CHARAKTERYSTYKA PRODUKTU LECZNICZEGO
1. NAZWA PRODUKTU LECZNICZEGO
ApoTiapina, 25 mg, tabletki powlekaneApoTiapina, 100 mg, tabletki powlekaneApoTiapina, 200 mg, tabletki powlekane
2. SKŁAD JAKOŚCIOWY I ILOŚCIOWY
Każda tabletka powlekana 25 mg zawiera 25 mg kwetiapiny (w postaci kwetiapiny fumaranu).Każda tabletka powlekana 100 mg zawiera 100 mg kwetiapiny (w postaci kwetiapiny fumaranu).Każda tabletka powlekana 200 mg zawiera 200 mg kwetiapiny (w postaci kwetiapiny fumaranu).
Substancje pomocnicze o znanym działaniu: laktoza jednowodna i żółcień pomarańczowa (E110).
Każda tabletka powlekana 25 mg zawiera 7,00 mg laktozy jednowodnej i 0,003 mg żółcieni pomarańczowej (E110).
Każda tabletka powlekana 100 mg zawiera 28,00 mg laktozy jednowodnej.Każda tabletka powlekana 200 mg zawiera 56,00 mg laktozy jednowodnej.
Pełny wykaz substancji pomocniczych, patrz punkt 6.1.
3. POSTAĆ FARMACEUTYCZNA
Tabletka powlekana.
ApoTiapina, 25 mg: okrągłe, obustronnie wypukłe tabletki powlekane koloru brzoskwiniowego o średnicy ok. 5,7 mm.
ApoTiapina, 100 mg: okrągłe, obustronnie wypukłe, żółte tabletki powlekane z zaznaczoną linią podziału po jednej stronie, o średnicy ok. 9,1 mm.
ApoTiapina, 200 mg: okrągłe, obustronnie wypukłe, białe tabletki powlekane z zaznaczoną linią podziału po jednej stronie, o średnicy ok. 12,1 mm.
Tabletki 100 mg i 200 mg można dzielić na połowy.
4. SZCZEGÓŁOWE DANE KLINICZNE
4.1 Wskazania do stosowania
ApoTiapina jest wskazana do stosowania: w leczeniu schizofrenii,
w leczeniu choroby afektywnej dwubiegunowej, w tym:
o epizodów maniakalnych o umiarkowanym lub ciężkim nasileniu w przebiegu choroby
dwubiegunowej,
o dużych epizodów depresyjnych w przebiegu choroby dwubiegunowej,
o w zapobieganiu nawrotom epizodów maniakalnych lub epizodów depresji u pacjentów z zaburzeniami dwubiegunowymi, którzy reagowali na wcześniejsze leczenie kwetiapiną.
1
4.2 Dawkowanie i sposób podawania
Dla każdego wskazania obowiązuje inny schemat dawkowania. Należy upewnić się, że pacjentotrzymał dokładne informacje dotyczące odpowiedniego dawkowania w przypadku jego choroby.
Produkt leczniczy ApoTiapina można stosować z posiłkiem lub bez posiłku.
Dorośli:
Leczenie schizofrenii
W leczeniu schizofrenii produkt leczniczy ApoTiapina należy stosować dwa razy na dobę. Całkowita dawka dobowa w pierwszych czterech dniach leczenia wynosi: 50 mg (1. dzień), 100 mg (2. dzień), 200 mg (3. dzień) i 300 mg (4. dzień). Począwszy od 4. dnia, dawkę należy stopniowo zwiększać do dawki skutecznej, wynoszącej zazwyczaj od 300 mg do 450 mg na dobę. W zależności od indywidualnej odpowiedzi klinicznej i indywidualnej tolerancji pacjenta, dawkę można dostosować w zakresie od 150 mg do 750 mg na dobę.
Leczenie epizodów maniakalnych o umiarkowanym lub ciężkim nasileniu w przebiegu choroby dwubiegunowej
W leczeniu epizodów maniakalnych towarzyszących chorobie dwubiegunowej produkt leczniczyApoTiapina należy stosować dwa razy na dobę. Całkowita dawka dobowa w pierwszych czterechdniach leczenia wynosi: 100 mg (1. dzień), 200 mg (2. dzień), 300 mg (3. dzień) i 400 mg (4. dzień).Następnie dawkę można zwiększać, nie więcej niż o 200 mg na dobę, do dawki 800 mg na dobę,podanej 6. dnia.
W zależności od indywidualnej odpowiedzi klinicznej i indywidualnej tolerancji pacjenta, dawkę można dostosować w zakresie od 200 mg do 800 mg na dobę. Zazwyczaj dawka skuteczna mieści sięw zakresie od 400 mg do 800 mg na dobę.
Leczenie ciężkich epizodów depresyjnych w chorobie dwubiegunowej
Kwetiapinę należy stosować raz na dobę, przed snem. Całkowita dawka dobowa w pierwszychczterech dniach leczenia wynosi: 50 mg (1. dzień), 100 mg (2. dzień), 200 mg (3. dzień) i 300 mg(4. dzień). Zalecana dawka dobowa wynosi 300 mg. W badaniach klinicznych nie wykazanododatkowych korzyści związanych ze stosowaniem dawki dobowej 600 mg w porównaniu z dawką300 mg (patrz punkt 5.1). Niektórzy pacjenci mogą odnieść korzyści ze stosowania dawki dobowej600 mg. Dawki większe niż 300 mg na dobę powinny być zalecane przez lekarzy doświadczonych wleczeniu choroby dwubiegunowej. W badaniach klinicznych wykazano, że w indywidualnych przypadkach, w zależności od tolerancji pacjenta na produkt leczniczy, można rozważyć zmniejszenie dawki dobowej do minimum 200 mg.
Zapobieganie nawrotom w chorobie dwubiegunowej
Pacjenci, u których wystąpiła reakcja na kwetiapinę stosowaną w leczeniu ostrej fazy choroby dwubiegunowej, powinni kontynuować stosowanie produktu leczniczego w tej samej dawce w zapobieganiu nawrotom epizodów maniakalnych, mieszanych lub depresyjnych w przebiegu choroby dwubiegunowej. Dawkę można modyfikować w zakresie od 300 mg do 800 mg, podawanych dwa razy na dobę, w zależności od odpowiedzi klinicznej i indywidualnej tolerancji pacjenta. Ważne, abyw leczeniu podtrzymującym stosować najmniejszą skuteczną dawkę.
Pacjenci w podeszłym wieku:
Podobnie jak inne produkty przeciwpsychotyczne, kwetiapinę należy stosować ostrożnie u pacjentóww podeszłym wieku, szczególnie w początkowym okresie leczenia. W zależności od indywidualnej odpowiedzi klinicznej i indywidualnej tolerancji pacjenta, konieczne może być wolniejsze zwiększanie dawki i mniejsza dobowa dawka terapeutyczna, niż stosowana u młodszych pacjentów. U pacjentów w podeszłym wieku średni klirens osoczowy kwetiapiny był zmniejszony o 30 do 50% w porównaniu do pacjentów młodszych.
2
Nie oceniono skuteczności i bezpieczeństwa stosowania u pacjentów powyżej 65 lat z epizodami depresji w przebiegu choroby dwubiegunowej.
Dzieci i młodzież:
Nie zaleca się stosowania kwetiapiny u dzieci i młodzieży poniżej 18 lat ze względu na brak danych przemawiających za stosowaniem w tej grupie wiekowej. Dostępne dane z badań klinicznychkontrolowanych placebo przedstawiono w punktach 4.4, 4.8, 5.1 oraz 5.2.
Pacjenci z zaburzeniami czynności nerek:
Nie ma konieczności zmiany dawkowania u pacjentów z zaburzeniami czynności nerek.
Pacjenci z zaburzeniami czynności wątroby:
Kwetiapina jest intensywnie metabolizowana w wątrobie, dlatego należy ostrożnie stosować u pacjentów z rozpoznanymi zaburzeniami czynności wątroby, szczególnie w początkowym okresie dawkowania. U pacjentów z rozpoznanymi zaburzeniami czynności wątroby należy rozpoczynać leczenie od 25 mg na dobę. W zależności od indywidualnej odpowiedzi klinicznej i indywidualnejtolerancji pacjenta, dawkę należy zwiększać codziennie o 25 mg do 50 mg na dobę, do dawkiskutecznej.
4.3 Przeciwwskazania
Nadwrażliwość na substancję czynną lub na którąkolwiek substancję pomocniczą wymienioną w punkcie 6.1.
Przeciwwskazane jest jednoczesne stosowanie z inhibitorami CYP 3A4 cytochromu P450, takimi jakinhibitory proteazy HIV, produkty przeciwgrzybicze z grupy pochodnych azolu, erytromycyna,klarytromycyna i nefazodon. (Patrz także punkt 4.5.)
4.4 Specjalne ostrzeżenia i środki ostrożności dotyczące stosowania
Kwetiapina jest stosowana w różnych wskazaniach, dlatego profil bezpieczeństwa powinien być określony w oparciu o indywidualne rozpoznanie u danego pacjenta i zastosowaną dawkę.
Dzieci i młodzież
Nie zaleca się stosowania kwetiapiny u dzieci i młodzieży poniżej 18 lat ze względu na brak danychpotwierdzających stosowanie w tej grupie wiekowej. W badaniach klinicznych kwetiapiny wykazano,że oprócz znanego profilu bezpieczeństwa określonego u dorosłych (patrz punkt 4.8), u dzieci imłodzieży częściej niż u dorosłych występowały niektóre działania niepożądane (zwiększone łaknienie, zwiększenie stężenia prolaktyny w surowicy, wymioty, nieżyt nosa i omdlenie) lub mogą mieć różne konsekwencje u dzieci i młodzieży (objawy pozapiramidowe i drażliwość) oraz zaobserwowano jedno działanie niepożądane nie występujące wcześniej w badaniach u dorosłych (zwiększenie ciśnienia tętniczego krwi). U dzieci i młodzieży odnotowano także zmiany w wynikach badań czynności gruczołu tarczowego.
Ponadto, nie prowadzono badań powyżej 26 tygodni dotyczących długotrwałego wpływu leczenia nawzrost i rozwój. Brak danych dotyczących wpływu długotrwałego stosowania na rozwój poznawczy izachowawczy pacjenta.
W kontrolowanych placebo badaniach klinicznych z udziałem dzieci i młodzieży, stosowaniekwetiapiny wiązało się ze zwiększoną częstością występowania objawów pozapiramidowych (EPS) upacjentów ze schizofrenią, manią dwubiegunową i chorobą afektywną dwubiegunową w porównaniu z grupą otrzymującą placebo (patrz punkt 4.8).
Samobójstwa, myśli samobójcze lub pogorszenie stanu klinicznego
3
Depresja w przebiegu choroby dwubiegunowej jest związana ze zwiększonym ryzykiemwystępowania myśli samobójczych, samouszkodzeń i samobójstw (zdarzenia związane z próbami samobójczymi). Ryzyko to utrzymuje się do czasu uzyskania istotnej klinicznie remisji. Poprawa może nie wystąpić przez kilka pierwszych lub więcej tygodni leczenia i w związku z tym pacjent powinien pozostawać pod ścisłą kontrolą lekarską do czasu jej wystąpienia. Doświadczenie kliniczne wskazuje, że ryzyko samobójstw zwiększa się we wczesnej fazie poprawy klinicznej.
Ponadto, lekarz powinien rozważyć potencjalne ryzyko wystąpienia zdarzeń związanych z próbamisamobójczymi po nagłym odstawieniu produktu leczniczego, biorąc pod uwagę znane czynniki ryzykazwiązane z leczoną chorobą.
