CHARAKTERYSTYKA PRODUKTU LECZNICZEGO

1. NAZWA PRODUKTU LECZNICZEGO

Ultop, 10 mg, kapsułki dojelitowe, twardeUltop, 20 mg, kapsułki dojelitowe, twardeUltop, 40 mg, kapsułki dojelitowe, twarde

2. SKŁAD JAKOŚCIOWY I ILOŚCIOWY

Ultop, 10 mg: każda kapsułka dojelitowa, twarda zawiera 10 mg omeprazolu (Omeprazolum).Ultop, 20 mg: każda kapsułka dojelitowa, twarda zawiera 20 mg omeprazolu (Omeprazolum).Ultop, 40 mg: każda kapsułka dojelitowa, twarda zawiera 40 mg omeprazolu (Omeprazolum).

Substancja pomocnicza o znanym działaniu

Zawiera sacharozę, patrz punkt 4.4.

Ultop, 10 mg: każda kapsułka dojelitowa, twarda zawiera 51 do 58 mg sacharozy. Ultop, 20 mg: każda kapsułka dojelitowa, twarda zawiera 102 do 116 mg sacharozy.Ultop, 40 mg: każda kapsułka dojelitowa, twarda zawiera 203 do 233 mg sacharozy.

Pełny wykaz substancji pomocniczych, patrz punkt 6.1.

3. POSTAĆ FARMACEUTYCZNA

Kapsułka dojelitowa, twarda

Ultop, 10 mg: nieprzezroczysta, żółta kapsułka o wielkości nr 3 zawierająca kuliste mikropeletkibarwy białawej do kremowo-białej

Ultop, 20 mg: nieprzezroczysta, żółta kapsułka o wielkości nr 2 zawierająca kuliste mikropeletkibarwy białawej do kremowo-białej

Ultop, 40 mg: kapsułka złożona z dwóch nieprzezroczystych części: niebieskiej i białej, o wielkości nr 0, zawierająca kuliste mikropeletki barwy białawej do kremowo-białej

4. SZCZEGÓŁOWE DANE KLINICZNE

4.1 Wskazania do stosowania

Ultop jest wskazany do stosowania u:

Dorośli

• Leczenie choroby wrzodowej dwunastnicy

• Zapobieganie nawrotom choroby wrzodowej dwunastnicy• Leczenie choroby wrzodowej żołądka

• Zapobieganie nawrotom choroby wrzodowej żołądka• W terapii skojarzonej z odpowiednimi antybiotykami, eradykacja Helicobacter pylori (H. pylori) w chorobie wrzodowej

• Leczenie choroby wrzodowej żołądka i dwunastnicy związanej ze stosowaniem

niesteroidowych leków przeciwzapalnych (NLPZ)

• Zapobieganie chorobie wrzodowej żołądka i dwunastnicy związanej ze stosowaniem niesteroidowych leków przeciwzapalnych (NLPZ) u pacjentów z grupy ryzyka • Leczenie refluksowego zapalenia przełyku

1

• Długotrwałe leczenie pacjentów po ustąpieniu refluksowego zapalenia przełyku • Objawowe leczenie choroby refluksowej przełyku • Leczenie zespołu Zollingera-Ellisona

Dzieci i młodzież

Dzieci powyżej 1 roku życia i o masie ciała ≥10 kg• Leczenie refluksowego zapalenia przełyku• Objawowe leczenie zgagi i zarzucania kwaśnej treści żołądkowej w chorobie refluksowej przełyku

Dzieci i młodzież powyżej 4 lat

• W terapii skojarzonej z antybiotykami w leczeniu choroby wrzodowej dwunastnicy wywołanej przez H. pylori

4.2 Dawkowanie i sposób podawania

Dawkowanie

Dorośli

Leczenie choroby wrzodowej dwunastnicy

Zalecana dawka produktu leczniczego Ultop u pacjentów z czynną chorobą wrzodową dwunastnicyto 20 mg, raz na dobę. U większości pacjentów wyleczenie następuje w ciągu dwóch tygodni. W przypadku pacjentów, u których leczenie początkowe nie spowodowało pełnego wyleczenia, jest ono uzyskiwane zazwyczaj w ciągu kolejnych dwóch tygodni leczenia. U pacjentów z chorobą wrzodową dwunastnicy oporną na leczenie, zaleca się stosowanie produktu leczniczego Ultop w dawce 40 mg raz na dobę. Wyleczenie następuje zazwyczaj w ciągu czterech tygodni.

Zapobieganie nawrotom choroby wrzodowej dwunastnicy

W przypadku zapobiegania nawrotom choroby wrzodowej dwunastnicy u pacjentów z ujemnym wynikiem badania na obecność H. pylori, lub gdy eradykacja H. pylori jest niemożliwa, zalecanadawka produktu leczniczego Ultop to 20 mg raz na dobę. U niektórych pacjentów wystarczająca możebyć dawka 10 mg na dobę. W razie konieczności dawkę można zwiększyć do 40 mg.

Leczenie choroby wrzodowej żołądka

Zalecana dawka produktu leczniczego Ultop to 20 mg raz na dobę. U większości pacjentówwyleczenie następuje w ciągu 4 tygodni. W przypadku pacjentów, u których leczenie początkowe niespowodowało pełnego wyleczenia, jest ono uzyskiwane zazwyczaj w ciągu kolejnych czterechtygodni leczenia. U pacjentów z chorobą wrzodową żołądka oporną na leczenie, zaleca się stosowanieproduktu leczniczego Ultop w dawce 40 mg raz na dobę. Wyleczenie następuje zazwyczaj w ciąguośmiu tygodni.

Zapobieganie nawrotom choroby wrzodowej żołądka

W przypadku zapobiegania nawrotom wrzodów żołądka opornych na leczenie, zaleca się stosowanieproduktu leczniczego Ultop w dawce 20 mg raz na dobę. W razie konieczności dawkę możnazwiększyć do 40 mg raz na dobę.

Eradykacja H. pylori w chorobie wrzodowej

W przypadku eradykacji H. pylori, wybór antybiotyków powinien uwzględniać tolerancję pacjenta nalek. Należy zachować zgodność z krajowymi, regionalnymi i lokalnymi wzorami opornościi wytycznymi dotyczącymi leczenia.

