ANEKS I
CHARAKTERYSTYKA PRODUKTU LECZNICZEGO
1
1. NAZWA PRODUKTU LECZNICZEGO
Cetrotide 0,25 mg proszek i rozpuszczalnik do sporządzania roztworu do wstrzykiwań
2. SKŁAD JAKOŚCIOWY I ILOŚCIOWY
Każda fiolka zawiera 0,25 mg cetroreliksu (w postaci octanu).Po rekonstytucji roztworu z użyciem dołączonego rozpuszczalnika każdy ml roztworu zawiera0,25 mg cetroreliksu.
Pełny wykaz substancji pomocniczych, patrz punkt 6.1.
3. POSTAĆ FARMACEUTYCZNA
Proszek i rozpuszczalnik do sporządzania roztworu do wstrzykiwań.
Wygląd proszku: biały liofilizat.
Wygląd rozpuszczalnika: przejrzysty i bezbarwny roztwór.
pH sporządzonego roztworu wynosi 4,0-6,0.
4. SZCZEGÓŁOWE DANE KLINICZNE
4.1 Wskazania do stosowania
Zapobieganie przedwczesnej owulacji u pacjentek poddanych kontrolowanej stymulacji jajników, poktórej następuje pobranie oocytów i zastosowanie technik wspomaganego rozrodu.
W badaniach klinicznych Cetrotide był stosowany razem z ludzką gonadotropiną menopauzalną (ang.human menopausal gonadotropin, HMG), jednak doświadczenie z rekombinowanym hormonemfolikulotropowym (ang. follicle-stimulating hormone, FSH), chociaż jest ograniczone, sugerowałopodobną skuteczność.
4.2 Dawkowanie i sposób podawania
Cetrotide powinien być przepisywany wyłącznie przez specjalistę posiadającego doświadczenie w tejdziedzinie medycyny.
Dawkowanie
Pierwsze podanie produktu leczniczego Cetrotide powinno być wykonane pod nadzorem lekarza,w warunkach umożliwiających natychmiastowe leczenie możliwych reakcji alergicznych lubrzekomoalergicznych (w tym zagrażającej życiu anafilaksji). Kolejne wstrzyknięcia mogą byćwykonane samodzielnie przez pacjentkę, pod warunkiem, że została poinformowana o objawach,które mogą wskazywać na nadwrażliwość, o skutkach tych objawów i konieczności uzyskanianatychmiastowej pomocy medycznej.
Zawartość 1 fiolki (0,25 mg cetroreliksu) podaje się raz na dobę, w odstępach 24-godzinnych, rano lubwieczorem. Zaleca się, aby po pierwszym podaniu pacjentka przebywała pod opieką lekarską przez30 minut, dla pewności, że po wstrzyknięciu nie występują żadne reakcje alergiczne lubrzekomoalergiczne.
Pacjenci w podeszłym wieku
Stosowanie produktu leczniczego Cetrotide u pacjentek w podeszłym wieku nie jest właściwe.
2
Dzieci i młodzież
Stosowanie produktu leczniczego Cetrotide u dzieci i młodzieży nie jest właściwe.
Sposób podawania
Cetrotide jest przeznaczony do wstrzykiwania podskórnego w dolną część ściany jamy brzusznej.
Możliwe jest zminimalizowanie reakcji w miejscu wstrzyknięcia poprzez zmianę miejsc wstrzyknięćopóźniającą ponowne wstrzyknięcie w tym samym miejscu i powolne wstrzykiwanie produktuleczniczego w celu ułatwienia stopniowego wchłaniania produktu leczniczego.
Podanie poranne
Leczenie produktem leczniczym Cetrotide należy rozpocząć piątego lub szóstego dnia stymulacjijajników (około 96 do 120 godzin po rozpoczęciu stymulacji jajników) gonadotropinamiotrzymywanymi z moczu lub rekombinowanymi i kontynuować je przez czas leczeniagonadotropinami, włącznie z dniem indukcji owulacji.
Dzień rozpoczęcia podawania produktu leczniczego Cetrotide zależy od uzyskanej reakcji jajników tj.liczby i wymiarów rosnących pęcherzyków jajnikowych i/lub stężenia krążącego estradiolu.Rozpoczęcie podawania produktu leczniczego Cetrotide można opóźnić w przypadku braku wzrostupęcherzyka jajnikowego, chociaż opierając się na doświadczeniu klinicznym podawanie produktuleczniczego Cetrotide rozpoczyna się piątego lub szóstego dnia stymulacji.
Podanie wieczorne
Leczenie produktem leczniczym Cetrotide należy rozpocząć piątego dnia stymulacji jajników (około96 do 108 godzin po rozpoczęciu stymulacji jajników) gonadotropinami otrzymywanymi z moczu lubgonadotropinami rekombinowanymi i kontynuować je przez czas leczenia gonadotropinami, aż dowieczoru w dniu poprzedzającym dzień indukcji owulacji.
Dzień rozpoczęcia podawania produktu leczniczego Cetrotide zależy od uzyskanej reakcji jajników tj.liczby i wymiarów rosnących pęcherzyków jajnikowych i/lub stężenia krążącego estradiolu.Rozpoczęcie podawania produktu leczniczego Cetrotide można opóźnić w przypadku braku wzrostupęcherzyka jajnikowego, chociaż opierając się na doświadczeniu klinicznym podawanie produktuleczniczego Cetrotide rozpoczyna się piątego lub szóstego dnia stymulacji.
Instrukcja dotycząca rekonstytucji produktu leczniczego przed podaniem, patrz punkt 6.6.
4.3 Przeciwwskazania
Nie stosować cetroreliksu w przypadkach wymienionych poniżej: nadwrażliwość na substancję czynną lub jakiekolwiek strukturalne analogi hormonu uwalniającego gonadotropiny (ang. Gonadotropin-Releasing Hormone - GnRH), zewnątrzpochodne hormony peptydowe lub na którąkolwiek substancję pomocniczą wymienioną w punkcie 6.1;
w okresie ciąży i laktacji;
u pacjentki z ciężkimi zaburzeniami czynności nerek.
4.4 Specjalne ostrzeżenia i środki ostrożności dotyczące stosowania
Stany alergiczne
Zgłoszono przypadki reakcji alergicznych lub rzekomoalergicznych, w tym zagrażającej życiuanafilaksji, po podaniu pierwszej dawki (patrz punkt 4.8).