Inne zaburzenia psychiczne, w których zalecana jest kwetiapina, mogą być również związane ze zwiększonym ryzykiem wystąpienia zachowań samobójczych. Ponadto, zaburzenia te mogąwspółistnieć z dużymi epizodami depresyjnymi. W związku z tym u pacjentów z dużymi epizodamidepresyjnymi leczonych kwetiapiną, należy zachować te same środki ostrożności, jak u pacjentów zinnymi zaburzeniami psychicznymi.
Wykazano, że u pacjentów, u których występowały w wywiadzie zdarzenia związane z próbamisamobójczymi lub myśli samobójcze przed rozpoczęciem leczenia, występuje nasilone ryzykozamiarów lub prób samobójczych, a pacjenci ci podczas leczenia powinni pozostawać pod ścisłą kontrolą lekarską. Wyniki metaanalizy klinicznych badań kontrolowanych z placebo, dotyczących stosowania leków przeciwdepresyjnych u dorosłych z zaburzeniami psychicznymi, wykazały nasilone ryzyko zachowań samobójczych u pacjentów w wieku poniżej 25 lat stosujących leki przeciwdepresyjne, w porównaniu do otrzymujących placebo.
Podczas leczenia, szczególnie na początku i po zmianie dawki, należy ściśle obserwować pacjentów, zwłaszcza z grupy zwiększonego ryzyka. Pacjentów (i ich opiekunów) należy uprzedzić okonieczności obserwacji pod kątem wystąpienia pogorszenia stanu klinicznego, pojawienia sięzachowań lub myśli samobójczych oraz niecodziennych zmian w zachowaniu.
W krótkotrwałych badaniach klinicznych kontrolowanych placebo u pacjentów z ciężką depresją wprzebiegu choroby dwubiegunowej odnotowano nasilone ryzyko zdarzeń związanych z próbamisamobójczymi u młodych pacjentów poniżej 25 lat, którzy byli leczeni kwetiapiną, w porównaniu dopacjentów otrzymujących placebo (odpowiednio 3,0% vs 0%).
Ryzyko zaburz metabolicznych
Uwzględniając obserwowane w badaniach klinicznych ryzyko pogorszenia profilu metabolicznego, w tym zmian masy ciała, stężenia glukozy we krwi (patrz hiperglikemia) oraz lipidów, w okresie rozpoczynania leczenia powinny być oceniane parametry metaboliczne pacjentów, a podczas leczenia powinny być regularnie wykonywane badania kontrolne dotyczące ewentualnych zmian tych parametrów. Należy wtedy postępować zgodnie z przyjętą praktyką kliniczną (patrz równi punkt 4.8).
Objawy pozapiramidowe:
W kontrolowanych placebo badaniach klinicznych u dorosłych pacjentów leczonych z powodu dużych epizodów depresji w przebiegu choroby afektywnej dwubiegunowej po zastosowaniu kwetiapiny obserwowano zwiększoną częstość występowania objawów pozapiramidowych (ang. Extrapyramidal Syndrome EPS) w porównaniu z placebo (patrz punkty 4.8 oraz 5.1).
Ze stosowaniem kwetiapiny związane było występowanie akatyzji, charakteryzującej się subiektywnie nieprzyjemnym lub trudnym do zniesienia niepokojem ruchowym i potrzebą bycia w ciągłym ruchu, czemu często towarzyszyła niemożność siedzenia lub stania w bezruchu. Prawdopodobieństwo wystąpienia tego zaburzenia jest największe w pierwszych kilku tygodniach leczenia. U pacjentów, u których pojawią się takie objawy, zwiększenie dawki może być szkodliwe.
Dyskinezy źne:
4
W razie wystąpienia objawów przedmiotowych i podmiotowych dyskinez źnych należy rozwyć zmniejszenie dawki lub odstawienie kwetiapiny. Objawy dyskinez źnych mogą się nasilić lub nawet wystąpić nawet po zakończeniu leczenia (patrz punkt 4.8).
Senność i zawroty głowy:
Podczas leczenia kwetiapimoże wystąpić senność i inne objawy, takie jak uspokojenie (patrz punkt 4.8). W badaniach klinicznych u pacjentów z epizodami depresji w chorobie dwubiegunowej objawy te występowały zazwyczaj podczas pierwszych 3 dni leczenia i miały łagodne lub umiarkowane nasilenie. Pacjenci, u których występuje senność o ciężkim nasileniu, mogą wymag częstszych wizyt lekarskich przez co najmniej 2 pierwsze tygodnie od wystąpienia senności lub do czasu poprawy; konieczne może być rozważenie przerwania leczenia.
Niedociśnienie ortostatyczne:
Leczeniu kwetiapi towarzyszy występowanie niedociśnienia ortostatycznego oraz wynikające z niego zawroty głowy (patrz punkt 4.8), które - podobnie jak senność - występują zwykle w początkowym okresie zwiększania dawki. Może to zwiększ częstość urazów (upadki), szczególnie u pacjentów w podeszłym wieku. Pacjentom należy zalecić zachowanie ostrożności do czasu poznania potencjalnego wpływu tego produktu.
Kwetiapi należy ostrożnie stosow u pacjentów z rozpoznaną choro układu sercowo- naczyniowego, chorobą naczyniową mózgu lub innymi stanami predysponującymi do niskiego ciśnienia tętniczego. Jeśli wystąpi niedociśnienie ortostatyczne, należy rozważyć zmniejszenie dawki lub powolne jej zwiększanie, szczególnie u pacjentów ze współistniejącą choro układu krążenia.
Zespół bezdechu sennego
U pacjentów stosujących kwetiapinę raportowano występowanie zespołu bezdechu sennego. Należy zachować ostrożność stosując kwetiapinę u pacjentów przyjmujących jednocześnie leki działające depresyjnie na ośrodkowy układ nerwowy i u których zdiagnozowano w wywiadzie lub oni wgrupie ryzyka wystąpienia zespołu bezdechu sennego, tj. mają nadwagę/są otyli lub płci męskiej.
Napady drgawkowe:
W kontrolowanych badaniach klinicznych nie stwierdzono żnic częstości występowania napadów drgawkowych u pacjentów leczonych kwetiapiną lub otrzymujących placebo. Brak danych dotyczących napadów drgawkowych u pacjentów z zaburzeniami drgawkowymi w wywiadzie. Podobnie jak w przypadku innych leków przeciwpsychotycznych, należy zachow ostrożność podczas leczenia pacjentów z napadami drgawkowymi w wywiadzie (patrz punkt 4.8).
Złośliwy zespół neuroleptyczny:
Występowanie złośliwego zespołu neuroleptycznego wiąże się ze stosowaniem leków przeciwpsychotycznych, w tym równi kwetiapiny (patrz punkt 4.8). Objawy kliniczne to: hipertermia, zaburzenia stanu psychicznego, sztywność mięśni, zaburzenia czynności układu autonomicznego i zwiększenie aktywności kinazy kreatynowej. W przypadku ich wystąpienia należy przerw stosowanie kwetiapiny i zastosować odpowiednie leczenie.
Ciężka neutropenia i agranulocytoza:
W badaniach klinicznych kwetiapiny zgłaszano występowanie ciężkiej neutropenii (liczba neutrofilów <0,5 x 109/l). Większość przypadków ciężkiej neutropenii wystąpiła kilka miesięcy po rozpoczęciu leczenia kwetiapiną. Nie obserwowano wyraźnego związku między występowaniem neutropenii, a dawką. W okresie po wprowadzeniu produktu do obrotu, w niektórych przypadkach w praktyce klinicznej odnotowano zgony. Prawdopodobnymi czynnikami ryzyka : mała liczba leukocytów przed rozpoczęciem leczenia oraz stwierdzona w wywiadzie neutropenia wywołana przez leki . Jednae, w niektórych przypadkach neutropenia wystąpiła u pacjentów, u których nie występowały wcześniejsze czynniki ryzyka. Należy przerw leczenie kwetiapiną, jeśli liczba neutrofilów wynosi <1,0 x 109/l. Należy obserwow pacjentów pod kątem objawów przedmiotowych i podmiotowych zakażeń i monitorow licz neutrofilów (do czasu jej zwiększenia do >1,5 x 109/l) (patrz punkt 5.1).Należy wziąć pod uwagę możliwość wystąpienia neutropenii u pacjentów z zakażeniem lub gorączką,
5
szczególnie, gdy brak oczywistych czynników predysponujących; w takich przypadkach należy stosow odpowiednie postępowanie, zależne od stanu klinicznego pacjenta. Pacjentom należy zalecić niezwłoczne zgłaszanie wystąpienia objawów przedmiotowych/podmiotowych mogących świadczyć o wystąpieniu agranulocytozy lub zakażenia (tj. gorączki, osłabienia, senności lub bólu gardła) w dowolnym czasie podczas leczenia kwetiapiną. U takich pacjentów należy natychmiast sprawdzić licz krwinek białych (WBC) oraz bezwzględną licz leukocytów obojętnochłonnych (ANC) szczególnie, gdy nie ma czynników predysponujących.
Działanie antycholinergiczne (muskarynowe):
Norkwetiapina, czynny metabolit kwetiapiny ma umiarkowane do silnego powinowactwo do różnych podtypów receptorów muskarynowych. Skutkuje to działaniami niepożądanymi produktu odzwierciedlającymi jego działanie antycholinergiczne, kiedy kwetiapina jest stosowana w zalecanych dawkach, kiedy jest stosowana jednocześnie z innymi lekami antycholinergicznymi i w przypadku przedawkowania. Kwetiapinę należy stosować ostrożnie u pacjentów przyjmujących leki o działaniu antycholinergicznym (muskarynowym). Kwetiapinę należy ostrożnie stosować u pacjentów, u których zdiagnozowano w przeszłości lub obecnie zatrzymanie moczu z klinicznie istotnym przerostem gruczołu krokowego, u pacjentów z niedrożnością jelit lub podobnymi schorzeniami, zwiększonymciśnieniem wewnątrzgałkowym lub jaskrą z wąskim kątem przesączania. (Patrz punkty 4.5, 4.8, 5.1 i
4.9).
Interakcje
Patrz także punkt 4.5.
Jednoczesne stosowanie kwetiapiny i silnych produktów leczniczych indukujących enzymy wątrobowe, takich jak karbamazepina lub fenytoina, znacznie zmniejsza stężenie kwetiapiny w osoczu, co może wpływać na skuteczność leczenia kwetiapiną. U pacjentów stosujących produkt leczniczy zwiększający aktywność enzymów wątrobowych leczenie kwetiapiną można rozpocząć jedynie w przypadku, gdy lekarz uzna, że korzyści wynikające z jej zastosowania przewyższają ryzyko związane z odstawieniem produktu indukującego enzymy wątrobowe. Ważne, aby wszelkie zmiany dotyczące leczenia produktem indukującym enzymy wątrobowe przeprowadzać stopniowo i, jeśli to konieczne, zastąpić go produktem leczniczym pozbawionym właściwości induktora enzymatycznego (np. walproinian sodu).
Masa ciała
Informowano o zwiększeniu masy ciała u pacjentów leczonych kwetiapiną. Należy kontrolować masęciała i postępować zgodnie ze wskazówkami klinicznymi i wytycznymi dotyczącymi stosowaniaproduktów przeciwpsychotycznych (patrz punkty 4.8 i 5.1).
