CHARAKTERYSTYKA PRODUKTU LECZNICZEGO

1. NAZWA PRODUKTU LECZNICZEGO

Dexamethasone Krka, 20 mg, tabletkiDexamethasone Krka, 40 mg, tabletki

2. SKŁAD JAKOŚCIOWY I ILOŚCIOWY

Każda tabletka zawiera 20 mg deksametazonu.Każda tabletka zawiera 40 mg deksametazonu.

Substancja pomocnicza o znanym działaniu:

Każda tabletka zawiera 389,5 mg laktozy (laktozy jednowodnej).Każda tabletka zawiera 779 mg laktozy (laktozy jednowodnej).

Pełny wykaz substancji pomocniczych, patrz punkt 6.1.

3. POSTAĆ FARMACEUTYCZNA

Tabletka

20 mg tabletki: Białe lub prawie białe, okrągłe tabletki ze ściętymi krawędziami, z linią podziału iwygrawerowanym napisem 20 na jednej stronie (grubość: 4,0-6,0 mm; średnica: 10,7-11,3 mm).Tabletkę można podzielić na równe dawki.

40 mg tabletki: Białe lub prawie białe, owalne tabletki z linią podziału po obu stronach (grubość: 6,0-8,0 mm; długość: 18,7-19,3 mm). Tabletkę można podzielić na równe dawki.

4. SZCZEGÓŁOWE DANE KLINICZNE

4.1 Wskazania do stosowania

Choroby dermatologiczne Pęcherzyca zwykła.

Zaburzenia autoimmunologiczne i choroby reumatyczne Zapalenie mięśni.

Choroby hematologiczne

Idiopatyczna plamica małopłytkowa u dorosłych.

Choroby onkologiczne

Przerzutowy ucisk rdzenia kręgowego.

Profilaktyka i leczenie wymiotów wywołanych przez cytostatyki, chemioterapię emetogenną wraz zinnymi środkami przeciwwymiotnymi.

Leczenie objawowego szpiczaka mnogiego, ostrej białaczki limfoblastycznej, choroby Hodgkina ichłoniaka nieziarniczego, w połączeniu z innymi lekami.

4.2 Dawkowanie i sposób podawania

Dawkowanie

Należy mieć na uwadze, że jest to produkt leczniczy w dużej dawce.

Zalecane jest stosowanie leku Dexamethasone Krka w najmniejszej skutecznej dawce.

Deksametazon jest zwykle podawany w dawkach od 0,5 mg do 10 mg na dobę, w zależności odleczonej choroby. W poważniejszych stanach chorobowych konieczne może być stosowanie dawekpowyżej 10 mg na dobę. Dawka powinna być ustalana w zależności od reakcji indywidualnychpacjentów oraz nasilenia choroby. W celu zminimalizowania skutków ubocznych należy stosowaćnajmniejszą skuteczną dawkę.

Jeżeli lekarz nie zaleci inaczej, wskazane jest stosowanie następujących dawek:Wymienione poniżej zalecenia dotyczące dawkowania mają wyłącznie charakter informacyjny.Początkowe i dobowe dawki należy zawsze określić w oparciu o reakcję indywidualną pacjentóworaz nasilenie choroby.

– Pęcherzyca: dawka początkowa 300 mg przez trzy dni, po czym powinno nastąpić ograniczanie dawki zgodnie z potrzebami klinicznymi.

– Zapalenie mięśni: 40 mg przez 4 dni w cyklu

– Idiopatyczna plamica małopłytkowa: 40 mg przez 4 doby w cyklach.

– Przerzutowy ucisk rdzenia kręgowego.: dawka początkowa i czas trwania leczenia w zależnościod przyczyn i nasilenia choroby. W opiece paliatywnej mogą być stosowane bardzo duże dawki,maksymalnie do 96 mg. Dla optymalnego dawkowania i ograniczenia liczby tabletek można łączyćtabletki o niższej mocy (4 mg i 8 mg) z tabletkami o wyższej mocy (20 mg lub 40 mg).– Profilaktyka i leczenie wymiotów wywołanych przez cytostatyki, chemioterapię emetogennąwraz z innymi lekami przeciwwymiotnymi: 8–20 mg (jedna tabletka 20 mg lub pół tabletki 40 mg)przed chemioterapią, a następnie 4–16 mg na dobę w drugim i trzecim dniu terapii.– Leczenie objawowego szpiczaka mnogiego, ostrej białaczki limfoblastycznej, chorobyHodgkina i chłoniaka nieziarniczego, w połączeniu z innymi lekami: zazwyczaj stosowana dawkato 40 mg lub 20 mg raz na dobę.

Dawka i częstość podawania różnią się w zależności od protokołu terapii i innych przyjmowanychleków. Podawanie deksametazonu powinno odbywać się zgodnie z wytycznymi dotyczącymidawkowania deksametazonu opisanymi w charakterystyce produktu leczniczego innegoprzyjmowanego leku, jeżeli zostały tam umieszczone. Jeżeli nie, należy postępować zgodniez krajowymi lub międzynarodowymi protokołami i wytycznymi dawkowania. Lekarz przepisujący lekpowinien dokładnie ocenić właściwą dawkę w każdym przypadku, biorąc pod uwagę stan pacjentai status jego choroby.

Zaburzenia czynności nerek

Pacjenci poddawani regularnym hemodializom mogą wykazywać zwiększony klirens leku w procesie dializy i wobec tego wymagają odpowiedniego dostosowania dawki steroidu.

Zaburzenia czynności wątroby

U pacjentów z poważną chorobą wątroby konieczne może być odpowiednie dostosowanie dawki.U pacjentów z poważną niewydolnością wątroby biologiczne działanie deksametazonu może byćspotęgowane przez wolniejszy metabolizm (wydłużony okres półtrwania w osoczu) orazhipoalbuminemię (zwiększone stężenie niezwiązanego leku w osoczu), co może także prowadzić donasilenia skutków ubocznych.

