANE KLINICZNE

4.1 Wskazania do stosowania

Produkt leczniczy Risperidon Vipharm jest wskazany w leczeniu schizofrenii.

Produkt leczniczy Risperidon Vipharm jest wskazany w leczeniu epizodów maniakalnych o nasileniu umiarkowanym do ciężkiego w przebiegu zaburzeń afektywnych dwubiegunowych.

Produkt leczniczy Risperidon Vipharm jest wskazany w krótkotrwałym leczeniu (do 6 tygodni)uporczywej agresji u pacjentów z otępieniem typu alzheimerowskiego w stopniu umiarkowanym dociężkiego, nie reagujących na metody niefarmakologiczne oraz gdy istnieje ryzyko, że pacjent będziestanowił zagrożenie dla samego siebie lub innych osób.

Produkt leczniczy Risperidon Vipharm jest wskazany w krótkotrwałym objawowym (do 6 tygodni)leczeniu uporczywej agresji w przebiegu zaburzeń zachowania u dzieci w wieku od 5 lat i młodzieżyze sprawnością intelektualną poniżej przeciętnej bądź upośledzonych umysłowo, zdiagnozowanychwedług kryteriów DSM – IV, u których nasilenie agresji i innych zachowań destrukcyjnych wymagaleczenia farmakologicznego. Farmakoterapia powinna stanowić integralną część wszechstronnegoprogramu terapeutycznego, obejmującego działania psychospołeczne i edukacyjne. Zaleca się, abyrysperydon był przepisywany przez lekarza specjalistę w dziedzinie neurologii dziecięcej orazpsychiatrii dziecięcej i młodzieżowej lub lekarza specjalizującego się w leczeniu zaburzeń zachowaniau dzieci i młodzieży.

4.2 Dawkowanie i sposób podawania

Dawkowanie

Schizofrenia

Dorośli

Produkt leczniczy Risperidon Vipharm może być podawany raz lub dwa razy na dobę.

Leczenie należy rozpocząć od dawki 2 mg rysperydonu na dobę. Dawka może być zwiększonadrugiego dnia do 4 mg na dobę. Od tego momentu dawka może pozostać niezmieniona albo, jeślizaistnieje taka konieczność, indywidualnie dostosowywana. Przeciętna, optymalna dawkaterapeutyczna wynosi od 4 mg do 6 mg na dobę. U niektórych pacjentów może być wskazanewolniejsze dostosowywanie dawki oraz mniejsza dawka początkowa i podtrzymująca.

Dawki większe niż 10 mg na dobę nie wykazują większej skuteczności niż mniejsze dawki, mogąnatomiast powodować zwiększenie częstości występowania objawów pozapiramidowych. Niezbadano bezpieczeństwa stosowania dawek większych niż 16 mg na dobę, a zatem nie zaleca się ichstosowania.

Osoby starsze

Zalecana dawka początkowa wynosi 0,5 mg dwa razy na dobę. Dawka może być indywidualniedostosowywana i zwiększana o 0,5 mg dwa razy na dobę do dawki 1 mg do 2 mg dwa razy na dobę.

Dzieci i młodzież

Produkt leczniczy Risperidon Vipharm nie jest zalecany do stosowania u dzieci w wieku poniżej 18 latze schizofrenią ze względu na brak wystarczających danych dotyczących skuteczności.

Epizody maniakalne w przebiegu zaburzeń afektywnych dwubiegunowych

Dorośli

Produkt leczniczy Risperidon Vipharm należy podawać raz na dobę, dawka początkowa to 2 mg.W razie konieczności, dawkę powinno zwiększać się o 1 mg raz na dobę, nie częściej niż co 24godziny.

Dawkę rysperydonu można dostosowywać indywidualnie w zakresie od 1 mg do 6 mg na dobęw zależności od optymalnej skuteczności i tolerancji u każdego pacjenta. Nie zbadano bezpieczeństwastosowania dawek większych niż 6 mg na dobę w leczeniu epizodów maniakalnych.

Podobnie jak w przypadku innych leków stosowanych objawowo, kontynuacja leczenia produktem leczniczym Risperidon Vipharm musi być weryfikowana i uzasadniona aktualnym stanem pacjenta.

Osoby starsze

Zalecana dawka początkowa wynosi 0,5 mg dwa razy na dobę. Dawka może być indywidualniedostosowywana i zwiększana o 0,5 mg dwa razy na dobę do dawki 1 mg do 2 mg dwa razy na dobę.Należy zachować ostrożność, ze względu na niewystarczające doświadzcenie kliniczne dotyczącestosowania u osób starszych.

Dzieci i młodzież

Produkt leczniczy Risperidon Vipharm nie jest zalecany do stosowania u dzieci w wieku poniżej 18 latz epizodami maniakalnymi w przebiegu zaburzenia afektywnego dwubiegunowego, ze względu nabrak wystarczających danych dotyczących skuteczności.

Uporczywa agresja u pacjentów z otępieniem typu alzheimerowskiego w stopniu umiarkowanym do

ciężkiego

Zalecana dawka początkowa wynosi 0,25 mg dwa razy na dobę. W razie konieczności, dawka możebyć indywidualnie zwiększana o 0,25 mg dwa razy na dobę, nie częściej, niż co drugi dzień.Optymalna dawka dla większości pacjentów wynosi 0,5 mg dwa razy na dobę. U niektórychpacjentów może jednak być konieczne stosowanie dawek do 1 mg dwa razy na dobę.

Nie należy stosować produktu leczniczego Risperidon Vipharm dłużej niż 6 tygodni w leczeniu uporczywej agresji u pacjentów z otępieniem typu alzheimerowskiego.

Pacjentów należy poddawać regularnej i częstej ocenie rozważając potrzebę kontynuacji leczenia.

Zaburzenia zachowania

Dzieci i młodzież w wieku od 5 do 18 lat.

U osób o masie ciała 50 kg lub powyżej, zalecana dawka początkowa wynosi 0,5 mg raz na dobę.W razie konieczności, dawkowanie może być indywidualnie dostosowywane poprzez zwiększaniedawki o 0,5 mg raz na dobę, nie częściej, niż co drugi dzień. Optymalna dawka dla większościpacjentów wynosi 1 mg raz na dobę. Niemniej, w leczeniu niektórych pacjentów rysperydon jestskuteczny w dawce 0,5 mg raz na dobę, natomiast u innych najlepsze wyniki uzyskuje się podczasstosowania leku w dawce 1,5 mg raz na dobę.

U osób o masie ciała poniżej 50 kg, zalecana dawka początkowa wynosi 0,25 mg raz na dobę. W raziekonieczności, dawkowanie może być indywidualnie dostosowywane poprzez zwiększanie dawkio 0,25 mg na dobę, nie częściej, niż co drugi dzień. Optymalna dawka dla większości pacjentówwynosi 0,5 mg raz na dobę. Niemniej, w leczeniu niektórych pacjentów rysperydon jest skutecznyw dawce 0,25 mg raz na dobę, natomiast u innych najlepsze wyniki uzyskuje się podczas stosowanialeku w dawce 0,75 mg raz na dobę.

Podobnie jak w przypadku innych leków stosowanych objawowo, kontynuacja leczenia rysperydonem powinna być weryfikowana i uzasadniona aktualnym stanem pacjenta.

Nie zaleca się stosowania produktu leczniczego Risperidon Vipharm u dzieci w wieku poniżej 5 lat, zewzględu na niewystarczającą ilość danych dotyczących skuteczności i bezpieczeństwa stosowaniarysperydonu w tym wskazaniu u dzieci w wieku poniżej 5 lat.

Zaburzenia czynności nerek i wątroby

U pacjentów z zaburzeniami czynności nerek eliminacja czynnej frakcji przeciwpsychotycznejnastępuje wolniej niż u pacjentów z prawidłową czynnością nerek.U pacjentów z zaburzeniami czynności wątroby stężenie wolnej frakcji rysperydonu w osoczu jestzwiększone.

Bez względu na rodzaj wskazania terapeutycznego, u pacjentów z zaburzeniami czynności nerek lub wątroby, powinno się zmniejszyć o połowę dawkę początkową i kolejne dawki rysperydonu orazstosować wolniejsze zwiększanie dawek.

W tej grupie pacjentów produkt leczniczy Risperidon Vipharm powinien być stosowany z ostrożnością.

Sposób podania

Produkt leczniczy Risperidon Vipharm przeznaczony jest do stosowania doustnego. Pokarm nie wpływa na wchłanianie rysperydonu.

W przypadku przerwania stosowania produktu leczniczego, zaleca się stopniowe zmniejszanie dawki.Po nagłym odstawieniu leków przeciwpsychotycznych stosowanych w dużych dawkach, bardzorzadko opisywano objawy wynikające z ich odstawienia, w tym: nudności, wymioty, nadmiernepocenie się i bezsenność (patrz punkt 4.8). Mogą także ponownie wystąpić objawy psychotycznei ruchy mimowolne (takie jak akatyzje, dystonie i dyskinezy).