Hiperglikemia
U pacjentów leczonych kwetiapiną rzadko opisywano przypadki hiperglikemii, rozwinięcia się lub zaostrzenia istniejącej wcześniej cukrzycy, której czasem towarzyszyła kwasica ketonowa lub śpiączka, ze zgonami włącznie (patrz punkt 4.8). W niektórych przypadkach poprzedzało je zwiększenie masy ciała, które może być czynnikiem predysponującym do wystąpienia cukrzycy.Zaleca się odpowiednie monitorowanie stanu klinicznego pacjentów zgodnie z wytycznymidotyczącymi stosowania produktów przeciwpsychotycznych. Pacjentów leczonych jakimkolwiekproduktem przeciwpsychotycznym, w tym także kwetiapiną, należy monitorować pod kątemwystąpienia objawów przedmiotowych i podmiotowych hiperglikemii (takich jak nadmierne pragnienie i łaknienie, wielomocz i osłabienie). Zaleca się regularnie monotorowanie pacjentów z cukrzycą lub czynnikami ryzyka cukrzycy aby kontrolować zmiany stężenia glukozy we krwi. Należy regularnie kontrolować masę ciała.
Lipidy
W badaniach klinicznych kwetiapiny odnotowano zwiększenie stężenia triglicerydów, frakcji LDLcholesterolu i cholesterolu całkowitego oraz zmniejszenie stężenia frakcji HDL cholesterolu (patrz
6
punkt 4.8). W przypadku zmiany profilu lipidowego, należy postępować zgodnie z wytycznymi klinicznymi.
Wydłużenie odstępu QT
W badaniach klinicznych i podczas stosowania zgodnie z Charakterystyką Produktu Leczniczego nie wykazano trwałego całkowitego wydłużenia odstępu QT związanego ze stosowaniem kwetiapiny. W badaniach po wprowadzeniu leku do obrotu, po zastosowaniu terapeutycznych dawek kwetiapinyzgłaszano wydłużenie odstępu QT po dawkach terapeutycznych (patrz punkt 4.8) i poprzedawkowaniu (patrz punkt 4.9). Podobnie, jak w przypadku innych produktów przeciwpsychotycznych, należy zachować ostrożność, stosując kwetiapinę u pacjentów z chorobąukładu krążenia lub wydłużeniem odstępu QT w wywiadzie rodzinnym. Zachowanie ostrożności jestrównież konieczne, gdy kwetiapinę stosuje się jednocześnie z innymi produktami wydłużającymiodstęp QT oraz z neuroleptykami, szczególnie u pacjentów w podeszłym wieku, pacjentów zwrodzonym zespołem wydłużonego odstępu QT, zastoinową niewydolnością serca, przerostemmięśnia sercowego, hipokaliemią lub hipomagnezemią (patrz punkt 4.5).
Kardiomiopatia i zapalenie mięśnia sercowego
Kardiomiopatię i zapalenie mięśnia sercowego zgłaszano podczas badań klinicznych oraz po dopuszczeniu produktu do obrotu, jednak nie ustalono związku przyczynowo-skutkowego ich występowania ze stosowaniem kwetiapiny. Należy ponownie ocenić konieczność zastosowania kwetiapiny w leczeniu pacjentów, u których podejrzewa się wystąpienie kardiomiopatii lub zapalenia mięśnia sercowego.
Odstawienie
Po nagłym przerwaniu stosowania kwetiapiny opisywano ciężkie objawy odstawienia, takie jak bezsenność, nudności, ból głowy, biegunka, wymioty, zawroty głowy i drażliwość. Wskazane jest stopniowe odstawianie produktu przez okres co najmniej jednego do dwóch tygodni (patrz punkt 4.8).
Pacjenci w podeszłym wieku z psychozą związaną z otępieniemProdukt leczniczy ApoTiapina nie jest dopuszczony do leczenia pacjentów z psychozą w przebieguotępienia.
W randomizowanych, kontrolowanych badaniach z placebo, przeprowadzonych u pacjentów zdemencją, leczonych niektórymi nietypowymi produktami przeciwpsychotycznymi, odnotowano ok.3-krotne zwiększenie ryzyka zdarzeń niepożądanych związanych z krążeniem mózgowym.Mechanizm tego zjawiska nie jest znany. Nie można wykluczyć zwiększenia ryzyka w przypadkustosowania innych produktów przeciwpsychotycznych lub innych grup pacjentów. Kwetiapinę należystosować ostrożnie u pacjentów z czynnikami ryzyka udaru.
W metaanalizie dotyczącej nietypowych produktów przeciwpsychotycznych stwierdzono, że u pacjentów w podeszłym wieku z psychozą związaną z otępieniem ryzyko zgonu jest większe niż w grupie pacjentów otrzymujących placebo. Jednak w dwóch 10-tygodniowych kontrolowanych badaniach z placebo dotyczących kwetiapiny, przeprowadzonych w tej samej populacji pacjentów (n = 710; średnia wieku: 83 lata; przedział: 56-99 lat), częstość zgonów w grupie pacjentów leczonychkwetiapiną wynosiła 5,5% w porównaniu z 3,2% w grupie otrzymującej placebo. Śmierć pacjentówbiorących udział w tych badaniach następowała z różnych przyczyn, zgodnie z przewidywaniami dlatej populacji. Dysfagia
Po zastosowaniu kwetiapiny zgłaszano przypadki dysfagii (patrz punkt 4.8). Kwetiapinę należy stosować ostrożnie u pacjentów z ryzykiem wystąpienia zachłystowego zapalenia płuc.
Zaparcia i niedrożność jelit:
Zaparcie jest czynnikiem ryzyka dla niedrożności jelit. Raportowano występowanie zaparć iniedrożności jelit podczas leczenia kwetiapiną (patrz punkt 4.8 Działania niepożądane). Zgłaszanoprzypadki kończące się zgonem pacjentów z grupy podwyższonego ryzyka wystąpienia niedrożności
7
jelit, w tym pacjentów przyjmujących równocześnie wiele leków zmniejszających ruchliwość jelit i (lub) mogących nie zgłaszać objawów zaparcia. Pacjenci z niedrożnością jelit powinni być starannie monitorowani i pod ścisłą kontrolą lekarską.
Żylna choroba zakrzepowo-zatorowa (VTE)
Podczas stosowania leków przeciwpsychotycznych zgłaszano incydenty żylnej choroby zakrzepowo-zatorowej (ang. venous thromboembolism, VTE). U pacjentów leczonych lekamiprzeciwpsychotycznymi często występują nabyte czynniki ryzyka zakrzepicy z zatorami w układzieżylnym, z tego względu przed rozpoczęciem oraz w trakcie leczenia produktem leczniczymApoTiapina oraz podczas jego trwania należy zidentyfikować wszystkie możliwe czynniki ryzykaVTE i podjąć działania zapobiegawcze.
Zapalenie trzustki
W badaniach klinicznych oraz po wprowadzeniu produktu do obrotu raportowano o zapaleniu trzustki. W raportach sporządzonych po wprowadzeniu produktu do obrotu u wielu pacjentów występowały czynniki powiązane z zapaleniem trzustki, takie jak zwiększenie stężenia triglicerydów (patrz punkt
4.4), kamica żółciowa i spożywanie alkoholu.
Dodatkowe informacje
Dane z badań dotyczących stosowania kwetiapiny w skojarzeniu z diwalproeksem lub produktami lituw ostrych epizodach maniakalnych o nasileniu umiarkowanym do ciężkiego ograniczone, jednakleczenie skojarzone było dobrze tolerowane (patrz punkty 4.8 i 5.1). Dane wykazały działanieaddycyjne w 3. tygodniu leczenia.
Laktoza
Tabletki kwetiapiny zawierają laktozę jednowodną. Pacjenci z rzadko występującą dziedzicznąnietolerancją galaktozy, niedoborem laktazy (typu Lapp) lub zespołem złego wchłaniania glukozy-galaktozy nie powinni stosować tego produktu.
Jednym ze składników produktu ApoTiapina, 25 mg jest żółcień pomarańczowa (E110), która może powodować reakcje alergiczne.
Niewłaściwe stosowanie i nadużywanie
Zgłaszano przypadki niewłaściwego stosowania i nadużywania produktu. Należy zachować ostrożność przepisując kwetiapinę pacjentom uzależnionym od alkoholu lub narkotyków w wywiadzie.
4.5 Interakcje z innymi produktami leczniczymi i inne rodzaje interakcji
Ze względu na wpływ kwetiapiny na czynność ośrodkowego układu nerwowego, należy zachowaćostrożność podczas jednoczesnego stosowania produktu ApoTiapina z innymi lekami o działaniuośrodkowym lub z alkoholem.
Należy zachować ostrożność podczas leczenia u pacjentów przyjmujących inne leki o działaniu
antycholinergicznym (muskarynowym) (patrz punkt 4.4).
CYP3A4 cytochromu P450 jest głównym enzymem biorącym udział w metabolizmie kwetiapiny. W badaniu interakcji z udziałem zdrowych ochotników jednoczesne stosowanie kwetiapiny (w dawce25 mg) z ketokonazolem, który jest inhibitorem CYP3A4, powodowało 5-8-krotne zwiększenie AUCkwetiapiny. Z tego powodu przeciwwskazane jest jednoczesne stosowanie kwetiapiny z inhibitoramiCYP3A4. Nie zaleca się również picia soku grejpfrutowego podczas leczenia kwetiapiną.
W badaniu z zastosowaniem dawek wielokrotnych, przeprowadzonym w celu ustaleniafarmakokinetyki kwetiapiny stosowanej przed i podczas leczenia karbamazepiną (znanym induktoremaktywności enzymów wątrobowych) stwierdzono, że jednoczesne stosowanie karbamazepinyznacząco zwiększało klirens kwetiapiny. Zwiększenie klirensu zmniejszało całkowity wpływ
8
kwetiapiny na organizm (mierzony jako AUC) średnio o 13% w stosunku do wartości uzyskiwanejpodczas stosowania kwetiapiny w monoterapii, chociaż u niektórych pacjentów obserwowanosilniejsze działanie. W wyniku tej interakcji mogą występować mniejsze stężenia leku w osoczu, comoże wpływać na skuteczność leczenia kwetiapiną. Jednoczesne stosowanie kwetiapiny z fenytoiną(innym produktem zwiększającym aktywność enzymów mikrosomalnych) znacznie zwiększało klirenskwetiapiny (o około 450%). U pacjentów stosujących produkt zwiększający aktywność enzymówwątrobowych leczenie kwetiapiną można rozpocząć jedynie w przypadku, gdy lekarz uzna, że korzyści wynikające z jej zastosowania przewyższają ryzyko związane z odstawieniem produktu indukującego enzymy wątrobowe. Ważne, aby wszelkie zmiany dotyczące leczenia produktem indukującym enzymy wątrobowe przeprowadzać stopniowo i, jeśli jest to konieczne, zastąpić go produktem, który nie indukuje enzymów wątrobowych (np. walproinianem sodu) (patrz także punkt 4.4).
Farmakokinetyka kwetiapiny nie zmieniała się znacząco po jednoczesnym podaniu produktówprzeciwdepresyjnych: imipraminy (znanego inhibitora CYP2D6) ani fluoksetyny (znanego inhibitoraCYP3A4 i CYP2D6).
Farmakokinetyka kwetiapiny nie zmieniała się znacząco po jednoczesnym podaniu produktówprzeciwpsychotycznych: rysperydonu lub haloperydolu. Natomiast jednoczesne stosowaniekwetiapiny i tiorydazyny zwiększało klirens kwetiapiny o około 70%.
Farmakokinetyka kwetiapiny nie zmieniała się po jednoczesnym podaniu cymetydyny.