Pacjenci w podeszłym wieku

Leczenie osób w podeszłym wieku, zwłaszcza długotrwałe, powinno być planowane zuwzględnieniem poważniejszych konsekwencji powszechnie spotykanych skutków ubocznychdziałania kortykosteroidów u osób w podeszłym wieku (osteoporoza, cukrzyca, nadciśnienie tętnicze,osłabienie odporności, zmiany psychologiczne). U tego typu pacjentów stężenie deksametazonu wosoczu może być wyższe, a jego wydalanie wolniejsze niż u osób młodszych, w związku z czymnależy odpowiednio obniżyć dawkę.

Dzieci i młodzież

Wydalanie deksametazonu jest równoważne u dzieci i dorosłych, jeżeli dawka jest dostosowana dopowierzchni ich ciała. Dawkę należy planować, mając na uwadze potencjalny wpływ na wzrosti rozwój dziecka oraz zwracając uwagę na oznaki zahamowania czynności kory nadnerczy.

Leczenie długotrwałe

W przypadku długotrwałego leczenia kilku chorób, po terapii początkowej należy dokonać zmianyglikokortykosteroidu z deksametazonu na prednizon lub prednizolon, w celu ograniczenia hamującegowpływu na korę nadnerczy.

Wstrzymanie leczenia

W przypadku nagłego zakończenia długotrwałej terapii z użyciem dużych dawek glikokortykosteroidów może dojść do ostrej niedoczynności kory nadnerczy. Wobec tego dawkęglikokortykosteroidów należy stopniowo zmniejszać ku końcowi terapii, a leczenia nie należyprzerywać gwałtownie, lecz – w razie konieczności – również stopniowo (patrz punkt 4.4).

Sposób podawania

Deksametazon należy przyjmować z posiłkiem lub po posiłku w celu zminimalizowania podrażnieniaprzewodu pokarmowego. Należy unikać spożywania napojów zawierających alkohol lub kofeinę.Dexamethasone Krka występuje w postaci tabletek 4 mg, 8 mg, 20 mg i 40 mg. Tabletki możnapodzielić na połowy co zapewnia dodatkową moc 2 mg i 10 mg i pozwala pacjentowi łatwiej połknąćtabletkę.

Gdy schemat leczenia co drugi dzień, nie jest możliwy, całą dawkę dobową glukokortykosteroiduzazwyczaj można podać rano jako dawkę pojedynczą; Jednakże, niektórzy pacjenci wymagająpodzielenia dobowej dawki glikokortykosteroidów.

4.3 Przeciwwskazania

Nadwrażliwość na substancję czynną lub na którąkolwiek substancję pomocniczą wymienioną w punkcie 6.1.

Zakażenie układowe, chyba że zostanie zastosowana specyficzna terapia przeciwinfekcyjna. Owrzodzenie żołądka lub dwunastnicy.

Wykonywanie szczepień z użyciem szczepionek żywych jest przeciwwskazane w trakcie leczeniadużymi terapeutycznymi dawkami deksametazonu (i innych kortykosteroidów) ze względu namożliwość wystąpienia infekcji wirusowej (patrz punkt 4.4 i 4.5).

4.4 Specjalne ostrzeżenia i środki ostrożności dotyczące stosowania

Niedoczynność kory nadnerczy

Niedoczynność kory nadnerczy, która jest spowodowana leczeniem glikokortykosteroidem, może –wzależności od dawki i czasu trwania leczenia – utrzymywać się przez wiele miesięcy, a w niektórychprzypadkach nawet ponad rok od zakończenia leczenia. Podczas leczenia deksametazonem z powoduszczególnych warunków stresu fizycznego (uraz, zabieg, poród itp.) konieczne może być tymczasowezwiększenie dawki. Ze względu na potencjalne ryzyko w warunkach związanych ze stresem należyoznaczyć poziom kortyzolu we krwi pacjentów poddawanych długotrwałej terapii. Nawet wprzypadkach wydłużonej niedoczynności kory nadnerczy po zakończeniu leczenia podawanieglikokortykosteroidów może być konieczne w sytuacjach związanych ze stresem fizycznym. Ostrapostać niedoczynności kory nadnerczy wywołanej terapią może zostać zminimalizowana dziękiłagodnemu zmniejszaniu dawki do momentu planowanego zakończenia leczenia.

Leczenie deksametazonem powinno być wdrażane wyłącznie w przypadku najpoważniejszychwskazań i – jeżeli to konieczne – z dodatkowym celowanym leczeniem przeciwinfekcyjnymw następujących chorobach:

- ostre infekcje wirusowe (Herpes zoster, Herpes simplex, Varicella, opryszczkowe zapalenie

rogówki);

- przewlekłe aktywne zapalenie wątroby z obecnością antygenu HbsAG;

- od około 8 tygodni przed do 2 tygodni po szczepieniu z użyciem żywej szczepionki (patrz punkt

4.3 i 4.5);

- układowe mykozy i parazytozy (np. zakażenie mątwikiem); - choroba Heine Medina (polio);

- zapalenie węzłów chłonnych po szczepieniu BCG;- ostre i przewlekłe zakażenia bakteryjne;

- w przypadku przebytej gruźlicy (ryzyko reaktywacji) stosować tylko pod osłoną leków

przeciwgruźliczych;

- zdiagnozowana lub podejrzewana węgorczyca (zakażenie nicieniami); leczenie glikokortykosteroidami może prowadzić do masywnej infekcji węgorkiem, jego rozprzestrzenienia się w organizmie i rozległej migracji larw.

Ponadto leczenie deksametazonem powinno być wdrażane wyłącznie z poważnych wskazań i – jeżelito konieczne – należy stosować dodatkowe specyficzne sposoby leczenia w przypadku:- wrzodów żołądka lub jelit;

- poważnej osteoporozy (ponieważ kortykosteroidy mają negatywny wpływ na bilans wapniowy);- nieuregulowanego nadciśnienia tętniczego;

- nieuregulowanej cukrzycy;

- zaburzeń psychiatrycznych (w tym w wywiadzie);- jaskry zamkniętego kąta i jaskry otwartego kąta;- owrzodzenia rogówki i urazów rogówki;

- ciężkiej niewydolność serca.

Reakcja anafilaktyczna

Może dojść do poważnych reakcji anafilaktycznych.