• Ultop 20 mg + klarytromycyna 500 mg + amoksycylina 1 000 mg, dwa razy na dobę przez

tydzień, lub

2

• Ultop 20 mg + klarytromycyna 250 mg (alternatywnie 500 mg) + metronidazol 400 mg (lub

500 mg lub tynidazol 500 mg), dwa razy na dobę przez tydzień lub

• Ultop 40 mg raz na dobę z amoksycyliną 500 mg i metronidazolem 400 mg (lub 500 mg lub

tinidazolem 500 mg) podawanymi trzy razy na dobę przez tydzień.

W każdym schemacie leczenia terapię można powtórzyć, jeśli wynik na obecność H. pylori jest

w dalszym ciągu dodatni.

Leczenie choroby wrzodowej żołądka i dwunastnicy związanej ze stosowaniem NLPZ

Dawka produktu leczniczego Ultop zalecana w leczeniu wrzodów żołądka i dwunastnicy związanych ze stosowaniem NLPZ wynosi 20 mg raz na dobę. U większości pacjentów wyleczenie następuje w ciągu 4 tygodni. W przypadku pacjentów, u których pierwszy etap terapii nie spowodował pełnego wyleczenia, jest ono uzyskiwane zazwyczaj w ciągu kolejnych czterech tygodni leczenia.

Zapobieganie chorobie wrzodowej żołądka i dwunastnicy związanej ze stosowaniem NLPZ u pacjentów z grupy ryzyka

Dawka produktu leczniczego Ultop zalecana w zapobieganiu wrzodom żołądka i dwunastnicyzwiązanych ze stosowaniem NLPZ u pacjentów z grupy ryzyka (wiek >60 lat, wrzody żołądka i dwunastnicy w wywiadzie, krwawienie z górnego odcinka układu pokarmowego w wywiadzie) wynosi 20 mg raz na dobę.

Leczenie refluksowego zapalenia przełyku

Zalecana dawka produktu leczniczego Ultop to 20 mg raz na dobę. U większości pacjentówwyleczenie następuje w ciągu czterech tygodni. W przypadku pacjentów, u których pierwszy etapterapii nie spowodował pełnego wyleczenia, jest ono uzyskiwane zazwyczaj w ciągu kolejnychczterech tygodni leczenia.

W przypadku pacjentów z ciężkim zapaleniem przełyku zaleca się stosowanie produktu leczniczego Ultop w dawce 40 mg raz na dobę. Wyleczenie następuje zazwyczaj w ciągu ośmiu tygodni.

Długotrwałe leczenie pacjentów po ustąpieniu refluksowego zapalenia przełykuW długotrwałym leczeniu pacjentów po ustąpieniu refluksowego zapalenia przełyku zalecana dawkaproduktu leczniczego Ultop to 10 mg raz na dobę. W razie konieczności dawkę można zwiększyć do20 - 40 mg raz na dobę.

Objawowe leczenie choroby refluksowej przełyku

Zalecana dawka produktu leczniczego Ultop to 20 mg na dobę. Po zastosowaniu 10 mg na dobę możewystąpić u pacjenta dobra odpowiedź na leczenie, dlatego należy rozważyć indywidualnedostosowanie dawki.

W przypadku, gdy objawy nie ustąpią po czterech tygodniach leczenia produktem leczniczym Ultop 20 mg na dobę, pacjenta należy poddać dalszym badaniom.

Leczenie zespołu Zollingera-Ellisona

W przypadku pacjentów z zespołem Zollingera-Ellisona należy dawkę dostosować indywidualnie,a leczenie kontynuować tak długo, dopóki istnieją wskazania kliniczne. Zalecana dawka początkowawynosi 60 mg na dobę. Wszyscy pacjenci z ciężkimi objawami i słabo reagujący na inne sposobyleczenia byli skutecznie kontrolowani, a u ponad 90% pacjentów dawka podtrzymująca wynosiła od20 do 120 mg na dobę. Dawki omeprazolu większe niż 80 mg na dobę, należy podawać w dwóchdawkach podzielonych.

Dzieci i młodzież

Dzieci w wieku powyżej 1 roku i o masie ciała ≥10 kg

Leczenie refluksowego zapalenia przełyku

Objawowe leczenie zgagi i zarzucania kwaśnej treści żołądkowej w chorobie refluksowej przełyku

3

Zalecane dawkowanie jest następujące:

Wiek Masa ciała Dawka

≥1 roku życia 10-20 kg 10 mg raz na dobę. W razie konieczności dawkę można zwiększyć do 20 mg raz na dobę.

≥2 roku życia >20 kg 20 mg raz na dobę. W razie konieczności dawkę można zwiększyć

do 40 mg raz na dobę.

Refluksowe zapalenie przełyku: Czas trwania leczenia to 4 do 8 tygodni.

Objawowe leczenie zgagi i zarzucania kwaśnej treści żołądkowej w chorobie refluksowej przełyku: Czas trwania leczenia to 2 do 4 tygodni. Jeśli po tym okresie nie została uzyskana kontrola objawów, pacjenta należy poddać dalszym badaniom.

Dzieci i młodzież w wieku powyżej 4 lat

Leczenie choroby wrzodowej dwunastnicy wywołanej przez H. pylori.

Dokonując wyboru właściwej terapii skojarzonej należy uwzględnić krajowe, regionalne i lokalne wytyczne dotyczące lekooporności bakterii, czas trwania leczenia (najczęściej 7 dni, czasem do 14dni) i odpowiednie zastosowanie leków przeciwbakteryjnych.

Terapia powinna być nadzorowana przez lekarza specjalistę.

Zalecane dawkowanie jest następujące:

Masa ciała Dawka

15-30 kg Skojarzenie z dwoma antybiotykami: Ultop 10 mg, amoksycylina 25 mg/kg masy ciała i klarytromycyna 7,5 mg/kg masy ciała podawane razem dwa razy na dobę przez jeden tydzień.

31-40 kg Skojarzenie z dwoma antybiotykami: Ultop 20 mg, amoksycylina 750 mg i klarytromycyna 7,5 mg/kg masy ciała podawane dwa razy na dobę przez jeden tydzień.

>40 kg Skojarzenie z dwoma antybiotykami: Ultop 20 mg, amoksycylina 1 g

i klarytromycyna 500 mg podawane dwa razy na dobę przez jeden tydzień.

Szczególne grupy pacjentów

Pacjenci z zaburzeniami czynności nerek

U pacjentów z zaburzeniami czynności nerek dostosowanie dawki nie jest konieczne (patrz punkt

5.2).

Pacjenci z zaburzeniami czynności wątroby

U pacjentów z zaburzeniami czynności wątroby dawka dobowa wynosząca 10 mg do 20 mg może byćwystarczająca (patrz punkt 5.2).

