Fenofibrat jest pochodną kwasu fibrynowego, którego działanie modyfikujące gospodarkę lipidowąu ludzi odbywa się poprzez aktywację receptorów jądrowych typu α (PPARα, ang. PeroxisomeProliferator Activated Receptor type α).
Poprzez aktywację PPARα, fenofibrat zwiększa lipolizę i eliminację aterogennych cząstek bogatychw trójglicerydy z surowicy wskutek zwiększenia aktywności lipazy lipoproteinowej i zmniejszeniawytwarzania apolipoproteiny CIII. Aktywacja PPARα zwiększa również syntezę apolipoprotein AIi AII.
Wpływ fenofibratu na lipoproteiny prowadzi do zmniejszenia frakcji o bardzo małej i małej gęstości(VLDL i LDL) zawierających apolipoproteinę B i zwiększenia frakcji lipoprotein o dużej gęstości(HDL) zawierającej apolipoproteiny AI i AII.
Dodatkowo, poprzez zmianę syntezy i katabolizmu frakcji VLDL, fenofibrat nasila usuwanie frakcjiLDL i zmniejsza stężenie małych, gęstych cząsteczek LDL, które jest zwiększone w aterogennejdyslipidemii i stanowi czynnik ryzyka wystąpienia choroby niedokrwiennej serca.
Badania kliniczne z fenofibratem wykazały zmniejszenie stężenia cholesterolu całkowitego od 20do 25%, trójglicerydów od 40 do 55% i zwiększenie frakcji HDL cholesterolu od 10 do 30%.
U pacjentów z hipercholesterolemią, u których stężenie LDL-cholesterolu zmniejsza się o 20 do 35%,ogólny wpływ na cholesterol poprawia stosunek cholesterolu całkowitego do cholesterolu HDL,stosunek LDL-cholesterolu do HDL-cholesterolu, jak również stosunek apolipoprotein ApoB doApoAI, które są wskaźnikami ryzyka miażdżycy.
Z powodu istotnego wpływu na stężenie LDL-cholesterolu, jak również trójglicerydów, leczeniefenofibratem powinno być korzystne u pacjentów z hipercholesterolemią (z hipertrójglicerydemią lubbez niej), w tym wtórną hiperlipoproteinemią występującą u pacjentów chorych na cukrzycę typu 2.
Wykazano, że fibraty mogą łagodzić epizody choroby niedokrwiennej serca, jednakże nie wykazano,że obniżają one niezależną od przyczyny śmiertelność przy stosowaniu w pierwotnej i wtórnejprofilaktyce chorób sercowo-naczyniowych.
Badanie nad lipidami „Działanie na rzecz kontroli ryzyka chorób sercowo-naczyniowych u pacjentówz Cukrzycą” (ACCORD; ang. Action to Control Cardiovascular Risk in Diabetes) było badaniemrandomizowanym, kontrolowanym z wykorzystaniem placebo, przeprowadzonym u 5518 pacjentówz cukrzycą typu 2, którzy byli leczeni fenofibratem jako dodatkiem do symwastatyny. Leczeniefenofibratem z symwastatyną w porównaniu z leczeniem symwastatyną w monoterapii nie skutkowałożadnymi znaczącymi różnicami w złożonym, głównym punkcie końcowym: niezakończony zgonemzawał mięśnia sercowego, niezakończony zgonem udar lub zgon związany z układem
sercowo-naczyniowym (wskaźnik ryzyka 0,92, 95% CI 0,79-1,08, p = 0,32; całkowite obniżenieryzyka: 0,74%). W uprzednio określonej podgrupie pacjentów z dyslipidemią składającej sięz pacjentów, którzy w punkcie początkowym znajdują się w najniższym tercylu stężenia cholesteroluHDL (≤34 mg/dl lub 0,88 mmol/l) oraz w najwyższym tercylu stężenia trójglicerydów (≥204 mg/dllub 2,3 mmol/l), leczenie fenofibratem w skojarzeniu z symwastatyną wykazało względne obniżenieo 31% dla złożonego, głównego punktu końcowego, w porównaniu do monoterapii symwastatyną(wskaźnik ryzyka 0,69, 95% CI 0,49-0,97, p = 0,03; całkowite obniżenie ryzyka: 4,95%). Inna analizauprzednio określonej podgrupy wykazała, że istnieje statystycznie istotna zależność leczenia od płci(p = 0,01), wskazując na możliwą korzyść z łączonego leczenia u mężczyzn (p = 0,037), jednakpotencjalnie wyższe ryzyko wystąpienia głównego punktu końcowego u kobiet otrzymujących łączoneleczenie, w porównaniu do monoterapii symwastatyną (p = 0,069). Nie obserwowano tego efektuw opisywanej wcześniej grupie pacjentów z dyslipidemią, jednakże nie wykazano również w sposóbbezpośredni korzyści ze stosowania fenofibratu z symwastatyną u kobiet z dyslipidemią. Dodatkowo,w tej podgrupie pacjentów nie można wykluczyć działania szkodliwego.
7