Zapalenie ścięgna

Ryzyko wystąpienia zapalenia ścięgna i zerwania ścięgna zwiększa się u pacjentów leczonychjednocześnie glikokortykosteroidami i fluorochinolonami.

Miastenia gravis

Miastenia gravis obecna przed rozpoczęciem leczenia deksametazonem może w początkowej fazie kuracji ulec zaostrzeniu.

Zaburzenia widzenia

Zaburzenia widzenia mogą wystąpić w wyniku ogólnoustrojowego i miejscowego stosowaniakortykosteroidów. Jeżeli u pacjenta wystąpią takie objawy, jak nieostre widzenie lub inne zaburzeniawidzenia, należy rozważyć skierowanie go do okulisty w celu ustalenia możliwych przyczyn, doktórych może należeć zaćma, jaskra lub rzadkie choroby, takie jak centralna chorioretinopatiasurowicza (CSCR), którą notowano po ogólnoustrojowym i miejscowym stosowaniukortykosteroidów.

Wady narządu wzroku

Układowe leczenie glikokortykosteroidami może spowodować chorioretinopatię, która możeprowadzić do pogorszenia wzroku lub nawet jego utraty.

Długotrwałe stosowanie kortykosterydów może wywołać zaćmę podtorebkową tylną, jaskręz możliwością uszkodzenia nerwu wzrokowego i może zwiększyć ryzyko wtórnych zakażeń okaspowodowanych przez grzyby lub wirusy.

Kortykosteroidy powinny być stosowane ostrożnie u pacjentów z opryszczką oka ze względu namożliwość perforacji rogówki.

Perforacja jelita

Ze względu na ryzyko perforacji jelita deksametazon musi być stosowany wyłącznie z nagłychwskazań i pod odpowiednią kontrolą w przypadku:

- poważnego wrzodziejącego zapalenia jelita grubego;- zapalenia uchyłków;

- zespolenia jelitowo-jelitowego (bezpośrednio po zabiegu).

Oznaki podrażnienia otrzewnej po perforacji żołądkowo-jelitowej mogą nie wystąpić u pacjentów otrzymujących wysokie dawki glikokortykosteroidów.

Cukrzyca

Podczas podawania deksametazonu osobom chorym na cukrzycę należy wziąć pod uwagę większe zapotrzebowanie na insulinę lub doustne leki przeciwcukrzycowe.

Choroby układu krążenia

Podczas leczenia deksametazonem konieczna jest regularna kontrola ciśnienia krwi, zwłaszczapodczas podawania większych dawek produktu oraz u pacjentów z nieuregulowanym nadciśnieniem.Ze względu na ryzyko zaostrzenia objawów choroby pacjenci z ciężką niewydolnością serca powinnipozostawać pod uważną obserwacją.

U pacjentów leczonych wysokimi dawkami deksametazonu może wystąpić bradykardia.Należy zachować ostrożność przy stosowaniu kortykosteroidów u pacjentów, którzy niedawnoprzebyli zawał serca, ze względu na doniesienia o przypadkach pęknięcia serca.

Zakażenia

Leczenie deksametazonem może maskować objawy istniejącej lub rozwijającej się infekcji,utrudniając przez to diagnozę. Długie stosowanie nawet małych ilości deksametazonu prowadzi dozwiększonego ryzyka zakażenia, również przez mikroorganizmy, które w innych okolicznościachrzadko wywołują infekcje (tak zwane infekcje oportunistyczne).

Szczepienia

Szczepienia szczepionkami nieaktywnymi można wykonywać w każdym momencie. Jednakże należypamiętać, że reakcja odpornościowa, i w konsekwencji skuteczność szczepionki, może być osłabionaw przypadku większych dawek kortykoidów.

Podczas długotrwałej kuracji deksametazonem zalecane są regularne kontrolne wizyty lekarskie(obejmujące badania wzroku raz na trzy miesiące).

Zaburzenia metaboliczne

Podczas podawania dużych dawek należy kontrolować przyjmowanie właściwej ilości wapnia,ograniczenie spożycia sodu, a także stężenie potasu w surowicy. W zależności od czasu trwania terapiioraz przyjmowanej dawki można oczekiwać negatywnego wpływu na metabolizm wapnia, co oznaczapotrzebę wprowadzenia profilaktyki osteoporozy. Dotyczy to przede wszystkim pacjentów zewspółistniejącymi czynnikami ryzyka, takimi jak predyspozycje genetyczne, podeszły wiek, pomenopauzie, niedobór białek i wapnia w diecie, nałogowe palenie papierosów, nadmierne spożyciealkoholu, a także zbyt mała aktywność fizyczna. Profilaktyka obejmuje spożywanie właściwej ilościwapnia i witaminy D oraz aktywność fizyczną. Należy rozważyć zastosowanie dodatkowego leczeniaw przypadku zdiagnozowanej wcześniej osteoporozy.

Kortykosteroidy trzeba stosować ostrożnie u pacjentów z migreną, ponieważ mogą one powodować zatrzymanie płynów.

Zmiany psychologiczne

Zmiany psychologiczne przyjmują różne formy, a najczęstszą z nich jest euforia. Mogą także wystąpićdepresja, reakcje psychotyczne i skłonności samobójcze.

Powyższe zaburzenia mogą być poważne. Zwykle pojawiają się w ciągu kilku dni lub tygodni odrozpoczęcia przyjmowania leku. Częściej występują po większych dawkach produktu. Większość ztych problemów znika po zmniejszeniu dawki lub zakończeniu terapii. Jednakże jeżeli tego typuproblemy się pojawią, mogą wymagać leczenia. W kilku przypadkach problemy ze zdrowiempsychicznym wystąpiły po zmniejszeniu dawki lub zakończeniu przyjmowania produktu.

Obrzęk mózgu lub zwiększone ciśnienie śródczaszkowe

Kortykosteroidów nie należy stosować w przypadku urazów głowy, gdyż nie będą raczej w takich przypadkach skuteczne, a mogą być nawet szkodliwe.