Pacjenci w podeszłym wieku

U osób w podeszłym wieku zmiana dawkowania nie jest konieczna (patrz punkt 5.2).

Sposób podawania

Zaleca się podawanie produktu leczniczego Ultop w godzinach porannych najlepiej na czczo.Kapsułki należy połykać w całości popijając połową szklanki wody. Kapsułek nie należy żuć ani kruszyć.

Pacjenci, mający trudności z połykaniem i dzieci, które mogą pić lub połykać żywność półstałąKapsułkę można otworzyć i połknąć jej zawartość popijając połową szklanki wody. Można równieżwymieszać zawartość kapsułki z lekko kwaśnym płynem, np. jogurtem, sokiem owocowym lub

4

musem jabłkowym. Zawiesinę należy wypić natychmiast lub najpóźniej do 30 minut odprzygotowania. Następnie należy ponownie napełnić szklankę wodą do połowy i wypić. Zawiesinęnależy zawsze wymieszać przed wypiciem.

Można również ssać kapsułkę i połknąć peletki popijając połową szklanki wody. Peletek powlekanychpowłoką odporną na działanie kwasu solnego nie wolno żuć.

4.3 Przeciwwskazania

Nadwrażliwość na omeprazol, podstawione benzoimidazole lub którąkolwiek substancję pomocniczą wymienioną w punkcie 6.1.

Omeprazolu, podobnie jak innych leków z grupy inhibitorów pompy protonowej (ang. PPIs), nie należy podawać jednocześnie z nelfinawirem (patrz punkt 4.5).

4.4 Specjalne ostrzeżenia i środki ostrożności dotyczące stosowania

U pacjentów z podejrzeniem lub rozpoznaniem choroby wrzodowej żołądka i w razie wystąpieniajakichkolwiek niepokojących objawów (np.: znaczna, niezamierzona utrata masy ciała, nawracającewymioty, zaburzenia połykania, wymioty z domieszką krwi lub smoliste stolce), należy wykluczyćnowotworowy charakter choroby, gdyż leczenie omeprazolem może złagodzić objawy chorobynowotworowej i opóźnić jej rozpoznanie.

Nie zaleca się podawania atazanawiru jednocześnie z inhibitorami pompy protonowej (patrz punkt

4.5). Jeżeli takie leczenie skojarzone jest konieczne, zaleca się prowadzenie uważnej kontroliklinicznej (np. wiremia, ang. viral load) wraz ze zwiększeniem dawki atazanawiru do 400 mgpodawanego ze 100 mg rytonawiru. Nie należy przekraczać dawki 20 mg omepazolu na dobę.

Omeprazol, podobnie jak wszystkie leki zmniejszające kwaśność soku żołądkowego, może zmniejszaćwchłanianie witaminy B12 (cyjanokobalamina) z powodu niedoboru kwasu solnego w żołądku lubbezkwaśności. Należy wziąć to pod uwagę w przypadku pacjentów z ograniczonym zapasem worganizmie lub czynnikami ryzyka zmniejszonego wchłaniania witaminy B12 w długotrwałymleczeniu.

Omeprazol jest inhibitorem CYP2C19. Rozpoczynając lub kończąc terapię omeprazolem, należywziąć pod uwagę możliwe interakcje z lekami metabolizowanymi za pośrednictwem CYP2C19.Obserwowano interakcję pomiędzy klopidogrelem i omeprazolem (patrz punkt 4.5). Nie ma pewnościco do klinicznego znaczenia tej interakcji, dlatego lepiej jest unikać jednoczesnego podawaniaomeprazolu i klopidogrelu.

U pacjentów leczonych inhibitorami pompy protonowej (ang. proton pump inhibitors, PPI), jakomeprazol, przez co najmniej trzy miesiące oraz u większości pacjentów przyjmujących PPI przezrok, odnotowano przypadki wstępowania ciężkiej hipomagnezemii. Mogą występować ciężkie objawyhipomagnezemii, takie jak zmęczenie, tężyczka, majaczenie, zawroty głowy oraz arytmie komorowe,jednakże mogą one rozpocząć się niepostrzeżenie i pozostać niezauważone. U pacjentów najbardziejdotkniętych chorobą, hipomagnezemia zmniejszyła się po uzupełnieniu niedoborów magnezui odstawieniu inhibitorów pompy protonowej.

U pacjentów, u których przypuszcza się, że leczenie będzie długotrwałe lub przyjmujących inhibitorypompy protonowej łącznie z digoksyną lub innymi lekami mogącymi wywołać hipomagnezemię (np.diuretyki), należy rozważyć pomiar stężenia magnezu we krwi przed rozpoczęciem leczeniainhibitorami pompy protonowej oraz okresowe pomiary w trakcie leczenia.

Inhibitory pompy protonowej, szczególnie stosowane w dużych dawkach oraz w długotrwałej terapii(powyżej 1 roku), mogą nieznacznie zwiększać ryzyko występowania złamań kości biodrowej, kościnadgarstka i kręgosłupa, szczególnie u osób w podeszłym wieku lub u pacjentów z innymirozpoznanymi czynnikami ryzyka. Wyniki przeprowadzonych badań wskazują, że inhibitory pompy

5

protonowej mogą zwiększać ogólne ryzyko złamań na poziomie 10-40%. Może być to również spowodowane innymi czynnikami ryzyka. Pacjenci z ryzykiem wystąpienia osteoporozy powinni otrzymać opiekę zgodnie z obecnymi wytycznymi klinicznymi oraz powinni przyjmować odpowiednią dawkę witaminy D oraz wapnia.

Wpływ na wyniki badań laboratoryjnych

Zwiększenie stężenia chromograniny A (CgA) może zakłócać badania wykrywające obecność guzówneuroendokrynnych. Aby tego uniknąć, należy przerwać leczenie produktem leczniczym Ultop na co najmniej 5 dni przed pomiarem stężenia CgA (patrz punkt 5.1). Jeżeli po pomiarze wstępnym wartości stężenia CgA i gastryny nadal wykraczają poza zakres referencyjny, pomiary należy powtórzyć po 14 dniach od zaprzestania leczenia inhibitorami pompy protonowej.

Niektóre dzieci z chorobami przewlekłymi mogą wymagać leczenia długotrwałego, które jednak nie

jest zalecane.

Ultop zawiera sacharozę. Pacjenci z rzadką dziedziczną nietolerancją fruktozy, zespołem złego wchłaniania glukozy-galaktozy lub niedoborem sacharazy-izomaltazy nie powinni przyjmować tegoproduktu leczniczego.

