CHARAKTERYSTYKA PRODUKTU LECZNICZEGO
1. NAZWA PRODUKTU LECZNICZEGO
Encortolon, 5 mg, tabletki
2. SKŁAD JAKOŚCIOWY I ILOŚCIOWY
1 tabletka zawiera 5 mg prednizolonu (Prednisolonum ).
Substancja pomocnicza o znanym działaniu:
1 tabletka zawiera 82,6 mg laktozy jednowodnej.
Pełny wykaz substancji pomocniczych, patrz punkt 6.1.
3. POSTAĆ FARMACEUTYCZNA
Tabletki
Białe lub prawie białe, okrągłe, obustronnie płaskie tabletki, wytłoczone jednostronnym
oznakowaniem
4. SZCZEGÓŁOWE DANE KLINICZNE
4.1 Wskazania do stosowania
Zaburzenia endokrynologiczne
- Niewydolność kory nadnerczy pierwotna (choroba Addisona) i wtórna (lekami z wyboru hydrokortyzon i kortyzon, syntetyczne analogi mogą być stosowane z mineralokortykoidami)- Zespół nadnerczowo-płciowy (wrodzony, hiperplazja nadnerczy); leczenie stosuje się w celu zahamowania wirylizacji spowodowanej nadmiernym wytwarzaniem androgenów w nadnerczach wskutek niedoboru enzymu w syntezie glikokortykoidów i mineralokortykoidów, niewystarczającej produkcji tych hormonów i pobudzania kory nadnerczy przez hormony przysadki. Zaleca się podawanie sodu; u niektórych pacjentów może być konieczne także podawanie mineralokortykoidów.
- Ostra niewydolność kory nadnerczy - Nieropne zapalenie tarczycy
- Hiperkalcemia związana z chorobą nowotworowąChoroby alergiczne o ciężkim przebiegu, oporne na inne metody leczenia- Choroba posurowicza
- Reakcje nadwrażliwości na leki
- Całoroczny lub sezonowy alergiczny nieżyt nosa
Kolagenozy w okresach zaostrzenia lub w niektórych przypadkach jako leczenie podtrzymujące)- Ostre gośćcowe zapalenie mięśnia sercowego
- Toczeń rumieniowaty układowy Choroby dermatologiczne
- Złuszczające zapalenie skóry
- Opryszczkowe pęcherzowe zapalenie skóry - Ciężkie łojotokowe zapalenie skóry
- Ciężkie zapalne choroby skóry
- Ciężki rumień wielopostaciowy (zespół Stevensa-Johnsona)- Kontaktowe zapalenie skóry
- Atopowe zapalenie skóry
2
- Ziarniniak grzybiasty - Pęcherzyca
- Ciężka łuszczyca
Choroby przewodu pokarmowego - w okresach zaostrzenia (długotrwałe leczenie jest niewskazane)- Wrzodziejące zapalenie okrężnicy
- Choroba Crohna-Leśniowskiego Choroby hematologiczne
- Niedokrwistość hemolityczna nabyta (autoimmunologiczna)- Niedokrwistość aplastyczna wrodzona
- Niedokrwistość wskutek wybiórczej hipoplazji układu czerwonokrwinkowego- Małopłytkowość wtórna u dorosłych
- Idiopatyczna plamica małopłytkowa (choroba Werlhofa) u dorosłychChoroby nowotworowe z równoczesnym leczeniem przeciwnowotworowym lub paliatywnym- Białaczki i chłoniaki u dorosłych
- Białaczka ostra lub przewlekła Zespół nerczycowy
Glikokortykosteroidy wskazane w celu wywołania diurezy lub uzyskania remisjiw przypadku białkomoczu w zespole nerczycowym idiopatycznym bez mocznicy lub w celu poprawyczynności nerek u chorych z toczniem rumieniowatym. W idiopatycznym zespole nerczycowymdługotrwałe leczenie może być konieczne w celu zapobieżenia częstym nawrotom.Choroby neurologiczne
- Stwardnienie rozsiane w okresach zaostrzeniaChoroby oka (ciężkie ostre i przewlekłe procesy zapalne)- Zapalenie tęczówki
- Zapalenie tęczówki i ciała rzęskowego - Zapalenie naczyniówki i siatkówki
- Rozlane zapalenie błony naczyniowej tylnego odcinka oka - Zapalenie nerwu wzrokowego
- Współczulne zapalenie naczyniówki - Zapalenie przedniego odcinka oka
- Alergiczne zapalenie spojówek
- Zapalenie rogówki (nie związane z zakażeniem wirusem opryszczki lub zakażeniem grzybiczym)- Alergiczne owrzodzenie brzeżne rogówki
Choroby układu oddechowego - Beryloza
- Zespół Löfflera nie poddający się leczeniu innymi środkami- Zachłystowe zapalenie płuc
- Objawowa sarkoidoza - Astma oskrzelowa
- Piorunująca lub rozsiana gruźlica płuc (z jednoczesnym leczeniem przeciwprątkowym)Choroby reumatyczne (jako leczenie wspomagające w stanach zaostrzenia)- Zesztywniające zapalenie stawów kręgosłupa
- Łuszczycowe zapalenie stawów
- Reumatoidalne zapalenie stawów