Zespołu rozpadu guza

Po wprowadzeniu produktu leczniczego do obrotu zgłaszano przypadki zespołu rozpadu guza,dotyczyło to pacjentów z nowotworami układu krwiotwórczego, leczonych deksametazonem wmonoterapii lub w skojarzeniu z innymi chemioterapeutykami. Należy podjąć odpowiednie środkiostrożności i ściśle kontrolować pacjentów z grupy wysokiego ryzyka zespołu rozpadu guza, do którejnależą pacjenci z wysokim indeksem proliferacyjnym, dużym rozmiarem guza oraz o dużejwrażliwości na leki cytotoksyczne.

Wstrzymanie leczenia

Dawkę glikokortykosteroidów należy zmniejszać stopniowo.

Należy rozważyć następujące zagrożenia związane z przerwaniem lub zaprzestaniem długotrwałego podawania produktu:

- zaostrzenie lub nawrót choroby, ostra niewydolność nerek, zespół odstawienia kortykosteroidów („zespół odstawienia” może obejmować gorączkę, ból mięśni i stawów, zapalenie błony śluzowej nosa (nieżyt błony śluzowej nosa), utratę masy ciała, świąd skóry i stan zapalny oka (zapalenie spojówek));

- niektóre choroby wirusowe (ospa wietrzna, odra) u pacjentów leczonych

glikokortykosteroidami mogą mieć bardzo poważny przebieg;

- szczególnie narażone są dzieci oraz osoby z upośledzonym układem odpornościowym, które nie przechodziły jeszcze ospy wietrznej lub odry; jeżeli w trakcie leczenia deksametazonem osoby te będą miały kontakt z osobami chorymi na odrę lub ospę wietrzną, należy – w razie konieczności – zastosować działania profilaktyczne.

Inne

Po podaniu kortykosteroidów o działaniu ogólnoustrojowym zgłaszano przełom w przebiegu guzachromochłonnego, niekiedy zakończony zgonem. Kortykosteroidy należy stosować tylko poodpowiedniej ocenie stosunku korzyści do ryzyka w przypadku pacjentów, u których podejrzewa sięlub stwierdzono występowanie guza chromochłonnego.

Dzieci i młodzież

Kortykosteroidy powodują, zależne od dawki, zahamowanie wzrostu u niemowląt, dzieci oraznastolatków, ponieważ mogą wywoływać wcześniejsze zamykanie nasad kości, które może byćnieodwracalne. Wobec tego, podczas długotrwałej kuracji deksometazonem, wskazania do stosowaniaproduktu u dzieci muszą być bardzo poważne, a tempo wzrostu dzieci należy regularnie sprawdzać.Dostępne dane wskazują na występowanie długotrwałych zdarzeń niepożądanych wpływających narozwój neurologiczny wcześniaków z przewlekłą chorobą płuc po rozpoczęciu wczesnego leczenia(<96 godzin) w dawce początkowej 0,25 mg/kg masy ciała dwa razy na dobę.

Osoby w podeszłym wieku

Skutki uboczne układowego stosowania kortykosteroidów mogą mieć poważne konsekwencje,zwłaszcza u osób w podeszłym wieku, z osteoporozą, nadciśnieniem tętniczym, hipokaliemią,cukrzycą, podatnych na infekcje oraz atrofię skóry. W celu uniknięcia reakcji zagrażających życiuwymagana jest ścisła obserwacja kliniczna.

Wpływ na badania diagnostyczne

Glikokortykosteroidy mogą hamować reakcję skóry na testy alergiczne. Mogą także wpływać nawynik testu redukcji błękitu nitrotetrazoliowego do wykrywania zakażeń bakteryjnych, dając wynikifałszywie ujemne.

Uwagi na temat dopingu

Wykonywanie testów dopingowych w trakcie przyjmowania deksametazonu może skutkować wynikiem pozytywnym.

Produkt leczniczy Dexamethasone Krka zawiera laktozę. Pacjenci z dziedziczną nietolerancją galaktozy, niedoborem laktazy typu Lapp lub zaburzeniami wchłaniania glukozy-galaktozy nie

powinni przyjmować tego produktu leczniczego.

4.5 Interakcje z innymi produktami leczniczymi i inne rodzaje interakcji

Przed rozpoczęciem stosowania produktu leczniczego Dexamethasone Krka w skojarzeniu z innym produktem leczniczym należy zapoznać się z charakterystyką produktu leczniczego skojarzonego produktu.

Interakcje farmakodynamiczne

Pacjenci przyjmujący NLPZ powinni być poddawani obserwacji, ponieważ NLPZ mogą zwiększyćczęstość występowania i (lub) nasilenie dolegliwości związanych ze wrzodami żołądka. W przebieguhipoprotrombinemii należy uważać podczas stosowania aspiryny w połączeniu z kortykosteroidami.Kortykosteroidy zwiększają klirens nerkowy salicylanów. Wobec tego dawkę salicylanów możnaobniżyć po zakończeniu podawania steroidów. Odstawienie steroidów może prowadzić do zatruciasalicylanami ze względu na wzrost ich stężenia w surowicy.

Kortykosteroidy osłabiają działanie leków przeciwcukrzycowych, takich jak insulina, sulfonylomocznik i metformina. Sporadycznie może wystąpić hiperglikemia i ketoacydoza cukrzycowa.

Wobec tego u osób z cukrzycą na początku leczenia należy częściej wykonywać badania krwi i moczu.

Wzrasta także hipokaliemiczny wpływ acetazolamidu, diuretyków pętlowych, diuretyków tiazydowych, leków moczopędnych, amfoterycyny B w zastrzykach, gluko-, mineralokortykosteroidów, tetrakozaktydu i leków przeczyszczających. Hipokaliemia zwiększaprawdopodobieństwo zaburzeń rytmu serca, zwłaszcza torsade de pointes, oraz zwiększa toksycznośćglikozydów nasercowych. Przed rozpoczęciem leczenia kortykosteroidami należy wyrównać niedobórpotasu. Ponadto istnieją doniesienia, według których równoczesne stosowanie amfoterycyny B ihydrokortyzonu prowadziło do powiększenia i niewydolności serca.

Leki przeciwwrzodowe: karbenoksolon zwiększa ryzyko wystąpienia hipokaliemii.Chlorokina, hydroksychlorokina i meflokina: zwiększone ryzyko miopatii i kardiomiopatii.