W 6-tygodniowym, randomizowanym badaniu klinicznym soli litu i kwetiapiny, tabletki o przedłużonym uwalnianiu versus placebo i ketiapiny u dorosłych pacjentów z ostrym zespołem maniakalnym, w grupie przyjmującej sole litu łącznie z kwetiapiny, tabletki o przedłużonym uwalnianiu odnotowano większą częstość zdarz związanych z zaburzeniem czynności układu pozapiramidowego (w szczególności drżenia), senności oraz zwiększenia masy ciała niż w grupie przyjmującej kwetiapinę łącznie z placebo (patrz punkt 5.1).
Nie stwierdzono zmian w farmakokinetyce litu stosowanego równocześnie z kwetiapiną.
Farmakokinetyka walproinianu sodu i kwetiapiny nie zmieniała się w sposób istotny klinicznie wprzypadku jednoczesnego stosowania tych produktów leczniczych. W badaniu retrospektywnym dziecii młodzieży, które otrzymywały walproinian, kwetiapi lub oba te leki, stwierdzono większą częstość występowania leukopenii i neutropenii w grupie leczonej w sposób skojarzony niż w grupach poddawanych monoterapii.
Nie przeprowadzono badań interakcji z produktami najczęściej stosowanymi w chorobach układukrążenia.
Należy zachować ostrożność podczas jednoczesnego stosowania kwetiapiny i produktów o znanymdziałaniu zaburzającym równowagę elektrolitową lub wydłużającym odstęp QT.
Zgłaszano przypadki fałszywie dodatniego wyniku testu immunoenzymatycznego dla metadonu itrójpierścieniowych leków przeciwdepresyjnych u pacjentów, którzy zażywali kwetiapinę. Zaleca siępotwierdzenie kwestionowanego wyniku przez wykonanie odpowiedniego badaniachromatograficznego.
4.6 Wpływ na płodność, ciążę i laktację
Ciąża
Pierwszy trymestr
9
Umiarkowana ilość opublikowanych danych na temat ciąż, podczas których wystąpiła ekspozycja nakwetiapi (tj. od 300 do 1000 zakończonych ciąż), w tym raporty indywidualne oraz niektóre badania
obserwacyjne, nie wskazują na istnienie zwiększonego ryzyka wystąpienia wad u dziecka w związku ze stosowanym leczeniem. Jednae, na podstawie wszystkich dostępnych danych nie można wyciągnąć ostatecznego wniosku na ten temat. Badania na zwierzętach wykazały toksyczny wpływ na rozród (patrz punkt 5.3). Z tego powodu kwetiapinę należy stosować w okresie ciąży jedynie w przypadku, gdy korzyści z jej stosowania przewyższają ryzyko narażenia płodu.
Trzeci trymestr
U noworodków matek, które w trzecim trymestrze ciąży stosowały leki przeciwpsychotyczne (w tym kwetiapinę), mogą wystąpić działania niepożądane, w tym: objawy pozapiramidowe i (lub) objawy odstawienia o żnym nasileniu i czasie trwania. Zgłaszano występowanie pobudzenia, hipertonii, hipotonii, drżenia, sennci, niewydolności oddechowej lub zaburz podczas karmienia. W związku z tym noworodki powinny być ściśle monitorowane.
Karmienie piersią
Na podstawie ograniczonych danych dotyczących przenikania kwetiapiny do mleka kobiecego, ilość kwetiapiny, która przenika do mleka podczas jej stosowania w dawkach terapeutycznych wydaje się niespójna. Ze względu na brak solidnych danych, należy podjąć decyzję o tym, czy przerw karmienie piersią, czy terapię produktem ApoTiapina, uwzględniając korzyści dla dziecka wynikające z karmienia piersią i korzyści dla kobiety wynikające z leczenia kwetiapiną.
Płodność
Nie badano wpływu kwetiapiny na płodność u ludzi. U szczurów obserwowano skutki zwiększonego stężenia prolaktyny we krwi, lecz wyniki te nie bezpośrednio istotne w odniesieniu do ludzi (patrz punkt 5.3 Dane przedkliniczne).
4.7 Wpływ na zdolność prowadzenia pojazdów i obsługiwania maszyn
Ze względu na działanie kwetiapiny głównie na ośrodkowy układ nerwowy, może ona zaburzaćczynności wymagające koncentracji. Z tego powodu należy doradzić pacjentom, aby nie prowadzili pojazdów ani nie obsługiwali maszyn do czasu ustalenia indywidualnej reakcji na kwetiapinę.
4.8 Działania niepożądane
Najczęściej zgłaszanymi działaniami niepożądanymi podczas stosowania kwetiapiny (10%), : senność, zawroty głowy, ból głowy, suchość błony śluzowej jamy ustnej, objawy odstawienia, zwiększenie stężenia triglicerydów w surowicy, zwiększenie stężenia cholesterolu całkowitego (szczególnie frakcji LDL), zmniejszenie stężenia frakcji HDL cholesterolu, zwiększenie masy ciała, zmniejszenie zawartości hemoglobiny oraz objawy ze strony układu pozapiramidowego.
W związku z leczeniem kwetiapiną notowano ciężkie skórne działania niepożądane (SCAR, ang.severe cutaneous adverse reactions), w tym zespół Stevensa-Johnsona (SJS), toksyczne martwiczeoddzielanie się naskórka (TEN), wysypkę eozynofilią i objawami układowymi (DRESS).
Częstci występowania działań niepożądanych związanych z podawaniem kwetiapiny podano poniżej
(Tabela 1), zgodnie z zaleceniami CIOMS III Working Group 1995.
Częstość występowania działań niepożądanych zdefiniowana jest następująco: Bardzo często (1/10), Często (≥1/100 do <1/10), Niezbyt często (1/1000 do <1/100), Rzadko (≥1/10000 do <1/1000), Bardzo rzadko (<10000) oraz Częstość nieznana (nie może zostać określona napodstawie dostępnych danych).
10
Klasyfika- Bardzo często Często Niezbyt Rzadko Bardzo rzadko Częstośćcja układów często nieznanai narządów
Zaburzenia Zmniejszenie Agranulocy-
1, 1
Leukopenia Neutropenia
krwi i uadu toza26
stężenia
28
Mopłytko-
,
chłonnego
22
hemoglobiny wość,
zmniejszenie
niedokrwi-liczby
stość,
neutrofilów,
zmniejszenie
zwiększenie
liczby płytek
liczby
13
27
krwi
eozynofilów
Zaburzenia Nadwrażli- Reakcja wość (w tym
uadu anafilaktyczna5
immunolo- skórnegicznego reakcje alergiczne)
Zaburzenia Hiperprola- Zmniejsze- Nieprawidłowe endokryno- nie stężenia wydzielanie
15
ktynemia ,
logiczne hormonu
24
zmniejszenie wolnej T ,
3
antydiuretycz-
stężenia
niedoczyn-
nego
całkowitej
ność
24
21
T ,
tarczycy 4
zmniejszenie stężenia wolnej T
24
, 4
zmniejszenie stężenia całkowitej
24
T ,
3
zwiększenie stężenia
24
TSH
Zaburzenia Zwiększenie Zwiększone Hiponatremia Zespół metabolizmu stężenia łaknienie,
19 metaboliczny29
, i odżywiania triglicerydów Zwiększenie
1,5
w stężenia
Cukrzyca
10,30
glukozy do
Nasilenie surowicy
stężenia
istniejącej Zwiększenie
występujące-
cukrzycy stężenia
go w
cholesterolu
hiperglike-
całkowitego
mii6,30
(głównie frakcji LDL)
11,30
Zmniejszenie stężenia cholesterolu frakcji HDL17,30,
Zwiększenie
8,30
masy ciała
11
Klasyfika-
cja układów
i narządów
Zaburzenia
psychiczne
Zaburzenia
uadu
nerwowego
Zaburzenia
serca
Zaburzenia
oka
Zaburzenia
naczyniowe
Zaburzenia
uadu
oddechowe-
go, klatki
piersiowej
i
śródpiersia
Bardzo często Często Niezbyt
często
Rzadko Bardzo rzadko Częstość
nieznana
Zawroty
4, 16
głowy ,
2,16
senność , ból
głowy, objawy
pozapiramido-
1, 21
we
Zaburzenia Somnambu-
snu i lizm oraz
koszmary reakcje mu
senne, towarzyszące,
myśli i takie jak
zachowania mówienie przez
20
sen oraz
samobójcze
jedzenie
podczas snu
Dyzartria Napady
1
drgawek ,
zespół
niespokoj-
nych nóg,
dyskinezy
1, 5
źne ,
4,16
omdlenia
Wydłużenie
odspu
4
Tachykardia ,
Kołatanie
1,12,18,
QT
23
serca
Bradykardia32
Niewyraźne
widzenie
Niedociśnie- Żylna choroba
nie ortostaty- zakrzepowo-
4,16 1
czne zatorowa
23 Zapalenie
Duszność
błony
śluzowej nosa
Zaburzenia
żołądka i
jelit
Zaburzenia
wątroby i
dróg
żółciowych
Suchość błony
śluzowej jamy
ustnej
Zaparcia,
niestrawność,
25
wymioty
Zwiększenie
aktywności
aminotrans-
ferazy
alaninowej
3,
(AlAT)
Zwiększenie
aktywności
3
GGTP
Zaburzenia
7
połykania
Zwiększenie
aktywności
aminotransfe-
razy
asparaginia-
nowej
(AspAT) w
3
surowicy
Zapalenie
1
trzustki ,
Niedrożność
jelit
5
Żółtaczka ,
Zapalenie
wątroby
Zaburzenia
skóry i tkanki
Obrzęk
naczynioru-
martwica
toksyczno-
12
Klasyfika- Bardzo często Często Niezbyt Rzadko Bardzo rzadko Częstośćcja układów często nieznanai narządów
podskórnej chowy , zespół
5
rozpływna naskórka, rumień
Stevensa-
wielopostaciowy 5
Johnsona
wysypka z eozynofilią i objawami układowymi (ang. DRESS)
Zaburzenia
mięśniowo-
-szkieletowe
i tkanki
łącznej
Zaburzenia
nerek i dróg
moczowych
Ciąża, połóg
i stan około-
porodowy
Zatrzymanie
moczu
Rabdomioliza
Noworodkowy
zespół
31
odstawienny
Zaburzenia
uadu
rozrodczego
i piersi
Zaburzenia
ogólne i
stany w
miejscu
podania
Objawy
odstawienne1,9
Łagodne
osłabienie,
obrzęk
obwodowy,
drażliwość,
wysoka
gorączka
Zaburzenia
seksualne
Priapizm,
mlekotok,
obrzęk piersi,
zaburzenia
menstruacji
Złośliwy
zespół
neurolepty-
czny1,
hipotermia
Badania
diagnosty-
czne
Zwiększenie
aktywności
kinazy
kreatynowej
we krwi14
1.Patrz punkt 4.4.
2.Może wystąpić senność, zwykle w pierwszych dwóch tygodniach od rozpoczęcia leczenia, która zazwyczaj uspuje podczas dłuższego stosowania kwetiapiny.
3. U niektórych pacjentów leczonych kwetiapiną odnotowano bezobjawowe zwiększenie aktywności aminotransferaz (AIAT, AspAT) lub GGTP w surowicy (zmiana z wartości prawidłowych do 3-krotnie większych od prawidłowych w dowolnym czasie). To zwiększenie aktywności było na ogół odwracalne podczas kontynuowania leczenia kwetiapiną.
13
4. Kwetiapina, podobnie jak inne leki przeciwpsychotyczne blokujące receptory α1- adrenergiczne, może powodować hipotonię ortostatyczną, z zawrotami głowy, tachykardią, a u niektórych pacjentów omdleniami, szczególnie w początkowym okresie zwiększania dawki (patrz punkt 4.4).
5.Cstość wyspowania tych działań niepożądanych określono jedynie na podstawie danych
uzyskanych po wprowadzeniu kwetiapiny do obrotu.