Należy podjąć specjalne środki ostrożności u kobiet z objawami przedmiotowymi i podmiotowymiczynnych stanów alergicznych lub z potwierdzoną w wywiadzie predyspozycją do alergii. Leczenieproduktem Cetrotide nie jest wskazane u kobiet z ciężkim stanem alergicznym.
Zespół nadmiernej stymulacji jajników (ang. Ovarian Hyperstimulation Syndrome, OHSS)
Podczas lub po stymulacji jajników może wystąpić zespół nadmiernej stymulacji jajników. Tozdarzenie musi być uznane za ryzyko związane z procedurą stymulacji gonadotropinami.
3
OHSS należy leczyć objawowo, np. zlecając pacjentce odpoczynek, dożylne podanie elektrolitów lubkoloidów i leczenie heparyną.
Wspomaganie fazy lutealnej należy prowadzić zgodnie z praktyką stosowaną w danej placówce służbyzdrowia.
Procedura powtarzanej stymulacji jajników
Dotychczasowe doświadczenie w stosowaniu cetroreliksu podczas procedury powtarzanej stymulacjijajników jest ograniczone. Dlatego cetroreliks powinien być stosowany w powtarzanych cyklachjedynie po starannej ocenie stosunku korzyści do ryzyka.
Wady wrodzone
Częstość występowania wad wrodzonych po zastosowaniu technologii wspomaganego rozrodu (ang.assisted reproductive technologies, ART) z zastosowaniem lub bez zastosowania antagonistów GnRHmoże być nieznacznie większa niż po naturalnym zapłodnieniu, choć nie jest jasne, czy jest tozwiązane z czynnikami nieodłącznie związanymi z bezpłodnością danej pary czy procedurami ART.Ograniczone dane z obserwacyjnych badań klinicznych u 316 noworodków kobiet otrzymującychcetroreliks w leczeniu bezpłodności sugerują, że cetroreliks nie zwiększa ryzyka wad wrodzonychu potomstwa.
Zaburzenie czynności wątroby
Cetroreliksu nie badano u pacjentek z zaburzeniami czynności wątroby i dlatego należy zachowaćostrożność.
Zaburzenie czynności nerek
Cetroreliksu nie badano u pacjentek z zaburzeniami czynności nerek i dlatego należy zachować ostrożność.
Cetroreliks jest przeciwwskazany u pacjentek z ciężkimi zaburzeniami czynności nerek (patrzpunkt 4.3).
4.5 Interakcje z innymi produktami leczniczymi i inne rodzaje interakcji
Nie przeprowadzono formalnych badań dotyczących interakcji cetroreliksu z innymi produktamileczniczymi. Badania in vitro wykazały, że interakcje z produktami leczniczymi metabolizowanymiprzez cytochrom P450, glukuronizowanymi lub sprzęganymi w inny sposób, są mało prawdopodobne.Jednakże nie można całkowicie wykluczyć możliwości wystąpienia interakcji z gonadotropinami lubproduktami leczniczymi powodującymi uwalnianie histaminy u podatnych pacjentek.
4.6 Wpływ na płodność, ciążę i laktację
Ciąża i karmienie piersią
Produkt leczniczy Cetrotide nie jest przeznaczony do stosowania w okresie ciąży i laktacji (patrzpunkt 4.3).
Płodność
Badania na zwierzętach wykazały, że cetroreliks wywiera zależny od dawki wpływ na płodność,reprodukcję i ciążę. Nie stwierdzono działania teratogennego po podaniu produktu leczniczegopodczas wrażliwej fazy ciąży.
4.7 Wpływ na zdolność prowadzenia pojazdów i obsługiwania maszyn
Cetrotide nie ma wpływu lub wywiera nieistotny wpływ na zdolność prowadzenia pojazdówi obsługiwania maszyn.
4
4.8 Działania niepożądane
Podsumowanie profilu bezpieczeństwa
Najczęściej zgłaszanymi działaniami niepożądanymi są miejscowe reakcje w miejscu wstrzyknięcia,takie jak rumień, obrzęk i świąd, które zazwyczaj są przemijające i łagodne. W badaniach klinicznychdziałania te były obserwowane z częstością 9,4% po wielokrotnych wstrzyknięciach produktuleczniczego Cetrotide 0,25 mg.
Często zgłaszano łagodny lub umiarkowany OHSS (stopień I lub II wg WHO) i należy gorozpatrywać jako ryzyko związane z procesem stymulacji. Natomiast ciężki OHSS występuje niezbytczęsto.
Niezbyt często zgłaszano przypadki reakcji nadwrażliwości, w tym reakcje rzekomoalergiczne lubanafilaktoidalne.
Wykaz działań niepożądanych
Wymienione poniżej działania niepożądane są sklasyfikowane według częstości występowaniaw następujący sposób: bardzo często (≥1/10), często (≥1/100 do <1/10), niezbyt często (≥1/1 000 do<1/100), rzadko (≥1/10 000 do <1/1 000), bardzo rzadko (<1/10 000).
Zaburzenia układu immunologicznego
Niezbyt często: ogólnoustrojowe reakcje alergiczne lub rzekomoalergiczne, w tym zagrażająca życiu anafilaksja.
Zaburzenia układu nerwowego Niezbyt często: ból głowy.
Zaburzenia żołądka i jelit Niezbyt często: mdłości.
Zaburzenia układu rozrodczego i piersi
Często: łagodny lub umiarkowany OHSS (stopień I lub II wg WHO), którego ryzyko jest związane z procesem stymulacji (patrz punkt 4.4).
Niezbyt często: ciężki OHSS (stopień III wg WHO).
Zaburzenia ogólne i stany w miejscu podania
Często: reakcje w miejscu wstrzyknięcia (np. rumień, obrzęk i świąd).
Zgłaszanie podejrzewanych działań niepożądanych
Po dopuszczeniu produktu leczniczego do obrotu istotne jest zgłaszanie podejrzewanych działańniepożądanych. Umożliwia to nieprzerwane monitorowanie stosunku korzyści do ryzyka stosowaniaproduktu leczniczego. Osoby należące do fachowego personelu medycznego powinny zgłaszaćwszelkie podejrzewane działania niepożądane za pośrednictwem krajowego systemu zgłaszaniawymienionego w załączniku V.
4.9 Przedawkowanie
Przedawkowanie u ludzi może spowodować wydłużenie czasu działania leku, ale jest małoprawdopodobne, aby wywołało ostre zatrucie.