Leczenie inhibitorami pompy protonowej może powodować niewielkie zwiększenie ryzyka zakażeń układu pokarmowego, np. bakteriami Salmonella i Campylobacter (patrz punkt 5.1).

Podobnie jak w przypadku wszystkich terapii długoterminowych, zwłaszcza trwających dłużej niż1 rok, należy prowadzić regularną obserwację pacjentów.

Podostra postać skórna tocznia rumieniowatego (SCLE)

Stosowanie inhibitorów pompy protonowej jest związane ze sporadycznym występowaniem SCLE.Jeśli pojawią się zmiany skórne, zwłaszcza w miejscach narażonych na działanie promieni słonecznych, z jednoczesnym bólem stawów, pacjent powinien niezwłocznie poszukać pomocy medycznej, a lekarz powinien rozważyć możliwość przerwania stosowania produktu leczniczego Ultop. Wystąpienie SCLE w wyniku wcześniejszego leczenia inhibitorem pompy protonowej może zwiększyć ryzyko SCLE w wyniku leczenia innymi inhibitorami pompy protonowej.

4.5 Interakcje z innymi lekami i inne rodzaje interakcji

Wpływ omeprazolu na farmakokinetykę innych substancji czynnych

Substancje czynne o wchłanianiu zależnym od pH

Zmniejszona kwaśność soku żołądkowego podczas leczenia omeprazolem może zwiększać lub zmniejszać wchłanianie substancji czynnych, których wchłanianie zależy od pH.

Nelfinawir, atazanawir

W wyniku jednoczesnego podawania omeprazolu stężenie nelfinawiru i atazanawiru w surowicy jest

zmniejszone.

Jednoczesne podawanie omeprazolu i nelfinawiru jest przeciwwskazane (patrz punkt 4.3).Jednoczesne podawanie omeprazolu (40 mg raz na dobę) zmniejsza średnią ekspozycję na nelfinawiro ok. 40%, a średnia ekspozycja farmakologicznie czynnego metabolitu M8 była zmniejszona o ok. 75-90%. W wyniku tej interakcji może również występować inhibicja CYP2C19.

Nie zaleca się jednoczesnego podawania omeprazolu i atazanawiru (patrz punkt 4.4). Jednoczesne podawanie omeprazolu (40 mg raz na dobę) i atazanawiru 300 mg/rytonawiru 100 mg zdrowym ochotnikom powodowało zmniejszenie ekspozycji na atazanawir o 75%. Zwiększenie dawki atazanawiru do 400 mg nie wyrównywało wpływu omeprazolu na ekspozycję na atazanawir. Jednoczesne podawanie omeprazolu (20 mg raz na dobę) i atazanawiru 400 mg/rytonawiru 100 mg

6

zdrowym ochotnikom powodowało zmniejszenie ekspozycji na atazanawir o około 30% w

porównaniu do atazanawiru 300 mg/rytonawiru 100 mg raz na dobę.

Digoksyna

Jednoczesne podawanie omeprazolu (20 mg na dobę) i digoksyny zdrowym ochotnikom powodowałozwiększenie biodostępności digoksyny o 10%. Rzadko zgłaszano toksyczne działanie digoksyny.Należy zachować ostrożność podczas podawania dużych dawek omeprazolu pacjentom w podeszłymwieku. Należy wówczas uważniej kontrolować działanie digoksyny.

Klopidogrel

Wyniki badań prowadzonych u zdrowych ochotników wskazują na farmakokinetyczno- farmakodynamiczne (PK/PD) interakcje pomiędzy klopidogrelem (300 mg - dawka nasycająca/ 75 mg/dobę - dawka podtrzymująca) a omeprazolem (80 mg/dobę, doustnie), co skutkuje obniżeniemekspozycji na aktywny metabolit klopidogrelu o średnio 46% oraz obniżeniem maksymalnegozahamowania (indukowanej ADP) agregacji płytek o średnio 16%.

W badaniach obserwacyjnych i badaniach klinicznych zgłaszano niespójne dane dotycząceklinicznego znaczenia interakcji PK/PD omeprazolu w zakresie poważnych zdarzeń sercowo-naczyniowych. W celu zachowania ostrożności jednoczesne podanie klopidogrelu oraz omeprazolupowinno zostać zaniechane (patrz punkt 4.4).

Inne substancje czynne

Wchłanianie pozakonazolu, erlotynibu, ketokonazolu i itrakonazolu jest znacznie zmniejszone,dlatego kliniczna skuteczność tych leków może ulec osłabieniu. Należy unikać jednoczesnegostosowania pozakonazolu i erlotynibu.

Substancje metabolizowane przez układ cytochromu CYP2C19

Omeprazol jest umiarkowanym inhibitorem CYP2C19, głównego enzymu metabolizującego omeprazol, dlatego metabolizm jednocześnie podawanych substancji czynnych, które również są metabolizowane przez CYP2C19, może ulec osłabieniu, a ekspozycja ogólnoustrojowa na te substancje jest zwiększona. Do tych leków należy, np. R-warfaryna i inni antagoniści witaminy K,cylostazol, diazepam i fenytoina.

Cylostazol

Omeprazol podawany w dawkach 40 mg zdrowym ochotnikom w badaniu krzyżowym powodowałzwiększenie Cmax i AUC cylostazolu odpowiednio o 18% i 26%, a jednego z jego aktywnych metabolitów odpowiednio o 29% i 69%.

Fenytoina

Zaleca się kontrolowanie stężenia fenytoiny w osoczu podczas pierwszych 2 tygodni leczenia omeprazolem. Jeśli dawka fenytoiny została zmodyfikowana, po zakończeniu leczenia omeprazolem zaleca się kontrolę i kolejną modyfikację dawki.

Nieznany mechanizm działania

Sakwinawir

Jednoczesne podawanie omeprazolu i sakwinawiru/rytonawiru spowodowało zwiększenie stężeniaw osoczu do około 70% w przypadku sakwinawiru, który jest dobrze tolerowany u pacjentów zwirusem HIV.

Takrolimus

Jednoczesne stosowanie omeprazolu z takrolimusem może zwiększać stężenie takrolimusuw surowicy. Należy prowadzić uważną kontrolę stężenia takrolimusu oraz czynności nerek (klirens kreatyniny). W razie konieczności należy zmodyfikować dawkę takrolimusu.