6. Stężenie glukozy we krwi na czczo ≥126 mg/dl (≥7,0 mmol/l) oraz po posiłku ≥200 mg/dl (≥11,1 mmol/l), co najmniej w jednym oznaczeniu.
7. Zwiększenie częstości utrudnień podczas połykania po zastosowaniu kwetiapiny w porównaniu z placebo odnotowano jedynie w badaniach klinicznych dotyczących epizodów depresji w przebiegu choroby dwubiegunowej.
8. Na podstawie >7% zwiększenia masy ciała w porównaniu z masą ciała przed rozpoczęciem
leczenia; dotyczy zwłaszcza pierwszych tygodni leczenia.
9. Najczęściej obserwowanymi objawami odstawienia występującymi w kontrolowanych placebo, wnikliwych badaniach klinicznych z zastosowaniem kwetiapiny w monoterapii były: bezsenność, nudności, ból głowy, biegunka, wymioty, zawroty głowy i drażliwość. Częstość występowania tych objawów znamiennie się zmniejszała po tygodniu od odstawienia produktu.
10. Stężenie triglicerydów u pacjentów ≥18 lat: ≥200 mg/dl (≥2,258 mmol/l) lub u pacjentów <18
lat: ≥150 mg/dl (≥1,694 mmol/l), co najmniej w jednym oznaczeniu.
11. Stężenie cholesterolu u pacjentów ≥18 lat: ≥240 mg/dl (≥6,2064 mmol/l) lub u pacjentów <18 lat: ≥200 mg/dl (≥5,172 mmol/l), co najmniej w jednym oznaczeniu. Bardzo często występowało zwiększenie stężenia frakcji LDL cholesterolu o ≥30 mg/dl (≥0,769 mmol/l). Średnia zmiana wartości u pacjentów, u których odnotowano to zwiększenie, wynosiła 41,7 mg/dl (≥1,07 mmol/l).
12. Patrz tekst poniżej.
13. Liczba płytek ≤100 x 109/l co najmniej w jednym oznaczeniu.
14. Zwiększenie aktywności kinazy kreatynowej raportowane w badaniach klinicznych, niezwiązane z występowaniem złośliwego zespołu neuroleptycznego.
15. Stężenia prolaktyny u pacjentów >18 lat - mężczyźni: >20 µg/l (>869,56 pmol/l); kobiety w każdym wieku: >30 µg/l (>1304,34 pmol/l).
16. Działanie niepożądane, które może powodować upadki.
17. Frakcja HDL cholesterolu - mężczyźni: <40 mg/dl (1,025 mmol/l); kobiety w dowolnym
czasie: <50 mg/dl (1,282 mmol/l).
18. Pacjenci, u których stwierdzono zmianę odstępu QT w zakresie od <450 ms (milisekund) do ≥450 ms ze zwiększeniem o ≥30 ms. W kontrolowanych badaniach z placebo dotyczących kwetiapiny średnia zmiana i zakres pacjentów, u których nastąpiło znaczące klinicznie zwiększenie odstępu, były porównywalne z wynikiem w grupie placebo.
19. Zmiana z >132 mmol/l do ≤132 mmol/l co najmniej w jednym oznaczeniu.
20. Raportowano przypadki występowania myśli i zachowań samobójczych podczas leczenia kwetiapiną w postaci tabletek o przedłużonym uwalnianiu lub w początkowym okresie po ich odstawieniu (patrz punkty 4.4 i 5.1).
21. Patrz punkt 5.1.
22. Zmniejszenie stężenia hemoglobiny do ≤13 g/dl (8,07 mmol/l) u mężczyzn, ≤12 g/dl (7,45 mmol/l) u kobiet przynajmniej raz wystąpiło u 11% pacjentów leczonych kwetiapiną w rozszerzonych długotrwałych badaniach otwartych. U tych pacjentów średnie maksymalne zmniejszenie stężenia hemoglobiny w dowolnym czasie wynosiło 1,50 g/dl.
23. Działania te często występowały u pacjentów z tachykardią, zawrotami głowy, hipotonią
ortostatyczną i (lub) chorobą podstawową serca lub układu oddechowego.
24. Na podstawie zmiany wartości z poziomu wyjściowego, który był prawidłowy, do poziomu potencjalnie istotnego z klinicznego punktu widzenia w dowolnym momencie we wszystkich badaniach. Zmianę wartości stężenia całkowitego T4, stężenia wolnej frakcji T4, stężenia całkowitego T3 i stężenia wolnej frakcji T3 definiowano jako zmniejszenie poniżej 0,8- krotności dolnej granicy normy (pmol/l), a zmianę wartości stężenia TSH definiowano jako zwiększenie powyżej 5 mj.m./l w dowolnym momencie.
14
25. Na podstawie zwiększenia częstości występowania wymiotów u pacjentów w podeszłym wieku (65 lat).
26. Na podstawie zmian początkowej liczby neutrofilów z ≥1,5 x 109/l do liczby <0,5 x 109/l, w dowolnym czasie podczas leczenia i na podstawie oceny pacjentów z ciężką neutropenią <0,5 x 109/l oraz wyspienia zakażenia podczas wszystkich bad klinicznych kwetiapiny(Patrz punkt 4.4).
27. Na podstawie zmian początkowych wartości prawidłowych do potencjalnie istotnych klinicznie wartości we wszystkich badaniach klinicznych, w dowolnym czasie od rozpoczęcia badania. Zmiany liczby eozynofilów określono jako >1 x 109/l, w dowolnym czasie. 28. Na podstawie zmian początkowych wartości prawidłowych do potencjalnie istotnych klinicznie wartości we wszystkich badaniach klinicznych, w dowolnym czasie od rozpoczęcia badania. Zmiany liczby krwinek białych określono jako ≤3 x 109/l, w dowolnym czasie.
29. Na podstawie raportów o zdarzeniach niepożądanych dotyczących zespołu metabolicznego, uzyskanych we wszystkich badaniach klinicznych z zastosowaniem kwetiapiny.
30. U niektórych pacjentów w badaniach klinicznych występowało pogorszenie więcej niż jednego czynnika metabolicznego (masa ciała, stężenie glukozy we krwi, stężenie lipidów we krwi) (patrz punkt 4.4).
31.Patrz punkt 4.6.
32. Mogą wystąpić w chwili rozpoczęcia leczenia lub początkowym okresie dostosowania dawki i wynikać z niedociśnienia ortostatycznego i (lub) omdlenia. Częstość została określona na podstawie raportów dotyczących działania niepożądanego bradykardii i zdarzeń opisanych we wszystkich badaniach klinicznych kwetiapiny.
Podczas stosowania neuroleptyków zgłaszano przypadki wydłużenia odstępu QT, przedsionkowychzaburzeń rytmu, nagłych niewyjaśnionych zgonów, zatrzymania akcji serca i zaburzeń typu torsade depointes, które uznaje się za działania dotyczące całej klasy tych produktów.
Dzieci i młodzież
U dzieci należy wziąć pod uwagę występowanie takich samych działań niepożądanych, jak udorosłych. W tabeli poniżej przedstawiono działania niepożądane, które częściej występują u dzieci imłodzieży (w wieku od 10 do 17 lat) niż u dorosłych, lub których nie obserwowano u dorosłych.
Tabela 2.
Działania niepożądane u dzieci i młodzieży obserwowane podczas leczenia kwetiapiną, które występują częściej niż u dorosłych lub nie były obserwowane w populacji pacjentów dorosłych
Częstość występowania działań niepożądanych określono następująco: Bardzo często (>1/10), Często (>1/100, <1/10), Niezbyt często (>1/1000 do <1/100), Rzadko (>1/10000 do <1/1000), Bardzo rzadko (<1/10000).
Klasyfikacja układów i Bardzo często Częstonarządów
Zaburzenia Zwiększenie stężenia endokrynologiczne
1
prolaktyny Zaburzenia metabolizmu i Zwiększone łaknienieodżywiania
Zaburzenia układu 3, 4 Omdlenie
Objawy pozapiramidowe
nerwowego
Zaburzenia naczyniowe Zwiększenie ciśnienia
2
tętniczego
Zaburzenia układu Zapalenie błony śluzowejoddechowego, klatki nosapiersiowej i śródpiersia
Zaburzenia żołądka i jelit Wymioty
15
Zaburzenia ogólne i stany
w miejscu podania
3
Drażliwość
1. Stężenie prolaktyny u pacjentów <18 lat: chłopcy: >20 µg/l (>869,56 pmol/l); dziewczynki: >26 µg/l (>1130,428 pmol/l), w dowolnym czasie. U mniej niż 1% pacjentów stężenie prolaktyny wynosiło >100 µg/l.
2. Na podstawie kryteriów Narodowego Instytutu Zdrowia (NIH) lub stwierdzenia zwiększenia ciśnienia skurczowego o >20 mmHg lub ciśnienia rozkurczowego o >10 mmHg, w dowolnym czasie; na podstawie wyników dwóch wnikliwych badań kontrolowanych z placebo (3 i 6 tygodni) u dzieci i młodzieży.
3. Uwaga: Częstość występowania jest zgodna z obserwowaną u dorosłych, ale drażliwość może być związana z innymi klinicznymi implikacjami u dzieci i młodzieży niż u dorosłych.
4. Patrz punkt 5.1.
Zgłaszanie podejrzewanych działań niepożądanych
Po dopuszczeniu produktu leczniczego do obrotu istotne jest zgłaszanie podejrzewanych działań niepożądanych. Umożliwia to nieprzerwane monitorowanie stosunku korzyści do ryzyka stosowania produktu leczniczego. Osoby należące do fachowego personelu medycznego powinny zgłaszaćwszelkie podejrzewane działania niepożądane za pośrednictwem Departamentu MonitorowaniaNiepożądanych Działań Produktów Leczniczych Urzędu Rejestracji Produktów Leczniczych,Wyrobów Medycznych i Produktów Biobójczych, Al. Jerozolimskie 181 C, 02-222 Warszawa, tel.: +48 22 49-21-301, fax: + 48 22 49-21-309, e-mail:
[email protected].
Działania niepożądane można zgłaszać również podmiotowi odpowiedzialnemu.
4.9 Przedawkowanie
Objawy
Objawy przedmiotowe i podmiotowe zgłaszane zwykle po przedawkowaniu kwetiapiny wynikały znadmiernego nasilenia znanych działań farmakologicznych substancji czynnej i były to senność i uspokojenie, częstoskurcz i niedociśnienie tętnicze i działanie antycholinergiczne.
Przedawkowanie może prowadzić do wydłużenia odstępu QT, drgawek, stanu padaczkowego,rozpadu mięśni prążkowanych, niewydolności oddechowej, zatrzymania moczu, splątania, zespołu majaczeniowego oraz (lub) pobudzenia psychicznego, śpiączki oraz zgonu. Pacjenci ze współistniejącą uprzednio ciężką chorobą układu krążenia mogą być bardziej nareni na wystąpienie skutków przedawkowania (patrz punkt 4.4, Niedociśnienie ortostatyczne).
Postępowanie po przedawkowaniu
Brak swoistego antidotum dla kwetiapiny. W przypadku ciężkiego zatrucia należy uwzględnićmożliwość zażycia kilku produktów. Zaleca się stosowanie procedur intensywnej opieki medycznej:uzyskanie i utrzymanie drożności dróg oddechowych dla zapewnienia właściwego natlenowania iwentylacji oraz monitorowanie i wspieranie czynności układu krążenia.