W badaniach ostrej toksyczności na gryzoniach, obserwowano niespecyficzne objawy zatrucia podootrzewnowym podaniu cetroreliksu w dawkach 200 razy większych od skutecznej dawkifarmakologicznej po podaniu podskórnym.
5
5. WŁAŚCIWOŚCI FARMAKOLOGICZNE
5.1 Właściwości farmakodynamiczne
Grupa farmakoterapeutyczna: leki hamujące uwalnianie gonadotropin, kod ATC: H01CC02.
Mechanizm działania
Cetroreliks jest antagonistą hormonu uwalniającego hormon luteinizujący (ang. luteinising hormonereleasing hormone, LHRH). LHRH wiąże się z receptorami błonowymi komórek przysadkimózgowej. Cetroreliks konkuruje z endogennym LHRH o wiązanie z tymi receptorami. W wynikutakiego sposobu działania lek kontroluje wydzielanie gonadotropin (LH i FSH).
Cetroreliks hamuje wydzielanie LH i FSH przez przysadkę mózgową w sposób zależny od dawki.Początek hamowania występuje natychmiast i utrzymuje się podczas kontynuowania leczenia, bezpoczątkowego efektu stymulacji.
Skuteczność kliniczna i bezpieczeństwo stosowania
Cetroreliks opóźnia wyrzut LH u kobiet, a w konsekwencji owulację. U pacjentek poddanychstymulacji jajników czas działania cetroreliksu jest zależny od dawki. Powtarzane wstrzyknięciacetroreliksu w dawce 0,25 mg co 24 godziny będą podtrzymywały działanie cetroreliksu.
Zarówno u zwierząt jak i u ludzi antagonistyczne działanie cetroreliksu było w pełni odwracalne pozakończeniu leczenia.
5.2 Właściwości farmakokinetyczne
Wchłanianie
Całkowita biodostępność cetroreliksu po podaniu podskórnym wynosi około 85%.
Dystrybucja
Objętość dystrybucji (Vd) wynosi 1,1 l/kg mc.
Eliminacja
Klirens osoczowy i nerkowy wynosi odpowiednio 1,2 ml/min/kg mc. i 0,1 ml/min/kg mc.Średni okres półtrwania w końcowej fazie eliminacji po podaniu dożylnym i podskórnym wynosiodpowiednio około 12 godzin i 30 godzin, wskazując na absorpcję w miejscu podania.
Liniowość
Cetroreliks podawany podskórnie w pojedynczych dawkach (0,25 mg do 3 mg) oraz podawanycodziennie przez ponad 14 dni wykazuje kinetykę liniową.
5.3 Przedkliniczne dane o bezpieczeństwie
Dane niekliniczne, wynikające z konwencjonalnych badań farmakologicznych dotyczącychbezpieczeństwa, badań toksyczności po podaniu wielokrotnym, genotoksyczności, rakotwórczościoraz toksycznego wpływu na rozród, nie ujawniają szczególnego zagrożenia dla człowieka.
W badaniach ostrej, podostrej i przewlekłej toksyczności na szczurach i psach nie obserwowanotoksyczności dotyczącej narządów docelowych po podaniu podskórnym cetroreliksu. W badaniachna psach po podaniu dożylnym, dotętniczym i okołożylnym cetroreliksu w dawkach znaczniewiększych niż dawki stosowane w warunkach klinicznych u ludzi, nie stwierdzono objawówmiejscowego podrażnienia związanego z podawaniem produktu leczniczego ani też niezgodności.
Cetroreliks nie wykazywał działania mutagennego ani działania uszkadzającego w testach mutacjigenowych i chromosomalnych.
6
6. DANE FARMACEUTYCZNE
6.1 Wykaz substancji pomocniczych
Proszek
mannitol
Rozpuszczalnik
woda do wstrzykiwań
6.2 Niezgodności farmaceutyczne
Nie mieszać produktu leczniczego z innymi produktami leczniczymi, oprócz wymienionychw punkcie 6.6.
6.3 Okres ważności
Nieotwarta fiolka: 2 lata
Po rekonstytucji: użyć natychmiast
6.4 Specjalne środki ostrożności podczas przechowywania
Przechowywać w lodówce (2°C – 8°C). Nie zamrażać ani nie umieszczać w pobliżu zamrażalnika lubelementu chłodzącego.
Przechowywać w oryginalnym opakowaniu w celu ochrony przed światłem.Nieotwarty produkt leczniczy można przechowywać w oryginalnym opakowaniu w temperaturzepokojowej (nie wyższej niż 30°C) przez okres do trzech miesięcy.
Przed wstrzyknięciem niniejszy produkt leczniczy musi osiągnąć temperaturę pokojową. Należywyjąć go z lodówki około 30 minut przed użyciem.
6.5 Rodzaj i zawartość opakowania
Proszek
Fiolki 2 ml (szkło typu I) z korkiem (guma bromobutylowa) i kapslem aluminiowym typu flip-off.
1 fiolka zawiera 0,25 mg cetroreliksu.
Rozpuszczalnik
Ampułko-strzykawka (szkło typu I) z tłoczkiem (silikonowana guma bromobutylowa) i nasadkąochronną (guma polipropylenowa i styrenowo-butadienowa).
1 ampułko-strzykawka zawiera 1 ml wody do wstrzykiwań.
Wielkość opakowań
1 fiolka i 1 ampułko-strzykawka lub 7 fiolek i 7 ampułko-strzykawek.
Dodatkowo do każdej fiolki dołączone są:
1 igła iniekcyjna (rozmiar 20)
1 igła iniekcyjna do wstrzykiwań podskórnych (rozmiar 27)2 waciki nasączone alkoholem
Nie wszystkie wielkości opakowań muszą znajdować się w obrocie.
7
6.6 Specjalne środki ostrożności dotyczące usuwania i przygotowania produktu leczniczego do stosowania
Przed wstrzyknięciem niniejszy produkt leczniczy musi osiągnąć temperaturę pokojową. Należywyjąć go z lodówki około 30 minut przed użyciem.
Produkt leczniczy Cetrotide należy rozpuszczać wyłącznie w rozpuszczalniku dołączonym doopakowania. Roztwór należy mieszać delikatnie, ruchem wirowym. Należy unikać energicznegowstrząsania ze względu na powstawanie pęcherzyków powietrza.
Sporządzony roztwór nie zawiera cząstek stałych i jest przejrzysty. Nie stosować roztworu, któryzawiera cząstki stałe lub nie jest przejrzysty.