Równoczesne podawanie inhibitorów ACE niesie ze sobą zwiększone ryzyko chorób krwi.Kortykosteroidy mogą osłabiać działanie leków obniżających ciśnienie krwi. W trakcie leczeniadeksametazonem konieczne może być dostosowanie dawkowania leków przeciwnadciśnieniowych.

Talidomid: należy zachować szczególną ostrożność podczas jednoczesnego podawania z talidomidem,istnieją doniesienia o przypadkach toksycznego martwiczego oddzielania się naskórka.

Podczas leczenia deksametazonem może dojść do osłabienia działania szczepionek. Wykonywanie szczepień z użyciem szczepionek żywych jest przeciwwskazane w trakcie leczeniadużymi terapeutycznymi dawkami deksametazonu (i innych kortykosteroidów) ze względu namożliwość wystąpienia infekcji wirusowej. W takim przypadku szczepienie należy odłożyć na conajmniej 3 miesiące po zakończeniu kuracji kortykosteroidami. Stosowanie innych typów immunizacjipodczas leczenia dużymi terapeutycznymi dawkami kortykosteroidów może być niebezpieczne zewzględu na ryzyko powikłań neurologicznych i ograniczonego lub nieobecnego wzrostu liczbyprzeciwciał (w porównaniu z oczekiwanymi wartościami), a co za tym idzie – słabszego działaniaochronnego. Jednakże pacjenci, którym kortykosteroidy podawano miejscowo (pozajelitowo) lubprzez krótki czas (poniżej 2 tygodni) i w mniejszych dawkach, mogą być szczepieni.

Inhibitory cholinesterazy: równoczesne stosowanie inhibitorów cholinesterazy i kortykosteroidówmoże powodować poważne osłabienie mięśni u pacjentów z miastenią gravis. Jeżeli to możliwe,inhibitory cholinesterazy należy odstawić co najmniej 24 godziny przed rozpoczęciem terapiikortykosteroidami.

Ryzyko wystąpienia zapalenia ścięgna i zerwania ścięgna zwiększa się u pacjentów leczonych

jednocześnie glikokortykosteroidami i fluorochinolonami.

Spodziewane jest, że jednoczesne podawanie inhibitorów CYP3A, w tym produktów zawierającychkobicystat, zwiększy ryzyko ogólnoustrojowych działań niepożądanych.

Należy unikać łączenia leków, chyba że korzyść przewyższa zwiększone ryzyko ogólnoustrojowychdziałań niepożądanych związanych ze stosowaniem kortykosteroidów; w takim przypadku pacjentanależy obserwować w celu wykrycia ogólnoustrojowych działań kortykosteroidów.

Interakcje farmakokinetyczne

Wpływ innych leków na deksametazon

Deksametazon jest metabolizowany przez cytochrom P450 3A4 (CYP3A4).Podawanie deksametazonu wraz z induktorami CYP3A4, takimi jak efedryna, barbiturany, ryfabutyna,ryfampicyna, fenytoina i karbamazepina, może prowadzić do zmniejszenia poziomu deksametazonuw osoczu, co oznacza konieczność zwiększenia dawki.

Aminoglutetymid może przyspieszyć eliminację deksametazonu oraz osłabić jego skuteczność.W razie potrzeby należy dostosować dawkę deksametazonu.

Żywice wiążące kwasy żółciowe, takie jak cholestyramina, mogą ograniczać absorpcję deksametazonu.

Stosowane objawowo leki gastrologiczne, zobojętniające kwas żołądkowy, węgiel aktywny:zaobserwowano zmniejszenie resorpcji glikokortykosteroidów przy równoczesnym podawaniuprednizolonu i deksametazonu. Wobec tego glikokortykosteroidy należy podawać z odpowiednimopóźnieniem po objawowo stosowanych lekach gastrologicznych, zobojętniających kwas żołądkowy,węglu aktywnym (z zachowaniem co najmniej dwóch godzin odstępu).

Podawanie deksametazonu z inhibitorami CYP3A4, takimi jak azole przeciwgrzybicze (np. ketokonazol, itrakonazol), inhibitory proteazy HIV (np. ritonawir), a także antybiotykamimakrolidowymi (np. erytromycyna) może prowadzić do zwiększonego stężenia w osoczu i zmniejszonego klirensu deksametazonu. Gdy to konieczne, dawkę deksametazonu należyzmniejszyć.

Ketokonazol może nie tylko zwiększyć stężenie deksametazonu w osoczu poprzez hamowaniedziałania CYP3A4, ale także zahamować syntezę kortykosteroidów w nadnerczach i spowodowaćniedoczynność kory nadnerczy w momencie zakończenia terapii kortykosteroidami.Estrogeny, w tym doustne środki antykoncepcyjne, mogą hamować metabolizowanie niektórychkortykosteroidów i przez to wzmocnić ich działanie.

Wpływ deksametazonu na inne leki

Deksametazon to umiarkowany induktor CYP3A4. Podawanie deksametazonu z substancjamimetabolizowanymi przez CYP3A4 może prowadzić do zwiększenia klirensu i zmniejszenia stężeniatych substancji w osoczu.

Leki przeciwgruźlicze: przy równoczesnym stosowaniu prednizolonu zaobserwowano obniżeniestężenia izoniazydu w osoczu. Należy prowadzić odpowiednią obserwację pacjentów zażywającychizoniazyd.

Cyklosporyna: równoczesne podawanie cyklosporyny i kortykosteroidów może prowadzić donasilenia działania obydwu substancji. Istnieje zwiększone ryzyko napadów mózgowych.Prazykwantel: obniżone stężenie prazykwantelu w osoczu powoduje ryzyko niepowodzenia leczeniaspowodowanego zwiększonym metabolizmem deksametazonu w wątrobie.

Antykoagulanty doustne (kumaryna): równoczesna terapia kortykosteroidami może wzmacniać lubosłabiać działanie doustnych antykoagulantów. W przypadku dużych dawek lub kuracji trwającejponad 10 dni istnieje ryzyko krwawienia charakterystycznego dla terapii kortykosteroidowych (zbłony śluzowej żołądka, kruchość naczyń). Pacjenci przyjmujący kortykosteroidy w połączeniu zdoustnymi lekami przeciwzakrzepowymi należy poddać ścisłej obserwacji (badanie kontrolne w 8dniu terapii, a następnie co dwa tygodnie w trakcie i po zakończeniu terapii).