- Młodzieńcze reumatoidalne zapalenie stawów (w przypadkach opornych na inne metody leczenia)Niereumatyczne choroby układu kostno-stawowego
Ostre dnawe zapalenie stawów
Pourazowe zapalenie kości i stawów
Zapalenie błony maziowej u pacjentów z zapaleniem kości i stawów Ostre i podostre zapalenie kaletki maziowej
Inne
- Gruźlicze zapalenie opon mózgowo-rdzeniowych z blokiem podpajęczynówkowym (jednocześnie
z leczeniem przeciwprątkowym)
- Włośnica z zajęciem mięśnia sercowego lub układu nerwowego
3
4.2 Dawkowanie i sposób podawania
Dawkowanie
Dawkę należy ustalać indywidualnie zależnie od rodzaju choroby i odpowiedzi na leczenie. Pouzyskaniu oczekiwanego działania należy stopniowo zmniejszać dawki do najmniejszej skutecznejdawki. Także przed planowanym odstawieniem leku dawkę należy zmniejszać stopniowo.Zaleca się podawanie leku zgodnie z rytmem dobowym, na ogół raz na dobę, w godzinach rannych.Jednakże, w niektórych przypadkach może być konieczne częstsze podawanie prednizolonu.Zwykle stosowane dawki:
Dorośli: zwykle od 5 mg do 60 mg na dobę, maksymalnie do 250 mg na dobę.Stwardnienie rozsiane w okresach zaostrzenia: 200 mg na dobę przez 7 dni, następnie 80 mg na dobęprzez 1 miesiąc.
Dzieci i młodzież
Dzieci: zwykle od 0,14 mg do 2 mg na kg mc. na dobę w trzech lub czterech dawkach podzielonych.
Sposób podawania
Należy podawać w trakcie posiłku.Tabletki nie należy dzielić.
4.3 Przeciwwskazania
Nadwrażliwość na substancję czynną lub na którąkolwiek substancję pomocniczą wymienioną w punkcie 6.1.
Układowe zakażenia grzybicze (patrz ostrzeżenie dotyczące amfoterycyny B)
Zakażenia okulistyczne zakażenie Herpes simplex, ze względu na ryzyko perforacji rogówki
4.4 Specjalne ostrzeżenia i środki ostrożności dotyczące stosowania
W zakażeniach grzybiczych leczonych amfoterycyną B prednizolon może być niekiedy stosowany wcelu zmniejszenia jej działań niepożądanych, jednak w tych przypadkach może powodowaćzastoinową niewydolność krążenia i powiększenie serca oraz ciężką hipokaliemię.U pacjentów leczonych glikortykosteroidami, w sytuacji zwiększonego stresu może wystąpićkonieczność zwiększenia dawki szybko działającego glikokortykosteroidu.
Nagłe zaprzestanie leczenia może spowodować wystąpienie niewydolności kory nadnerczy, dlatego dawkę prednizolonu należy zmniejszać stopniowo.
Prednizolon może maskować objawy zakażenia, zmniejszać odporność na zakażenie i utrudniać jegolokalizację. Może ujawnić utajoną pełzakowicę. U osób przybyłych z krajów tropikalnych lubchorych z biegunką o nieznanej przyczynie, przed leczeniem glikokortykosteroidami należywykluczyć zakażenie pełzakiem czerwonki.
Długotrwałe stosowanie prednizolonu może powodować zaćmę, jaskrę z możliwością uszkodzenianerwów wzrokowych, a także zwiększać ryzyko wtórnych zakażeń grzybiczych lub wirusowych.
Twardzinowy przełom nerkowy
U pacjentów z twardziną układową wymagane jest zachowanie ostrożności ze względu na zwiększonączęstość występowania twardzinowego przełomu nerkowego (o możliwym śmiertelnym przebiegu) znadciśnieniem i zmniejszeniem wytwarzania moczu obserwowanym po podaniu prednizolonu wdawce wynoszącej co najmniej 15 mg na dobę. Dlatego należy rutynowo sprawdzać ciśnienie krwi iczynność nerek (stężenie kreatyniny w surowicy). Jeśli podejrzewa się wystąpienie przełomunerkowego, należy starannie kontrolować ciśnienie krwi.
4
Zaburzenia widzenia
Zaburzenia widzenia mogą wystąpić w wyniku ogólnoustrojowego i miejscowego stosowaniakortykosteroidów. Jeżeli u pacjenta wystąpią takie objawy, jak nieostre widzenie lub inne zaburzeniawidzenia, należy rozważyć skierowanie go do okulisty w celu ustalenia możliwych przyczyn, doktórych może należeć zaćma, jaskra lub rzadkie choroby, takie jak centralna chorioretinopatiasurowicza (ang. Central Serous Chorioretinopathy, CSCR), którą notowano po ogólnoustrojowym imiejscowym stosowaniu kortykosteroidów.