Zamiana innych leków przeciwpsychotycznych na rysperydon

Jeśli ma to uzasadnienie medyczne, zaleca się stopniowe wycofywanie stosowanego poprzednioleczenia podczas rozpoczynania leczenia produktem leczniczym Risperidon Vipharm. Również, jeżelima to uzasadnienie medyczne, zamianę leków przeciwpsychotycznych w postaci depot na terapięproduktem leczniczym Risperidon Vipharm, należy rozpocząć od zastąpienia nim następnegoplanowanego wstrzyknięcia. Okresowo, należy rozważać konieczność kontynuacji podawania lekówprzeciw parkinsonizmowi.

4.3 Przeciwwskazania

Nadwrażliwość na substancję czynną lub na którąkolwiek substancję pomocniczą wymienioną w punkcie 6.1.

4.4 Specjalne ostrzeżenia i środki ostrożności dotyczące stosowania

Osoby starsze z otępieniem

Zwiększona umieralność u osób starszych z otępieniem

W metaanalizie 17 kontrolowanych badań klinicznych z zastosowaniem atypowych lekówprzeciwpsychotycznych, w tym również rysperydonu, u osób starszych z otępieniem, którzyotrzymywali atypowe leki przeciwpsychotyczne, występowała zwiększona umieralność w porównaniuz grupą otrzymującą placebo. W badaniach rysperydonu kontrolowanych placebo, w tej populacjipacjentów, częstość zgonów wynosiła 4,0% wśród pacjentów leczonych rysperydonem i 3,1% wśródpacjentów otrzymujących placebo. Iloraz szans przy 95% przedziale ufności wynosił 1,21 (0,7: 2,1).Średni wiek zmarłych pacjentów wynosił 86 lat (w przedziale od 67 do 100 lat). Dane z dwóch dużychbadań obserwacyjnych, wykazały że u osób w podeszłym wieku z otępieniem leczonych klasycznymilekami przeciwpsychotycznymi występuje również nieznacznie zwiększone ryzyko zgonuw porównaniu do osób nieleczonych. Brak wystarczających danych, aby podać dokładną ocenęwielkości ryzyka. Nie jest też znana przyczyna zwiększonego ryzyka. Nie wiadomo w jakim stopniu tewnioski dotyczą zwiększonej umieralności w badaniach obserwacyjnych mogą być przypisywanelekom przeciwpsychotycznym, w odniesieniu do niektórych cech pacjentów.

Jednoczesne stosowanie furosemidu

W badaniach klinicznych rysperydonu, kontrolowanych placebo, przeprowadzanych u pacjentóww podeszłym wieku z otępieniem, w grupie otrzymującej rysperydon i furosemid, obserwowanowystępowanie większej śmiertelności (7,3%; średni wiek pacjentów 89 lat, w przedziale od 75 do97 lat) w porównaniu do pacjentów leczonych samym rysperydonem (3,1%; średni wiek pacjentów 84lata, w przedziale od 70 do 96 lat) lub otrzymujących sam furosemid (4,1%; średni wiek pacjentów80 lat, w przedziale od 67 do 90 lat). Zwiększoną umieralność u pacjentów leczonych rysperydonemoraz furosemidem stwierdzono w dwóch spośród czterech badań klinicznych. Jednoczesne podawanierysperydonu z innymi diuretykami (głównie tiazydowymi w małych dawkach) nie powodowałopodobnych skutków.

Nie znaleziono dotąd jednoznacznego patofizjologicznego mechanizmu, który mógłby tłumaczyć teobserwacje, i czynnika powodującego zgon. Należy jednak zachować szczególną ostrożnośći rozważyć ryzyko i korzyści przed podjęciem decyzji o jednoczesnym podawaniu tych leków orazpodawaniu rysperydonu z innymi diuretykami o silnym działaniu. Nie stwierdzono zwiększonejumieralności u pacjentów leczonych równocześnie rysperydonem i innymi diuretykami. Niezależnieod stosowanego leczenia, odwodnienie jest ogólnym czynnikiem ryzyka wpływającym na umieralnośći dlatego u pacjentów w podeszłym wieku z otępieniem nie powinno się do niego dopuszczać.

Zdarzenia niepożądane naczyniowo-mózgowe (ang. Cerebrovascular Adverse Events, CVAE)

W randomizowanych badaniach klinicznych z kontrolą placebo przeprowadzonych u pacjentówz otępieniem stosujących niektóre atypowe leki przeciwpsychotyczne, stwierdzono około trzykrotnezwiększenie częstości ryzyka zdarzeń niepożądanych naczyniowo-mózgowych. Połączone danez sześciu badań kontrolowanych placebo przeprowadzonych w grupach głównie osób w podeszłymwieku (wiek >65 lat) z otępieniem, wykazały, że zdarzenia niepożądane naczyniowo-mózgowe(ciężkie i nieciężkie, łącznie) wystąpiły u 3,3% (33/1009) pacjentów leczonych rysperydonem, orazu 1,2% (8/712) pacjentów, którym podawano placebo. Iloraz szans (przy 95% przedziale ufności)wynosił 2,96 (1,34; 7,50). Mechanizm tego zwiększonego ryzyka nie jest znany. Zwiększone ryzykonie może być wykluczone dla innych leków przeciwpsychotycznych ani innych populacji. Produktleczniczy Risperidon Vipharm należy stosować z ostrożnością u pacjentów z czynnikami ryzyka udarumózgu.

Ryzyko wystąpienia zdarzeń niepożądanych naczyniowo-mózgowych było znacząco większe upacjentów z otępieniem typu mieszanego czy naczyniowego niż u pacjentów z otępieniem typualzheimerowskiego. Dlatego pacjenci z innymi typami otępienia niż otępieniem typualzheimerowskiego nie powinni być leczeni rysperydonem.

Lekarzom zaleca się wnikliwe przeprowadzanie oceny ryzyka i korzyści ze stosowania produktuleczniczego Risperidon Vipharm u osób starszych z otępieniem, z uwzględnieniem indywidualnychczynników ryzyka udaru mózgu. Pacjentom lub opiekunom należy polecić natychmiastowe zgłaszanieobjawów przedmiotowych i podmiotowych potencjalnych zdarzeń niepożądanych naczyniowo-mózgowych, takich jak nagłe osłabienie lub zdrętwienie twarzy, rąk lub nóg oraz problemy z mowąlub z widzeniem. Bezzwłocznie należy wtedy rozważyć wszelkie opcje terapeutyczne, włączniez przerwaniem leczenia rysperydonem.

Produkt leczniczy Risperidon Vipharm należy stosować wyłącznie w krótkotrwałym leczeniuuporczywej agresji u pacjentów z otępieniem typu alzheimerowskiego o nasileniu umiarkowanym dociężkiego wspierając metody nie farmakologiczne wykazujące ograniczoną skuteczność lub jej brak,oraz gdy istnieje potencjalne ryzyko, że pacjent będzie stanowił zagrożenie dla samego siebie lubinnych.

Pacjentów należy poddawać regularnej ocenie z rozważeniem potrzeby kontynuacji leczenia.

Niedociśnienie ortostatyczne

W związku z tym, że rysperydon blokuje receptory alfa, może wystąpić niedociśnienie (niedociśnienieortostatyczne), zwłaszcza podczas początkowej fazy dostosowywania dawki. Obserwowano klinicznieistotne niedociśnienie po wprowadzeniu leku do obrotu, w przypadku jednoczesnego stosowanialeków przeciwnadciśnieniowych. Produkt leczniczy Risperidon Vipharm należy stosowaćz ostrożnością u pacjentów z chorobami układu krążenia (np. niewydolność serca, zawał mięśniasercowego, zaburzenia przewodzenia, odwodnienie, hipowolemia, choroby naczyniowo-mózgowe)i zgodnie z zaleceniami, zwiększać dawkę stopniowo (patrz punkt 4.2.). W przypadku wystąpienianiedociśnienia, należy rozważyć zmniejszenie dawki.

Leukopenia, neutropenia i agranulocytoza

Donoszono o przypadkach leukopenii, neutropenii i agranulocytozy związanych z przyjmowaniemleków przeciwpsychotycznych, w tym rysperydonu. Po wprowadzeniu rysperydonu do obrotu, bardzorzadko (<1/10 000 pacjentów) donoszono o przypadkach agranulocytozy.

W czasie kilku pierwszych miesięcy leczenia należy monitorować pacjenów z klinicznie istotnymniskim poziomem białych krwinek (WBC) lub wynikających z leczenia leukopenii/neutropeniiw wywiadzie i należy rozważyć odstawienie rysperydonu w momencie wystąpienia klinicznieistotnego spadku WBC w nieobecności innych czynników chorobotwórczych.

Pacjentów z klinicznie istotną neutropenią należy dokładnie monitorować pod kątem gorączki lubinnych objawów lub oznak zakażenia i szybko poddawać leczeniu, jeśli wystąpią takie objawy luboznaki. U pacjentów z ciężką neutropenią (bezwzględna liczba granulocytów obojętnochłonnych <1 x109/l), należy przerwać podawanie rysperydonu i do czasu wyzdrowienia monitorować poziom WBC.

Późne dyskinezy/objawy pozapiramidowe

Działanie leków wykazujących właściwości antagonistyczne w stosunku do receptorówdopaminowych związane jest z występowaniem późnych dyskinez, charakteryzujących sięrytmicznymi, mimowolnymi ruchami, zwłaszcza mięśni języka i (lub) mięśni twarzy. Wystąpienieobjawów pozapiramidowych jest czynnikiem ryzyka wystąpienia późnych dyskinez. W przypadkuwystąpienia objawów podmiotowych i przedmiotowych późnych dyskinez, należy rozważyćprzerwanie leczenia wszelkimi lekami przeciwpsychotycznymi.