Atropina i inne leki antycholinergiczne: podczas podawania wspólnie z deksametazonem można zaobserwować zwiększenie ciśnienia śródocznego.

Niedepolaryzujące środki zwiotczające: zwiotczenie mięśni może trwać dłużej. Somatotropina: może dojść do osłabienia działania hormonu wzrostu.

Protyrelina: podczas podawania protureliny można zaobserwować ograniczony wzrost poziomu TSH.

4.6 Wpływ na płodność, ciążę i laktację

Ciąża

Deksametazon przenika przez łożysko. Podawanie kortykosteroidów ciężarnym zwierzętom możepowodować nieprawidłowy rozwój płodu, w tym rozszczep podniebienia, zahamowanie wzrostuwewnątrzmacicznego oraz mieć niekorzystny wpływ na wzrost i rozwój mózgu. Nie ma dowodów nato, że kortykosteroidy zwiększają częstotliwość występowania wad wrodzonych, takich jak rozszczeppodniebienia lub wargi u ludzi (patrz punkt 5.3). Długotrwała lub wielokrotna terapia kortykosteroidami zwiększa ryzyko zahamowania wzrostu wewnątrzmacicznego. U noworodkówpoddawanych działaniu kortykosteroidów w okresie prenatalnym istnieje zwiększone ryzykoniedoczynności kory nadnerczy, która zwykle samoistnie ustępuje po porodzie i rzadko ma znaczeniekliniczne. Deksametazon może być przepisywany podczas ciąży, a zwłaszcza w pierwszymtrymestrze, jedynie jeżeli korzyści przewyższają zagrożenia dla matki i dziecka.

Karmienie piersią

Glikokortykosteroidy przenikają do mleka matki. Nie ma wystarczającej ilości informacji na tematobecności deksametazonu w mleku matki. Nie można wykluczyć zagrożenia dla noworodków lubniemowląt. Dzieci matek przyjmujących wysokie dawki kortykosteroidów przez dłuższy czas mogąwykazywać pewien stopień upośledzenia kory nadnerczy.

Decyzja dotycząca kontynuacji bądź zaprzestania karmienia piersią lub kontynuacji bądź zaprzestaniastosowania deksametazonu powinna zostać podjęta po rozważeniu korzyści karmienia piersią dladziecka oraz korzyści stosowania deksametazonu u matki.

Płodność

Deksametazon osłabia biosyntezę testosteronu i wydzielanie endogennego ACTH, które ma wpływ naspermatogenezę oraz cykl jajnikowy.

4.7 Wpływ na zdolność prowadzenia pojazdów i obsługiwania maszyn

Nie przeprowadzono badań dotyczących wpływu na zdolność prowadzenia pojazdów mechanicznych iobsługiwania urządzeń mechanicznych w ruchu.

Deksametazon może powodować stan dezorientacji, halucynacje, zawroty głowy, senność, zmęczenie,omdlenie oraz niewyraźne widzenie (patrz punkt 4.8). Pacjentów, u których występują te objawy,należy poinformować, że nie należy prowadzić pojazdów, obsługiwać maszyn ani wykonywaćniebezpiecznych zadań w trakcie przyjmowania deksametazonu.

4.8 Działania niepożądane

Podsumowanie profilu bezpieczeństwa

Częstość występowania przewidywanych skutków ubocznych jest skorelowana ze względną mocąsubstancji, dawką, porą podania i czasem trwania terapii. Podczas krótkiej kuracji, zgodnejz zalecanym dawkowaniem i połączonej z dokładną obserwacją pacjentów, ryzyko wystąpieniaskutków ubocznych jest niskie.

Zwykle występujące skutki uboczne krótkotrwałej kuracji deksametazonem (dni/tygodnie) obejmująprzyrost masy ciała, zaburzenia psychologiczne, nietolerancję glukozy oraz przejściowąniedoczynność kory nadnerczy. Długotrwałe leczenie deksametazonem (miesiące/lata) zwyklepowoduje otyłość brzuszną, wrażliwość skórną, atrofię mięśni, osteoporozę, zahamowanie wzrostu idługotrwałą niewydolność nadnerczy. (Patrz także punkt 4.4 – Specjalne ostrzeżenia i środkiostrożności dotyczące stosowania).

Tabelaryczne zestawienie działań niepożądanych

Częstość nieznana.

Zakażenia i zarażenia Zwiększona podatność na (latentne) infekcje* (takie jakpasożytnicze posocznica, gruźlica, zaostrzenie infekcji oka, ospa wietrzna, odra, zakażenia grzybicze i wirusowe) – którym towarzyszą

maskowanie objawów klinicznych, infekcje oportunistyczne Zaburzenia krwi i układu Leukocytoza, limfopenia, eozynopenia, nadkrwistość, zaburzenia chłonnego krzepliwości.

Zaburzenia układu Reakcje alergiczne obejmujące anafilaksję, immunosupresjęimmunologicznego (patrz. także „Zakażenia i choroby pasożytnicze”).Zaburzenia endokrynologiczne Hamowanie osi podwzgórzowo-przysadkowo-jajnikowej oraz indukcja zespołu Cushinga (typowe objawy: twarz księżycowata,

hiperwolemia, otyłość brzuszna), wtórna niewydolność nadnerczy i przysadki* (zwłaszcza w sytuacjach stresu, takich

jak uraz lub zabieg), zahamowanie wzrostu w okresie niemowlęcym, dzieciństwie i okresie dojrzewania, nieregularnemiesiączki oraz brak miesiączki, hirsutyzm.

Zaburzenia metabolizmu i Przyrost masy ciała, ujemny bilans białkowy i wapniowy*,odżywiania zwiększony apetyt, zatrzymywanie sodu i wody w organizmie*, utrata potasu* (uwaga: zaburzenia rytmu serca), alkaloza

hipokaliemiczna, wystąpienie objawów latentnej cukrzycy, upośledzenie tolerancji węglowodanów z zapotrzebowaniem nazwiększoną dawkę leków przeciwcukrzycowych*, hipercholesterolemia, hipertrójglicerydemia.