Prednizolon w dużych dawkach może powodować wzrost ciśnienia tętniczego, retencję wody i soduoraz zwiększone wydalanie potasu. Może być konieczne ograniczenie sodu w diecie orazsuplementacja potasu. Prednizolon powoduje także zwiększone wydalanie wapnia.Pacjentów leczonych prednizolonem nie należy szczepić żywymi szczepionkami wirusowymi.Podanie inaktywowanej szczepionki wirusowej lub bakteryjnej może nie spowodować oczekiwanegowzrostu przeciwciał, chyba że szczepienie stosuje się u pacjentów otrzymującychglikokortykosteroidy jako leczenie substytucyjne, np. w chorobie Addisona. Podawanie prednizolonupacjentom z czynną gruźlicą powinno być ograniczone do przypadków gruźlicy rozsianej lub oprzebiegu piorunującym i tylko z jednoczesnym leczeniem przeciwprątkowym. Pacjentów z gruźlicąutajoną lub dodatnią próbą tuberkulinową otrzymujących prednizolon należy obserwować ze względuna ryzyko rozwoju gruźlicy.
W przypadku długotrwałego stosowania glikokortykosteroidów u tych pacjentów należyprofilaktycznie stosować leki przeciwprątkowe.
Przerwanie leczenia po długotrwałym stosowaniu może wywołać objawy zespołu odstawieniaglikokortykosteroidów, takie jak: gorączka, ból mięśni i stawów, złe samopoczucie. Objawy te mogąwystąpić nawet w przypadku, gdy nie stwierdza się niewydolności kory nadnerczy.U pacjentów z niedoczynnością tarczycy lub marskością wątroby prednizolon działa silniej.Prednizolon należy stosować w najmniejszych skutecznych dawkach. Jeśli możliwe jest zmniejszeniedawki, należy zmniejszać stopniowo.
Podczas stosowania prednizolonu mogą wystąpić zaburzenia psychiczne, takie jak euforia,bezsenność, nagłe zmiany nastroju, zaburzenia osobowości, ciężka depresja, objawy psychozy.Istniejąca wcześniej chwiejność emocjonalna, czy skłonności psychotyczne mogą nasilać się podczasleczenia.
U pacjentów z hipoprotrombinemią należy zachować ostrożność podczas leczenia aspiryną razem z prednizolonem.
Należy ostrożnie stosować prednizolon w nieswoistym wrzodziejącym zapaleniu okrężnicy jeśliistnieje zagrożenie perforacją, w ropniach lub innych ropnych zakażeniach, uchyłkowatości jelit,świeżych zespoleniach jelitowych, czynnym lub utajonym wrzodzie żołądka i dwunastnicy,niewydolności nerek, nadciśnieniu tętniczym, osteoporozie, nużliwości mięśni, cukrzycy,niewydolności wątroby, jaskrze, zakażeniach grzybiczych lub wirusowych, hiperlipidemii,hipoalbuminemii.
W razie perforacji w obrębie przewodu pokarmowego u pacjentów leczonych dużymi dawkamiprednizolonu, objawy zapalenia otrzewnej mogą być nieznaczne lub nie wystąpić wcale.Niemowlęta i dzieci leczone długotrwale należy obserwować ze względu na ryzyko wystąpieniazaburzeń wzrostu i rozwoju.
U niektórych pacjentów glikokortykosteroidy mogą zwiększać lub zmniejszać ruchliwość i liczbęplemników.
Stosowanie glikokortykosteroidów bywa niekiedy korzystne w leczeniu wspomagającym niektórychchorób związanych z zakażeniem HIV. Jednak ze względu na ryzyko rozwoju ciężkich, opornych naleczenie zakażeń oraz nowotworów decyzję o stosowaniu glikokortykosteroidów u pacjentówzakażonych HIV i z rozwiniętym zespołem AIDS należy podjąć po dokładnym rozważeniu korzyści iryzyka.
Spodziewane jest, że jednoczesne podawanie inhibitorów CYP3A, w tym produktów zawierającychkobicystat, zwiększy ryzyko ogólnoustrojowych działań niepożądanych. Należy unikać łączenia
5
leków, chyba że korzyść przewyższa zwiększone ryzyko ogólnoustrojowych działań niepożądanychzwiązanych ze stosowaniem glikokortykosteroidów; w takim przypadku pacjenta należy obserwowaćw celu wykrycia ogólnoustrojowych działań glikokortykosteroidów.
Produkt Encortolon zawiera laktozę Lek nie powinien być stosowany u pacjentów z rzadkowystępującą dziedziczną nietolerancją galaktozy, brakiem laktazy lub zespołem złego wchłanianiaglukozy-galaktozy.