7

Metotreksat

Podczas jednoczesnego podawania z PPIs, obserwowano zwiększenie stężenia metotreksatu u niektórych pacjentów. Przy dużych dawkach metotreksatu należy rozważyć okresowe odstawienie omeprazolu.

Wpływ innych substancji czynnych na farmakokinetykę omeprazolu

Inhibitory CYP2C19 i (lub) CYP3A4

Omeprazol jest metabolizowany przez CYP2C19 i CYP3A4, dlatego substancje czynne hamujące CYP2C19 lub CYP3A4 (np. klarytromycyna i worykonazol) mogą zwiększać stężenie omeprazolu w surowicy poprzez osłabienie metabolizmu omeprazolu. Jednoczesne stosowanie worykonazolu spowodowało ponad dwukrotne zwiększenie ekspozycji na omeprazol. Ze względu na fakt, że dużedawki omeprazolu są dobrze tolerowane, modyfikacja dawki omeprazolu nie jest na ogół wymagana.Należy jednak uwzględnić modyfikację dawki u pacjentów z ciężką niewydolnością wątroby orazw przypadku długotrwałego leczenia.

Leki indukujące CYP2C19 i (lub) CYP3A4

Substancje czynne indukujące CYP2C19, CYP3A4 lub obydwa izoenzymy (np. ryfampicyna i zieledziurawca) mogą zmniejszać stężenie omeprazolu w surowicy, nasilając metabolizm omeprazolu.

4.6 Wpływ na płodność, ciążę i laktację

Ciąża

Wyniki trzech prospektywnych badań epidemiologicznych (ponad 1000 uczestników) nie wykazujążadnych niepożądanych działań omeprazolu na ciążę lub zdrowie płodu i noworodka. Omeprazolmoże być stosowany w czasie ciąży.

Karmienie piersią

Omeprazol przenika do mleka matki, lecz przy stosowaniu dawek terapeutycznych jego wpływ na dziecko jest mało prawdopodobny.

Wpływ na płodność

Badania na zwierzętach z zastosowaniem mieszaniny racemicznej omeprazolu podawanej doustnienie wykazują wpływu na płoność.

4.7 Wpływ na zdolność prowadzenia pojazdów i obsługiwania maszyn

Wpływ produktu leczniczego Ultop na zdolność prowadzenia pojazdów i obsługi maszyn jest mało prawdopodobny. Mogą wystąpić działania niepożądane, takie jak zawroty głowy lub zaburzeniawidzenia (patrz punkt 4.8). W przypadku wystąpienia powyższych objawów, nie należy prowadzićpojazdów i obsługiwać maszyn.

4.8 Działania niepożądane

Podsumowanie profilu bezpieczeństwa

Najczęściej występujące działania niepożądane (1-10% pacjentów) to ból głowy, ból brzucha, zaparcia, biegunka, wzdęcia z oddawaniem wiatrów i nudności i (lub) wymioty.

Tabelaryczne zestawienie działań niepożądanych

Następujące działania niepożądane zostały stwierdzone lub były podejrzewane w badaniach klinicznych omeprazolu i w okresie po wprowadzeniu leku do obrotu. Żadne z działań niepożądanych nie było związane z dawkowaniem. Poniższe działania niepożądane sklasyfikowano według częstości występowania oraz układów i narządów. Częstość występowania określono według następującej konwencji: bardzo często (>1/10), często (>1/100, <1/10), niezbyt często (>1/1 000, <1/100), rzadko

8

(>1/10 000, <1/1 000), bardzo rzadko (<1/10 000), nieznana (częstość nie może być określona napodstawie dostępnych danych).

Klasyfikacja układów i narządów/

częstość

Zaburzenia krwi i układu chłonnego

Działanie niepożądane

Rzadko: Leukopenia, małopłytkowośćBardzo rzadko: Agranulocytoza, pancytopeniaZaburzenia układu immunologicznego

Rzadko: Reakcje nadwrażliwości np. gorączka, obrzęk naczynioruchowy i reakcja anafilaktyczna i (lub) wstrząs

Zaburzenia metabolizmu i odżywiania

Rzadko: Hiponatremia

Nieznana: Hipomagnezemia: ciężka hipomagnezemia może

powodować hipokalcemię.

Hipomagnezemia może być także związana z hipokalemią. Zaburzenia psychiczne

Niezbyt często: BezsennośćRzadko: Pobudzenie, splątanie, depresjaBardzo rzadko: Agresja, omamyZaburzenia układu nerwowego

Często: Ból głowy

Niezbyt często: Zawroty głowy pochodzenia ośrodkowego, parestezje,

senność

Rzadko: Zaburzenia smaku

Zaburzenia oka

Rzadko: Niewyraźne widzenieZaburzenia ucha i błędnika

Niezbyt często: Zawroty głowy pochodzenia błędnikowegoZaburzenia układu oddechowego, klatki piersiowej i śródpiersiaRzadko: Skurcz oskrzeliZaburzenia żołądka i jelit

Często: Ból brzucha, zaparcia, biegunka, wzdęcia z oddawaniem wiatrów, nudności i (lub) wymioty, polipy dna żołądka

(łagodne)

Rzadko: Suchość w jamie ustnej, zapalenie jamy ustnej i kandydoza

przewodu pokarmowego

Nieznana Mikroskopowe zapalenie okrężnicy

Zaburzenia wątroby i dróg żółciowych

Niezbyt często: Zwiększona aktywność enzymów wątrobowychRzadko: Zapalenie wątroby z żółtaczką lub bez

Bardzo rzadko: Niewydolność wątroby, encefalopatia u pacjentów ze

współistniejącą chorobą wątroby Zaburzenia skóry i tkanki podskórnej

Niezbyt często: Zapalenie skóry, świąd, wysypka, pokrzywka

Rzadko: Łysienie, wrażliwość na światło

Bardzo rzadko: Rumień wielopostaciowy, zespół Stevensa-Johnsona, toksyczne martwicze oddzielanie się naskórka (ang. TEN)

9

Nieznana Podostra postać skórna tocznia rumieniowatego (patrz

punkt 4.4)