Należy zachować ostrożność podczas dostosowywania leczenia w przypadku pacjentówprzyjmujących zarówno leki psychostymulujące (np. metylofenidat), jak i rysperydon, ponieważobjawy pozapiramidowe mogą pojawić się po przerwaniu leczenia lekami psychostymulującymi (patrzpunkt 4.5).

Złośliwy zespół neuroleptyczny

Donoszono o występowaniu - podczas stosowania leków przeciwpsychotycznych - złośliwego zespołuneuroleptycznego, charakteryzującego się: podwyższeniem temperatury ciała, sztywnością mięśni,niestabilnością układu autonomicznego, zaburzeniami świadomości i zwiększeniem aktywnościfosfokinazy kreatynowej w surowicy krwi. Ponadto, może wystąpić mioglobinuria (rabdomioliza)i ostra niewydolność nerek. W takim przypadku należy przerwać stosowanie wszystkich lekówprzeciwpsychotycznych, w tym produktu leczniczego Risperidon Vipharm.

Choroba Parkinsona i otępienie z obecnością ciał Lewy’ego

Przed przepisaniem leków przeciwpsychotycznych, w tym produktu leczniczego Risperidon Vipharm,pacjentom z chorobą Parkinsona lub otępieniem z obecnością ciał Lewy’ego, lekarze powinnirozważyć stosunek ryzyka do korzyści. Rysperydon może zaostrzyć przebieg choroby Parkinsona.U pacjentów obu grup może występować zwiększone ryzyko wystąpienia złośliwego zespołuneuroleptycznego i zwiększona wrażliwość na leki przeciwpsychotyczne; ci pacjenci zostali wyłączeniz badań klinicznych. Objawy zwiększonej wrażliwości na leki przeciwpsychotyczne mogąobejmować: splątanie, zaburzenie świadomości, niestabilność postawy z częstymi upadkami, któretowarzyszą objawom pozapiramidowym.

Hiperglikemia i cukrzyca

Podczas leczenia rysperydonem, stwierdzano wystąpienie hiperglikemii, cukrzycy i zaostrzenieprzebiegu wcześniej występującej cukrzycy. W niektórych przypadkach zgłaszano wcześniejzwiększenie masy ciała, co może być czynnikiem predysponującym. Kwasica ketonowa byłazgłaszana bardzo rzadko, a śpiączka cukrzycowa rzadko. Zaleca się prowadzenie odpowiedniejobserwacji klinicznej zgodnie z wytycznymi terapii przeciwpsychotycznej. U pacjentów leczonychjakimkolwiek atypowym lekiem przeciwpsychotycznym, w tym produktem leczniczym RisperidonVipharm, należy obserwować objawy hiperglikemii (takie jak: polidypsja, poliuria, nadmiernełaknienie i osłabienie), a pacjentów z cukrzycą należy regularnie badać, czy nie pogarsza się u nichkontrola glikemii.

Zwiększenie masy ciała

Podczas stosowania produktu leczniczego Risperidon Vipharm stwierdzano przypadki znacznego zwiększenia masy ciała. Należy regularnie kontrolować masę ciała.

Hiperprolaktynemia

Badania hodowli tkankowych wskazują, że prolaktyna może stymulować wzrost komóreknowotworowych w guzach piersi u ludzi. Pomimo, że nie stwierdzono do tej pory w badaniachklinicznych i epidemiologicznych wyraźnego związku z podawanymi lekami przeciwpsychotycznymi,należy zachować ostrożność u pacjentów z wywiadem w tym kierunku.

Produkt leczniczy Risperidon Vipharm należy stosować z ostrożnością u pacjentów ze stwierdzonymiwcześniej: hiperprolaktynemią lub z guzami prolaktynozależnymi.

Wydłużenie odstępu QT

Wydłużenie odstępu QT było bardzo rzadko zgłaszane po wprowadzeniu rysperydonu do obrotu.Podobnie jak inne leki przeciwpsychotyczne, należy zachować ostrożność przepisując rysperydonpacjentom z rozpoznaną chorobą sercowo-naczyniową, wydłużeniem odstępu QT w wywiadzierodzinnym, bradykardią lub zaburzeniem równowagi elektrolitowej (niedoborem potasu lubmagnezu), ponieważ lek może zwiększać ryzyko wystąpienia arytmii.

Ostrożność należy także zachować w przypadku stosowania rysperydonu jednocześnie z innymilekami wydłużającymi odstęp QT.

Drgawki

Należy zachować ostrożność podczas stosowania produktu leczniczego Risperidon Vipharm

u pacjentów z drgawkami w wywiadzie lub z innymi stanami, które mogą obniżać próg drgawkowy.

Priapizm

W związku z działaniem blokującym receptor alfa-adrenergiczny, podczas leczenia produktem leczniczym Risperidon Vipharm może wystąpić priapizm.

Regulacja temperatury ciała

Lekom przeciwpsychotycznym przypisywano właściwość zakłócania zdolności organizmu doobniżania temperatury podstawowej ciała. Zaleca się zachowanie odpowiedniej ostrożnościw przypadku przepisywania produktu leczniczego Risperidon Vipharm pacjentom, u których mogąwystąpić czynniki sprzyjające podwyższeniu podstawowej temperatury ciała, np. wykonującychintensywny wysiłek fizyczny, narażonych na działanie ekstremalnie wysokich temperatur,przyjmujących jednocześnie leki o działaniu przeciwcholinergicznym lub odwodnionych.

Działanie przeciwwymiotne

W badaniach przedklinicznych z udziałem rysperydonu zaobserwowano działanie przeciwwymiotne.Działanie to, jeśli występuje u ludzi, może maskować objawy przedmiotowe i podmiotoweprzedawkowania niektórych leków lub stany takie jak niedrożność jelit, zespół Reye'a i nowotwórmózgu.

Zaburzenia czynności nerek i wątroby

Pacjenci z niewydolnością nerek mają mniejszą zdolność do eliminowania aktywnej frakcjiprzeciwpsychotycznej niż dorośli pacjenci z prawidłową czynnością nerek. U pacjenówz zaburzeniami czynności wątroby następuje wzrost stężenia w osoczu wolnej frakcji rysperydonu(patrz punkt 4.2).

Żylna choroba zakrzepowo-zatorowa

Podczas stosowania leków przeciwpsychotycznych zgłaszano przypadki żylnej choroby zakrzepowo-zatorowej ((ŻChZZ)). Ze względu na występujące często u pacjentów leczonych lekamiprzeciwpsychotycznymi nabyte czynniki ryzyka ŻChZZ, przed rozpoczęciem leczenia i podczasleczenia rysperydonem należy zidentyfikować wszystkie możliwe czynniki ryzyka ŻChZZ i podjąćodpowiednie działania zapobiegawcze.

Śródoperacyjny zespół wiotkiej tęczówki

W czasie operacji zaćmy u pacjentów przyjmujących leki z grupy α1a-antagonistów, w tymrysperydon, obserwowano występowanie śródoperacyjnego zespołu wiotkiej teczówki (ang.Intraoperative Floppy Iris Syndrome - IFIS) (patrz punkt 4.8).

IFIS może zwiększać ryzyko wystąpienia powikłań ocznych w trakcie i po operacji. Należypoinformować chirurga okulistycznego przed operacją, że pacjent obecnie lub w przeszłości stosowałleki o antagonistycznym działaniu względem receptora α1a-adrenergicznego. Potencjalne korzyścizaprzestania stosowania terapii blokerami receptorów α1a-adrenergicznych przed operacją zaćmy niezostały ustalone i należy rozważyć ryzyko zaprzestania terapii przeciwpsychotycznej.

Dzieci i młodzież

Przed przepisaniem rysperydonu dzieciom i młodzieży z zaburzeniami zachowania należyprzeprowadzić dokładną analizę fizycznych i społecznych przyczyn zachowań agresywnych, takichjak ból czy niewłaściwe wymagania środowiskowe.

Działanie sedatywne rysperydonu należy w tej populacji dokładnie obserwować ze względu namożliwy wpływ na zdolność uczenia się. Zmiana czasu podawania rysperydonu może zmniejszyćwpływ sedacji na koncentrację u dzieci i młodzieży.

Podawanie rysperydonu wiązało się z umiarkowanym zwiększeniem masy ciała i wskaźnika masyciała (BMI). Zaleca się pomiar wyjściowej masy ciała przed rozpoczęciem leczenia i regularne jejmonitorowanie. Zmiany wzrostu stwierdzane w długotrwałych, otwartych badaniach rozszerzonychmieściły się w normach określonych dla danego wieku. Wpływ długotrwałego leczenia rysperydonemna dojrzewanie płciowe i wzrost nie został wystarczająco zbadany.

Ze względu na możliwość wpływu dłużej trwającej hiperprolaktynemii na rozwój fizycznyi dojrzewanie płciowe dzieci i młodzieży, należy prowadzić regularną ocenę kliniczną stanuendokrynologicznego pacjenta, obejmującą pomiary wzrostu, masy ciała, dojrzewania płciowego,kontrolę występowania miesiączkowania i innych potencjalnych działań prolaktynozależnych.