4.5 Interakcje z innymi produktami leczniczymi i inne rodzaje interakcji
Prednizolon osłabia działanie niesteroidowych leków przeciwzapalnych. Jednoczesne stosowanieprednizolonu, niesteroidowych leków przeciwzapalnych lub alkoholu zwiększa ryzyko powstaniaowrzodzenia i krwawienia z przewodu pokarmowego.
Stosowanie jednocześnie prednizolonu, amfoterycyny B, inhibitorów anhydrazy węglanowej możepowodować hipokaliemię, przerost mięśnia sercowego, zastoinową niewydolność krążenia.Stosowane jednocześnie prednizolon i paracetamol zwiększają: hipernatremię, obrzęki, wydalaniewapnia, ryzyko hipokalcemii i osteoporozy, ryzyko uszkodzenia wątroby.Stosowane jednocześnie steroidy anaboliczne, androgeny i prednizolon mogą powodować obrzęki,trądzik.
Stosowanie prednizolonu z lekami cholinolitycznymi, głównie atropiną powoduje zwiększenieciśnienia śródgałkowego.
Stosowanie prednizolonu z lekami przeciwzakrzepowymi, pochodnymi kumaryny, indadionu,heparyną, streptokinazą, urokinazą zwiększa ryzyko owrzodzenia i krwawienia z przewodupokarmowego, zmniejsza, a u niektórych pacjentów zwiększa skuteczność działania tych leków.Dawka powinna być ustalona na podstawie czasu protrombinowego.
Trójpierścieniowe leki przeciwdepresyjne mogą nasilać zaburzenia psychiczne związane zestosowaniem prednizolonu. Nie należy ich stosować do leczenia tego powikłania.Prednizolon osłabia działanie przeciwcukrzycowe insuliny i doustnych leków hipoglikemizujących.Może być konieczna zmiana dawki.
Stosowanie prednizolonu z lekami przeciwtarczycowymi, hormonami tarczycy może zmieniać ichwpływ na czynność tarczycy. Może być konieczna zmiana dawki lub odstawienie lekuprzeciwtarczycowego lub hormonu tarczycy.
Prednizolon zwiększa działanie hiperglikemiczne asparaginazy.
Doustne leki antykoncepcyjne zawierające estrogeny mogą zmieniać metabolizm prednizolonu i jegowiązanie z białkami, co prowadzi do wydłużenia okresu półtrwania, nasilenia działania prednizolonu.Prednizolon zwiększa ryzyko wystąpienia zaburzeń rytmu serca i toksyczności po glikozydachnasercowych (glikozydy naparstnicy).
Prednizolon osłabia działanie diuretyków oraz nasila występującą po lekach moczopędnychhipokaliemię.
Efedryna może przyspieszać metabolizm glikokortykosteroidów. Może być konieczna zmiana dawki prednizolonu.
Prednizolon może zwiększać zapotrzebowanie na kwas foliowy.
Związki indukujące enzymy wątrobowe zmniejszają działanie glikokortykosteroidów.Jednoczesne stosowanie prednizolonu i leków immunosupresyjnych zwiększa ryzyko zakażenia,rozwoju chłoniaków i innych chorób limfoproliferacyjnych.
Prednizolon przyspiesza metabolizm izoniazydu w wątrobie i jego wydalanie, co prowadzi dozmniejszenia stężenia izoniazydu w osoczu. Może być konieczna modyfikacja dawki.Prednizolon przyspiesza metabolizm meksyletyny i zmniejsza jej stężenie w osoczu.Hipokalcemia związana ze stosowaniem prednizolonu i leków blokujących płytkę motorycznąniedepolaryzujących może nasilać blok płytki motorycznej prowadząc do przedłużenia czasu trwaniadepresji oddechowej i porażenia.
Prednizolon zwiększa wydalanie salicylanów i zmniejsza ich stężenie w osoczu, zwiększa ryzyko owrzodzenia i krwawienia z przewodu pokarmowego.
6
Prednizolon nasila gromadzenie sodu w organizmie, powoduje obrzęki, podwyższenie ciśnieniatętniczego. Może być konieczne ograniczenie sodu w diecie. Suplementacja glikokortykosteroidówniekiedy wymaga dodatkowego podawania sodu.
Podczas jednoczesnego stosowania szczepionek zawierających żywe wirusy i immunosupresyjnychdawek glikokortykosteroidów możliwa jest replikacja wirusów i rozwój chorób wirusowych.Zmniejszone jest wytwarzanie przeciwciał w odpowiedzi na szczepionkę.Stosowanie prednizolonu z innymi szczepionkami zwiększa ryzyko powikłań neurologicznych orazzmniejsza wytwarzanie przeciwciał.
Wpływ na wyniki badań laboratoryjnych:
Zwiększona liczba krwinek białych (powyżej 20 000 w mm3). Zmniejszona liczba limfocytów i monocytów.
Zwiększone stężenie glukozy we krwi i w moczu. Zwiększone stężenie wapnia w surowicy.
Zwiększona lub zmniejszona liczba płytek krwi.