Zaburzenia mięśniowo-szkieletowe i tkanki łącznej

Niezbyt często Złamanie kości biodrowej, kości nadgarstka lub kręgosłupa

Rzadko: Ból stawów, ból mięśni

Bardzo rzadko: Osłabienie mięśni

Zaburzenia nerek i układu moczowego

Rzadko: Śródmiąższowe zapalenie nerek

Zaburzenia układu rozrodczego i piersi

Bardzo rzadko: Ginekomastia

Zaburzenia ogóle i stany w miejscu podania

Niezbyt często: Złe samopoczucie, obrzęk obwodowy

Rzadko: Nasilone pocenie się

Dzieci i młodzież

Bezpieczeństwo stosowania omeprazolu zostało ocenione u 310 dzieci w wieku od 0 do 16 lat, zchorobą związaną z nadmiernym wydzielaniem kwasu solnego w żołądku. Dostępne są ograniczonedługoterminowe dane bezpieczeństwa dotyczące 46 dzieci, które poddano terapii podtrzymującejomeprazolem w trakcie badania klinicznego nad ciężkim nadżerkowym zapaleniem przełyku przezokres do 749 dni. Profil działań niepożądanych był na ogół taki sam jak w przypadku pacjentówdorosłych poddanych terapii krótko i długotrwałej. Brak długoterminowych danych dotyczącychwpływu omeprazolu na dojrzałość płciową i wzrost.

Zgłaszanie podejrzewanych działań niepożądanych

Po dopuszczeniu produktu leczniczego do obrotu istotne jest zgłaszanie podejrzewanych działań niepożądanych. Umożliwia to nieprzerwane monitorowanie stosunku korzyści do ryzyka stosowania produktu leczniczego. Osoby należące do fachowego personelu medycznego powinny zgłaszaćwszelkie podejrzewane działania niepożądane za pośrednictwem Departamentu MonitorowaniaNiepożądanych Działań Produktów Leczniczych Urzędu Rejestracji Produktów Leczniczych,Wyrobów Medycznych i Produktów Biobójczych:

Al. Jerozolimskie 181C, 02-222 Warszawa Tel.: + 48 22 49 21 301 Faks: + 48 22 49 21 309 e-ma

il: [email protected]

Działania niepożądane można zgłaszać również podmiotowi odpowiedzialnemu.

4.9 Przedawkowanie

Dane dotyczące przedawkowania omeprazolu u ludzi są ograniczone. W piśmiennictwie opisano przypadki stosowania leku w dawkach do 560 mg oraz pojedyncze doniesienia o zastosowaniu jednorazowym dawki doustnej do 2 400 mg omeprazolu (120 razy większa dawka od zalecanej dawki klinicznej). Zaobserwowane objawy przedawkowania omeprazolu to: nudności, wymioty, zawroty głowy pochodzenia ośrodkowego, bóle brzucha, biegunka i bóle głowy. W pojedynczych przypadkachopisywano również apatię, depresję oraz splątanie.

Wszystkie objawy opisywane po przedawkowaniu omeprazolu były przemijające i nie obserwowanopo ich ustąpieniu poważnych skutków klinicznych. Zwiększone dawki omeprazolu nie zmieniałyszybkości eliminacji produktu leczniczego (kinetyka pierwszego rzędu). Należy zastosować leczenie objawowe, jeśli istnieje taka konieczność.

10

5 WŁAŚCIWOŚCI FARMAKOLOGICZNE

5.1 Właściwości farmakodynamiczne

Grupa farmakoterapeutyczna: Inhibitory pompy protonowej, kod ATC: A02BC01

Mechanizm działania

Omeprazol jest mieszaniną racemiczną dwóch czynnych enancjomerów, która powoduje zmniejszeniewydzielania kwasu solnego w żołądku poprzez wysoko selektywny mechanizm działania. Jestspecyficznym inhibitorem pompy protonowej w komórkach okładzinowych żołądka. Działanie omeprazolu jest szybkie i zapewnia kontrolę poprzez odwracalne zahamowanie wydzielania kwasu solnego przy podawaniu raz na dobę.

Omeprazol jest słabą zasadą, która osiąga duże stężenie w kwaśnym środowisku kanalikówwydzielniczych komórek okładzinowych błony śluzowej żołądka. Jest tam przekształcany do czynnejpostaci i powoduje hamowanie aktywności jednego z enzymów pompy protonowej - H+,K+-ATP-azy. Wpływ na ostatni etap powstawania soku żołądkowego jest zależny od dawki i zapewnia skuteczne hamowanie wydzielania kwasu solnego w żołądku, zarówno podstawowego jak i stymulowanego, niezależnie od czynnika pobudzającego to wydzielanie.

Działanie farmakodynamiczne

Obserwowane działanie farmakodynamiczne omeprazolu można wytłumaczyć jego wpływem na wydzielanie kwasu solnego w żołądku.

Wpływ na wydzielanie kwasu solnego w żołądku

Doustne podawanie omeprazolu raz na dobę zapewnia szybkie i skuteczne hamowanie wydzielania kwasu solnego w żołądku przez całą dobę, przy czym maksymalne działanie występuje po 4 dniach podawania omeprazolu. Po tym czasie stosowania omeprazolu w dawce 20 mg na dobę u pacjentówz wrzodem dwunastnicy następuje zmniejszenie średniej dobowej kwaśności soku żołądkowegoo około 80%. Średnie zmniejszenie maksymalnego wydzielania kwasu po stymulacji pentagastryną wynosi około 70% po 24 godzinach od podania omeprazolu.

Doustne stosowanie omeprazolu w dawce 20 mg u pacjentów z chorobą wrzodową dwunastnicy powoduje utrzymanie wartości pH w żołądku na poziomie ≥ 3 przez średnio 17 godzin w ciągu doby.

W następstwie zmniejszonego wydzielania kwasu solnego i zmniejszonej kwaśności sokużołądkowego omeprazol, w sposób zależny od dawki, zmniejsza narażenie przełyku na wpływkwaśnej treści żołądkowej u pacjentów z chorobą refluksową przełyku.

Stopień zahamowania wydzielania kwasu solnego jest związany z wielkością pola pod krzywąprzedstawiającego zależność stężenia omeprazolu w osoczu od czasu (AUC); nie ma natomiastzwiązku z faktycznym, chwilowym stężeniem omeprazolu w osoczu. Podczas leczenia omeprazolem nie obserwowano tachyfilaksji.

Wpływ na Helicobacter pylori

W chorobie wrzodowej żołądka i dwunastnicy często występuje zakażenie bakterią Helicobacterpylori, która jest główną przyczyną zapalenia błony śluzowej żołądka. Zakażenie Helicobacter pyloriwraz z sokiem żołądkowym są głównymi czynnikami wywołującymi chorobę wrzodową. Uważa sięrównież, że zakażenie Helicobacter pylori jest jednym z głównych czynników wywołującychzanikowe zapalenie błony śluzowej żołądka, które jest związane ze zwiększonym ryzykiempowstawania raka żołądka.