Podczas leczenia rysperydonem należy regularnie kontrolować występowanie objawówpozapiramidowych oraz innych zaburzeń ruchu.

Zalecenia dotyczące dawkowania u dzieci i młodzieży - patrz punkt 4.2.

Substancje pomocnicze

Tabletki powlekane zawierają laktozę. Pacjenci z rzadko występującą dziedziczną nietolerancjągalaktozy, niedoborem laktazy (typu Lapp) lub zespołem złego wchłaniania glukozy-galaktozy niepowinni przyjmować tego produktu leczniczego.

4.5 Interakcje z innymi produktami leczniczymi i inne rodzaje interakcji

Podobnie jak w przypadku innych leków przeciwpsychotycznych zalecana jest ostrożność podczasprzepisywania rysperydonu jednocześnie z lekami wydłużającymi odstęp QT, takie jak lekiprzeciwarytmiczne (np.: chinidyna, dyzopiramid, prokainamid, propafenon, amiodaron, sotalol),trójpierścieniowe leki przeciwdepresyjne (np.: amitryptylina), czteropierścieniowe lekiprzeciwdepresyjne (np.: maprotylina), niektóre leki przeciwhistaminowe, inne lekiprzeciwpsychotyczne, niektóre leki przeciwmalaryczne (np.: chinina i meflochina), oraz z lekamipowodującymi zaburzenia równowagi elektrolitowej (hipokaliemia, hipomagnezemia), bradykardięlub z lekami hamującymi metabolizm wątrobowy rysperydonu. Powyższa lista ma charakterinformacyjny i nie jest listą wyczerpującą.

Możliwość wpływu produktu leczniczego Risperidon Vipharm na inne leki

Rysperydon należy stosować z ostrożnością w skojarzeniu z innymi substancjami działającymiośrodkowo - w szczególności produktami zawierającymi alkohol, opioidy, leki przeciwhistaminoweoraz benzodiazepiny - ze względu na zwiększone ryzyko sedacji.

Rysperydon może antagonizować działanie lewodopy i innych agonistów dopaminergicznych. Jeśli toskojarzenie wydaje się konieczne, szczególnie w schyłkowej fazie choroby Parkinsona należyzastosować najmniejsze skuteczne dawki obu leków.

Po wprowadzeniu rysperydonu do obrotu obserwowano istotne klinicznie niedociśnienie pozastosowaniu rysperydonu w skojarzeniu z lekami przeciwnadciśnieniowymi.

Rysperydon nie ma istotnego klinicznie wpływu na parametry farmakokinetyczne litu, kwasu walproinowego, digoksyny lub topiramatu.

Możliwość wpływu innych leków na produkt leczniczy Risperidon Vipharm

Karbamazepina zmniejsza stężenie czynnej frakcji przeciwpsychotycznej rysperydonu w osoczu krwi.Podobne działanie można zaobserwować podczas stosowania leków, takich jak np. ryfampicyna,fenytoina i fenobarbital, indukujących enzym wątrobowy CYP 3A4 jak również glikoproteinę P.W przypadku rozpoczynania lub przerwania leczenia karbamazepiną lub innymi lekami indukującymienzym wątrobowy CYP 3A4 i (lub) glikoproteinę P (P-gp), lekarz powinien ponownie określićdawkowanie produktu leczniczego Risperidon Vipharm.

Fluoksetyna i paroksetyna, inhibitory CYP 2D6 zwiększają stężenia rysperydonu w osoczu krwi, alew mniejszym stopniu jego czynnej frakcji przeciwpsychotycznej. Oczekuje się, że inne inhibitoryCYP 2D6, takie jak chinidyna mogą wpływać w podobny sposób na stężenia rysperydonu w osoczu.Jeżeli rozpoczyna się lub kończy równoczesne stosowanie fluoksetyny lub paroksetynyz rysperydonem, lekarz powinien ponownie ocenić dawkowanie rysperydonu.

Werapamil - inhibitor CYP 3A4 i P-gp, zwiększa stężenie rysperydonu w osoczu.

Galantamina i donepezyl nie mają istotnego klinicznie wpływu na parametry farmakokinetyczne rysperydonu i czynną frakcję przeciwpsychotyczną rysperydonu.

Pochodne fenotiazyny, trójpierścieniowe leki przeciwdepresyjne i niektóre leki beta-adrenolitycznemogą powodować zwiększenie stężenia rysperydonu w osoczu krwi, ale nie jego czynnej frakcjiprzeciwpsychotycznej. Amitryptylina nie ma wpływu na właściwości farmakokinetyczne rysperydonuani na czynną frakcję przeciwpsychotyczną. Cymetydyna i ranitydyna zwiększają dostępnośćbiologiczną rysperydonu, ale jedynie w minimalnym stopniu wpływają na czynną frakcjęprzeciwpsychotyczną. Erytromycyna inhibitor CYP 3A4 nie zmienia farmakokinetyki rysperydonu anijego czynnej frakcji przeciwpsychotycznej.

Jednoczesne stosowanie leków psychostymulujących (np. metylofenidianu) z rysperydonem możeprowadzić do wystąpienia objawów pozapiramidowych po przerwaniu leczenia lekamipsychostymulującymi (patrz punkt 4.4).

Jednoczesne stosowanie leków psychostymulujących (np.: metylofenidatu) z rysperydonem u dzieci i młodzieży nie wpływa na farmakokinetykę ani skuteczność rysperydonu.

Zwiększona umieralność u osób starszych z otępieniem stosujących równocześnie furosemid – patrz punkt 4.4.

Jednoczesne stosowanie doustne rysperydonu z paliperydonem nie jest zalecane, ponieważpaliperydon jest aktywnym metabolitem rysperydonu i takie skojarzenie może prowadzić dododatkowej ekspozycji na czynną frakcję przeciwpsychotyczną.

Dzieci i młodzież

Badania dotyczące interakcji przeprowadzono wyłącznie u dorosłych.

4.6 Wpływ na płodność, ciążę i laktację

Ciąża

Brak wystarczających danych dotyczących stosowania rysperydonu u kobiet w okresie ciąży.W badaniach na zwierzętach nie stwierdzono działania teratogennego rysperydonu, lecz stwierdzanoinnego rodzaju toksyczny wpływ na reprodukcję (patrz punkt 5.3). Potencjalne zagrożenie dlaczłowieka nie jest znane. Noworodki matek zażywających leki przeciwpsychotyczne (w tymrysperydon) w trzecim trymestrze ciąży, narażone są na ryzyko wystąpienia działań niepożądanychobejmujących objawy pozapiramidowe i/lub odstawienne, które po porodzie mogą się różnićnasileniem i czasem trwania. Istnieją doniesienia o występowaniu pobudzenia, nadciśnienia,niedociśnienia, drżenia, senności, zaburzeń oddychania i trudności z przyjmowaniem pokarmu.W związku z tym należy monitorować stan noworodka. Produktu leczniczego Risperidon Vipharm nienależy stosować w okresie ciąży, jeśli nie jest to bezwzględnie konieczne.

W przypadku konieczności przerwania leczenia rysperydonem w okresie ciąży, nie należy przerywaćleczenia gwałtownie.

Karmienie piersią

W badaniach przeprowadzanych na zwierzętach stwierdzono przenikanie rysperydonu i 9-hydroksyrysperydonu do mleka. Wykazano również, że rysperydon i 9-hydroksyrysperydon takżeprzenikają w małych ilościach do mleka kobiet karmiących piersią. Brak danych dotyczących działańniepożądanych występujących u niemowląt karmionych piersią. Dlatego należy rozważyć stosunekkorzyści z karmienia piersią do potencjalnego ryzyka dla dziecka.

Płodność

Tak jak w przypadku innych leków, które działają antagonistycznie względem receptorów D2dopaminy, rysperydon podnosi poziom prolaktyny. Hiperprolaktynemia może hamować podwzgórzeGnRH, powodując zmniejszenie wydzielania gonadotropiny przysadkowej. To z kolei może hamowaćfunkcje reprodukcyjne zaburzając steroidogenezę gonad zarówno u kobiet jak i mężczyzn.

W badaniach nieklinicznych nie obserwowano istotnego działania.

4.7 Wpływ na zdolność prowadzenia pojazdów i obsługiwania maszyn

Produkt leczniczy Risperidon Vipharm może mieć niewielki lub umiarkowany wpływ na zdolnośćprowadzenia pojazdów i obsługiwania maszyn, ze względu na potencjalne oddziaływanie na układnerwowy i zaburzenia widzenia (patrz punkt 4.8). Dlatego pacjentom należy doradzać powstrzymaniesię od prowadzenia samochodu lub obsługiwania maszyn do czasu poznania ich indywidualnejwrażliwość na lek.

4.8 Działania niepożądane

Najczęściej zgłaszane działania niepożądane (częstość występowania ≥ 10%) to: parkinsonizm, sedacja/senność, ból głowy oraz bezsenność.

Działania niepożądane, które wydają się być zależne od dawki to parkinsonizmu i akatyzja.