Zwiększone stężenie cholesterolu całkowitego, LDL, triglicerydów w surowicy. Zmniejszone stężenie 17-hydroksysteroidów i 17-ketosteroidów w moczu.Inne badania:
Zmniejszenie wychwytu znakowanego technetu Tc 99m przez tkankę kostną oraz przez guzy
mózgu.
Zmniejszenie wychwytu znakowanego jodu 123I oraz 131I przez tarczycę. Osłabienie reakcji w skórnych testach alergicznych i próbie tuberkulinowej.
4.6 Wpływ na płodność, ciążę i laktacje
Ciąża
Brak odpowiednio liczebnych, kontrolowanych badań u ludzi. W badaniach na zwierzętachkortykosteroidy powodowały zwiększenie częstości rozszczepów podniebienia, poronień,niewydolności łożyska i zahamowania rozwoju płodu. Wprawdzie podejrzenia o teratogenne działaniekortykosteroidów u człowieka nie zostały potwierdzone, jednak istnieją dane, wskazujące nazwiększone ryzyko niewydolności łożyska, niskiej wagi urodzeniowej i śmierci płodu u kobiet, któreotrzymywały glikokortykosteroidy podczas ciąży. Ogólne stosowanie kortykosteroidów u kobiet wwieku rozrodczym i ciężarnych jest dopuszczalne tylko wtedy, gdy korzyść ze stosowania lekuprzeważa nad potencjalnym zagrożeniem dla płodu.
Karmienie piersią
Uważa się że leczenie matki dawką do 5 mg nie wywołuje u dziecka działań niepożądanych. Jednakstosowanie większych dawek może spowodować u dziecka zahamowanie wzrostu lub zahamowaniewydzielania endogennych hormonów kory nadnerczy. Jeśli konieczne jest długotrwałe stosowanieleku w czasie karmienia, wskazane jest zaprzestanie karmienia.
4.7 Wpływ na zdolność prowadzenia pojazdów i obsługiwania maszyn
Niektóre działania niepożądane (drgawki, zawroty głowy i bóle głowy, niewyraźne lub podwójnewidzenie, zaburzenia psychiczne) mogą zaburzyć zdolność prowadzenia pojazdów, obsługiwaniamaszyn i sprawność psychofizyczną. Nie należy wówczas wykonywać czynności wymagającychsprawności psychofizycznej.
4.8 Działania niepożądane
Częstość występowania działań niepożądanych została określona w następujący sposób:
Bardzo często: (> 1/10)Często: (> 1/100, < 1/10)
7
Niezbyt często: (> 1/1 000, < 1/100) Rzadko: (> 1/10 000, < 1/1 000)
Bardzo rzadko: (< 1/10 000) w tym pojedyncze przypadki
Częstość nieznana (częstość nie może być określona na podstawie dostępnych danych)
Krótkotrwałe stosowanie prednizolonu, podobnie jak innych kortykosteroidów tylko sporadyczniepowoduje działania niepożądane. Ryzyko wystąpienia działań niepożądanych, podanych poniżejdotyczy przede wszystkim pacjentów otrzymujących prednizolon długotrwale, jednakże nie uwszystkich pacjentów działania te występują.
Klasyfikacja układów i
Częstość Działania niepożądanenarządów MedDRA
Zaburzenia Nieznana Wtórna niedoczynność kory nadnerczy i przysadkiendokrynologiczne (u pacjentów leczonych dawkami powyżej 5 mg prednizolonu na dobę), szczególnie w sytuacjach
stresowych, jak choroba, uraz, zabieg operacyjny, zespół Cushinga, zahamowanie wzrostu u dzieci, zaburzenia cyklu miesiączkowego, zmniejszona tolerancja węglowodanów, ujawnienie cukrzycy i zwiększone zapotrzebowanie na insulinę i leki hipoglikemizujące u pacjentów z jawną cukrzycą, hirsutyzm.
Zaburzenia metabolizmu i Nieznana Ujemny bilans azotowy, hiperglikemia, glukozuria,odżywiania zwiększenie masy ciała, zwiększone łaknienie.Zaburzenia psychiczne Nieznana Najczęściej pojawiają się w ciągu pierwszych tygodni leczenia, mogą wystąpić objawy
schizofrenii, manii lub majaczenie, zależne od dawki. Najbardziej podatne na wystąpienie objawów kobiety i pacjenci z toczniem rumieniowaty.
Zaburzenia układu Nieznana Wzrost ciśnienia wewnątrzczaszkowego z tarcząnerwowego zastoinową (guz mózgu rzekomy - najczęściej u dzieci, zwykle po zbyt szybkim zmniejszeniu
dawki, objawami bóle głowy, niewyraźne lub podwójne widzenie), drgawki, zawroty głowy i bóle głowy.
Zaburzenia oka Nieznana Nieostre widzenie (patrz także punkt 4.4). Nieznana Zaćma podtorebkowa tylna (2,5 do 60% pacjentów, najczęściej a według wielu doniesień tylko u
dzieci; może cofnąć się po zaprzestaniu leczenia, lub konieczne może być leczenie chirurgiczne), zwiększenie ciśnienia śródgałkowego, jaskra (zwykle po leczeniu trwającym co najmniej 1 rok), wytrzeszcz.