Eradykacja H. pylori za pomocą omeprazolu oraz leków przeciwbakteryjnych powoduje duży odsetek wyleczeń oraz długotrwałą remisję choroby wrzodowej.

11

Stwierdzono, że terapie dwuskładnikowe są mniej skuteczne od trójskładnikowych. Można je jednakstosować w przypadku, gdy nadwrażliwość wyklucza stosowanie schematu trójskładnikowego.

Wpływ na inne procesy związane ze zmniejszeniem wydzielania kwasu solnego w żołądkuPodczas długotrwałego leczenia omeprazolem zwiększa się częstość występowania torbieli gruczołowych żołądka. Powstają one w następstwie hamowania wydzielania kwasu solnego w żołądku. Mają one charakter łagodny i prawdopodobnie ustępują samoistnie.

Zmniejszona kwaśność soku żołądkowego wywołana różnymi czynnikami, w tym inhibitorami pompyprotonowej, zwiększa liczbę bakterii występujących normalnie w przewodzie pokarmowym. Leczenielekami zobojętniającymi kwas solny w żołądku może prowadzić do lekko podwyższonego ryzykazakażeń żołądkowo-jelitowych, np. bakteriami Salmonella lub Campylobacter.

Podczas leczenia przeciwwydzielniczymi produktami leczniczymi stężenie gastryny w surowicy ulegazwiększeniu w odpowiedzi na zmniejszenie wydzielania kwasu solnego. Stężenie CgA również zwiększa się z powodu zmniejszenia kwaśności wewnątrzżołądkowej. Zwiększenie stężenia CgA może zakłócać badania wykrywające obecność guzów neuroendokrynnych.

Dostępne opublikowane dowody wskazują, że leczenie inhibitorami pompy protonowej należy przerwać w okresie od 5 dni do 2 tygodni przed pomiarem stężenia CgA. Ma to na celu umożliwienie powrotu stężenia CgA, mylnie zwiększonego w wyniku leczenia inhibitorami pompy protonowej, do zakresu referencyjnego.

U niewielu pacjentów (zarówno u dorosłych jak i dzieci), podczas długotrwałego stosowaniaomeprazolu, obserwowano zwiększenie liczby komórek ECL, spowodowane prawdopodobniezwiększeniem stężenia gastryny w surowicy. Uważa się te obserwacje jako klinicznie nieistotne.

Dzieci i młodzież

W niekontrolowanym badaniu z udziałem dzieci (w wieku od 1 do 16 lat) z ciężkim refluksowym zapaleniem przełyku, omeprazol w dawkach 0,7 do 1,4 mg/kg poprawił stan pacjentów w 90% przypadków, a także znacznie zmniejszył objawy refluksu. W pojedynczo zaślepionym badaniu, dzieci w wieku od 0 do 24 miesięcy z klinicznie zdiagnozowaną chorobą refluksową przełyku byłyleczone dawkami 0,5, 1,0 lub 1,5 mg omeprazolu/kg mc. Częstość wymiotów i (lub) zarzucaniakwaśnej treści żołądkowej spadła o 50% po 8 tygodniach leczenia niezależnie od dawki.

Eradykacja H. pylori u dzieci

W randomizowanym, podwójnie ślepym badaniu klinicznym (badanie Héliot) stwierdzono skuteczność i bezpieczeństwo omeprazolu podawanego w skojarzeniu z dwoma antybiotykami (amoksycyliną i klarytromycyną) w leczeniu zakażeń Helicobacter pylori u dzieci w wieku 4 lati starszych, z zapaleniem błony śluzowej żołądka: stopień eradykacji Helicobacter pylori: 74,2%(23/31 pacjentów) dla skojarzenia omeprazol + amoksycylina + klarytromycyna, w porównaniu do9,4% (3/32 pacjentów) dla skojarzenia amoksycylina + klarytromycyna. Nie było jednak dowodów nakliniczne korzyści dotyczące objawów niestrawności. To badanie nie dostarcza informacjidotyczących dzieci w wieku poniżej 4 lat.

5.2 Właściwości farmakokinetyczne

Wchłanianie

Omeprazol i magnezu omeprazol nie są trwałe w środowisku kwaśnym i dlatego podaje się jedoustnie w postaci kapsułek wypełnionych peletkami powlekanymi warstwą zabezpieczającą przeddziałaniem kwasu solnego w żołądku. Omeprazol jest szybko wchłaniany i osiąga maksymalnestężenie w osoczu w ciągu około 1 do 2 godzin od podania. Omeprazol wchłania się w jelicie cienkim,zwykle w ciągu 3 do 6 godzin. Jednoczesne spożycie posiłku nie wpływa na biodostępnośćomeprazolu. Biodostępność omeprazolu po jednorazowym podaniu doustnym wynosi około 40%.Podawanie wielokrotne raz na dobę powoduje zwiększenie biodostępności do około 60%.

12

Dystrybucja

Objętość dystrybucji u zdrowych osób wynosi około 0,3 l/kg mc. Omeprazol wiąże się z białkamiosocza w około 97%.

Metabolizm

Omeprazol jest całkowicie metabolizowany przez układ cytochromu P450 (CYP), głównie za pośrednictwem polimorficznej postaci izoenzymu CYP2C19, który powoduje powstanie głównego metabolitu występującego w osoczu - hydroksyomeprazolu. Pozostała część zależy od innego specyficznego izoenzymu - CYP3A4, odpowiedzialnego za powstawanie sulfonu omeprazolu. W następstwie wysokiego powinowactwa omeprazolu do CYP2C19, istnieje potencjalne ryzyko hamowania konkurencyjnego i interakcji metabolicznych z innymi substratami CYP2C19. Jednak ze względu na niskie powinowactwo do CYP3A4, omeprazol nie hamuje metabolizmu innych substratów CYP3A4 ani głównych enzymów CYP.

U około 3% populacji kaukaskiej i 15-20% populacji azjatyckiej nie występuje enzym CYP2C19 o prawidłowej aktywności. Są to osoby wolno metabolizujące leki, u których metabolizm omeprazoluzachodzi prawdopodobnie za pośrednictwem CYP3A4. Po wielokrotnym podaniu 20 mg omeprazoluna dobę, średnie pole pod krzywą zależności stężenia w osoczu od czasu (AUC) było 5 do 10 razywyższe u osób wolno metabolizujących leki niż u osób, u których występuje prawidłowa aktywnośćenzymu CYP2C19 (osoby szybko metabolizujące leki). Średnie stężenia w osoczu były równieżwyższe od 3 do 5 razy. Te dane nie mają znaczenia dla dawkowania omeprazolu.