Poniżej podano wszystkie działania niepożądane zgłaszane w badaniach klinicznych i powprowadzeniu leku do obrotu z szacunkowymi częstościami z badań klinicznych risperidonu.Zastosowano następujące określenia odnoszące się do częstości występowania: bardzo często (≥1/10),często (≥1/100 do < 1/10), niezbyt często (≥1/1000 do < 1/100), rzadko (≥1/10 000 do < 1/1000),bardzo rzadko (<1/10 000).

W obrębie każdej grupy o określonej częstości występowania objawy niepożądane są wymienione zgodnie ze zmniejszającym się nasileniem.

Klasyfikacja

układów

i narządów

Działanie niepożądane

Częstość

Zakażenia

i zarażenia

pasożytnicze

Zaburzenia

krwi i układu

chłonnego

Bardzo

często

Często Niezbyt często Rzadko Bardzo

rzadko

zapalenie płuc, zakażenie dróg zakażenia

zapalenie oddechowych,

oskrzeli, zapalenie pęcherza,

zakażenie zakażenie oczu,

górnych dróg zapalenie

oddechowych, migdałków,

zapalenie zatok, grzybica paznokci,

zakażenia dróg zapalenie tkanki

moczowych, łącznej zakażenia

zakażenia ucha, miejscowe,

grypa zakażenia

wirusowe,

zapalenie skóry

wywołane przez

roztocza

neutropenia, agranulocytozac

obniżenie poziomu

białych krwinek,

małopłytkowość,

niedokrwistość,

Zaburzenia

układu

immunolo-

gicznego

Zaburzenia

endokrynolo-

giczne

Zaburzenia

metabolizmu

i odżywiania

Zaburzenia

psychiczne

Zaburzenia

układu

nerwowego

Zaburzenia

oka

hiperprola-

ktynemiaa

zwiększenie masy

ciała, zwiększenie

apetytu,

zmniejszenie

apetytu

bezsennośćd zaburzenia snu,

pobudzenie,

depresja, niepokój

sedacja/

senność,

parkinso-

nizmd, ból

głowy

akatyzjad,

dystoniad,

zawroty głowy,

dyskinezad,

drżenie

niewyraźne

widzenie,

zmniejszenie

wartości

hematokrytu,

zwiększenie

poziomu

eozynofilów

nadwrażliwość reakcja

anafilaktycznac

cukrzycab,

hiperglikemia,

nadmierne

pragnienie,

zmniejszenie masy

ciała, anoreksja,

zwiększone

stężenie

cholesterolu we

krwi

mania, stan

splątania, obniżenie

libido, nerwowość,

koszmary senne

późna dyskineza,

niedokrwienie

mózgu, brak reakcji

na bodźce, utrata

świadomości,

obniżony poziom

świadomości,

drgawkid,

omdlenia,

pobudzenie

psychoruchowe,

zaburzenia

równowagi,

zaburzenia

koordynacji

ruchów,

ortostatyczne

zawroty głowy,

zaburzenia

koncentracji,

zaburzenia mowy,

zaburzenia smaku,

niedoczulica,

parestezje

światłowstręt,

suche oko,

nieprawidłowe

wydzielanie

hormonu

antydiuretyczneg,

obecność glukozy

w moczu

zatrucie wodnec,

hipoglikemia,

hyperinsulinemia,

wzrost stężenia

trójglicerydów we

krwi

stępienie uczuć,

brak orgazmu

złośliwy zespół

neuroleptyczny,

zaburzenia

naczyniowo-

mózgowe,

śpiączka

cukrzycowa,

zaburzenia ruchu

jaskra, zaburzenia

ruchu oka,

cukrzyco-wa kwasicaketonowa

zapalenie

spojówek

zwiększone

łzawienie,

przekrwienie oczu

uciekanie gałek

ocznych, strupki

na brzegach

powiek, zespół

wiotkiej teczówki

(śródoperacyjny)c

Zaburzenia

ucha i błędnika

Zaburzenia

serca

Zaburzenia

naczyniowe

Zaburzenia

układu

oddechowego,

klatki

piersiowej i

śródpiersia

Zaburzenia

żołądka i jelit

Zaburzenia

wątroby i dróg

żółciowych

zawroty głowy,

szum w uszach, ból

ucha

tachykardia migotanie

przedsionków, blok

przedsionkowo-

komorowy,

zaburzenia

przewodzenia,

wydłużenie odstępu

QT w EKG,

bradykardia,

zmiany w EKG,

kołatanie serca

nadciśnienie niedociśnienie,

hipotonia

ortostatyczna, nagłe

zaczerwienienie

twarzy

duszność, ból zachłystowe

gardła i krtani, zapalenie płuc,

kaszel, przekrwienie płuc,

krwawienie z przekrwienie dróg

nosa, oddechowych,

przekrwienie rzężenia,

błony śluzowej świszczący oddech,

nosa dysfonia,

zaburzenia

oddychania

ból brzucha, nietrzymanie kału,

dolegliwości masy kałowe w

brzucha, podbrzuszu,

wymioty, zapalenie żołądka i

nudności, jelit, zaburzenia

zaparcie, połykania, wzdęcia

biegunka,

niestrawność,

suchość w jamie

ustnej, ból zęba

zwiększona

aktywność

aminotransferaz,

zwiększona

aktywność

gammagluta-

mylotransferazy,

zwiększona

aktywność

enzymów

wątrobowych

zaburzenia rytmu

zatokowego

zatorowość

płucna,

zakrzepica żył

głębokich

zespół bezdechu

sennego,

hiperwentylacja

zapalenie trzustki,

niedrożność jelit,

obrzęk języka,

zapalenie

czerwieni

wargowej

żółtaczka

niedro-

żność

Zaburzenia

skóry i tkanki

podskórnej

Zaburzenia

mięśniowo-

szkieletowe i

tkanki łącznej

Zaburzenia

nerek i dróg

moczowych

wysypka, rumień pokrzywka, świąd,

łysienie, nadmierne

rogowacenie,

egzema, suchość

skóry,

przebarwienia

skóry, trądzik,

łojotokowe

zapalenie skóry,

zaburzenia skóry,

zmiany skórne

Skurcze mięśni, zwiększenie

ból pochodzenia aktywności

mięśniowo- fosfokinazy

kostnego, ból kreatynowej we

pleców, ból krwi,

stawów nieprawidłowa

postawa, sztywność

stawów, obrzęk

stawów, osłabienie

mięśni, ból szyi

mimowolne częstomocz,

oddawanie moczu zatrzymanie

moczu, bolesne

oddawanie moczu,

łupież, rumień obrzęk

naczynio-

ruchowy

rabdomioliza

Ciąża, połóg i

okres około-

porodowy

Zaburzenia

układu

rozrodczego i

piersi

Zaburzenia

ogólne i stany

w miejscu

podania

Urazy,

zatrucia i

powikłania po

zabiegach

zaburzenia erekcji

zaburzenia

ejakulacji, brak

miesiączki,

zaburzenia

miesiączkowania,

ginekomastia,

mlekotok,

zaburzenia

czynności

seksualnych, ból

piersi, dyskomfort

piersi, upławy z

pochwy

obrzękd, obrzęk twarzy,

gorączka, ból w dreszcze, wzrost

klatce piersiowej, temperatury ciała,

osłabienie, zaburzenia chodu,

zmęczenie, bóle pragnienie,

dyskomfort w

klatce piersiowej,

osłabienie, złe

samopoczucie,

dyskomfort

upadki bó po zabiegu

zespół

odstawienny

u noworodkac

priapizmc,

opóźnienie

miesiączki,

obrzęk piersi,

powiększenie

piersi, wydzielina

z piersi

hipotermia,

spadek

temperatury ciała,

uczucie zimna w

kończynach,

zespół

odstawienny,

znieczulicac

a Hiperprolaktynemia może w niektórych przypadkach prowadzić do ginekomastii, zaburzeń menstruacji, braku miesiączki, mlekotoku.

b W badaniach klinicznych z kontrolą placebo, cukrzycę zgłaszano u 0,18% leczonych rysperydonemosób, w porównaniu do 0,11% w grupie placebo. Całkowita częstość występowania cukrzycy wewszystkich badaniach, wyniosła 0,43% u wszystkich leczonych rysperydonem osób.c Nie obserwowano w badaniach klinicznych rysperydonu, ale obserwowano po wprowadzeniurysperydonu do obrotu.

d Zespół pozapiramidowy może się objawiać: parkinsonizmem (zwiększone wydzielanie śliny,sztywność mięśni szkieletowych, parkinsonizm, ślinienie się, objaw koła zębatego w parkinsonizmie,bradykinezja, hipokinezja, maskowaty wyraz twarzy, napięcie mięśni, akineza, sztywność karku,sztywność mięśni, chód parkinsonowski i nieprawidłowy odruch z gładzizny czoła, drżeniespoczynkowe w chorobie parkinsona), akatyzją (akatyzja, niepokój ruchowy, hiperkinezja i zespółniespokojnych nóg), drżeniem, dyskinezą (dyskineza, drganie mięśni, choreoatetoza, atetozai drgawki kloniczne mięśni), dystonią. Dystonia obejmuje tu: dystonię, skurcze mięśni, zwiększonenapięcie mięśni, kręcz szyi, mimowolne skurcze mięśni, przykurcz mięśni, kurcz powiek, rotacyjneruchy gałki ocznej, porażenie języka, skurcze mięśni twarzy, skurcz krtani, miotonię, opistotonus,skurcz mięśni ust i gardła, pleurototonus, skurcz języka i szczękościsk. Należy zauważyć, żewymieniono szeroki zakres objawów, które niekoniecznie muszą mieć podłoże pozapiramidowe.Bezsenność obejmuje: początkową bezsenność, środkową bezsenność; Drgawki obejmują: drgawkitypu grand mal; Zaburzenia miesiączkowania obejmuje: miesiączki nieregularne, skąpemiesiączkowanie; Obrzęk obejmuje: obrzęk uogólniony, obrzęk obwodowy, obrzęk ciastowaty.