Zaburzenia naczyniowe Nieznana Zespoły zakrzepowo-zatorowe.Zaburzenia żołądka i jelit Nieznana Owrzodzenie żołądka i jelit i ich następstwa: perforacje, krwawienia; perforacje jelita grubego
lub cienkiego, szczególnie u pacjentów ze stanem zapalnym w obrębie jelit; zapalenie trzustki; wzdęcia; wrzodziejące zapalenie przełyku, zaburzenia trawienia, nudności, zwiększone łaknienie
8
Zaburzenia skóry i tkanki Nieznana Rozstępy skórne, trądzik, utrudnione gojenie ran,podskórnej wybroczyny i wylewy krwawe, rumień, nasilone pocenie; alergiczne zapalenie skóry; pokrzywka;
obrzęk naczynioruchowy
Zaburzenia mięśniowo- Nieznana Twardzinowy przełom nerkowy*, osłabienieszkieletowe i tkanki łącznej mięśni, miopatia steroidowa (częściej występuje u kobiet; zwykle rozpoczyna się od mięśni obręczy
biodrowej i rozszerza się na proksymalne mięśnie barku i ramienia; rzadko dotyczy mięśni oddechowych), utrata masy mięśniowej, osteoporoza, kompresyjne złamania kręgosłupa, aseptyczna martwica głowy kości udowej i ramiennej, patologiczne złamania kości długich.
*patrz poniżej punkt 4.8 „Twardzinowy przełom nerkowy”
Inne działania niepożądane:
Częstość nieznana (częstość nie może być określona na podstawie dostępnych danych): Reakcjeanafilaktyczne i nadwrażliwość, złe samopoczucie, zaburzenia snu, zaburzenia równowagi wodno-elektrolitowej (retencja sodu, retencja płynów w organizmie, zastoinowa niewydolność krążenia,utrata potasu, zasadowica hipokaliemiczna, nadciśnienie).
Twardzinowy przełom nerkowy
Występowanie twardzinowego przełomu nerkowego różni się w poszczególnych podgrupachpacjentów. Największe ryzyko występuje u pacjentów z uogólnioną postacią twardziny układowej.Ryzyko jest najmniejsze u pacjentów z ograniczoną postacią twardziny układowej (2%) i zmłodzieńczą postacią twardziny układowej (1%).
Postępowanie w przypadku niektórych działań niepożądanych:
Zażywanie leku w czasie posiłku może zmniejszyć zaburzenia trawienia i podrażnienie przewodupokarmowego. Skuteczność leków neutralizujących, w zapobieganiu owrzodzeniom, krwawieniom zprzewodu pokarmowego czy perforacji jelit w związku z zażywaniem kortykosteroidów nie zostałapotwierdzona.
W przypadku wystąpienia miopatii steroidowej, jeśli nie można odstawić glikokortykoidu, zastąpieniego innym może złagodzić objawy.
W związku z nasilaniem katabolizmu białek, podczas długotrwałego leczenia może być wskazana większa podaż białka w pokarmie.
Ryzyko wystąpienia osteoporozy związane z długotrwałym stosowaniem glikokortykosteroidówmożna zmniejszyć podając wapń i witaminę D lub stosując odpowiednie ćwiczenia fizyczne, jeśli stanpacjenta na to pozwala.
W razie wystąpienia psychozy lub depresji należy, jeśli to możliwe, zmniejszyć dawkę lub odstawićlek. W razie potrzeby można stosować fenotiazynę lub związki litu. Przeciwwskazane trójpierścieniowe leki antydepresyjne ponieważ mogą nasilać zaburzenia psychiczne wywołane przezglikokortykosteroidy.
W celu zmniejszenia niektórych objawów zespołu odstawienia glikokortykosteroidów (bezzahamowania osi podwzgórze-przysadka-nadnercza) można podać kwas acetylosalicylowy lub inneniesteroidowe leki przeciwzapalne.
Zapobieganie wystąpieniu objawów zahamowania osi przysadka-nadnercza podczas odstawiania leku: patrz Dawkowanie.
Zgłaszanie podejrzewanych działań niepożądanych
Po dopuszczeniu produktu leczniczego do obrotu istotne jest zgłaszanie podejrzewanych działańniepożądanych. Umożliwia to nieprzerwane monitorowanie stosunku korzyści do ryzyka stosowaniaproduktu leczniczego. Osoby należące do fachowego personelu medycznego powinny zgłaszać
9
wszelkie podejrzewane działania niepożądane za pośrednictwem Departamentu MonitorowaniaNiepożądanych Działań Produktów Leczniczych Urzędu Rejestracji Produktów Leczniczych,Wyrobów Medycznych i Produktów Biobójczych:
Al. Jerozolimskie 181C, 02-222 Warszawa tel.: +48 22 40-21-301 fax: +48 22 49-21-309
Działania niepożądane można zgłaszać również podmiotowi odpowiedzialnemu.