Eliminacja

Okres półtrwania w fazie eliminacji z osocza wynosi zazwyczaj mniej niż 1 godzinę zarówno popodaniu jednej dawki jak i podaniu wielokrotnym raz na dobę. Omeprazol jest całkowicieeliminowany z osocza między podaniem kolejnych dawek. Nie obserwowano kumulacji produktupodczas podawania raz na dobę. Prawie 80% podanej doustnie dawki jest wydalane w postacimetabolitów z moczem. Pozostała część wydalana jest z kałem, głównie z żółcią.

Liniowość lub nieliniowość

Całkowita powierzchnia pola pod krzywą zależności stężenia omeprazolu w osoczu od czasu (AUC)zwiększa się po wielokrotnym podaniu produktu. Zjawisko to zależy od dawki produktu leczniczegoi ma charakter nieliniowy. Ta zależność od dawki i czasu wynika ze zmniejszonego efektu pierwszegoprzejścia oraz zmniejszenia klirensu ogólnoustrojowego, spowodowanego prawdopodobniehamowaniem aktywności enzymu CYP2C19 przez omeprazol i (lub) jego metabolity (np. sulfon).Żaden z metabolitów nie wpływa na wydzielanie kwasu solnego w żołądku.

Szczególne grupy pacjentów

Zaburzenia czynności wątroby

U pacjentów z niewydolnością wątroby metabolizm omeprazolu jest spowolniony, co powoduje

zwiększenie się AUC. Omeprazol nie wykazuje tendencji do kumulacji przy dawkowaniu raz na dobę.

Zaburzenia czynności nerek

Farmakokinetyka omeprazolu, w tym biodostępność i szybkość eliminacji, nie ulega zmianie u pacjentów z niewydolnością nerek.

Pacjenci w podeszłym wieku

U pacjentów w podeszłym wieku (75-79 lat) metabolizm omeprazolu jest w niewielkim stopniu

spowolniony.

Dzieci

Podczas stosowania zalecanych dawek u dzieci w wieku powyżej 1 roku, obserwowane stężeniaw osoczu były podobne do uzyskiwanych u osób dorosłych. U dzieci w wieku poniżej 6 miesięcyklirens omeprazolu jest mały z powodu małej zdolności do metabolizowania omeprazolu.

13

5.3 Przedkliniczne dane obezpieczeństwie

U szczurów podczas długotrwałych badań nad omeprazolem zaobserwowano hiperplazję i cechyzrakowacenia komórek ECL w żołądku. Było to spowodowane długotrwałym zwiększeniem stężeniagastryny, wtórnym do hamowania wydzielania soku żołądkowego. Podobne działania byłyobserwowane po leczeniu antagonistami receptora H2, innymi inhibitorami pompy protonowej i po częściowym wycięciu dna żołądka. Wynika z tego, że opisywane zmiany w komórkach ECL żołądka nie są zależne od stosowania konkretnego leku.

6 DANE FARMACEUTYCZNE

6.1 Wykaz substancji pomocniczych

Zawartość kapsułki:

Sacharoza, ziarenka (składające się ze skrobi kukurydzianej i sacharozy) Sodu laurylosiarczan Disodu fosforan bezwodny

Mannitol Hypromeloza 6 cP Makrogol 6000

Talk Polisorbat 80

Tytanu dwutlenek (E 171)

Kopolimer kwasu metakrylowego i akrylanu etylu (1:1)

Otoczka kapsułki: Kapsułki 10 mg i 20 mg Żelatyna

Żółcień chinolinowa (E 104)Tytanu dwutlenek (E 171)Kapsułka 40 mg:

Żelatyna Indygotyna (E 132) Tytanu dwutlenek (E 171)

6.2 Niezgodności farmaceutyczne

Nie dotyczy

6.3 Okres ważności

3 lata

Butelka HDPE: po otwarciu produkt leczniczy należy zużyć w ciągu 3 miesięcy

6.4 Specjalne środki ostrożności przy przechowywaniu

Przechowywać w temperaturze poniżej 25°C.

Blister z folii OPA/Aluminium/PVC/Aluminium: Przechowywać w oryginalnym opakowaniu w celu ochrony przed wilgocią.

Butelka HDPE: Przechowywać butelkę szczelnie zamkniętą w celu ochrony przed wilgocią. Po użyciu należy dokładnie dokręcić nakrętkę.

14

6.5 Rodzaj i zawartość opakowania

Blister z folii OPA/Aluminium/PVC/Aluminium

Opakowania: 7, 14, 15, 28, 30, 50, 56, 60, 90, 98, 100, 140 lub 280 kapsułek dojelitowych, twardych; opakowanie szpitalne zawiera 500 kapsułek dojelitowych, twardych

Butelka HDPE z polipropylenowym zamknięciem i środkiem pochłaniającym wilgoć Opakowania: 5, 7, 14, 15, 28, 30, 50, 56, 60, 90 lub 100 kapsułek dojelitowych, twardych

Nie wszystkie wielkości opakowań muszą znajdować się w obrocie.

6.6 Specjalne środki ostrożności dotyczące usuwania i przygotowania leku do stosowania

Bez specjalnych wymagań

7. PODMIOT ODPOWIEDZIALNY POSIADAJĄCY POZWOLENIE NA

DOPUSZCZENIE DO OBROTU

KRKA, d.d., Novo mesto, Šmarješka cesta 6, 8501 Novo mesto, Słowenia

8. NUMERY POZWOLEŃ NA DOPUSZCZENIE DO OBROTU

Ultop, 10 mg: pozwolenie nr 17109Ultop, 20 mg: pozwolenie nr 17110Ultop, 40 mg: pozwolenie nr 17111

9. DATA WYDANIA PIERWSZEGO POZWOLENIA NA DOPUSZCZENIE DO OBROTU

I DATA PRZEDŁUŻENIA POZWOLENIA

Data wydania pierwszego pozwolenia na dopuszczenie do obrotu: 26.07.2010 r. Data ostatniego przedłużenia pozwolenia: 26.05.2015 r.

10. DATA ZATWIERDZENIA LUB CZĘŚCIOWEJ ZMIANY TEKSTU

CHARAKTERYSTYKI PRODUKTU LECZNICZEGO

21.05.2017

15