Działania niepożądane raportowane po stosowaniu preparatów zawierających paliperydon

Paliperidon jest aktywnym metabolitem risperidonu, dlatego ich profile działań niepożądanych(zarówno dotyczących preparatów doustnych jak i iniekcji) są ze sobą związane. Oprócz powyższychdziałań niepożądanych, zgłaszano następujące działania niepożądane podczas stosowania produktówpaliperydonu i można oczekiwać, że mogą one wystąpić po zastosowaniu produktu RisperidonVipharm.

Zaburzenia serce: Hipotonia ortostatyczna zespół tachykardia

Oddziaływania związane z grupą leków

Podobnie jak w przypadku innych leków przeciwpsychotycznych stwierdzano bardzo rzadkieprzypadki wydłużenia odstępu QT po wprowadzeniu rysperydonu do obrotu. Innymi związanymiz klasą leków działaniami na serce, opisywanymi dla leków przeciwpsychotycznych powodującychwydłużenie odcinka QT są: arytmia komorowa, migotanie komór, tachykardia komorowa, nagły zgon,zatrzymanie akcji serca i częstoskurcz komorowy typu torsade de pointes.

Żylna choroba zakrzepowo-zatorowa

Zgłaszano przypadki żylnej choroby zakrzepowo-zatorowej, w tym przypadki zatorowości płucneji przypadki zakrzepicy żył głębokich, po zastosowaniu leków przeciwpsychotycznych (częstośćnieznana).

Zwiększenie masy ciała

Na podstawie połączonych danych pochodzących z trwających 6 do 8 tygodni badań kontrolowanychplacebo określano stosunek ilościowy dorosłych pacjentów ze schizofrenią otrzymującychrysperydonu i placebo, spełniających kryterium zwiększenia masy ciała o ≥7% masy początkowej.Stwierdzono występowanie statystycznie istotnego zwiększenia liczby przypadków zwiększenia masyciała w grupie otrzymującej rysperydon (18%), w porównaniu z grupą otrzymującą placebo (9%).Analizując połączone dane z kontrolowanych placebo, trwających 3 tygodnie badań z udziałemdorosłych pacjentów z ostrą manią, poziom występowania zwiększenia masy ciała ≥7% w momenciezakończenia badania był porównywalny dla grup otrzymujących rysperydon (2,5%) oraz grupotrzymujących placebo (2,4%) i był nieznacznie większy w aktywnej grupie kontrolnej (3,5%).

W populacji dzieci i młodzieży wykazujących zaburzenia zachowania i inne zachowania destrukcyjne,w badaniach długotrwałych stwierdzono zwiększenie masy ciała o średnio 7,3 kg po 12 miesiącachterapii. Oczekiwane zwiększenie masy ciała u zdrowych dzieci w wieku od 5 do 12 lat wynosi 3 do 5kg rocznie. W wieku od 12 do 16 lat, u dziewcząt utrzymuje się tempo zwiększania masy ciaławynoszące od 3 do 5 kg rocznie, podczas gdy u chłopców masa zwiększa się o około 5 kg rocznie.

Dodatkowe informacje dotyczące populacji specjalnych

Niepożądane działania produktu leczniczego obserwowane częściej u osób starszych z otępieniem lub u dzieci, w porównaniu z populacją osób dorosłych, opisano poniżej:

Osoby starsze z otępieniem

U osób starszych z otępieniem działaniami niepożądanymi opisywanymi w badaniach klinicznychbyły przemijające napady niedokrwienne oraz udary naczyniowe mózgu, występujące odpowiednioz częstością 1,4% i 1,5%. Dodatkowo opisywano występowanie następujących działań niepożądanychz częstością co najmniej dwukrotnie większą niż w innych populacjach osób dorosłych i wynoszącą≥5%: zakażenia dróg moczowych, obrzęk obwodowy, letarg i kaszel.

Dzieci i młodzież

Ogólnie, oczekuje się, że rodzaje działań niepożądanych u dzieci będą podobne do tych obserwowanych u dorosłych.

U dzieci (w wieku od 5 do 17 lat) opisywano następujące działania niepożądane występującez częstością ≥5% i co najmniej dwa razy częściej niż w badaniach klinicznych u osób dorosłych:senność i (lub) uspokojenie, zmęczenie, ból głowy, wzmożone łaknienie, wymioty, zakażenie górnychdróg oddechowych, przekrwienie błony śluzowej nosa, ból brzucha, zawroty głowy, kaszel, gorączkę,drżenie, biegunkę i mimowolne oddawanie moczu.

Nie przeprowadzono odpowiednich badań wpływu długoterminowego leczenia rysperydonem nadojrzewanie płciowe i wzrost u dzieci i młodzieży (patrz punkt 4.4 podpunkt „Dzieci i młodzież”).

Zgłaszanie podejrzewanych działań niepożądanych

Po dopuszczeniu produktu leczniczego do obrotu istotne jest zgłaszanie podejrzewanych działańniepożądanych. Umożliwia to nieprzerwane monitorowanie stosunku korzyści do ryzyka stosowaniaproduktu leczniczego. Osoby należące do fachowego personelu medycznego powinny zgłaszaćwszelkie podejrzewane działania niepożądane za pośrednictwem Departamentu MonitorowaniaNiepożądanych Działań Produktów Leczniczych Urzędu Rejestracji Produktów Leczniczych,Wyrobów Medycznych i Produktów Biobójczych:

Al. Jerozolimskie 181C, 02-222 Warszawa

tel.: + 48 22 49-21-301 fax: +48 22 49-21-309

e-mail:

[email protected].

Działania niepożądane można zgłaszać również podmiotowi odpowiedzialnemu.

4.9 Przedawkowanie

Objawy

Opisywane objawy podmiotowe i przedmiotowe przedawkowania wynikały na ogół z nasileniafarmakologicznego działania rysperydonu. Należały do nich: senność i sedacja, tachykardia,niedociśnienie oraz objawy pozapiramidowe. Po przedawkowaniu odnotowano przypadki wydłużeniaodstępu QT i drgawki. Opisywano występowanie torsade de pointes w związku z jednoczesnymprzedawkowaniem rysperydonu i paroksetyny.

W przypadku ostrego przedawkowania, należy zawsze brać pod uwagę możliwość zatrucia wielomalekami jednocześnie.

Leczenie

Należy uzyskać i utrzymać drożność dróg oddechowych oraz zapewnić odpowiednią podaż tlenui wentylację. Należy rozważyć wykonanie płukania żołądka (gdy pacjent jest nieprzytomny, pozaintubowaniu) oraz podanie węgla aktywowanego ze środkami przeczyszczającym, i jedyniew przypadku, gdy od przyjęcia leku nie upłynęła godzina. Natychmiast należy rozpocząćmonitorowanie czynności układu krążenia z ciągłym zapisem elektrokardiograficznym, w celuwykrycia ewentualnych zaburzeń rytmu serca.

Nie ma swoistego antidotum na rysperydon, dlatego należy wdrożyć odpowiednie leczenie objawowe.Niedociśnienie i zapaść krążeniową należy leczyć odpowiednimi środkami, takimi jak dożylniepodawane płyny i (lub) leki sympatykomimetyczne. W przypadku wystąpienia ciężkich objawówpozapiramidowych należy zastosować lek antycholinergiczny. Należy dokładnie obserwować pacjentai monitorować parametry życiowe do czasu ustąpienia objawów zatrucia.

5. WŁAŚCIWOŚCI FARMAKOLOGICZNE

5.1 Właściwości farmakodynamiczne

Grupa farmakoterapeutyczna: Inne leki przeciwpsychotyczneKod ATC: N05A X08

Mechanizm działania

Rysperydon jest wybiórczym antagonistą monoaminergicznym o unikatowych właściwościach.Charakteryzuje się dużym powinowactwem do receptorów serotoninergicznych 5-HT2i dopaminergicznych D2. Rysperydon wiąże się również z receptorami alfa-1-adrenergicznymii, z mniejszym powinowactwem, z receptorami histaminergicznymi H1 i receptorami α-2-adrenergicznymi. Rysperydon nie wykazuje powinowactwa do receptorów cholinergicznych. Pomimotego, że rysperydon jest silnym antagonistą receptorów D2, co wiąże się z korzystnym wpływem nawytwórcze objawy schizofrenii, w mniejszym stopniu ogranicza on aktywność motoryczną i wywołujekatalepsję niż klasyczne neuroleptyki. Zrównoważone ośrodkowe działanie antagonistyczne nareceptory serotoninergiczne i dopaminergiczne może zmniejszyć prawdopodobieństwo wystąpieniapozapiramidowych działań niepożądanych i rozszerzyć działanie terapeutyczne na objawy negatywnei zaburzenia afektywne występujące w przebiegu schizofrenii.