Należy pobrać do strzykawki całą zawartość fiolki. Zapewni to podanie pacjentce dawki zawierającejco najmniej 0,23 mg cetroreliksu.
Roztwór powinien być użyty natychmiast po rekonstytucji.
Wszelkie niewykorzystane resztki produktu leczniczego lub jego odpady należy usunąć zgodniez lokalnymi przepisami.
7. PODMIOT ODPOWIEDZIALNY POSIADAJĄCY POZWOLENIE NA DOPUSZCZENIE DO OBROTU
Merck Europe B.V.Gustav Mahlerplein 1021082 MA AmsterdamHolandia
8. NUMERY POZWOLEŃ NA DOPUSZCZENIE DO OBROTU
EU/1/99/100/001EU/1/99/100/002
9. DATA WYDANIA PIERWSZEGO POZWOLENIA NA DOPUSZCZENIE DO OBROTU I DATA PRZEDŁUŻENIA POZWOLENIA
Data wydania pierwszego pozwolenia na dopuszczenie do obrotu: 13 kwietnia 1999Data ostatniego przedłużenia pozwolenia: 13 kwietnia 2009
10. DATA ZATWIERDZENIA LUB CZĘŚCIOWEJ ZMIANY TEKSTU CHARAKTERYSTYKI PRODUKTU LECZNICZEGO
{DD/MM/RRRR}
Szczegółowe informacje o tym produkcie leczniczym są dostępne na stronie internetowej EuropejskiejAgencji Leków http://www.ema.europa.eu.
8
ANEKS II
A. WYTWÓRCY ODPOWIEDZIALNI ZA ZWOLNIENIE SERII
B. WARUNKI LUB OGRANICZENIA DOTYCZĄCE ZAOPATRZENIA I STOSOWANIA
C. INNE WARUNKI I WYMAGANIA DOTYCZĄCE DOPUSZCZENIA DO OBROTU
D. WARUNKI LUB OGRANICZENIA DOTYCZĄCE BEZPIECZNEGO I SKUTECZNEGO STOSOWANIA PRODUKTU LECZNICZEGO
9
A. WYTWÓRCY ODPOWIEDZIALNI ZA ZWOLNIENIE SERII
Nazwa i adres wytwórców odpowiedzialnych za zwolnienie serii
Merck Healthcare KGaA,Frankfurter Straße 250D-64293 DarmstadtNiemcy
B. WARUNKI LUB OGRANICZENIA DOTYCZĄCE ZAOPATRZENIA I STOSOWANIA
Produkt leczniczy wydawany na receptę.
C. INNE WARUNKI I WYMAGANIA DOTYCZĄCE DOPUSZCZENIA DO OBROTU
Okresowy raport o bezpieczeństwie stosowania
Wymagania do przedłożenia okresowych raportów o bezpieczeństwie stosowania tego produktu sąokreślone w wykazie unijnych dat referencyjnych (wykaz EURD), o którym mowa w art. 107c ust. 7dyrektywy 2001/83/WE i jego kolejnych aktualizacjach ogłaszanych na europejskiej stronieinternetowej dotyczącej leków.
D. WARUNKI I OGRANICZENIA DOTYCZĄCE BEZPIECZNEGO I SKUTECZNEGO STOSOWANIA PRODUKTU LECZNICZEGO
Plan zarządzania ryzykiem (ang. Risk Management Plan, RMP)
Podmiot odpowiedzialny podejmie wymagane działania i interwencje z zakresu nadzoru nadbezpieczeństwem farmakoterapii wyszczególnione w RMP, przedstawionym w module 1.8.2dokumentacji do pozwolenia na dopuszczenie do obrotu, i wszelkich jego kolejnych aktualizacjach.
Uaktualniony RMP należy przedstawiać:
na żądanie Europejskiej Agencji Leków;
w razie zmiany systemu zarządzania ryzykiem, zwłaszcza w wyniku uzyskania nowych informacji, które mogą istotnie wpłynąć na stosunek ryzyka do korzyści, lub w wyniku uzyskania istotnych informacji, dotyczących bezpieczeństwa stosowania produktu leczniczego lub odnoszących się do minimalizacji ryzyka.
10
ANEKS III
OZNAKOWANIE OPAKOWAŃ I ULOTKA DLA PACJENTA
11
A. OZNAKOWANIE OPAKOWAŃ
12
INFORMACJE ZAMIESZCZANE NA OPAKOWANIACH ZEWNĘTRZNYCH
PUDEŁKO TEKTUROWE ZAWIERAJĄCE 1 FIOLKĘ I 1 AMPUŁKO-STRZYKAWKĘPUDEŁKO TEKTUROWE ZAWIERAJĄCE 7 FIOLEK I 7 AMPUŁKO-STRZYKAWEK
1. NAZWA PRODUKTU LECZNICZEGO
Cetrotide 0,25 mg proszek i rozpuszczalnik do sporządzania roztworu do wstrzykiwańcetroreliks
2. ZAWARTOŚĆ SUBSTANCJI CZYNNEJ
Każda fiolka z proszkiem zawiera 0,25 mg cetroreliksu (w postaci octanu).
3. WYKAZ SUBSTANCJI POMOCNICZYCH
Proszek
mannitol
Rozpuszczalnik
wody do wstrzykiwań
4. POSTAĆ FARMACEUTYCZNA I ZAWARTOŚĆ OPAKOWANIA
Proszek i rozpuszczalnik do sporządzania roztworu do wstrzykiwań
1 fiolka z proszkiem z 0,25 mg cetroreliksu1 ampułko-strzykawka z 1 ml rozpuszczalnika1 igła iniekcyjna (rozmiar 20)
1 igła iniekcyjna do wstrzykiwań podskórnych (rozmiar 27)2 waciki nasączone alkoholem
7 fiolek z proszkiem z 0,25 mg cetroreliksu7 ampułko-strzykawek z 1 ml rozpuszczalnika7 igieł iniekcyjnych (rozmiar 20)
7 igieł iniekcyjnych do wstrzykiwań podskórnych (rozmiar 27)14 wacików nasączonych alkoholem
5. SPOSÓB I DROGA PODANIA
Należy zapoznać się z treścią ulotki przed zastosowaniem leku.Podanie podskórne
6. OSTRZEŻENIE DOTYCZĄCE PRZECHOWYWANIA PRODUKTU LECZNICZEGO W MIEJSCU NIEWIDOCZNYM I NIEDOSTĘPNYM DLA DZIECI
Lek przechowywać w miejscu niewidocznym i niedostępnym dla dzieci.