4.9 Przedawkowanie
Nawet bardzo duże dawki kortykosteroidów nie powodują zwykle objawów ostrego przedawkowania.Długotrwałe stosowanie kortykosteroidów może powodować bardzo liczne zaburzenia,charakterystyczne dla nadmiernej aktywności hormonów kory nadnerczy, w tym zaburzeniapsychiczne, nieprawidłowe odkładanie się tkanki tłuszczowej, retencję płynów, wzrost masy ciała,nadmierne owłosienie, trądzik, rozstępy skórne, wzrost ciśnienia krwi, zaburzenia odporności,osteoporozę, wrzód trawienny.
W ostrym przedawkowaniu zaleca się opróżnienie żołądka poprzez wymioty lub płukanie.Nie ma swoistego antidotum. Leczenie przedawkowania polega na podtrzymaniu czynnościżyciowych.
5. WŁAŚCIWOŚCI FARMAKOLOGICZNE
5.1. Właściwości farmakodynamiczne
Grupa farmakoterapeutyczna: Glikokortykosteroidy.Kod ATC: H 02A B06
Prednizolon jest syntetycznym glikokortykosteroidem o silnym działaniu przeciwzapalnym.Przyjmuje się, że 5 mg prednizolonu wykazuje działanie przeciwzapalne równoważne 4 mgmetyloprednizolonu, czy triamcinolonu, 0,75 mg deksametazonu, 0,6 mg betametazonui 20 mg hydrokortyzonu. Jego działanie mineralokortykoidowe stanowi ok. 60% aktywnościhydrokortyzonu. Prednizolon hamuje rozwój objawów zapalenia nie wpływając na jego przyczynę.Hamuje gromadzenie się makrofagów, leukocytów i innych komórek w rejonie ogniska zapalnego.Hamuje fagocytozę, uwalnianie enzymów lizosomalnych oraz syntezę i uwalnianie chemicznychmediatorów zapalenia. Powoduje zahamowanie lokalizacji makrofagów, zmniejszenie rozszerzalnościi przepuszczalności naczyń włosowatych, zmniejszenie przylegania leukocytów do endoteliumkapilar. Prowadzi to do zahamowania migracji leukocytów i tworzenia obrzęków. Nasila syntezęlipomoduliny, inhibitora fosfolipazy A2 uwalniającej kwas arachidonowy z błony fosfolipidowej, zjednoczesnym hamowaniem jego syntezy.
Działanie immunosupresyjne:
Mechanizmy działania immunosupresyjnego nie całkowicie poznane, ale prednizolon możehamować komórkowe reakcje immunologiczne jak również specyficzne mechanizmy związane zodpowiedzią immunologiczną. Zmniejsza liczbę limfocytów T, monocytów i granulocytówkwasochłonnych. Zmniejsza także przyłączanie się immunoglobulin do receptorów na powierzchnikomórek i hamuje syntezę lub uwalnianie interleukin poprzez zmniejszenie blastogenezy limfocytówT i zmniejszenie nasilenia wczesnej odpowiedzi immunologicznej. Może także hamowaćprzechodzenie kompleksów immunologicznych przez błony podstawne i zmniejszać stężenieskładników dopełniacza i immunoglobulin.
10
Wpływ na równowagę wodno-elektrolitową:
Prednizolon poprzez działanie na cewkę dalszą nasila wchłanianie zwrotne sodu, wydalanie potasu iwodoru oraz retencję wody. Wpływ na transport kationów w innych komórkach wydzielniczych jestpodobny. W mniejszym stopniu wpływa na wydzielanie wody i elektrolitów przez jelito grube igruczoły potowe i ślinowe. W przypadku prednizolonu działanie to nie jest podstawą do określeniawskazań.
Inne działania:
Hamuje wydzielanie ACTH przez przysadkę, co prowadzi do zmniejszenia wytwarzaniakortykosteroidów i androgenów w korze nadnerczy. Rozwój niewydolności kory nadnerczyi czas powrotu jej czynności zależy przede wszystkim od okresu leczenia i w mniejszym stopniu oddawki, pory i częstości podawania leku, jak również od okresu półtrwania produktu. Niewydolnośćnadnerczy może wystąpić w ciągu ok. 5-7 dni doustnego stosowania równoważnika 20-30 mgprednizolonu, w razie stosowania mniejszych dawek ok. 30 dni. W przypadku odstawienia leku pokrótkotrwałym (do 5 dni) leczeniu dużymi dawkami powrót czynności nadnerczy może nastąpić mniejwięcej po tygodniu. Po długotrwałym stosowaniu dużych dawek czynność nadnerczy może powrócićmniej więcej w ciągu roku, a u niektórych pacjentów nigdy.