Skuteczność kliniczna i bezpieczeństwo stosowania

Schizofrenia

Skuteczność rysperydonu w krótkotrwałej terapii schizofrenii stwierdzono w czterech badaniachtrwających od 4 do 8 tygodni, które obejmowały ponad 2500 pacjentów spełniających kryteria DSM-IV dla schizofrenii. W 6-tygodniowym, kontrolowanym placebo badaniu, w którym stopniowozwiększano dawki do 10 mg/dobę (podawane dwa razy na dobę), stwierdzono, że rysperydon byłbardziej skuteczny niż placebo wg oceny w skali Brief Psychiatric Rating Scale (BPRS). W 8-tygodniowym, kontrolowanym placebo badaniu z zastosowaniem czterech stałych dawek rysperydonu(2 mg, 6 mg, 10 mg i 16 mg na dobę, podawanych dwa razy na dobę), stwierdzono, że wszystkiecztery grupy wykazują lepsze wyniki w skali Positive and Negative Syndrome Scale (PANSS)w porównaniu z placebo. W 8-tygodniowym badaniu dotyczącym porównania dawek

z zastosowaniem pięciu stałych dawek rysperydonu (1 mg, 4 mg, 8 mg, 12 mg i 16 mg na dobę,podawanych dwa razy na dobę), stwierdzono lepsze wyniki w skali PANSS dla grup otrzymującychdawki 4 mg, 8 mg i 16 mg na dobę w porównaniu z grupą otrzymującą 1 mg rysperydonu na dobę.W 4-tygodniowym, kontrolowanym placebo badaniu dotyczącym porównania dawek, przeprowadzonym z zastosowaniem dwóch stałych dawek rysperydonu (4 mg i 8 mg na dobę,podawanych raz na dobę), obie grupy uzyskały lepsze wyniki w skali PANSS w porównaniuz placebo, łącznie z całkowitym wynikiem PANSS i miarą odpowiedzi (>20% zmniejszeniacałkowitego wyniku PANSS). W ramach dłuższego badania, dorosłych pacjentów leczonych

ambulatoryjnie spełniających w większości kryteria DSM-IV dla schizofrenii, i klinicznie stabilnychod co najmniej 4 tygodni w okresie przyjmowania leków przeciwpsychotycznych, randomizowano dogrup otrzymujących 2 mg do 8 mg na dobę rysperydonu lub haloperydolu i przez 1 do 2 latprowadzono obserwacje czy nie występują nawroty choroby. U pacjentów przyjmujących rysperydonstwierdzono znacząco dłuższy okres do wystąpienia nawrotu, w porównaniu z pacjentamiotrzymującymi haloperydol.

Epizody maniakalne w przebiegu zaburzenia afektywnego dwubiegunowego

Skuteczność rysperydonu w monoterapii ostrych epizodów manii związanych z zaburzeniemdwubiegunowym typu I , wykazano w trzech podwójnie zaślepionych badaniach kontrolowanychplacebo przeprowadzonych na około 820 pacjentach z zaburzeniami dwubiegunowymi typu I,w oparciu o kryteria DSM-IV. W badaniach tych wykazano, że rysperydon podawany w dawce od 1mg do 6 mg na dobę (dawka początkowa 3 mg w dwóch badaniach i 2 mg w jednym badaniu) byłznacząco bardziej skuteczny od placebo w odniesieniu do wcześniej ustalonego punktu końcowego,tzn. zmiany w stosunku do wyniku początkowego w skali Young Mania Rating Scale (YMRS)w tygodniu 3. Wtórne wyniki skuteczności były ogólnie zgodne z wynikami pierwotnymi. Odsetekpacjentów, u których po 3 tygodniach zanotowano zmniejszenie o ≥50% łącznego wyniku YMRSw stosunku do wyniku początkowego był znacząco większy dla rysperydonu niż dla placebo. Jednoz trzech badań obejmowało grupę otrzymującą haloperydol, oraz zastosowano w nim 9-tygodniową,podwójnie zaślepioną fazę podtrzymującą. Skuteczność została zachowana przez cały 9-tygodniowyokres terapii podtrzymującej. Zmiana w stosunku do wyniku początkowego w skali YMRSpostępowała w trakcie badania i była w tygodniu 12 porównywalna dla rysperydonu i haloperydolu.Skuteczność rysperydonu podawanego ze środkami stabilizującymi nastrój, w leczeniu ostrej maniiwykazano w dwóch, trwających 3 tygodnie, podwójnie ślepych badaniach, obejmujących około 300pacjentów spełniających kryteria DSM-IV dla zaburzeń dwubiegunowych typu I. W jednym 3-tygodniowym badaniu stwierdzono, że rysperydon w dawce od 1 mg do 6 mg na dobę, z dawkąpoczątkową wynoszącą 2 mg na dobę podawaną z litem lub walproinianem, zapewniał osiąganielepszego wyniku niż podawanie samego litu lub walproinianu, w odniesieniu do określonegowcześniej punktu końcowego, tzn. zmiany całkowitego wyniku w skali YMRS w tygodniu 3względem wartości początkowej. W drugim, trwającym trzy tygodnie badaniu, rysperydon podawanyw dawce od 1 mg do 6 mg na dobę, z początkową dawką 2 mg/dobę, w skojarzeniu z litem,walproinianem lub karbamazepiną nie okazał się skuteczniejszy niż sam lit, walproinian lubkarbamazepina w obniżaniu wyniku w skali YMRS. Możliwym wyjaśnieniem niepowodzenia tegobadania jest indukcja klirensu rysperydonu i 9-hydroksyrysperydonu pod wpływem karbamazepiny,co prowadzi do mniejszych niż terapeutyczne stężeń rysperydonu i 9-hydroksyrysperydonu. Gdyw analizie post-hoc wykluczono grupę karbamazepinową, rysperydon w skojarzeniu z litemi walproinianem zapewniał większe obniżenie wyniku w skali YMRS, w porównaniu z działaniemsamego litu lub walproinianu.

Uporczywa agresja u pacjentów z otępieniem

Skuteczność rysperydonu w leczeniu Behawioralnych i Psychologicznych Objawów Demencji (ang.Behavioral and Psychological Symptoms of Dementia - BPSD), obejmujących zaburzenia zachowania,takie jak: agresja, pobudzenie, psychoza, nadmierna aktywność i zaburzenia afektywne, wykazanow trzech podwójnie zaślepionych, kontrolowanych placebo, badaniach przeprowadzonych z udziałem1150 osób starszych z otępieniem o nasileniu umiarkowanym do ciężkiego. W jednym z badańzastosowano stałe dawki rysperydonu wynoszące 0,5 mg, 1 mg i 2 mg na dobę. W dwóch badaniachz elastyczną dawką, podawano rysperydon w dawkach od 0,5 mg do 4 mg na dobę oraz odpowiedniood 0,5 mg do 2 mg na dobę. Stwierdzono statystycznie istotną i klinicznie znaczącą skutecznośćrysperydonu w leczeniu agresji, i mniej znaczną w leczeniu pobudzenia i psychozy u pacjentóww podeszłym wieku z otępieniem (wg pomiarów w skali Behavioural Pathology In Alzheimer’sDisease Rating Scale [BEGAVE-AD] i Cohen-Mansfield Agitation Inventory [CMAI]). Działanieterapeutyczne rysperydonu było niezależne od wyniku w skali Mini-Mental State Examination(MMSE),a w konsekwencji od zaawansowania otępienia, od uspokajających właściwości rysperydonu,od obecności lub braku psychozy, od typu otępienia – związanego z chorobą Alzheimera,naczyniowego lub mieszanego (patrz także punkt 4.4).

Dzieci i młodzież

Zaburzenia zachowania

Skuteczność rysperydonu w krótkotrwałym leczeniu zachowań destrukcyjnych wykazano w dwóchpodwójnie zaślepionych, kontrolowanych placebo badaniach przeprowadzonych z udziałem 240pacjentów w wieku od 5 do 12 lat, z diagnozą zaburzeń zachowania (ang. disruptive behaviourdisorders - DBD) wg kryteriów DSM-IV oraz graniczną funkcją intelektualną lub łagodnym doumiarkowanego zaburzeniem zdolności uczenia się i (lub) upośledzeniem psychicznym. W tychdwóch badaniach stwierdzono, że rysperydon w dawkach od 0,02 do 0,06 mg/kg mc. na dobę byłznacznie skuteczniejszy od placebo w odniesieniu do osiągania pierwotnego punktu końcowego, tzn.zmiany wyniku w podskali Conduct Problem skali Nisonger-Child Behaviour Rating Form (N-CBRF)względem wartości początkowej w tygodniu 6.

5.2 Właściwości farmakokinetyczne

Rysperydon jest metabolizowany do 9-hydroksyrysperydonu, który ma podobne właściwościfarmakologiczne do właściwości rysperydonu (patrz Metabolizm i eliminacja).