Na podstawie informacji w publicznie dostępnych źródłach wiadomo, że pacjenci z zespołem majaczeniowym i pobudzeniem oraz ewidentnym zespołem antycholinergicznym mogą być leczeni fizostygmi 1-2 mg (ze stosowaniem ciągłego monitorowania EKG). Nie jest to zalecane jako leczenie standardowe, ze względu na potencjalny ujemny wpływ fizostygminy na przewodnictwo wewtrzsercowe. Fizostygmina może być stosowana, jeżeli u pacjenta nie występują żadne nieprawidłowości w zapisie EKG. Nie należy stosow fizostygminy w przypadku zaburz rytmu,dowolnego stopnia bloku serca lub poszerzenia zespołu QRS.
Mimo że nie prowadzono badań dotyczących przeciwdziałania wchłanianiu produktu poprzedawkowaniu, to jednak gdy podejrzewane jest ciężkie przedawkowanie, może być wskazane płukanie żołądka, najlepiej w ciągu godziny od zażycia leku. Należy również rozważyć podanie węgla aktywowanego.
16
W przypadkach przedawkowania kwetiapiny oporne na leczenie niedociśnienie tętnicze powinno być leczone z zastosowaniem odpowiednich procedur takich jak podawanie dożylne płynów oraz (lub) leków sympatomimetycznych. Należy unik stosowania epinefryny i dopaminy, poniew pobudzenie receptorów beta-adrenergicznych może nasilić niedociśnienie na skutek wywołanej przez kwetiapinę blokady receptorów alfa-adrenergicznych.
Dopóki pacjent nie powróci do zdrowia, należy prowadzić ścisłą kontrolę lekarską oraz monitorowanie.
5. WŁAŚCIWOŚCI FARMAKOLOGICZNE
5.1 Właściwości farmakodynamiczne
Grupa farmakoterapeutyczna: Leki przeciwpsychotyczne.Kod ATC: N05A H04
Mechanizm działania
Kwetiapina jest atypowym produktem przeciwpsychotycznym. Kwetiapina i jej czynny metabolit w osoczu ludzkim, norkwetiapina, działają na wiele receptorów neuroprzekaźników. Kwetiapina i norkwetiapina wykazują powinowactwo do receptorów serotoninowych (5HT2) i dopaminowych (D1 i D2) w mózgu. Uważa się, że właśnie to połączenie antagonizmu receptorowego z większą selektywnością wobec 5HT2 niż wobec receptorów D2 odpowiada za kliniczne właściwości przeciwpsychotyczne i za niewielkie pozapiramidowe działania niepożądane kwetiapiny w porównaniu z typowymi lekami przeciwpsychotycznymi. Kwetiapina i norkwetiapina nie wykazują zauważalnego powinowactwa do receptorów benzodiazepinowych, lecz wykazują silne powinowactwo do receptorów histaminergicznych i α1-adrenergicznych oraz umiarkowane powinowactwo doreceptorów α2-adrenergicznych i umiarkowane do dużego powinowactwo do szeregu receptorów muskarynowych i serotoninowych 5HT1A. Hamowanie przez norkwetiapinę czynnika
transportującego norepinefrynę (NET) oraz jej częściowe działanie agonistyczne na receptory 5HT1Amoże mieć wpływ na skuteczność terapeutyczną kwetiapiny jako leku przeciwdepresyjnego.
Działanie farmakodynamiczne
Kwetiapina wykazuje działanie w badaniach czynności przeciwpsychotycznej, takich jak test odruchuwarunkowego unikania. Blokuje również działanie agonistów dopaminy (mierzone w testachbehawioralnych lub elektrofizjologicznych) i zwiększa stężenie metabolitów dopaminy - wskaźnikaneurochemicznego blokady receptora D2.
W badaniach przedklinicznych oceniających objawy pozapiramidowe kwetiapina różniła się od typowych produktów przeciwpsychotycznych, wykazując atypowy profil. Długotrwałe stosowanie kwetiapiny nie wywołuje nadwrażliwości receptora dopaminowego D2. Lek wykazuje jedynie słabe działanie kataleptyczne w dawkach skutecznie blokujących receptor dopaminowy D2. Kwetiapinastosowana długotrwale wykazuje wybiórcze powinowactwo do układu limbicznego, powodującblokadę depolaryzacji w neuronach mezolimbicznych, ale nie w neuronach nigrostriatalnych,zawierających dopaminę. Podawana w dawkach uderzeniowych lub długotrwale w minimalnymstopniu powodowała dystonię u małp kapucynek, niezależnie od wcześniejszego uwrażliwienia nahaloperydol. (patrz punkt 4.8).
Skuteczność kliniczna:
Schizofrenia
Wyniki trzech klinicznych badań kontrolowanych z zastosowaniem placebo, przeprowadzonych u pacjentów ze schizofrenią przyjmujących różne dawki kwetiapiny, nie wykazały różnic między grupami otrzymującymi kwetiapinę i placebo pod względem częstości wywoływania
17
pozapiramidowych działań niepożądanych ani jednoczesnego stosowania produktówcholinolitycznych. W kontrolowanym badaniu placebo, oceniającym stałe dawki kwetiapiny wprzedziale od 75 mg do 750 mg na dobę, nie stwierdzono dowodów nasilenia pozapiramidowychdziałań niepożądanych ani jednoczesnego stosowania produktów cholinolitycznych. Nie sprawdzano długotrwałej skuteczności kwetiapiny w zapobieganiu schizofrenii w badaniach klinicznych z ślepą próbą. W badaniach otwartych, u pacjentów ze schizofrenią kwetiapina była skuteczna w utrzymaniu poprawy klinicznej podczas kontynuacji leczenia u pacjentów, u których uzyskano poprawę klinicz po rozpoczęciu leczenia, co sugeruje skuteczność leczenia długotrwałego.
Choroba dwubiegunowa
W czterech klinicznych badaniach kontrolowanych z placebo (w dwóch kwetiapinę stosowano w monoterapii, a w dwóch pozostałych jednocześnie z litem lub z diwalproeksem) oceniano skuteczność dawek kwetiapiny do 800 mg na dobę w leczeniu epizodów maniakalnych o nasileniu umiarkowanym do ciężkiego. Nie stwierdzono różnic między grupami otrzymującymi kwetiapinę i placebo pod względem częstości występowania objawów pozapiramidowych lub jednoczesnego stosowania produktów cholinolitycznych.
W leczeniu epizodów maniakalnych o nasileniu umiarkowanym do ciężkiego, w dwóch badaniach z zastosowaniem produktu w monoterapii, kwetiapina miała większą skuteczność niż placebo w zakresie ograniczania objawów manii po 3 i 12 tygodniach. Brak danych z długoterminowych badań wykazujących skuteczność kwetiapiny w zapobieganiu kolejnym epizodom maniakalnym lubdepresyjnym. Dane dotyczące kwetiapiny stosowanej jednocześnie z walproinianem sodu lubproduktem litu w umiarkowanych lub ciężkich epizodach manii po 3 i 6 tygodniach ograniczone,niemniej jednak stwierdzono, że leczenie skojarzone było dobrze tolerowane. Wykazano działanieaddycyjne w 3. tygodniu leczenia. W drugim badaniu nie wykazano działania addycyjnego w 6.tygodniu.
U pacjentów, u których wystąpiła pożądana reakcja na leczenie, mediana dawki kwetiapiny wostatnim tygodniu wynosiła około 600 mg na dobę; około 85% z nich otrzymywało dawkę w zakresieod 400 mg do 800 mg na dobę.
W czterech badaniach klinicznych, przeprowadzonych u pacjentów z objawami depresji o nasileniuumiarkowanym do ciężkiego w przebiegu choroby dwubiegunowej typu I i II, 8-tygodniowe leczeniekwetiapiną w dawce 300 mg lub 600 mg miało znamiennie większą skuteczność niż placebo wodniesieniu do średniej poprawy w skali MADRS oraz reakcji klinicznej, zdefiniowanej jako conajmniej 50% poprawy całkowitego wyniku w skali MADRS w porównaniu do wartości uzyskanychna początku badania. Nie stwierdzono różnicy w reakcji na leczenie u pacjentów otrzymującychkwetiapinę w dawce 300 mg oraz 600 mg.
W przedłużonej obserwacji uczestników dwóch z powyższych badań wykazano, że długotrwałeleczenie pacjentów z pożądaną reakcją na kwetiapinę w dawce 300 mg lub 600 mg było - w porównaniu z placebo - skuteczne w odniesieniu do objawów depresji, ale nie w odniesieniu do objawów maniakalnych.
W dwóch badaniach klinicznych dotyczących zapobiegania nawrotom zmienionego nastrojustosowano kwetiapinę w połączeniu z lekami stabilizującymi nastrój. U pacjentów z nastrojemmaniakalnym, depresyjnym lub mieszanym połączenie kwetiapiny i produktu stabilizującego nastrójbyło skuteczniejsze w odniesieniu do wydłużenia czasu do nawrotu zmienionego nastroju(maniakalnego, depresyjnego lub mieszanego), niż stosowanie samego produktu stabilizującegonastrój. Kwetiapinę podawano dwa razy na dobę (w dawce dobowej 400 do 800 mg) w połączeniu z produktami litu lub kwasem walproinowym.
W 6-tygodniowym, randomizowanym badaniu klinicznym z zastosowaniem soli litu oraz kwetiapiny,
tabletki o przedłużonym uwalnianiu versus placebo kwetiapina, tabletki o przedłużonym uwalnianiu u
18
pacjentów dorosłych z ostrym stanem maniakalnym, żnica średniej poprawy YMRS pomiędzy grupą przyjmujących dodatkowo sole litu a grupą przyjmującą dodatkowo placebo wyniosła 2,8 punktu a żnica liczby pacjentów, którzy odpowiedzieli na leczenie (odpowiedź określono jako 50% poprawę YMRS względem wartci wyjściowej) wyniosła 11% (79% w grupie soli litu vs. 68% w grupie placebo).
W długoterminowym (trwającym do 2 lat) badaniu klinicznym, oceniającym zapobieganie nawrotomu pacjentów z epizodami manii, depresji lub objawami mieszanymi w przebiegu chorobydwubiegunowej I typu, kwetiapina była skuteczniejsza niż placebo w wydłużeniu czasu do wystąpienia nawrotu epizodu zmiennego nastroju (maniakalnego, depresyjnego lub mieszanego), niezależnie od jego rodzaju. Zmiany nastroju wystąpiły u 91 pacjentów (22,5%) w grupie stosującej kwetiapinę, u 208 pacjentów (51,5%) w grupie placebo oraz u 95 pacjentów (26,1%) w grupie stosującej produkty litu. U pacjentów, u których wystąpiła pożądana reakcja na leczenie kwetiapiną, porównanie kontynuacji leczenia kwetiapiną z wynikami leczenia po zmianie na produkty litu nie wykazało wydłużenia czasu do nawrotu zmienionego nastroju.
Badania kliniczne wykazały, że kwetiapina stosowana dwa razy na dobę jest skuteczna w schizofrenii i manii, chociaż jej okres półtrwania wynosi około 7 godzin. Obserwacje te potwierdzono w badaniu z użyciem pozytonowej tomografii emisyjnej (PET), które wykazało wiązanie się kwetiapiny z receptorami 5HT2 i D2 utrzymujące się do 12 godzin. Nie badano bezpieczeństwa i skutecznościdawek większych niż 800 mg na dobę.