Prednizolon nasila katabolizm białek i indukuje enzymy biorące udział w metabolizmieaminokwasów. Hamuje syntezę i powoduje zwiększenie degradacji białek w tkance limfoidalnej,łącznej, mięśniowej i skórze. Długotrwałe stosowanie może spowodować zanik tych tkanek.Zwiększa dostępność glukozy, poprzez indukcję enzymów glukoneogenezy w wątrobie, pobudzaniekatabolizmu białek (co zwiększa ilość aminokwasów biorących udział w glukoneogenezie) izmniejszenie zużycia glukozy w tkankach obwodowych. Prowadzi to do zwiększonego gromadzeniaglikogenu w wątrobie, zwiększenia stężenia glukozy we krwi i zwiększenia oporności na insulinę.Nasila lipolizę i mobilizuje kwasy tłuszczowe z tkanki tłuszczowej, co zwiększa stężenie kwasówtłuszczowych w osoczu. Po długotrwałym leczeniu może dojść do nieprawidłowej redystrybucjitłuszczu. Upośledza tworzenie kości i nasila ich resorpcję. Obniża stężenie wapnia w osoczu, coprowadzi do wtórnej nadczynności przytarczyc i jednoczesnej stymulacji osteoklastów i zahamowaniaosteoblastów. Może to prowadzić do zahamowania wzrostu kości u dzieci i młodzieży i rozwojuosteoporozy w każdym wieku.
Nasila działanie endo- i egzogennych amin katecholowych.
5.2 Właściwości farmakokinetyczne
Dostępność biologiczna prednizolonu po podaniu doustnym wynosi 70 do 90%. Największe stężenieleku w osoczu występuje w ciągu 1-2 h. Okres półtrwania prednizolonu w osoczu wynosi 2,1 - 3,5 h,w tkankach 18 - 36 h. Czas działania wynosi 1,25 do 1,5 dnia. Pokarm zwalnia wchłanianieprednizolonu w początkowej fazie, jednak nie wpływa na całkowitą biodostępność leku.Prednizolon wiąże się z białkami osocza. Wiąże się głównie z globulinami, w mniejszym stopniu zalbuminami. Wiązanie glikokortykosteroidów z globulinami charakteryzuje się dużympowinowactwem ale małą pojemnością wiązania, z albuminami odwrotnie. Objętość dystrybucjiwolnej frakcji leku wynosi około 1,5 l/kg.
Prednizolon metabolizowany jest głównie w wątrobie, w mniejszym stopniu w nerkach. Wydalanyjest z moczem w postaci nieaktywnych metabolitów oraz w niewielkiej ilości jako niezmienionyprednizolon. Przechodzi przez barierę łożyska. Do mleka kobiecego wydziela się mniej niż 1% dawkiprednizolonu.
5.3 Przedkliniczne dane o bezpieczeństwie
Brak dodatkowych danych nieklinicznych poza omówionymi w innych częściach Charakterystyki Produktu Leczniczego.
11
6. DANE FARMACEUTYCZNE
6.1 Wykaz substancji pomocniczych
Laktoza jednowodnaSkrobia ziemniaczanaŻelatyna
Magnezu stearynian
6.2 Niezgodności farmaceutyczne
Nie dotyczy.
6.3 Okres ważności
4 lata
6.4 Specjalne środki ostrożności podczas przechowywania
Przechowywać w temperaturze poniżej 25ºC. Przechowywać w oryginalnym opakowaniu w celuochrony przed światłem i wilgocią.
6.5 Rodzaj i zawartość opakowania
Fiolka ze szkła oranżowego zamknięta białym polietylenowym korkiem, w tekturowym pudełku. Opakowanie zawiera 20 tabletek.
Blistry z folii PVC/Aluminium w tekturowym pudełku. Opakowanie zawiera 20 tabletek.
Nie wszystkie wielkości opakowań muszą znajdować się w obrocie.
6.6 Specjalne środki ostrożności dotyczące usuwania
Bez specjalnych wymagań dotyczących usuwania. Wszelkie niewykorzystane resztki produktuleczniczego lub jego odpady należy usunąć zgodnie z lokalnymi przepisami.
7. PODMIOT ODPOWIEDZIALNY POSIADAJACY POZWOLENIE NA DOPUSZCZENIE DO OBROTU
Adamed Pharma S.A.
Pieńków, ul. M. Adamkiewicza 6A05-152 Czosnów
8. NUMER POZWOLENIA NA DOPUSZCZENIE DO OBROTU
Pozwolenie nr R/1707
12
9. DATA WYDANIA PIERWSZEGO POZWOLENIA NA DOPUSZCZENIE DO
OBROTU I DATA PRZEDŁUŻENIA POZWOLENIA
Data wydania pierwszego pozwolenia na dopuszczenie do obrotu: 17.lutego 1972 Data ostatniego przedłużenia pozwolenia: 14 czerwca 2013
10. DATA ZATWIERDZENIA LUB CZĘŚCIOWEJ ZMIANY TEKSTU
CHARAKTERYSTYKI PRODUKTU LECZNICZEGO
13