13
7. INNE OSTRZEŻENIA SPECJALNE, JEŚLI KONIECZNE
8. TERMIN WAŻNOŚCI
Termin ważności (EXP)
Użyć natychmiast po rekonstytucji.
9. WARUNKI PRZECHOWYWANIA
Przechowywać w lodówce (2°C – 8°C). Nie zamrażać ani nie umieszczać w pobliżu zamrażalnika lubelementu chłodzącego.
Przechowywać w oryginalnym opakowaniu w celu ochrony przed światłem. Nieotwarty produktleczniczy można przechowywać w oryginalnym opakowaniu w temperaturze pokojowej (nie wyższejniż 30°C) przez okres do trzech miesięcy.
10. SPECJALNE ŚRODKI OSTROŻNOŚCI DOTYCZĄCE USUWANIA NIEZUŻYTEGO PRODUKTU LECZNICZEGO LUB POCHODZĄCYCH Z NIEGO ODPADÓW, JEŚLI WŁAŚCIWE
11. NAZWA I ADRES PODMIOTU ODPOWIEDZIALNEGO
Merck Europe B.V.Gustav Mahlerplein 1021082 MA AmsterdamHolandia
12. NUMERY POZWOLEŃ NA DOPUSZCZENIE DO OBROTU
EU/1/99/100/001EU/1/99/100/002
13. NUMER SERII
Nr serii (Lot)
14. OGÓLNA KATEGORIA DOSTĘPNOŚCI
Produkt leczniczy wydawany na receptę.
15. INSTRUKCJA UŻYCIA
16. INFORMACJA PODANA SYSTEMEM BRAILLE’A
cetrotide 0,25 mg
14
17. NIEPOWTARZALNY IDENTYFIKATOR – KOD 2D
Obejmuje kod 2D będący nośnikiem niepowtarzalnego identyfikatora.
18. NIEPOWTARZALNY IDENTYFIKATOR – DANE CZYTELNE DLA CZŁOWIEKA
PC: {numer}SN: {numer}NN: {numer}
15
MINIMUM INFORMACJI ZAMIESZCZANYCH NA MAŁYCH OPAKOWANIACHBEZPOŚREDNICH
ETYKIETA NA FIOLCE
1. NAZWA PRODUKTU LECZNICZEGO I DROGA PODANIA
Cetrotide 0,25 mg proszek do sporządzania roztworu do wstrzykiwań cetroreliks
Podanie podskórne
2. SPOSÓB PODAWANIA
Należy zapoznać się z treścią ulotki przed zastosowaniem leku.
3. TERMIN WAŻNOŚCI
EXP
4. NUMER SERII
Lot
5. ZAWARTOŚĆ OPAKOWANIA Z PODANIEM MASY, OBJĘTOŚCI LUB LICZBY JEDNOSTEK
0,25 mg
6. INNE
16
MINIMUM INFORMACJI ZAMIESZCZANYCH NA MAŁYCH OPAKOWANIACHBEZPOŚREDNICH
ETYKIETA NA AMPUŁKO-STRZYKAWCE Z ROZPUSZCZALNIKIEM
1. NAZWA PRODUKTU LECZNICZEGO I DROGA PODANIA
Rozpuszczalnik do leku Cetrotide 0,25 mgWoda do wstrzykiwań
2. SPOSÓB PODAWANIA
3. TERMIN WAŻNOŚCI
EXP
4. NUMER SERII
Lot
5. ZAWARTOŚĆ OPAKOWANIA Z PODANIEM MASY, OBJĘTOŚCI LUB LICZBY JEDNOSTEK
1 ml
6. INNE
17
B. ULOTKA DLA PACJENTA
18
Ulotka dołączona do opakowania: informacja dla użytkownika
Cetrotide 0,25 mg, proszek i rozpuszczalnik do sporządzania roztworu do wstrzykiwań
Cetroreliks
Należy uważnie zapoznać się z treścią ulotki przed zastosowaniem leku, ponieważ zawiera onainformacje ważne dla pacjenta.
Należy zachować tę ulotkę, aby w razie potrzeby móc ją ponownie przeczytać. W razie jakichkolwiek wątpliwości należy zwrócić się do lekarza lub farmaceuty. Lek ten przepisano ściśle określonej osobie. Nie należy go przekazywać innym. Lek może zaszkodzić innej osobie, nawet jeśli objawy jej choroby są takie same. Jeśli u pacjenta wystąpią jakiekolwiek objawy niepożądane, w tym wszelkie objawy niepożądane niewymienione w tej ulotce, należy powiedzieć o tym lekarzowi lub farmaceucie. Patrz punkt 4.
Spis treści ulotki
1. Co to jest lek Cetrotide i w jakim celu się go stosuje
2. Informacje ważne przed zastosowaniem leku Cetrotide
3. Jak stosować lek Cetrotide
4. Możliwe działania niepożądane 5. Jak przechowywać lek Cetrotide
6. Zawartość opakowania i inne informacje Jak mieszać i wstrzykiwać lek Cetrotide
1. Co to jest lek Cetrotide i w jakim celu się go stosuje
Co to jest lek Cetrotide
Cetrotide zawiera lek zwany „cetroreliksem”. Lek ten zatrzymuje uwalnianie komórki jajowej(owulację) z jajnika podczas cyklu miesiączkowego. Lek Cetrotide należy do grupy leków zwanych„lekami hamującymi uwalnianie gonadotropin”.
W jakim celu stosuje się lek Cetrotide
Lek Cetrotide jest jednym z leków wykorzystywanych w technikach wspomaganego rozrodu, abypomóc pacjentce zajść w ciążę. Zatrzymuje on przedwczesne uwolnienie komórek jajowych. Zbytwczesne uwolnienie komórek jajowych (przedwczesna owulacja) może uniemożliwić pobranie ichprzez lekarza.
Jak działa lek Cetrotide
Lek Cetrotide blokuje naturalny hormon wytwarzany w ludzkim organizmie zwany hormonemuwalniającym hormon luteinizujący (ang. luteinising hormone releasing hormone, LHRH). LHRH kontroluje inny hormon zwany hormonem luteinizującym (LH). LH pobudza owulację w cyklu miesiączkowym.