Bezpieczeństwo kliniczne
W krótkotrwałych badaniach klinicznych kontrolowanych placebo u pacjentów ze schizofrenią i epizodami maniakalnymi w przebiegu choroby dwubiegunowej, skumulowana częstość objawów pozapiramidowych była podobna do tej w grupie placebo (schizofrenia: 7,8% w przypadku kwetiapiny i 8,0% w przypadku placebo; epizody manii w chorobie dwubiegunowej: 11,2% w przypadku kwetiapiny i 11,4% w przypadku placebo). W krótkotrwałych badaniach kontrolowanych placebo przeprowadzanych wśród pacjentów z dużą depresją (MDD) oraz pacjentów z epizodami depresyjnymi w przebiegu choroby dwubiegunowej większy odsetek objawów pozapiramidowych był obserwowanyu pacjentów leczonych kwetiapi niż u pacjentów otrzymujących placebo. W krótkotrwałych kontrolowanych placebo badaniach klinicznych u pacjentów z epizodami depresyjnymi w przebiegu choroby dwubiegunowej, skumulowana częstość objawów pozapiramidowych wynosa 8,9% w grupie stosującej kwetiapi w porównaniu do 3,8% w grupie placebo. W krótkotrwałych badaniach klinicznych kontrolowanych placebo dotyczących monoterapii w dużej depresji, skumulowana częstość objawów pozapiramidowych wynosiła 5,4% podczas stosowaniu kwetiapiny, tabletki o przedłużonym uwalnianiu oraz 3,2% w przypadku placebo. W krótkotrwałym kontrolowanym placebo badaniu klinicznym dotyczącym monoterapii u pacjentów w podeszłym wieku z dużą depresją (MDD), skumulowana częstość objawów pozapiramidowych wynosiła 9,0% w grupie przyjmującej kwetiapinę, tabletki o przedłużonym uwalnianiu i 2,3% w grupie placebo. W przypadku zarówno epizodów depresyjnych w przebiegu choroby dwubiegunowej jak i dużej depresji, częstość występowania poszczególnych działań niepożądanych (np. akatyzji, zaburz pozapiramidowych, drżeń, dyskinezji, dystonii, niepokoju ruchowego, mimowolnych skurczów mięśni, hiperaktywności psychoruchowej i sztywności mięśni) nie przekroczyła 4% w żadnej z badanych grup.
W krótkotrwałych, kontrolowanych placebo badaniach (trwających od 3 do 8 tygodni) z zastosowaniem stałych dawek (w zakresie od 50 mg/dobę do 800 mg/dobę) zaobserwowano średnie zwiększenie masy ciała u pacjentów leczonych kwetiapi w zakresie od 0,8 kg w przypadku dawki dobowej 50 mg do 1,4 kg dla dawki dobowej 600 mg (z mniejszym zwiększeniem dla dawki dobowej 800 mg), w porównaniu z 0,2 kg u pacjentów leczonych placebo. Odsetek pacjentów leczonych kwetiapiną, których masa ciała zwiększyła się o 7% wyniósł od 5,3% dla dawki dobowej 50 mg do 15,5% w przypadku dawki dobowej 400 mg (z mniejszym wzrostem dla dawki dobowej 600 i 800 mg),w porównaniu z 3,7% w przypadku pacjentów leczonych placebo.
19
Sześciotygodniowe, randomizowane badanie kliniczne z zastosowaniem soli litu oraz kwetiapiny, tabletki o przedłużonym uwalnianiu versus placebo oraz kwetiapiny, tabletki o przedłużonym uwalnianiu u pacjentów dorosłych z objawami ostrej manii wykazało, że leczenie skojarzone kwetiapiny, tabletki o przedłużonym uwalnianiu z solami litu prowadzi do występowania większej liczby zdarz niepożądanych (63% versus 48% w grupie przyjmujących kwetiapinę, tabletki o przedłużonym uwalnianiu w skojarzeniu z placebo). Wyniki dotyczące bezpieczstwa wykazały większą częstość występowania objawów pozapiramidowych, które stwierdzano u 16,8% pacjentów w grupie z terapią dodaną solami litu a u 6,6% w grupie przyjmujących dodatkowo placebo, z którychwiększość stanowiło drżenie występujące u 15,6% pacjentów w grupie soli litu a u 4,9% pacjentów w grupie placebo. Częstość występowania senności była większa w grupie leczonych kwetiapiną, tabletki o przedłużonym uwalnianiu w skojarzeniu z solami litu (12,7%) w porównaniu z grupą leczonych kwetiapiną, tabletki o przedłużonym uwalnianiu w skojarzeniu z placebo (5,5%). Ponadto, zwiększenie masy ciała (7%) na koniec okresu leczenia wystąpiło u większego odsetka pacjentów leczonych solami litu (8,0%) w porównaniu z pacjentami otrzymującymi placebo (4,7%).
Dłuższe badania kliniczne dotyczące zapobiegania nawrotom miały okres fazy otwartej (trwający od 4 do 36 tygodni), w którym pacjenci byli leczeni kwetiapiną, następnie okres odstawienia, podczas którego pacjenci byli losowo przydzielani do grupy stosującej kwetiapi lub do grupy przyjmujących placebo. U pacjentów stosujących kwetiapinę średnie zwiększenie masy ciała w okresie fazy otwartej wynoso 2,56 kg, a do 48 tygodnia okresu leczenia zrandomizowanego średnie zwiększenie masy ciała wynosiło 3,22 kg w porównaniu z wyjściowym okresem fazy otwartej. Dla pacjentów
zrandomizowanych do stosowania placebo średnie zwiększenie masy ciała w okresie fazy otwartej wynoso 2,39 kg, a przed upływem 48 tygodnia okresu leczenia zrandomizowanego wynoso 0,89 kgw porównaniu z wartcią wyjściową dla leczenia w okresie fazy otwartej.
W kontrolowanych placebo badaniach klinicznych wśród pacjentów w podeszłym wieku z objawami psychotycznymi w przebiegu chorób otępiennych, cstość działań niepożądanych mózgowo- naczyniowych w przeliczeniu na 100 pacjento-lat nie była większa w grupie stosującej kwetiapinę niż w grupie placebo.
We wszystkich krótkotrwałych kontrolowanych placebo badaniach klinicznych z zastosowaniem
9
kwetiapiny w monoterapii u pacjentów z wyjściową licz neutrofilów 1,5x10 /l, częstość
9
wystąpienia przynajmniej raz liczby krwinek obojętnochłonnych <1,5x10 /l wynosiła 1,9% u
pacjentów otrzymujących kwetiapi w porównaniu z 1,5% u pacjentów otrzymujących placebo.
9
Częstość zmniejszenia liczby neutrofilów do przedziału >0,5-<1,0x10 /l była taka sama (0,2%) upacjentów leczonych kwetiapi jak u pacjentów otrzymujących placebo. We wszystkich badaniach klinicznych (kontrolowanych placebo, otwartych, w porównaniu z innym produktem leczniczym) u
9
pacjentów z początkową licz neutrofilów 1,5x10 /l częstość wystąpienia u pacjentów leczonych
9 9
kwetiapi przynajmniej raz liczby krwinek obojętnochłonnych <1,5x10 /l wynosiła 2,9% a <0,5x10 /lwynosiła 0,21%.
Z leczeniem kwetiapi związane było zależne od dawki zmniejszenie stężeń hormonów tarczycy. Częstość występowania tego zmniejszenia wynosiła 3,2% w przypadku kwetiapiny versus 2,7% w przypadku placebo. Częstość występowania wzajemnych, potencjalnie klinicznie istotnych zmniejsz stężeń zarówno T
3 lub T4 oraz TSH w tych badaniach była mała, a
obserwowane zmiany stężeń hormonów tarczycy nie były związane z klinicznie objawową niedoczynnością tarczycy.
Zmniejszenie całkowitej oraz wolnej T4 było największe w pierwszych sześciu tygodniach leczeniakwetiapiną, bez dalszego zmniejszania się ich w okresie leczenia długotrwałego. W około 2/3 wszystkich przypadków zaprzestanie leczenia kwetiapi skutkowało odwróceniem e skutku leku na
stężenie całkowitej i wolnej T
4, niezależnie od czasu trwania leczenia.
Zaćma/zmętnienie soczewki oka
20
W badaniach klinicznych mających na celu ocenę właściwości kataraktogennych kwetiapiny (200-800 mg/dobę) w porównaniu z rysperydonem (2-8 mg) u pacjentów ze schizofrenią lub zaburzeniami schizoafektywnymi, odsetek pacjentów ze zwiększonym stopniem zmętnienienia soczewki nie był większy po kwetiapinie (4%) w porównaniu z rysperydonem (10%) przez przynajmniej 21 miesięcy stosowania.
Dzieci i młodzież Skuteczność kliniczna
Skuteczność i bezpieczeństwo stosowania kwetiapiny badano w 3-tygodniowym badaniukontrolowanym placebo, dotyczącym leczenia manii (n = 284 pacjentów w wieku 10-17 lat). U około45% badanej populacji rozpoznano dodatkowo ADHD. Przeprowadzono także 6-tygodniowekontrolowane badanie z placebo dotyczące leczenia schizofrenii (n = 222 pacjentów w wieku 13-17lat). Z udziału w obu badaniach wykluczono pacjentów ze znanym brakiem reakcji na leczeniekwetiapiną. Leczenie rozpoczynano od dawki dobowej kwetiapiny 50 mg, drugiego dnia zwiększano do 100 mg, a następnie poprzez stopniowe zwiększanie o 100 mg na dobę w 2-3 dawkach, do dawki docelowej (w manii 400 mg - 600 mg na dobę; w schizofrenii 400 mg - 800 mg na dobę).
W badaniu dotyczącym manii, w którym zastosowano skalę YMRS (Young Mania Rating Scale), różnica średnich wartości procentowych zmian w stosunku do wartości wyjściowych (między grupą leczoną a grupą placebo), obliczona metodą najmniejszych kwadratów, wynosiła -5,21 dla kwetiapinyw dawce 400 mg na dobę oraz -6,56 dla kwetiapiny w dawce 600 mg na dobę. Wskaźnik pożądanejreakcji na leczenie (poprawa w skali YMRS ≥50%) wynosił 64% w grupie stosującej 400 mg na dobękwetiapiny, 58% - w grupie stosującej 600 mg na dobę kwetiapiny oraz 37% w grupie placebo.
W badaniu dotyczącym schizofrenii, w którym zastosowano skalę PANSS (Positive and Negative Syndrome Scale), różnica średnich wartości procentowych zmian w stosunku do wartościwyjściowych (między grupą leczoną a grupą placebo), obliczona metodą najmniejszych kwadratów,wynosiła -8,16 dla kwetiapiny stosowanej w dawce 400 mg na dobę oraz -9,29 dla kwetiapiny w dawce 800 mg na dobę. Ani mniejsze (400 mg na dobę), ani większe (800 mg na dobę) dawki kwetiapiny nie wykazały lepszej skuteczności niż placebo w odniesieniu do odsetka pacjentów reagujących na leczenie, tj. u których wystąpiła ≥30% redukcja nasilenia objawów w skali PANSS w stosunku do wartości wyjściowych. Zarówno w leczeniu manii, jak i schizofrenii, stosowanie większych dawek powodowało liczbowo mniejszy współczynnik pożądanej reakcji na leczenie.
Podczas trzecich krótkookresowych badań klinicznych kontrolowanych placebo z udziałem dzieci imłodzieży (w wieku od 10 do17 lat), w których kwetiapinę stosowano w monoterapii, nie wykazano skuteczności produktu w leczeniu choroby afektywnej dwubiegunowej.
Brak danych odnoszących się do podtrzymania efektów leczenia lub zapobiegania nawrotom choroby w tej grupie wiekowej.