Zaburzenia psychiczne Uzależnienie psychiczne, depresja, bezsenność, zaostrzona

schizofrenia, choroba psychiczna, od euforii do objawowej psychozy.

Zaburzenia układu nerwowego Zwiększone ciśnienie śródczaszkowe z obrzękiem tarczy nerwu

wzrokowego u dzieci (guz rzekomy mózgu) zwykle po zakończeniu leczenia; objawy latentnej epilepsji, większa ilośćataków w czynnej epilepsji, zawroty głowy, ból głowy.

Zaburzenia oka Podwyższone ciśnienie śródgałkowe, jaskra*, obrzęk tarczy nerwu wzrokowego, zaćma*, głównie podtorebkowa tylna,

atrofia rogówki i twardówki, nasilenie wirusowych, grzybiczychi bakteryjnych infekcji oka, zaostrzenie objawów związanychz owrzodzeniem rogówki*, centralna retinopatia surowicza, nieostre widzenie (patrz także punkt 4.4.)

Zaburzenia serca Pęknięcie mięśnia sercowego po niedawno przebytym zawale,

zastoinowa niewydolność serca u podatnych pacjentów, dekompensacja serca*.

Zaburzenia naczyniowe Nadciśnienie, zapalenie naczyń, nasilona miażdżyca i ryzyko zakrzepicy / choroby zakrzepowo-zatorowej (zwiększenie

krzepliwości krwi może prowadzić do powikłań związanych z chorobą zakrzepowo-zatorową).

Zaburzenia układu oddechowego, Czkawka. klatki piersiowej i śródpiersia

Zaburzenia żołądka i jelit Dyspepsja, wzdęcia brzucha*, wrzody żołądka z perforacją i krwawieniem, ostre zapalenie trzustki, zapalenie błony

śluzowej przełyku, drożdżyca przełyku, gazy jelitowe, nudności, wymioty.

Zaburzenia skóry i tkanki Hipertrichoza, atrofia skóry, teleangiektazja, rozstępy, rumień,podskórnej trądzik steroidowy, wybroczyny, wybroczyny, alergiczne zapalenie skóry, pokrzywka, obrzęk naczynioruchowy,

wypadanie włosów, zaburzenia barwnikowe, zwiększona kruchość naczyń włosowatych, zapalenie skóry okolicy ust, nadmierna potliwość, skłonność do powstawania siniaków.

Zaburzenia mięśniowo- Przedwczesne zamknięcie nasad kości, osteoporoza, złamaniaszkieletowe i tkanki łącznej kręgosłupa i kości długich, aseptyczna martwica kości udowych

i ramiennych, naderwania ścięgien*, miopatia mięśni proksymalnych, osłabienie mięśni, utrata masy mięśniowej.

Zaburzenia układu rozrodczego i Impotencja. piersi

Zaburzenia ogólne i stany w Osłabiona reakcja na szczepienia i testy skórne. Wolniejszemiejscu podania gojenie się ran, dyskomfort, złe samopoczucie, zespół odstawienia steroidów: zbyt szybkie zmniejszenie dawki

kortykosteroidów po długotrwałym leczeniu może prowadzić doostrej niedoczynności nadnerczy, niedociśnienia i śmierci. Zespół odstawienia może objawiać się gorączką, bólem mięśni,bólem stawów, nieżytem nosa, zapaleniem spojówek, bolesnymii swędzącymi guzkami na skórze i utratą masy ciała.

* Patrz także punkt 4.4 – Specjalne ostrzeżenia i środki ostrożności dotyczące stosowania.

Opis wybranych działań niepożądanych

Niedoczynność kory nadnerczy

Zmiany psychologiczne

Zmiany psychologiczne przyjmują różne formy, a najczęstszą z nich jest euforia. Mogą także wystąpićdepresja, reakcje psychotyczne i skłonności samobójcze. Powyższe zaburzenia mogą być poważne.Zwykle pojawiają się w ciągu kilku dni lub tygodni od rozpoczęcia przyjmowania leku. Częściejwystępują po wyższych dawkach produktu. Większość z tych problemów znika po zmniejszeniudawki lub zakończeniu terapii. (Patrz punkt 4.4 – Specjalne ostrzeżenia i środki ostrożności dotyczącestosowania).

Zakażenia

Leczenie deksametazonem może maskować objawy istniejącego lub rozwijającego się zakażenia, coutrudnia postawienie diagnozy i może prowadzić do większego ryzyka wystąpienia infekcji. (Patrzpunkt 4.4 – Specjalne ostrzeżenia i środki ostrożności dotyczące stosowania).

Perforacja jelita

Kortykosteroidy mogą powodować zwiększone ryzyko perforacji jelita grubego w przebiegupoważnego wrzodziejącego zapalenia jelita grubego zagrożonego perforacją.Oznaki podrażnienia otrzewnej po perforacji żołądkowo-jelitowej mogą nie wystąpić u pacjentówotrzymujących duże dawki glikokortykosteroidów. (Patrz punkt 4.4 – Specjalne ostrzeżenia i środkiostrożności dotyczące stosowania).

Choroby układu krążenia

Bradykardia: może dojść do zaostrzenia poważnej niewydolności serca oraz nieuregulowanegonadciśnienia. Należy zachować ostrożność przy stosowaniu kortykosterydów u pacjentów, którzyniedawno przebyli zawał serca, ze względu na doniesienia o przypadkach pęknięcia serca. (Patrz punkt

4.4 – Specjalne ostrzeżenia i środki ostrożności dotyczące stosowania).

Dzieci i młodzież

Kortykosteroidy powodują zależne od dawki zahamowanie wzrostu u niemowląt, dzieci oraznastolatków, ponieważ mogą one powodować wcześniejsze zamykanie nasad kości, które może byćnieodwracalne. (Patrz punkt 4.4 – Specjalne ostrzeżenia i środki ostrożności dotyczące stosowania).