Oznacza to, że lek Cetrotide zatrzymuje łańcuch zdarzeń prowadzący do uwolnienia z jajnika komórkijajowej. Kiedy komórki jajowe będą gotowe do pobrania, zostanie podany inny lek, który je uwolni(wywołanie owulacji).
2. Informacje ważne przed zastosowaniem leku Cetrotide
Kiedy nie stosować leku Cetrotide
jeśli pacjentka ma uczulenie na cetroreliks lub którykolwiek z pozostałych składników tego leku
(wymienionych w punkcie 6),
jeśli pacjentka ma uczulenie na leki podobne do leku Cetrotide (którekolwiek inne hormony
peptydowe),
19
jeśli pacjentka jest w ciąży lub karmi piersią, u pacjentek z ciężką chorobą nerek.
Nie należy stosować leku Cetrotide, jeśli którykolwiek z powyższych stanów dotyczy pacjentki.W razie wątpliwości należy zwrócić się do lekarza przed zastosowaniem tego leku.
Ostrzeżenia i środki ostrożności
Uczulenia
Przed zastosowaniem leku Cetrotide należy powiedzieć lekarzowi o obecnie występujących lubstwierdzonych w przeszłości uczuleniach.
Zespół nadmiernej stymulacji jajników (ang. Ovarian Hyper-Stimulation Syndrome, OHSS)
Lek Cetrotide jest stosowany wraz z innymi lekami stymulującymi jajniki do wytwarzania większejliczby komórek jajowych gotowych do uwolnienia. W okresie stosowania tych leków lub po tymokresie może wystąpić OHSS. Dzieje się tak, gdy pęcherzyki rozwijają się nadmiernie i powstająz nich duże torbiele.
Możliwe objawy, na które należy zwrócić uwagę, oraz sposób postępowania w przypadku wystąpienia tych objawów, patrz punkt 4Możliwe działania niepożądane”.
Stosowanie leku Cetrotide dłużej niż przez jeden cykl
Doświadczenie w stosowaniu leku Cetrotide dłużej niż przez jeden cykl jest małe. Jeśli zaistniejepotrzeba stosowania leku Cetrotide dłużej niż przez jeden cykl, lekarz dokładnie oceni ryzykoi korzyści wynikające z zastosowania tego leku.
Choroba wątroby
Przed zastosowaniem leku Cetrotide należy powiedzieć lekarzowi o występującej chorobie wątroby.Leku Cetrotide nie badano u pacjentek z chorobą wątroby.
Choroba nerek
Przed zastosowaniem leku Cetrotide należy powiedzieć lekarzowi o występującej chorobie nerek.Leku Cetrotide nie badano u pacjentek z chorobą nerek.
Dzieci i młodzież
Lek Cetrotide nie jest wskazany do stosowania u dzieci i młodzieży.
Lek Cetrotide a inne leki
Należy powiedzieć lekarzowi o wszystkich lekach stosowanych przez pacjentkę obecnie lub ostatnio,a także lekach, które pacjentka planuje stosować.
Ciąża i karmienie piersią
Nie należy stosować leku Cetrotide w czasie ciąży, w razie podejrzenia ciąży ani podczas karmieniapiersią.
Prowadzenie pojazdów i obsługiwanie maszyn
Stosowanie leku Cetrotide nie powinno wpływać na zdolność prowadzenia pojazdów ani obsługiwaniamaszyn.
3. Jak stosować lek Cetrotide
Ten lek należy zawsze stosować zgodnie z zaleceniami lekarza. W razie wątpliwości należy zwrócićsię do lekarza.
20
Stosowanie tego leku
Lek ten jest przeznaczony wyłącznie do wstrzyknięć bezpośrednio pod skórę brzucha (podskórnie).Aby zmniejszyć podrażnienie skóry, należy codziennie zmieniać miejsce wstrzyknięcia na brzuchu. Pierwsze wstrzyknięcie powinno być wykonane pod nadzorem lekarza. Lekarz lub pielęgniarka pokażą, w jaki sposób należy przygotowywać i wstrzykiwać lek.
Kolejne wstrzyknięcia mogą być wykonane samodzielnie przez pacjentkę pod warunkiem, że lekarz poinformował pacjentkę o objawach, które mogą wskazywać na uczulenie, oraz o możliwych ciężkich lub zagrażających życiu skutkach zastosowania leku, wymagających natychmiastowej pomocy medycznej (patrz punkt 4 Możliwe działania niepożądane”). Należy uważnie przeczytać instrukcje wymienione na końcu tej ulotki w części Jak mieszać i wstrzykiwać lek Cetrotide” i ich przestrzegać.
Stosowanie innego leku rozpoczyna się 1. dnia cyklu leczenia. Następnie kilka dni później rozpoczyna się stosowanie leku Cetrotide. (Patrz następny punkt „Jaką dawkę leku stosować”).
Jaką dawkę leku stosować
Należy wstrzykiwać zawartość jednej fiolki (0,25 mg leku Cetrotide) raz na dobę. Najlepiej stosowaćlek codziennie o tej samej porze z zachowaniem 24-godzinnej przerwy między dawkami.
Wstrzyknięcia można wykonywać codziennie rano lub wieczorem.
Jeśli wstrzyknięcia są wykonywane rano, należy je rozpocząć w 5. lub 6. dniu cyklu leczenia. W zależności od odpowiedzi jajników na leczenie, lekarz może zdecydować się na rozpoczęcie stosowania innego dnia. Dokładna data i godzina zostaną podane przez lekarza. Stosowanie tego leku należy kontynuować do dnia (włącznie z porankiem) pobrania komórek jajowych (wywołania owulacji).
LUB
Jeśli wstrzyknięcia są wykonywane wieczorem, należy je rozpocząć w 5. dniu cyklu leczenia. W zależności od odpowiedzi jajników na leczenie, lekarz może zdecydować się na rozpoczęcie stosowania innego dnia. Dokładna data i godzina zostaną podane przez lekarza. Stosowanie tego leku należy kontynuować do dnia (włącznie z wieczorem) przed pobraniem komórek jajowych (wywołaniem owulacji).
Zastosowanie większej niż zalecana dawki leku Cetrotide
Przypadkowe wstrzyknięcie większej niż zalecana dawki tego leku nie powinno wywołać poważnychskutków. Działanie leku będzie przedłużone. Zazwyczaj nie jest wymagane specyficzne leczenie.
Pominięcie zastosowania leku Cetrotide
W przypadku pominięcia dawki należy jak najszybciej wstrzyknąć lek i powiedzieć
o tym lekarzowi.