Bezpieczeństwo stosowania
W opisanych powyżej krótkoterminowych badaniach kwetiapiny, przeprowadzonych z udziałem dzieci ze schizofrenią, skumulowana częstość występowania objawów pozapiramidowych po stosowaniu kwetiapiny w porównaniu z placebo wynosiła 12,9% po stosowaniu kwetiapiny oraz 5,3% po stosowaniu placebo, w badaniu dotyczącym manii w przebiegu choroby dwubiegunowej 3,6% vs. 1,1% i 1,1% vs. 0% w chorobie afektywnej dwubiegunowej. W badaniu u pacjentów ze schizofrenią i manią w przebiegu choroby dwubiegunowej wystąpiło zwiększenie masy ciała o ≥7% u 17% leczonych kwetiapiną i 2,5% otrzymujących placebo, a u pacjentów z chorobą afektywną dwubiegunowa 13,7% vs. 6,8%. W badaniu u pacjentów ze schizofrenią częstość zdarzeń związanych z samobójstwem wynosiła 1,4% w grupie leczonej kwetiapiną i 1,3% w grupie otrzymującej placebo, u pacjentów z manią dwubiegunową 1,0% vs. 0%, a w chorobie afektywnej dwubiegunowej 1,1% vs.0%. Podczas długoterminowego badania przeprowadzonego po leczeniu, w którym obserwowanopacjentów z chorobą afektywną dwubiegunową, raportowano dwa dodatkowe przypadki prób samobójczych; jeden z pacjentów przyjmował kwetiapinę podczas wystąpienia zdarzenia.
21
Długoterminowe dane dotyczące bezpieczeństwa
Dodatkowych danych dotyczących bezpieczeństwa stosowania dostarczyło 26-tygodniowe badanie otwarte, będące rozszerzeniem badań krótkoterminowych (n = 380 pacjentów), w którym stosowano zmienne dawki kwetiapiny w przedziale 400 mg - 800 mg na dobę. U dzieci i młodzieży odnotowano występowanie zwiększonego ciśnienia tętniczego, a także częściej niż u dorosłych zgłaszano zwiększone łaknienie, objawy pozapiramidowe i zwiększenie stężenia prolaktyny w surowicy (patrz punkty 4.4 i 4.8). Po skorygowaniu do normalnego procesu wzrastania w dłuższym okresie czasu, jako miarę istotnej klinicznie różnicy w porównaniu z wartością wyjściową przyjęto zwiększenie o co najmniej 0,5 odchylenia standardowego wartości BMI (Body Mass Index); kryterium to spełniło18,3% pacjentów leczonych kwetiapiną przez 26 tygodni.
5.2 Właściwości farmakokinetyczne
Wchłanianie
Po podaniu doustnym kwetiapina jest dobrze wchłaniana i intensywnie metabolizowana. Obecność pokarmu nie wpływa istotnie na biodostępność kwetiapiny. Stężenie maksymalne czynnego metabolitu, norkwetiapiny, stanowi w stanie równowagi 35% wartości stężenia kwetiapiny.Farmakokinetyka kwetiapiny i norkwetiapiny jest liniowa i proporcjonalna do dawek.
Dystrybucja
Kwetiapina wiąże się w około 83% z białkami osocza.
Metabolizm
Kwetiapina jest w znacznym stopniu metabolizowana w wątrobie. Po podaniu kwetiapiny znakowanejradioaktywnie mniej niż 5% podanej dawki jest wydalane w postaci niezmienionej z moczem lubkałem. Badania in vitro wykazały, że głównym izoenzymem układu enzymatycznego cytochromuP450 biorącym udział w metabolizmie kwetiapiny jest izoenzym CYP 3A4. Norkwetiapina jestformowana i eliminowana głównie przez izoenzym CYP 3A4.
Około 73% radioaktywności jest wydalane z moczem, a 21% z kałem.
W badaniach in vitro wykazano, że kwetiapina i kilka jej metabolitów (w tym norkwetiapina) słabymi inhibitorami aktywności enzymów ludzkiego cytochromu P450, tj. CYP 1A2, 2C9, 2C19,2D6 i 3A4. Hamowanie aktywności CYP in vitro stwierdzono jedynie w stężeniach około 5- do 50-krotnie większych niż występujące u ludzi po podaniu dawek w przedziale od 300 mg do 800 mg nadobę. W związku z tym jest mało prawdopodobne, aby jednoczesne stosowanie kwetiapiny z innymiproduktami powodowało klinicznie istotne zahamowanie metabolizmu innego produktumetabolizowanego za pośrednictwem cytochromu P450. Jak wynika z badań na zwierzętach,kwetiapina może indukować enzymy cytochromu P450. Jednak w swoistym badaniu interakcji upacjentów z psychozą nie stwierdzono zwiększenia aktywności cytochromu P450 po podaniukwetiapiny.
Eliminacja
Średni okres półtrwania w fazie eliminacji kwetiapiny i norkwetiapiny wynosi odpowiednio około 7 i12 godzin. Średnia wartość molowa wolnej frakcji kwetiapiny i aktywnego metabolitu norkwetiapinyw osoczu krwi wynosi <5% ilości wydalanej w moczu.
Specjalne grupy pacjentów
Płeć
Farmakokinetyka kwetiapiny nie wykazuje różnic u mężczyzn i kobiet.
Pacjenci w podeszłym wieku
22
Średni klirens kwetiapiny u pacjentów w podeszłym wieku jest mniejszy o 30 do 50% w porównaniu zobserwowanym u osób dorosłych w wieku od 18 do 65 lat.
Pacjenci z zaburzeniami czynności nerek
Średni klirens kwetiapiny w osoczu był zmniejszony o około 25% u pacjentów z ciężkąniewydolnością nerek (klirens kreatyniny mniejszy niż 30 ml/min/1,73 m2), jednak poszczególne wartości klirensu mieściły się w zakresie właściwym dla pacjentów z prawidłową czynnością nerek.
Pacjenci z zaburzeniami czynności wątroby
Średni klirens kwetiapiny w osoczu był zmniejszony o około 25% u pacjentów ze stwierdzoną niewydolnością wątroby (stabilna marskość poalkoholowa). Ponieważ kwetiapina jest głównie metabolizowana w wątrobie, u osób z zaburzeniami czynności wątroby zwiększone stężenie w osoczujest spodziewane. W tej grupie pacjentów może być konieczne dostosowanie dawki (patrz punkt 4.2).
Dzieci i młodzież
Dane farmakokinetyczne zostały zebrane u 9 dzieci w wieku od 10 do 12 lat oraz u 12 młodych osób, które poddane były stabilnej terapii 400 mg kwetiapiny stosowanej dwa razy na dobę. Stężenia w osoczu związku macierzystego, kwetiapiny, u dzieci i młodzieży (w wieku od 10 do 17 lat) w stanie równowagi były zasadniczo podobne, jak u dorosłych, chociaż wartość Cmax u dzieci była bliższagórnej granicy zakresu stężeń występujących u dorosłych. W porównaniu z dorosłymi, wartości AUC iCmax czynnego metabolitu, norkwetiapiny, były większe u dzieci (w wieku od 10 do 12 lat) odpowiednio o około 62% i 49% oraz u młodzieży (w wieku od 13 do 17 lat) odpowiednio o 28% i 14%, w porównaniu z osobami dorosłymi.
5.3 Przedkliniczne dane o bezpieczeństwie
W badaniach in vitro oraz in vivo nie stwierdzono dowodów działania genotoksycznego. W badaniach na zwierzętach po klinicznie znaczącej ekspozycji odnotowano występowanie następujących zmian, które nie zostały dotychczas potwierdzone w długotrwałych badaniach klinicznych: U szczurów - odkładanie się złogów barwnikowych w gruczole tarczowym; u małp Cynomolgus -hipertrofia pęcherzyków gruczołu tarczowego, zmniejszenie stężenia T3 w osoczu, zmniejszenie stężenia hemoglobiny i liczby krwinek czerwonych i białych; u psów - zmętnienie soczewki i zaćma (Zma/zmętnienie soczewki patrz punkt 5.1).
W badaniu toksycznego wpływu na zarodek i płód u królików obserwowano zwiększoną częstość występowania przykurczu łap przednich i tylnych. Objaw ten występował na skutek wyraźnego działania leku na organizm matczyny, przejawiającego się zmniejszonym zwiększeniem masy ciała ciężarnej samicy. Występujące objawy były wyraźnie widoczne podczas ekspozycji samicy, podobnie lub w nieco większym nasileniu niż u ludzi, po podaniu maksymalnej dawki terapeutycznej. Nieznane jest znaczenie tych spostrzeżeń dla stosowania leku u ludzi.
W badaniu dotyczącym płodności przeprowadzonym u szczurów stwierdzono marginalne zmniejszenie płodności samców oraz ciąże urojone, przedłużające się fazy międzyrujowe, wydłużenie czasu od kohabitacji do spółkowania oraz zmniejszenie odsetka ciąż. Te skutki wynikają ze zwiększenia stężenia prolaktyny i nie mają bezpośredniego znaczenia u ludzi ze względu na żnice międzygatunkowe w zakresie hormonalnej regulacji rozrodu.
6. DANE FARMACEUTYCZNE
6.1 Wykaz substancji pomocniczych
Rdzeń tabletki: Hypromeloza 2910
23
Wapnia wodorofosforan dwuwodnyLaktoza jednowodna Skrobia kukurydziana Karboksymetyloskrobia sodowa (typ A)Magnezu stearynian
Celuloza mikrokrystaliczna PH 102 Talk
Krzemionka koloidalna bezwodna
Otoczka tabletki: 25 mg:
Żelaza tlenek czerwony i żółty (E172)Hypromeloza 2910 (E464)Tytanu dwutlenek (E171)Makrogol 400,
Żółcień pomarańczowa (E110)
100 mg:
Żelaza tlenek żółty (E172)Hypromeloza 2910 (E464)Tytanu dwutlenek (E171)Makrogol 400
200 mg:
Hydroksypropyloceluloza (E463)Hypromeloza 2910 (E464)Talk
Tytanu dwutlenek (E171).
6.2 Niezgodności farmaceutyczne
Nie dotyczy.
6.3 Okres ważności
30 miesięcy.
6.4 Specjalne środki ostrożności podczas przechowywania
Przechowywać w oryginalnym opakowaniu.
6.5 Rodzaj i zawartość opakowania
Nieprzezroczyste blistry PVC/aluminium w tekturowym pudełku.
Wielkości opakowań:
25 mg: 30 lub 100 tabletek (po 10 tabletek w blistrze).
100 mg, 200 mg: 30, 60 lub 100 tabletek (po 10 tabletek w blistrze).
Nie wszystkie wielkości opakowań muszą znajdować się w obrocie.
6.6 Specjalne środki ostrożności dotyczące usuwania i przygotowania produktu leczniczego do
stosowania
Bez specjalnych wymagań.
24
7. PODMIOT ODPOWIEDZIALNY POSIADAJĄCY POZWOLENIE NA
DOPUSZCZENIE DO OBROTU
Apotex Europe B.V. Archimedesweg 2 2333 CN Leiden Holandia
8. NUMER(-Y) POZWOLENIA(-Ń) NA DOPUSZCZENIE DO OBROTU
25 mg: 18635100 mg: 18636 200 mg: 18637
9. DATA WYDANIA PIERWSZEGO POZWOLENIA NA DOPUSZCZENIE DO OBROTU
I DATA PRZEDŁUŻENIA POZWOLENIA
Data wydania pierwszego pozwolenia na dopuszczenie do obrotu: 24.08.2011
Data ostatniego przedłużenia pozwolenia: 27.10.2017
10. DATA ZATWIERDZENIA LUB CZĘŚCIOWEJ ZMIANY TEKSTU
CHARAKTERYSTYKI PRODUKTU LECZNICZEGO
25.07.2018
25