Wchłanianie

Rysperydon jest po podaniu doustnym całkowicie wchłaniany i w ciągu 1 do 2 godzin osiągamaksymalne stężenie w osoczu krwi. Bezwzględna dostępność biologiczna rysperydonu po podaniudoustnym wynosi 70% (CV=25%). Względna dostępność biologiczna rysperydonu po podaniudoustnym, uwolnionego z tabletki wynosi 94% (CV=10%) w porównaniu z roztworem.Obecność pokarmu nie wpływa na wchłanianie leku, dlatego rysperydon może być podawanyw trakcie posiłków lub pomiędzy posiłkami. Stan stacjonarny rysperydonu występuje u większościpacjentów w ciągu jednego dnia. Stan stacjonarny 9-hydroksyrysperydonu występuje w ciągu 4-5 dnistosowania leku.

Dystrybucja

Dystrybucja rysperydonu przebiega szybko. Objętość dystrybucji wynosi 1 do 2 l/kg.W osoczu krwi rysperydon wiąże się z albuminami i kwaśną alfa-1-glikoproteiną.Rysperydon w osoczu krwi jest związany z białkami w 90%, a 9-hydroksyrysperydon w 77%.

Metabolizm i eliminacja

Rysperydon jest metabolizowany przez CYP 2D6 do 9-hydroksyrysperydonu, który ma podobnewłaściwości farmakologiczne do właściwości rysperydonu. Rysperydon i 9-hydroksyrysperydontworzą czynną frakcję przeciwpsychotyczną. CYP 2D6 podlega polimorfizmowi genetycznemu.Osoby intensywnie metabolizujące z udziałem CYP 2D6 szybko przekształcają rysperydon do 9-hydroksyrysperydon, podczas gdy osoby słabo metabolizujące z udziałem CYP 2D6 przekształcają goznacznie wolniej. Chociaż u osób intensywnie metabolizujących jest mniejsze stężenie rysperydonua większe stężenie 9-hydroksyrysperydonu niż u osób słabo metabolizujących, to farmakokinetykirysperydonu i 9-hydroksyrysperydonu łącznie (tzw. czynna frakcja przeciwpsychotyczna), po podaniudawki jednorazowej i wielokrotnych dawkach są podobne w obu populacjach.

Inną ścieżką metaboliczną rysperydonu jest N-dealkilacja. Badania in vitro przeprowadzone naludzkich mikrosomach wątrobowych wykazały, że rysperydon w klinicznie istotnych stężeniach niehamuje znacząco metabolizmu leków ulegających przemianom katalizowanym przez izoenzymycytochromu P450, w tym CYP 1A2, CYP 2A6, CYP 2C8/9/10, CYP 2D6, CYP 2E1, CYP 3A4 i CYP3A5. W okresie tygodnia od chwili podania, 70% dawki jest wydalane z moczem, a 14% z kałem.W moczu, rysperydon oraz

9-hydroksyrysperydon reprezentuje 35-45% dawki. Pozostała część to nieaktywne metabolity. Popodaniu doustnym pacjentom z psychozami, okres półtrwania rysperydonu wynosi około 3 godzin.Okres półtrwania w fazie eliminacji 9-hydroksyrysperydonu i czynnej frakcji o działaniuprzeciwpsychotycznym wynosi 24 godziny.

Liniowość lub nieliniowość

Stężenie rysperydonu w osoczu krwi w zakresie dawek terapeutycznych wykazuje zależność

proporcjonalną do dawki.

Osoby starsze, osoby z zaburzeniami czynności wątroby lub nerek

Badania dotyczące jednorazowej dawki wykazały większe stężenia w osoczu o średnio 43%, dłuższyokres półtrwania o 38% i zmniejszenie o 30% klirensu aktywnej frakcji przeciwpsychotyczneju pacjentów w podeszłym wieku. Większe stężenia czynnej frakcji przeciwpsychotyczneji zmniejszenie klirensu czynnej frakcji przeciwpsychotycznej o około 60% obserwowano u pacjentówz niewydolnością nerek. Stężenie rysperydonu w osoczu krwi u pacjentów z niewydolnością wątrobybyło prawidłowe, jednakże średnie stężenie wolnej frakcji rysperydonu zwiększyło się u tychpacjentów o około 35%.

Dzieci i młodzież

U dzieci, właściwości farmakokinetyczne rysperydonu, 9-hydroksyrysperydonu oraz czynnej frakcji przeciwpsychotycznej są zbliżone do właściwości farmakokinetycznych u osób dorosłych.

Płeć, rasa, palenie tytoniu

Analiza farmakokinetyki w populacji nie ujawniła wyraźnego wpływu płci, rasy, czy palenia tytoniu na farmakokinetykę rysperydonu lub jego aktywnej frakcji przeciwpsychotycznej.

5.3 Przedkliniczne dane o bezpieczeństwie

W badaniach dotyczących (pod)przewlekłej toksyczności, przeprowadzonych na niedojrzałychpłciowo szczurach i psach, zaobserwowano zależne od dawki działanie na gruczoły piersiowe i układrozrodczy u samców i samic. Działania te wynikały ze zwiększonych stężeń prolaktyny w surowicykrwi, na skutek zablokowania receptora dopaminergicznego D2 przez rysperydon. Ponadto badania nakulturach tkankowych sugerują, że rozwój komórek w guzach piersi u ludzi może być stymulowanyprzez prolaktynę. Rysperydon nie działał teratogennie na płód u szczurów i królików. W badaniachnad wpływem rysperydonu na rozmnażanie u szczurów, działania niepożądane dotyczyły zachowańrodziców podczas kojarzenia się w pary oraz masy urodzeniowej i przeżywalności potomstwa.U szczurów ekspozycja na rysperydon w okresie płodowym wiązała się z deficytami funkcjipoznawczych u zwierząt dorosłych. Inne leki będące antagonistami dopaminy, podane ciężarnymzwierzętom, negatywnie oddziaływały na uczenie się i rozwój motoryczny potomstwa.

W badaniach toksyczności u młodych szczurów, obserwowano zwiększoną śmiertelność młodychi opóźnienie w rozwoju fizycznym. W 40-tygodniowym badaniu u młodych psów, obserwowanoopóźnione dojrzewanie płciowe. W oparciu o AUC, u psów otrzymujących 3,6-krotnie większą dawkęod maksymalnej ludzkiej ekspozycji u młodzieży (1,5 mg/dobę) nie obserwowano wpływu na wzrostkości długich, podczas gdy wpływ na wzrost kości długich i dojrzewanie płciowe obserwowano dladawki 15-krotnie większej od maksymalnej ludzkiej ekspozycji u młodzieży.

Rysperydon nie wykazywał działania genotoksycznego w szeregu testów. W badaniach naddziałaniem rakotwórczym rysperydonu u szczurów i myszy obserwowano powiększenie gruczolakaprzysadki (mysz), gruczolaka trzustki (szczur), gruczolaka gruczołów mlecznych (oba gatunki). Guzyte można powiązać z przedłużającym się antagonizmem rysperydonu względem receptora D2i hiperprolaktynemią. Znaczenie tych obserwacji dotyczących gryzoni dla ryzyka stosowania lekuu ludzi jest nieznane. Modele zwierzęce in vitro i in vivo wykazały, że duże dawki rysperydonu mogąpowodować wydłużenie odstępu QT, teoretycznie zwiększającego u pacjentów ryzyko częstoskurczukomorowego typu torsade de pointes.

6. DANE FARMACEUTYCZNE

6.1. Wykaz substancji pomocniczych

Rdzeń tabletki

Laktoza jednowodna, skrobia kukurydziana, sodu laurylosiarczan, celuloza mikrokrystaliczna,hypromeloza, krzemionka koloidalna bezwodna, magnezu stearynian.

Otoczka tabletki

Opadry White 02H28525, hypromeloza 5cP, tytanu dwutlenek (E171), glikol propylenowy, talk.

6.2 Niezgodności farmaceutyczne

Nie dotyczy.

6.3 Okres ważności

3 lata.

6.4 Specjalne środki ostrożności podczas przechowywania

Brak specjalnych zaleceń dotyczących przechowywania.

6.5 Rodzaj i zawartość opakowania

Blistry PVC/PE/PVDC/AluminiumOpakowania:

6, 20, 50, 60 lub 100 tabletek powlekanych, w tekturowym pudełku.

6.6 Szczególne środki ostrożności dotyczące usuwania

Brak szczególnych wymagań.

7. PODMIOT ODPOWIEDZIALNY POSIADAJĄCY POZWOLENIE NA

DOPUSZCZENIE DO OBROTU

Vipharm S.A.

ul. A. i F. Radziwiłłów 905-850 Ożarów Mazowieckitel. (+4822) 679-51-35 fax: (+4822) 678-92-87

e-mail: [email protected]

8. NUMER POZWOLENIA NA DOPUSZCZENIE DO OBROTU

12756

9. DATA WYDANIA PIERWSZEGO POZWOLENIA NA DOPUSZCZENIE DO OBROTU

I DATA PRZEDŁUŻENIA POZWOLENIA

5.04.2007

10. DATA ZATWIERDZENIA LUB CZĘŚCIOWEJ ZMIANY TEKSTU

CHARAKTERYSTYKI PRODUKTU LECZNICZEGO

12.01.2018