Nie należy wstrzykiwać dawki podwójnej w celu uzupełnienia pominiętej dawki.
W razie jakichkolwiek dalszych wątpliwości związanych ze stosowaniem tego leku, należy zwrócićsię do lekarza lub farmaceuty.
4. Możliwe działania niepożądane
Jak każdy lek, lek ten może powodować działania niepożądane, chociaż nie u każdego one wystąpią.
Reakcje uczuleniowe
Gorąca, zaczerwieniona skóra, świąd (często w pachwinach lub dołach pachowych), z obszarami zaczerwienienia, swędzenia i obrzęku (pokrzywka), wyciek z nosa, szybkie lub nierówne tętno, obrzęk języka lub gardła, kichanie, sapanie lub poważne trudności z oddychaniem, lub zawroty głowy. Istnieje możliwość wystąpienia ciężkiej, potencjalnie zagrażającej życiu reakcji uczuleniowej na lek. Zdarza się to niezbyt często (może występować nie częściej niż u 1 na 100 kobiet).
21
W przypadku zauważenia któregokolwiek z powyższych działań niepożądanych należy zaprzestaćstosowania leku Cetrotide i natychmiast skontaktować się z lekarzem.
Zespół nadmiernej stymulacji jajników (OHSS)
Może wystąpić na skutek stosowania innych leków stymulujących jajniki. Objawami OHSS mogą być: ból w dolnej części brzucha oraz mdłości (nudności) lub wymioty. Może to oznaczać, że jajniki zbyt mocno zareagowały na leczenie i powstały duże torbiele jajników. Zdarza się to często (może występować nie częściej niż u 1 na 10 kobiet). OHSS może być ciężki, z wyraźnie powiększonymi jajnikami, zmniejszonym wytwarzaniem moczu, zwiększeniem masy ciała, trudnościami w oddychaniu lub płynem w jamie brzusznej lub klatce piersiowej. Zdarza się to niezbyt często (może występować nie częściej niż u 1 na 100 kobiet).
W przypadku zauważenia któregokolwiek z powyższych działań niepożądanych należy natychmiastskontaktować się z lekarzem.
Inne działania niepożądane
Często (mogą występować nie częściej niż u 1 na 10 kobiet)
W miejscu wstrzyknięcia może wystąpić łagodne i przemijające podrażnienie skóry, takie jak zaczerwienienie, świąd lub obrzęk.
Niezbyt często (mogą występować nie częściej niż u 1 na 100 kobiet)
Mdłości (nudności).
Ból głowy.
Zgłaszanie działań niepożądanych
Jeśli wystąpią jakiekolwiek objawy niepożądane, w tym wszelkie objawy niepożądane niewymienionew ulotce, należy powiedzieć o tym lekarzowi lub farmaceucie. Działania niepożądane można zgłaszaćbezpośrednio do „krajowego systemu zgłaszania” wymienionego w załączniku V. Dzięki zgłaszaniudziałań niepożądanych można będzie zgromadzić więcej informacji na temat bezpieczeństwastosowania leku.
5. Jak przechowywać lek Cetrotide
Lek należy przechowywać w miejscu niewidocznym i niedostępnym dla dzieci.
Nie stosować tego leku po upływie terminu ważności zamieszczonego na pudełku tekturowym, fiolcei ampułko-strzykawce po Termin ważności/EXP. Termin ważności oznacza ostatni dzień podanegomiesiąca.
Przechowywać w lodówce (2°C – 8°C). Nie zamrażać ani nie umieszczać w pobliżu zamrażalnika lubelementu chłodzącego.
Przechowywać w oryginalnym opakowaniu w celu ochrony przed światłem.
Nieotwarty produkt można przechowywać w oryginalnym opakowaniu w temperaturze pokojowej (niewyższej niż 30°C) przez okres do trzech miesięcy.
Lek należy użyć natychmiast po sporządzeniu roztworu.
Nie stosować tego leku, jeśli zauważy się zmiany w wyglądzie białego proszku w fiolce. Nie stosować tego leku, jeśli przygotowany roztwór w fiolce nie jest przejrzysty, stracił kolor lub zawiera cząstkistałe.
Leków nie należy wyrzucać do kanalizacji ani domowych pojemników na odpadki. Należy zapytaćfarmaceutę, jak usunąć leki, których się już nie używa. Takie postępowanie pomoże chronićśrodowisko.
22
6. Zawartość opakowania i inne informacje
Co zawiera lek Cetrotide
- Substancją czynną leku jest cetroreliks. Każda fiolka zawiera 0,25 mg cetroreliksu (w postaci
octanu).
- Pozostałe składniki to:
w proszku: mannitol,
w rozpuszczalniku: woda do wstrzykiwań.
Jak wygląda lek Cetrotide i co zawiera opakowanie
Lek Cetrotide jest proszkiem i rozpuszczalnikiem do sporządzania roztworu do wstrzykiwań. Białyproszek znajduje się w fiolce ze szkła, zamykanej gumowym korkiem. Rozpuszczalnik jestprzejrzystym i bezbarwnym roztworem w ampułko-strzykawce.
Fiolka z proszkiem zawiera 0,25 mg cetroreliksu, a ampułko-strzykawka zawiera 1 mlrozpuszczalnika.
Dostępny jest w opakowaniach zawierających 1 fiolkę i 1 ampułko-strzykawkę lub 7 fioleki 7 ampułko-strzykawek (nie wszystkie wielkości opakowań muszą znajdować się w obrocie).
Do każdej fiolki dołączone również:
- jedna igła z żółtą nasadką przeznaczona do wstrzyknięcia jałowej wody do fiolki i pobrania
gotowego leku z fiolki;
- jedna igła z szarą nasadką przeznaczona do wstrzyknięcia leku pod skórę brzucha; - dwa gaziki nasączone alkoholem do odkażania.
Podmiot odpowiedzialny
Merck Europe B.V., Gustav Mahlerplein 102, 1082 MA Amsterdam, Holandia
Wytwórca
Merck Healthcare KGaA, Frankfurter Straße 250, D-64293 Darmstadt, Niemcy
Data ostatniej aktualizacji ulotki: {MM/RRRR}.
Szczegółowe informacje o tym leku znajdują się na stronie internetowej Europejskiej Agencji Lekówhttp://www.ema.europa.eu.