Osoby w podeszłym wieku

Skutki uboczne układowego stosowania kortykosteroidów mogą mieć poważne konsekwencje,zwłaszcza u osób w podeszłym wieku, z osteoporozą, nadciśnieniem tętniczym, hipokaliemią,

cukrzycą, podatnych na infekcje oraz atrofię skóry. (Patrz punkt 4.4 – Specjalne ostrzeżenia i środkiostrożności dotyczące stosowania).

Zgłaszanie podejrzewanych działań niepożądanych

Po dopuszczeniu produktu leczniczego do obrotu istotne jest zgłaszanie podejrzewanych działańniepożądanych. Umożliwia to nieprzerwane monitorowanie stosunku korzyści do ryzyka stosowaniaproduktu leczniczego. Osoby należące do fachowego personelu medycznego powinny zgłaszaćwszelkie podejrzewane działania niepożądane za pośrednictwem

Departamentu Monitorowania Niepożądanych Działań Produktów Leczniczych Urzędu RejestracjiProduktów Leczniczych, Wyrobów Medycznych i Produktów BiobójczychAl. Jerozolimskie 181C, 02-222 Warszawa

tel.: + 48 22 49 21 301, faks: + 48 22 49 21 309, e-mail: [email protected] Działania niepożądane można również zgłaszać podmiotowi odpowiedzialnemu.

4.9 Przedawkowanie

Objawy

Rzadko pojawiają się doniesienia o ostrej toksyczności i (lub) zgonach po przedawkowaniuglikokortykosteroidów.

Przedawkowanie lub długotrwałe stosowanie mogą powodować zaostrzenie skutków ubocznychstosowania glikokortykosteroidów.

Leczenie

Nie istnieje antidotum. Leczenie powinno być objawowe i wspomagające, z powolną redukcją dawkideksametazonu aż do całkowitego zakończenia terapii, tam gdzie to możliwe. Prawdopodobnie nie jestwymagane szczególne postępowanie w przypadku reakcji wywołanych przewlekłym zatruciem, chybaże pacjent ma chorobę, która czyni go niezwykle wrażliwym na niekorzystne skutki stosowaniakortykosteroidów. W tym przypadku należy przeprowadzić płukanie żołądka i w razie potrzebyzastosować leczenie objawowe. Odczyny anafilaktyczne i uczuleniowe można leczyć epinefryną(adrenaliną), sztucznym oddychaniem z ciągłym dodatnim ciśnieniem oraz aminofiliną. Pacjentpowinien przebywać w ciepłym i cichym otoczeniu. Biologiczny okres półtrwania deksametazonu wosoczu wynosi około 190 minut.

5. WŁAŚCIWOŚCI FARMAKOLOGICZNE

5.1 Właściwości farmakodynamiczne

Grupa farmakoterapeutyczna: kortykosteroidy do stosowania ogólnoustrojowego,

glikokortykosteroidy.Kod ATC: H02AB02.

Mechanizm działania

Deksametazon jest bardzo silnym glikokortykosteroidem o długim okresie działania i pomijalnymefekcie zatrzymywania sodu w organizmie, w związku z czym jest szczególnie użyteczny u pacjentówz niewydolnością serca i nadciśnieniem.

Jego działanie przeciwzapalne jest 7 razy silniejsze niż predizolonu, a ponadto, podobnie jak inneglikokortykosteroidy, deksametazon wykazuje działanie antyalergiczne, przeciwgorączkowei immunosupresyjne.

Deksametazon charakteryzuje się biologicznym okresem półtrwania wynoszącym 36–54 godzin idlatego nadaje się do stosowania w leczeniu chorób, w przypadku których wymagane jest ciągłedziałanie glikokortykosteroidu.

5.2 Właściwości farmakokinetyczne

Wchłanianie i dystrybucja

Deksametazon jest dobrze wchłaniany w formie doustnej; najwyższe stężenie w osoczu następujemiędzy pierwszą a drugą godziną po spożyciu i charakteryzuje się wysoką zmiennością międzypacjentami. Średni okres półtrwania w osoczu wynosi 3,6 ± 0,9 godziny. Deksametazon wiąże się (wokoło 77%) z białkami osocza, głównie albuminami. Proporcja wiązania deksametazonu z białkami,inaczej niż w przypadku kortyzolu, praktycznie nie ulega zmianom w miarę wzrostu stężeniasteroidów. Kortykosteroidy są szybko rozprowadzane do wszystkich tkanek ciała. Przedostają sięprzez łożysko i mogą w niewielkich ilościach przenikać do mleka matki.

Metabolizm

Deksametazon jest metabolizowany głównie w wątrobie, ale również w nerkach.

Eliminacja

Deksametazon i produkty przemiany są wydalane z moczem.

5.3 Przedkliniczne dane o bezpieczeństwie

Badania na zwierzętach wykazały, że glikokortykosteroidy zwiększają ryzyko wystąpienia rozszczepupodniebienia, poronienia i zahamowania wzrostu wewnątrzmacicznego. W niektórych przypadkach tezaburzenia wiązały się z wadami ośrodkowego układu nerwowego oraz serca. U naczelnych, ale nie uludzi, zaobserwowano nieprawidłowości struktur kostnych czaszki. Opisane skutki ubocznewystępowały po zastosowaniu dużych dawek deksametazonu.

6. DANE FARMACEUTYCZNE

6.1 Wykaz substancji pomocniczych

Laktoza jednowodna

Skrobia żelowana, kukurydziana,Krzemionka koloidalna bezwodnaMagnezu stearynian

6.2 Niezgodności farmaceutyczne

Nie dotyczy.

6.3 Okres ważności

3 lata

6.4 Specjalne środki ostrożności podczas przechowywania

Brak specjalnych zaleceń dotyczących temperatury przechowywania produktu leczniczego. Przechowywać w oryginalnym opakowaniu w celu ochrony przed światłem i wilgocią.

6.5 Rodzaj i zawartość opakowania

Blister OPA/Aluminium/PVC/Aluminium w pudełku tekturowym.

Opakowania: 10, 20, 30, 50, 60, 100, 10x1, 20x1, 30x1, 50x1, 60x1 i 100x1 tabletek.

Nie wszystkie wielkości opakowań muszą znajdować się w obrocie.

6.6 Specjalne środki ostrożności dotyczące usuwania i przygotowywania produktu leczniczego do stosowania