23
JAK MIESZAĆ I WSTRZYKIWAĆ LEK CETROTIDE
Poniżej znajdują się instrukcje dotyczące mieszania proszku z jałową wodą (rozpuszczalnikiem)
oraz wstrzykiwania leku.
Przed rozpoczęciem stosowania tego leku należy najpierw uważnie przeczytać poniższą
instrukcję.
Lek ten jest przeznaczony tylko dla konkretnej osoby i nie może być stosowany przez
kogokolwiek innego.
Każdą igłę, fiolkę i strzykawkę można użyć tylko raz.
Przygotowanie
1. Przed wstrzyknięciem lek musi uzyskać temperaturę pokojową. Lek należy wyjąć z lodówki około 30 minut przed użyciem.
2. Umyć ręce
Ważne jest, aby ręce oraz wszystkie używane przybory były jak najczystsze.
3. Na czystej powierzchni położyć wszystkie potrzebne przedmioty:
jedną fiolkę z proszkiem
jedną ampułko-strzykawkę z jałową wodą (rozpuszczalnikiem) jedną igłę z żółtą nasadką przeznaczoną do wstrzyknięcia jałowej wody do fiolki i pobrania gotowego leku z fiolki
jedną igłę z szarą nasadką przeznaczoną do wstrzyknięcia leku pod skórę brzucha 2 gaziki nasączone alkoholem.
Mieszanie proszku z wodą w celu przygotowania leku
1. Zdjąć kapsel z fiolki
Pod kapslem jest gumowy korek - pozostawić go w fiolce.
Przetrzeć gumowy korek i metalowy krążek gazikiem nasączonym alkoholem.
2. Dodać rozpuszczalnik z ampułko-strzykawki do fiolki z proszkiem
Rozpakować igłę z żółtą nasadką.
Zdjąć nasadkę z ampułko-strzykawki i przykręcić igłę z żółtą nasadką. Zdjąć osłonkę z igły. Przebić środek gumowego korka fiolki igłą z żółtą nasadką.
Wstrzyknąć rozpuszczalnik do fiolki, powoli wciskając tłoczek strzykawki. Nie należy
stosować żadnego innego rozpuszczalnika. Pozostawić strzykawkę w gumowym korku.
3. Wymieszać proszek z rozpuszczalnikiem w fiolce
Ostrożnie trzymając strzykawkę i fiolkę, delikatnie wymieszać proszek z rozpuszczalnikiem ruchem wirowym. Po wymieszaniu roztwór powinien być przejrzysty i nie powinien zawierać cząstek stałych.
Nie należy wstrząsać, ponieważ w przyrządzanym leku mogą powstać pęcherzyki powietrza.
24
4. Wypełnić strzykawkę lekiem z fiolki
Obrócić fiolkę do góry dnem. Następnie ostrożnie odciągnąć tłoczek w celu pobrania leku z fiolki do strzykawki. Należy uważać, aby nie wyciągnąć całkowicie tłoczka zakończonego korkiem. Jeśli przez pomyłkę tłoczek wraz z korkiem został wyciągnięty, należy wyrzucić dawkę, ponieważ straciła sterylność i przygotować nową dawkę (począwszy od czynności 1).
Jeśli w fiolce pozostał lek, należy wycofać igłę z żółtą nasadką do pozycji, w której koniec igły będzie znajdował się wewnątrz gumowego korka. Patrząc z boku przez szczelinę w gumowym korku można kontrolować ruch igły i ilość płynu. Należy upewnić się, że z fiolki pobrano cały lek.
Założyć z powrotem osłonkę na igłę z żółtą nasadką. Odkręcić igłę z żółtą nasadką od
strzykawki i odłożyć strzykawkę.
Przygotowanie miejsca wstrzyknięcia i wstrzykiwanie leku
1. Usunąć pęcherzyki powietrza
Rozpakować igłę z szarą nasadką. Przykręcić igłę z szarą nasadką do strzykawki i zdjąć
z niej osłonkę.
Skierować strzykawkę z igłą z szarą nasadką do góry i sprawdzić obecność pęcherzyków
powietrza.
Aby usunąć pęcherzyki powietrza, delikatnie pukać w strzykawkę, aż całe powietrze zbierze się u góry. Następnie powoli wciskać tłoczek do usunięcia wszystkich pęcherzyków powietrza.
Nie dotykać igły z szarą nasadką ręką ani nie dotykać igłą żadnej powierzchni.
2. Oczyścić miejsce wstrzyknięcia
Wybrać miejsce wstrzyknięcia na brzuchu. Najlepszym miejscem wstrzyknięcia jest okolica pępka. Aby zmniejszyć podrażnienie skóry, należy codziennie zmieniać miejsce wstrzyknięcia na brzuchu.
Ruchem okrężnym oczyścić skórę w wybranym miejscu wstrzyknięcia drugim gazikiem
nasączonym alkoholem.
3. Przebić skórę
Ująć strzykawkę w jedną rękę w taki sam sposób, w jaki trzyma się ołówek podczas
pisania.
Drugą ręką lekko uchwycić fałd skóry wokół miejsca wstrzyknięcia i mocno przytrzymać. Powoli wprowadzić igłę z szarą nasadką pod skórę pod kątem około 45 do 90 stopni, a następnie puścić fałd skóry.
25
4. Wstrzyknąć lek
Lekko cofnąć tłoczek strzykawki. Jeśli pojawi się krew, przejść do czynności 5 poniżej. Jeśli krew się nie pojawi, wstrzyknąć lek, powoli wciskając tłoczek. Po opróżnieniu strzykawki powoli wycofać igłę z szarą nasadką pod tym samym kątem. Za pomocą drugiego gazika nasączonego alkoholem delikatnie docisnąć miejsce wstrzyknięcia.
5. Jeśli pojawi się krew
Powoli wycofać igłę z szarą nasadką pod tym samym kątem. Za pomocą drugiego gazika nasączonego alkoholem delikatnie docisnąć miejsce wkłucia w skórę.
Opróżnić strzykawkę do zlewu i przejść do czynności 6 poniżej. Umyć ręce i rozpocząć procedurę ponownie, używając nowej fiolki i nowej ampułko- strzykawki.
6. Usuwanie
Każdą igłę, fiolkę i strzykawkę można użyć tylko raz.
Należy założyć z powrotem osłonki na igły, aby można było je bezpiecznie wyrzucić. Należy zapytać farmaceutę, jak bezpiecznie usunąć zużyte igły, fiolkę i strzykawkę.
26